BACKERS BAZAR
bijbellezing
„Os Gbristilijln doop naar do Schrift"
Lange Noodgodstraa?
J.L.BR UNS
TURFMARKT
Electro - Technisch - Bureau
J.F.W.Turion
J. HULLEMAN - GÖÜDA
^Sïëcl
E
L
ALLERNIEUWSTE MANTELS
Radio- Electro- Technisch Bureau
D. E. MAREE, Hoogstr. 21
JAN VAN DAM
HYPOTHEEK
eerste Hypotheken
Christelijk Orgel Comité^
LEZING over PALESTINA
pr^nrkT^^f^eS^l^r"'
Groote sorteering KINDERMANTELS
Ratine Meisjes- en Jongens JEKKERS
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 5 NOV. 1932 - TWEEDE BEAD
OpruimingOpruiming
MAGAZIJN ,,'t WOONHUIS"
Ondertrouwd
Dealer
ZEER TALRIJK
NoBS,nBu(^ SdS&TSht 3^°
ALLEN EEN AVOND NAAR PALESTINA
Conoupr»6rtn<l» ,n„7.:
Zooals wfl reeds vorige week meldden zijn wij
door opheffing van een der grootste MANTEL-
FABRIEKEN er in GESLAAGD den geheelen
voorraad van de
machtig te worden, welke wjj buitengewoon
goedkoop in den handel brengen, in prijzen die
U passen, OMDAT U daarvoor juist solide
kwaliteit stof, betere afwerking en moderne
coupe ontvangt welke U hebben wilt en waar
voor U elders meer moet betalen dan U voor Uw
nieuwe Mantel wilt uitgeven!
Dat groote prijsverschil, waarop het juist aan
komt, heeft U ook in Uw voordeel bij onze
Japonnen en Hoeden.
Een Regentendagboek uit de 18e eeuw.
t
Aanleg van Licht- en Kracht-Installaties
Schitterende Collectie Ornamenten.
Complete Radio-Installaties
Stofzuigers vanaf f 49.-
Liert nu Autorijden
De N.V. Houthandel v.h. Firma J. en G. ALBLAS
MEUBELEN EN VERLICHTINGSARTIKELEN
dTwiSti^U^6 EtaIa8:e tödens
Official
Fluiillun Bsmesoicbtheoiden
JECOVITOL
J. C. LANGERAAR,
bonneert U op dit Blad
Bestelbiljet
Brieven uit de I|ofstad.
FEUILLETON.
De geheimzinnige ver
dwijning van Robert Grell.
»paelBO»d>p«n, ^oppwnkllnlwk
Goudsche instelling wenscht haar gelden te beleggen in
Billijke voorwaarden.
zal D.V. gehouden worden DONDERDAG 10 NOVEMBER a.s., des avonds
8 uur in het Vergaderlokaal PEPERSTRAAT 20.
Toegang en zitplaatsen zijn vrij.
Standplaats GOUDA.
NDAG 7 NOVEMBER 1932, n.m. 8 urn- in de NED. HERV. KERK
(Kleine Kerk aan de PEPERSTRAAT te GOUDA
door den WelEdelen heer J. J. HOLTENHOFF Jr. van Wassenaar.
daa^niZfinnirïS?hillen<le curiositeite« uit Palestina tentoongesteld,
aaiTia pl.m. 50 plaatsjes op de projectielantaara uit het Heilige Land
Niemand verzuime dezen leerzamen avond!
TOEGANG k 15 CENT PER PERSOON
He^lAtejn KRAAIENRRTOg1 V' ^IK' 83, en bü den
's avonds aan de^l Peperstraat' Geb°uw Tot Heil des Volks en
KllTKerk'TmHTBF^n™ ""IT" ZuUen des "ur i„ de
KOMT ALLEN.HET COMITé.
hoek GOUWE -
Betaling desgewenscht in overleg.
Clublessen
Privélessen
Nette bediening.
Prachtige wagens.
1!
0.50 per uur
2.
SPOORSTRAAT 35
leveren GOUDA ml^£o^La|plYakNFLUWEELEN SINGEL 94
'J VOORKOMEND TIMMERHOUT EN TRIPLEX
tegen scherp concurreerende prijzen
levens gelegenheid tot MACHINAAL BEWERKEN.
GOUDA
T, H^LL?!! NU KAN ,E MIJ zeggen hoe laat het is
te verpanden of te veAoSnlS iïTn de 2U" hUnne 's,Mad<m
prachtvolle Gouden en ZilverL voorwerpen P»'Ü
gebe?ene 26 ^n^worden'™rT,1ve„ winkelpas aan-
LAGE PRIJZEN. ZEGELRINGEN enz. enz., en alles tot nu toe ONGEKENDE
en waarborg verkocht'8''1'1"1^ nagez*en> en worden als zoodanig onder volle garantie
Elke kooner t.„ NU HET MEEST VERRASSENDE:
te hebben, hS' h^r^tteTdl^L ^tÏ!'jó T tiid bl»kt
GRATIS in ontvangst te nemen tKMtalde &>uden "«»- of Dameshorloge
Zie du.„„ze,,a,.,ek lM uw voordeel ea raad een, hoe laat het is.
A. c. TUYTHOF „IN DEN GOUDEN BRIL",
PT» of repareeren.
LANGE TIENDEWEG 24 GOUDA TELEF. No. 2115
Telafunken Radloiosswian
met ingebouwde luidspreker van 115— tot 285—
I^at mj U zonder verplichting het Telefunkentoestel
y-L- eens demonstreeren. Absoluut selectief en
ongeëvenaard in weergave.
WIJ RUIMEN OP onze geheele voorraad
tegen nog nimmer gehoorde prijzen!
T 'TT
KOMT ZIEN]
LANGE TIENDEWEG 57.
KOMT ZIEN!
Tantoonstsmna
Koopt Uw
NOMOTTA WOL
"H*1 Kousenhuls"
PRINS HENDRIKSTRAAT 103-107,
Telef. 3137.
AUe Kwaliteiten en kleuren verkrijg-
Aanbevelend,
p' "oikndal A Zn.
oaXac><:x>0,>0'b<>o<><><><K>oo<x^
en nog geen nieuwe schoenen?
Dat gaat toch niet.
Koop spoedig een paar mooie bij
in de KEIZERSTRAAT, I
GOUDA, Nov. 1932.
VERDOUW - TELEF.
2861
™E ONIVtRSAa CAS
Eerstdaags venvacht de NIEUW MODEL KLEINE FORD
Een rmme 4-persoons auto, zuinig in benzine- en oliegebrnik
Pms der SEDAN TUDOR 1425 gulden.
Vraagt nadere bijzonderheden en proefrit.
EXTRA AANBIEDINGII!
Speciaal eigen fabrikaat.
C. J. Loeve
GOUWE 145, t.o. de Turfmarkt.
GEEN YO-YO MAAR
maakt het KIND gelukkig.
Per flacon 1—
Gedipl. Drogist,
Burg. Martenssingel - Tel. 2839.
zijn de bestellingen, welke de uitgevers A. BRINKMAN ZOON
ontvingen op de
NIEUWE UITGAVE 1932/1933.
Nog bestaat de gelegenheid voor hen die hun bestelbiljet nog niet
inleverden, een of meerdere ex. a ƒ0.25 ingenaaid of 0.50 gecarton-
neerd te bestellen.
Let wel, na de verschijning wordt de prijs 0.40 resp. 0.65.
Men zende dus onderstaand biljet nog omgaand in.
13f Geen Gouwenaar kan deze practische Gids ontberen!
Ondergeteekende bestelt hiermede bij de Uitgevers
A, BRINKMAN ZOON, MARKT 31, GOUDA
^x' GOUDSCHE VRAAGBAAK uitgave 1932-1933.
Prijs tot de verschijning f 0.25 per ex.
Ex- Idem gecartonneerd f 0.50 (na de verschijning f 0.65)
exemPl®fen door tuaschenkomst van een Boekhandel
verm?d™ gen' gelleve men den 333,3 van dien Boekhandel te
VIII.
„7 Mey 1762 transportdag Mr. C. v. d.
„Burg en W. v. d. Hoeve
„Secrets G. v. Brandwijk.
„H. v. Hombergen verkoopt P. Polyn
„een huys op de Markt om 4000.
„M. Bisdom verkoopt D. Verreyst een
„losrentebrief groot ƒ2000.
„F. Versyl qt verkoopt J. Hartkop een
„huys L. Groenendael om 1000.
„J. Hartkop verleyt J. v. Brakel.
„A. Turf verkoopt J. Smits huys pe-
„perstraat om 3650 verleyt de selve.
,J. v. d. Brugge verkoopt L. v. Deth
„huys geusestraat om ƒ10.
„L. v. ham verkoop J. Huipas huys
„Koningstraat 690 verleyt H. v. Keulen
„ƒ300.
„C. de Jong verleyt J. Sonneveld huys
„peperstraat om ƒ300.
„C. Hogenes verleyt J. Peters op syn
„thuyn ƒ300.
Op een transportdag werden onroerende
goederen en losrentebrieven ten overstaan
van twee schepenen in eigendom overge
dragen, of zooals men ook nu nog zegt, ge
transporteerd. Op zoo'n dag werden tevens
de hypotheekacten gepasseerd. Hoewel het
vestigen van hypotheek geen overdracht is,
sprak men ook hier van transport.
Terwijl men tegenwoordig in overleg met
den notaris op elk tijdstip een acte kan
laten passeeren, was dit in Gouda in de 18e
eeuw slechts op bepaalde dagen mogelijk.
Uit den aard der zaak is de tegenwoordige
notaris, waarbjj men als cliënt komt, soe
peler dan de vroegere schepenen, die ambts
halve optraden.
De verklaringen van partyen werden in
de daarvoor bestemde registers ingeschre
ven en aan de belanghebbende party werd
de grosse uitgereikt, waaraan de beide sche
penen hun zegel hadden gehangen. In vroe
ger tyden, toen er by de transporten drie
Schepenen tegenwoordig waren, werden aan
zoo'n grosse drie zegels bevestigd.
Zooals uit het hierboven medegedeelde
blijkt, werden er in de eerste plaats huizen
verkocht. Het duurste, op de Markt, ging
voor ƒ4000.het goedkoopste, in de Lange
Geuzenstraat, voor 10.
De koopacten werden ingeschreven in het
„E.vgenboeck".
Evewals ook nu nog vaak gebeurt, liet de
verkooper een deel van de koopsom als hy
potheek op het huis staan, of, zooals men
dit juridisch uitdrukt, de kooper verleende
aan den verkooper tot zekerheid van een
deel van de koopschuld hypotheek op het
door hem gekochte.
In het geval Turf-Smits werd door den
laatsü een huis in de Peperstraat gekocht
en daarna „de selve verleyt", d. w. z. Smits
betaalde aan Turf geen cent, maar verleen
de hem hypotheek voor het voile bedrag van
de koopsom. Hy beloofde regelmatig te zul
len afbetalen en voor hetgeen bleef open
staan rente te zullen vergoeden.
Hypotheek verleenen tot het volle bedrag
van de koopsom kwam blijkbaar in de 18e
eeuw heel veel voor, v/ant dadelijk, nadat
het transport F. Versyl qtJ. Hartkop van
een huis in de Lange Groenendaal was ge
schied, nam Hartkop een zilveren dak op
dat huis ter waarde van de koopprijs, waar
voor hem het geld door J. v. Brakel werd
verstrekt. Dat „qt" achter den naam van
Versyl beteekent, dat deze in zijn qualiteit
optrad; Versyl was namelyk met jan Snel
samen executeur „in den Boed#l en nae-
laetenschap van Evy de Keyser in leven
Wede en Boedelhoudster van Andries van
Claveren".
Na den verkoop van het huis aan de Ko
ningstraat werd door den kooper Hulspas
aan van Keulen hypotheek verleend voor
een bedrag, dat minder was dan de helft
van de koopsom. Blykbaar moest dit bedrag
dienen om van Ham te kunnen betalen.
De Koningstraat is het deel van de Raam
gelegen aan den kant van de Vest tusschen
de Vlamingstraat en het Verlorenkost.
De transactie tusschen de Jongh en Son
neveld betrof een geldleening; Sonneveld
leende ƒ300.— van de Jongh en verleende
daarvoor aan dezen hypotheek op zyn huis
in de Peperstraat.
De laatste acte, tusschen Hogenes en
Peters, staat opgenomen in het „Rente
boek".
i Daaruit blykt, dat Cornelis Hogenes er-
j kende schuldig te ztfn "aan Jacobus Peters
„een losrente van twaelf gulden 's jaers
spruytende uyt saeke van deugdelyke ge
leende en aengetelde (aan hem betaalde)
penningen ter somme van ƒ300.—" en dat
hy daarvoor „speciaelyk verbonden heeft
de Warmoessiersthuyn leggende aan deser
Steede Cingel".
Hoewel de gulden in 1762 een aanzienlijk
grootere waarde had dan tegenwoordig, zal
het huis in de Geuzenstraat, dat voor 10.
werd verkocht, wel niet veel euvels zyn ge
weest.
Toch werd ook in allen vorm voor dat
huis een acte van transport opgemaakt.
Voor de curiositeit volge hieronder de in
houd:
„Wy Mr. Cornelis van der Burch en Wil
lem van der Hoeve oirconden ende kennen
(verklaren) dat op huyden voor Ons ge-
i komen ende gecompareert is geweest (is
J verschenen) Jan van der Brugge ende heeft
vercogt ende overgegeven Lourens van det
een huys en Erve staende ende geleegen in
de Lange geusestraat belent ten suyden den
Coper (aan de zuidzijde helend door het
woonhuis van den kooper) en ten Noorden
Jan de Wit vry sonder iets opstaende (zon
der met hypotheek te zyn belast) en dat
met soodaenige servituyten en vryheden
(erfdienstbaarheden) als 't voorsz Huys en*
Erve heeft
bekennende hy Comparant van dese Coop
en Overgifte wel en ten volle vernoegt vol-
daen en betaelt te syn den laesten penning
met den eersten (erkennende hy comparant
ter zake van dezen koop en levering te
zijnen genoegen volledig te zijn betaald)
met een somma van tien gulden daer van
quytende den voornoemden Coper by desen
alle fraude gesecludeert (alle bedrog uit
gesloten) den 7 Mey 1762."
Het laatste klinkt in dit verband wel wat
naïef; by een huis van tien gulden zal er
niet veel te bedriegen zyn geweest.
„12 Mey regtdag dempto Speelman.
„2 saken van den Officier le en 2de
„default (verstek) verleent vermits niet
„Comp (niet verschenen).
„2 saken van den Officier" wil
'twee" zaken, waarin de baljuw als eischer
optrad, m. a. w. twee strafzaken.
In de eene zaak werd wegens niet ver
schijnen van den verdachte het eerste; in de
andere om dezelfde reden het tweede ver
stek verleend.
Wanneer tegenwoordig tegen een ver
dachte in een strafzaak wegens diens niet
verschijnen op de dagvaarding verstek
wordt verleend, dan wil dat zeggen, dat die
verdachte nu verstoken is van de verweer
middelen, die hem by zyn verschijning wel
zouden toekomen. Als regel volgt na het
verstek een veroordeelend vonnis.
In de 18e eeuw werd drie- en soms wel
viermaal verstek verleend. Liet een ver
dachte verstek gaan, dan werd hy opnieuw
„geciteerd" (gedagvaard). Het gevolg van
het verleende verstek was, dat de verdachte
in een aanmerkelijk zwakkere positie kwam
te staan als daarvoor; de Baljuw kon hem
nu in hechtenis nemen. Verscheen de ver
dachte op de tweede dagvaarding weer niet,
dan werd het tweede verstek verleend.
Daarna volgde de derde en soms nog de
vierde dagvaarding. Bleef ook nu de ver
dachte weg, dan was het gevolg van het
laatste verstek, dat hij „werd versteeken
van Exceptien, weeren ende defensien (ver
weermiddelen) ende gesien de informatien
(het vooronderzoek), praecedente Citatien
(voorafgaande dagvaardingen) ende Ex-
ploicten op verbeurte van Lyv ende goed ge
bannen, ende syne goederen geconfisqueert
(verbeurd verklaard), naar gelegentheid."
Na de beide strafzaken volgde een civiele
„Willem Nabbe gedagvaart van (door
„Mr. H. van Eyck wegens aflossing van
„2 payen (vervallen termijnen) en 1
„jaar intrest wegens een schultbrief
„groot per resto 1300 gl.
„accepteert (erkent) de schuld werd
„gecondemneerd (veroordeeld om die
„schuld te betalen).
Uit het „vierschaarboek" blykt, dat Wil
lem Nabbe „wonende even buyten de stad
dog onder de jurisdictie (het rechtsgebied)
deser stad" den 21en Juli 1761 van den
secretaris van Gouda, Mr. Hubert van Eyck
geld had geleend. Nabbe had nu twee keer
de overeengekomen aflossing niet betaald
en was de volle rente achter. De schuld was
op hem te verhalen, want hy was eigenaar
van een „Huys en Erve met een bleekerye
staende op de Cingel tusschen Cleywegs-
en Potterspoort".
De Kleiwegspoort bevond zich aan het
eind van den Kleiweg vlak voor dë brug; de
Potterspoort stond aan het eind van de
Gouwe, ongeveer ter plaatse van de stee-
nen brug, die de Gouwe met het bolwerk
verbindt.
De Potterspoort ontleende zyn naam aan
de pottenbakkeryen, die buiten en in de na
bijheid van die poort stonden.
Willem Nabbe woonde dus aan den Kat-
tensingel. Den naam Nabbe hoort men te
genwoordig in Gouda niet meer; de laatste
drager van dien naam was Kees Nabbe uit
het weeshuis.
„13 Mey Sterf Jacob Blom vroedschap
„der stad Gouda tot (te) Coukerk in 't
„verbeterhuys synde innocent (krank-
De uitdrukking „Gek is lastig", die nu
schertsend wordt gebruikt, schijnt in de
18e eeuw een practische beteekenis te heb
ben gehad.
„15 Juni Magistraat.
„Cingel Schouw.
„Ontf. 1—10—".
Op dien dag ging de Magistraat contro
leeren, of de bewoners van de vier singels
en enkele aangewezen straten, o.a. de Wach
telstraat en het Jaagpad, wel zorg droegen
voor de straat en de beschoeiing voor hun
huizen, waarvan hun de onderhoudsplicht
was opgelegd. De „Cingel Schouw" werd
eens in het jaar, in de maand Juni, ge-
„16 Juni regtdag dempto Dr. W. v. d.
„Hoeve Baillu.
„De zaak van Hoebeek over de Erfenis
„van Cinq op de rol gebragt.
„v. Hoest gedagvaart en niet gekom-
„pareert (verschenen) werd 't le default
„(verstek) verleent mst profyt als na
„regtg (de daaruit rechfens voortvloeien
de gevolgen).
Van Hoest was in een civiele zaak ge
dagvaard en niet verschenen. Er werd nu
verstek tegen hem verleend. Het gevolg
daarvan was niet, dat nu dadelyk een Vonnis
volgde, maar alleen, dat van Hoest zich niet
meer van bepaalde verweermiddelen mocht
bedienen. Hy kon zich op een volgende dag
vaarding verweren, maar zyn positie was
alsdan aanmerkelijk zwakker dan zonder
dat verstek.
„Taxatie rekening Luyt en twee van
„de Bode Pelt.
Ontf. 16 stuyvers.
Luyt was een procureur en Pelt een ge
rechtsbode of, zooals men nu zou zeggen een
deurwaarder. Uit de registers blijkt, dat
Pelt en Luyt voortdurend samenwerkten.
Waarschijnlijk werd in de vierschaar gecon-
tröleerd, of hun rekeningen niet te hoog
waren.
„Goedgevonden van daag 8 dagen te
„vonnissen over de erfenis van P. Cinq
„wegens vrouw Joh. v. Lekkerland, Mr.
„J. de Lange en Marie Verbole Wede.
„Salomon de Lange.
Er werd niet bepaald, dat er één vonnis
zou komen, waarbü de aanspraken van alle
erfenisjagers zouden worden vastgesteld; er
werd alleen bepaald, dat er een beslissing
zou komen ten aanzien van de hierboven ge
noemde personen.
„21e Juni Stille vroedschap.
„De adviesen van de advo
„de processen van den Leydi,
„gekomen zynde, wat verder te doen, is
„overgelaten aan de advocaten van de
„Stad, om met bequame advocaten te
„spreeken of men appelleeren sal (in
,Jiooger beroep zal gaan) of niet, en
„verder kennis te geven aah de steden
„Dort en Haerlem.
t
Merkwaardig is het, dat de advocaten van
de stad bekwame advocaten moesten raad
plegen. Onwillekeurig trekt men daaruit
voor de advocaten van de stad een minder
vleiende conclusie.
„22 Juni Magistraat.
„Willemyntje de Ruyter disobedient
„(ongehoorzaam) zynde geweest aan
„fabrykmeesteren werd daarover gecor-
„rigeert (gestraft) en geordonneert (ge-
„last) excuus te vragen aan voornoemde
Willemyntje de Ruyter was waarschijnlijk
een brutale werkster.
„request om L. Vis te ond«
„van syn kinderen afgeslagen.
Rier is van der Hoeve blijkbaar door zyn
geheugen in den steek gelaten, want uit het
requestboek blykt, dat het verzoek wel is
Het rekest betrof bovendien niet L. Vis,
maar Sprand Vis.
Zooals het rekest in afgekorten vorm in
het dagboek is opgenomen, is het onbegrij
pelijk.
Het requestboek geeft echter opheldering.
Daaruit blykt, dat Sljbrand Vis „vermits
syne hoge ouderdom en Bwakheyd in kragte
en gesigt in 't geheel buyten staat geraakt
(is) om syn vaste en andere goederen te
regeeren en Administreeren gelyk ook de
Sluyting syner Woning als anders bekwa-
melyk te versorgen nog sig (te) voorsien
Van Voedsel en Deksel sonder hulpe en by-
stand".
De kinderen en schoonkinderen verzoeken
nu toestemming „omme den Boedel en goe
deren van haren Vader onder behoorlijke
Inventaris te aanvaarden, de Losse en an
dere goederen voor zooverre 't nodig soude
moge zyn Publicquelyk te verkoopen en uyt
de Penningen, die daarvan suyver komen
over te schieten te Voldoen en betaltde
Schulden en Lasten van denselven Boedel,
en Wyders hare Voorzegde Vader uyt de
overschietende Penningen" teTersörgen vart
Inwooning, oppassing en andere behoeftens
als denselven haren Vader benodigt sal heb
ben in 't een of andere Huys binnen dese
Stad, 't zy by de week, maand of Jaar soo
als sy supplianten (verzoekers) te meesten
nutte van hare voornoemde Vader zullen
komen goed te vinden, ende verdere over
schietende goederen van Syne Boedel te
regeeren en Administreeren".
De liefhebbende kinderen verzochten
daar komt het rekest in hoofdzaak op neer
de toestemming om zich te mogen ont
fermen over het vermogen van hun vader.
Hun ouderliefde was zoo groot, dat zy el
kander het genoegen misgunden hun vader
in huis te nemen.
Het rekest was vergezeld van een 'attes
tatie (verklaring) van vyf bewoners van
den Langen Tiendeweg, waarin deze ver
klaarden, dat „sy getuygen als buuren van
den selven Sybrand Vis, daar door dagelyks
in Vreese syn voor ongemakken van vuur
als andersints".
Verder was er bijgevoegd een „decla
ratie" van Sybrand Vis zelf, waarin deze
zyn, instemming met het verzoek van zyn
kinderen betuigde.
De Magistraat beschikte goedgunstig op
het rekest en machtigde den notaris en pro
cureur Willem Laforce den boedel van Sy
brand Vis in het openbaar te verkoopen.
Vis in onzen tyd had geleefd, dan zou hy
zelf waarschynlyk aan de Arrondissements-
Iiechtbank te
om wegens zwakheid
curateele te worden gesteld.
„Defect Lyt Cingelschouw, gesteld in
„handen van fabrykmeesteren.
De leden van de Magistraat hadden in-
tusschen hun, by de „Cingelschouw" opge
dane, bevindingen op papier gesteld.
De fabrykmeesteren kregen nu de „De
fect Lyst" in handen en moesten contrö-
leeren ,of de onderhoudsplichtigen de „De
fecten" hadden hersteld. By verzuim volgde
dan boete.
Uit die lyst blykt, dat zelfs by de „Cingel
schouw" nauwkeurig op rang en stand werd
gelet.
Frans Versyl en de Weduwe Bodegraaven,
beiden wonende aan den Turfsingel, kregen
schoeying
„Bleykerscingel'
„Mevrouw
i
repareeren". Onder het hoofd
Nadruk
aan d« Heyning
(Wordt vervolgd.)
Dr. M. J. SMIT.
MOL.
Het Residentie-Orkest.
Dezer dagen meldden de kranten dat het
Residentie-orkest in ernstige impaaBe is "ge
raakt doordat niet vaststaat, dat het Kur-
haus den volgenden zomer het orkest weer
zal huren. Als het dat doet zal het wel op
beperkten voet zijn. Met het oog daarop
heeft het Orkestbestuur al zijn musici tegen
Mei a.s. het contract
vrij te zijn in het i
contract.
Het iB altijd een heel dure geschiedenis
zoo'n orkest en de gemeente den Haag geeft
er al een ja&lijktehe subsidie van 110 dui
zend gulden aan, waarvan een deel voor
het pensioenfonds is bestemd. We hebben
dit altijd al als een onbillijkheid 1
andere kunstsoorten"
omdat juist de muziek het t
heeft en dus het eerst ziqh zelf moet trach
ten te dekken. Men kan ervan op aan, dat
er jaarlijks een aanzienlijk bedrag door de
Hagenaars te Bamen aan muziek wordt uit
gegeven en gaat het dan wei aan, dat de
gemeente juist aan dien kunstsoort nog het
meeste bijbetaalt?
Waarschijnlijk zal het r
zoo'n vaart loopen als c
contracten lijkt te doen want we weten
maar al te goed dat een dergelijke alarmee
ring óók dienen moet om het publiek in
beweging te zetten. Iets dergelijks is al
meer vertoond toen n.l. het gemeentebe
stuur niet bereid bleek een nog hooger sub
sidie te verstrekken.
Natuurlijk heeft de gemeente door haar
belasting op de vermakelijkheden voor een
deel schuld aan den toestand. Het ware
daarom eerste plicht die belasting af te
schaffen Men moet maar eens zoo'n reken
sommetje zien om te weten hoe duur Het
bijwonen van een concert wordt. Op den
goedkoopste rang kosten 'tien concerten
nog tien gulden. Daar komt bij twee gulden
voor het programma, anderhalve gulden
voor de vestiaire die verplicht is en 1.70
voor de belasting. Met het zegeltje 10 oent
wordt dus het totaal bedrag f 16.30. Voeg
daar nu bij tien retoqrtjes met de tram 11
cent. dan wordt de prijs van elk concert
f 1.65, waarvan de overheid f 1.00 in den
zak steekt, d.w z. ruim lo prooent Van de
bruto-inkomBten. Het lijdt geen twijfel of
als deze belasting verviel het aantal bezoe
kers zou stijgen. Het is de overheid die één
der schuldigen aan den minderen bloei van
het orkest is. Wat heeft het nu voor zin
Niets vormt den mensch meer dan het
zien van der menschen levensloop en
levenslust.
(Geautoriseerde vertaling).
42 Nadruk
Het was kort geleden, daar was ze zeker
van. Plotseling boog ze zich voorover en
nmpelde haar glad voorhoeofd. Ja ze was
er bijna zeker van. Hij droeg nu een hoogen
hoed en een overjas, maar den laatsten keer
dat ze hem zag, was' hij een klerk met bloot
hoofd en een lange jas geweest in het ad
vertentiebureau van de Daily Wire. De
*"npel verdween en zij leunde aohterover.
Maar achter haar kalm uiterlijk werkten
«oherpe hereens. Was de man haar gevolgd
of was het toeval? Was hij een rechercheur?
Met uiterste wilskracht onderdrukte zij den
angst in haar hart. Zij herkreeg haar zelf
vertrouwen Zelfs al was hij een detective,
*at had zij te vreezen? Zij had alleen maar
advertence in cijferschrift over de toon-
nk heen aangegeven. Het was niet waar-
^hijnlijk dat ze gelezen zou worden door
anderen dan den persoon, voor wien Ze be-
J<*ld was. En zelfs al was dit het geVal,
an had zij nog geen kwaad gedaan.
Zij glimlachte minachtend.
- Ik geloof niet dat hij een rechercheur
is, mompelde zij.
Alle twijfel werd tot rust gebracht, toen
de trein het station begon uit te rijden.
Alsof hij door het plotseling vertrek van
den trein werd verrast, drukte de man zijn
vriend haastig de hand en rende den trein
na, zich met een zucht van verlichting in
het compartiment werpend, waarin de
vrouw rich bevond.
Hè, zei hij, dat was net luk raak.
En toen. alsof hij pas de sekse van zyn
reismakker bemerkte:
-- Pardon. Ik hoop dat de coupé niet ge
reserveerd is. Zoo ja, dan zal ik in een an
dere overstappen.
Zij glimlachte hem vriendelijk toe
neen, geef u geen moeite. Het zou
jammer zijn, na al de moeite, die ge roeds
hebt genomen - om den trein te pakken.
Detective Blake was allesbehalve dom.
Zijn onbewegelijk gelaat liet niet mertcen
dat hij half geneigd was te gelooven dat de
vrouw bezig was hem voor den gek te hou-
Wat drommel, wat bedoelt
dacht hij.
Hij boog bij haar beleefdheid en haalde
een krant uit zijn zak, waarin hij
En hoe gaat het met den alleraardig-
sten mijnheer Foyle? zei de prinses slee-
penti. Ik hoop dat hij gezond is.
Dezen keer was Blake niet op zijn hoede.
Hij liet de krant zakken alsof die gloeiend
heet. was en de vrouw lachte. Een oogenbült
later schaamde hij zich- Ze had hem verleid
zwijgend toe te geven dat hij een detective
ontkenning van zijn
kennis met Foyle zou geëindigd kunnen
zijn met een verontschuldiging harerzijds,
als een vèrgissing. Ja, nu was het te laat.
U bent dus een collega van Mr. Foyle?
vervolgde zij en ofschoon haar stem vrien
delijk klonk, was er een spoor van spot in.
Het is allervriendelijkst van hem u mee te
sturen om voor mij te zorgen. Ik had het
vreesehjk gevonden die lange reis zoo alleen
te moeten maken.
Het genoegen is geheel aan mijn kant,
ze* Bluake, dadelijk in overeenstemming
met den toon, dien zij had aangeslagen.
Toch was hij niet heelemaal op zijn ge
mak.
Hij herinnerde zich de onaangenaamhe
den. welke Waverley had ondervonden, sn
het speet hem half dat hij zijn km
met in den trein had
Uj
hebt, zei ze met een sierlijke handbeweging.
Ik weet dat u er trek in hebt. Dan kunnen
wij praten. Ziet u, ik heb al zoo lang ver
langd eens meti een echten detective te prar
ten. Uw werk moet zoo betooverend wezen
Langzaam haaide hij zijn sigarettenkoker
uit zyn zak en zwaaide ze in zyn hand heen
en weer. Hij had nooit te voren de prinses
gezien, maar hij was zeker van haar iden
titeit.
Zoo, zei hij barsch, ik dach' dat u Mr
Feyle hadt ontmoet. Ik geloof zelfs dat hy
u in de eelegenheid heeft gesteld een deel
van het werken der politiemacht te zien
Rookt u? Mag ik n een sigaret aanbieden?
Zij zocht er een uit.
Dank u. Maar dat was heel iets an
ders. Ik vind het niet aardig van u dat u
hierop zinspeelt. Dat was alles een vergis
sing. Mr Foyle zal het u vertellen als u het
hem vraagt. Vergissen rajhereheura zioh
dikwijls?
Haar air van verfrisschende onschuld
prikkelde Blake. Hij lachte.
Soms, gaf hij toe. ik heb zoo juist een
vergissing begaan door alleen in den trein
plaats te nemen.
Zij lachte muzikaal m haar amusement.
Ik geloof dat de man bang voor mij
is, zei ze tot de zoldering.
En toen meer direct tot hem:
Welk kwaad zou een arm schepseltje
als ik een grooten sterken man als u kun
nen doen? Ik had gedacht, dat u verstan
diger zou zijn.
Gezond verstand is niet mijn sterke
zijde, weerde hij af.
En daarom bent u bang, sprak zij
lachend. Mr Mr
Smith, John Smith.
Mr. John Smith dan. Het is een goede
Engelsche naam. Ik zal u geen kwaad doen
Maar als u mij uft het oog zoudt willen
verliezen wanneer wij in Liverpool komen.
Welnu?
Dan zou het u 60 inbrengen.
Hij schudde zijn hoofd.
Ik vreee, prinses, dat u een verkeerd
begrip hebt van de Londensche politie Bo-
vendien heb ik u zoo juist verteld dat ge-
zend verstand met mijn sterke zijde is.
Als antwoord haalde zij haar schouders
'op. De trein rolde verder. Zij lunchten
samen en babbelden als oude vrienden.
Toen zij weer in hun eigen compartement
teiuggekeerd waren, en de trein Liverpool
naderde, merkte Blake dat hij geen sigaret
ten meer had. De prinses haalde een fijn
geëmailleerd, met juweelen bezet étui voor
den dag
Wil u er eentje van mij opsteken?
vroeg 7.ij Deze. ah u van Egypiisdhe houdt.
Hij nam er een. Wat stak er voor kwaad
in een sigaret op te steken? Maar toch, bin
nen een hall uur, toen de trein langiaam
Lime Street Station inreed, stapte de prin
ses alleen uit op het perron. In rijn hoekje
van de coupé lag Blake snurkend te slapen.
HOOFDSTUK XXXIII.
Heidon Foyle en hoofdinspecteur Green
liepen langs Westminster Pier heen en weer
en keken naar een paar motorbooten, die
hen tegemoet voeren. Een scherpe wind had
den binnenstroomenden vloed opgesweept
tot een seer goede imitatie van een woeste
ree Er waren drie mannen in elke boot.
Wrington aan fe»t stuur in een en Jones,
rijn luitenant, die de andere «tuurde.
- Het aal een koud baantje worden,
merkte Foyle op. terwijl bij rijn kraag op-
|j||M e> hard op de bevroren planken
Je. gaf Green toe.
Die kereld Jerrold van de ..Wire" ie
achter ons Heeft hij eenig idee waar we
op uitgaan?
(Wordt vervolgd)
