:baar
atschappij
ST
VEN!
NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Tl» Jaargang
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, en».
Dit blad verschijnt dagelijksbehalveopZon-en Feestdagen
FEUILLETON.
Vrijdag 8 December 1832
AIMU1U
Hat Amerikaansche antwoord aan Engeland.
OOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
De geheimzinnige ver
dwijning van Robert Grell.
n vuvu, DV/L7UVXAV/1 V JUIN, DUORVvr, WUL/DBAn., IlrtAOlllUVll X, it* ---7
op 15 December aangeboden.
Ipers:
I
ki
ISTRIE MIJ
HOOFDSTUK XXXXIX
«BARE GOEDEREN
?s perspectieven,
rkoopsconditie,.
delaren worden
ighe. Plein lós,
Het i* de politie in zekere omstandighe
den geoorloofd een verdachte vast te hon-
dat
wis-
niet
ij goed opletten, zei
haar wachten of zal
De Ver. Staten bereid den geheelen economischen toestand te bespreken,
echter geen schrapping der schulden.
Faciliteiten voor de overdracht
liOrilSCH t I0IIH VI.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring):
1—6 regels 1.30, elke regel meer /0J25. Van buiten Gouda en den besorgkring*
1—6 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertantiën In het Zaterdagnummer 20
beslag op den prijs. Liefdadigheids-sdvertentÜn da helft van den Prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer 0.50. Op
oe voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentien en ingezonden mededeelingen bjj contract tot seer gereduceerdea
prjja. Groote letters en runden worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentien kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advegtentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór do plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te stfn.
landbouw en arbeid.
Gij moet begrypen, zoo zegt de nota, dat
het vraagstuk der buitenlandsche schulden
in den geest van Amerika een zeer bepaal
de betrekking heeft tot het vraagstuk der
ontwapening.
De Amerikaansche regeering kan de ge
volgtrekking uit de Britsche nota, dat de
leeningen, die door de Vereenigde Staten
zyn toegestaan, in hun geheel uitgaven
voor vernietiging beteekenen, niet aanvaar
den, evenmin als de opvatting, dat de be
talingen die tot nu toe verricht zijn, in hoo-
ge mate verantwoordelijk zijn voor de
tegenwoordige werelddepressie en de con
centratie van een groote hoeveelheid goud
in de Vereenigde Staten en dat een volledi
ge schrapping van de oorlogsschulden es
sentieel is Voor het herstel der wereld.
Vele leeningen, die voor deiKwapenstil-
stand gesloten zijn en vrijwel alle die daar
na tot stand kwamen, dienden niet voor
vernietiging en minder dan één derde van
de bedragen, die door de schuldenaren in de
Vereenigde Staten uitgegeven zijn, nadat
dit land aan den oorlog was gaan deelne-
Alleen die weldaden zijn van den ech
tenstempel, die zoowel den gever als den
ontvanger blijde maken.
jg was,
vinden,
te
het ge-
elk zijner als bij
Het antwoord va» de Ver. Staten op de
Engelsche nota, is ontvangen. Het werd
dadelijk medegedeeld aan de ministers en
hoofden van departementen.
In dit antwoord wordt o.a. gezegd, dat
de regeering der V. S. met de grootste
nauwgezetheid de Britsche nota van 1 De
cember heeft overwogen.
Welke rol de schuldbetalingen ook mogen
gespeeld hebben in de economische geschie
denis na den oorlog, het is duidelijk, dat in
de tegenwoordige omstandigheden van een
werelddepressie, vergezeld van een sterke
prijsdaling, hapr gewicht zeer is toegeno
men en deze betalingen staan in direct ver
band met het vraagstuk van het herstel,
waarbij de Britsche en Amerikaansche vol
keren direct belang hebben.
De president der V. S. is bereid, langs
eiken weg, die geschikt voorkomt, in samen
werking met de Engelsche regeering den
geheelen toestand te overwegen en na te
gaan, welke middelen aangewend zouden
kunnen worden, om tot een herstel van de
munten- en de wisselkoersen en een herstel
der prijzen te Komen en in te gaan op het
denkbeeld in de Britsche nota vervat om
trent een nauwkeurig onderzoek door de
Vereen. Staten en Engeland van de geheele
kwestie.
By een dergelijk onderzoek zouden nood
zakelijk andere vormen van tastbare com
pensatie overwogen moeten worden, in den
zin van uitbreiding van de afzetmogelijkhe-
valide werkloozen, die blijvend door de ge
meenten moeten worden gesteund. Het aan
tal dat op deze wijze werd verkregen i»
ruim 400.000 hooger dan de statistiek van
de arbeidsbeurzen, die sedert Augustus 1982
zich slechts bezig houden met een deel der
crisis-werkloozen. Meer dan 60 pet van alle
gesteunde werkloozen komen voor rekening
van de gemeenten.
Een politieke aanslag.
In den afgeloopen nacht is de 88-jarige
ingenieur Bergmann in zyn woning te
Hohenschoenhausen door een revolverschot
gewond.
Bergmann is lid van de N-S.D.A.P.; ver-
moedelyk is de dader een politiek tegen
stander.
Toen de ingenieur zijn verlichte keuken
binnentrad, knalde op straat plotseling een
schot De kogel verbrijzelde het venster en
trof B. in het dijbeen. De wond is niet
levensgevaarlijk.
De dader wist in de duisternis te ontko
men.
door het niet te plotseling te doen,
publieke belangstelling in
geval had Foyle nog een andere reden
zijn pogen Hij werkte flink door en
al drie vellen gereed voor hij met zijn
taak klaar was. Twee ervan verscheurde
hij en het derde las hij nog eens zorgvuldig
over, een of twee veranderingen aanbren
gend.
..Wanneer het proces inzaken den moord
in Grosvernor Gardens wordt geopend, zal
de politic een belangrijke mededeeling doen
Een onderzoek der recherche heeft boven
allen twijfel aan het licht gebracht dat de
misdaad niet met voorbedachten rade is ge
pleegd en er worden nog steeds bewijzen
verzameld tegen een verdacht pewoon
(Wordt vervolgd).
(Geautoriseerde vertaling).
Nadruk verboden.
Grell geeuwde hoorbaar, maar ofschoon
Foyle blijkbaar een anderen kant op keek,
Hrtj de uitwerking gevolgd op
it van den ander na cll: rijn"
toeval gesteld vraag.
Ik vrees dat ik u verveel. Het is een
slfechts gewoonte van mij, overluid te den
ken.
Het lijkt zoo overbodig, gaf Grell toe.
U behoeft u werkelijk niet in die richting
te oefenen.
Zoo, denkt u? Ik begin te gelooven
dat er nog een weinig meer noodig is. Het
kunnen zijn dat de dolk gehanteerd is
door iemand, nadat de moord had plaats
?diad Maar laten wij het onderwerp laten
Misschien kan uw huishoudster
ontbijt voor ons gereed maken, ter-
een van de meisjes naar Dalehurst
hij op een antwoord wachtte, bel-
•hij reeds en gaf eenige hevelen en een
■Wje voor de huishoudster.
“ri ontbijt dat ze even later opdiende.
gen aan den ministerpresident moest over
laten.
Daarna lichtte Von Neurath de vragén
mondeling toe. In verband met de eerste
vraag zeide hij, dat de uiting in de Fran-
8che formule, dat de gelijkgerechtigdheid,
een der doelen der ontwapeningsconferentie
moest zijn, tot misverstand aanleiding kon
geven. Daarmede wordt alleen een grond
regel opgesteld, maar geen garantie voor
een volledige uitwerking van dezen grond
regel in alle problemen van ontwapemng-
Het is voor hem van groot belang, duide
lijk te weten, dat d0 ontwapeningsconferen
tie in deze practische toepassing voorziet.
Daarom is het noodzakelijk, dat bij de be
sprekingen de gelijkgerechtigdheid tot uit
gangspunt wordt genomen. Zoolang deze
vraag niet positief is beantwoord, heeft het
deelnemen van Duitschland aen de confe
rentie geenerlei waarde en doei. Want de
Duitsche gedelegeerden zouden nooit weten
of de ter conferentie bereikte oplossingen
ook voor Duitschland zouden gelden.
Ten opzichte van u? tweede vraag ver
klaarde Von Neurath, dat zij niet verkeerd
kon worden uitgelegd Hij neemt aan, dat
de in de verklaring van Hernot vermelde
veiligheid ook die veiligheid omvat, die
door een algemeene ontwapening zou wor
den bewerkt, maar hij wil een uitdrukke
lijke bevestiging van zijn opvatting hebben.
Verder verlangde de Duitsche minister
van Buitenlandsche Zaken opheldering over
de opvatting van het veiligheidssysteem,
waarvan de Fransche verklaring melding
maakt. Over de door Duitschland voorge
stelde deskundigencommissie is niet gespro
ken, daar de instelling van een dergelijke
commissie afhankelijk is van de beantwoor
ding dar Duitsche vragen. In de verdere
besprekingen, die vandaag zullen plaats
hebben, zal worden gedebatteerd over de
vragen. De Duitsche minister heeft zich
voorbehouden, nadere toelichtingen te
geven
Het. onderhoud, dat plaats vond m de
particuliere vertrekken van het secretari
aat, duurde slechts een uur.
BUITEN LAN DS( H NIEUWS.
DUITSCHLAND.
De Völkische Beobachter.
Het hoofdorgaan van de nationaal-socia-
listen zal met 1 Januari, behalve te Mün
chen, ook met een „Noord-Duitsche” en een
Berljjnsche editie verschijnen. Als uitgever
van deze edities treedt Hitler op. Het bu
reau wordt gevestigd in de Zimmerstrasse
88 te Berlijn, waar een eigen drukkerij
wordt ingericht.
2.600.009 crisis-werkloozen.
De Duitsche Stedenbond deelt mede, dat
ondanks de geringe verbetering op de ar
beidsmarkt het aantal crisis-werkloozen in
Duitschland sterk is gestegen en op 31 Oc
tober een nieuw hoogte-record van 2.600.000
had bereikt. Dit aantal berust op de sta
tistiek van de Stedenbond en omvat alle
den van de producten van Amerikaanschen yer staten hebben gezogen, schijnt niet
door de tegenwoordige ervaring bevestigd
te worden.
De voornaamste fout in de verdeeling van
het goud schijnt begaan te zijn tusschen de
verschillende landen van Europa en kan niet
toegeschreven worden aan krachten, af
komstig uit Amerika.
Ten aanzien van de verklaring, dat het
initiatief tot het tot stand brengen van de
overeenkomst van Lausanne betreffende de
schuldbetalingen genomen, is, met mede
weten en goedkeuring van de Amerikaan
sche regeering, opgemerkt, dat de feiten
juister zijn vastgesteld in de verklaring
van den kanselier van de Schatkist in Juli,
„dat men handelde op grond van de over
weging, dat het de meest juiste wej
om een Europeesche oplossing te v
zonder de Ver. Staten bij de discussie
betrekken".
Na een overzicht van de omstandigheden,
waaronder de Britsche schuld is geconsoli
deerd, besluit de nota:
„Wat betreft de betalingen op 15 Decem
ber, ik erken de overtuigende kracht van
de moeilijkheden, die gij opsomt ten aanzien
was een getuigenis van haar bekwaamheid
als keukenmeid. Beide mannen aten met,
een eetlust, welke de ongewone positie niet
kon verstoren, ofschoon Grell de hand
boeien lastig vond.
Met een zucht van tevredenheid legde de
chef mes en vork neer.
Het geluid van een autoboom werd in de
verte gehoord. Binnen weinige ©ogenblik
ken bracht de huishoudster Green en Mal
ley in de kamer. De hoofdinspecteur be
antwoordde Foyle's groet en wierp zijn zwa
re overjas op een stoel. Zijn blikken gleden
met vergefelijke nieuwsgierigheid over den
gevangene. Glimlachend verdroeg Grell dit
onderzoek.
Ik wensch u geluk, mijnheer, zei
Green. Wij zullen nu binnen een dag of
twee het heel® zaakje voor elkaar hebben
I Dat hoop ik, zei Foyle. Mr. Malley,
wilt u vijf minuten bij dien heer blijven?
Ik wensch in een andere kamer met je te
spreken. Green.
Hij ging hem voor naar <1® kleine zitka-
mer, waar hij door het venster was binnen
gekomen Een begrijpende blik kwam op
Green’s gezicht, toen hij de ontbrekende
ruit zag.
Malley vertelde mij, dat hij u gisteren
in het dorp passeerde U hebt uw man
vlugger te pakken gehad dan ik onder de
gegeven omstandigheden mogelijk achtte.
Hoe nam hij het op?
De chef gaf een kort overzicht van de
stappen, die hij had gedaan sedert hij Lon
den verliet. Green wreef zijn grijzend hoofd
en volgde het verhaal met intense bewon
dering. Hij voelde zich volstrekt niet he
men, is besteed aan munitje en aanvullin
gen.
By het tot stand brengen van een rege
ling met haar schuldenaren heeft de Ameri-
kaunsche regeering de leeningen, die gedu
rende den oorlog gesloten zyn, gecombi
neerd met die van later, daarby inbegrepen
de commercieele credieten.
Daar in Europa andere toestanden heer-
schen, zyn .de cijfers, die in de Britsche nota
geciteerd zyn, niet nauwkeurig vergelijk
baar.
De Britsche nota schynt ook den invloed
te overschatten, dien de betalingen wegens
oorlogsschuld in het verleden op de wereld-
huishouding gehad kunnen hebben.
Met de verschillende opmerkingen en cy-
fears van de Britsche regeering in dit op
zicht was de Amerikaansche regeering het
nog niet eens, maar zij wenscht hierover
niet in een gedetailleerde discussie te tre
den, met het oog op de groote onmijidellyke
belangen.
In het algemeen is de Amerikaansche re
geering van meening, dat de oorzaken van j
de depressie in veel sterkere krachten la
gen dan deze schuldtransacties en in de
totale ontvangsten en uitgaven, voortsprui-
tende uit de internationale transacties van I
de debiteurlanden; de betalingen aan de
Ver. Staten zijn daarbij betrekkelijk van I
ondergeschikt belang geweest.
Het argument, dat de schuldbetalingen
de goudreserves van andere landen naar de
leedigd, doordat Foyle zelfstandig had ge
handeld.
Ik heb op het oogenbhk een bevel tot
huiszoeking in mijn zak en wij zouden die
vandaag gedaan hebben. Ik zag er niet
veel voordeel in, omdat hij zich gemakke
lijk in de bosschen uit de voeten gemaakt
kon hebben. Ik heb de landelijke politie
een cordon van schildwachten in het rond
laten zetten en hoopte hem op die manier
in handen te krijgen. Maar het was een
kleine kans. Wij hebben hem echter nu.
Ja,-wij hebben hem nu, gaf Foyle toe.
Nu blijft alleen nóg maar die vrouw Pe-
trovska over en die krijgen wij vandaag
Luister.
Hij vertelde wat hij van de huishoudster
had gehoord en zij bespraken de •waarschijn
lijkheid dat de vrouw Dalehurst. Grange
zou bereiken. Als het haar gehikte te ont
komen aan Blak® en de andere recher
cheurs, di® haar spoor volgden, was er wei
nig kans dat zij hier niet in de val liep.
Foyle was overtuigd dat zij nog niet daar
was en weer was heengegaan, ofschoon zij
ruim den tijd had gehad uit Liverpool aan
te komen.
- Zij zal niet vermoeden dat er iets
in den haak is als wij
Green. Wil u hier op L
ik het doen?
Dat kun jij doen Green. Ik laat het
jou over. Je hadt Malley bij je kunnen
houden, maar ik kan zelf de auto niet be
sturen en wil naar de stad terugkeeren.
Denk je dat je in staat bent het alleen te
bolwerken?
Dat denk ik wel. zed de hoofdinspee*
van de transfer van deze bedragen by den
tegenwoordigen stand van de wisselkoersen.
Teneinde aan deze moeilijkheden tege
moet te komen, is reeds te kennen gegeven,
dat de President der Ver. Staten, geneigd
zou zyn, om aan het Congres aanvaarding
van een deposito in sterlings in Engeland
voor te stellen, met garantie voor de waar
de in dollars en met de mogelykheid van
overmaking op een zoodanig tijdstip,
hierdoor niet in de stabiliteit van den
selkoers zou worden ingegrepen.
Dit heeft de Engelsche regeering afge
wezen, uit de overweging dat het bestaan
van een groot bedrag aan sterlings, wach
tende op overmaking, op de wisselkoersen
vrywel even ernstigen invloed zou hebben
als het aankoopen van deviezen op dit
oogenblik.
Daarom zyn andere informeele voorstel
len aan de regeering gedaan om deze moei
lijkheden te overwinnen, die zy meende niet
te kunnen aanvaarden.
De moeilijkheden inzake de transfer er-
kennende, spreekt de Regeering het ver-
1 trouwen uit, dat het Congres bereid zal zijn
I elk redelijk voorstel te overwegen, dat de
i betalingen op 15 December zou vergemak-
kelyken.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
uer kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal wau de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 0—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
teur vol vertrouwen
Ik zal in het langs rijden den politie
chef hier verzoeken een paar mannen in
burgerkleeding hierheen te zenden. Je moet
haar rechtstreeks naar de stad brengen.
-- Zeker'
Binnen een kwartier waren alle voorbe
reidende maatregelen genomen. Malley zat
op de chauffeursplaats van den wagen.
Foyle en Grell zaten in de tonneau en het
was geen toeval dat de rechterhand van
den gevangene en de linkerhand van den
rechercheur verborgen waren onder de
deken, welke hun knieën bedekte. Want
Foyle had dien man aan zijn eigen lichaam
geboeid. Het was slechts een voorzichtig-
heidsmaatregel voor de reis. De chef ge
loofde niet dat Grell pogingen zou doen
om te ontsnappen, maar er was geen redeti
om hem in verzoeking te brengen. Hoe het
ook zij, er was geen kwaad bij.
U zult hem zeker van moord beschul
digen zoodra u in de stad komt? fluisterde
Green, bij de trede van den wagen staande.
Moord? herhaalde Foyle. Grell heeft
geen moord gepleegd Ik zal hem een dag
vasthouden voor ik hem van wat dan ook
beschuldig. Vooruit, Malley. Zie je nog
wel. Green.
De wagen rolde weg. Hoofd inspecteur
Green stond blootshooM voor het huis,
krabde zijn hoofd en keek vol verbazing
voor zich uit.
Duitschland wenscht opheldering.
Zal het beginsel van de gelijk
gerechtigdheid worden toegepast?
Naar een algemeene ontwapening?
In eeu bijeenitomst van de vei tegenwoor
dige» der vijf mogendheden, die gistermid
dag werd gehouden, heeft de Duiteche mi
nister van Buiieiuandsclie^ZaJten verklaard
dat hij allereerst een bevredigende ophelde
ring verlangt over de twee volgende pun
ten:
1. Zal het beginsel van de gelijkgerech
tigdheid in de komende ontwapeningsover-
eenkomat in ieder opzicht practische toe
passing vinden en zal liet in overeenstem
ming daarmee het uitgangspunt vormen
voor de onderhandeimgen ter ontwape
ningsconferentie ten opzichte van de ont
wapende staten?
2. Sluit de clausule in de Fransche for-
muleering, ,,het systeem, dat veiligheid voor
alle naties zou brengen'ook dat element
van veiligheid in, dat in een algemeene
ontwapening ligt, zooals dat op een vroe
gere vergadering van de Assemblée is er
kend?
Deze beide vragen waren schriftelijk ge
formuleerd en zijn door Von Neurath in
het F.ngelsch voorgelezen. Er volgde geen
debat. De vertegenwoordigers der andpre
mogendheden verklaarden, de Duitschevra
gen thans aan een uitgebreid onderzoek te
moeten onderwerpen en dat zij vermoede
lijk in de zitting van Vrijdag hun stand
punt zouden bekend maken. Paul Bon cour
verklaarde bovendien, dat Herriot d® ge-
lijkgerechtigheidsfonnule persoonlijk had
opgesteld en dat hij derhalve het bepalen
van een standpunt nopens de Duitsche vra-
Vr(jwillige Arbeidsdienst.
De beschikbare 45 millioen reeds
verbruikt.
Dr. Syrup, ryksminister van arbeid, heeft
gisteren in een rede te Berlyn gehouden
,over den vrijwilligen arbeidsdienst nleege-
deeld dat de sterke ontwikkeling van dezen
dienst tengevolge heeft, dat de 45 mill,
mark, die door den ryksconunissaris hier
voor zyn toegestaan in de eerstvolgende
weken verbruikt zullen zijn. Met toestem
ming van de ry ksregeering heeft het bureau
voor arbeidsbemiddeling en werkloosheids
verzekering opnieuw 25 millioen mark be
schikbaar gesteld.
Over de vraag, in welken omvang het vol
gende jaar de arbeidsdienst zal worden
doorgevoerd, heeft de rij ksregeering nog
geen beslissing kunnen nemen. Wat het
vraagstuk „vrijwillige arbeidsdienst of ar-
beidsdienstplicht" betreft, zeide dr. Syrup,
dat voor alles deze vraag van belang is: Is
de ideologische grondslag van den arbeids
dienst reeds zoo sterk, dat gedwongen door
voering zonder gevaar voor innerlijke span
ningen oiider de dienstplichtigen mogelijk
is. Eerst als men daarop volmondig ja kan
antwoorden, kan deze quaestie nader onder
oogen worden gezien.
ZWEDEN.
Regeeringsjubiteum van Koning Gustaaf.
Geen feestelijkheden.
Koning Gustaaf van Zweden heeft giste
ren zyn 26-jarig regeeringsjubileum ge
vierd. Hoewel hy had verzocht van alle
feestelijkheden af te zien, heeft het geheele
land den koning geëerd.
Op 8 December 1907 overleed de oude ko
ning Oscar II en zijn oudste zoon beklom
als Gustaaf V den troon. De 26-jarige re-
geeringsperiode van koning Gustaaf betee-
kent op velerlei gebied een gelukkige en
den, zonder hem van iets te beschuldigen,
voor een tijd van niet meer dan vier en
twintig uren. Heldon Foyl® had hiervan ge
profiteerd om Grell in arrest te houden,
terwijl hij trachtte verder de draden van
het onderzoek te ontwarren.
Hij had zijn geruit pak uitgetrokken en
weer gekleed als de keurige gentleman, zat
hij in zijn bureau, na het bevel gegeven te
hebben, dat men hem onmiddellijk moest
verwittigen, zoodra Sir Hillary aankwam.
Intusschen hield hij zich bezig met bet
Bamenetellen van een artikel. Het was noo-
^ig het publiek te vertellen dat Robert Grell
niet dood was. Maar het moest op de juiste
manier geschieden. Hij wilde het voorbe
reiden op de onthulling van de identiteit
van den vermoorden man. Dit was niet te
vermijden, maar men kon sensatie voorko
men
En behalve de
het
bij
had