JD
BALANS UITVERKOOP
lerneÉi
Blatf
eekbank
Dec
LE
Deze CJbrant komt in
MANTELS,
OOK MARINE ZWART
vele duizenden gezinnen. Gegarandeerc e
KINDERCONFECTIE
oplage 6500 ex
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Ito. I8IB9
Ditblad verschijnt dagelijks behalve op Zon-en Feestdagen
EERStE BLAD
f 1.626 67266
Ba
t IOO°.
100.—
hlmann
9
Gerookte Paling 25 en 30 cent per ons
Gerookte Majcreel uitgesneden 18 ct. p ons
G. Scharleman Jr.
Brieven uit de Hofstad.
De geheimzinnige ver
dwijning van -Robert Grell.
Zaterdag tO December tB32 71» Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
IjlIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
>ken zulten
t 6.
I.
singel 103.
Dit nuniraw bataat uit tw»« blader..
39.
derling èif de kritische vooriwhting van het
plaats een vak.
4
FEUILLETON.
HOOFDSTUK L.
(Wordt vervolgd).
R. HOORWEG.
aat 6.
•veg 77.
nds 6 uur
n kunnen
CKERIJ
LAN ZOON.
OUDA.
ztyt leven genoot,
kste helft van zijn
a weinig verder
■bazing was na-
groote meerder-
/rzijds. De dag
lang, liever nog
/en eventuele
sskundigen on-
91.
1, Drogist,
ar het de aan-
Joed drukwerk
moet worden
den betr.
vorden of
rden.
ïikt heeft,
hter door
Autarkie.
Wy wenschen in dit artikel enkele opmer
kingen te maken over een maatschappelijk
systeem, dat tegenwoordig in het centrum
der belangstelling staat en bekend is onder
den naam autarkie, hetgeen zooveel betee-
kent als nationale zekfyoorziening.
Aanvankelijk heeft lïien de heerschende
m ^n*
hiziek-
GOUDA
tot dag wordt
k „Lotus”
DE GEHKNLKLl VOORRAAD
JAPONNEN EN
gebergten zouden met hpn paperassenboel
het geheel topzwaar maken.
Ofschoon op iets kleinere schaal, ziet de
schrijver toch ook deze «elfde fout in het
stelsel, bekend als pan-Europa, waarbij men
niet van de geheele wereld, maar van Euro
pa één huishouding wil maken.
Alles wel overwegende lijkt den schrijver
de mildste vorm, om tot meer orde in de
productie te komen, de autarkie. Bij dit stel
sel streeft ieder land er naar, zooveel mo
gelijk eene economische eenheid te vormen
en zelf sooveel mogelijk voort te brengen,
wat het noodig heeft. Zoo er dan nog lacu-
we pnjien xjjn
antwoord te krijgen op de vraag hoe onze
musici over de muziek-kritiek denken, op
welke wijze zij deze wenschen te zien toe
gepast en welke waarde zij er aan heèhten.
Het bestuur hoopt dan dat een uitspraak in
deze door vak-musici in hooge mate zal bij
dragen tot een juiste waardeering van de
muziek-critiek door het publiek.
Beide besturen, Arnhem en den Haag, be-
oogen feitelijk hetzelfde, maar dat in Am*
hem wil de kwestie vasthaken aan het ge
val van Anrooy. Het Haagsche wil meer een
algemeene behandeling en vertrouwt dat als
dit is geschied het oordeel over dat ééne ge
val van zelf wordUigevormd. Inderdaad lijkt
die in zijn „Die Zukunft des Kapitalismus”
dit Standpunt heeft uiteengezet. Tot hen
behoort ook de heer L. Hoyack, van wien,
behalve verschillende andere geschriften in
denzelfden geest, dezer dagen bij de uit-
gevers-maatschappij 3®. E. Kluwer te De
venter een boekje verscheen, getiteld
„Autarkie”. De schrijver noemt dit zeer
terecht eene oeconomisch-ethische studie.
Wjj kunnen de lezing van dit boekje ten
zeerste aanbevelen, omdat het in zeer be-
vattelijken vorm een voor vele lezers onge
twijfeld nieuwen kijk geeft op onze maat
schappij en de huidige crisis.
amtrentwChlorodont
ebrulk „ChlorodonF
lotto uilalultond
m, vaak benijd." 0-
mstrood-wit-blsuw»
toezending van
Draad»
e kaarten
elieraxdie
fbaar znn.
de eerste
huisgezin
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels ƒ1.80, elke regel meer fOJ2S. Van buiten Gouda en den bezorgkringi
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentita fat het Zaterdagnununer 8t
bjjslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentita de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2-85, elke regel meer 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot «eer gereduceerde^
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusachenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Jjrisis aangezien voor een van die verschijn
selen, welke op min of meer geregelde
tijden den goeden gang van het bedrijfs
leven verstoren. Meer en me§r t- e“dt echter
de opvatting naar voren, dat wjj met geheel
LENBRANDER, Over
dichting, onder stfiM»
zal zenden.
nes overblijven, dient daarin voorzien te
worden door ruil van grondstoffen tusschen
de staten onderling. Er moet eene soort
wereldmarkt voor grondstoffen zijn, waar
als koopers en verkoopers niet particulieren
optreden, maar dexegegintf®11-
Tot zoover de heer Hoyack.
Het valt niet te ontkennen, dat er allerlei
teekenen zijn, die wijzen op eene ontwikke
ling in de door hem aangegeven richting.
Voor een dicht bevolkt land als het onze
zal dit buitengewone moeilijkheden met zich
mede brengen. Wy zullen die ontwikkeling
echter niet kunnen beletten, al zyn er hier
te lande, die \neenen, dat wij dit wel kun
nen door een verdrag als dat van Ouchy.
Het eenige, dat wij kunnen doen, om de
ellende voor ons volk, die uit den nieuwen
toestand zal voortvloeien, zoo klein mogelyk
te maken, is te zorgen Voor eefte zoo gjroot
mogelyke bodemproductie. Tep slotte be
slist die over de bestaansmogelijkheid, als
andere landen onze producten en diensten
niet willen koopen.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bure.nx jan dagelijks geopend van »-6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
vroex hij glimlachend. Ik ‘wil niet met je
spreken over de thans tegen je ingebrachte
beschuldiging.* Mr. Grell is nu in onze han-
den en ik dacht dat je onder de gegeven
omstandigheden dit zou wijlen weten.
J>e kamerdienaar keerde zich om en
hisld zijn gezicht vlak bij het onbeweeg
lijke gelaat van den rechercheur.
Hebt u Mr. Grell gevangen genomen?
nep hij dit. Liegt u?
Ik Heg piet. Hij is in. verzekerde bo-
warirg en zal beschuldigd woeden tenzij
gij lib*t hebt zijn onschuld t® bewijzen.
Ivan d»ed eenige korte stappen. Zijn lip
pen -waren vast op elkaar gedrukt. De re
chercheur bespiedde hem nauwkeurig toen
hij plotseling bleef stilstaan
TT gelooft dat ik zijn onschuld kan be
wijzen’ zei hij langzaam. Ge vergist u.
Maar je weet dat hij den moord niet
heeft gepleegd
heele reconstructie der maatschappij. Zij,
die nog de eerste opvatting deelen, zien het
streven der naties, om zich door invoer
rechten, contingenteeringen enz. van de
wereldmarkt af te zonderen, aan voor eene
verdwazing. Zy meenen, dat de volken een
keer deze verdwazing zullen inzien, de
tariefmuren en al wat er verder in dien
geest is ontstaan, af zullen breken en terug
zullen keeren tot den vrijen wereldhandel,
die berust op het denkbeeld, dat de geheele
wereld een economische eenheid, als het
ware één groot huisgezin is. Zij beschouwen
den toestand, zooals die in de halve eeuw,
welke aan den wereldoorlog voorafging, was>
ontstaan als normaal.
Steeds grooter echter wordt het aantal
van hen, wier opvattingen in geheel andere
richting wijzen. Zij beschouwen den toe
stand, zooals die sinds het midden der vo
rige eeuw in West-Europa is ontstaan, als
een ziekteverschijnsel, dat of tot den onder
gang onzer Westersche maatschappij «al
leiden, of tot herstel van den natuurlijken
toestand, zooals die vodr de overdreven in-
dustrieele expansie was.'
Tot de laatsten behoort Werner Sombart,
----J-
Wie voorspoed iruzi
heeft slechts de kleiïsi
leven gezien.
LANGE TIENDEWEG 75 TELEFOON 3202.
STOKVI8CH, GEBAKKEN BOKKING, enz. enz. Zie Etalages.
nis waar de cellen waren. Een andere cipier
opende een der zware celdeuren en een
n>an, op oen bed gezeten, keek op met een
bonzen blik van herkenning.
De chef bleef bij de deur staan.
Spijt mij je te moeten storen, Abra
mov itch, zei hij levendig. Ik wilde je even
spreken
Ivan stond op en keerde hem opzettelijk
den rug toe.
- U moet naar mijn advocaat gaan als
u iets te vragen hebt, zei hij onbeleefd.
Holde n Foyle ging aan het einde van
het bed zitten en wreef met zijn hand over
zijn wandelstok.
Dat zou niet veel helpen, ia het wei?
ons het Haagsche denkbeeld beter, omdat
het dringend noodzakelijk is eens te komen
tot het vastleggen der normen voor de dag
bladkritiek. In het ontbreken oaarvan ligt
de eerste en belangrijke fout inliet gansche
stelsel. Er is een Jujutawenteel/varaghil tus-"
•toen de kritiek in'valBbiden, - --
polemiek tusschen ter zake
MCLV.
De muziekkritiek van Dr. van Anrooy.
Het geval met de muziek-kritiek, waarom
trent het optreden van Dr. Peter van An
rooy plotseling de belangsteïliAg^Van zeer
velen heeft weten te concentreeren, heeft al
een paar gevolgen. De afdeeling Arnhem
van de Ned. Toonkunstenaarsvereeniging
heef^ich tot de hoofdbesturen van de Mij.
tot bevordering der Toonkunst, van den
Ned. Journalistenkring en van de KoTk Ned.
Toonkunstenaarsvereeniging gewend ojn een
grondig onderzoek in te stellen rijfar de
juistheid van het betoog dat dr..
rooy op 30 October hield tegen dri»_
critici. De afdeeling Arnhem wyst op het
groote belang dat Nederland heeft by een
volkomen onkreukbare dagbladkritiek zoo
wel voor de Nederlandsche pers als voor de
Nederlaijdsche kunst.
Het bestuur der Haagsche afdeeling van
die zelfde Ned. Toonkunstenaarsvereeniging
heeft besloten>een enquête in te stellen on
der de Nederlandsche vak-musici om een
De heer Colijn heeft daarop dezer dagen
in de Tweede Kamer zeer terecht gewezen
in verband met voortzetting van de droog-
making der Zuiderzee. En wij -zouden er ook
nog op* brillen wijzen in verband met de ge
heel verkeerde richting, waarin/onze bodem
productie zich onder den invloed van de
crisis beweegt. In plaats van onzen bodem
met grootere zorg te pultiveeren, leiden de
lage prijzen tot verwaarloozing, waarvan
ons volk binnen korten tijd waarschijnlijk
reeds de wrange vruchten zal plukken.
VOOR MINPttR' DAR HALVE PRIJS - I
De schrijver zet uiteen, hoe onze Wester-
sche maatschappij haar welvaart dankte aan
het plegen van roofbouw ten aanzien van de
grondstoffen in andere werelddeelen en het
uitbuiten tot zekere hoogte van de daar wo-
tot» ander» te doen hebben, n.L met eene ge- -nende bevolking. Aan dit systeem dankte»
onze groote steden en onze Industrieele
centra hun bestaan. Het is volgens den
schrijver echter te voorzien, dat dit systeem
zal instorten, of eigenlijk is die instorting
gaande. Zal zy zoo weinig mogelyk ellen’e
brengen, dan is de chaotische productie,
welke onder den invloed van het vryhandels-
beginael de wereld heeft beheerscht, te ver
vangen door eene geordende productie, door
wat men tegenwoordig planhuishouding
noemt. Die planhuishouding brengt men in
Rusland in toepassing. Al gaan de wenschen
*van den schrijver ook nog zoo zeer uit naar
de vervanging der vrije oeconomie door eene
georganiseerde staathuishoudkunde, hy
heeft er toch bezwaar tegen, dezg, te ont
vangen uit de handen van Staling
Naar zyne meening zyn drie systemen
van planhuishouding denkbaar. Het eerste
systeem is de wereld-planhuishouding, zoo
als die de socialisten voor oogen staat. Hy
acht het leiden van de geheele wereldhuis-
houding van uit één centraal punt echter
onuitvoerbaar. De wereld is daarvoor veel
te groot en te ingewikkmd. Het administra
tief element zou reusachtig moeten zyn.
Kantoorgebouwen van de afmetingen van
een bom in Fleet Street zou vallen en wil
de niet dat die voor den tijd barstte. Om
half' zeven zouden alle bladen voor dien
dag afgedrukt zijn.-Om half zeven zou hij
ook zorgen ver van de horden der persman
nen te wezen, die begeeng naar bizonder-
heden zouden zijn omtrent de inlichting,
’welke hun was verstrekt. Op dien tijd zou
den zij niemand vinden, <im er meer van
wist dan zij en hij had gelórgd dat er in
Manchester Row geen indiscretie zou plaats
vinden.
Sir Hilary is zooeven gekomen, mijn
heer, zei iemand, de dedt juist wijd genoeg*
ojienend om er zijn hoofd door te steken.
Maar voor de chef iets kon doen, trad de
commissaris zelf binnen.
(Een oogenblik, Sir Hijary, zei de chef
en rende de^kamef uit, maar kwam onmid
dellijk weer* binnen. Ik wilde alleen m^ar
zeker zijn, dat wij niet gestoord njuden wor
den. Ik heb u heel wat te vertellen. Er ia
veel gebeurd.
Dat hoor ik, zei de andefc in een leu
ningstoel plaats nemend. Je hebt Grell ge
pakt, hoor ik, wat is er nu? Komen de vin
gerafdrukken overeen?
Dat doen ze niet. Hij is niet de moor-
1 denaar, maar hij wil niet zeggen, wie het
wel is. Mijn volgende zet is, dat ik dit in
al de ochtendbladen Iaat plaatsen.
Hij reikte den commissaris een copie van
het getypte artikel toe en Sir Hilary las het
door. f
Ik begrijp het niet goed, zei hij, ter
wijl hij het teruggaf. Er wordt op gezin
speeld, dat Grell van dèn moord wordt be
schuldigd.
(Geautoriseerde vertaling).
72 Nadruk yerbode^
Een man, die door de politie ijverig werd
gezocht,’ is gevonden in een Sussex dorp
door agenten der recherohe, geholpen door
de plaatgelijke politie. Hij werd naar het
Manchester Row politiebureau gebracht,
*a*C hij werd vastgehouden. ,Hy weigert
eehigo verklaring te geven van de omstan
digheden, waaronder hij de vlucht nam.
Eea vertegenwoordiger van ons blad ver
nam gisteren in Scotland Yard dat de man
nen wien deze zaak is opgedragen, ver
wachten binnen de eerstvölgende dagen in
’takt te zijn het geheim op te helderen
D«t zal wél voMoende zijn, mompelde
nij, terwijl hij een spreekbuis ter hand nam.
Ben inspecteur der recherche, die op rijn
“vel kwam, overhandigde hij het papier.
Laat mij hiervan vijftig afdrukken
’’•ken en breng mij er een. Laat iemand
•1 de journalisten, die op de lijst staan,
Wefoneeren en vragen óf ze vanavond om
'rif zeven hier willen komen. Ze moeten
cop’» er van hebben.
r-a een list in bepalen van dezen
door Foyle. Hij wist dat het artikel als
GOlikStlIE (01 RAM
publiek dat voor Ie overj
heid uit leeken besmat, and
bladkritiek is een j&bliek w
gezegd, een belang van hot publiek; de vak-
bladcritiek is in de eerste plxaic ccs vik.
in casu een kunstbelang/Het lykt ons dat
de critici tegen wie dr. van Anrooy te velde
trok, dit verschil niet in bet oog hebben ge
houden en zich geen goede voorstelling
maakten van hun taak als voorlichter van
het publiek.
Wil men dus een goed en vruchtbaar werk
verrichten, dan dient het vraagstuk der kri
tiek grondig te worden bestudeerd. Wy zou
den er geen bezwaar tegen hebben dat ge
lijk in het Arnhemsche voorstel de bedoeling
is, de betrokken „partijen” tot een uit-
alleen maar in het eerst wit vreemd. Wij
hebben te lang samen gewerkt om een mis
verstand tusschen ons te laten komen. Ik
zal je steunen en er is geen sprake van
ontslag nemen.
Dank u, Sir Hilary, zei de ohef, geheel
verzoend.
Naar de groote sale gaande, sloot hij die
open en nam iets van een plank, dat hij
den commusaris overhandigde. De twee
mannen bogen zich Jr over heen.
Het «tuurde bijna twee uur voor zij bei
den met hun taak gereed waren. Sir Hilary,
zijn handen op den rug, ging in diep ge
peins naar rijn eigen kamer. Heldon Eoyle
zette zijn hoed op, trok zijn jas aan en liet
een taxi voorkomen.
Brixton Gevangenis, zei hij tot den
chauffeur
Laat-eens een^proefwasch
behandelen bij
Modelwasscherij
Fa. J. H. VAN STRAATEN
r i
- Precies. Het is mijn bedoeling dien
indruk te geven. Om u de waarheid te zeg
gen, ik heb een bewijsstuk, waarover ik u
te voren niet hem gesproken. Het wijst een
persoon aan, die misschien schuldig is en
die wij niet uit het oog moeten verliezen.
Als zij schuldig is wat ik zelf betwijfel
kan dit artikel ons helpen het ontbrekende
getuigenis te verkrijgen.
Zijn stem daalde tot een gefluister en
leunde voorover met uitgespreide armen op
zijn lessenaar. Terwijl hij sprak, verander
de Thornton’s griaat. Hij ^>rong overeind
en sloag heftig met rijn vuist op d^ tafel.
Dat geloof ik niet, man, riep hij luid.
Ik geloof het niet». Het is ongelooflijk. Je
hebt je vergist. Het kan niet zijh. Je hebt
immers tot nu toe zelf geloofd dat het Grell
was. Als je je toen hebt vergist, waarom ook
niet nu?
Foyle stak zijn kin ,een
naar‘veren. Thornton’s verb
tourlijk, maar de dief vond dit bewijs van
wantrouwen niet aangenaam. Zijn blauwe
oogen schitterden.
U kunt uw eigen gevolgtrekkingen mar
ken uit de feiten, Sir Hilary, zei hij koel,
ilün meening is gevestigd. Ik heb niets ge
daanomdat ik de verklaring tot een on
vermijdelijke beweegreden wilde maken. Als
ik bemerk dat ik ongelijk had, zal ik mijn
ontslag nemen. K
Thornton was gewoonlijk geen impulsief
man. Hij had dadelijk rijn zelfbeheersehing
herkregen na zijn uitbarsting en was weer
kalm en rustig.
*f Ween niet beleedigd, Foyle, zei hij
vrieddelijker. Ik vraag je exom». Het wae
Er zyn vele menschen, die eiken dag
Brixton Gevangenis passeeren en er geen
flauw idee van hebben, waar die staat. De
honfdingang is weggestopt eenige honder-
den meters ver in een weinig in het oog-
vnHend laantje bij Brixton Hill. In een
klein huisje binnen het gesloten hek houdt
een hoofdcipier de wacht.
Olachoon Foyle goed bekend^ wa« bij het
gevangenispersoneel, moesten de gewone
formaliteiten in acht genomen worden en
n.oest, hij buiten wachten tot een briefje,
dat hij met potlood had geschreven, aar
binuea was gezonden door een cipier, rd
liij over de binnenplaats gebracht en u ot
lange gangen naar den kant der gevange-
