NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOÖR GOUDA EN OMSTREKEN
GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
ONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Z«terd«g3l
wnber IS32|
71" Jaargang
'j
Ditblad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
i
i
I
II
fi.
j
WJA
■e jaarkiè|g a&pgeglèden,
;ten van
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, ,BOS
NIEUWERKERK, OUDERKERK, - OUDEWATER, RÉEUWÏJ1
N1E
Weer fcomf een’ jueCi
Als schakel in, dpi
EERSTE BLAb
I?
isiaa
i ntf”
H Die voor ons hetijeédT afgelégdPyerledfen,
j /erbindt met de toj komstige jeeuw^gheid.
^Wat ’t oude jaar ons, géven mocht aan vreugde,
j In onze herinn’ringrearen we biteèn,
En wat ’t ons aan rampspoed gaf te dragen.
Daar zetten Wfr^ns nu maar-over héén.
Zoo gaan wij weeiam©t frissehen moed beginnen^
De nieuwe phase, van den levensstrijd.
Al hopend, dat hé| nieuwe jaar o»s brenge.
Naast moeite en zorg ook iets, dat ons verblijdt.
Gelukkig Nieuwjaar” klinkt nu allerwegen;
„Gelukkig Nieuwjaar” gaat vab mond tot mond,
„Gelukkig Nieuwjaar” wenscht ook de Redactie,
Aan alle lezers in deez’ nieuwe stond’.
Op de grens.
1
i
•i
I
<x><><x><><><x><><x><^
De nieuwe jaarkring
Weer afgewacht
Met optimisme
En strijdenskracht
Maar somb’re uren
Van droefenis,
En zwarte dagen
Van groot gemis.
Jaarwisseling.
Een weinig peinzen
Zoo even maar,
in 't laatste etmaal
Van 't stervend jaar.
Men leest de aren
Van vreugd bijeen
Op korenakker
Van het verleen.
Herinneringen
Aan haat en leed,
Daarvoor is ’t beste:
Vergeef, vergeet I
Zoo even peinzen
Met fluisfrend woord:
Zoo even stilstaan
En dan weer voort.
niet met
razing van
stectionjame met
ig op ons econo-
het heet tot
itejoerije, maar
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer 0.25. Van bulten Gouda en den bezorgkringi
16 regels 1.55, elke regel meer f 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentidn de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1-4 regels ƒ2.26, elke regel meer ƒ0.60. Op
de voorpagina 60 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bjj contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Nog eens herdenken
Wat is geschied,
En hoopvol polsen
Wat Toekomst biedt.
Dit lujmnw best! at uit twete bladen.
Elk uurtje vreugde.
Dat men. ontving,
Herkrijgt zijn glans door
Herinnering.
zei ieder menschen-
-ipl huiverig is zichzelf
i.xl^t.nien niet graag stil
--•drtiidn, dien men ging
jrdor ons uitligt, en
Mfflch af te vragen
BBBjk leidt. Dat, zijn
dolgelukkigste tijdem.
Mschheid hebben het
l>' tie geven, bewust te
M Jie het leven neemt
in die richting drin-
l hoed, dat er gebeur-
ep zijn die ons diwin-
jadom ons te zien. Is
at voor ons allen zoo
‘de Oudejaarsavond?
jipenden schemer van
het jaar onze handen
worden en we uitzien
pen do verlaten stra
fe' anders, of uit den
a rijzen andere beel-
|e velden en andere
|e weemoed besluipt
woorbijging Onwille
ns over de dagen en
Bleven. En de vraag
p wat ons leven was
de ontwapening, de herstelbe-
betalingen en oorlogsschulden
en het conflict in Oost-Azië,
.watn bij we dan nog ala van groot indirect
belang voor het internationale leven de
jongste ontwikkeling van 't politieke leven
in Duitschland zouden kunnen voegen. On
getwijfeld heeft ook het prol
zijn verwoestende uitwerking
misch leven onze bezorgde aandacht bezig
gehouden en is het voor het herstel der
wereld een der belangrijkste factoren. Maar
het schijnt wel of men zoozeer aan de op
lossing van dit vraagstuk wanhoopt, dat
men tot nu toe, al was dan de conferentie
van iStresa een schuchtere poging, voor de
pogingen tot oplossing nog geen vasten
vorm heeft kunnen vinden, nadat de gehou
den conferenties zonder uitwerking zijn ge
bleven. Wellicht beseft men ook, dat aan
die oplossing eerst andere internationale
verhoudingen vooraf moeten gaan. Dit is
echter zeer zeker in niet mindere mate, zij
het m eenigszins anderen vorm, het geval
ten opzichte van het vraagstuk der ontwa
pening, of liever, beperking der bewape
ning. Maar dit probleem is toch minder in
gewikkeld en beter oplosbaar, mits maar de
goede wil aanwezig is.
Aan dien goeden wil heeft het ook dit
jaar weer rijhelijk ontbroken. Misschien
zou het juister zijn te zeggen, dat de onder
linge vernouaingen en feile spanmngen.net
onderling wantrouwen en niet het minst
ook de vrees het doorbreken van dien goe
den wil hebben belet. Tengevolge van dat
ontbreken dreigde dan ook de ontwapenings
conferentie, die nog een ertstuk ia van
vorige Jaren en nog altijd in voorbereiding
dit jaar geheel in het zand te verloopen.
Er waren door de Vereenigde Btalen, Enge
land, Frankrijk en A^alie voorstellen tot
ontwapening ingediend, waaruit tenslotte
de motie van den Engelschen minister
Sirnon, door de voorbereidende conferentie
aanvaard, te voorschijn kwam welke motie
vaststelde, dat kwalitatieve ontwapening,
zoowel door afschaffing der zware bewape
ning als door het stellen van deze zware
bewapening ten dienste van den Volken
bond, als Frankrijk had voorgesteld, moge-
lijk zou zijn. Veel verder kwam men daar
mee dus niet.iEn Duitschland, begrijpende,
dat de wapen beperking weinig zou krijgen
te beteekenen, stelde nu den eisch van
rechtsgelijkheid ten opzichte van de bewa
pening, dat wil zeggen, eischte, dat het zelf
aan geen andere beperking zou gebonden
zijn dan die de andere mogendheden bond
en dus de bepalingen van het verdrag van
Versailles in zake de Duitsche ontwapening
buiten werking zouden worden gesteld, en
verklaarde nadrukkelijk, dat het, wanneer
deze rechtsgelijkheid niet erkend werd, met
meer aan de ontwapeningsconferentie zou
deelnemen. Frankrijk’s houding in aanmer
king nemende, kon men niet anders ver
wachten dan dat het zich tegen inwilliging
van dezen eisch hardnekkig zou verzetten.
Het verklaard^ self, dat de ontwapenings
conferentie ook zonder medewerking van
Duitschland voortgang kon hebben. Maar
de andere mogendheden, begrepen, dat e^n
ontwapeningsconferentie op deze wijze geen
praktische resultaten zou kunnen opleve
ren. En beducht voor de uitwerking van
een mislukking op de internationale ver
houdingen, op Amerika en op de publieke
opinie der wereld, hebben ze, onder leiding
van Engeland onafgebroken pogingen aan
gewend om het Fransche en Duitsahe stand
punt te verzoenen. Daartoe werd een con
ferentie van de vijf groote mogendheden,
Amerika, Engeland, Frankrijk, Italië en
Duitschland, na langdurig getwist over de
plaats van samenkomst, bijeen geroepen,
die tenslotte, nadat de Amerikaansche af
gevaardigde reeds had voorgesteld de «con
ferentie voor onbepaalden tijd te verdagen,
tot overeenstemming kwam over een ver
klaring, waarbij in principe de Duiteche
eisch werd aanvaard zoodat de rechtsge
lijkheid het beginsel der ontwapeningscon
ferentie zal zijn. Dit is dus ongetwijfeld een
succes. En het is mogelijk, dat nu ook de
b, wanneer we haar
j van 1932 stellen ten
i. der menschheid en
ferste plaats, ons met
Kullen moet. Nu al
lelt de wereld, wor
stelt Europa vooral om los te komen uit
de geweldige crisis,
die wel niet uitsluitend door den wereld
oorlog veroorzaakt is, maar welker oorza
ken in den oorlog een zoo heftige uitwer
king hebben gehad en een zoo heftige na
werking vertoonen, dat niet alleen onze wel
vaart, maar zelfs onze Westersche bescha
ving in den ontstanen chaos dreigen ten
onder te gaan. En lederen Oudejaarsavond
opnieuw moeten we vaststellen, dat, zoo
al het besef groeit dat we op den verkeer
den weg zijn, we nog altijd niet den weg ge
vonden hebben om uit het, moeras te raken
en, wat meer is, we ook dien weg
beslisten ernst zoeken. De verdwa
nationalisme en imperialisme, die door den
oorlog een einde zou nemen, heeft integen
deel enorm aan kracht gewonnen, wat zich
in de toename van het onderling wantrou
wen, het verhevigd protectionisme de ster
ker bewapening en imperialistische avon
turen als het Japansche in Mantsjoerije
openbaart. En door de aigemeene verar
ming der wereld, de ontwrichting van Euro
pa door middel van de vredesverdragen,
doen de gevolgen dezer verdwazing, zich
riög pijnlijker gevoelen.
Het schijnt wel, of deze scherp© pijnlijk
heid, of de afmetingen, die de crisis aan
neemt, en die zich ook dit jaar weer in
volle zwaarte hebben doen gevoelen en
steeds verwoestender uitwerking toonen in
vrijwel alle landen, tenslotte toch de volken
en ook de regeeringen tot inkeer hebben
gedwongen. Er is den laataten tijd, al doen
d© gevolgen zich nog slechts zwakjes gevoe
len, een groei merkbaar van het besef, dat
men, wil men het herstel der wereld, den
tegen woord igen toestand niet kan handha
ven, maar de directe voordeelen, uit dien
toestand voor sommigen voortspruitend, zal
moeten offeren aan het algemeen belang
der wereld waarbij men toch ook zelf in
hoog© mate betrokken is. De noodzakelijk
heid van de herziening der vredesverdragen
dringt zich gebiedender dan ooit op en heeft
dan ook algemeen tot zelfs in regeerings-
kringen ook Mussolini heeft er een lans
voor gebroken erkerihing gevonden. En
feitelijk hebben de laatste gebeurtenissen
te Genève, waar Duitschland’s eisch tot
rechtsgelijkheid ook door Frankrijk tenslot
te erkend is, met de afbraak dier verdra
gen reeds ’n Legin gemaakt. Men dient
daarbij echter in hel oog te houden, dat
deze erkenning van Frankrijk alleen door
dwang verkregen werd. Nog steeds tracht
Frankrijk de door den oorlog veroverde
machtspositie te handhaven, daarbij ook
min of meer gedreven door een wel wat zon
derling aandoende vrees voor *t ontwapen
de Duitschland. En het is zeker niet in de
laatste plaats dit Fransche streven, dat, de
heftige spanning in Europa handhavende,
het herstel der wereld tegenhoudt. Wanneer
dan ook de Fransche regeering ter zake
van het recht tot bewapening aan den
Duitschen eisch der rechtsgelijkheid heeft1
toegegeven, dan was dit alleen, omdat het
tegenover de publieke opinie der wereld, die
algemeen de billijkheid van den eisch er
kende, niet hat odium op zich kon laden,
1.01BSIIIE (OIRA XT.
rp r zijn tijdeh
leven dat ineni
'rekenschap te gevend
$taat om den weg te Av(
en den anderen, dij
maar doorgaat zoneter
waarheen de weg eige
zeker niet de beste eib<
De menseb en de iwji
noodig zich rekpnscl»
blijven van (Je jichtig»
en de oorzaken, diJS)
gen. En dajMom is Hft
tenissen en oogenblilgU
geil stil te-staan en?*p
er wel een tijd. die«a
gebiedend doet alS
Wanneer in'den aanan
den laatsten dag vaM
en onze gedachten st®
over de mistige veld®
ten. dan kan het nftt
mist van het. verle«fc
dep pp. zien we and®
sttatgn en een vredGl
ons ftnrhet leven. <M,
keurig zien we achtêM
uren vQn dit voorbriA
dripgtjwdh aan.ongj|
eil wat hèt-worden
Het is, 'fl vraag/
op de^Öu^^jaarsayaM
opzichte van.het leven
van Europa wel in daf*
vage l^pmmmng
negenmogendneleuverdrag bekracnu/d
zijn, beslist vasthoudt. Voorloopig lijkt net
laatste nog het waarschijnlijkst. De aanval
tan Japan op China, naar
herstel van de orde in Mant
in werkelijkheid met het doel zich m het
bezit van Mantsjoerije te stellen, wat Japan
door vorming van een nieuwen, zooge
naamd «mafliankelijken, staat, gedaan heeft,
is in zoo flagranten strijd met de beginse
len van den Bond en met de bestaande ver
dragen en de publiek© opinie, dat de Bond
zich daarbij moeilijk kan neerleggen, nu
China een beroep op den Bond heeft gedaan
en de, overeenkomstig dat beroep bijeen
geroepen, buitengewone vergadering van de
door haar uitgezonden commissie-Lytton
een rapport heeft gekregen, dat Japan op
vrijwel alle punten in het ongelijk stelt. De.
vergadering poogt nu nog tusschen de twee
partijen te bemiddelen. Maar, waar Japan
de erkenning van den nieuwen staat, ge
vormd van Chineesch grondgebied, als on
verbiddelijke voorwaard© stelt, lijkt de
kans op .een gunstig resultaat niet groo£.
Nederland
is, als groote koloniale mogendheid in den
Stillen Oceaan, van nabij bij dez© zaak be
trokken en behoort ook tot d© onderteek©-
naars van het negen-mogendheden-verdrag.
Het Japansche imperialisme, dat zich al
driester openbaart, moge voor ons niet zoo
gevaarlijk zijn als voor China, het vormt
niettemin ook voor ons een niet te onder
schatten bedreiging. En wanneer we ons
daarvan in dezen tijd, nu de gevaren van
dat imperialism© zich zoo duidelijk uitspre
ken, niet meer rekenschap geven, dan is
dat zeker voor een groot deel aan de heer-
sohende crisis te wijten, die al onze aan
dacht in beslag neemt, tengevolge van de
dreigende vormen, die zij ook voor ons land
begint aan te nemen. Vrijwel alle bedrijven
ondervinden de hoogst ernstige gevolgen
van deze crisis en de werkloosheid is tot
een national© ramp geworden en vraagt
millioenen minister Kuys noemde nog
pas een jaarlijksch bedrag van 100 millioen
voor steun van onz© schatkist. Het is
dan ook geen wonder, dat de gedachte der
crisis ons publiek© leven beheerscht en dat
onze wetgeving en ons staatsbestuur geheel
staan In het teeken dezer crisis. Wij zijn
ter wille van het behoud van eigen over-
heerschende macht d© ontwappmngsconfe-
ren'i© te hebben doen mislukken en daar
mee de oplossing te hebben tegengehouden
van een der ernstigste vraagstukken, waar
voor Euröpa zich geplaatst ziet en die ons
ook dit jaar in bijzondere niate hebben
bezig gehouden
Wanneer we ons aan het eind van het
jaar afvragen, welke vraagstukken en kwes
ties meer m het bijzonder het internatio
nale leven en de internationale verhoudin
gen. in 1932 heboen beheerscht, dan vinden
we
dag. Zij allen, die toegegeven hebben aan
het neigingen tot ons aller vrijheidsbeperking,
tot aantasting van de rechten vati den
vryen mensch, weten thans, dat zij zich
slavenboeien wilden smeden, met groote
moeite van de handen te schuiven.
„De komende dag” het is de naam van
het kind, dat wy, als de reus, door de stor
men des levens hebben heengedragey. Wij
weten van dien komenden dag slechts dit, j
dat de zedelyk zwakken het moeilijk zullen
hebben, dat de zedelijk-sterken een voor
sprong hebben maar ook de eersten kun-*
nen sterk worden door te leven naar de
hoogste stem die in ons spreekt: de stem
van het geweten. Maar tenslotte moeten wy
allen de toekomst overlaten aan de geheim
zinnige macht, welke ons aller leven regeert
en het zeker wel zal maken.
conferentie tastbar© resultaten kan opleve
ren en daarmee aan de verkwisting van
millioenen, maar ook aan de felle spanning
en het onderling wantrouwen en aan de
drukkende overheersching van enkele sta
ten, althans voor een deel, een eind kan
komen. Wanneer dn het geval ia, dan zal
dit zeker ook een gunstigen invloed oefe
nen op de regeling van de kwestie der oor
loge schulden. die op het oogenblik zoo
hopeloos lijkt vaat geloopen.
De herstelbetalingen.
Met de Duitscne herstelbetalingen is men
in Juni van dit jaar te Lausanne eindelijk
in het reine gekomen op de conferentie,
daar bijeengeroepen, nadat Duitschland
verdefe betalingen geweigerd had. Duitsch-
lond zou nog 3 milliard mark betalen, mSkn
niet als herstelbetaling, maar als storturg
in een fonds tot herstel van Europa, Frank
rijk, dat zich tegen dez© regeling tot het
laatst to© verzet had, verbond daaraan ech
ter de voorwaarde, dut don ook de oorlogs-
schulden aan Amerika geschrapt zouden
worden. Trouwens ook de andere crediteu
ren van Duitschland gingen van dez© ver
onderstelling uit. Z© blijken daarmee buiten
den waard gerekend te hebben. Na afloop
van het moratorium hebben de Vereenigde
Staten wel degelijk de op 16 December ver
vallende betaling van hun Eurojieesche de
biteuren geeisclit. Dit heeft een uitgebreide
wisseling van nota's tengevolge gehad, met
dit- resultaat, dat de verschillende schulde
naren, zij het onder een of anderèn vorm
van protest en met de mededeeling, dat ze
een nieuw© regeling verwachtten, met uit
zondering van Frankrijk, België en Polen,
betaald hebben. In Frankrijk is deze be
slissing genomen tegen den zin der regee-
ring-Herriot, die dan ook desweg© ontslag
genomen heeft en door het kabmet-Bonoour
is opgevolgd.
Het conflict China-Japan.
Dit conilict raaKt ongetwijfeld
Amerika, nog van meer nabij dan de
Luropeesche staten, al is oan teitelijk
d© geneeie wereld door de bemoeie
nis van den Volkenbond met het Japauscne
avontuur er.indirect by beuokken. Immers
net gaat nu om de vraag, of de Volken
bond zijn laatste restje prestige verspeten
zal door lo© te geven aan de Japansche
eischen, dan wel het uittreden van Japan
uit den Bond zal nskcexen, wanneer het
aan de handhaving van de beginselen van
den Bond, die nog in het pact-Kellogg en
het negenniogenunelenverdrag bekruoiiti/iï
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per wéék 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging >er looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
J Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MAJIKT 11, GOUDA,
by pnze agenten en loopers, den bgekhanjiel en de postkantoren^
ff Onze bureaux zyn dagelijks geopend vJi 9—6 uur. Administrate en Rédactie Telef.
(uterc. 2745- Postrekening 48400.
By de jaarwisseling kan men naar l
verleden en naar de toekomst zien. Wy
hebben reeds zoo dikwijls voornamelijk
naar het verleden gestaard; zouden wy
het thans wederom doen, wij zouden in som
bere gemoedsstemming geraken door het
jammerlijk beeld, dat ten tweeden male
opleverden degenen, die zich geroepen heb
ben geacht om de leiding van 's lands za
ken in handen te nemen, en evenals einde
1923 door hun falen een beschamend voor
beeld aan de natie gaven. Laten wy daar
om ditmaal in de eerste plaats naar de t o e-
komst zien.
Wat zal de toekomst ons brengen? Deze
vraag vooral houdt ons by den aanvang van
het nieuwe jaar bezig. Wy weten het niet
en zouden het toch zoo gaarne weten!
Wy zyn nieuwsgierig als de reus in de
Christophoruslegende. Als het vreemde kind
dat zyn bescherming heeft ingeróepen, door
hem in den winternacht door storm en regen
over de rivier is gedragen, en eindelijk dep
anderen oever bereikt op het oogenblik, dat
de zon haar eerste stralen over de rotsen
werpt, vraagt hy: „Hoe heet ge toch?" En
als dan het antwoord luidt: „Ik ben de dag,’
die staat geboren te worden”, is de reus nog
even wys als tevoren.
Wy zijn nieuwsgierig ook als de held, die
worstelde in den nacht met een onbekende
geest; als de profeet, die uitriep: „Wachter,
wat is er van den nacht?”; als de jonk
vrouw, die deh naam van den zwaanridder
wilde vernpmen maar hoe wy vragen of
dwingenyter wordt geen bescheid gegeven.
Het eufige wat wij weten is: in het verleden
ffr'net heden, in het nu wat komen zal!
Het verleden is voor velen onzer zwaar
geweest. Ook voor de meest gelukkigen,
want het geluk heeft eveneens zy'n zoggen
en de voorspoed zyn bezwaren. Het is zelfs
de vraag of er wel een groot verschil is
tusschen wat wy menschen gewoon zijn ge
luk en ongeluk te noemen. Het heeft er
soms veel van, of deze beiden met mystieke
koorden onafscheidelijk aan elkaar verbon
den zyn en op elkander gelijken, zooals kin
deren van dezelfde ouders gelijke trekken
kunnen dragen. Geluk en ongeluk brengen
beide hun gevaren en moeilijkheden met zich
mede. De last des levens is nu eenmaal
zwaar te dragen voor alle menschen, in
welken staat des levens zy zich ook mogen
k’inden, geljjk Rolland zoo naar waarheid
zegt: voor alle zielen, die strijden en lijden,
en zeker zullen overwinnen.
Maar dit is zeker en dit is een troost
opbeuring: de last des levens, die wjj te
dragen hebben gehad, is niet tevergeefs ge-
w«est, want hij sluit in zich den komenden