NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOÖR GOUDA EN OMSTREKEN GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, ONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. Z«terd«g3l wnber IS32| 71" Jaargang 'j Ditblad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen i i I II fi. j WJA ■e jaarkiè|g a&pgeglèden, ;ten van BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, ,BOS NIEUWERKERK, OUDERKERK, - OUDEWATER, RÉEUWÏJ1 N1E Weer fcomf een’ jueCi Als schakel in, dpi EERSTE BLAb I? isiaa i ntf” H Die voor ons hetijeédT afgelégdPyerledfen, j /erbindt met de toj komstige jeeuw^gheid. ^Wat ’t oude jaar ons, géven mocht aan vreugde, j In onze herinn’ringrearen we biteèn, En wat ’t ons aan rampspoed gaf te dragen. Daar zetten Wfr^ns nu maar-over héén. Zoo gaan wij weeiam©t frissehen moed beginnen^ De nieuwe phase, van den levensstrijd. Al hopend, dat hé| nieuwe jaar o»s brenge. Naast moeite en zorg ook iets, dat ons verblijdt. Gelukkig Nieuwjaar” klinkt nu allerwegen; „Gelukkig Nieuwjaar” gaat vab mond tot mond, „Gelukkig Nieuwjaar” wenscht ook de Redactie, Aan alle lezers in deez’ nieuwe stond’. Op de grens. 1 i •i I <x><><x><><><x><><x><^ De nieuwe jaarkring Weer afgewacht Met optimisme En strijdenskracht Maar somb’re uren Van droefenis, En zwarte dagen Van groot gemis. Jaarwisseling. Een weinig peinzen Zoo even maar, in 't laatste etmaal Van 't stervend jaar. Men leest de aren Van vreugd bijeen Op korenakker Van het verleen. Herinneringen Aan haat en leed, Daarvoor is ’t beste: Vergeef, vergeet I Zoo even peinzen Met fluisfrend woord: Zoo even stilstaan En dan weer voort. niet met razing van stectionjame met ig op ons econo- het heet tot itejoerije, maar ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den besorgkring): 15 regels ƒ1.30, elke regel meer 0.25. Van bulten Gouda en den bezorgkringi 16 regels 1.55, elke regel meer f 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentidn de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1-4 regels ƒ2.26, elke regel meer ƒ0.60. Op de voorpagina 60 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bjj contract tot zeer gereduceerden prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Nog eens herdenken Wat is geschied, En hoopvol polsen Wat Toekomst biedt. Dit lujmnw best! at uit twete bladen. Elk uurtje vreugde. Dat men. ontving, Herkrijgt zijn glans door Herinnering. zei ieder menschen- -ipl huiverig is zichzelf i.xl^t.nien niet graag stil --•drtiidn, dien men ging jrdor ons uitligt, en Mfflch af te vragen BBBjk leidt. Dat, zijn dolgelukkigste tijdem. Mschheid hebben het l>' tie geven, bewust te M Jie het leven neemt in die richting drin- l hoed, dat er gebeur- ep zijn die ons diwin- jadom ons te zien. Is at voor ons allen zoo ‘de Oudejaarsavond? jipenden schemer van het jaar onze handen worden en we uitzien pen do verlaten stra fe' anders, of uit den a rijzen andere beel- |e velden en andere |e weemoed besluipt woorbijging Onwille ns over de dagen en Bleven. En de vraag p wat ons leven was de ontwapening, de herstelbe- betalingen en oorlogsschulden en het conflict in Oost-Azië, .watn bij we dan nog ala van groot indirect belang voor het internationale leven de jongste ontwikkeling van 't politieke leven in Duitschland zouden kunnen voegen. On getwijfeld heeft ook het prol zijn verwoestende uitwerking misch leven onze bezorgde aandacht bezig gehouden en is het voor het herstel der wereld een der belangrijkste factoren. Maar het schijnt wel of men zoozeer aan de op lossing van dit vraagstuk wanhoopt, dat men tot nu toe, al was dan de conferentie van iStresa een schuchtere poging, voor de pogingen tot oplossing nog geen vasten vorm heeft kunnen vinden, nadat de gehou den conferenties zonder uitwerking zijn ge bleven. Wellicht beseft men ook, dat aan die oplossing eerst andere internationale verhoudingen vooraf moeten gaan. Dit is echter zeer zeker in niet mindere mate, zij het m eenigszins anderen vorm, het geval ten opzichte van het vraagstuk der ontwa pening, of liever, beperking der bewape ning. Maar dit probleem is toch minder in gewikkeld en beter oplosbaar, mits maar de goede wil aanwezig is. Aan dien goeden wil heeft het ook dit jaar weer rijhelijk ontbroken. Misschien zou het juister zijn te zeggen, dat de onder linge vernouaingen en feile spanmngen.net onderling wantrouwen en niet het minst ook de vrees het doorbreken van dien goe den wil hebben belet. Tengevolge van dat ontbreken dreigde dan ook de ontwapenings conferentie, die nog een ertstuk ia van vorige Jaren en nog altijd in voorbereiding dit jaar geheel in het zand te verloopen. Er waren door de Vereenigde Btalen, Enge land, Frankrijk en A^alie voorstellen tot ontwapening ingediend, waaruit tenslotte de motie van den Engelschen minister Sirnon, door de voorbereidende conferentie aanvaard, te voorschijn kwam welke motie vaststelde, dat kwalitatieve ontwapening, zoowel door afschaffing der zware bewape ning als door het stellen van deze zware bewapening ten dienste van den Volken bond, als Frankrijk had voorgesteld, moge- lijk zou zijn. Veel verder kwam men daar mee dus niet.iEn Duitschland, begrijpende, dat de wapen beperking weinig zou krijgen te beteekenen, stelde nu den eisch van rechtsgelijkheid ten opzichte van de bewa pening, dat wil zeggen, eischte, dat het zelf aan geen andere beperking zou gebonden zijn dan die de andere mogendheden bond en dus de bepalingen van het verdrag van Versailles in zake de Duitsche ontwapening buiten werking zouden worden gesteld, en verklaarde nadrukkelijk, dat het, wanneer deze rechtsgelijkheid niet erkend werd, met meer aan de ontwapeningsconferentie zou deelnemen. Frankrijk’s houding in aanmer king nemende, kon men niet anders ver wachten dan dat het zich tegen inwilliging van dezen eisch hardnekkig zou verzetten. Het verklaard^ self, dat de ontwapenings conferentie ook zonder medewerking van Duitschland voortgang kon hebben. Maar de andere mogendheden, begrepen, dat e^n ontwapeningsconferentie op deze wijze geen praktische resultaten zou kunnen opleve ren. En beducht voor de uitwerking van een mislukking op de internationale ver houdingen, op Amerika en op de publieke opinie der wereld, hebben ze, onder leiding van Engeland onafgebroken pogingen aan gewend om het Fransche en Duitsahe stand punt te verzoenen. Daartoe werd een con ferentie van de vijf groote mogendheden, Amerika, Engeland, Frankrijk, Italië en Duitschland, na langdurig getwist over de plaats van samenkomst, bijeen geroepen, die tenslotte, nadat de Amerikaansche af gevaardigde reeds had voorgesteld de «con ferentie voor onbepaalden tijd te verdagen, tot overeenstemming kwam over een ver klaring, waarbij in principe de Duiteche eisch werd aanvaard zoodat de rechtsge lijkheid het beginsel der ontwapeningscon ferentie zal zijn. Dit is dus ongetwijfeld een succes. En het is mogelijk, dat nu ook de b, wanneer we haar j van 1932 stellen ten i. der menschheid en ferste plaats, ons met Kullen moet. Nu al lelt de wereld, wor stelt Europa vooral om los te komen uit de geweldige crisis, die wel niet uitsluitend door den wereld oorlog veroorzaakt is, maar welker oorza ken in den oorlog een zoo heftige uitwer king hebben gehad en een zoo heftige na werking vertoonen, dat niet alleen onze wel vaart, maar zelfs onze Westersche bescha ving in den ontstanen chaos dreigen ten onder te gaan. En lederen Oudejaarsavond opnieuw moeten we vaststellen, dat, zoo al het besef groeit dat we op den verkeer den weg zijn, we nog altijd niet den weg ge vonden hebben om uit het, moeras te raken en, wat meer is, we ook dien weg beslisten ernst zoeken. De verdwa nationalisme en imperialisme, die door den oorlog een einde zou nemen, heeft integen deel enorm aan kracht gewonnen, wat zich in de toename van het onderling wantrou wen, het verhevigd protectionisme de ster ker bewapening en imperialistische avon turen als het Japansche in Mantsjoerije openbaart. En door de aigemeene verar ming der wereld, de ontwrichting van Euro pa door middel van de vredesverdragen, doen de gevolgen dezer verdwazing, zich riög pijnlijker gevoelen. Het schijnt wel, of deze scherp© pijnlijk heid, of de afmetingen, die de crisis aan neemt, en die zich ook dit jaar weer in volle zwaarte hebben doen gevoelen en steeds verwoestender uitwerking toonen in vrijwel alle landen, tenslotte toch de volken en ook de regeeringen tot inkeer hebben gedwongen. Er is den laataten tijd, al doen d© gevolgen zich nog slechts zwakjes gevoe len, een groei merkbaar van het besef, dat men, wil men het herstel der wereld, den tegen woord igen toestand niet kan handha ven, maar de directe voordeelen, uit dien toestand voor sommigen voortspruitend, zal moeten offeren aan het algemeen belang der wereld waarbij men toch ook zelf in hoog© mate betrokken is. De noodzakelijk heid van de herziening der vredesverdragen dringt zich gebiedender dan ooit op en heeft dan ook algemeen tot zelfs in regeerings- kringen ook Mussolini heeft er een lans voor gebroken erkerihing gevonden. En feitelijk hebben de laatste gebeurtenissen te Genève, waar Duitschland’s eisch tot rechtsgelijkheid ook door Frankrijk tenslot te erkend is, met de afbraak dier verdra gen reeds ’n Legin gemaakt. Men dient daarbij echter in hel oog te houden, dat deze erkenning van Frankrijk alleen door dwang verkregen werd. Nog steeds tracht Frankrijk de door den oorlog veroverde machtspositie te handhaven, daarbij ook min of meer gedreven door een wel wat zon derling aandoende vrees voor *t ontwapen de Duitschland. En het is zeker niet in de laatste plaats dit Fransche streven, dat, de heftige spanning in Europa handhavende, het herstel der wereld tegenhoudt. Wanneer dan ook de Fransche regeering ter zake van het recht tot bewapening aan den Duitschen eisch der rechtsgelijkheid heeft1 toegegeven, dan was dit alleen, omdat het tegenover de publieke opinie der wereld, die algemeen de billijkheid van den eisch er kende, niet hat odium op zich kon laden, 1.01BSIIIE (OIRA XT. rp r zijn tijdeh leven dat ineni 'rekenschap te gevend $taat om den weg te Av( en den anderen, dij maar doorgaat zoneter waarheen de weg eige zeker niet de beste eib< De menseb en de iwji noodig zich rekpnscl» blijven van (Je jichtig» en de oorzaken, diJS) gen. En dajMom is Hft tenissen en oogenblilgU geil stil te-staan en?*p er wel een tijd. die«a gebiedend doet alS Wanneer in'den aanan den laatsten dag vaM en onze gedachten st® over de mistige veld® ten. dan kan het nftt mist van het. verle«fc dep pp. zien we and® sttatgn en een vredGl ons ftnrhet leven. <M, keurig zien we achtêM uren vQn dit voorbriA dripgtjwdh aan.ongj| eil wat hèt-worden Het is, 'fl vraag/ op de^Öu^^jaarsayaM opzichte van.het leven van Europa wel in daf* vage l^pmmmng negenmogendneleuverdrag bekracnu/d zijn, beslist vasthoudt. Voorloopig lijkt net laatste nog het waarschijnlijkst. De aanval tan Japan op China, naar herstel van de orde in Mant in werkelijkheid met het doel zich m het bezit van Mantsjoerije te stellen, wat Japan door vorming van een nieuwen, zooge naamd «mafliankelijken, staat, gedaan heeft, is in zoo flagranten strijd met de beginse len van den Bond en met de bestaande ver dragen en de publiek© opinie, dat de Bond zich daarbij moeilijk kan neerleggen, nu China een beroep op den Bond heeft gedaan en de, overeenkomstig dat beroep bijeen geroepen, buitengewone vergadering van de door haar uitgezonden commissie-Lytton een rapport heeft gekregen, dat Japan op vrijwel alle punten in het ongelijk stelt. De. vergadering poogt nu nog tusschen de twee partijen te bemiddelen. Maar, waar Japan de erkenning van den nieuwen staat, ge vormd van Chineesch grondgebied, als on verbiddelijke voorwaard© stelt, lijkt de kans op .een gunstig resultaat niet groo£. Nederland is, als groote koloniale mogendheid in den Stillen Oceaan, van nabij bij dez© zaak be trokken en behoort ook tot d© onderteek©- naars van het negen-mogendheden-verdrag. Het Japansche imperialisme, dat zich al driester openbaart, moge voor ons niet zoo gevaarlijk zijn als voor China, het vormt niettemin ook voor ons een niet te onder schatten bedreiging. En wanneer we ons daarvan in dezen tijd, nu de gevaren van dat imperialism© zich zoo duidelijk uitspre ken, niet meer rekenschap geven, dan is dat zeker voor een groot deel aan de heer- sohende crisis te wijten, die al onze aan dacht in beslag neemt, tengevolge van de dreigende vormen, die zij ook voor ons land begint aan te nemen. Vrijwel alle bedrijven ondervinden de hoogst ernstige gevolgen van deze crisis en de werkloosheid is tot een national© ramp geworden en vraagt millioenen minister Kuys noemde nog pas een jaarlijksch bedrag van 100 millioen voor steun van onz© schatkist. Het is dan ook geen wonder, dat de gedachte der crisis ons publiek© leven beheerscht en dat onze wetgeving en ons staatsbestuur geheel staan In het teeken dezer crisis. Wij zijn ter wille van het behoud van eigen over- heerschende macht d© ontwappmngsconfe- ren'i© te hebben doen mislukken en daar mee de oplossing te hebben tegengehouden van een der ernstigste vraagstukken, waar voor Euröpa zich geplaatst ziet en die ons ook dit jaar in bijzondere niate hebben bezig gehouden Wanneer we ons aan het eind van het jaar afvragen, welke vraagstukken en kwes ties meer m het bijzonder het internatio nale leven en de internationale verhoudin gen. in 1932 heboen beheerscht, dan vinden we dag. Zij allen, die toegegeven hebben aan het neigingen tot ons aller vrijheidsbeperking, tot aantasting van de rechten vati den vryen mensch, weten thans, dat zij zich slavenboeien wilden smeden, met groote moeite van de handen te schuiven. „De komende dag” het is de naam van het kind, dat wy, als de reus, door de stor men des levens hebben heengedragey. Wij weten van dien komenden dag slechts dit, j dat de zedelyk zwakken het moeilijk zullen hebben, dat de zedelijk-sterken een voor sprong hebben maar ook de eersten kun-* nen sterk worden door te leven naar de hoogste stem die in ons spreekt: de stem van het geweten. Maar tenslotte moeten wy allen de toekomst overlaten aan de geheim zinnige macht, welke ons aller leven regeert en het zeker wel zal maken. conferentie tastbar© resultaten kan opleve ren en daarmee aan de verkwisting van millioenen, maar ook aan de felle spanning en het onderling wantrouwen en aan de drukkende overheersching van enkele sta ten, althans voor een deel, een eind kan komen. Wanneer dn het geval ia, dan zal dit zeker ook een gunstigen invloed oefe nen op de regeling van de kwestie der oor loge schulden. die op het oogenblik zoo hopeloos lijkt vaat geloopen. De herstelbetalingen. Met de Duitscne herstelbetalingen is men in Juni van dit jaar te Lausanne eindelijk in het reine gekomen op de conferentie, daar bijeengeroepen, nadat Duitschland verdefe betalingen geweigerd had. Duitsch- lond zou nog 3 milliard mark betalen, mSkn niet als herstelbetaling, maar als storturg in een fonds tot herstel van Europa, Frank rijk, dat zich tegen dez© regeling tot het laatst to© verzet had, verbond daaraan ech ter de voorwaarde, dut don ook de oorlogs- schulden aan Amerika geschrapt zouden worden. Trouwens ook de andere crediteu ren van Duitschland gingen van dez© ver onderstelling uit. Z© blijken daarmee buiten den waard gerekend te hebben. Na afloop van het moratorium hebben de Vereenigde Staten wel degelijk de op 16 December ver vallende betaling van hun Eurojieesche de biteuren geeisclit. Dit heeft een uitgebreide wisseling van nota's tengevolge gehad, met dit- resultaat, dat de verschillende schulde naren, zij het onder een of anderèn vorm van protest en met de mededeeling, dat ze een nieuw© regeling verwachtten, met uit zondering van Frankrijk, België en Polen, betaald hebben. In Frankrijk is deze be slissing genomen tegen den zin der regee- ring-Herriot, die dan ook desweg© ontslag genomen heeft en door het kabmet-Bonoour is opgevolgd. Het conflict China-Japan. Dit conilict raaKt ongetwijfeld Amerika, nog van meer nabij dan de Luropeesche staten, al is oan teitelijk d© geneeie wereld door de bemoeie nis van den Volkenbond met het Japauscne avontuur er.indirect by beuokken. Immers net gaat nu om de vraag, of de Volken bond zijn laatste restje prestige verspeten zal door lo© te geven aan de Japansche eischen, dan wel het uittreden van Japan uit den Bond zal nskcexen, wanneer het aan de handhaving van de beginselen van den Bond, die nog in het pact-Kellogg en het negenniogenunelenverdrag bekruoiiti/iï ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per wéék 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging >er looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ8.80. J Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MAJIKT 11, GOUDA, by pnze agenten en loopers, den bgekhanjiel en de postkantoren^ ff Onze bureaux zyn dagelijks geopend vJi 9—6 uur. Administrate en Rédactie Telef. (uterc. 2745- Postrekening 48400. By de jaarwisseling kan men naar l verleden en naar de toekomst zien. Wy hebben reeds zoo dikwijls voornamelijk naar het verleden gestaard; zouden wy het thans wederom doen, wij zouden in som bere gemoedsstemming geraken door het jammerlijk beeld, dat ten tweeden male opleverden degenen, die zich geroepen heb ben geacht om de leiding van 's lands za ken in handen te nemen, en evenals einde 1923 door hun falen een beschamend voor beeld aan de natie gaven. Laten wy daar om ditmaal in de eerste plaats naar de t o e- komst zien. Wat zal de toekomst ons brengen? Deze vraag vooral houdt ons by den aanvang van het nieuwe jaar bezig. Wy weten het niet en zouden het toch zoo gaarne weten! Wy zyn nieuwsgierig als de reus in de Christophoruslegende. Als het vreemde kind dat zyn bescherming heeft ingeróepen, door hem in den winternacht door storm en regen over de rivier is gedragen, en eindelijk dep anderen oever bereikt op het oogenblik, dat de zon haar eerste stralen over de rotsen werpt, vraagt hy: „Hoe heet ge toch?" En als dan het antwoord luidt: „Ik ben de dag,’ die staat geboren te worden”, is de reus nog even wys als tevoren. Wy zijn nieuwsgierig ook als de held, die worstelde in den nacht met een onbekende geest; als de profeet, die uitriep: „Wachter, wat is er van den nacht?”; als de jonk vrouw, die deh naam van den zwaanridder wilde vernpmen maar hoe wy vragen of dwingenyter wordt geen bescheid gegeven. Het eufige wat wij weten is: in het verleden ffr'net heden, in het nu wat komen zal! Het verleden is voor velen onzer zwaar geweest. Ook voor de meest gelukkigen, want het geluk heeft eveneens zy'n zoggen en de voorspoed zyn bezwaren. Het is zelfs de vraag of er wel een groot verschil is tusschen wat wy menschen gewoon zijn ge luk en ongeluk te noemen. Het heeft er soms veel van, of deze beiden met mystieke koorden onafscheidelijk aan elkaar verbon den zyn en op elkander gelijken, zooals kin deren van dezelfde ouders gelijke trekken kunnen dragen. Geluk en ongeluk brengen beide hun gevaren en moeilijkheden met zich mede. De last des levens is nu eenmaal zwaar te dragen voor alle menschen, in welken staat des levens zy zich ook mogen k’inden, geljjk Rolland zoo naar waarheid zegt: voor alle zielen, die strijden en lijden, en zeker zullen overwinnen. Maar dit is zeker en dit is een troost opbeuring: de last des levens, die wjj te dragen hebben gehad, is niet tevergeefs ge- w«est, want hij sluit in zich den komenden

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1932 | | pagina 1