lifttet
rwLisechFrech; tkerk die
hi.7trt ,rovlnciin ai> er°ote m°gend-
70 ets
Deze buisjes-
Oitnimwf Dfanje-fskje]
eta„hTikdLrartariS VerW°Chtte H6m
Cóidetü„H„rr Za' d6 b6gr"6"ia
Laatste Berichten.'
Beurs van
Amsterdam.
noemt hem Buy d, Bray. Zijn wkUms-
öeer krtmpt in tot rustbewaring binnen
Antwerpen .dooi; den terugval van Egmond
en van alle gematigden tot de regeering is
2iin positie scheet getrokken; oprichten kan
hy ucn voor het oogenblik alleen door zich
verwydpren uit de landen van een koning
hu geen nieuwen eed van trouw kan
atleggen. En waartoe zou die zelfvernede
ring gebaat hebben? Gold het de vraag
ïicn ai of niet te verzoenen met Marga-
retua, die den eed oplegde? Een ander was
m aantocht ,de beul van Philips
be rol van adellijken sthat.man, van
oouigondische traditie is uitgespeeld. Met
duizend anderen, hoog of laag, ia hij bal
ling geworden,- znaar tevens naturlnke toe- I
viucnt aller ballingen; als Prins van Oran- I
je IS hy souverein vorst, als Graaf van Nas
sau neeit hy machtige vrienden en verwan- I
Mag hij de strafoefening aanzien
waaronder een volk krimpt, dat hy eenmaal'
den dienst zijns harten heeft toegedacht?
be Spaansche tyrannie.
Nederlander heeft in zyn gemoed,
weik gevestigd orgaan in zyn besluit, den
Bloedt and goedgekeurd? Wat in de Neder-
anden uitgeoefend wordt, is geen Neder,
lanusch bewind meer het is Spaansche ti
rannie, Steunend enkel op de macht eener
soiüateska die naar Nederlandsche opvatting
m het iand gben wettig aanzien heeft
du elk Nederlander, too hy er de middelen
toe byeen kan" krygen, mag verdryven in
den naam zelfs van den wettigen, aan pri-
vuegien gebonden landsheer. Grooter macht
byeen te brengen dan waarover Alva be-
scinat, iykt in het krygsliedenreaervoir dat
Guitöcmand heet, geen mogelijkheid. Het i
zyn üeuen, die dienen omdat men ze houdt zoo
lang men zo betaalt; aan geld ontbreekt het
den Prins van '68 in bedenkelyke mate,
maar zyn de .Nederlanders, zoo zy maar
eerst hun bevryding naderen zien,, niet rjjk I
genoeg, de voitooing ervan te bekostigen? I
Het stuk wordt gewaagd onder de leus Pro
L«ge ,tiege ,Grege; het volk, derde lid in
deze samenstelling zelf aan de wet-gebon-
den, mag tof den Koning toe ontzag daar-
Voor opieggén.
t,Prina.Rebel.
hans gaat spr. tot de bespreking der
misiukte veldtochten van 1568 tot 1572 over.
Ook de rol van den vorst-bevryder is uit
gespeeld: de frins moet rebel worden met
de nolUndMhe rebellen. Die vier jaar der
rebellenconfëderatie onder Oranje als „hoo-
ge overheid"» zy hebben een glans die dien
ven andere tydperken van den 80-jarigen
oorlog overstraalt. Oranje's talenten blifc
ken ,hier eigenly'k voor het eerst wonder
wel op de mogeiykheden te passen. Een
ding hebben de opgestane gewesten vóór:
«U kunnen 0p het achterland een gewel
digen economischen druk uitoefenen, zonder
dat hun eigen dageiyksch bedryf door Al-
va, die weinig scheepsmacht en, vooral, geen
scheepsvolk heeft, kan worden aangetast.
Zy kunnen hunne vrachtvaart voortzetten
en, nu zy Antwerpen noch Amsterdam be
zitten, zelf makten openen iu Zeeland, aan
den Maasmond, in het Noordenkwartier.
Zal de handel den oorlog voeden, dan zyn
twee dingen fitrikt noodzakelyk: er moet
orde heerschen op die markt, volstrekte
handels veiligheid; - en er moet stipte orde
heerschen m financien; het krygsvolk
dat men aanneemt, moet zóó geregeld wor
den betaald, dat het een gewillig werktuig
blyft instede van een gevaar te worden Be
wonderenswaardig zyn de snelheid de vol
komenheid, waarmede Oranje beide doel-
- rGeen geuzenbewind 'meer.
emden heeft bereikt. Geen geuzenWind
meer; van een Lumey, die kerken schendt
en monikken opknoopt Jieeft hy zich zoo
spoedig mogely'Jc ontdaan. Het bewind daar
entegen in handen gelegd van de onmid
dellijk by orde «h veiligheid belanghebben
den: den Hollahdschen handelsstand zei
ven. Onmiddellijk herstel heeft weliswaar
van een goede Sustitie, maar het dagelyk-
s ««he bestuur uitgeoefend niet meer door stad
houder en hof, maar door - stadhouder en
door de Staten ielf gecommitteerde raden,
en die staten zeljf niet meer uit ridderschap
en de zes grootè (steden samengesteld (waar
aan trouwens Amsterdam en weldra ook
Haarlem ontbroken zouden hebben), maar
uit ridderschap en iedere stad wier'activi
teit thans voor het welslagen van den op
stand gewicht heeft: Hoorn en Enkhuizen
zoo goed als Dordrecht of Leiden. De twee
takken van staatsdienst, waar thans alles
aan hangt: financiën en admiraliteit, onder
byzondere, dagelijks met den Prins hand</-
lende collegiën gesteld. En dit alles werkt; 1
het slaagt. Zelfs belasten zich deze burgers
oneindig zwaaïder, dan zy hebben willen
dulden dat AlVa het hen deed. De mogelyk-
heid van een populair bewind dat niet in
anarchie ontaardt, mogelijkheid door Oranje
steeds geponeèrd Van den eersten dag zijner
oppositie tegen Granvelle af, zij is in Zyn
Hohand en Zeeland zegevierend bewezen.
De rebellenconfëderatie verstevigt zich
tot een staat, voprlooper van de republiek
der Vereenigdë Nederlanden, waarvan Hol
land en Zeeland steeds de kern zyn geble
ven, Hoe siert dit jong bestaan de zorg voor
eigen geestelijke zelfstandigheid, betoond in
de oprichting dier Leidsche Universiteit, j
vaste steun en onderhoud, naar de Prins het i
uitdrukt, der vfyheia en goede regeering
des lands, „een blochuys eAde bewaernisse; f
een onverbrekelicke bandt der eenicheyt". I
Aan welk een zware proef was, in het af- I
geloopen jaar, dat fier vertrouwen onder-
worpen geworden, en hoe kloek had Oranje,
toen alle hoop verloren scheen, de verlei- 1
ding van den eigehbaat afgewezen. Haar- 1
lem, ondanks een verdediging zoo krachtig j
als men, volgens Alva zeiven, nooit heeft
aanschouwd, gevallèn; indien Leiden volg-
de, zou de rest van Holland tot de Maas niet
te houden zyn, en bleven slechts de uiterste
van onderlingVerband verstoken kwartie-
«n, Zeeland en West Friesland, den PrinT
ei er. Al zyn hoop was toen op den nieuwen
inval van den nnvermoeiden Lodewiik gë-
vetrttgd; tot Bommel trek hy zpn broeder
i 1ST rel" hS "ae6r zou weerzien.
Keeda heeft hy vermoeden van een onheil,
maar van den vollen omvang der ramp, van
het peraoonlyk |ot v,n Lodewijk> Henyrik
en Christoffel is hy nog onzeker. Daar ver
schijnt een afgezant van Kequesens met
vleiende aanbiedingen voor hem e„ zyn ge
slacht, als hy het land wil ruimen; is hy',
na de Mookerheide, nóg .niet van'de over
macht des koning overtuigd? Heeft hy niet
genoeg van de heerschappij van het gemeen,
waaraan hy zich heeft moeten overgeven
wie zal niet begrijpen dat hy eindeiyk op
eigen rust en veiligheid bedacht wil zyn?
Het antwoord is een mengeling van ootmoed
en spot, die my Oranje meer dan ieta an
ders doet bewonderen en liefhebben, die mij
'■yn onbegrensde aantrekkingskracht op
menschen uitgeoefend, begrypelyk maakt.
De koning machtig? God is machtiger, en
ly vertrouwt dat d i e koning voor hem zal
2yn Het gemeen? gy weet niet welk een
goede orde Heeren Staten van Holland en
Zeeland weten te stellen! Zijne rust en vei-
ligheid Hy heeft genoeg geleefd, en zoo
ater;'e" ">00'. SM het niet zyn zonder
glorie. Aan zyn broeder Jan beljjdt hy
underwjjl: „er had my niets schrikkelijke™
oan deze tegenslag kunne,, overkomen,
maar wy hebben het God op te geven, die
vermag wat aan de wereld onmogelijk
schynt. En al mochten ook gy en ik te
sterven komen, het zal nochtans zyn in de
zekerheid, dat God de zynen niet verlaat."
Welk een accent, op welk een oogenblik!
Deze tuet-kerksche man, hy zou niet reli-
gieus geweest ztfn?
Spr herinnért vervolgens aan het beleg
en ontzet van Leiden, de vredesonderhande-
ing te Breda, het aanbod der souvereiniteit
aan Elisabeth. Haar getreuzel moede, mach
tigen 28 April 1576 de staten van Holland
Oranje een beroep te doen op de ondersteu
ning van Hendrik III van Frankryk. Van
aeze machtiging is echter geen gebruik ge
maakt, daar onderwijl de gevolgen eener
onvoorziene gebeurtenis, den dood van Ke
quesens, het uitzicht der zaken geheel be
ginnen te veranderen. Niet de verhouding
tot Frankryk of Engeland, doch tot de overi
ge Nederlanden moet thans in het midden
der belangstelling staan.
Oe pacificatie van Gent.
Spr. verhaalt thans van de pacificatie van
U Gent, die feitelijk meer vragen stelt dan zy
j er oplost. Generaliteit en bijzondere hooge
J overheid over twee gewesten, bevoorrechte
positie van den hervormden eeredienst hier,
vart den Katholieken-ginds, dit alles blyft
I vol tegenstelling; alle principieele beslis
sing is opgeschort, om voor het oogenblik
het verbond tot verdrijving der Spanjaarden
tot 3tand te kunnen brengen. In de pacifica
tie is zoo weinig mogelijk sprake van den
godsdienst en in het geheel niet van den j
koning .Uitsluitend* oefening van den her-
vormden eeredienst in Holland en Zeeland,
van den katholieken eeredienst daarbuiten;
hoe moet -nu de beslissing uitvallen der
Staten-Generaal, die voor allen zal gelden? i
Het verbod van geloofsvervolging, nu reeds 1
uitgesproken, wyst naar eene beslissing in j
den zin der verdraagzaamheid. Dit is
Oranje's Opvatting der pacificatie; zal zij I
door het Zuiden worden overgenomen? En
dan de koning. Die toekomstige, uitgebreide
Staten-Generaal, te vergaderen na verdry-
ving der Spanjaarden, zyn klaarblijkelijk
gedacht als eene constituante. Zal, wat zy
vaststellen, door 'g konings veto kunnen
worden teniet gedaan? Mondeling is te Gent
verzekerd, dat de constitutie niet met den
koning zal worden beraamd, maar als zy
gereed is, hem voorgelegd, met de vraag of
hy daarop verkiest te reageeren. Het ant
woord js niet twijfelachtig, en men zal van
Philips af zyn. Ziedaar Oranje's opvatting
der pacificatie; zal niët eene tegenpartij
met recht beweren, dit alles uit het stuk
geenszins te kunnen lezen?
Na Don Jan'g voogdijschap Oranje's
tijd gekomen I 0
Dan volgt het korte voogdijschap van
Don Jan, daarna is het Oranje's tyd. Al
zijn voorspellingen zijn uitgekomen. De bur
gerij dwingt de Staten hem naar Brussel te
noodigen, waar hy, 23 September 1677,
onder onbeschryfeiyken jubel des volks, zijn
intocht houdt, Aerschot, de stadhouder van
Vlaanderen, wil tegenwerken, maar wordt
te Gent door partijgangers van den Prins
onschadelijk gemaakt. De prins zelf, onder
den ouden titel van ruwaard, treedt aan het
hoofd van het bestuur van Brabant. Don
Jan wordt vyand des lands verklaard; Mat
thias, in het land gehaald om Aerschot's
werktuig te wezen, tot Oranje's speelpop
gemaakt. Marnix, zyn Noordelijke, Liesvelt,
1 zyn Brusselsche vriend, worden gekozen in
den Raad van State. De eerste unie van
I Brussel wordt door een tweede vervangen,
I die de pacificatie in den zin der verdraag-
j zaamheid interpreteert. Oranje schijnt het
l wezenly jee te bereiken van hetgeen waar-
voor hy jaren strydt: Nederland te vereeni
gen door er den geloofshaat aan banden \e
leggen.
Aan te slappen gtaatewil ging
Oranje'q generaliteit te gronde.
Het schoone droombeeld is teniet gégaan;
wy weten het allen; het komt er op aan,
de juiste oorzaak te willen zien. Een school
van geschiedschrijving, wie het niet aan
vrijmoedigheid, maar aan onbevangenheid
mangelt, weet tegenwoordig het antwoord
op te dreunen als een van buiten geleerde
les: „Grootnederland is te gronde gegaan
aan Waalsch verraad. De „Walen", ver
klaart de meester dezer school, „werden
zxch hun rasgemeenschap tegenover de onze
bewust". Zonderlinge misvatting, in de acfle
der malcontenten een anti-dietsche bewe
ging te zien. Welke nationalistische, welke
„ias -grief hadden de Waalsche provinciën
tegen de generaliteit, waaruit zy wegliepen
met mogelijkheid kunnen inbrengen? Zy
brachten in dezen tyd in de Staten-Gene
raal zes stemmen uit tegenover Vlaanderen
en Brabant elk maar één, en waren ook in
den Raad van State ver boven hun beteeke-
iiic vertegenwoordigd. Beide collegiën be
raadslaagden in het Fransch. Was Oranje
soms dietsch party-ganger? Zyn omgangs-
1 Sff™'!*' IU omgeving
Fnumch sprekenden, ja Kramehen
rrnra vertegenwoordigd; Dnplesaia-Mornay,
riën J.'L r - De W"aisch<! F'ovin-
eer, Dwïü n °P te*e" ""-dat het
een Dietsch, maar omdat het een calvima-
tach centrum is. Waarom te loochenen wat
denTre sT?- 3Prfagt: "an tekort van
„Jf*: elk staatsverband, bur-
gerem, matmet van politiek behoud den re-
hgieusen hartstochten dienen aan te leggen
aan een te slappen ataatawil, ia OreE
generaliteit te gronde gegaan.
karimluu ^e'yken i„ het gemeen had het
sme de kracht eener gewoonte, nog t
Slechts hy uitzondering die eener brandende
overtuiging. Ee„ later geslacht heeft de be- 1
«ging, die onzen Vondel byvoorbeeld in 1
kerk tovng ko„ lokkeu, om i
lie£ h f e" ijding terecht ee„ katho-
ont t nï ge,,0emd' Ten '«do der mal-
con tenten is zy nog niet begonnen.
Oranje n„r het Noorden tïru i
geweken. j
natriliu168iiS 0ra"j,!' ,uit Antwerpen
ïche cïl tórugge«ken; de Gunt-
ache calvinisten, wien hy geen hulp meer 1
itL 8fchten I'm van verraad, en
nemen tot stadhouder van Vlaanderen een
J ugdigen windbuil aan, Charles de Chimay 1
wernt J* Maört '84 aa" Par™ onder- i
en vert Ugg€ en Gent z^n dan ingesloten,
en verkeoren in de diepste ellende; te Brug- I
gc sterven dageiyks honderd menschen aan
de pest, het geeft zich 20 Mc, '84 over. Te 1
n va len katholieken en calvinisten el-
er op het lyf, en kryten vrede! de
een, en r e 1 i g i e 1 de ander; <|0 man, die,
oer hüd V°nru1!: die 861116 "kan-
doord""ka". ky valt te
Oranjo'a geest leeft voort.
\1 aarmpH w'"i6t "»™ood,
«aarmede het Noorden, met afstooting zelfs
L"" VordaCht6 kuitenlandsche hulp, zich
tegen Parma zou kunnen handhaven. Niet
dril irvdi6ns a"eiding evenwel door Hen-
drik IV, m wiens tyd Oranje's juiste ge
jachte, dat Frankryk bovenal de nuttige
bondgenoot kon zyn, eindeiyk bewaarheid I
dJ maai' vo°r een redding van Oranie's I
S"behludWaS'heht t°en 16 laat' De Uni6
ii«i oenouden, en by voortdurende ontsten
tenis va„ een landsheer, als republiek Het
was nooit Oranje's wensch geweest. De
En toch iTm a m a6!! dr°°m "iet
vaderT.na a f d" ons kleine
k ïi. t',"°t *66k kunnen z'yn
in wat Oranje's gerïerèliteit ontbrak: bur-
wift'hï christelÜ'ke verdraagzaamheid.
les niet versmaad. Ons
volksleven heeft deel aa„ eene gedachte, die
d °^dr Ta h6t H°"a"d' g'eeler dan
de Nederlanden van zyn tyd, die Europa
veroverd heeft, die wy nog ten huldigen
dage met kunnen missen. Wat in ons waar
de heeft, het is in geheid gegroeid, en in
fe s,ear d=r vrijheid alleen zal Nederland
Hit"' h°- 'n 2lin volk' huis kooft
ontvonkt, het is ohg kracht geworden zonder
wederga, ons beider kostbaarste goed nog
heden. One ontroert nog zijne gedachtenis
i l g!6n a°dere het verinag; onder haar be.
schuttend lommer zweren wy Nederlanders
van thans onze veeten af, en reiken elkan
der de hand. En in de geschiedenis van zijn
Stamhuis zyn de oogenblikken aan te wij
ten, waarop, tot ons heil en behoud, de dra
gers van zyn naam niet op de lippen namen
Want vertoon was hun vreemd, maar in hun
harte lazen: Ce sera moi, Nassau.
Hoe zou het heden anders wezen V Zoo zij
o»n, in dit oogenblik, door ons uilen, ver
gaderd in Oranje's naam, ingegaan de
plechtige hernieuwing van het oud verbond;
too zy in onze ziel bezegeld de Unie van
Leiden.
Koorzang uil Valerius' Gedenck-
klanck.
Na de rede van Prof: Colenbrander zong
net koor, eveneens vierstemmig, het eerste
lied uit den Gedenkklank van Valerius: „Hoe
groot, o Heer! en hoe vervaariic"
Slotwoord van den rector.
Vervolgens spiak de rector hit slotwoord.
„Tot sluiting van deze plechtige bijeen
komst, zeide hij, zy het my veroorloofd,
Uwen Majesteiten en Uwen Koninklijke
Hoogheden eerbiedig dank te zeggen voor
het nieuwe blijk Harer hooge belangstelling
in de Leidsche Universiteit. Al heeft deze
subere plechtigheid den vorm gedragen van I
een vergadering van den Academischen Se-
naat, m de oude Gehoorzaal, die ons dier-
haan is, het moge my als Rector-Magniflcus
vergund zyn dien dank niet alleen uit te
spreken uit naam van den 'Senaat der Hoo-
geschool, maar ook van allen, die, hetzy als
bestuurders, als docenten, ala studenten van
thans, of als voedsterlifgen van voorheen
zich deel voelen van het groote en levende
geestejyke lichaam, dat de Universiteit is
blijven moge
Slotzang.
Hierop zette het koor, terwyl allen zich
van hun zitplaatsen verhieven, het laatste
couplet van het „Wilhelmus" in, vierstem
mig gezongen: „Voor Godt wil ich belyden
enz.Daarna volgde het eerste couplet, dat
doqr allen werd meegezongen.
Uitgeleide der Koninklijke Familie.
In dezelfde volgorde als bij het binnenko
men, verliet daarop het Koninklyk gezel-
schap met de Commissie van ontvangst,
waarbij zich de Chef van N.O. eri de cura-
toren terstond aansloten, het Auditorium.
Terwyl H. M. de Koningin-Moeder door den
Secretaris naar haar auto werd begeleid om
te vertrekken, begaven de overigen zich
naar de Senaatskamer, om daar de thee te
gebruiken. Behalve de reeds genoemden,
verschenen daar' de redenaar Prof. Colen
brander, Prof. knapper* .Pro'' van Vollen
hoven, de overige assessoren ,en plaatsver
vangende assessoren, de decaans der facul
teiten, de commissie van uitvoering van het
Universiteitsraad, de voorzitter van den
Universiteitsraad e„ Gecommitteerden van i
■het Leidsch Univeraiteitsfonds. Reeds aan-
wemg waren de dames Mevr. Prof. Blank- i
sma, Mevr. Prof. van Blom en Mevr. Prof. 1
V'Ch hadd6n belaat met de voor-
bereiding dezer ontvangst. De thee werd I
de'vILehoT l66ra™aae" O" leerlingen van I
diens V°°r 'ajea e" veri rondge- I
diend door een groep damesstudenten of sf
gestudeerden, grootendeels voormalige club
genooten van Prinses Juliana.
S.SS.S iVdflt
vnrpskklng, kenbaar
aan dan oranja-
band, mat 20 ta-
blnBnn kost nu maar
70 cant.
TI I'.'V! v [)S( H MP-I
VEREBN1GDE STAffEN
Oud-President Coolidg, „verleden.
Naar uit Northampton wordt gemeld is
de voormalige president der Ver staten
Calvin Coolidge plotseling overleden
weeT Vr°T'die 'ydelyk ^wezig was ge-
haa^ *ru*keer tofc
Coolidge had zich des morirens «IB „a
wil tegen To' ZU" bureal1 ^0™. m£
~,yk reeds een hwyrtier'glle^t
a-tn Xrierte™ '66<l C°°lidga
ming aan^nomen!' 166" ^rtam.
rmulplegen. h"d g6W6i,te1d 6e" dokt«
wee"nd8aTltart8 l""' dat "la'a a' "P
dent dl L toestand „ygn den oud-presL
dentjies morgens ernstiger-was.-k5-ijjVaken
htengTna8" °°g6nbiikka" voordat Coolidge
On Parlement verdaagd. i
ChoMgï IT"™ Va? het ^-dokt van 1
seLalt 1 1, "6riten de ai"inK van den
"iTagd S Van "'"evaardigden ver-
Calvin Coolidge werd op' 4 Juli l872 in
lebor°lPJe Ply™0"t,, d"" g'aat Vermout
geboren en is dus ruim 60 ^aar oud gewor-
Oufe X T w ""'derhalve hield
Lalvm zich gedurende zón schooljaren In i
ZIJ>' vrjj"n tyd met boerenai)beId bezig.
In 1891 begon h(j wiskunde te studeeren,
UT X'df.Jaa' lat"r keerde h« naar
he^oisderiflk huis terug, waltr hy opnieuw
fe' Wabedryf kwam. Op den door be
viel hem dit werk evenwel niet en hy ging
daarom in de rechten studeerën aan de Uni-
V6r?„lSt 46 Northampton (Mass.), waar h«
in 897 in de praktyk ging' In deze stad
heeft hy vele functies vervuld, o.a, als ge-
méén te-advocaat.
In 19°4 werd hy president van de Repu-
bhc City Comittee en kwam toen voor het
eer«t ook politiek eenigszins i op den voor-
pond. In 1910 werd hy vooë een jaar tot
burgemeester van Northamptón gekozen en
in 1912 zond deze stad hem als afgevaai*-
digde naar de s<3enaat van Massachusetts,
een functie die h(j tot 1915 ^ervulde, het
laattete jaar als voorzitter, waarna h(j vice-
gouverneur van dezen staat Werd.
Zijn grootere bekendheid dateert van zijn
gouverneurschap van Massachusetts (1919).
By een staking in dezen staat sloot de po
litie te Boston en uit andere steden zich uit
sympathie by de"stakers aan. Hierdoor ont-
stond niet alleen een locaal gevaar, maar
een Veel wyder, omdat het expériment, wan- j
neer i het slaagde, overal elders zeker nage-
volgd zou worden.
BINNENLAND
den uitvoer
nkrijk woTdt
eerste
veelheden
ïn Frank-
Uitvoer van groenten en
Vajnwege de oommissie voor
van groenten en fruit, naar Fraji
medegedeeld, dat gedurende
kwartaal van 1933 de volgende
groeriten en fruit uit Nedei-lanr
rijk mogen worden ingevoerd
lo. witlof, vrij;
2o. pootuien. kleiner dan
dellypvrij
3o. uiten150.000 K..G* gedurehde het tijd
vak li Jan.—15 Maart;
4° j andere versche groenten dan uien en
witlof, in Januari 720.000 K.G., !in Februari.
SlO.OOp KG., tot 15 Maart 400.p00 K.G.
5o appels en peren; in Januari 260.000
K.G.i in Februari 370000 K.G.. in Maart
375.000 K.G.
6o. andere versche vruchten: in Januari
2000 in Februari 6000 K G in Maart
10.0001 K.G.
in het Franacho besluit om voor het eer
ste kwartaal van 1033' een afzonderlijk con
tingent voor uien vast te stelle a, heeft de
ministjer van oeconomische zaken en arbeid
aanleiding gevonden, de basis fan verdee
ling V®n de eontringenteeringfloertificaten
onder de Nederlandsche exporteurs te wij-
.zigen
Het contingent van 150.000 Ik.G. uien
wordt uitsluitend verdeeld ondeij de expor
teurs. i die in het tijdvak 1 October 1931—
1 April 1932 voot eigen rekening uien na»,r
Frankrijk hebben uitgevoerd.
Het.contingent van 720 000 K.G ..andere
gröentën" over de maand Januari wordt,
evenali dat over Februari en Maart, ver
deeld pnder de handelaren, die in genoemd
tijdvak ,,ander«e groenten" voot eigen reke
ning naar Frankrijk exporteerde^.
met 2 tabletten, hy- I
giènischer en prac-
tischer dan losie ta
bletten, kost slechts
10 cent.
Alleen deze beide vere
deeren U de echte Aspirin
uitsluitend door do BAYER-fabriekan ver-
Vr^nd*P- 3*" ,ablet' w*lk* niet
YER-kruis draagt, is geen Aspirin.
erpekkingen garan-
rinn-tabletten, welke
GEMENGDE BERICHTEN.
De Atlantique naar le HavreT"
Neierlandsche sleepbooten verleenen
assistentie.
Het is gisteren, naar Reuter meldt, aan
sleepbooten gelukt kabels vast te maken
aan liet wrak van dftv „AMantique", die
toeu nog stetds in vlammen stond. De
sleepbooten gouden trachten het nair Wey
mouth aan de Engekche Zuidkust te bren
gen.
Een Prapfiche loipednboot bevond zich
gisteren nabij het schip om het te tórpe-
de. ren voor het geval het iou afdrijven
naar een haven en andere schepen in ge-
van r zou brengen..
Wrak zal te Havre tot zinken ge
bracht worden.
Blijkens een draadloos lericht. van gis
teravond uit Cherbourg werd de ..Atlanti-
'"°r 'iet Pransche oorlogsvaartuig
..Pollux naar i Havre gesleept waar het tot
zinken zou worden gebraaht
Naar De Telegraaf verneemt, zijn het drie
«ederlandsche zeelieden geweest die de ver
binding van het brandende schip met de
sleepbooten tot stand hebben gebracht.
Eerst daarna zijn nog eenige andere sleep
booten Ajr in geslaagd eveneens een tros
I aan d«T „Atlantique" te verbinden Toen
echter lievonden zjch reeds drie Nederland-
«cho zeelieden van de „Lauwerszee" op de
Atlantique", die thans naar Le Havre
wordt gesleept Op welke wijze dez* Neder-
landaclie %eeluiden. allen uit Maassluis ai-
komstig, aan boord gekomen zijn is nog
niet bekend, doch men beschouwt deze
daad in Zeem a nsk ringen als een prestatie
van buitengewone beteeketjis, een daad, die
hovenmetiBchelijke, inspanning moet hebben
gevergd van deze kordate, zeelieden Het
zyn de matroos P. M de Baar, de tremmer
A. Wygerse en de lichtmatroos M. van
leylmgen van de ..Lauwerszee" geweest,
die den moed bataten met groot geyaar
voor hun eignn leven aan boord van het
l'Tnnsche schip te klauteren.
Gisteren omstreeks 9 uur heeft ook de
Nederlandsche sleepboot ..Witle Zee" van
I- Bmit A Uo.'a Internationale Sleepdienst
<he gistermorgen n.t Hoek van Holland ter
assistentie was vertrokken, verbinding ge-
kregen met de .Atlantique". Het schip be
vond zich toen op eirca 60 mijlen van Le
Havre Thans zijn dus drie Nederlandsche
sleepbooten bezig met de ..Atlantique" naar
Frankrijk te sleepen. Aan boord bevinden
Zirli nog steeds de drie Nederlandsche zee-
lieden, wier positie buitengewoon hachelijk
1" daar ieder oogenblik de. brand op de
tlantique" juiat door het varen ernstiger
karakter kan aannemen Uit den aard der
'riZl ,1 'le "l6ep '«"«Mam.
doch thans, nu de ..Witte Zee" eveneens
«an de „Atlantique" is verbonden, hoopt
de snelheid te kunnen opvoeren Het
Tol "eV" zaak- da' «net
lllrt Atlantique' te Havre arrl-
Aan de Kngelache kust, waarheen het
X m8t,hi,> waa ««reven, wa» enorms
helangetelling voor den strijd die de «leep-
bootbemanning tegen het vuur moest aim-
bmden.
a8tfl|tellen van
1ÖÓ.000 K.G.
Naar aanleiding van het vaslsjt
het contingent voor uien op MIÖ.OOO K.G-
Gedurende hef, tijdvak 1 Jan.—15 Maart
verneemt het Coriespondentiebureau in Den
Haag nog. dat in het overeenkomstig tijd
vak van 1932 naar Frankrijk werden uitge
joeld 4.494.000 K.G, uien naar Frankrijk
Hieruit blijkt duidelijk, dat onze uitvoer
een zeer gevoelig verlies lijdt. Wat te meer
te betreuren is, daar er ook dit jaar flinke
viaag naar onze uien aanwezig waa.
Met ingang van 15 Maart wordt d9 Fran-
V°°,r Nederlandsche groenten ge-
•oten. Men zal zich herinneren dat de No
deilandache regeering hat noodig oordeelde
"r.*1' verschillende andere landen, m.at-
mT^° l'6"6" "te" de" Fran-
l lïtl n ™vkM>d raet den colorado-
1 ,«Th maatregelen welke Frankrijk op
I atjn beurt genomen heeft, werden algemeen
I jjrojjh»!"''* "Ja het gevolg van deze moeilijk.
Met het uitgeven Van eerttfinaten voor
len uitvoer naar Frankrijk ia voor alia eer
der genoemde producten belast: mr L Nie-
tndiier, Javaatraat 90. 'a-Graveathage, teie-
foon, 112199.
ta
STADSNIEUWS.
GOUDA, 6 Januari 1933.
Hoe het staat met de al of niet
uitbreiding der Electrische
Centrale.
De Gemeente nog steeds aan het
onderhandelen.
Burgemeester eft Wethouders deelen het
Jgepde mede:
Het steeds stygepde verbruik van elec-
•ische licht- en krachtstroom in deze en de
inliggende by onze Centrale aangesloten
emeenten, gaf in het najaar van 1930 de
ammissie van bijstand in het Lebeer der
iemeente-Lichtfabrieken aahleuling te
verwegen, welke maatregëleu getroffen
ouden moeten worden, ten einde een regel-
wtigen gang in de stroomvoorziening m
e toekomst te waarborgen dit, vooral in
'erband met het ter beschikking houden en
er Vrij gen van de noodig? reserve-capaoi-
el£)e belangrijke stijging :n de Spitsbelas-
ing deze steeg in 1930 350 K.W. boven
ie in 1929 en bereikte in eerstgenoemd jaar
totaal van 3300* K.W. wettigde het
érmoeden, dat by belangryke styging per
aar, wat de capaciteit der turbines betreft,
le tóegelaten grens, n.l. 4000 K.W. zou wor-
lea-bereikt, het maximum aantal K.W., dat
Ie belde in reserve gehouden turbines even-
ueel kunnen leveren.
Aanvulling van de turbine-capaciteit
liichte dus ernstige overweging, teneinde
ie zekerheid te hebben, dat het, bedryf ten
illen tijde aan zyn verplichtingen zou kun
nen veldoen.
In de eerste plaats was echter verhooging
Jer ketelcapaciteit noodzakelyk, d^tar de
uuiwezige ketels, bestemd voor de levering
ran den noodigen stoom voor de reserve
urbines, slechts in staat zyn tot opwek-
(ing van 3700 K.W,
Uitbreiding van de ketelinstallatie was
lus nog urgenter dan die van de turbines.
Deze uitbreidingen van turbine- en ketel-
:apaciteit eischten evenwel meerdere plaats
ruimte dan voorhanden was, met als gevolg
lat ook de uitbreiding van het gebouwen-
omplex onder de oogen moest worden ge
ilen.
Aankoop van diverse omliggende, nog niet
eigendom aan de gemeente togbehooren-
de perceelen, werd nooaig geacht, terwijl
ook het administratiegebouw zou moeten
worden afgebroken en een nieuw kantoor
moeten worden gebouwd, zoowel Voor de
technische afdeeling als voor de boekhou
ding.
Wy stelden den Raad dezer gemeente in
zijn vergadering van 16 Februari 1931 dan
ook onder meer voor:
zich in priqgipe te willen uitspreken over
de vraag, of ook naar de meening van den
Gemeenteraad tot uitbreiding der Gemeen
te-Lichtfabrieken moest worden overgegaan
en zoo ja, of de aankoop c.q. onteigening
der daarvoor benoodigd zijnde panden en
terreinen moest worden bevorderd.
De Raad beantwoordde deze vraag beves-
m tigend en machtigde ons tot uitwerking van
jjc hiervoor benoodigde plannen.
-^Ljlporbereidingen werden getroffen, ver
schillende perceelen met machtiging van
den Raad aangekocht, plannen voor de uit
breiding der fabrieksgebouwen, met bijstand
van een geassumeerti ingenieursbureau, in
gereedheid gebracht en maatregelen getrof
fen tot opdracht van levering van een nieu
we turbine, stoomketel, enz.
Middelerwijl trad evenwel de crisis in en
reeds spoedig deed de malaise in handel en
industrie ook zijn weerslag ten opzichte
van de stroomafname voelen.
In 1931 ging de spitsbelasting niet met
minstens een gelyk aantal K.W. als in 1930
vooruit, zooals verwacht mocht worden,
maar bleef daar belangrijk beneden, hoe-1
wel zy toch nog 200 K.W. steeg boven het
totaal laatstgenoemd jaar bereikt.
De hoogste belasting was in 1931 8500
K-W. en verwacht mag worden, dat deze
in 1932 dit cijfer niet zal overschrijden.'
Hiermede bleef zy 500 K.W. beneden die,
waarop by de voorstellen in den Raad in
Februari 1931 was gerekend.
Te verklaren is het dan ook, dat de ur
gentie van spoedige uitvoering der voorge
nomen plannen zich niet toespitst, zoowei
wat ketel- als turbine-capaciteit betreft, be
schikt de Centrale thans nog zij het ook
klein over een reserve-surplus.
Toch zal het gemeentebestuur zich ern
stig hebben te beraden, of de winter 1933-
*4 zonder verhooging van het reserve-sur-
h|iM mag worden ingegaan.
Uit de hiervoren gegeven cijfers blykt,
dat de uitbreiding der turbine-capaciteit
minder klemt dan die van de ketel-capaci
teit. Zeer binnenkort zal het laatste dan
ook ernstig orfder de oogen moeten worden
gezien.
Daarnaast eischt ook de uitbreiding der
«hakelinrichting vrij spoedige voorziening,
althans voor den winter 1933/34.
Deze nieuwe installatie zal kunnen wor
den ondergebracht in de bereids ter beschik
king gekomen gebouwen en terreinen en die
waaromtrent nog onderhandelingen loopen-
de zyn. Het oude administratiegebouw werd
feeds ontruimd en de boekhouding onder
gebracht in de voormalige kazerne, waar-
een gedeelte van den dienst van het
Marktwezen werd gehuurd.
PP^merkt zy nog," dat by deze plannen
t uitbreiding ook rekening moest worden
gehouden met meerdere ruimte voor op-
"Hplaatsen voor kolen en cokes.
De inschryvingen voor leveringen van een
nieuwe stoomketel-installatie verliepen zon
der eenige stagnatie; wat de levering van
een nieuwe turbine betreft, kan dat niet
worden gezegd.
m Voor deze leverantie werden prijsopgaven
gevraagd, zoowel van Nederlandsche' als van
nuitenlandsche firma's. By de ontvangst van
deze inschrijving trad evenwel de vraag op
den voorgrond, of by èn hoogstens gelijke
oedryfswaarde èn belangrijk prijsverschil
de voorkeur moest worden gegeven «an een
Nederiandsch fabrikaat, dan wel of het al
leszins verantwoord moest worden geacht de
levering op 'te dragen aan een buitenland-
sche firma, die overigens nog een belang-
ryk deel der levering in Nederland zou laten
aanmaken.
In de te nemen beslissing werd ook de
Rijkscommissie voor Werkverruiming be
trokken.
Ampel overleg, zoowel met de directie,t
als deScommifsie van "bijstand en de Ryks-*
commfesie voor Werkverruiming, had plants.
Hulp-brugwachter.
De heer D. Trouwborst te Krimpen a. d.
1 Jssel is benoemd tot hulp-brugwachter by
den Rykswaterstaat te dezer stede.
Uitvoering „Excelsior".
De gemengde zangvereeniging „Excel
sior" directeur de heer G. Leenders, zal op
Dinsdag 17 dezer, des avonds 8 uur in
„Concordia" een uitvoering geven. Solisten
zyn de heer J. J. Jager (viool) en de gebrs.
Jaspers (bas-bariton). Het strykorkest
RECHTZAKEN.
Wat de beoordeeling der bedryfswaarde .lymphoma" verleent medewerking.
der autogeboden turbines betrof, werd ook
advies ingewonnen van een alleszins be
voegd deskundige.
Voordat deze onderhandelingen en be
sprekingen evenwel tot een definitief resul
taat hadden kunnen leiden, werd een nieuw
gezichtspunt, de stroomvoorziening dezer
gemeente betreffende, naar voren gebracht,
n.l. aansluiting by een naburige centrale,
hetzy ter voorziening in een eventueele noo-
dige reserve, dan wel met stopzetting van
de eigen centrale, dus algeheele levering
van den benoodigden stroom, waarby de
Goudsche centrale in zyn tegenwoordigen
omvang als reserve zou biyven gehand
haafd.
Deze oplossing werd evenwel niet dezer-
zyds geëntameerd, maar kwam, wat de eer
ste betrof (levering van de noodige reserve-
strooin) van de zyde van de directie der
Utrechtsche Provinciale Centrale, terwh'1
wat de tweede oplossing betreft, het Gede
puteerde Staten dezer provincie waren, die
den wensch te kennen gaven, ter zake on
derhandelingen aan te knoopen met het ge
meentebestuur van Rotterdam.
De onderhandelingen mqt de directie der
Rotterdamsche centrale, resp. met Gedepu
teerde Staten dezer provincie, zyn nog loo-
pende, die met de Utrechtsche centrale be
paalden zich tot het geven van inlichtingen.
Uiteraard kan op, het resultaat der be
sprekingen met Gedeputeerde Staten niet
worden vooruit geloopen en zal <je afloop
daarvan dan ook dienen te worden afge
wacht, alvorens het gemeentebestuur defi
nitief zyn meening ten opzichte van de
vraag, welke wyze van voorziening in meer
dere stroomlevering de meest in het belang
der gemeente zijnde moet warden geacht,
kan bepalen.
Koepokinenting en herinenting.
Burgemeester en WethouderZ brengen ter
algemeene kennis, dat. op den eersten Vrij-
da/j; van elke maand, des voormiddags to
9 uur, in hei St. Catharina Gast- en Beste-
Gc
li
L&an-^^Bz
iten ^Hie
rden
Ooetliaven no. 1ÖJ voor
>r aanmeldt, gelegen-
Izich geheel kosteloos
ler inenten.
•den er opmerkzaam
delingeuhuih al
ieder die zich
heid zul bestaan
tt dqen inenten
Gevaceineerden
op gemaakt, dat
le. hij niet opkomen van de pokken na
de eerste vaccinatie de belanghebl»enden
toch verplicht zijn zich bij den vaccinateur
nnn te melden, opdat dezen dan eene ver*
klaring model 4 kan ter hand gesteld wor
den
2e dat kuitlui^p. die huiduitslagen ver-
tioonen of wier huisgemooten aan huidziek
ten lijdende zijn, gedurende het voortbe
staan der ongesteldheid voor inenting niet
in aanmerking kunnen komen.
Vierde abohnementsvoorstelling.
„Amor in de pastorie".
In <lon Nieuwen Schouwburg zal als vier
de abqnnementsvoorslelling op Woensdag-
11 Januari a.s., des avonds 8 uur. door het
Rotterd. HofBtad-Tooneel worden vertoond:
..Arnor in de Pastorie", van Jan Ballings,
regp» Hermann Schwab.
In dit blijspel treden op? Anton Roemer,
Dora Hous, Mien Duymaer van Twist,
Ceesje Speenhoff, Jan van Ees, Johan El-
serwohn en anderen.
Ned. Ver .tot afschaffing van Alcoholh.
Dranken.
In de dezer dagen gehouden huishoude
lijke vergadering van de Ver. tot Afsch.
van Alcoholhoudende dranken, is inplaa*
van de heer B. Scholten, die bedankte, ge
kozen als voorzitter de heer T. v. Vliet. Het
secretariaat blijft gevestigd Cronjéstraat 17.
Kees Pruis zyn gezelschap
in den Nieuwen Schouwburg.
Kees Pruis, de populaire liedjeszanger-
humorist, is gisteravond met zyn gezelschap
opgetreden in den Schouwburg en heeft zyn
toehoorders weer een vroolyken avond be
zorgd.
't Is eigenlyk niet noodig veel te vertel
len van dezen bekenden humorist, die reeds
meermalen Hër is opgetreden. Herhaaldelyk
kan men herfl ook door de radio hooren, en
niet alleen de radio, maar ook de gramo-
foon heeft al vele jaren voor bekendheid en
waardeering van dezen Hollandschen zanger
zorggedragen.
Bekend is bok dat hü overal waar hy op
to eedt direct de stemming er i# weet te
biengen en de toeschouwers herhaaldelyk
doet schateren van het lachen.
Van zy'n populaire liedjes noemen
we het „Spreek je moeders taal" en „Schoon
is het leven"; verder verraste hy velen weer
als fluitist, en hy besloot zyn optreden met
het zingen van enkele van zyn oude Schla
gers.
Stella Seemer, die ook reeds meermalen
in den Schouwburg haar liedjes heeft ge
zongen, had veel succes met een aardige
parodie op „Ich möchte heiraten" en „Op de
mannenjacht".
Met Kees Pruis en Piet Hesse trad zy op
in een clownerie „Zyn wy mannen gekken",
die daverend succes had.
De muzikale medewerking van Willem
Ciere was als altyd uitnemend.
Examen Fransch.
De heer J. van Wensveen te Reeuw ijk
slaagde zoowél voor de door „Mercurius"
als door L.I.T.E.H. beide te Rotterdam af
genomen examens voor Fransche Handels
correspondentie. Hy genoot zijn opleiding
by den heer Chr. Lafeber, alhier.'
Vrydenkersvereeniging „De Dageraad"
Op Maandag 9 Januari zal in de zaal
„Kunstmin" van de Soc. „Ons Genoegen'
een openbare debatavond plaats hebben, be
legd door de Vrijdenkersvereniging „De
Dageraad". Als sprekers zullen optreden
heer A. L. Constanse uit Den Haag en Ds.
Simon, Luth. prdikant alhier, over het on
derwerp „De waarde van de chr. godsdienst
voor cultuur en samenleving".
Bet aantal werkloozen wederom gestegen.
Werkloozenstand op Donderdag 5 Jan.:
aardewerkers 158, letterzetters 35, bouw
vakken 464, houtbewerking 149, lederbewer
king 11, kleedingbewerking 42, metaalny-
verheid 156, papierindustrie 4, textielin
dustrie 49, suikerwerkers 44, sigaren-
industrie 80, landbouw 27, pakhuisknechts,
schippersknechts, koetsiers en chauffeurs
280, kantoorpersoneel 34, huiselijke diensten
13, fabrieksarbeiders 183, transportarbei
ders 100. Totaal 1829. Vorige week was dit
aantal'1798.
De toename der 31 werkloozen is verdeëlü
over aardewerkers, letterzetters, kleerma
kers, werkers in metaalnyverheid, suikerfa
brieken, sigarenfabrieken, pakhuisknechts,
schippers en chauffeurs.
Biljartwedstrijd
ZuidTer Gouw.
Morgen, Zaterdagmiddag 2 uur zal een
biljartwedstryd in „Ons Genoegen" worden
gespeeld tusschen de biljartclub Ter Gouw
ahier en de club van de Sociëteit „Zuid" te
Rotterdam.
Er zulieu door drie spelers van e!k der
clubs partyën worden gespeeld van 200 en
van 150 caromboles.
Kantongerecht Gouda.
Strafzitting van 4 Januari 1933.
Veiooixleéld werden.
Wegens Overtreding van art». 119 dei alge
meen politieverordening van Waddmxveën:
R K. te Leiden fl subs. 1 d. h.
Wegen» overtreding van art. 111 algem.
politieveroijdening Waddinxveet» G. M te
Waddinxveen f 1 subs. 1 d. h.
Wegens é^oolverzuimH. v. D. te Wad-
dinxveen f 3 subB. 2 d. h. L S. te Gouda
f 1 subs. I d. h.
Wegens hét opgeven van een valsehen
nutun. A, K. te Gouda f 10 sube. 2d. h.
E d« W woonpl. onbekend, idem.
Wegens overtreding van art. 11 Crisis-
\arkensbesluit.; J. M te Zevenhuizen f 10
subs. 2 d. h.A H. van den B be Biers-
wijk f S subs 1 d. h.A. V. fe Moéroapelle
f 91 subs. 1 d. ti.
Wegens overtreding van de Visschenjwet
I K. te Gouda 2 x f 1 eubs. 1 d. h, voor
elke boete Verbeurdverklaring van hengel.
M. de K. te "Reeuwijk f 1 subs. 1 d. h., ver
beurd verklaring hengel.
Wegens rijden zonder rij- en nunuiverbe-
wijs: J. G. K.,te HUlegersberg 2 x f 4 subs.
I d. h. vóór elke boete.
Wegens overtreding van de IJkwet: M.
van don.B. te Reeuwijk f 2 subs. 1 d. h.
Wegens Overtreding van art. 17 M. en
R.R„ en 9 Motorbesch J. H. te Waddinx-
veen f 1 subs. 1 d h H W. B. te Rotter
dam f 3 eubs. 1 d. h. W. v. d. O. te Wad-
dinxveen f 1 sube. 1 d. h.
Wegens obenbare dronkenschap: C A E.
woonplaats onbekend, f 5 subs, g d. h.H
M. te Bergambocht en W G te Waddinx-
veen, ieder f 5 suhs. 2 d. h.
Wegens rijwiel rijden zonder licht: A- de
B te Goudb. en P. J. van der P. te Bos
koop, ieder 2 subs 1 d. h.
Wegens rijden op verboden weg: B. van
R. te Zwanitnerdam f 4 subs. 1 d. h.
Wegens overtreding van art. 6 M. en
R.K C. O. te Boskoop f 3 subs. 1 d h.
Wegens overtreding art 54-5 algemeene
politieverordening Moordrecht: Z de W.,
woonplaats Onbekend, f subs. ld. h,
Agenda.
6—9 Jon. Nieuwe Schouwburg, Schouwburg-
Bioscoop De dans Huzaar.
6—11 Jan» Thalia-Theater ,,Tarzan". de
aapmensch.
7 Jan. 4—5 uur Rem. Kerk. Repetitie Ver.
Jeugdkerkdienst 8 Jan. 5-6 uur Jeugd-
kerkdienst.
II Ja". 8 uur Nieuwe Schouwburg. Vierde
aHnnnonic-iitsvooretellin* Rotterd Hofstad-
Tooneel.
10 Jan 8 ujur Soc. „de fciunië*\ Volksuni
versiteit. |Dr. Cramer over: Pirandéllo.
11 Jan. 8 uur Goudsche Reddingsbrigade
Medische cursus voor Heeren onder leiding
Dr. V. Elk. Geb. Blauwe Kruis. Ad-
spiranten 78.
11 Jan. 8 uur gebouw Daniël Oursus E.H.B.
O. voor DameB leider Dr. van Elk.
11 Jah. 814 uur Bovenzaal het Schaakbord.
Lezing over de Ver. Staten van Europa.
UIT DEN OMTREK.
WADDINXVEEN.
Werkfoonheid in de meubelindustrie.
Het gaat met de meubelindustrie in onze
gemeente hoe langer hóe slechter. Heeft de
heer Matse zyn fabriek tydelyk geheel ge-
Bloten, ook de N.V. Meubelfabriek v.h. j
Kempkes, dié steeds de tydsomstandigheden
aardig het hoofd had geboden, is thans ge-
noodzaakt geworden ongeveer de helft van
het personeel te ontslaan. Ook de speel-
goedmakeryen zyn er toe over moeten gaan,
personeel te ontslaan. 'Het een en ander
doet het weiikloozencyfer in onze gemeente
geweldig sty gen.
De moord in den Blijdorppolder.
Tien jaar gevangenisstraf geeischt.
LH Het vemoui vau verdaente bleek, aai
"ij aan wtaeic /.ïejtelijko uiwijkmgen lijdt,
uie heil» 1..1 zij" a tg lijfcel IJ kc uaacl hebben
uuugem. Ei waren in deze zaak 16 getui
gen a uiiaige geOagvaaid. Ais eerste wcjci
genoord ue psychiater dr. J. Scholten», di
recteur van het pkychoputhen-usyl te Lei
den en belast met liet mediene toezicht
in d« bijzondere Uraigcvangenis te Sclieve-
niiigen. tiet was tegenovei dezen getuige,
dut verdacite zijn volledige beaentems
heeft afgei^fd. Dr. Scholtehs bracht tevens
lajfport uit over een onderzoek naar de
geestvermogens van verdachte.
Vervolgens werden o.a. uls getuige ge
hoord de inspecteur van politie E. W.
Beekman, de thans gepensionneerde agent
\au politie H. l'aalmnn, die het lijkje van
hel ongelukkige meisje gevonden heeft, de
rechercheur S. Visser, die een belangrijk
aand-eel heeR gehad in het opsporingswerk
in deze zaak, de vriendinnen van Maxietjt
van üs, die het meisje hebben'zaen weg
gaan mot een man op de hete en dr. E. Ir.
van lüjssel, prosector-bacterioloog, die des-
tijde de lijkschouwing heeft verricht. Ook
de vader van het vermoorde meisje werd
De officer van Justitie, nii:. E. D. H
Schutter,!achtte in zijn .requisitoir den ten
laste gelegden doodslag, waarvoor de wet
een maxpnum straf van vijftien jaar toe
staat, wettig en overtuigend' bewezen. Ge
ollieier wilde echter d© maximum straf met
eischen, daaf hij aannam, <i#t verdachte
verminderd toerekeningsvatbaar is. Voorts
wiLde hij rekening 'houden met <4 omstan
digheid, dat het misdrijf reeds zoio lang ge
leden gepleegd ia. Verdachte heeft ook uit
zichzeli een bekentenis afgelegd,
Ge officier eisebte ten slotte een gevan
genisstraf van tien jaar, door. te brengen
m oen bijzondere Strafgevangenis en daar
na ter beschikkingstelling van de. regeering
om van harentwege te" worden 'verpleegd.
Ue verdediger, mr.' J. ter Horst, drong
ut zijn pleidooi op clementie aan.
Ue rechtbank zal over veertien dagen
uitspraak doen.
KUNST.
Kduard Veterman's j,Vader des Vaderlands".
Ue torste opvoéring van het nieuwe too-
neoispe* van Eduard Veteman „Vader des
Vaderlands-' dooi- hét Rotterdamsoh—Hof
stad Tóoneel welk^ Jtair'plaafs hebben onder
do auspiciën vau heïHaagsch Coniffcé^ voor
de herdenking van den geboortedag van
Willem ^van Oranje, Lhi thans vastgesteld op
\'rijdag 10 Februari 1033.
De rol van den Prins van Oranje zal ver
tolkt worden door l'oW, d, Lugt Melsert.
Mariene Dietrich filmt weer.
liet lonfhot fussehen Mariene JJietriqh
en Paramount Publix GorjK>rationJ r» bijge
legd. Mariene zal weer aan het wqrk gaan.
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL.
De wedstrijd OlyinpiaGouda.
Voor den a.s. Zondag te spelen wedstrijd
Olympui—Gouda, wordt vóór-verkoop Van
kuur ten gehouden Zondagmorgen va n 10-12
uur aan dt loketten van de terreinen Bode-
graafsclie straatweg en Sociëteit „Vrede-
best") Kattensingel.
5! A RKTBER1CHTEN. t.
Het Criaisbotermerk.
Ue Grisia-Zuivel-Centrale maakt bekend,
dat in de week van ft—14 Jan. 1933 de prijs
van het enaisbotermerk op 85 cent per K.G.
en de prijs van de ver voer vergunning op
buitenlandsohe boter op 75 cent per K.G.
i« vastgesteld.
DKAADLOOZE DIENST.
De brand op de „Atlantique".
Het wrak hedenmiddag te le Havre
verwacht*
Van Fransche zijde wordt gemeld, dat
olgens „mededeehngen van den comman
dant) van een Fransch oorlogsschip, een
der ledwi vim de bemanning vap een Fran-
sc he sleepboot de verbinding tusschen het
brandende schip en de sleepbooten heelt
stand weten te brengen, 10 minuten
voor de Hollandache matrozen het. schip
betraden.
In dit geval zou de romp van het schip,
dat volgens gebruik eigendom wordt van
hem die het eerst het «chip weet te betre-
den, in Fransche handen komen.
Naar aanleiding van dit berioht vroeg
Yaz Uias inlichtingen aan de directie van
L. Smits A Co.'s Int. Sleepdienst te Rotter
dam. Naar de directie mededeelde heeft
deze mededeelihg weinig waarde, daar het
ast Btaat dat Nederlandsche matrozen het
schip hebben bezet
Wat de brand betreft, men acht het uit
gesloten dat <j« brand op de Atlantique ge
sticht zou zijn.
Naar zemeid wordt werd op het schip
een stroom van 200 volt gebreikt en acht
tr.en liet ook zeer goed mogelijk dat de ge-
leidingen zoo heet zijn geworden dat deze
-den brand veroorzaakt hebben.
Het Directorium van de Nederlandsche
Baak.
Naar wij vernemen heeft Mr/* J. Wester
ns n Holsteyn in verband met zijn benoe
ming dóór H. M. de Koningin tot dir.-seor.
van de Ned. «Bank, bedankt als directeur
alg hoedanig bij fungeerde .krachtens benoe
ming door aandeelhouders.
Tot dusver bestond de directie van de
Ned. Ba,nk u(t rijf leden, n.l. uit den presi-
dent en den secretaris, Benoemd dóór de
Kroon en drie directeuren, benoemd door
aandeelheuders. In hun vergadering van 21
Nov. j.l. hebben directie en commissarissen
echter besloten, dat, indien - de directeur
Mr. J. Westerman Holsteyn, o4ëreenkom-
Btig lïun wensch, door H. M. de Koningin
bqnoemd mocht worden, tot dir.-secretaris,
liet aantal directeuren benoemd door de
aandeelhWiers teruggebracht zou worden
van 3 op 2. In verband met dit be&luit ont
staat er du» nu de directeur Mr. Wester
man Holstieyn, die secretaris is geworden,
geen vacatuie, in de directie, die moet wor-
Groote brand in Amsterdam
in de Ant. Breestraat.
lleUenmoiTgen had een, "ontploKmg plaats
in een vertrek achter den winkel in eellu-
louiartikelen vau den lieer Boesnacii,„ra het
j>eroeel Sint. Ant. Breestraat 6. Direct na
de oiijUoffrag sloegen de vlammen den wiu-
kel uit. (Jok de beide bovenverdiepingen
van iiet smalle ouderwetsqüe huis, lagen
vol met voorraden en in een oogwenk zaten
de vlammen dan ook door het geheele huis
én sloegen over naar de bovenverdieping'
van het naastgelegen pand, waarin de «tof-
fenzaak is van de firma "Kleerekooper. Heb
huis zelf was niet meer te redden, in noj
geen kwartier tijd brandde het als een fak
kel.
De brandweer wist "te voorkomen dat da
huizen aan den overkant gevaar liepen «n
trachtte .zooveel mogelijk uitbreiding van
den brand te voorkomen,
De moord te Numansdorp.
De tweede vérdachte heeft oen ge
deeltelijke bekentenis afgelegd.
Ook de dadcr van een groote inbraak.
Ue gisteren te Rotterdam aangehouden
chauffeur B.,-die er vay wordt verdacht,
met tl n varensgezel L. den moord te Nu-
mansdorp te hebben gepleegd, is thans
teruggekomen op zijy aauvuukclijke verkla
ring, dat hij in het- tgeheel mete met dee«
zaak zou hebben uit te staan. Bij ziju ver-'
hoor heeft hij erkend, dat hij met L. néar
Numansdorp is gefietst en dat zij daar
samen de schuu'r van den landbouwer De
Reus zijn binnefigedrongen. Toen de land
bouwer in de schuur kwaop kijken en daai-
I,. zag staan, met wien'hij is gaan vechtbn,
heeft B., zooals'hij thans toegeeft, 'om zijn
kameraad te helpen, een schot uit zijn re-
volver gelost Hij zegt in het. donker ia het
v. dde weg te' hebben geschoten en de
bedoeling te hebben gehad De Reus te doo-
dën.
Zooals men weet, ia het slachtoffer ge
vonden mef een ingeslagen schedel. Hat ia
dus nog niet opgehelderd, wie De Keua den
zwaren siag, welkq mogelijk met een ploeg
ijzer is toegebracht, heeft gegeven. B. en L-
hfb'ben hierover tot dusver het stilzwijgen
Rwfiard.
In den ehaffeur heeft men, naar wal
met zekerheid vaststaat, ook den dader aan
gehouden van een groote inbraak in 1031,
gepleegd te Klaaswaal.
Oprichting van, eên
Katholiek Democnatischen Bond.
DEN HAAG, 6 Jan. Nu door de bespre
kingen, welke Prof. Dr J. A. Veraart in de
laatste dagen heeft gevoerd, is komen vaat
te staan dat een volkomeq, samenwerking
van »Ue ^4Al\olieke democraten voor d*v«r-
kiezirig van 1933 mag worden verwacht,
heeft het voorloopig comité, dat na het uit
treden van Prof Veraart uit de R.K. partij
is opgericht, aanleidifig gevonden '-tot de
vorming van den Katholiek Democratischen
pond over te gaan
De oprichtingsvergadering van den Ka
tholiek Dömocratisiihen Bond zal plaats
hebben op Dinsdag .17 Jan. a.e. te 8 uur,
in Amecitia Weotemde, Den Haag.
In de dan volgende dagen zullen afdee-
lingen wordén opgericlit te Rijswijk (Z.-H-),
Delft, Rottierclam, Tilburg, Eindhoven,
Maastricht, Heerlen, Arnhem «n Nijmegen.
WiSSEl
KOERSEN'.
5 Jan.
6 Jan.
Officieel.
Londen
8.31
8.32
Berlijn
59.31
59.12
Parijs
9.72
9714
Brussel
34.48
34.47
Zwitserland
47.904
47.004
Wcenen
Kopenhagen
4310
43.16
Stockholm
45.30
45.35
Oslo
42.80
42.90
New-York
2 48$
248H
Niet-offioieel.
Proat4
7.364
7.374
Madrid
20.35
20.36
Milaan
12.75
12.74
Prolongatie 1
Op de Amsterdamsche beurs bleef de
temming eenigszins verdeeld, doch
niet ongunstig. Ue zwakkere houding van
Walls!reet had maar weinig invloed en fei
telijk nlleen de Amefikaaneche fondsen on
dergingen den invloed van de lagere New-
Yorkache koeirsen. Op de locale markt kwam
de koersstijging weliswaar tot stilstand en
hier en daar was het koerspeil lager, doch
op het gereduceerde peil werdén de verlie
zen of meehaald of zij krompen vrijwel ge
heel in. In Kon. Olie kwam door eenigé
aankoopen voor Fransche rekening wat
leven in de brouwerij. De noteering di© bij
opening 1 j>ct lager gold„ hérstelde eicli
later volkomen. Ook de Amerik soorten
liepen na lager inzet weer op Aku'a lagen
buiten de attentie Ook Philips en Urn-
levers waren stil, doch beiden vaster. Ta-
hakken vast, en liepen nog wat op behalve
Senembahs die op winstnemingen 2 pet
verloren. Rubbers en suikerwaarden golden
iets lager. Scheepvaartaandeelftn prijshou
dend. Amerik. fondsen iets beneden de prij
zen van gisteren) Duitsche obligaties vaat.
Voor Ned obligaties bestond eenig aanbod
in Staatsfondsen die daardoor terug vielen.
RADIO-TELEGRAFISCH WEERBERICHT
6 Januari.
Hoogste stond 776.6 te Toulouse
Laagste stand 740.5 te Beydisfjord.
Verwachting Matige, tijdelijk wellicht
toenemende zuid-westelijke tot westelijke
wind Gedeeltelijk bewolkt Aanvankelijk
kans op recenbuian, met hfcgel of natte
sneeuw.