aak ZONEN EIJN iciet NDERS 2566 Maandag 8 Februari 1933 O W» 71" Jaargang Dit blad verschijnt dagelijks behalveop Zon-en Feestdagen Muiterij aan boord van in eiken Pel 2745 r exem- zhikbaar L VAN „De Zeven Provinciën" BERGAMBACHT, BERM^OUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, enz. Ongeluk of opzet t uii, ov/oixUvl UUVL/EnAA, IT A Aö I KULvrl 1lYlWivlJ KlLCn 1, IVlUIbivCAi IL NIEUWERKERK, OUDERKERK. OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, i ontrustend© conclusies uit te trekken dan Daarentegen is de tegenwoordige ver- IUIMSLIJKE FEUILLETON. I, liep Hal”, jullie I en een titel is ook niet En nu is Sir Cheville Absoluut m^t, meneer! Ik zou ’t u in geen geval verte Ik vertel nooit nog niet geëindi( Het gebeurde zal ongetwijfeld wel band houden met de in December t J" -, dat iemand me nam', dat is alles, zei kunnen overgaan. Alle Pruisische gemeenteraden ontbonden. iets [aar iiten ider vinden in AAK. n, maakt het AL U MEER OF !N. NEEMT PROEF. I.L. 10 KG. Tei. «174 TENSSINGEL 11. Inlandsch personeel met het schip vertrokken. De aan boord zijnde officieren en onderofficieren in arrest gesteld. De commandant en officieren achtervolgen het schip in een Gouvernementsvaartuig. Een eskader op weg. te hij kluis- matra. Te 20 uur waren zij ter hoogte van Meulaboeh. De muiters aan boord van „De Zeven Provinciën" hebben draadloos bekend gemaakt dat het schip naar Soerabaja gaat. Moeilijke navigatie voor inlandsch personeel. Het inlandsch personeel is uit vertegen woordigers van allerlei Indische rassen sa mengesteld, vooral uit Madoereezen. Er zyn ook inlandsche kannonniers aan boord van de oorlogsschepen. De belangrijke functies worden alle door Nederlanders vervuld- Eerste officier was J. B. Meyer. Waar in de Indische wateren de navigatie zeer moeilijk is, behoort het volgens de deskundigen niet tot de onmogelijkheden, dat het oorlogs schip, indien het onder inlandsche leiding vaart, op een rif of ondiepte zal vastloo- pen. Intusschen zijn de latere berichten die melden dat het schip de Sumatrasche kust houdt, op dat punt ietwat geruststellend. r naar men ons ver- op Bij een man op leeftijd, Garrett geheet en. Hij was bezig geweest m het tuintje voor zijn huisje, had zijn schop neergelegd en liep nu snel naar het pad. Marston wist, dat do oude man het grootste deel van zijn leven in Sir Cheville’e dienst had doorgebracht en wendde zich dadelijk naar hem toe. Wat is er Garrett? vroeg hij, toen zo in de schaduw van de iepen bij elkaar ston den. Kan ik iets voor je doen? (Wordt vervolgd.) 3 Alg. Politie ke honderden aid ieder zich 'olledige Ver- )oals die voor dieren inlicht lende winkels erin gen daar- ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad uer kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal wair de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef. Interc. 2745. Postrekening 48400. Het vaarwater is daar zekerde, niet gevaarlijk als men maar eenigen afstand van de kust blijft. Soesoe ligt nog een lastig punt. De „Aldebaran" is een vaartuig van de gouvernementsmarine, dat ter beschikking staat van den gouverneur van Atjeh. Het is een klein schip, circa 60 meter lang en 9 A 10 M. breed, dat doet denken aan een flottieljevaartuig van de vierde klasse. De „Zeven Provinciën". Mr. Ms. pantserschip „De Zeven Provin ciën” dat den naam draagt van het trotsche vlaggeschip van Admiraal de Ruyter (1666-1673) werd in 1908 op de thans niet meer bestaande Rijkswerf te Amsterdam gebouwd, liep in 1909 van stapel, en werd in October 1910 in dienst gesteld. Het schip heeft een waterverplaatsing van 5644 ton (de „Java" is 6670 ton) en was meermalen het vlaggeschip van den commandant onzer vloot in Indië. Het is bewapend met twee kanonnen van 28 c.M., vier van 15 c.M., alle geplaatst in geschuttorens, tien van 7.5 c.M., twee van 3.7 c.M. en twee mitrailleurs. De brandstofruimte is 1053 M3. De machi nes hebben ruim 8000 P.K. De grootste snelheid is 15.3 en bij voordeelig kolenver- bruik is de vaart 8 knoop. Met een totalen brandstoffenvoorraad kan „De Zeven Pro vinciën" bij een maximumsnelheid 2100 zeemijlen, en bij zuinig stoken 5100 zeemij len afleggen. veel met haar samen, totdat Sir Cheville I op het tooneel verscheen. Toen nou, ik denk dat hij wel begreep hoe alles verder !/ing. Tegen rijkdoi^ te concurreeren. hè? dood En honderd duizend pond valt made moiselle ten deel, als het testament te voor schijn komt merkte Marston droog op. De twee oudere mannen wisselden een beteekenisvollen blik en Marston zag dat. Krijgt u een idee ie er iets verdachts met Birch? 8) nd til keek weer naar Etberton. Och, zei hij. ’t Is wel heel merkwaar dig, dab Sir Cheville Stanbury op zoo’n wreede manier aan zijn einde moest komen, nadat hij in zijn testament bepaald had, dat. hij een zeer behoorlijk bedrag naliet aan een jonge vrouw, voor wie zijn eigen zaakwaarnemer zieh blijkbaar levendig in teresseerde' Zoover mij bekend is, wist al leen Birch het juiste bedrag. En nu Sir Cheville dood is, zal Birch wel zijn plaats innemen. Dat zou ik er uit conduleeren. Wnt moeten we doen? vroeg Marston. Gaat u dat aan de politie vertellen1 Dat zijn we nu juist njet. van plan! antwoordde Sindal, met een blik van ver standhouding naar den fabrikant. Neen Sir Marston, we zullen wat we weten nog*even voor ons houden. TT moet aan niemanA i zeggen zelfs niet aan uw moede# aft we züllen Weathershaw op eenige-Mil wijzen. Waar is hij? Hij inspecteert mijn kluiskamer al leen, zei Etherton. Waarom doet hij dat? vroeg Sindal. den top, waar een paar oude hutten tegen een groep iepen stonden, hoorde hij zijn naam roepen en omkijkend, zag hij een van Etherton, nu alleen met Marston, glimlachte de boschwachters van~ zijn gesteven oom. raadsel achtig. Diepgaande kerel is dat! merkt( op. Ik vraag me af wat hij in mijn k kamer uitgevoerd, heeft. Denkt u, dat hij het ons later zal ver tellen? vroeg Marston. OngetwijfeldDaal1 kun je zeker van zijnin ieder geval is hij daar niet gaan rondkijken zonder een of ander idee in z’n hoofd, antwoordde Eth-erton. Marston ging naar de deur. ieid: inkomen, khfcid, straat- le tarieven en is, electriciteit verschillende de kosten van het overly den or aangifte en a successie, enst van Post, ezen laatsten kringtarieven in de Vraag- ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring) I—5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkringi 1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagoummer 21 G> bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentUki de helft van den prtfs. INGEZONDEN MEDEDEELLNGEK1—4 regels 2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op ue voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingon bij contract tot zeer gereduceerde» prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van bollede Boek handelaren, Advevtentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Ik moet gaan, zei hij. Ik heb nog een massa te regelen de begrafenis en zoo. Ja, beaamde Etherton. Wanneer zal die plaats vinden? Zaterdag, antwoordde Marston. Kan ik iets voor je doen? vroeg Ether ton. Laat het me dan maar weten. Marston knikte en ging weg. Het njeuws, dat hij juist van Sindal géhoord had, ver wonderde hem. Vanaf het oogenblik dat hij, Marston, bij hem was gekomen, na den dood van Sir Cheville, had Birch zonder ling gedaan; zijn gedrag bleef mystereus zoodra men hem begon te verdenken. Was er misschien een of ander geheim tusschen Birch en de Francaise? wisten die twee meer dan ze zeiden? was de waarheid nog niet a«tn het licht gekomen? was er een geheim plan geweest, een.;.... Nadat hij de weverij verlaten had, Mftston de heuvel op naar „Low met het doel Letty op te zoeken, Voordat hij naar Winterfold terug ging. Halverwege plaats. Deze werden gevangen genomen en naar Io--- - tenissen moest de hulp van een compagnie Menadoneezen worden ingeroepen! Kom -dan maar mee, verzocht hij. We kunnen nog net een trein naar Hallith- waite halen. Ga met mij op de club lun chen. Weathershaw ging met Sindal weg; en kan ik nu reeds verklaren, dat zoodanige alarmeerende publicaties volkomen «onder commissoriale regeeting schadelijk voor grond zijn op dit moment. Pruisens belangen en dat kan alleen veran- j een nieuwen .ministerpresident kiest in de plaatg laatste'tijden van onze spreekwoordelyk be trouwbare zeemacht. Hij wees op de mui terij, die verleden jaar op eenige schepen van de Engelsche vloot heeft plaats ge- vondeft. Dat voorval heeft niet nagelaten, de gemoederen in Engeland begrijpelijkerwijs diep te beroeren, omdat deze door de zee bespoelde natie door de eeuwen heen altyd rotsvast op haar zeemacht heeft kunnen staat makep. Wat is echter nadien ge schied? De muiterij is beperkt gebleven, de orde werd hersteld en de vloot van Albion heeft zich onverzwakt als goed gediscipli neerd instrument der staatsmacht gehand- i haafd. Laat ons allen hopen, dat de overgave van fD" Pmvinripn” non het Wettiff Gezag zonder bloedvergieten plaats zal vin den. Meent u, Excellentie, zoo vroeg men den Minister, dat er verband aanwezig is tus schen de muiterij in Soerabaya en het voor val thans op „De Zeven Provinciën". Hierover kan ik geen uitsluitsel geven. De gegevens zijn daarvoor nog te schaarsch en te jong. Bovendien is het mij niet wel j mogelijk, in dezen vooruit te loopen op de officieele rapporten. Maar gesteld, dat dit voorval, uit be- paalde denkrichting, op de ons thans nog j siechts ten dienste staande gegevens, zou worden uitgebuit om het op te blazen tot te groote proportie’s om er voorbarig ver- mededeelt heeft het Pruisische staatsmi- J nisterie (de commissoriale regeering) by Eenige dagen geleden volgde de dienst- verordening alle Pruisische gemeenteraden weigering van meer dan 425 Inlandsche ontbonden, op grond van de desbetrefende schepelingen te Soerabaja die eveneens ge- arrestéerd werden. I Volgens de meening van den oud-leger- commandant luit.-gen. b. d. Gerth. van Wijk valt het niet te ontkennen nat by een deel van de zeemacht, de tucht gron dig is ondermynd. Hij noemde het echter niet aannemelijk dat het hier uitsluitend Inlandsch personeel betreft. Er moet vol- vijftienduizend pond in de wacht te slee- 1 pen. Een niet onaardig sommetje! Sindal keek naar de anderenze merkten allen wel dat Weathershaw mets losliet. Uitstekend, kerel, zei hij tot den de tective. Verborgen gedachten en een open vizier, nietwaar? En wat ben je nu van plan om te doen? Is een van de heeren hier lid van de Hallithwaite club? vroeg Weathershaw. het aanplakbiljet opzij schuivend. Ik bedoel die club, waarover bij het onderzoek gespro ken is. Wij allemaal, verklaarde Sindal laco niek. Alle drie. Etherton is al jaren lang lid, ik tien jaar; Sir Mareton is pas ge kozen. Ik zoul graag willen, daar mee naar toe nam, Weatiherahaw. Sindal keek op zijn horloge. ik my tegen ontbinding. 1 Minister-president Braun verklaarde evenmin een motief te kunnen vinden voor j ontbinding van den Landdag, daar deze zy'ns 1 inziens in dezelfde samenstelling herkozen I zou worden. Bovendien zou deze ontbinding de onrust, veroorzaakt door de onnoodige Ryksdagontbindmg, nog maar vergrooten. ;±--, ten I De Ryksregeering overweegt thans an- 30 Januari het eerste geval dere methoden om toch tot ontbinding te i kunnen overtraan. artikelen in de gemeentewet. Om de hierdoor noodzakelyke nieuwe ver kiezingen goedkooper te doen plaats vin den heeft de commissoriale regeering tege lijkertijd besloten den verkiezingsdag voor alle gelijk vast te stellen en wel op een dag dat de indiening der lijsten tegelijk met die van de lijsten voor d,e Rijksdagverkiezingen samenvalt. deren wanneer de Landdag Het gebeurde zal ongetwijfeld wel ver- ministerpresident kiest in de plaats van band houden met de in December aange- Bxaua. Daar mbmding van den Landdag kondigde korting op de salarissen van hef «at op de lange baan zou schuiven verklaar overheidspersoneel van tien op zeventien ’v procent. De korting werd aanvankelijk opgeschor'. en ten slotte vastgesteld op 14%. In Januari had een vergadering van kor poraals en minder marinepersoneel plaats, het demonstratief optreden na afloop van deze vergadering leidde tot een algemeen verbod van verdere bijeenkomsten, en ten slotte had op f van dienstweigering van een aantal Euro- peesche en eenige Inlandsche schepelingen Dvxe weiden gêvangcn genomen en Malang overgebracht, bij deze gebeur- Naar de officieele Pruisische persdienst gens hem wel degelijk gehandeld zijn onder Westersche leiding. ^JBUÏTBNLAJNbsCH NIBUWS. DUITSCHLAND. Geen ontbinding van den Landdag. Desbetreffend voorste] met een klei ne meerderheid verworpen. Naar het Wolffbureau uit Berlijn meldt, werd Zaterdagnamidag na een zeer rumoe rige vergadering van den Pruisischen Landdag, die ettelijke malen geschorst moest worden, het nationaal-socialistisch voorstel tot ontbinding van den Landdag verworpen met 214 tegen 196 stemmen- ons allen hopen, dat de overgave Vóór stemden de nationaal-socialisten, ,De Zeven Provinciën” aan het Wettig Duitschnationalen, Duitsche Volkspartij, de kinodvnrcripten niaat.o r.nl vin- christelyk-sociale volksdienst en de Duitsch Hannoveranen; tegen alle andere fracties. Na afloop van de vergadering kwam het college van drie man bijeen, dat den Land dag kan ontbinden. Het college bestaat uit Landdagpresident Kerri (nat.-soc.), minis- ter Braun (soc.-dem.) en staatspresident Adenauer (Centrum). Naar het W. B. meldt weigerden de twee laatstg-enoemden den Landdag te ontbinden. Adenauer verklaarde: Ontbinding van den Landdag kan slechts geschieden wanneer vitale belangen van Pruisen op geen andere wyze dan door ontbinding van’ den Land dag kunnen gediend worden. Naar mijn oordeel is van dat geval thans geen sprake. ling van macht tusschen staatsregeering en Het schip heeft een pantsergordel, pant- serdek en de geschuttorens en commando- toren zijn gepantserd. By de eerste uit; rusting voor zee kostte deze oorlogsbodem 5.612.459. Het schip werd thans gebruikt als schoolschip voor het inlandqgh personeel. De bemanning bestaat uit 160 koppen Europeesch personeel en 240 inlanders, waaronder de geheele klasse der kweek school voor inlandsche matrozen te Makas sar, welke was aan boord gekomen. Commandant is kapitein luitenant ter Zee P. Ey kernboom eerste officier is luit, ter Zee 1ste klasse C. Meijer. Toen de muiterij uitbrak, was het Euro- peesche personeel gelijk dit op Zaterdag als een schip voor de wal ligt, steeds gebeurt, voor een groot deel aan het passagieren. Intusschen was toch een wacht van onge veer een vierde der sterkte van dit perso neel, dus circa 40 man Europeesche schepe lingen aan boord. Commandant van het Nederlandsch eska der is schout-bij-nacht Van Duim. De „Al debaran” is een klein vaartuig, dat hoog stens twee kleine kalionnen aan boord heeft. De namen der officieren. De namen der door de muiters in arrest gestelde officieren zyn: Van Boven, de Kroon, de Vos van Steenwij k, Ritsema van Eek, Stegeman, Beèts, Cuol, Modderman, Reinierse, de officier van gezondheid Vos. De namen van de pnderofficieren die zich aan boord van „Del Zeven Provinciën be vinden zijn: van Ling, Rommer, van de Wal, Daniels, Floresteijn, Foncun, Isbrucker, Merkx en Voogd. De namen der korporaals zijn niet bekend, daar de rol zuh aan boord most bevinden. De positie van „De Zeven Provinciën" was om 7 uur hedenmorgen breedte 3 gr. 24.05 min. noord, lengte 96 gr. 27 min. oost. De „Gouden Leeuw" is hedennacht 12 uur uit Tandjong Priok vertrokken. Drie Dor niers vliegbooten zyn uit Soerabaja te Ba tavia aangekomen en zullen hedenmiddag vertrekken naar Telok Betoog. In marinekringen hebben de gebeurte nissen groot opzien gebaard. Men acht het onbegrijpelijk, dat inlandsche schepelingen er in zouden slagen, zonder medewerking van gegradueerden een zoo groot oorlogs schip als „De Zeven Provinciën", te bestu ren. Evenmin kan men zich voorstellen, hoe de officieren, die toch revolvers hebben, door de inlandsche schepelingen, ook al zijn die met de bajonet gewapend, overweldigd zyn. Het meest waarschijnlijk acht men dan ook, dat de officieren zich in de long- room bevonden en zy zich zoo eiken uitweg zagen afgesneden. Bijzonderheden zyn hieromtrent niet be kend. De minister van Defensie ZJ2. Dr. L. N Deckers, wiens oordeel werd gevraagd over het gebeurde, noemde het voorval van zeer emstigen aard en uniek in de historie der Heeft hij eenig idee? Als hij er een heeft, dan zegt hij dat toch aan niemand! merkte Marston op. De meest gesloten kerel, dien iri ooit gezien heb! Hij Maar op dit oogenblik schoof Weatres- haw de gordijnen uiteen en kwam opge wekt binnen, met den sleutel van de kluis aan zijn vinger bengelend. Hij knikte Sin dal toe en legde den sleutel voor diens eige naar neer. Gauw gedaan, merkte Etherton op. Ja( antwoordde Weathershaw. Sommi ge dingen knapt men gauw op en andere niet. 't Heeft zeker geen doel, ais we u naar het resultaat van uw onderzoek vragen? polste Etherton hem. net, meneer! Ik zou ’t u in teL?n, Laohte Weathershaw. iéts zoolang het onderzoek ligd is. Smdal ging zitten en wees den detective een stoel. Nu, wij zijn dan niet zoo gesloten, Wear tbershaw. merktp hij op. Wij zullen je in tegendeel eenige feiten mededeelen. Kijk dit eens! ging hij door, op het plakkaat wijzend dat op Etherton’s bureau lag. Weer een ge val! Weathersaw las de groote, gedrukte regels zonder eenig teeken Van verrassing of be langstelling. Nog een belooning? vroeg hij. Ik zie, dat dit alleen is voor het terugvinden vnn het testament. Wel, meneer Etherton, als u dan ook nog vijfduizend pond uitlooft oor uw verloren papieren, dan is er totaal Naar het Engelsch van J. 8. FLETpHER. Nadruk verboden. Etherton «tak de handen in zijn zakken slrftkte zijn lange beenen uit, toen.hij hom 1aan, r,di8W gelezen had. Voor wie ?iin l enc°’ beteekende deze houding, dat «10 tersens aan het. werk waren. iiiiu m’ 7jCï hij’ na eenige stilte. Ik vertel hei en dnt Ruehen ons! dat „.ij 'J -niet 2011 verwonderen, als hier iets ^eunzminga achter stak! Ik heb er van- vemn„?Ver naRedacht. Birch heeft die gou- whr nii- f6” het hof gemaakt. Hij vindon in het ,luis van den kolonel me ook fn.8p^elde daar croquet. Ik meen nXn herjnneren, dat ik hem en made- delen 6eni^e keeren samen heb zien wan heb zei Sin<l°l lachend. Dat Sir Mnw,/ gisteren ook al verteld. Vlw' een mL'It"1.*’ ‘w“ i’"r’ tot h»il hii h.. O| wog «8weeBt. MMtar» Bilcli iurt 0011 eMien Indarimul liep En ik heb Ol>SelwiiffWMUe 8ÏÏe“ ln hei<le wm hij ua voor korten tijd Zaterdagnacht is volgens een Aneta- berichtaan boora van de „Zeven Provinciën" op de rede van Olek-leh, muitery uitgebro ken onder het inlandsche personeel. Negen officieren en vijftien onderofficie ren werden door de inlandsche bemanning met de bajonet op het geweer overmand en in arrest gesteld. Het schip heeft vervol gens de rede van Olek-leh verlaten en werd het laatst gemeld by Poeloe Breueh koer sende om Zuid. Het achynt dat de commandeerende offi cier kans heeft gezien het schip te ver laten. Hij kwam met een roeiboot naar de ter reede liggende „Aldebaran" welke hem nur de wal bracht. Hij ging naar de Atjeh- club, waar zich de commandant van de «Zeven Provinciën’ bevond om dezen te waarschuwen, dat de negen aan boord ver toevende officieren door de matrozen met de bajonet op het geweer waren gevangen genomen. De commandant van „De Zeven Provin ciën’ heeft zich daarop met den militairen commandant van Atjeh, kolonel Behrens met een tiental marine-officierën onmiddël- l(jk ingescheept aan boord van de „Aldeba ran” om het muitend schip te volgen. De „Zeven Provinciën" kan in normale omstandigheden ongeveer 15 knoopen loo pen, doch thans waarschijnlijk slechts acht, en de „Aldebaran" tien knoopen. Zaterdagmiddag meldde Aneta-Holland, dat by het departement van Defensie te ’s-Gravenhage ontvangen is een bericht van den commandant van de zeemacht in Indië, dat het Nederlandsch eskader, dat oefenin gen hield by de Zuidkust van Celebes, on- middelljjk naar de Atjehsche wateren ver trokken is in verband met de gebeurtenissen op „De Zeven Provinciën”. Volgens de berichten is het zekei dat de muitery uit gaat van inlandsche schepelin gen, die zich van het schip meester maak ten en zich voorzien hebben van geweien en munitie. Deze zyn in kisten aan dek, om indien door de bemanïhg ingeval van nood het schip verlaten zou moeten worden, eeni ge munitie en geweren by de hand te heb ben. Be commandant en zeven officieren, tien Europeesche onderofficieren en 20 korpo- I rnals en manschappen volgen het schip met “e .Aldebaran" langs de Westkust van Su- I Eerzuchtige menschen zijg de verach- ‘ng der wijzen, de bewondering der dwa- ^en, de afgoden der vleiers en de slaven v<m zichzelf.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1933 | | pagina 1