lak BERGAMBACHT, berkenwoude, bodegraven Ho. IMW Dinadag 7 Februari IS33 enz. De muiterij op feuilleton. exem- jhikbaar Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen 71* Jaargang „De Zeven Provinciën”. Ongeluk of opzet Nederland’s strijken, en kort daarop waren wy allen aan allen wat heden (Wordt vervolgd.) heg en »n, hoe ernstig ove- I gevangen genomen een goed kenner van de ---d kust, zeide in een l naar u u het al en ik wist wel, zou worden er toch niet n ik in Ambon assis- noesten verscheidene [ertog Hendrik” door Ier vinden in KAK. i, maakt het Onze gezagsinstrumenten. „Wat verschyne, Wat verdwyne, 't Hangt niet aan een los geval. In ’t verleden Ligt het heden, In het nu, wat worden zal.” De heer L. H. W. van Sandick, oud-lid van den Raad van N.-I. schreef onder bo venstaand motto aan de N. R. CL: Z(jn de machthebbers van de Hollandsche natie bovenstaande woorden van Bilderdyk vergeten? De laatste berichten over onze marine in Indië zyn ernstig. Men is geneigd zich af te vragen of niet elke cent toege staan voor onze marine in Indië, weggewor pen geld is, zoolang de geest van het per soneel niet grondig is géwyzigd. Dat per soneel is vele jaren te zacht aangepakt. Rechten gingen voor plichten, in elk geval voor ongeschreven plichten. In 1901 was ik als jong controleur op de Westkust van Atjeh werkzaam. Ik verge zelde een kleine colonne marechaussees van De inwoners van Batavia hebben planden beraamd om Dinsdagavond, 7 Februari, een demonstratie van trouw op touw te zetten. De inwoners zullen zich dan naar het paleis van den Gouvemeur- Generaal begeven om hun trouw aan de Re- geering te betuigen. van 't artikel willen we toch nog even ci- teeren: „We zyn eigenlijk allen toch wat sukkel- het niet voor veertien dagen had uitgesteld, dan had ik misschien gesproken, maar nu noeg en ik wachtte liever tot ik had gehad om eerst met u te keek peinzend over de heidie voor hen. Sir Marston, hernam hij op zachten toon. U weet, dat ik een van uw oom’s op zichters ben geweest, jaren lang, min stens veertig jaar. Ik ben heel era aal van streek door zijn dood, ik ben er gewoon kapot van. Vooral, nu het zoo gegaan is En nu zal ik u wat Vertellen, meneer, er zijn nu eenmaal van die dingen di© gezegd moeten worden, of je wilt of niet! Het is dit, meneer er zijn een paar eigenaar dige dingen in verband met den dood van Sir Cheville, daar ben ik zeker van. Ik was gistermorgen bij het onderzoek en ik luis terde en luisterde, maar wat ik dacht te h o oren werd verzwegen. En als de rechter Reorganisatie van verschillende takken van dienst wordt hoe langer hoe dreigen der. ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waw de bezorging per looper geschiedt Frenco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, b|j onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef. Interc. 2745. Postrekening 48400. Var.,Da Nederland»»* Alg. Politie- e honderden d ieder zich dledige Ver- >als die voor lieren inlicht ende winkels ringen daar- id: inkomen, teid, straat- tarieven en electriciteit verschillende i kosten van et overlijden aangifte en successie. rist van Post, zen laatsten ringtarieven in de Vraag- J01D8CHE (01R1 XT, op, dat °°k Europeesch personeel zijn mede werking aan de muitery verleend heeft, om dat ik niet geloot, dat het aan boord aan wezige Indische personeel op zich zelf in staat is met dat schip te manoeuvreeren. Intusschen doet het er weinig toe hoe het alles precies gebeurd is. De hoofdzaak is, dat er een klaar geval van muiterij is en dat die muiterij moet worden onderdrukt, zoo noodig, door het schip met een torpedo naar den bodem van den Oceaan tie zenden. Maar zoo ver zal het, dunkt my, wel niet komen, daar de muiters wel eieren voor hun ge.d zuilen kiezen. Maar dan komt de moeilljksle taak en dat is om de Marine rigoureus te zuiveren van alle verkeerde elementen, zelfs al zou de heele vloot daarvoor een paar jaar stil gelegd moeten worden. Wy vroegen ook nog of Zyne Excellentie in de muiterij op „De Zeven Provinciën” en in de verdere gebeurtenissen, welke zich in de laatste dagen in de Marine hebben voor gedaan, een op zich zelf staande episode ziet of het begin van een nieuw offensief van staabvernietigende krachten? Het ant woord, dat we woordelyk hebben opgeschre ven luidde als volgt: Ik ben van oordeel, dat als de Regeering haai' autoriteit laat gelden het niets anders b^lioelt te z\|n en ook niets anders zal zijn, dan een episode, maar een episode, waar uit, men wys zal doen de noodige lessen te trekken voor de algemeene versterking van het gezag. ADVERTENTIEPRIJS s Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring) i—5 regels 1^0, elke regel meer ƒ025. Van buiten Gouda en den bezorgkring, 1—5 regels 1.55, elke regel meer 8.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 28 ijslag op den prijs. Uefdadigheids-advertentifa de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEK 14 regels 2^5, elke regel meer ƒ0.50. Op ie /oorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en nagezonden mede decline cm bjj contract tot zeer gereduceerde*! ory's. Groote letters en randen Worden berekend naar plaatsruimte, Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. Een moeilijk probleem. De Maasbode tenslotte wenscht nadere berichten af te wachten, alvorens een oor deel uit te spreken, maar constateert reeds nu: „Zeker is, dat het gebeurde aantoont, welk een groote verantwoordelijkheid er rust op ons Europeesch personeel op de vloot in Indië. Het voorbeeld, door Europe anen gegeven, heeft een niet te berekenen invloed op de houding van het inlandsche personeel, en het droevigste is wel, dat de' Van half elf tot twaalf meestal,, zei Garrett. Ik heb ze dikwijls gezieri, en ze wisten heelemaal niet, dak er behalve mij zelf nog iemand: anders in de buurt was. Ik zag hem naar de heide toekomen, uit de richting van het dorp, en zij kwam van het huis van den kolonel, u weet. Sir Mar ston, dat ligt, bij het dal, niet zoo vèr van het boschje van Swales. Nou, ik zag na tuurlijk gauw wat er aan de hand was als de anderen naar bed waren kwam zij hierheen om d’r vrijer te ontmoeten, etiek- kum' En dat is, zoo ik zeg, al een heele poos aan den gang! Wanneer zag je ze voor het laatst? Garrett schudde 'het hoofd. Tja, zei hij veelbeteekenend. Wanneer heb ik ze ’t laatst gezien? Ik geloof Maan dagnacht, dezelfde nacht» dat mijn arme meester vermoord werd. Marston keek rond, of hij vreesde dat de oud© iepen ooren hadden. Ben je er absoluut zeker van, Garrett? vroeg hij. Absoluut zeker? Jawel meneer, zoo zeker alsdat ik leef, verklaarde de heide-opzichter. Ik zag ze, dienzelfden nacht, allebei, advocaat Birch en de gouvernante van den kolonel, daar, waar ik zo zoo dikwijls heb zien samen komen. Hoe laat, was dat? Effies na elven, antwoordde Garrett prompt. Hij was d’r eerst zij kwam vlak daarop. Marston trachtte zich te herinneren wat Birch bij het onderzoek verklaard had. En plotseling herinnerde hij het zich. Birch had gezegd dat hij om tien uur van de club is er tijd gen< gelegenheid l, praten. Weet je iets? vroeg Marston. Ik weet iets! Dat wil zeggen., meneer, het kan wat zijn en het kan ook niets zijn verklaarde Garrett. Dat" is niet mijn zaak oni het» te zeggen, of te beslissen dat is het werk voor de politie en de rechters. Maar het is dit: Sir Cheville, die arme me neer, zou gaan trouwen met dat Fransche juffie, bij den kolonel, en gauw al! En.? zei Marston. Nu, meneer, ging Garrett door, in stinctmatig zachter sprekend, ik geloof, dat dat juffertje, wat wij zouden zeggen, een dubbel spelletje heeft gespeeld! Waarom? Wat weet je er van? vroeg Marston. Dit, antwoordde Garrett. Al een heele Een knauw voor prestige in Indië. Het Handelsblad wyst er op dat onze weermacht sedert menschenheugenis vry i gebleven is van de blaam het gezag in eigen huis niet te kunnen handhaven. Deze mui- tery op een van Hare Majesteits oorlogs- haald wegens diensfw in het fort, opgesloten behandeling van hui achtig geweest, toen we dit alles-vroeger 1 hebben toegelaten; toen we meenden, daf de weermacht betrouwbaar blijven kon, óók als zy voortdurend in ^oaamunistischen of zelfs maar socialistische^ zin bewerkt werd. Sommigen onzer hebben wel vaak daaraan getwijfeld, een énkele maal dien twijfel wel eens uitgesproken, maar krach tig verzet bleef toch uit. Oyjc wel omdat men voelde tegen de bierkaai te vechten als men anders zou willen. Met dit ontstellende feit voor ons zullen er, hopen we, thans echter velen zijn, die van de Regeering verlangen, dat ZÜ ha1® autoriteit met volle kracht doen gelden en niet schrome het kwaad in den wortel aan i te tasten.” Hoe is thans de geest bij het leger, bij de politie? Vóór alles moeten de gezagsinstrumenten betrouwbaar zyn. Beter te volstaan met een kleinere macht,, goed gedisciplineerd, doch uitgerust en goed betaald, dan hand having van het bestaande, dat op den duur niet te betalen is zonder Aantasing van den goeden geest. Op de uitgaven van Ned.-Indië moet zeer sterk bezuinigd worden. Met bezuiniging alleen komt men er niet. tijd, tot twee of drie avonden geleden, heeft ze een zeker iemand op de heide ontmoet, heel laat in den avond, op een tijd, dat alle fatsoenlijke menschen, die ’s nachts niet voor d’r werk uit moeten, ih bed behooren te zijn! Dat is een feit, Sir Marston. Marston wist al welk antwoord hij opzijn volgende vraag zou krijgen. Wien ontmoette ze dan, Garrett? De oude man boog zijn verweerd ge zicht naar zijn jongen meester toe. Advocaat Birch, antwoordde hij. Ad vocaat Birch! Marston keek hem scherp aan. Ben j De „Aldebaran” vervangen door de „Eridanus”. Beschouwingen over de revolutionaire agitatie. Uitlatingen van Dr. Coliyn. Commentaren in de pers. Een betooging van trouw te Batavia. schuld van de eerste relletjes onder ons In disch marinepersoneel te zoeken is. Waar allen het over eens zullen zyn aldus de N.R.Ct., dat de muiterij op de Ze ven Provinciën een keerpunt behoort te be- teekenen met betrekking tot de tucht en wellich ook tot de geheele inwendige orga nisatie by onze militaire en maritieme m achtsmiddelen. Wy denken hier aan de veelverbreide meening, dat de oplossing eigenlijk groo- tendeels gevonden zou kunnen worden door de opheffing van alle marinebonden en dat een gestrenge zuivering van leger en vloot (wy willen ons hier echter verder enkel tot de vloot bepalen) dan verder een betrouw bare weermacht zou brengen. Zoo simplitisch zijn de dingen niet te ge- beteren. Het vraagstuk van de marinebonden zal zeker tot de eerste problemen behooren, welke aandacht verdienen. Het vormt een onderdeel van het grootere probleem hoe in een moderne marine d.w.z. marine, waarin gewerkt wordt met personeel, dat in defiiocratische begrippen is opgevoed gestrenge tucht gehandhaafd kan worden met gelijktijdige verzekering van zoodani ge positie en behandeling, dat op goede, betrouwbare krachten te rekenen valt. je daar zeker van? vroeg hij. Heb je het zelf gezien? Is het geen praatje? j Garrett maakte een verontwaardigd ge baar. Praatjes! riep hij vrijmoedig. Ik ga niét op praatjes af, meneer. Ik heb het met mijn eigen oogen gezien! Wat precies heb je gezien? vroeg Mar ston. Garrett hief de hand op en wees over de heide. U kent dat boschje, aan den kant van de heide, aan den anderen kant van uw hui»? Het boschje van Swales, noemen wij het, omdat die dat bosch geplant heeft. Nou, meneer, uw oom wilde zien of we dit jaar niet wat met patrijzen zouden kunnen doen en we hadden een poosje geleden een paar jonge koppels en ik hield ze ’s nachts zelf in de gaten. En toen op een keer, zag ik Birch en dat vreemde juffie biji mekaar komen, bij het boschje, en dikwijls ook laat in den nacht. Hoe laat? vroeg Marston. het bivak Kroeëng Sabé naar de baai van Tjebang. Daar, in de kleine, maar kalme baai wachtte een flottieljevaartuig om ons kleine troepje aan boord op te nemen. In dat troepje bevonden) zie) vervoerde gewonden.! /D het warme, zandige wy op de embarked Voorzichtig werdén grond neergëlegd. naar het, f iottiël.* en een doeltreffende verpleging hen wacht- De oude man knikte stil en ging terug naar de kuil, die hij bezig was te graven en nadat Marston even in gedachten ver zonken was blijven staan, ging hij naar Winterfold, steeg te paard en reed naar Hallithwaite, naar de club. In een hoek zag hij Sindal en WeathershAw samen, lunchen in een andere hoek zat Holworth Birch rustig in z’n eentje een karbonade te etèn. kannen mededeek» 16 ja ran tand pasu dat dezo ons noott amen smaak in den •bruiken. Bovendien lont-tandenborstels." Ipaata met rood-wit- ,’egen toezending van Dreader Bijkantoor Aneta seinde gisteravond uit Batavia: De achtervolging van „De Zeven Provin cie!)” wordt thans door meer schepen voort- jeiet. Aan deze achtervolging nemen thans deel twee onderzeeërs, drie vliegbooten, de mjjnenlegger „Gouden Leeuw” en het gou- vernementsvaartuig „Eridanus”. Dit laat ste schip zal het gouvernementsvaartü'ig „Aldebaran” vervangen. De „Aldebaran” ontving twee radiogram- men, afkomstig van de muiters, waarin respectievelijk wordt medegedeeld dat het geheele avontuur bedoeld is als een protes’ tegen de salariskorting en aangeboden zich over te geven onder zekere voorwaarden o.a. vrijheid voor de muiters, die de veilig heid der Europeesche gevangenen garan- deeren. Het laatste bericht over de „Aldebaran” kwam Maandagavond binnen om 22.00 plaatselyke tyd. In dit telegram werd de politie opgegeven, terwyl werd medege deeld dat alles wel aan boord was. Het door de muitende bemanning van ,De Zeven Provinciën aan de pers gericht telegram wordt, zoowel als het andere tele gram, waarin overgave wordt aangeboden, niet serieus beschouwd. Laatstbedoeld telegram was geteekend „de Europeesche en Inlandsche bemanning”. Men neemt echter aan dat deze onder- schepelingen aan het muiten zijn geslagen, terwyl zij de anderen hebben aangespoord om front te maken tegen de Europeesche officieren en onderofficieren. Een beslissend optreden wordt verwacht. Hedenmorgen seinde Aneta dat de „Eri danus” de „Aldebaran” in* zicht heeft gekre gen. De commandant, officieren en schepe lingen, die zich aan boord bevinden van de 'Aldebaran” zullen op het gouvemements- vaartuig de „Eridanus” worden overge scheept. De concentratie van vloo’schepen in westelyke richting duurt voort. »De Zeven Provinciën” bevond zich he- tamorgen nabij Simoek, een klein eilandje van het eiland Nias. Het oordeel v«„ Dr. H. Colljn. Het gebeurde met „De Zeven Provinciën" c^ na^urlijk aanleiding gegeven tot vele H. Colyn, eer. «twtie op de Atjehsche Persgesprek o.m.: Het feit, dat het schip onder stoom is fJMn en ree heeft gekozen, wjjst er m.i. >e W'"en trekken. ”’aa' j,/ n,c/ le sch'tteren, maar tt heersch"'. "’aar te dienen; "M’g te makenW'l,en W°rde"’ gC' BUITENLANDSCH NIEUWS. duitschland. De Pruisische Landdag ontbonden. Op 5 Maart verkiezingen. In de Maandagnamiddag gehouden bij eenkomst van het college van drie man dat den Pruieischen Landdag kan ontbinden, bestaande uit den Rijkscommissaris voor Pruisen, Von Papen, den president van den Landdag, Kerri en den president' van den Pruisischen Staatsraad Adenauer, is niet de stemmen van de twee eerstgenoemden vóór en die van den laatstgenoenxlen tegen, het besluit gevallen om den Pruisischen Land dag op den dag van 4 Maart te ontbinden. De verkiezingen voor den nieuwen Pruisi schen Landdag zullen op 5 Maart, tezamen met die voor den Rijksdag, plaats hebben. Naar het W. B. meldt, heeft de tegen stemmer dr. Adenauer zijn Zaterdag reeds afgelegde v<klanng waarom hij tegen on’»- binding vXh den Pruisischen Landdag is, nogmaals herhaald, waarna Von Papen en Kerrl btf meerderheid besloten ingevolge artikel 14 van de Pruisische grondwet den Landdag toch te ontbinden, wqlk besluit 4 Maart a.s. van kracht wordt. was gegaan. Marston wist dat Birch goed kon fietsen, hij zou dus tijd genoeg, en zelfs tijd over, gehad hebben, voor zijn af spraakje om elf uur met mademoiselle do Coulanges. Wat deden ze zoo, als ze elkaar ont moetten? vroeg hij. Liepen de heide op. 't Schijnt dat ze nou van mekaar af zijn, weet u, Sir Mar ston. Gingen ze Maandagnacht de heide op? informeerde Marston. Zeker, net zoo, zei Garrett.. Ze gingen over den heuvel in de richtingtvan de Zwar te Klip. Zag je ze terug komen? Neen, meneer, diien nacht niet, ant woordde Garrett. Soms zag ik ze wel van de hei terug komen, een uur ongeveer nadat ze mekaar getroffen hadden, soms ook niet. Ik heb ze dien nacht ook niet gezien. Nu, erkende Marston, ik ben blij dat je ’t me verteld hebt. Zeg er niets over, Garrett, geen woord tegen wien ook, tot ik weet wat we het beste dóen kunnen. Zwij gen als het graf, hé? 'eenige per tandoe tocht ging langs /rand. Eindelyk waren Wntsplaats aangekomen. de gewonden op den Reikhalzend zagen zy het flottieljevaartuig, waar een dokter I Khepen beteekent dat een van de pylers Waarop het Nederlandsche gezag in Indië ten. O, hoe werd gesnakt naar het ys voor J rufltj op verontrustende wyze ondermynd i. i. - i j_^et inlandsche ma- j trozen de officieren van een oorlogsschip van de „Kompenie” hebben kunnen over- hun koortsige wonden. Goddank, men was er byna. Maar waarom gaf het schip geen teeken van leven? De luitenant, bevelheb- rwu yi>vi[i ber van ons troepje, ongeduldig, toen alle I r„mpeien en mot achlP »"dcr st°°m signalen onbeantwoord bleven, liet ten gegaan moet wel een zeer diepen indruk slotte een salvo in d» lucht afvuren. Einde- makftx op de Indische nationalisten, en het lijk, eindelijk, zagen wij eenige sloepen j is koren op den molen der communisten strijken, en kort daarop waren wij allen aan wiw verhouding tot wat hier heeft plaats boord.. Als reden van niet dadelijk halen gekad, nader zal moeten worden onder- opgegeven^ dat het juist etenstijd zocht, indien er sporen zyn die op zulk een a.__ i J reiat;ie Wyzen. Zoo is deze muitery dan ook het bewaken van een aQeen een aanfluiting voor het gezag marjne> joch tevens een harde knauw voor het prestige van het Nederlandsche gezag in Oost-Indië”. „We zyn eigenlijk sukkelig geweest”. Het artikel, dat de Standaard aan de ge beurtenissen wydt, komt geheel overeen met de meening, welke dr. Colyn heeft uit- gesproken en dringt aan op een rigoureuze korten duur zyn. On- zuivering Van verdachte elementen. Het slot Near h.t Engelsch van J- 8. FLETCHER. Nadruk verboden. ’wrziS/a™ bezadigd man, keek we" barraat *‘Ma’ toen hi' den ”i8u' Ik nel en tikte tegen zijn pet. ““'•ton Zo^n”*1 w“'en pralOT' 8,r <r emi o hlJ op ““tHlcn teen. Ik had XOwr gieteravond tak «X™' “T ik daoht’ dat dat ilk' Mu<lt Hebben 'ta Ik ?"!'PnkW‘ t00h hKr d“r “•«dXL" lel’ “»gen Marston - J 0 ,man zweeg toen. zeiÏÏnra^ ‘ttS vertel^en in vertrou- Juk? n be«riiP®nd. haastig. Dat antwo0rdde Garrett Wt tuBsciuwi8 *et’ Marston, maar het tioet er iPfS en men®er- Niemand vindt om af weten« tot u h®t‘ tijd dat laat Ut ft?e V°°r den komen - -Hl Mn U Over ••on. Het blWi'tGS76,t verklMId<> Mar ket han,1,1 ‘u,aoh«n one Wat heb je man iounde tegen de werd ons was voor de matrozfen, en men mocht hen toch niet storen voor L‘x v goeden geest! Behandel hen met zachtheid! Dienstweigeringen? door voorkomen. Toén tent-resident was, ,n matrozen van de ,>H< gewapende soldaten,van boord worden ge- veigering. Zy werden in afwachting van de - o - zaak. Natuurlijk zal het^ avontuur van „De Ze ven Provinciën” va^ korten duur zyn, On- voorwaardelijke overgave is vereischt. Op voorwaarden mag niet worden ingegaan; ook niet op dreigemgntei éigens. Het levén oer L officieren moet, als het niet anders kan, worden opgeofferd bij de herovering van het schip. „Wie niet bereid is voor de eer van het vaderland te Sterven, is niet waard dat hij leeft.” Deze spreuk geldt voor velen in ’s lands dienst, stellig voor officieren. Onze gevangen genomen officieren zullen liever hun leven laten ,dan dit te koopen met schande voor de marine. Dat een muitery op „De Zeven Provin ciën” succes kan hebben, terwyl men de dienstweigeringen te Soerabaja als voor beeld en als waarschuwing had, eischt wel nadere toelichting. Een grondige zuivering van het marine personeel is noodzakelyk. op oude

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1933 | | pagina 1