Jaak
^oeiiiiiig
ettfn
a..isa»
>r
Oeze Courant komt in vete duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500 ex
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
P. G. SCHARLEMAN Jr.
Zaterdag II Fabruarhlazz
Ditfclad verschijnt dagelijks behalve op Zon- en Feestdagen
EERSTE BLAD
oolang de
A P. S.
ia Hat niat te laat
VELEN PROFITEERDEN. RSEÜS
VAN ONZE KKSTANTKM KOOPJM
TH-Maargwag
BERGAMBACHT, BERKEN.WOUDE, BODEGRAVEN,
Jieuwerkerk, OUDERKERK, OUDEWATER,
Het drama met de „Zeven Provinciën’
Een verklaring in den Volksraad.
BOSKOOP, GOÜDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
OVERHEERLIJK zijn de
io?Tmï^OELHUIS H*RING cent
2-
Dit nummer bestaal uit twee bladen.
MANTIL*
HOUMBN
JAPOHNIN
k.
ize pry'zen zijn
woon.
IKERIJ
FAN ZOON.
GOUDA.
tors van „De Goudsche
(handel, Gasthuismden-
or slechts f 1.franco
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25,
Laat eans een proefwasch
behandelen bij
Modelwasscherij
Fa. J. H VAN 8TRAATEN
jennen. De
n grenzen,
het noodig
I ons, wan-
i macht te
Welyke be
kt op recht
Ve onwille-
‘konwt der
tot dag wordt
ier het de aan-
Goed drukwerk
moet worden
doen en nalaten.
den indruk, dien men
n een terrein vol voet-
dlykheden bewaren.
'ond- en middagtoilet,
eelen. drinken, rooken,
golf, enz-, voorstellen
10e men zich gedragen
»eid en zelfvertrouwen
Op Zaterdag 4 Februari j.l. te ongeveer
10 wur dee nvunds is de muiterij aan boord
van Hr. Me. „De Zeven Provinciën'' uitge
broken Het scalp lag toen geankerd op de
reede van Olehteh. De commandant en een
deel van de officieren, onderofficieren en
de bemanning waren aan land toen de sche
pelingen, die aan boord waren achtergeble
ven, bezit namen van de geweren, zich
voorzagen van munitie en de officieren en
onderofficieren overweldigden, nadat zij de
lichten hadden uitgedraaid.
De eerste berichten maakten er alleen
melding van. dat de Inlandsche schepelin
gen in muiten} waren gekomen, maar later
kwam aan bet licht, dat ook de Europee
sche schepelingen aan de muiten, deelna
men.
geve», dat zij zich rikt zoudaa vvrietten.
Een droevig relaas ven luitenant de Vos van
Steenwijk.
Batavia gehouden zil-
HmN U al 'n waterdichte r«g«nm*ntal
IgUM SW»1
Lom. bladtn uil hel Dagboek
tioa tem GmuiUatwi.
Pat ma sub pondere crescit (Het
edele groeit tegen de verdrukking
in.}
met Zondagsblad
looper geschiedt.
er eenig voordeel van zou hebben» ons
terughoudt. Die vrees maakt de ontwape
ning en ook de ©economische ontwapening
ónmogelijk.
We hebben het bij den strijd om de mi
litaire ontwapening zoo duidelijk gezien,
dat men geen afstand wil doen van de ver
worven macht, die de een sterker maakt
dan de ander.
Hetzelfde geldt ook van de oecenomische
ontwapening. Men wil eigen meerderheids
positie handhaven, zelfs ten koste van
'L eigen belang en liever met den naasten
ten onder gaan dan de macht prijs geven,
die men over hem en boven hem verworven
heeft Deze neiging doet zich ook in het
oeconomisch leven gelden. Het is het stre
ven naar macht En dit streven spreekt
zich niet enkel in da internationals maar
ook. in de binnanlandsche verhoudingen van
menig land uit Dat het zich zoo open en
zonder terughouding durft openbaren is een
teeken van dezen na-oorlogschen tijd. Want
de oorlog heeft ons losgemaakt van onze
onderworpenheid aan recht en redelijkheid.
We trachten zelfs niet eens meer ons
streven te rechtvaardigen of te veront
schuldigen. Het geweld is de eenige factor,
Een officieel* lezing van het gebeurde met
„De Zeven Provinciën".
Officieren ven hun bed gelicht e» bescheten.
ZIJ moesten hun eertwoord aan de muiters
(lOUMIlE COURANT
uyte ge-
3DEL TEGEN
EN GRIEP
Het schip moet de reede van Olehleh om
ongeveer twee uur in den Zondagmorgen
verlaten hebben en werd anderhalf uur
later gevolgd door den gouvernemeptsstoo-
ruer „Atdebaian aan boord waarvan zich
da commandant van ,,De Zeven Provin
ciën”, de kapitein-luitenant t. zee P. Eiken
boom, bevond met verscheidene officieren
en schepelingen, gewapend met karabijnen.
Onmiddellijk daarna kwam de „Aldeba-
ran” dicht genoeg bij .,De Zeven Provin
ciën”, dat verbinding door middel van vlag-
geeignalen mogelijk was.
Do commandant van „De Zeven Provin
ciën” trachtte in verbinding te komen met
zijn schip, dat echter absoluut weigerde,
welke weigering begeleid werd door bedrei-
VrWdg 10 Februari-
Aan de Noordzijde van onze Markt
staat èen oud- indrukwekkend gebouw,
„Arti legi" genaamd; zijn fraaie, wel
haast vorstelijke facqife, waa/ïq het
Goudsche wapen prijkt, is iederen stad
genoot bekend en een enkele van ons is
ook wel gewqesj in het pprtqpl en ip, 4e
„Audiëntiezaal van den kan ton rechter,
maar dat hennnert hij zich missohien
it de Alg. Politie-
welke honderden
ligheid ieder zich
de volledige Ver-
9, zooals die voor
rticulieren inlicht
schillende winkels
sonderingen daar
in ieder vinden in
^GBAAK.
‘raan, maakt het
ABONNEMENTSPRIJS: por kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent,
par kwartaal 2.90» per week 22 cent, overal waar de bezorging per
franco per port per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80
Abonnementen warden dagelijks aangenomen, aan ona Bureau: MARKT 81» GOUDA,
hty onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Ome bureaux zjjn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
latere. 2745. Postrekening 48400.
Echter, -tn dft gebouw is ook onder
gebracht „Het Stededjk Museum vgn
Oudheden". Nu moj>t ik, rujjp 60-ja/ige
wbooHing vqp Opurfa, z,y hei s.qhQQjww-
tend, bekennen dat ik tot- op dan dag,
waarop ik door onze magistraat werd
benoemd tot lid van de Commissie voor
het Stedelijk Museum en het College van
Libryemeesters, dit gebouw nooit had
bezocht. Sedert ik echter deel uihnipik
vcm dit intellectueel gezelschap, sedert de
magistraat met begrijpelijke haast mij in
stalleerde, sedert ook mg in het bijzonder
is opgedragen te zorgen en te waken voor
deze, zoo zorgvuldig en systematisch ver-
gaarde codecties curiosa en prectQ^a,
welke in deze ruime zalen zoo vqontliCf-
felyk tot Iwn fefld wifrt dien,
ben ik een zeer geipogw^ bdZtfkerIk
was opgetogen toen ik de kun&isahatten
zag, welke hier .zijn op gestape ld, kunst
schatten, die hunkerend uitzien naar de
bewonderende, liefkozende, deskundige1
blikken van den oudheidkenner/
Het is een voorrecht, yj het een sine
cure, deze instelling te bestieren. Een
eereambt, welks uitoefening mij mei trots
vervult. Alles is met groote accuratesse
gecatalogiseerd, alles is tot in de puntjes
vefzorgd. Mooie en interessante stukken
zijn er, vakkundig geplaatst, vooral wat
de verlichting betreft. En dan: die oude
kaarten. Waar vindt men, in welk oud
heidkundig museum ook, zulke schitte
rende, geheel ongeschonden exemplaren?
Nu zwijg ik nog van het beeldhouwwerk
mandobrug is totaal vernield. Ook het pant-
De schoorsteen was doorzeefd en eerdek werd beschadigd en hier werd de
der tenten werd een gat geslagen, geveehtsradio vernield.
Hoe de muiterij zich voitrak.
Na deze meoedeehng deed luitenant ter
zee De Vos van Steenwijk het verhaal van
de gebeurtenissen van het dramatische
oogenhlik af. toen <fp de reede van Oithleh,
waar hij den avondloop deed tijdens de
wacht door hem werd opgemerkt dat
de Europeesche machinist Boechart
met een aantal inheemache matrozen
bezig was de statietrap in te halen.
De heer De Vos van Steenwijk legde de
hand op zijn revolver en stelde dezen man
nén de vraag wat dit beteekende.
Hierop staakten zij onmiddelijk het in-»
halen van de statietrap. Verder gebeurde
er toen niejts.
Er was” aldus Vervolgde de heer tte
Vos yw Steenwijk sjjn vefljaaJ „nu een
maal veel ontstemming, doch op dit oogen-
blik niet merkbaar meer dan gewoonlijk’’.
die we nog als besHssend er
strjjd om de macht is aan ge»
geen normen gebonden. Zoo
blijkt, vertrappen we alles rondoi
neer het erop aankomt, eigei
handhaven. En dit is een zoo du
dreiging van het cultuurleven, d
en ordënihg is opgebouwd, dat 1
keurig terughuiveren voor de to
menschheid.
De ©economische conferentie ial ons op
nieuw de gelegenheid geven tot bezinning
en tot radicalen ommekeer. Zullen we den
strijd bljjven voeren, ongeacht of we ook
zelf daarbij ondergaan? Of zullen we tot
inkeer gekomen, eindelijk de samenwerking
zoeken, die het cultuurleven van onzen tjjd
eischt? Het voorbeeld van de militaire ont
wapeningsconferentie is voor het succes der
©economische niet bijster moedgevend. En
de uitingen van openbaar levsft in vrijwel
alle landen, waarin steeds meer' de uitscha
keling van recht en. redelijkheid en de er
kenning van het geweld zich doet gelden,
zjjn slechte voorteekenen. Maar het blijft
niettemin mogeljjk, dat de menèchheid ein
delijk tot bezinning komt. Lateg we daarop
hope*.
ADVERTENTIEPRIJS; Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den, bezongkringi
1—6 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Ad vertentiöu in het Zaterdagnummar 20,
beslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prjjs.
INGEZONDEN MÜDEDEEUNGENf 1^4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de >rpagina 50 honger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeehngen bjj contract tot zeer gereduceerde^
prijs. Groote letten en- randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen wordoa ingezonden door tusachenkonut van soliede Book-
bandelaren» Advertenüebureux en( onze agenten en moeten daaga vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ipgpkoxnan. teneinde v*n opname verankerd t« 4p.
idenheid: inkomen,
»kel«kheid, straat-
zan de tarieven en
un gas, electriciteit
an de verschillende
en de kosten van
Na het overlijden
it voor aangifte en
or de successie,
jn dienst van Post,
>r dezen laatsten
ope kringtarieven
nten in ,de Vraag-
onderzseërs,
hulpsoiiepen
de sommatie sleohte één bom ge
wei door een van de Domiers,
vermoedalijk vlak achter de brug
Deze bom heeft, we Jieb-
het gisteren reede gemeld, een ver
in de gmieren te
ting van den a olkeroad heeft de comman
dant vim de zetinucht in Ned.-lndiè, schout
brj nacuit G. F. Uo&Gen, een uiteenzetting
gegeven run liet gebeurde aan boord van
..De Zeven I rovincJen”.
van den assistent-rasident, maar dat hem
den. vlootvoogd zelve, bekend waa gewonden
dat vermoedelijk ernstige dinggf. zouden
gebeuren. Hij seinde aan den kap.-lwteuajat
Eikobooip: „Weurti op uw hoede”, doch ook
aan deze goedgemeende waarschuwing hech
te de conimandunt geen waarde. Hij vatte
het geheel als een „canard” op.
Volgens de Tel.-correspondent staat het
wel vast, dat aan dezen commandant, die
ondanks twee waart-chuwingen, toch aan
land (ging, niet opnieuw een commando zal
worden opgedragen.
De mpitfirs op het eiland Onrust.
Da muiters zullen op het eiland, „Onrust”
(gelegen tegenover Tandjong Priok) worden
opgesloten.
Een detachement infanterie is heden van
het garnizoen Mr. Cornells uitgerukt naar
«rKljOnt Itelk, alw^r- Ii«l jwttu^eetd L
ter bewaking van de muiters op Onrust. i
De DornJer-Wftbvhephooten. die aan de
actie tegen ,.De Zeven Provinciën'’ hebben
deelgenomen, zijm met uitzondering van de
D 3&. die in de buurt blijft, teruggekeerd
nw Telok Belong.
Ee» soAdaal nici
leëAaen lhu>s beert.
De uiviMiecouuuaiidam deelt mede, ter
i vooiKojBHilg van vtueUie geruchte», dat
hedenmorgen op. uen torndor en op den
luiel van ugn vumpuguies(X>iiu*ia»daut als
mede in. de 'Cbiunbrcv va» de eerste, W°-
ixMMcbe couipuguie. van liet 1UW bataljon
en voorts op het pubjiuaUeboid -dn» met
1 wit krijt gesemeveu opscluiHew zijn aan-
1 getroffen, waamui net sciirjft» uilwijst dat
tij door één persoon zijn geschreven. Deze
opschriften luiden ,.Leve de Zeven Provin
ciën „Ik wil geen broedermoord”, „Leve
de marine” en ..Weg met het leger
Als gevolg van het- een eh ander is de
Europeesche compagnie op haar eigen ver
zoek onder commando van den compagnies
commandant naar den regimentscomman
dant getrokken, om haar spijt en veront
waardiging over het gebeurde te betuigen.
Hoe het muitersdrama zich afspeeljie.
Officieren van hun bed gelicht.
De correfcpondent van Aneta, die op de
„Pieti Hein” het bedwingen der muiters van
de „Zeven Pjrovü^-ién” meeniaakte, had
eert onderhoud met den licht gewonden offi
cier luitenant ter zee der derde klass© De
Vos van Steenwijk. die slechts beenwonden
heeft, en de eenige is die temidden van
vele anderen, ver van de plaats waar de
bom viel, getroffen werd.
Hij meent een schot achter zich te heb
ben gehóórd, zoodat vermoed wordt, dat
iemand door schrik zijn geweer heeft laten
vallen of afgaan.
Deze vertelde welk een ravage was aan-
gerioht. De schoorsteen 'J
in een <.w 4--
waaruit de brand kan worden verklaard.
Van de commandobrug, waarop zich
de inheemsche muiterecommandant
temidden van een deel van zjjn mui
tenden ét at major bevond, werd deze
ganache groep weggeveegd.
Deze commandant” bevindt zich onder
de zwaargewonden op de Piet Hein, o>p welk
schip bij twee uren na zijn opname in het
hospitaal, overleden is. i
De bom is gevallen juist achter de com-
I mandobrug. De linkervleugel van de com-
ui&taiid mei ,,De Zeven l’iovincièii ver
groe* en zij veivotgue net senrp langs do
estkusc van bumaijr», gedurende aldien
tijd de autoriteiten op de noogle stellende
van de positie.
De oltieieeie lapporten iiouden in, dat
zich aan boord van liet luiutexsclup bevon
den 16 officieren, 9 Europeesche en 3 In-
lundsche ondei officieren, 44 Europeesche
korporaals eu muuleren 184 Inheemsche
k< rporaals en minderen.
Inmiddels waren de autoriteiten en
sclioepvaartmautschappijen gewaarschuwd.
De eskadercoimuandant. die ziek met den
kruiser „Javu” en de torpedobootjagers
„Everteen” eh „Piet Hein” op de roede van
Bonthain (Celebes) bevond, kreeg order om
zoo spoedig mogelijk naar Tandjong-Priok
te vertrekken.
Het eskader heeft te Soer&baja alle in-
heemsclie schepelingen van boord gez£t en
kwam Woensdagavond laat te Priok aan,
om den volgenden morgen om 9 uur te ver
trokken. Het oponthoud was geen gevolg
van een ongewilde vertraging, doch van
welberaden overleg.
Men wilde in dit stadium van zaken de
kans op ontsnapping van ,JJe Zeven Pro
vinciën” zoo gering mogelijk mafien en het
sclup daartoe zoo dicht mogelijk Straat
Boenda laten naderen. „De Zeven Provin
ciën” is inderdaad cioorgeetoomd alsof er
geen vuiltje aan de lucht was en kwam
heden in den vroegen morgen op ongeveer
20 mijl ten Z.W. van Vlakken Hoek in het
zicht van het eskader, dat toen nog op vrij
aanzienlijke afstand was.
Er was een groote macht aanwezigbe
halve de „Javu" en de torpedojagers twee
zes Dorniers, verschillende
benevens een groep lanavileg-
tulgan.
Er is na
worpen en
welke bom
u nesrgekoinen.
.hsn. Ur
schrikkelijke uitwerking gehad.
„Wecst op uw hoede.”
Uit de vardere mededelingen van den
schout bij nacht is gebleken, dat de com
mandant van de ..Zeven Provinciën” met
alleen een waarschuwing heeft gekregen
Hat baletaal voor ons
herstal.
Dézer dagen is het rapport verschenen
van de commissie, die de ©economische we
reldconferentie heeft voorbereid, aan wier
hoofd onze landgenoot Mr. Trip stond. Het
program dat deze commissie voor de aan-
staande conferentie, wier doel is maatrege
len voor te stellen tegen de ©economische
criaie, levert geen opwekkende lectuur. Het
is duidelijk, dat ons oeconomisch leven
zoodanig ontwricht is,.dat het in zijn geheel
op de helling moet. En wie achter het voor-
gertelde program den toestand kan zien,
waartegen op de ©economische conferentie
de strijd zal gaan, voelt een koude huive
ring langs zijn rug gaan. Wanneer de her
vorming van dit alles wordt voorgesteld,
wanneer een zoo volledige beoordeeling en
herziening van ai die factoren noodig is*
dia ona oeconomisch leven bepalen, dan moet
dat leven wel. totaal ziek zijn en de toestand
uitent dreigend. Maar bovendien leest men
in het uitgebrachte rapport ook den twjjfel
aan de mogelijkheid eener genezing. En dat
is zeker wel het dreigendste van allea
Eigenlijk i8 het geen nieuws, wat de
heeren der commissie ons vertellen. Niet
alleen de gevaarlijke ziekte, maar ook de
twijfel aan de mogelijkheid der genezing
zjjn wij allen ons al min of meer duidelijk
bewust. Maar wjj zien het hier door een
internationalen raad van deskundigen als
t wm vastgerteid. Deze raad, om het ziek
bed van dan patiënt geschaard, stelt in
direct een diagnose, die we, ook al kenden
we dan het groote gevaar der ziekte, ver
bijstert en ons duidelijker dan tot nu toe
oen ernst van den toestand doet beseffen.
Gewnenlijk hollen we «teu afgrond, tege
moet W« weten hoe we het moeten doen,
wat we moeten doen. Maar we zyn on-
machtig. Dat ia het ontstellende, maar
tevens verbijsterende van den toestand.
Want.hierom gaat het toch eigenlijk. Dit
is do (piintessens van de raadgevingen der
voorgestelde maatregelen, dat wij ©econo
misch moeten ontwapenen. Allerlei rnaat-
regeion, allerlei veranderingen in ons oeco-
“onusche leven en ons financieel stelsel zul
len noodig zjju. Maar de basmaan dat alles
tal moeten zijn de oecononusche ontwape
ninF De heeren der commissie zeggen het
duidelijk genoeg. De oeconomische confe
rentie zal een ontwapeningsconferentie
moeten xjjn. Dat is het «ene noodige. Maar
'kt i" ook juist het fatale. Voor wie het
en laten van de ontwapeningseonfe-
rtfltie en van de voorbereidingscommissie
heeft gevolgd, is nadere uitleg feitelijk
overbodig. We kunnen niet ontwapenen of
wo willen met ontwapenen, omdat we elkaar
wuntrouwen en allen ons e»8«n direct na-
houaal belang als doel kennen. En evenmin
zullen we oeconomisch kunnen ontwapenen,
omdat we alleen het binnen eigen grenzen
nog ingesloien nationaal belang zien zonder
te begrijpen, dat we door het yormen van
elgesloten nationale oeconomische gebieden
°M oeconomisch leven vernietigen.
Wij weten, dat wij ook terwille van ons
eigen behoud de tariefmuren moeten afbre
ken, die we rondom onze landen hebben op
gebouwd, maar we kunnen ze niet afbreken,
u‘nd*t de vrees, dat mogelijk den buurman
'X^jGHE o n
aALM. malsch, vet en niet zout, machinaal dun uitgesaeden 55 cU per ons.
PALING, MAKREEL. BOKKING, enz. ene.
L. nVNWEWEC 75 TELEF. 3202.
