Schoenreparatie
Ledenvergadering
DRUKWERKEN
frOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 11 FEBR. 1933 TWEEDE BLAD
I. Een Woonhuis
II. Eon Woonhuis
III. Een Woonhuis
Alles verandert
P. Bokhoven te Gouda
D. G. van Vreumingerr
W. Poot- Gouwe 34
Jaarvergadering en Filmvarteoning
Notarli 6. W. Nagtglas Boot
Notaris G. VOS
KAMER VAN KOOPHANDEL
VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Afd. Grootbedrijf
op Maandag 13 Februari 1933
Afd. aouda wan da Zuid.Hallandaoha Varaanlgin|
„HET AROEME KRUIS"
o&ó ^DruRwerR ia
,00/1 goeó oacRet
,voor óen geêrt iRer
Extra Réclame
Nederlandsche Reisvereeniging
WIJ LEVEREN
VOOR DEN ZAKENMAN
VOOR DEN PARTICULIER
VOOR VEREENIGINGEN
ENZ. ENZ.
Wij wachten gaarne Uwe opdrachten, die wij
vlug en correct zullen uitvoeren tot de laagst
mogelijke prijzen.
■if" Onze persen moeten draaien
Bel ons op, No. 2745onze vertegen
woordiger komt U gaarne bezoeken.
drukkerij
Een handig küti1
L BINNENDlfK-
C. J< J. Loava
Een Regentendagbeek uit de lSé eeuw.
Ongeluk of opzet?
te GOUDA
zal op MAANDAG 13 FEBRUARI
1933, des avonds om half acht in
Hotel „de Zalm" aan de Markt aldaar,
aan de Wachtelstraat no. 44 te Gou
da, zroot 84 c.A.
Ontruimd te aanvaarden.
aan de Karnemelksloot no. 68, te
-Gouda, g^oot 95 c.A.
Verhuurd voor 29.50 per maand.
aan de Graaf van Bloisstraat no. 45,
te Gouda, groot 94 c.A.
Verhuurd voor 6.per week.
Aanvaarding en betaling 13 Maart
1933. Bezichtiging volgens plaatse
lijk gebruik.
te WADDINXVEEN,
zal op WOENSDAGEN 15 en 22
FEBRUARI 1933 des v.m. 11 uur, in
het café vftn den heer A. Kwaak
aldaar in het openbaar verkoopen
krachtens art. 1223 B. W,:
Waar een belangrijk deel onzer industrie n.l. de BOUW
BEDRIJVEN, nog steeds geen vertegenwoordiger in bovenge
noemde Kamer heeft, is het van algemeen belang dat thans de
candidaat dezer groep wordt gekozen. De afd. Gouda van den
Ned. Aannemersbond bestaande uit aannemers uit GOUDA en
OMLIGGENDE GEMEENTEN beveelt daarom met klem aan
Uw stem a.s. Maandag uit te brengen op den Heer
aan de Neèse pi. get. no. 58, met
schuur, werkplaats, fabrieksgebouw
met machineriën voor houtbewerking
en een groentenkas, met erf en tuin,
nabb' de Oranjelaan te Waddinxveen,
groot 12.85 A.; eigendom van den
heer K. Énde.
Aanvaarding bij de betaling op 7
April 1933.
msar niet de qualiteit van
Het Bestuur der Afd. Gouda N.A.B.
A. DE WILDE, waarn.-voorzittêv
H. ZANEN, secr.
van
probeer eens onze
MELANGE 2
rijpe pbrtorico en Maryland dooreen
gemengd h 20 ct. p. Va ons,
deze is overheerlijk.
op MAANDAG 13 FEBRUAM 1933 's avonds 8'/, urn-
in de Sociëteit „De Reünie" (boven) alhier.
Notulen. Jaarverslag en Mededeelingen. Periodieke aftreding dei Bestuursleden:
!>r. P. DE BOBR en E. HOEFMAN, Zuster SCHOONDEKlWOEKD en Mevrouw GOKM,
die terstónd herkiesbaar zjjh. —'Wat verder te bespreken zal zijn. Rondvraag.
HET BRSTüW
Eiken kooper van 50 ct
één Zi pond PINDA CADEAU.
Het adres voor alle soorten
Binnen- en Buitenlkndéch
FRÜIT.
Groote sorteering,
dus altijd keus.
De Goedkoope Fruithal.
Afdeeling GOUDA, i
op WOENSDAG 15 FEBRUARI 1933, 's avond» 8% our
in de achterzaal van Café „Central", ingang Zeugstraat.
Vertoond wordt dé film van de Generale naar Zwitserland Appenzell)
opgeluisterd door pianomuziek.
moet (ij het eent probeeren
In de Schoenmakerij van
KEIZERSTRAAT Ne. 45 GOUDA
worden alle stukken leder die vuil geworden zijn, vooe tal*
prijs opgeruimd. Heeren zetfreparateurs maakt er gebruik W-
Gummihakken vanaf 1 ct. por paar.
TEL. 2152. GOUWE 15.
EAU DÉ COLOGNE'S
PARFUMERIëN
SCEH6BRB8NOOWGDHEDEN.
Groote tube MIJL-KOK TANDPASTA
15 ct.
ERASMIC TANDZEEP 25 ct.
VELOUTY DE D1XOR 20 et. p. tube.
Het GEMAKKELIJKSTE en bet VOOR-
DEELIGSTE u het, wanneer tl
heeft, vrijgekomen dóór verhuiKióZ, n~
geval, boedelscheiding C.A, dat 0 een WW
man ontbiedt die allea conia»' Tl®
U koopt.
HET adres hiervoor ia
TERRAZZO-, HOU^GRANIET- ea
BETONVLOEREN.
Groote voorraad
GRANITO GOOTSTEENEN
voor spotprijzen.
!-#■Zie de Etalage. "v£S
BL. SINGEL 13 TEL. 3275.
MOLENWERF 89
met 20 SENOWTA»
30 «ent
Alléén
Dan naari
op de GOUWE.
Wij zijn ruim gesorteerd
en zeer voordeelig.
De laatste geaWltoneePde goederen
tegèn spotprijs.
MARKT 31
GOUDA
XXI.
29 April 1768 De W A Mark doet den
fad op den Bybel met de hand daarop
teleggen en wel op 't le Capittel van't
"Evangflium Johannes volgens 't En
gelse gebruykt wegens de Executie (de
^tenuitvoerlegging) van't Testament van
"Mr. P. Hoogwerff.
Dominee Johannes Wilhelmus Marck
was getrouwd met Diderica Hoogwerff.
Hij was blijkbaar executeur-testamentair
van de nalatenschap van Mr. Hoogwerff en
bevestigde zijn verklaringen omtrent den
toestand van den boedel met een eed. Dien
eed legde hy echter niet op de gewone wijze
^Ds. fr Marck was de zoon van den beken
den hoogleeraar in de theologie Johannes
i Marck, die achtereenvolgens in Franeker,
Groningen en Leiden professor was geweest.
In de Nieuwe Rotterdamsche Courant van
Zondag 22 Januari 1983, ochtendblad D, is
onder de rubriek „Kerknieuws" aan dezen
hoogleeraar en diens invloed op de Schot-
nche theologie een beschouwing gewijd.
Ds Marck was in 1768 de meest voor
aanstaande van de vijf predikanten van de
heerschende kerk. Hoe zeer hij gezien was,
blijkt uit het aantal treurzangen, die bij zijn
dood in 1767 aan hem werden opgedragen.
Ds. Marck had, toen hij stierf, de Goud-
sche gemeente vijf en veertig jaar gediend.
Hij had zich gekenmerkt door zijn jjveï om
ongeloovigen te bekeeren en door zijn vlam
mende taal ten aanzien van hen, die niet
voor bekeering vatbaar bleken.
Zjjn levenshouding als predikant blijkt uit
de eerste vier regels van een aan hem ge
wijd grafschrift:
Hier rust een wakk're Bijbel-tolk
Een Barnabas voor 's Heeren volk,
Een Boanerg voor onbekeerden;
Die 't Woord der Waarheid zuiver leerde.
„8 Mey Magistraat
„J de Pier cum suis (en eenige an
deren) request gepresenteert wegens
„de huur van de kraan en Vexatie (pla
ngerij) is goedgevonden zig te houden
„na de Ordonnantie (zich te houden aan
„de gemeentelijke verordening)
„17 Mey Magistraat
„De Schipper van Haerlem versoek
gyn Schip voor deze keer te mogen laten
kalfateren op een ander plaats om dat
„hier niet kan geholpen worden geaccor-
„deert (toegestaan)
De schipper op Haarlem was evenals de
andere Goudsche schippers gebonden aan
het Vroedflchapsbesluit van 28 Mei 1696
waarbij was bepaald, dat „alle de Gilde-
broeders, in 't Groot- en Kleyn-aehippers
Gilde zynde, mitsgaders alle kley-schippers,
die de groote Sluys passeren, gehouden zul
len zyn, haer Nieuwe Schepen, Schuyten,
Boots, Masten, Sprieten, Swaerden, ende
alle 't geene daer aen dependeert (daaraan
toebehoort), niets uytgesondert, mitsgaders
alle reparatien en callefatering daer aen
vallende, te laeten maeken hier ter Stede,
by een van de Gildebroeders van 't Scheep-
maekera Gilde". Wie zich hier niet aan
stoorde, kon een zware straf verwachten.
Hij verloor zijn gilderechten en moest hon
derd gulden boete betalen voor elk nieuw
belangrijk onderdeel, dat hij voor zijn schip
aanschafte, benevens vijf en twintig gulden
voor elke reparatie.
In dit geval echter; waar In Gouda de
reparatien niet afdoende konden geschieden,
moest de Magistraat den betrokken schip
per wel toestaan om van het vroedschaps-
bêsluit af te wijken.
,,'t berigt van Boesbergen op de reso
lutie (beschikking) van den 26 April s
0 „1768 ingekomen, geauthoriseert (toe
gestaan) en gequalificeert (toegestaan)
„om't huwelyk te solemniseeren (in te
„zegenen) met eenparigheyd.
Boesbergen had aan de opdracht van de
Magistraat voldaan en schriftelijk uiteen
gezet, waarom hy tegen het huwelyk van
zyn dochter Janna was.
Hy deelde mede, dat „de gemelde Johan
nes van Gelderen aan zyn voornoemde dog
ter de vryage had gemaakt sonder zyn ken
nis, en lang daarna aan hem had versogt,
verkeering met zyn gemelde dogter te
mogen hebben, dog op soo een indecente
(onbeschofte) wyze, dat hy zig verpligt
vond sulx te weygeren". Zyn dochter had
toen het vaderlyk huis verlaten. Het slot
was, dat „hoewel het voorzegde gedrag van
den gemelden Johannes van Gelderen niet
veel goeds voor zyn gemelde dogter voor
spelde", hy toch verklaarde „het voorzegde
huwelyk te zullen gehengen en gedogen"
(te zullen toestaan).
Na deze uiteenzetting stond ook de Ma
gistraat de voltrekking van het huwelyk
toe.
„De Heer Boers op te klimmen als
„Secretaris met eenparigheyt.
Mr. Boers was, voordat Mr. van Brand-
wyk tot pensionaris was benoemd, de laag
ste in rang van de drie secretarissen. De
Magistraat besloot nu met algemeene
stemmen, om hem te bevorderen. Voort
aan was Mx. Boers van de secretarissen dus
de tweede in rang. Van een daaraan ge
paarde traktementsverhooging bleek echter
niets. t
„Op den 19 April is vastgesteld om
„op den 17 Mey 1763 't vacante Secre
tariaat te vergeeve
„Baillu Mr C N Plemper
„J d Lange
„Dekker
„HoeVe
„Hoeve
„Boon
„Kedts
„Jongkind voor B Jongkind
„Does
„Moor
„Burch
„Griffioen
„Tyssen
„Dus ider 6 Stemmen
„Waaromme is goedgevonden te loten
„by briefjes, en is te beurt gevallen Mr
„Boudewyn Jongkint die daarmede is ge-
„filiciteert geworden
Terwyl de pensionaris door de vroedschap
werd benoemd, werden de secxetarisplaatsen
door de magistraat vergeven.
„18 Mey Regtdag demptis Boon en
,JCedts
„F Lafeber dagvaart Leendert Kra-
„mers vrouw over injurie (wegens be-
„leediging).
Men zou hieruit kunnen opmaken, dat
Reyntje Postumus, de vrouw van Leendert
Kramers, op haar beurt Frans Lafeber had
beleedigd en dat deze laatste daarop ook
met een dagvaarding was gekomen. Dat is
niet het geval; van der Hoeve was in de
war. Frans Lafeber en zyn echtgenoote
waren gedaagden en excipiënten (verweer
ders)- Hun'procureur Cornelis Brack voerde
het verweer, dat de vierschaar onbevoegd
was om van deze zaak kennis te nemen,
want dat „by de ordonnantie (keur) voor
de Politiemeesters of Commissarissen van
kleyne zaaken binnen dese Stad uytdrukke-
lyk was gestatueerd (bepaald), dat onder
anderen zaaken ook alle Actiën van Injurie
(beïeedigingszaken) ter eerster instantie
(in eersten aanleg) komen moesten voor
Politiemeesters". Hy eischte dientengevolge
de niet-ontvaftkelykheidsverklaring van
"eischers en de „absolutie van gedaagdens
van deze instantie" (het vrij-uit laten gaan
van de gedaagden). Hy verzocht tevens,
„dat deze zaak mitsgaders parthyen zullen
werden gerenvoyeert ter(verwezen naar
de) Kamers van gemelde Politiemeesteren".
Dit laatste klihkt in onze ooren wel een
weinig vreemd. Lafeber en echtgenoote
schuwden biykbaar de behandeling van het
geschil niet en wenschten óók een rechter-
lyke beslissing.
„Politiemeesteren" behandelden, zooals
reeds boven is gebleken, de kleine geschil
len, waaronder biykbaar ook de beleedi-
„Berle Sussel geeft Sig aan als Erff-
„genaam van Judith Süssel.
Op het allerlaatste oogenblik kwamen uit
Hanau in Duitschland de erfgenamen van
Judith Soesel opzetten. In leven was nog
één hroer Berle, die tegelyk optrad voor de
kinderen van de twee overleden zusters
Heyle en Fradgen, die getrouwd waren ge
weest respectfeveiyk met Nathan Loubin-
gen en Nathan Serene. De erfenis zou dus
in drieën moeten gaan. Een derde deel zou
toekomeh aanjBerle Soesel, het tweede der
de aan Feyle, Soesel, Beis en Joseph Nathan
Loubingen en het laatste derde aan Gutle,
Schoule, Serckle en Vogele Nathan Serckle..
„19 Mey regtdag Scheepen Commis
sarissen dempto Boon Claris Collecteur
„en J Smaaze versoeke de navolgende
„personen te beedigen
„Zeepordonnantie art 22 H van Noten
„van Reeuwykv
„TappersJ I Huytelaa.- Goude-
„rak
Jacobus Claris inde de accyns op het bier,
terwyl Jan Smaaze belast was met „de col
lecte van de Seep Accyns". Uit den aard
der zaak moesten zy by de vaststelling van
de hoegrootheid van den accyns heel vaak
afgaan op de bun door de belanghebbenden
verstrekte gegevens. Om nu het bedrog zoo
veel mogeiyk in te perken, lieten z(j de
aangevers door schepen-commissarissen be-
ëedlgen.
„20 Mey Vroedschap
„Mr B Jongkint aangestëld synde by
„de Magistraat, is geapprobeert by
„(goedgekeurd door) de vroedschap, en
„Boers opgeklommen
„in de plaats van Speelman adjunct
„ter Dagvaart, is aangesteld Mr. A. van
„der Burch
Mr. Jacob Speelman was met ingang van
Mei 1762 „Gecommitteerde Raad van de
Staaten van Holland" geworden in plaats
"van Mr. A. van der Burch. Speelman en
van der Burclr hadden „stuivertje gewis
seld".
„6 July Regtdag
„F. Lafeber dagvaar L Kramers Huys-
„vrouw Over injurie (beleediging)
„Stukken overgegeven en gevordert
„tot pliecq en dupliek (repliek en du-
„pliek).
Ook dit is onjuist; Lafeber had niemand
gedagvaard. Wel werden ter vierschaar
stukken overgereikt.
9 July Jan Luype C S (en eenige an-
„deren) versoek dat de proeff opge
komen by (door) 't Smitsgilde van H
„Ormond niet mag worden geappropeerd
„(goedgekeurd) by de Magistraat: goed
gevonden 5 tegens 3.
In het smidsgilde was er weer ruzie.
Overman en dekens van „St Elois Gilde"
hadden H. van Ormond op grond van de door
dezen afgelegde proef als meester toege
laten. Aan de vakkennis van van Ormond
werd evenwel door een aantal collega's ge-
twyfeld. Vandaar dat „Jan Luype C S" eey
adres by de Magistraat hadden ingediend
om van Ormond niet tot het gilde toe te
laten. „Jan Luype C S" waren als smeden
niet zoo maar de eerste de beste; zy waren
oud Överluyden en Deekens van het gilde.
Blijkbaar waren er twee party en en trachtte
de bovendryvende party door het toelaten
van haar aanhangers haar machtspositie te
verstevigeft.
Beide partyen vonden steun by leden van
de Magistraat. Dat blykt uit de stemmen,
die voor en tegen het standpunt van Jan
Luype waren uitgebracht.
„Pelt aangesteld $ls Sequester (ge-
„rechtelyk bewaarder) in den boedel van
,»J. Soe8e, versoek den Boedel na von-
„nisse van Scheepenen overtegeeven, ge-
„W.A.VXUC6I b
„t Berigt van de kruydeniers innege-
„komen Synde omtrent de Kraan is
„goedgevonden te biyven by de Ordon
nantie
De Magistraat handhaafde de verorde
ning.
„14 July Inthimatie (vergadering) van
„Scheepenen
„aciiuepenen
„Jan Moraal gevangene op de poort,
„werd opgeysch door den Baillu van
„Schieland geaccordeert (toegestaan)
„mits betalende de kosten.
De staat Gouda leverde een gevangene uit
aan den staat Schieland op dezelfde wyze
als di,t heden ten dage byvoorbeeld nog ge
beurt door Nederland aan Duitschland. Over
de kosten wordt echter in een dergelyk ge
val tegenwoordig niet meer gerept.
„19 July De Smits Luypen pypker en
„Ambrosius klagen over de Gildebroe-
„ders wegens 't opneemen van de proeff
„van H van Ormond en over de Scheid
koorden haar aangedaan gewesen van
„de hand.
Jan Luypen, Jan Pypers, Jan Justus Mar-
tyn en Jurri Ambrosius „oud överluyden en
Deekens van St Elois Gilde", hadden met
hun klacht ook nu geen succès. Zelfs het
feit, dat zy op den koop toe nog waren uit
gescholden ook, vermocht in dè meening van
de Magistraat geen verandering te brengen.
„24 July inthimatie (vergadering) te
„11 Uuren in Burgemeesters Camer over
„twee jongens die eenige dieffstallen
„hebben gepleegt ten huyse van Dirk
„van Roon: met name Maerten en Claes
„de hoog wonende in de Sak
„28 July persistit over voorgemelde
„Jongens
„gepersisteert (volhard) by voorgaan
de antwoord en ondertekening en goed
gevonden Dekker te laten beachryven
„tegens Saturdag om te vonnissen
„30 July Vonnisse
„Burgermeester de Lange 't praeadvis
„uytgebragt hebbende om beyde bin-
„nenskamer te geeselen en te Confinee-
„ren (op te sluiten) voor 6 jaar is door
„de Burgermeester de Moor en alle de
„Scheepenen om haar jonkheyd versogt
„om 't laaste en 't vonnis is aanstonds
„geprononcieerd (uitgesproken) op de
„gevangen poort.
„Persistit" was de naam van de vergade
ring van schepenen, waarin een verdachte
moest verschynen om dè door hem afge
legde verklaringen nog eens te hooren voor
lezen en waarin hem daarna werd gevraagd,
of hy by die verklaringen „persisteerde"
(volhardde).
Het feit, dat door de jeugdige gebroeders
de Hoog was bedreven, was niet van ern-
stigen aard. Het niet kunnen onderscheiden
van het myn en dyn werd evenwel in de
18e eeuw nog als een zeer zwaar vergrijp
beschouwd. Hier werd dan ook geen „ban-
nissement" toegepast, maar volgde een ver
oordeeling tot zes jaar gevangenisstraf. De
geeseling, die de ouderwetsche burgemees
ter de Lange hun bovendien had toege
dacht, bleef hun evenwel gespaard.
„14 Sept regtdag
„De Saak Sussel 2d« indaging geac
cordeert (toegestaan)
Al waren er reeds erfgenamen komen op
dagen, toch bestond de mogelykheid, dat er
nog meer waren. Vandaar een tweede op
roeping.
Het gaat ons niet aan, hoe de dingen
eindigen, maar wèl hoe zij zijn. En zij
zijn dikwijls heel slecht.
FKUlLLETOy.
Naar het Engelsch van
J. S. FLETCHER.
41 (Nadruk verboden).
Op één plankje borstels, kammen, eenige
Mfcjw opgevouwen handdoeken, wat toilet
artikelen op de andere een paar boeken,
ten «garenkistje, eenige pijpen. Maar op
het deksel van het sigarenkistje Lag een
langwerpige enveloppe Toen hij die zft8»
•laakte Birch een kreet en strekte onwille
keurig zijn rechterhand uit.
Verdraaid, je hebt gelijk, Mallinaon'
•chreeuwde hij. Mijn enveloppe!
Maar Marston's hand was hem tfóór. Hij
groép bedaard de enveloppe, sloot het deur
tje weer af en ging naar het licht. Hij tfök
«en dubbel vel papier ült het couvert^ keek
«ug tikaT den onderkant van leder bliid eii
"uitte zich tot Birch
Is dit het testament, dat ti onlangs
*<x>T Sir Cherille maakte'
Ja riep Birch. Dit is het, wtt-
J» ëehigen twijfel nattnn-lijk is he« dit.
■4 «*n geluk, dat je op dat idee bent <ge-
roroen, MaBinaon. Ik was er nooit op ge-
•«nen. Wat een opluchting!
ue fabrikant stond teraijd® op rijn sigaar
tesw*en' k<ek naar Marston, die het
testament
niet twee handen vasthield én
snel den inhoud doorlas.
We moestien het nu maar in mijn safe
wegsluiten, zei Birch plotseling, tk^
Marston draaide zich om en zag Birch
aan. Het was een scherpe blik, die Sfanm-
son deed glimlachen.
Ik zie, dat ik de executeur ben, merk-
"te Marston droog Op- Hij vouwde het testa
ment dichtdeed het weer in de enveloppe
en stopte di6 in zijn zak.
Tot ziéns, meneer Mallinson, klonk
het bedaard. Ik ben u zeer verplicht. Zon
der één woord méér liep hij de kamer uit,
de trappen af, de straat op. Mallinson keek
BirCh aan.
Hmzei hij peinzend. Die voor jou,
jongen. Wat 1b er aan de hand?
Birch die een kleur van kwaadheid had
gekregeA door Marston's beleedigende han
delwijze, wierp een somberen blik op den
fabrikant.
Weet ik het; het doet er trouwens ook
niets toe, mopperde hij, toen ze de toilet
kamer uitgingen. Trouwens jij bent er ge
tuige van geweest, dat het testament ge
vonden is en dat Marston het hoeft mee
genomen.
Ja zeker' stemde Malliéon toe Dat
is itt orde, natuurlijkMaar zeg 's jongen,
hoe staat hot rtiet de bélooning, <He je hebt
uitgeloofd voor het tertigtfndett' Tk zou
zeggen, dat je nü een ohèque van vijfdui
zend pond voor me behoort uit te schrij
ven. Je hebt dat natuurlijk gedaan in hét
belang van Franoadsetjè, hè? Nou,, waar
of Aiet'.
Birch kéék Mallinaon recht m de oogen.
Hij begreep plotseling, dat dere in ernst
sprak.
Ge wilt dus, dat ik me daaraan houtl?
vroeg hij. Een vermogend man als jij.
Een aanbod is een aanbod, jongen!
hield de fabrikant vol. En zelfs mensehen
niet geld kunnen fer altijd nog wel 'n beetje
bij gebruiken. Het testament is door mij
gevonden en ik wensch de belooning er
voor te ontnrangwM
Ga mee iets drinken, dan zullen we
daar eens over praten, antwoordde Birch.
Hij was innerlijk woedend bij de gedachte,
dat Marston het testament mede genomen
had, naar Sindal natuurlijk. Maar bet
was nu eenmaal gebeurd. Het is een alle-
machtige bof, dat je daaraan dacht I zei hij,
toen ze gingen zitten. Het maakt verschei
den dingen een hoop eenvoudiger.
Jawel, maar daarmee is nog niet ver
klaard, hoe de oude man aan z'n eind
kwam, merkte de fabrikant op en schudde
veelbeteekenend met het hoofd. Dat moet
nóg opgehelderd worden. En het lijkt me
zoo, dat die jongeman geen steen op de
andere zal laten.
Inhiiddéls was Marston vlug naar Sin-
dai's kantoor teruggegaan Hij legde de en
veloppe met zijn inhoud op het bureau van
den rechtsgeleerde, terwijl hij zijn nieuws
vertelde
Alstublieft, voegde hij er aan toe. En
in orde ik heb het doorgelezen
Voor het eerst sedert zijn komst, toonde
Weathershaw eenige opwinding. Hij gooide
de krant neer en sprong op, gespannen toe
kijkend, toen Siadal het testament open
vouwde. Het geroutineerde oog van den
rechtsgeleerde had het document in een mi
nuut doorgelezen.
Ja dat is heelemaal in orde, zei hij,
naar Marston ziend. Lieve deugd, waar iB
bet gevonden? En door wie? Toch niet door
Birch?
Mamton vertelde het in 't kort.
En geen andere pkpieren er bij? vroeg
WoaKhershaw. Niet die documenten, die
meneeT Etherton aan Sir Cheville gaf?
Neen, antwoordde Marston. Er was
niets anders dan dit.
Weatherahaw viel in zijn stoel terug. Als
Marston op hem gelet had, dan sou hij
plotseling een, een seoonda maar, ieta in de
oogen van den detective hebben kunnen
zien nikkeren. Maar Marston keek naar
Sindal, die voor ziori uit stond te staren.
Zijn mond wan even open en er waren rim
pels op zijn voorhoofd, het was hem aan
te zien, dot hij 'n moeilijk probleem tracht,
te op te lossen. Plotseling helderde zijn ge
zicht op en hij sloeg met de vuist op zijn
bureau.
Ik geloof er geen woord van! riep hij
uit.
WeatheTshaw keek naar Sind&l's gezicht
en zei niets Maar Marston vloog op.
Je gelooft eT geen woord van waar-
v an ik vroeg hij.
Weer sloeg Sindal met de Tuist op zijn
bureau. Nu, dat Sir Cheville zijn testament
in dat loketje heeft gelegd, zei hij met na
druk. Niets kan me dat doen gelooven Het
werd erin gelegd door dengeen, die het
gestolen heeft. Dat is een doorgestoken
kaart!
Marston werd Tood. Alles wees op nieuwe
schurkenstreken en bedrog ergerde hem'
„Sophia Rutte anders Sytje Thomas
„versoek om zonder gebruyk van zegels
„tegen Joh: Oudaan te mogen procedee-
„ren, zynde in de kraam gekomen, ge-
accordeert (toegestaan)
„21 Sept regtdag
„Sophia Rutte anders Sytje Thomas
„Eyseresse wegens trouwbelofte om te
„trouwen en in de kraam gekomen den
„16e August 1763 by Jan Oudaan, de
„vader en zoon present, doen geen de
fensie (verdedigen zich niet)
f s verleent het le default (eerste ver
stek)
Den 14en September vroeg de meerder
jarige Sophia Rutte om „zonder gebruyk
van zegels te mogen procedeeren". Dat wil
zeggen, dat zy toestemming vroeg om kos
teloos een proces te mogen voeren. Een
week later reeds stond Johannes Oudaan,
vanwege zyn minderjarigheid by gestaan
door zyn vader, voor de vierschaar.
Deze procedure kan in ons tegenwoordig
recht niet meer voorkomen. Sophia Rutte
eischte nameiyk iq de eerste plaats, dat
Oudaan op grond van de door hem gedane
schriftelijke trouwbelofte zou worden ver
oordeeld om met haar te trouwen „in facie
ecclesiae aut coram judice" (ten overstaan
van den predikant of van den rechter). Ver
der eischte zy, dat Johannes, voor het geval
hy ook nk het vonnis zou weigeren het ja
woord uit te spreken, reeds nu voor alsdan
tot een schadevergoeding van duiéfend gul
den zou worden veroordeeld. N.
Daarnaast vroeg zy tot onderhoud van
haar kind „twee gulden en tien stuyvers"
per week, totdat dit kind den leeftyd van
20 jaren zou hebben bereikt.
Haar standpunt, dat trouwbelofte tot een
huwelyk verplicht, was geheel in overeen
stemming met "het toenmaals geldende
recht. Trouwbelofte bracht een verloving
tot stand en een verloving kon niet een-
zydig worden verbroken. Op een verloving
behoorde een huwelyk te volgen, desnoods
met tusschenkomst van den rechter.
Zooals men weet, is dit tegenwoordig niet
meer het geval. Artikel 113, le lid van ons
Burgerlyk Wetboek zegt uitdrukkeiyk:
„Trouwbeloften geven geene regtsvordering
tot het aangaan des huweiyks, noch tot ver
goeding van kosten, schaden en interessen,
uit hoofde der niet-vervulling van de belof
ten. Alle bedingen tot schadeloosstelling te
dezer zake zyn nietig."
Er is op dezen regel echter één uitzon
dering.
Wanneer partyen in ondertrouw zyn op
genomen en de jongen of het meisje wil
daarna niet trouwen, dan kan hy of zy door
de andere party worden aangesproken „uit
hoofde der werkeiyke verliezen, welke de
eene party, door de weigering der andere,
in hare goederen mogt hebben geleden, zon-
der dat daarby eenige winstderving zal kun
nen in aanmerking komen."
i Wanneer dus een jongen met een meisje
met een bruidschat van een ton in onder
trouw is opgenomen, en het meisje weigert
daarna om te (rouwen, dan zal hy haar in
de meeste gevallen alleen tot schadevergoe
ding kunnen aanspreken voor de kosten
van zyn trouwcostuum, zyn hooge hoed en
de bloemen. Hy kan echter geen schadever
goeding eischen voor het feit, dat hem de
bruidschat ontgaat.
De Engelsche wet sluit echter veel nau
wer by ons oude recht aan dan de Neder
landsche. In Engeland kan de eene party de
andere nog steeds tot schadevergoeding aan
spreken op grond van het verbreken van
trouwbelofte. Vandaar, dat een Leidsch
hoogleeraar op zyn college tot de manne-
lyke studenten de waarschuwing placht te
richten om in Engeland nooit alleen met een
dame in een spoorwegcoupé te gaan zitten.
Want, zei hy, voordat je er op verdacht
bent, wordt je tot schadevergoeding wegens
verbreken van trouwbelofte aangesproken.
In ons land bestaan gelukkig zulke ge
varen niet.
Nadruk verboden.
(Wordt vervolgd.)
Dr. Mr. J. SMIT.
't leek wel, of iedere dag weer opnieuw
moeilijkheden en last met zich bracht. Hij
keek boos naar Sindal, alsof het diens
dfchuldi was.
Kijk 's hier, vervolgde de rechtsgeleer
de onrustig in zijn stoel schuivend. Wie
zou nu zoo idioot zijn om te gelooven, dat
Sir Cheville dat testament in zijn loketje
sloot? Nonsens! Waarom zou hij dat gedaan
hebben? In zijn eigen zak zat het veilig ge
noeg. Hij ging naar huis langs een weg,
dien hij honderden malen geloopen had.
Wat voor reden zou hij nu gehad kunnen
hebben, rijn testament daar te laten? En
als hij het uit. voorzichtigheid deed, waarom
legde hij de andere papieren er dan met
hii? Ik zeg jullie, het is een doorgestoken
kaart Het testament is in dat loketje ge
legd na den dood van Sir Cheville!
Weer beukte hi) in het vuur van zijn
overtuiging op zijn bureau en ging opge
wonden verder:
- Loketjes! riep hij spottend. Ik ken die
loketjes - heb ik er zei! ook niet een? Lor-
ren zijn het ik wed. dat ze allemaal met
één sleutel geopend lrannen worden! Wie
deed dat van Sir Cheville open? met den
sleutel aan zijn bos? Laat u eens kijken en
vergdijkt u dien nu eens met de mijne. Ik
hen er zeker van, dat ze allemaal hetzelfde
zijn de eenige bedoeling van die loketje»
is dat je er je eigen kam en borstel en een
echoone handdoek in kunt bewaren.
(Wordt vervolgd.)