skast
eomg
ex
iouda
1933
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500
P G. SCHARLEMAN Jr.
NIEUWS. EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
™££EN,W0UDE’ BODEGRAVEN. BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
qjlEUWERKERK, OUDERKERK, "OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
R0. 18184
Ditblad verschijnt dagelijks behalveop Zon-en Feestdagen
EERSTE BLAD
Door smart gelouterd
Losse bladen uit het Dagboek
van een Gouwenaar.
Brieven uit de Hofstad.
DE GESTOOMDE MAKREELEN zijn nu fijn en vet.
LANGE TIENDEWEG 78 Telef. 3202.
Zaterdag 13 Mei 183373« Jaargang
M
Pro). UUili LUNS.
M
elk gebied
Rotterdam
NPLATEN
nteressante
FEITLLETON
i zien!!!!!!
e prjjzenü
(Wordt vervolgd.)
en bij
t 31.
„In den ban de naakte kin,
De baard, die geeft het leven zin."
>or een goede
wer Consump-
rens een sieraad
er groote keuze
Winkeliers in
ren, Zuivelpro-
nz. Vervaardi-
abriek. Scherp
rijzen.
wielrenner.
door
HALLIWELL SUTCLIFFE
Voor Nederland bewerkt door
J. P. Wesselink—van Rossum.
(Nadruk verboden’
op tafel en Wilde
en smeet de beke't. en
zijn handen krijgen kon,
'ten, en daarna holde
iets duivelachtigs in
baal uit het
i. Het geeft
wedstrijden
een titanen
„De verschijnselen van de mode
zijn als zoovele uitingen, die een
periode vergezellen èn karakteri-
seeren."
kon, wikkelde haar kind goed in, nam
het in de armen en ging recht toe recht
aan het veen in. Dat was dagen geleden,
toen die ontzettende sneeuwbui viel en een
kleine jongen, die haar de hoogte op had
Zien loopen, bijna onkenbaar in de sneeuw
vlokken, rende vol angst naar zijn moeder
en schreeuwde, dat hij een spook gezien
had Ze moet nu wel gestorven zijn, de
arme vrouw, zij en het jongske. en ik denk,
dat het haar niet spijten zal uit haar ellen
de verlost te zijn.
Dit nummer bestaat uit twee Haden.
MCLXXVII.
De Haagsche Kunstkring.
Een enkele maal valt een journalist wel
het voorrecht ten deel, dat hij ergens wordt
toegeiaten, waar voor ieder ander buiten
staander de deur altijd gesloten blijft.’ Hij
is dan middelaar tusschen publiek en het
geen daar achter die deuren geschiedt. Hij
kan er van vertellen, zoodat het niet noodig
is zelf te gaan kijken.
Zoo viel ons verleden week het genoegen
te beurt een kijkje te mogen nemen in het
nieuwe clubhuis van de Haagsche Schets-
club, terwjjl de daar beoefende kunst, het
model-teekenen werd beoefend. Deze club
bestaat reeds dertig jaar en heeft ten doel
zoowel beroepsschilders als hun, die naast
hun eigen beroep zich aangetrokken gevoe
len tot de edele teeken- en schilderkunst, de
gelegenheid te verschaffen zich te blijven
oefenen in het zoo moeilijke maar tevens
zoo leerzame, zoo noodzakeljjke ajls interes
sante teekenen naar het levend model.
Tweeërlei wordt praktisch daarbij tevens
bereikt. In de eerste plaatt de efficiency.
Het is vr(j kostbaar voor een schilder om
zelf modellen te laten poseeren en door coö
peratie worden die kosten zeer gering. In
de tweede plaats is er een geregelde gele
genheid, want twee avonden per week
’s zomers één avond is de club geopend.
Ontegenzeggelyk heeft het collectief teeke
nen iets animeerends; het brengt ook weer
eens gelijk gestemde geesten by elkaar.
Deze club huisde vroeger in een oud lo
kaal, dat veel bezwaren had. Thans is er
een nieuw gevonden. Op een afgelegen bin
nenplaats, achter één der eerste straten van
den Haag ligt het. De padvinders hebben er
hun asyl gehad; zy hebben het tot den
laatsten draad uitgewoond. Toen kon de
Schetsclub het huren en de rappe handen
der clubleden zelf hebben de cavalje her
schapen in een keurig, koket home voor de
kunst. Aan de lichtgetinte wanden hangt
een keur-collectie van werk der leden, mits
gaders diverse teekeningen en foto’s die
herinneringen aan episodes van het club-
leven bevatten. Zonneklaar licht heerscht in
de zaal. Op een podium zit of staat of ligt
het model en in een hal ven cirkel, twee, drie
ryen achter elkaar staan of zitten de tee-
kenaars en teekenaarsters.
Uit het duister van het binnenplaatjes
ZIE ETALAGE.
Verwacht Dinsdag de eerste NIEUWE- en GROENE HARING.
Heden nog zeer fijne KOELHUISHARING in voorraad.
hij het wat al te bont maakte. Ik hoorde
het verhaal van een knecht uit Rushfell-
House-Hall John, den psalmdichter zoo-
a)s we hem noemen, omdat hij zooveel psal
men zingt om den ouden menschen pleizier
te doen en hij vertelde me, dat hij juist de
gang door liep, toen er een rumoer van
stemmen uit de kamer rechts weerklonk
hij stond stil om te luisteren en hij meende
te hooren, dat ze de weduwe van Wilde
Harry verweten, dat zij haar man van de
trappen gesmeten had. De weduwe van
haar eigen zoon en dan zóó tot haar te
spreken Ik ben een rmwe vent, maar het
stuit me tegen de borst, dat ze aooiets kon
den doen.
Ned zag ineens het tafereel te Lostwithens
voor zich'en de vrouw, die men naar een
schuilplaats had gegeven, ’t Leek, of hij de
stukken van een leek aart in handen had en
onbewust bezig was ze in elkaar t« passen
En toen? vroeg hij.
O, toen liet ze haar drift van de Dane-
holme’s den vrijen teugel en vertelde ze
hun meer waarheden dan ze ooit in him
leven gehoord hebben en daarna,, toen er
niemand in de buurt was, die haar zien
Laat aena een proefwasch
behandelen bij
Modelwasscherij
Fa. J. H. VAN STRAATEN
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal f2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.99, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per port per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad /8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bü onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
latere. 2745. Pertrekeniag 484M.
Vrijdag 13 Mei.
Mijn oom, de oprechte Kwalijkman, de
vader van mijn nee] jodocïis, thans domi
cilie houdende te Waddinxveen omtrent,
(een bloedverwant, wiens karakter, het
zij zeer in vertrouwen medegedeeld, ni(j
[tegenstaatbezat een raaien, langen
baard, die hij verzorgde zoowel des mor
gens als des avonds en die welig neder-
goljde over zijne mannelijke borst; een
haarsieraad, waarop de eenvoudige, inaar
eerlijke schrijnwerker niet weinig trotsch
was.
Als kind had ik een groot ontzag voor
dezen Jorschen man, wiens gelaat even-
I eens ontlijst van ruige, bruine lokken,
zeker menige volwassene en zooveel te
meer een baardeloos knaapje, angst zou
hebben aangejaagd, als mei in aai Wat
oleeke gelaat een beminnelijk oogenpaar,
o] het ucht-blauw of gfijs mocht heeten,
aal weet ik met reclkt meer, het mede
schepsel vriendelijk had tegengeblonken.
Het is moeilijk een beschaving te geven
van dat haarsieraad. Wij menschen kun
nen slechts iets uit het verleden gestalte
geven, als wij, dat ding, die zaak, kun
nen vergelijken met iets dat nog temidden
van ons leeft en dat in zijne eigenschap
pen verwantschap vertoont met datgene,
waarmede wij het willen vergelijken. Hoe
wil ik nu, die de kinhaartjes sedert jaren
zorgvuldig wegmaai, het doet hier wer
kelijk mets ter zake of ik dat zelf doe, of
dat een kapper, een coiffeur, een barbier,
hoe noem je zoo iemand in het Neder-
landsch, dat doet, dien baard beschrij
ven Hoe wil ik, die noch in de kring van
mijne vrienden, nauwelijks in de kring
van mijne ,stadgenooten, iemand ken in
het bezit van zoo een sieraad, ik herzeg,
hoe wil ik zóó iets typisch beschrijven
Toch'iets ‘is er in mij dat deze baard en
de periode waarin deze baard groeide,
en met deze baard zooveel andere baar
den in mijne herinnering levendig houdt.
Dat iets, dat is het verlangen naar die
periode, die beleekende den gelukkigsten
tijd van mijn leven; een tijd, toen ik de
kinderschoenen ontwassen, ontwaakte tot
den mannelijken leeftijdWaarom zou ik
het mijne dagboekbladen verbloemen.
Ik was verliefd in die periode, en de
donzige haartjes, die mijne kin omgroei
den, ik was er trotsch op en wilde dat
weten ookEn daarom koester ik een
oprechte sympathie voor die flinke jon
gens uit Waddinxveen, die ddür ruiterlijk
voor uit komen voor hunne jeugdr
liefde en die tot hunne dubieuze
kpzen:
kwamen tot organisatie, tot samenwerking.
Door samenwerking ontstond verdeeling
'an arbeid. Deze verdeeling van arbeid ont
leedde ten slotte het productieproces in een
zeker aantal eenvoudige handgrepen, waar
door de weg werd geëffend voor het ge
bruik van machines en het verveelvuldigen
’’an het resultaat van den menscheljjken
arbeid.
Deze vorm van organisatie In dienst van
het streven naar welvaart is een zegen voor
de menschheid geweest. Wij klagen wel over
overproductie en ever het werkloos maken
der arbeiders door het gebruik van machi
nes, maar zouden raar opkijken, wanneer
De grootste vijand van het recht is het
voorrecht.
dt machine weer uit de productie verdween
en in onze zoo talrjjk geworden behoeften
door handwerk moest worden voorzien.
Er is intusschen ook een andere wflze,
waarop de organisatie zich in dienst stelt
van het streven naar welvaart. Zy betreft
de verdeeling van het maatschappelijk in
komen.
De oud-liberale leer stelde zich op het
standpunt, dat deze vorm van organisatie
uit den booze was. Ieder moest genoegen
nemen met wat de maatschappij door mid
del van de vrije concurrentie hem of haar
als belooning voor de aan de maatschappij
bewezen diensten toekende. Tegen dit be
ginsel der vrye concurrentie is men later in
opstand gekomen. Men gaf aan haar de
schuld van de ellende, waarin de arbeiders
bevolking in de eerste helft der 19e eeuw
verkeerde. Organisatie der arbeiders zou
daarin verbetering brengen. Het loon zou
niet langer bepaald worden door de vrye
concurrentie, maar door de machtsverhou
dingen tusschen werkgevers en werknemers.
Nu zullen wy’niet zeggen, dat door de
organisatie der arbeiders geen misstanden
zijn weggenomen. Men heeft, loen men een
maal den smaak van de organisatie beet
had, het daarbij echter niet gelaten. Met
het gevolg, dat een toestand is ontstaan,
waarby de sterk georganiseerde groepen de
minder sterk* georgaaiiherde varr het-resul-
taat van hun arbeid berooven, dikwijls met
behulp van overheid en volksvertegenwoor
diging. En hieraan is voor een groot deel
toe te schrijven de ellende, waarin over
haast de geheele wereld de boerenstand is
komen te verkeeren.
De Amerikaansche boeren, waarvan hier
boven sprake is, zien flit blijkbaar zeer goed
in. Mocht de boerenstand er in slagen zich
nationaal en internationaal even sterk te
organiseeren als sommige groepen van in-
dustrieele arbeiders, dan zou dit ongetwij
feld eene groote verandering teweeg bren
gen. Zelfs indien de boeren niet verder gin
gen dan een belooning voor hun arbeid te
eischen die in eene redelijke verhouding
staat tot de belooning van andere soorten van
arbeid, dan zou toch de levensstandaard in
de steden belangrijk moeten dalen. Het zou
dan blijken, dat de vooruitgang in dezen na
veel. Vandaar dat de menschen al spoedig i den oorlog grootendeels verkregen is door
het tekort doen der landbouwende bevol
king.
Het gevaar is echter niet denkbeeldig, dat
de boeren in dezelfde fout vervallen als
waarin verschillende groepen van arbeiders
zijn vervallen en hunne macht gaan gebrui
ken, om meer te krijgen dan hun toekomt.
En zjj staan in dit opzicht sterk, daar zy
over de levensmiddelen beschikken. Het zou
wel eens kunnen zijn, dat de groepen, die
thans den lof der organisatie zingen, er
dan geheel anders over gingen denken. Hoe
dit echter ook zij, wat men daar in Amerika
doet is merkwaarig en waarschuwend
tevens.
en stierf daar op de wijze, als ik je straks
verteld heb.
De landjonker had al zijn onstuimigheid
verlorenhij keek strak naar den hoek van
de kamer, alsof hij nog eens het drama van
dien vreeeelijken nacht zag
Wij bestierven het allen haast van
schrik, hoe ruw en roekeloos we anders ook
waren, ging hij voort Wilde Harry, die het
eene oogenblik zijn zieJ inzette en ’t volgend
moment met. verpletterden schedel aan onze
voeten lag. Ik zeg je jongens, geen van ons
was nuchter, toen hij naar buiten liep, maar
toen hij gevallen was. was er geen dronken
man meer onder ons 't Leek wel een oor
deel en langen tijd daarna heb ik zoo sober
en eenvoudig geleefd als Gabriël Hirst, uw
overdreven predikant van Ling Crag, Ned.
En toen die lange tdjd voorbij was?
viel de grijze kerel bij dén haard in, toen
deed je ‘t in galop, geloof ik, dm den ver
loren tijd in te halen.
Weer ging er een schaterlach op, ditmaal
niet alleen onderbroken door den wind,
maar door een bliksemstraal en een flinken
donderslag Het onweer, eerst zwak en vèr
achter de heuvels in de verte, was Wyecol-
ADVERTENTIEPRUS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels ƒ1.80, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorg kring i
1—5 regels, 1.55. elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdagnummer 20 S>
byslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van dên prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 heoger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bjj contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen werden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
lar genaderd onder het verhaal van den
jonker, maar niemand had het tot nu toe
opgemerkt..
Lieve hemel! Dat komt van ’t onhei
lige spotten en mijn geweten is nu ook juist
niet zoo heelemaal gerust, meende de man,
die reeds sinds lang had voorgesteld op te
breken
Wel, dan zullen we over prettiger din
gen praten, zei Ned O’Bracken Clough, op-
gefrischt door een tweede glas rum.
‘t Is al zoo lang geleden, dat ik bij
jullie sreweest ben, vrienden, en ik heb be
hoefte om jullie te hooren. De vrouw van
Wilde Harry ging naar de <oude lui, «ei je,
op Rushfell House- En ’t ging daar ver
keerd met haar, als ik goed begrepen heb?
Aha, zei dé jonker, terwijl hij naar de
muur ging, alsof hij een steunpunt zocht.
Wat er precies gebeurd is, kan ik je niet
vertellen, maar dienstmeisjes moeten ge
praat hebben en ook de knechte en zoo
kwam het uit. dat Ze haar slechter behan
delden dan een hond Dag in, dag uit was
het ’t zelfde, voor alles werd zij uitge-
maakt tot zij ten laatste wegvluchtte, zoo-
als zij vroeger van Wilde Harry deed, als
De kwade zijde der
organisatie.
Dezer dagen kon men in de bladen lezen,
dat op een boerencongres in de Vereenigde
Staten is besloten tot eene nationale bperen-
staking. Deze zal hierin bestaan, dat de
boeren met hun producten van de markten
in de steden wegblyven, teneinde uaardoor
een prysstjjging van hun waren te kunnen
afdwingen.
De N. Rott. Crt. bericht, dat dit besluit
werd genomen met algemeene stemmen en
onder een daverende geestdrift van de aan
wezige afgevaardigden. De leider van het
congres kreeg speciale volmachten voor het
leiden van de staking, die zal voortduren
zoolang het bestuur geen ander parool uit
geeft.
Het is de bedoeling, dat de boeren in alle
deelen van het land zullen weigeren ook
maar iets van hun producten te verkoopen
of eenig ding wat niet strikt noodig is, te
koopen, ten einde aan be toonen, dat de
welvaart der Vereenigde Skaten gebaseerd
is op de mogelijkheid voor de boeren om
hun producten met winst te verkoopen. De
strtDAg aal gevoerd worden onder.de--leus:
„Koopt niets, verkoopt niets, blijft thuis.”
Tot zoover het bericht uit Amerika. Wy
kunnen de juistheid ervan uit den aard der
zaak niet beoordeelen. Maar juist of onjuist,
is het toch merkwaardig genoeg om er even
by stil te staan.
Men kan wel zeggen, dat onze tyd staat
in het teeken der organisatie, speciaal ook
als middel om tot grootere welvaart te
komen. B(j de beoordeeling van de waarde
en de rechtvaardigheid van het gebruik van
dit middel moet echter wel worden onder
scheiden tusschen tweeëerlei streven naar
welvaart.
Eensdeels bestaat dit streven uit een
slryd van de menschheid tegen de natuur,
uit den drang, om met zoo weinig mogelijk
moeite de natuurkrachten datgene te doen
voortbrengen, waaraan de menschheid be
hoefte heeft. De eenling kan in dezen niet
,1
plotseling overgaande in dit licht-zaaltje,
kwam een gevoel van kunst-bekoring tot
ons. Er heerschte een gespannen stilte;
aller aandacht was bij het werk gespannen.
Een twintig-tal heeren, oud en jong, een
tiental dames, alle jong, was Aier aan den
arbeid. Wat een spanning op aller gelaat,
een keurveld van studie voor hem, die de
fysionomie als object heeft.
Er wordt telkens een half uur gewerkt en
dan een kwartier gerust. Stipt op tyd gaat
het. In de pauze heerscht een gezellige
drukte van praten, lachen, debatteeren en...
theedrinken. Merkwaardig was hoe onmid-
deliyk na hervatting allen weer in die felle
spanning van hun werk waren. Er wordt
hier veel geleerd en menig bekend schilder
zal zich de studie-uren in deze club altyd
dankbaar herinneren, leder werkt hier naar
eigen lust en de beide bestuursleden Bodaan
en Witjes zorgen dat de gelegenheid daar
toe zoo gunstig mogelyk is.
Wy kunnen niet zeggen: ga ook eens ky- 1
ken, want het is te begrypen dat dit ontoe
laatbaar is; accepteert u dan van hem wien
het voorrecht te beurt viel binnen deze ge-
wy’de muren te mogen treden, deze korte
beschrijving èn de verzekering, dat hier e^n
goed en mooi werk wordt verricht ten bate
van de schilderkunst en ten gerieve van hen
die deze kunst als een deel in hun leven
hartelijk genegen zyn.
Nu wy toch in deze sfeer zyn, stippen wy
even het feit aan dat H. M, de Koningin
als -werkend lid van Pulchri Studio deel
neemt aan de tentoonstelling van werk der
leden. Het Koninklijk stuk heeft iets aparts
in deze expositie; het geeft een niet-alle-
daagsch onderwerp, n.l. een maan-belicht
hoekje in een Zwitsersch hoog-landschap.
Er zit iets van oud-Fransche romantiek, van
Watleau byvoorbeeld in. De kleur js mys
tiek en teer; de visie haast iets melancho
lisch.
Wy zyn zoo licht geneigd in werk als dit
de ziel van den maker weerspiegeld te ach
ten en wij laten het op ons inwerken om te
ervaren welken indruk het op ons achter
laat. Te meer doen wy dit nu dit schilder
stuk uit handen van een vorstin komt om
trent wier individueele gevoelens wy uiter
aard niet veel weten. Daarom zegt dit stuk
ons meer omdat we er dieper in willen
doordringen.
Het is een rede tot verheuging dat H. M.
zich zoo nauw bij de schilders aansluit. Het
voorbeeld, dat zy geeft moge ook Haar
regeeringspersonen tot navolging dwingen.
Nog altijd is Kunst stiefkind bij regeerings-
bemoeiïng, al staat het woord in de titu
latuur van één der ministers. De bureau
cratie kan zich zelf nog niet overwinnen om
bereid te zyn de kunst ter wille te zyn.
HAGENAAR.
(lOIBSEHE COURANT.
56
Twee zessen rolden
forry sprong op
“Hes wat Jiij in
de brandende blokken, en daarna holde
"ij de kamer uit met iets duivelachtigs in
’•ijn gezicht en wij vlogen allen naar de
f^ur. om te zien wat er gebeuren zou. Wé
het eerder dan we wenschten, want
z'jn vrouw kwam hem halverwege de trap
^ömoet met haar kind op den arm en
®dde Harry rende naar boven met iete
*ö0°rddariigB in zijn oogen; hij trachtte het
V|®tje te grijpen en viel plotseling achter-
öv*, hij brak zijn nek onder aan de ttap
