NTEN BES TON 1 ct. LOO n2685 NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN I828S Maandag IB Mei 1883 NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, ebz. Dit bladvérschijnt dagelijks behalve opZon en Feestdagen Ct. 78* Jaargang De ontwapeningsconferentie Verdaging van de zitti’ng der hoofdcommissie. ?™^^PJyD?’„AQ.DE^ItAVEN’ boskoop, gouderak, HAASTRECHT, moordrecht, moercapelle, Door smart gelouterd door 11 I. Bl. 2850 FEUILLETON. raad. Ifde, den STERDAM DDOEKEN, FELS, t. per pond [TERENDE 56 Ned floot zaotij^ en de geschiedenis GOUDSGHE (MRANTT De beteekenis van de graanprijzen voor het ontstaan en het voortduren der crisis. door Dr. F. G. WALLER. L het Duitsche volk heeft ondermijnd. Uit het pacifisme is een onstrijdvaardige levens- de Rijksbanier aldaar ter stede huiszoeking opvatting voortgekomen. Het is in de litte- buitengewoon belangwekkend op stel in de „Ee. St. Berichten” behandelt de nestor van onze nationale industrie onder den bovenstaanden titel een onderwerp, dat door zyn nauwen samenhang met de hui dige crisis van de allergrootste beteekenis is vopr onze gansche samenleving. In zyn opstel behandelt Dr. Waller ach tereenvolgens: lo. den loop der productie en der pryzen van de granen voor en na den oorlog, en de invloeden, die daarop hebben ingewerkt; 2o. de economische gevolgen van de cr brengst der graanoogsten en de beteekenis daarvan voor de wereld-orisis; 3o. de vooruitzichten voor den landbouw en de voorwaarden voor een oplossing der crisis. gemiddeld op- 139% van die der basisjaren 1909/13. Dit is begrypelyk als men ziet, dat Europa in dat tydperk niet minder dan 25% onder de vooroorlogsche productie bleef, waarin voorzien is door een meerdere productie buiten Europa. Omgekeerd had deze buiten-Europeesche productie de sti mulans van hoogere pryzen noodig, omdat nieuwe, minder gunstig gelegen gronden in cultuur moesten worden genomen, terwijl bovendien de productiekosten waren geste- I gen. Het waren zoowel de U.S.A. als Ar- op- I gentinië, Canada en Australië, die door op enis .mcinr, van Uiin tavwojnrndiwtiA rlo .«ro-rolrl- BUTTENLANDSCfl NIEUWS. DUITSCHLAND. u Succesrijk beslag. toen bleek, dat 1930 een nog veel ‘Te Hamburg is volgens het W. B. bij ver- schillende instellingen meer dan 3% mil- lioen mark in beslag genomen, in uitvoe ring van het bevel van het O. M. om beslag te leggen op het vermogen van de S.P.D. (sociaal-democratische partij-Duitschland). De politieke politie van Bielefeld heeft met behulp van andere autoriteiten bij den vroegeren Pruisischen minister van binnen- landsche zaken, Severing, en by leiders van De voorzitter van de Ontwapeningscon ferentie Henderson heeft Zaterdagavond, een officieel© nota aan alle eonferentie-mogend- hed'en gepubliceerd, waarin wordt medege deeld, dat de voor hedenmiddag bijeenge roepen zitting van de Hoofdcommissie, waar de algemeene debatten zouden plaats vinden over de voornaamste punten van het ontwapeningsacccord, ia uitgesteld tot Donderdagmiddag. In d© nota wordt mede gedeeld, dat de Duitsche ambassadeur Na- dolny president Henderson in kennis heeft gesteld van zijn vertrek naar Berlijn. In verband hiermede is hém door verscheidene delegaties medegedeeld, dat zekere mogend heden niet in staat -zijn de oorspronkelijke disposities volgens dewelke vandaag in de hoofd commissie principieel© verklaringen over de» huidigen toestand ter Ontwape ningsconferentie zouden worden af gelegd, te handhaven. Als motief wordt de jRijks- dagzitting genoemd, waarin de Duitsche regeering een verklaring zou afleggen over de Duitsche mitwapeningspolitiek. Hender son deelde daarop mede, dat hij onder deze omstandigheden na rijpelijk overleg en na contact te hebben gezocht met de toonaan gevende delegatie besloten frqeft, de zitting van de hoofdcommissie tot Donderdagmid dag uit te stellen. In dien tusschentijd zal ook geen zitting van het presidium plaats vinden. Ambassadeur «Nadolny is Zaterdagavond om 6 uur naar® Berlijn vertrokken. De En- gelsche staatssecretaris Eden is eveneens uit Genève vertrokken, doch komt vandaag weer in Genève terug. mark in beslag genomen en verder auto’s, technisch gereedschap, propagandamateriaal eh documenten, welke laatste nog onder zocht worden. Herstel oud-Germaansch erfrecht. „De boer heeft slechts één kind.” De Pruisische regeering is het eens ge worden over een wet, betreffende het erf recht van den boer, dat een geheelen omme keer brengt in de bestaande regeling. Minister-president Kerri heeft Donderdag in een persconferentie omtrent de voorge stelde maatregelen een en ander verteld. Het betreft hier een oeroud-Germaansch recht, dat in tegenstelling met het Romein- sche recht de boerenbedrijven onverdeeld in de familie laat. Stelregel zal worden: „de boer heeft slechts één kind”, een bepaling die in de Sachsenspiegel (pl.m. 1200) voor komt. Dus slechts één kind kan de boerderij erven. Wel kunnen de mede-erfgenamen op de boerdery verzorgd worden. Slechts per sonen, die Duitsch bloed hebben, kunnen erfgenaam zijn. Onder deze nieuwe bepaling vallen alleen die boerderijen, welke groot genoeg zijn om één familie tg onderhouden. Groot-grondbe- zit valt niet (Aider deze wet. Geschillen, voortvloeiende uit deze nieuwe wet worden door een speciale rechtbank be recht, bestaande uit een rechter en twee boeren. Eenige erfgenaam kan ook een doch ter zijn. Als niet van Duitsche afstamming wordt beschouwd, hij die tot het vierde geslacht afstamt van een jood of van een gekleurd ras. Een huwelijk in de toekomst met iemand, die niet van Duitsche afkomst is, sluit de nakomelingen voorgoed uit van het récht landbouwer te zyn. De Nationale Revolutie. Scherpe kritiek van Von Papen op het pacifisme. Von Papen heeft Zaterdagavond op de groote Stahlihelmdemonstratie te Münster een rede gehouden, waarin hij' o.a. het vol gende zeide: A.s. Woensdag zal <le Duitfeche volksver tegenwoordiging samenkomen, opdat het buitenland! zal vernemen, ho© <le regeering en het Duitsche volk over dezen toestand denken en welken weg .wij vastbesloten zullen gaan. De wereld zal dan constatee- ren, dat een groot volk» drager van een oude cultupr, slechts voor een korten tijd door materieele middelen kan worden be roofd van zijn levensrechten. In Lausanne heeft men mij gefeliciteerd, omdat eindelijk de waanzin der herstelbe talingen voorbij was, de waanzin, die de geheele wereld aan den rand van den eco- nomischen afgrond heeft gebracht. Aan de fantastische •daclite, dat men door mili taire sancties betalingen zou kunnen af persen, is een eind gekomen. Wij zullen voortgaan met niets anders te doen, dan ons recht op gelijke veiligheid onder de na ties te eischen. De strijd tegen het pacifisme een be grip dat de Duitsche natie op 30 Januari 1933 uit haar woordenboek geschrapt heeft kan nooit gelijk worden gesteld met den wil tot oorlog. i De vice-kanselier behandelde vervolgens liet pacifisme, dat in de laatste decennia doorgemaakt. Ik hoor nog zijn lach, zwaai en diep, als iwe met de jachtopzieners klop ten. Nog altijd mengde Ned zich niet in het gesprek. Grift had zijn eigen redenen om zich te Lostwithens te verbergen en die redenen, welke ze ook mochten zijn,, waren Ned O’Bracken Clough voldoende. Ik heb hooren vertellen, dat hij den ploeg ter hand genomen heeft te Ling Crag Moor, viel de man aan den haard in. Ik laat me vülen, als ik weeft waarom. Hij heeft een groot huis en geld genoeg om te leven. Waarom kan hiji niet mee gaan stroo- pen, zooals hij vroeger deed, inplaate van zijn tijd te verbeuzelen? Daar doen heel wat verhalen van hem ratuur begonnen, di© er behagen in sdhep- trotsche geesten van Cunliffe te verslaan goed om hier te staan en te drinken en hen te vertellen, dat wij achteraf d© bags zijn. Hier is iemand om op te drinken, jongens! Drinkt op den Rijdenden Jager. Ned O’Bracken Clough echter vond het niet goed om hier te zijn, toen hij de ka mer rond zag. Het kaarslicht en de blik semstralen verlichtten beurtelings de doode lichamen van de kemphanen, de flesschen, waarvan er enkel© nog overeind stonden, andere omver lagen, de woeste gezichten van de mannen, en ten slotte den donkeren steen op Se vloer, die in verband stond met een van de tragedies van Cunliffe. Uitspat tingen van allerlei aard waren niet vreemd in zyn leven en in dat van de andere veen bewoners, maar de plaats, de winde de donder en het ophalen van al die geschie denissen, die men zich moeilijk uit het hoofd kan zetten, veuwarde en mishaagde hem. Neen, ’t is niet goed,, heelemaal niet goed, ofschoon ik heel wat verdragen kan, mompelde Ned. De anderen dachten blijkbaar hetzelfde, want geen glas werd opgeheven bij den ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal f 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad ver kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal watt de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad 3.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, by onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef. Interc, 2745. Postrekening 48400. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behooreade tot dan bexorgkring) t 1—-5 regels 1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda an den bezorgkrlngi 15 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentifa in het Zaterdagnummer 21 beslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiin de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEK: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op <ie voorpagina 50 booger. Gewone advertentiën' en ingezonden mededeelingon by contract tot zeer gereduceerde^ pijjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek handelaren, Advevtentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing aan bet Bureau zijn ing.ekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn. voering van hun tarwe-productie de wereld- tarwe-productie op bijna geheel hetzelfde peil hielden als in de jaren 1909/13. In het volgende tydvak 1925/29 neemt de produc tie in Europa voortdurende toe, en is in 1929 nog slechts 11% beneden 1909/13, ter wijl gelijktijdig in alle exportlanden, uitge zonderd de U.S.A., de productie blijft stij gen» met het gevolg, dat de wereldproductie in dat tijdvak gemiddeld 965 mln. quintalen bedraagt, tegen 872 mln. quintalen in het tijdvak 1921/24., dus 10% meer. Nu is het merkwaardig, vervolgt Dr. Waller, dat, terwijl deze hoogere productie een prijsdaling zou doen verwachten, juist het omgekeerde plaats vond. De pryzen stegen zeer aanmerkelijk te Rotterdam van 12.90 in de vorige periode tot 14.71, of anders uitgedrukt,van 139% tot op 159% van het vooroorlogsche peil. De verklaring van deze anomalie is te zoeken in het kunstmatig hooghouden der prijzen door de Wheatpool in Canada, en de Farm Board in de U.S.A., beide instituten, die op reusachtige schaal tarwe inkochten. Reeds in 1927/29 had een prijsdaling ver wacht kunnen worden, omdat de zoogenaam de zichtbare voorraad in de U.S.A, en Ca nada van 21.1, miilioen quintalen volgens de officieele statistiek op 1 Augustus 1927, (1 Aug. is het tijdstip, dat de niéuwe oogst onmiddellijk voor de deur staat), was ge stegen tot 31 miilioen quintalen op 1 Aug. 1928. Aangezien deze stijging zich in de volgende jaren heeft voortgezet, op 1 Aug. 1931 het bedrag van 100.1 miilioen berei kende, moesten zoowel de Canadeesche Wheatpool als de U.S.A. Farm Board, om piysval te voorkomen, groote voorraden op nemen. Deze toestand werd natuurlijk op den duur onhoudbaar, en, evenals by tal van andere artikelen (koffie, koper, enz.), kwam her tenslotte tot een uitbarsting. Tot- Sept. 1930 heeft de Farm Board nog getracht eenigen steun aan de pryzen te verleenen, maar -- - grooteren wereldoogst zou brengen dan het gemiddeld© der vorige jaren, heeft men de prijzen hun vryen loop moeten laten, zonder dat evenwel de Farm Board voorraden ge heel werden geliquideerd. Er is toen een prysdaling ingetreden, waarvan de geschie denis der laatste 130 jaren de weergade niet kent. Van 14.71 in 1925/29 daalde de prijs in«1931 op 5.55; in 1932 op f 5.22 en was in Febr. ’33 4.77. Het is aan geen twijfel onderhevig, ver klaart Dr. Waller, dat deze geweldige prijs- val een gevolg is van een productie grooter dan het gebruik, en het voorhanden zijn van groote voorraden. De prijsval moest komen, toen Europa zijn productie weder tot het vroegere peil opvoerde, en de buiten Europa gelegen lan den hun na den oorlog reeds sterk uitge- zette productie nog verder vergrootten, maar het prijsverschil zou veel kleiner zyn geweest, wanneef niet de Wheatpool en Farm Board hunne omineuze politiek van prijsregeling hadden toegepast. Men heeft de prijsdaling ook aan andere oorzaken willen toeschrijjven, zooals daling der productiekosten door mechanische in richtingen, verandering van de waarde van het geld, enz. maar deze invloeden zijn, zoo ze al iets tot den prijsval hebben bijgedra gen, in ieder geval van ondergeschikte betee kenis, Van alle industrieën in de wereld, zegt de deskundige schrijver, is de landbouw industrie verreweg de grootste, en van deze industrie is de graanproductie, waaronder ook rijst is te rekenen, weder de eigenlijke kern. Dat inderdaad de graanoogsten een groote rol in het economische leven moeten spelen, blijkt o.a. uit de opbrengsten. Deze waren in de vijf vóór-oorlogsche jaren van de orde van 30.milliard per jaar, in de „boom”-jaren van de orde van 50 milliard en op heden van 20 milliard, indien men de pryzen in de exporthavens der verschil lende landen als basis neemt. Dr. Waller berekent dat het nadeelige verschil tusschen de gemiddelde landbouwopbrengsten (tarwe, niais, gerst, rogge, havgr en ryst) van de jaren J925/29 en die van het jaar 1932 heeft bedragen 29.590 miilioen, een ver basterend cyfer, grooter dan de gezamen lijke jaarlijksche staatsuitgaven van Enge land, Frankrijk, Duitschland, Italië en de Vereenigde Staten! In de eerste plaats wydt Dr. Waller een beschouwing aan de tarwe. Wat de pryzen betreft, („tarwe is het leidende graan in dien zin, dat de pryzen der andere granen slechts in zeer zeldzame gevallen boven den tarweprijs stijgen, maar in den regel zeer belangrijk daar beneden blijven”), blykt, dat, wanneer men den gemiddelden Rotter- damschen locoprijs van 1909/’13 gelijk 100. stelt, deze prijs in de jaren 1919 en 1920 tot 285 is gestegen. Van deze beide laatst genoemde jaren ontbreken de productie- statistieken. Ter verklaring dezer exorbitan te pryzen kan gewezen worden op den toe stand van November 1918, toen in groote deelen van Europa feitelijk hongersnood heerschte en de graanvoorraden overal tot een minimum waren gereduceerd. Bovendien was de productie op de eigenlijke gevechts terreinen in het Westen en in het Oosten voorloopig onmogelijk, en was de voor den oorlog zoo belangrijke Russische export tot volkomen stilstand gekomen. Er kwam echter een sterke prijsval, zoodra in de eer ste dringende behoeften was voorzien en gelijktijdig de graanbouw zoowel als het vervoer zich weder eenigszins in de vroe gere banen ging bewegen. Toch bleef de Prijs te Rotterdam in de periode 1931/24 Waar de ijdelheid begint, houdt het verstand op. HALLIWELL SUTCLIFFE. Voor Nederland bewerkt door J. P. Wesselink —van Rossum. (Nadruk verboden) ahtjes. Hij wist nu den naam -«nis van de vrouw, die zich Lostwithens schuil hield eni zijn eerste opwelling was hun te vertellen, dat ze vei lig wa« on in goede handen. Maar vóór alle duigen was Ned een trouwe kerel, in spijt van zijn roekeloosheid en de eigenaar van lostwithens bekleedde een groote plaats in ^jn hart, ’t Zou kunnen zijn, dat Griff èn de vrouw èn zichzelf wenschte te behoeden voor praatjes. Nu kwam d© jonker een weinig van den muur naar voren en begon weer op treuri- te, den sterken mensch voor te stellen als een brutalen domkop en den zwakkeling te verheerlijken. De hoogste menschelijke zedelijkheid is echter gelijk al het groote, zeer eenvoudig: zij bestaat in offers, waarvan de bekroning steeds de inzet van het leven is. ZWITSERLAND. Monsterproces tegen. Nicole cjl In verband met ongeregeldheden van Nov. ’32. Voor het Zwitsersche bondsgerechtahof begjnt, volgens een Reuterbericht, vandaag het’met groote spanning verbeide proces tegen den Geneefschen socialist, Leon Ni cole en 17 medeplichtigen, wegens de orde verstoringen van 9 en 10 November 1982 te Genève, tengevolge waarvan militairen moesten ingrijpen en waarby verscheidene dooden en gewonden zijn gevallen. Dit gerechtshof komt slechts zelden bij een en behandelt uitsluitend gevallen van hoogverraad, oproer en gewelddadigheden, vergrijpen tegen heb volkenrecht, politieke misdaden enz. President is de bondsrechter di'. Agostino Soldati. De hoofdverdachte Nicole is 10 Novem ber gearresteerd. De duur van het proces wordt geraamd op drie weken en als verdediger heeft de bondsraad aangewezen den advocaat Sillig te Vevey. Er zyn 388 getuigen gedagvaard, en wel 209 A charge en' 179 décharge. Een speciale zaal is voor het proces in gericht, welke 800 personen kan bevatten. Voor de pers zyn ca. 100 plaatsen gereser veerd. Sedert de grondwet van 1848 is het bonds- gerechtshof slechts 12 maal bijeengekomen en een der bekendste zittingen was, die wel ke plaats had in 1926 tegen een persoon die in de wandelgangen van het Volken- bondsgebouw den Hongaarschen minister president graaf Bethlen een oorveeg had toegediend. VEREENIGDE STATEN. Mellon beschuldigd. Van belastingontduiking en corruptie. Het departement van justitie te Washing ton zal een onderhoek instellen, naar aanlei ding van beschuldigingen betreffende be lastingontduiking, gepleegd door Andrew Mellon, oud-minister van financiën en oud- ambassadeur der Ver. Staten te Londen. Mellon zou den fiscus voor vele millioenen dollars hebben benadeeld door de door hem genoten baten uit een transactie met effec ten voor de inkomstenbelasting te verzwij gen. Voorts zou hij als minister van financiën aan scheepvaartmaatschappijen onrechtma tig voor een bedrag van ongeveer 70 mii lioen dollar aan schadeloosstellingen heb ben uitbetaald. De eerste beschuldiging is door McFadden in het huis van afgevaardigden tegen Mellon ingebracht. De attorney-general Cummings stelt daaromtrent persoonlijk een onderzoek in. De tweede beschuldiging was het gevolg van het indienen van een motie, door Whee ler in den senaat ingediend. De scheepvaart maatschappijen zouden restitutie van be lastingen hebben gekregen, daar d_p beta ling op een onjuiste toepassing der wet zou hebben berust. Mellon zelf wenschte naar aanleiding van de beschuldigingen geen verklaring af te leggen. dronk. Vervloekt, drink dan toéhBen ik de eenige dappere jongen van het veen? schreeuwde de jonker, heen en weer zwaai end, terwijl hij den drank over den rand t van zijn kroes stortte bij zij» poging om die aan zijn lippen te brengen. Drink jon- gen$, hier op den Rijdenden Jager die zijn laatsten rit gedaan heeft, dat ?eg ik u. Hun kroezen waren halverwege hun lippen, toen na een oogertWik van stilte in den storm, plotseling, een felle bliksemstraal in sloeg, in boosaarwe, breeds zigzag-lijnen door de kamer ginf, de beide ijzeren hon den ran den haard omver smeet en hen tot een fantastische gedaante verwrong. Een knetterende donderslag volgde en daarop een oorverdoovend gekraak, waarbij do schoorsteen instortte en de kamer zich met kolendamp en den geur van aarde en zwa vel vulde. De wind stak veer op en'huilde, en .weer gilde hij als in doodstrijd en joeg door de gangdeur, die door Ned open ge laten was, toen hij binnen, was gekomen en holde als een dolzinnige de trap op. (Wordt vervolgd). gedaan. In het geheel werd hierby 55.000 de ronde, zei een ander. Ik was op een marktdag laatet te Marshcotes en stapte binnen bij Ephraim Shackleton hij, die Betty o’th’Nab gevraagd heeft, toen ze ge noeglijk thuis kwamen van de begrafenis van zijn eerste vrouw te Trawdon en Ephraim vertelde me, dat hij hem in jaren niet gezien had, tot hij ineens een tijdje ge leden bij hen kwam, toen ze bezig waren een weg te maken' te Trawdon, en 't scheen dat Griff toen een spade nam en 't beste groef van allemaal, en met geen woord zei waarom. Ze denken, dat hij betooverd is en Ephraim scheen die gedachte Ook niet te verwerpen, De story) brak zijn verhaal af en joeg, zijn laatste woorden uiteep naar de vier hoeken van de kamer./De bliksem flitste onophoudelijk en de donder kwam aange bulderd van de ronde met sneeuw bedekte heuvels. De jonker bewoog zich wankelend van zijn steunpunt en stond, stil, om zich een nieuw glas in te Schenken. Schrik en aanmatiging spraken uit zijn oogen en juist door dezen schrik deed hij al zijn best zich nog zorgeloozer te toonen. 't Is goed, schreeuwde hij, goed om de gen toon te praten. ’t Is een treurig slot en het waoht ons allemaal. Eerst gaat de één, dan de ander. Ei- zullen spoedig nog maar een paar van heti oude troepje overblijven. Wilde Harry is dood en Griff Lomax is verdwenen als in een rookwolk. Hij hield wel nooit van do dobbelstcenen, die Griff, maar hij was de .best© van ons allen, als ’t op stroopen aankwam. God- wat nachten hébben we doorgemaakt. Ik hoor nog zijn I 1

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1933 | | pagina 1