K
:n
I
I!
Deze Courant komt
gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500
ex
m
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
tylEUWERKERK, OUDERKERK,OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
vele duizenden
P. G. SCHARLEMAN Jr.
Ditblad verschijnt dagelijks blhalveop Zon-en Feestdagen
EERSTE BLAD
De rechtstaat of da chaos.
72» Jaargang
Modelwasscherij
-TL—
Brieven Hit de Hofstad.
H oil. nieuwe Haring vangst 1933
SCHpTSCHE EN HOLLANDSCHE KOELHUISHARING.
Door smart gelouterd
door
go. 19300
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
K.
de justitie
FEUILLETON.
62
geweest, om dat haverveld
(Wordt vervolgd).
ippelijken arbeid.
i met erkentelijkheid al het-
Losse bladen uit het Dagboek
van oen Gouwenaar.
De Rechtvaardigheid en de water-
taarten.
en de wind
kan den an-
stifcep land,
Het ziet er in de wereld voor fiet oogen-
blik verre van -rooskleurig uit. De oecono-
mische nood is tot een ongekende hoogte
gestegen en bedreigt niet alleen onze wel
vaart, maar onze geheele Westersehe be
schaving. Allen zyn we het erover eens, dat
voor afwending van dat gevaar oeconomi-
sche en militaire ontwapening ten dringend
ste noodig zyn. Hoe het met de kansen der
militaire ontwapening staat, weten we maar
al te goed Mocht de conferentie te Genève
werkelijk mislukken, dan staan de kansen
voor oeconomische ontwapening en daarmee
voor de Londensche conferentie al uiterst
slecht.
Daarmee is de noodtoestand al aangeduid,
waarin de wereld zich op ’t oogenbhk be
vindt. En toch is dit het ergste nog niet.
Want het ergste, het noodlottige, waaraan
onze huidige beschaving dreigt ten onder te
gaan, dat is de geestelijke en zedelijke ver
wildering, die zich overal, maar in Duitsch-
land op ontstellend duidelijke wijze open
baart. De oeconomische nood is aan die ver
wildering zeker niet vreemd. Maar dit
maakt ze nog verontrustender, omdat nog
geen redding uit dien oeconomschen nood in
zicht is.
De gebeurtenissen in Duitschland, die nu
pas in een auto-dafé van boeken op het
Opera-plein te Berlijn een nieuw hoogte
punt van de voortschrijdende verwording
hebben bereikt, beginnen steeds duidelijker
haar ware oorzaak en beteekenis te open
baren. Het Duitsche volk heeft den bodem
van het recht verlaten en het geweld als de
hoogste macht erkend. Dit is ongetwijfeld
een bewijs van de ingetreden verwildering.
Maar het opent tevens den weg voor nog
onrustbarender verwildering en een terug
val tot het Aziatisch barbarendom, waarin
onze beschaving moet ondergaan. En het
ergste is, dat in andere landen, ook in ons
land, er nog altijd zijn, die deze verwilde
ring trachten goed te praten met ’n beroep
op den revolutionnairen toestand, waarin
Duitschland verkeert en daarmee bewijzen,
dat ze de beteekenis van wat er in Duitsch
land gebeurt en de teekenen des tjjds niet
begrijpen. Want dit duidt duidelijk aan, dat
ook de rest van Europa zich al bevindt op
het hellend vlak, waarlangs Duitschland
snel naar het barbarendom afgljjdt.
Het gaat er toch immers niet om, dat in
Duitschland door de opwindende revolution
naire hartstochten dingen gebeuren, die het
recht in het aangezicht slaan. Die gebeuren
in alle revolutionnaire tijden en men kan
daarvoor de revolutionnaire beweging en de
revolutionnaire beginselen, die naar vorm
geving trachten, met verantwoordelijk stel-
len. Maar de zaak is, dat deze revolution
naire beweging zelve zich principieel richt
tegen de rechtsstaat en het recht als richt
snoer van het openbaar leven, dat niet de
daden van revolutionnairen zich tegen het
recht keeren, maar dat heUpjrincipieele en
openlijk uitgesproken doel van He beweging
is het afbreken van den rechtsstaat en het
onttronen van het recht en daarvoor in de
plaats te stellen de macht. De nationaal-
socialisten in Duitschland erkennen niet
meer, evenmin als de Italiaansche fascis
ten, maar nog beslister een beroep op het
recht als hoogste beslissende factor. Zij zeg
gen het met zooveel woorden, dat ze met
het recht niet meer te maken hebben, maar
doen wat %e willen. Daarom is er tegen hen
en tegen hun geestverwanten niet te rede-
neeren. Het geestelijk contact ontbreekt ten
eenenmale. De stellingen, waarvan wij tot
nu toe als onaantastbaar uitgingen, hebben
ze stuk geslagen. En ze erkennen nog
slechts de macht als leidend beginsel. Wat
men kan doen, dat mag men ook doen.
Daarom behoeft men zich over een minder
heid niet te bekommeren. Minderheidsrech
ten bestaan niet langer. Daarom slaat men
alles fstuk, wat men niet wenscht of niet
begrijpt, ook al is de waarde ervan door de
eeuwen erkend en geheiligd. Het Is het los
laten van den bodem, waarop onze bescha
ving rust, de ordening van het leven. Het
is het tot heerschappij komen vdn de lagere
instincten van den mensch in geestelijk en
zedeljjk opzicht. Alle fijnere waarden van
het menschelijk leven worden ontkend.
Het is duidelijk, dat, wanneer deze be
weging niet tot staan komt, onze door den
moeizamen ingespannen arbeid van vele
eeuwen opgebouwde beschaving ten onder
moet gaan. Geweld voert ons terug tot den
primitieven staat van het menschdom. En
het is juist het steeds weer terugdringen
van het geweld door de ordening van het
recht, die de erkenning van anderer rechten
insluit, waardoor de gang van onze bescha-
i ving gekenmerkt wordt.
Het zal goed zijn, dat men zich hiervan
duidelijk rekenschap geeft. Het coquetteeren
met de in Duitschland heerschende stroo-
ming moet de geestelijke ei\ zedeljjke ver
wildering ten slotte universeel maken.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
om spoedig met een tot den rand gevulden
beker terug t© komen. Ook dit beviel haar;
want hoe plotseling de overgang ook was
van poëzie tot het eenvoudigst proza, maak
te het de gedachte aan die geweldige vijf
jaren van eenzaamheid minder hard, jaren
die gevuld waren met geduldigen arbeid
met de spade, waarvoor haar gemoed terug
deinsde. Zij zag hem den beker in drie
groote slokken uitdrinken en strekte haar
hand uit om den leugen kroea aan te nemen.
ten; en daar
zich tot taak
af te graven.
Mevrouw Nethercliff, die in den land
bouw eerst nia
derwaardig sooi
nu een andereij
onmerkbaar
geven, leerde
school. Toch „j
in staat zou i
vrouw te boeieL
de streep, diep genoeg om het land onder
de veenlaag blóot te leggen en een
nu de spade,
teerde en het
we voor maakt
lag, of die groo
gooidS> dat wal
Maa«' terwijl'
wéef opgevuld
'te/wij! ha*r
/feeds klaar was. bedacht ze, hoeveel arbeid
'er noodig was' geweest, om dat haverveld
te verkrijgen Jn deze zonnige voren. Iedere
voetbreed moest afgégraven worden, zooals
deze laatste gedaan werd, iedere akker
Griff rustte even aan het einde van de
voor, om met zijn hand het voorhof af te
vegentoen zag hij haar aan de deur staan
en kwam nader.
'Wat te drinken, lachte hij. En als w
mij een kwart liter aanreikt, dan zal ik niet
klagen.
Alsof ze dit leven reeds jaren gekend had
keerd© N«U zich om «n ging naar binnen
moest door zwaren arbeid gewonnen wor-,
den, door volharding en geduld en ruste-
loozen arbeid van den morgen tot den
avond, ontelbaar vele «werkdagen lang.
God heeft ten laatste van hem een
man gemaakt, riep ze, niet wetend dat ia.
deze gedachte hardop uitsprak.
Weinig mannen, buiten de veenbewoners
en nog minder vrouwen zouden dit tooneel
begrepen hebben, en gezien, welk een poe-,
zie er was in dien man,, die met de spade
werkte, tot het zweet van hem afstroomde
en een gele streep zand, die vertelde van1
het nieuw gewonnen land? Maar Nell Ne
thercliff begreep volkomen, wat Griff tot
stand had gebracht en tusschen hen ont
stond daardoor een verstandhouding, die
hen ten nauwste verbond.
Laat eans een proefwasch
behandelen bij
Fa. J. H. VAN STRAATEN
Woensdag 17 Mei.
Mijn buurman Barend Ballebakker is
een rechtvaardig man, zoowel in zijn
figuur als in zijne handelingen herinnert
hij aan de Oud-Testamentische aarts
vaders, of, als ik mij tot de Nieuwere
Geschiedenis wil bepalen, aan die eer
biedwaardige herders, die weleer over de
woeste gronden van ons geliefd vader
land hunne kudden stierden en die, be
zorgd voor elk schaapje hunner kudden
of zooals de poëten dat dichterlijk
heeten, hunner heerden her- en der
waarts togen met die gelijkmatigheid, die
eveneens de natuur en de wisseling harer
seizoenen kenmerkt.
Als ik dan den-waardigen Ballebakker
vergelijk met een herder, wil dat vol
strekt niet zeggen dat hij inderdaad met
een kudde schapen door de Ooudsche
straten trekt, evenmin dat hij op het
Goudsche marktveld deze holhoomige
herkauwers weidt I En toch, deze verge
lijking is niet gansch ijdel. Als de grijze
familievader met zijne vrouw, zijne zes
dochters en zijn zoon zijn avondwande
ling maakt, is er in deze groep iets, dat
onweerstaanbaar die vergelijking recht
vaardigt. Hoe zorgvuldig kiest Barend
zijn pad, steeds draagghij er zorg voor
den gemakkelijksten, minst gevaarlijken
weg te kiezen. Want het is zelfs dezen
eerbiedwaardigen man niet onbekend,
dat naast plaatselijke oneffenheden van
den bodem, welke zelfs de ontembare
energie van den Goudschen straatmaker
niet blijvend weet te egaliseeren, andere
temptaties, zoo innig verbonden aan de
verleidelijke sfeer van den zomeravond,
zijne kinderen bedreigen.
Toch, verleden Zaterdag is er iets
voorgevallen, dat hij, Ballebakker, niet
heeft voorzien en ook niet heeft kunnen
voorzien. Tezamen dan met zijne familie
was hij gewandeld naar de Zaterdag-
avondmarkt, en hoe had hij kunnen weten,
dat in de smalle gangen tusschen de
kramen het gedrang zoo groot, zoo innig
kon zijn, dat bijna onmiddellijk zijn gezin
werd uitééngerukt enjammerlijk ver
spreid
Ach, ik wil deze pijnlijke historie niet
op de voet volgen, mdar toen mijn vriend
dien avond in het late uur, het zal om
streeks half elf geweest zijn, mij voor de
derde maal bezocht, vragend of niet zijn
zoon, die een enkele keer met mij domi
neert, ten myné huize verbleef, toen voel
de ik, vaderlooze vrijgezel, schrijnend het
I leed aan van den braven Ballebakker, die
I tellend de eendere paren van het voor
treffelijke schoeisel zij het ook in
maat en sexe verschillend (dat, het zij
zeer in het voorbijgaan opgemerkt, mijn
grijze buurman telken jare betrekt bij een
andere firma, hetgeen mij rechtvaardig
en billijk toelijkt, ofschoon een ieder, ik
bedoel in het bijzonder de gemeente, dat
niet zoo gevoelt) ondervond, dat aan
dat aantal ik spreek hier nog steeds
van het schoeisel een enkel paar ont
brak.
hij lang geleden in onbezonnenheid een
meisje hier van de heide in het ongeluk had
gestort of misschien iets ergers had gedaan
dan dat. Maar deze veronderstelling vol
deed haar niet, een dergelijk vermoeden
kwam niet overeen met het beeld, dat ze
zich van den eigenaar van Lostwithens ge
vormd had; do draad van deze levensge
schiedenis was uit fijner, droeviger stof ge
weven.
O, ik ben een vrouw, zei zij ten slotte
ongeduldig. Misschien heeft hij heelemaal
geen geschiedenis; misschien is hij de we
reld moe en slechts de dwazen zijn haar
niet moede; in ieder geval zal vrouwelijke
nieuwsgierigheid hem noch helpen, noch
hinderen.
Ze opende de deur der hut en stond op
den drempel, waar ze hem gadesloeg, zoo
als ze reeds zoo dikwijls gedaan had, ter-
iwijl hij spade en houweel ’fiatteerde. Het
land, dat hij ontgonnen had, slheen, nu de
sneeuw het niet langer verborg* J-
het opgedroogd had, goed geplo
Een haverveld groende rechts'/
derèn kant blonk een breede
waar de zon scheen óp de opgeworpen klui-
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Goud» «n omrtretam (b»hooi«nde tot don bexonkrin<):
1—6 regels 1.30. elke regel meer f 0.26. Van buiten Goud» en den besorgWngl
1—6 regels ƒ1.66, elke regel moer f»M. Advertenüên In het Zaterdognummer 20
bbalag op den prtfa. Ueldadlghelds-advortenülta do helft v»n den pr#s.
INGEZONDEN MBDBDMLINGBN: 1—4 regels f 2.26, elke regel meer 0.6». Op
de voorpagina 50 Meoger.
Gewone advertenti&i en ingezonden mededeelingen bfj contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randea worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek
handelaren, Advertentiebunmx oase agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zfln ingekeotea, teneinde van opname verzekerd te zfjn.
(■OlDSCIIIi COURANT
e rustplaats is gevoerd. De
•steeg is door geheel Neder-
jweest en zyn figuur is op
het gebied der politie een figuur van groote
beteekeni^. Van een welverdiende rust heeft
hy nog bijna 13 jaar mogen genieten. Hy
bleef in den Jfyag wonen en tot het laatst
toe gaf hy zijn krachten nog aan verschil
lenden maat
Wy herde
geen hy voor Iden Haag heeft gedaan. In
vele moeilijke dagen heeft hij het aanzien
van de residentie weten te verdedigen tegen
pogingen om dit in discrediet te brengen.
Den lastigen overgang uit den gemoedely-
ken tijd naai den moeilijken van heden
heeft hy voor een goed deel meegemaakt en
tot stand gebrlachf voor zoover zijn dienst
daarbij betrokken was. Aan jeugdiger
kracht heeft hij in 1920 zijn taak overge-
dragen, maar wat die ook in de organisatie
veranderd en verbeterd moge hebben, de
grondslagen waren door Versteeg gelegd.
De geweldige uitbreiding der stad, de
overstelpende toeneming van het verkeer
stelden de politie voor by na onoplosbare
puzzle’s. Er nloest veranderd worden, ge
moderniseerd. De invoering der fietsen,
motorfietsen en verkeerspoltiie heeft zoo’n
uitbreiding gevonden, dat deze drie groepen
bijna geheel dèn dienst beheerschen. Den
wandelenden agent vindt men alleen nog in
de middenstad. De recherche diende met het
oog op de vetgrooting der stad ook heel
wat moderneri te worden georganiseerd.
Helaas zijn tal! van ernstige misdrijven on
opgehelderd gebleven misschien wel als ge
volg van de onkstandigheid, dat hoe grooter j
de stad is des 'te gemakkelyker het is aan
het oog der politie te ontsnappen. Maar al
te dikwijls moet het toeval helpen om iets
aan het licht te brengen. De sporen zyn te
gemakkelijk uitgewischt en in het geroeze
moes van een 1 groote stad gaat heel veel
zeer gemakkelijk verloren.
De politie staat in zeker opzicht machte
loos zoolang de organisatie van de justitie
veel anders dan een min-
werk gezien had, kreeg er
kijk op. Onjnerkbaar, even
als de heide haar rust had ge-
e z|e, dat er poëzie in het werk
was er niets te zien, wat men
achten de gedachten van een
Jen; een lange twee voet bres
iep genoeg om
blóot te leggen en een man, die
J, dan weer het houweel han-
intgonnen land tot een nieu-
|e als aan zijn rechter hand
ite kluiten in een kruiwagen
Alles.
ze keek, was de oude voor
en een nieuwe gegraven en
ijl haar bjik rustte op het land, dat
MGLXXVHI.
i Het hoofd der politie.
Het ia op dit oogeublik geen gemakke-
lyke taak om laan het hoofd der politie in
een groote stad te staan. Misschien was dit
oudtyds heel wat minder moeilyk doch
sedert den aanvang van deze eeuw is de
algemeene maatschappelijke toestand zoo
danig veranderd, dat deze taak zeer netelig
Wérd.
Misschien was de eerste periode na den
aan vang van deze eeuw het allermoeilijkst.
Die twintig jaren zijn vervuld door een
man, wiens stoffelijk overschot verleden
week ter laatsj
naam H. J. Vei
land bekend gj
ten aanzien van beroepsmisdadigers niet
anders wordt. Zoolang die op gezette tydeu
weer worden losgelaten op de maatschappij,
komt de politie telkens weer voor nieuwe
verrassingen te staan.
(jg^enken wy dus nog eens met eerbied
derrarbeid van wylen den hoofdcommissaris
Versteeg, wiens naam in de geschiedenis
der Haagsche politie steeds met eere ge
noemd zal worden.1'
De Gemeente-financién.
Het gemeentebestuur begint nu eindelijk
met ^yn financiën eens in den kneep te ge
raken. De wethouder van financiën is als
Kamerlid gekozen en dus kan een ahder het
zaakje opknappen. Eindelijk begint men in
te zien dat diep-ingrypende maatregelen
noodig zyn. De strop dien de tram ons be
zorgt van in plaats een mooi winstje, een
leelyk verlies op te leveren, moet in de eer
ste plaats aan de beurt komen. Het zal noo
dig zyn hier zeer drastische maatregelen
te nemen. Of men het doen zal is een
tweede. Wij vreezen dat het bij prutsen zal
blijven, zooals tot nu toe het geval was.
Op de bedrijven zal ook nog wel wat te
verbeteren zyn, maar die hebben altijd zoo
veel winst gemaakt ,dat men er nooit over
gedacht heeft of het daar niet anders kon.
En dan natuurlijk de groote slok-op, het
onderwijs.
Er zyn hier millioenen uit te winnen en
te Verplaatsen, mits men eindelijk een an- 1
deren weg wil inslaan. Met klein gepruts
van hier eens duizend gulden «n daar eens
honderd komt men er niet. De tering moet
naar de nering worden gezet.
Streng moet er de hand aan gehouden
worden dat niet langer werknemers van
buiten de stad zich hier vestigen. Een be- I
lasting op indienstneming van deze worde
toegepast om de kosten der werkloosheids
bestrijding te verminderen, want deze zijn
heel hoog en uitsluitend het gevolg van het
feit, dat er maar steeds nieuwe krachten
zich hier vestigen en de werkloosheid direct
of indirect bevorflerden. Een belangrijk
vraagstuk is ook dat der erfpacht. Men
heeft hier dat systeem tot in het uiterste
doorgevoerd en daardoor de schuldenlast
der gemeente enorm verhoogd. De cason.
voor de erfpacht is wel hoog, zoodat men
er wel mee uitkomt, maar het is de vraag
wat er op den duur van wordt, want er zal
een tijd komen dat die erfpacht omlaag
i moet, omdat anders de bouwnijverheid niet
meer kan functioneeren. De te hooge huren
zyn nu reeds voor een deel aan de te hooge
erfpachten te wijten en feitelyk heft de ge
meente indirect een belasting op den grond.
Een grondige herziening van dit gansche
stelsel is noodig, want er zyn leelijke uit-1
wassen waarvan als altijd het publiek de
dupe wordt. HAGENAAR.
LANGE TIENDEWEG 75 TELEF. 3202.
GEROOKTE ELFT, ZALM, PALING, MAKREEL, BOKKING.
Machinaal gesneden.
aast was de hoek, dien Griff
jesteld had binnen het ja<r
HALLIWELL SUTCLIFFB.
Vo/r Nederland bewerkt door
j/p. Wesselink—van Rossom.
Nadruk verboden
lig daarna ging hij uit en mevrouw
««Üiercliff vroeg zichzelf af, of z© blij was
°1 spijt had, dat hij zich steeds zoo meester
*ist te blijven. Eens zuchtte zij, <want het
haar toch pijn te moeten erkennen,
dat deze man, jong en kerngezond, Iwt
leven bekeek met den breeden, onpersoon
lijken blik van iemand, wiens gevoelens af-
Restorven zijn. Weer vroeg ze zich af, voor
zoovpelstó maal, welk geheim zijn leven
800 versomberde. Ze herinnerde zich
gWeemd opechrikken, alsof hij geslagen werd
*>en hij eens gezegd had' dat hij, als hij
j*®4, bestond Lostwithens te verlaten, den
van epn vrouw °p z’in geweten 20,1
■fibben. Deze herinnering ontstak echter
‘"et veel licht; ze kon sleclfite gissen, dat
