SEÜS; ^,±P.yERTENTIEBLAD VÓÓR GOUDA EN OMSTREKEN
TOURNOOI
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen. Gegarandeerde oplage 6500
ex
EET NU ZOUTEVISCH
P. G. SCHARLEMAN Jr
,r 18334
Zaterdag I Juli 1833
7S|f Jaargang
SnWERKERK OUDERK^RK^'iTnSf^oVEN' B0SK00P' EOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
a fejlEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
EERSTE BLAD.
.1
enz.
Dit blad verschijnt dagelijks behatveop Zon-en Feestdagen
k
ABONNEMENTSPRIJSper kwartaal ƒ2.25, per weel 17
per kwartard ƒ2.90, por week 22 cent, overal waar de bezorging pi looper geBchiedt.
(franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad ,1.80
Abonnementen worden dagelijks nangenomen aan ona Bureau- MARKT 11 ROItna
M| onze agenten en loopera, den boekhandel en de poetkantoren
Onze bureau. min dagelijks geopend vanuur. Adminietrati. en Hadaetia T.l.f
Inwrc. 2745. Postrekening 48400. «"■waas e» ïveuactie leief.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstrekqu (behoqrende tot den Lezorgkring).
I6 regels ƒ1.SC, elke regel meer 0.26. Van buiten Gouda en den bezorgkringi
i—5 regele 1.66, elke regel meer 0.30, Advertentiën in hett Zaterdagnuinmex 20 V/
beslag up den prjjB.' Liefdadigheids-advertentiëu de helft can den prjjs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGENi—4 regels 2.25, elke regel 'meer 0.6Ü. Op
de Voorpagipa 60 hoogex.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen warden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkoiast vansoliede Boek
bandelaren, Advertentiebureuk en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Burean zijn ingekomen, teneinde Van opnatne verzekerd te zijn.
Uit nummer bestaat uit twee Waden.
Ecenomisch verval
in Amerika.
Amerika maakt op mü den indruk
van bodemloosheid. Ook het Ameri-
kaansche bedrijfsleven lijkt een vat
zonder bodem. Dit laatste is dan ook
reeds zeer in verval, doch het zal nog
dieper in het moeras zinken, aange
zien het geheel op een kunstmatig
opgeschroefd credietstelsel berust.
De Aiyerikaansche politiek noem ik
eveneens bodemloos. Mei} moet name-
•Jljk niet denken, dat de Amerikaan"
zyn vaderland lief heeft of dat hjj er
in het geheel een vaderland op na
zou houden. Iedereen leeft en werkt
er in het verband der groote repu
bliek, omdat daardoor en zoo lang
daardoor zyn particulier bezit be
schermd wordt. Wat wij vaderland
noemen, is in Amerika diet veel meer
dan een vermogensverzekering. De
Amerikaan kent en zoekt niets an
ders dan geld; ideeën heeft hij plet."
iHoewel wij gaarne toegeven, dat dé) ont
rem iugtn hierboven afgedrukt, op het
•oogenblik geenszins v/eemd aandoen, moe-»
ten wij er den lezer niettemin op attent ma-
fen» dat *ij 100 ja^r geleden gedaan wer
den door den toenmaals zeer bekenden
Jostenryksch-iHongafcrschen dichter en ge-
wrde Nicolaus Franz Niembsch, ridder van
itrqhlenau, later meer bekend onder zyn
ungenomen naam Lenau.
Wat is er nu in dien tyd niet veranderd!
«aar hoe zyn de grondtrekken, welke jeriau
M in zün brieven 200 meesterlijk schildert,
n de aXgeloopen eeuw gelijk gebleven.
Naitt staan wij niet andermaal voor een in-
nstotting van een tot in het gigantische
'Pgebouwd bedrijfsleven, dat uiterlijk ge
lend is, doch inwendig door en door .voos,
omdat het op crediet werd opgetrokken, dat
baas geen basis meer beeft, zoodat het ge-
om Lenau's woorde„ te gebruiken, den
■houd van bodemloosheid maakt?
01 welke zijn thans de denkbeelden, die
ms van over den Oceaan bereiken, tot red-
Jingivan bet economisch leven?
W\i huiveren bij de gedachte, dat met in-
'■tie de wereld gered moet worden. Beseft
non niet, dat geld slechts een middel is om
0 onderlinge waardeverhouding der goede-
tot uitdrukking te brengen En dat dit
J adel op zichzelf nooit doel van het econo-
jifehe productie- en distributieproces kan
P. maar dat men, door het geld te ver
woeien, wel eiken maatstaf voor de waar-
der goederen overboord werpt,
n daarmede tevens het kompas, waarop in
kapitalistische ordening het ruilver-
koers kan houden?
Want kapitalistisch zal de wereld blijven,
°ok haar maatschappelijke ordening J
gevangen visschen terzyde legd7 om mond
voorraad te hebben voor den tijd, welken
ij noodig had om een hengel te maken
voorbeeld moge kinderachtig schij
nen, m werkelykheid komt de praktyk van
et moderne credietverkeer, volgens welke
men steeds nieuwe credieten wil geven om
in het tekort aan reëele koopkracht te voor
zien, op hetzelfde neer. Ook de inflatie-
ontwerpen in Amerika lijken ons van weinig
beter gehalte. In den grond der zaak toch
kan men de crisis met inflatiecredieten niet
oplossen. £r is een evenwichtsverstoring
tusschen productie'en consumptie, als ge
volg niet alleen van een te snelle uitbreiding
Van de-productie door middel van crediet,
doch mede van de verderfelijke beschermen
de maatregelen, welke een rationeele uitruil
van goederen onmogelijk maken en waar
door de wereld ten slotte tot armoede ver
valt, niettegenstaande de techniek der pro
ductie welhaast volmaakt genoemd mag
worden. Dat is het droevige beeW: terwijl
de technische procedé's zelf vry van land tot
land tyogen worden uitgewisseld, behoudens
dan de gewone patentbNcherming, kunnen
de met behulp van die procedé's voortge
brachte producten vanwege de hooge tol
muren en andere invoerbelemmeringen niet
internationaal verhandeld worden. Elk land
past de modernste productiemethoden toe,
waardoor de productie van tal van goederen
onevenredig wordt uitgebreid, zonder dat
men tegelijkertijd van een redelijken afzet
van die productie verzekerd is.
Wil men derhalve verbetering in den toe
stand brengen, dan zal men niet in de eer
ste plaats bij het geld, doch bij het goede
renverkeer zelf moeten beginnen en vóór
alles moeten streven naar een zekere mate
van herstel van den vrijen internationalen
handel. De landen zullen wederom moeten
beginnen, hun onderling ruilverkeer te vesti
gen op den grondslag van handelstractaten,
v/elke een. geregeld verkeer waarborgen.
Zal men echter daartoe kunnen overgaan,
indien tegelijkertijd de basis van die trac-
taten door verknoeiing van de muntstelsels
wordt ondermijnd?
Amerika belooft tegemoetkomendheid in
zyn tarievenpolitiek^ doch op hetzelfde
oogenblik tracht het door een roekelooze
binnenlandsche inflatiepoliëek «rijn prijspeil
doen stijgen en zijn concurrentiekracht
op de wereldmarkt te verhoogen. Deze twee
denkbeelden zijn echter geheel met elkaar
in strijd en het gevaar is niet denkbeeldig,
dat door dit optreden de geheele wereld in
een nieuw en uiterst gevaarlijk crisis-sta
dium wordt gebracht. Het Amerikaansch
staatscrediet komt hoe langsj. hoe meer op
een zeer wankele basis te maten en de mo
raliteit in het zakenleven dreigt door het
slechte voorbeeld van de regeering zelf tot
het nulpunt te dalen.
Had Lenau misschien toch gelijk, toen hij
WIELERBAAN - ZONDAG 2 JULI
llal zijn. Zelfs Robinson Grusoë begon na j in Juni 1833, bij het aan land stappen te
"«Ie dagen reeds kapitalistisch te denken j Bremen, uitriep: „Das sind verschweinte,
fD k édelen, toen hy eenige met de hand nicht vereinte Staaten"?
Commissaris Bertheux
Na 25 jaren.
Het is de wensch geweest van den Com
missaris van Politie, dat aan den gedenk
dag \fan zyn 25-jarige dienstvervulling op
2y Juni in 't openbaar geen aandacht zou
worden geschonken. Hy heelt zich dan ook
zelf aan elke viering daarvan onttrokken
door zich naar elders te begeven.
Wie de heer Bertheux kent, zal zich daar
over niet verwonderen, Hy is een beschei
den man op een verantwoordelijken post,
zich in het volle besef van zyn plicht ge
heel gevend aan de tahk, die hem op de
schouders rust. Ziedaar in enkele eenvou-
xcLgè woorden de heer Bertheux gekarakte
riseerd. Wars van alles wat naar vertoon
zweemt, heeft hy niet gewild dat deze ge
denkdag, waaraan voor hem vele en velerlei
herinneringen zyn verbonden, aanleiding
zou zijn tot feestbetoon en huldebetuiging,
vooral niet in dagen zoofds we thans be
leven.
Zoo is de gedenkdag voorbijgegaan, in
alle stilte. En een jiieuwe periode is inge-
tieden, waarin de Commissaris van thans
zich wederom zal geven aan zyn werk, zoo
lang zijn krachten en andere omstandighe
den hem dit veroorloven. In deze periode zal
hy den weg bereiden voor hem, die na korter
of langer tijd geroepen zal worden zijn taak
over te nemen, zyn werk voort te zetten.
Het ambt van politiecommissaris in een
provinciestad als Gouda is geen sinecure.
En vaak niet benijdenswaardig. Een verge
lijking met een commissariaat in een groote
stad kan niet worden getroffen, wijl daar
de verantwoordelijkheid, die weliswaar vaak
grooter is, door meerdere functlonnarissen
wordt gedeeld, terwijl daarboven nog een
hoofdleiding staat, die het geheel be-
heerscht. De provinciestad moge een rusti
ger bevolking hfebben dan die van de groot
stad, de politie wordt ook in de provincie
stad vaak gesteld voor de behandeling van
zaken, die niet zoo eenvoudig zijn en waar
aan complicaties van allerlei aard zijn ver
bonden. In den loop der jaren zijn de be
moeiingen, door wekten en verordeningen
geboden, inkeer stérke mate toegenomen,
zoodat de \ejjmtwoordelijkheid van het
ambt van den commisaris ook zwaarder is
geworden. Allerlei factoren, die vroeger
geen rol speelden, gelden thans terdege bij
de beoordeeling van zaken en personen.
Vyf-en-twintig jaren lang heeft Commis
saris Bertheux thans de leiding der politie
en der justitieele zaken voor zoover die
tot zijn domein behooren, in handen. Er is
in die jaren heel wat gepasseerd. Tal van
moeilijkheden zyn op dien weg voorgeko
men, welker oplossing is kunnen worden
bewerkstelligd. Daarnaast zouden herinne
ringen kunnen worden opgehaald, waaruit
zou blijken dat het pad van den verant
woordelijken politieman niet steeds met
rozen, maar vaak met vele doornenstruiken
ia begroeid.
Met zyn gaifeche persooniykheid en met
karaktereigenschappen, die hem sieren,
heeft Commissaris Bertheux zyn voornaam
ste taak, met medewerking van zijn korps
te waken voor de veiligheid, rust en orde in
onze stad, gedurende een kwart eeuw in
Gouda vervuld, Gedurende die periode is er,
zooal niet een dagelyksch, dan toch een
zeer veelvuldig contact geweest tusschen
den commissaris en de krant, en daarbij
hebben Wy gelegenheid gehad den heer
Bertheux in verschillend opzicht te leeren
kennen en waardeeren, al hebben wy menig
maal, wanneer het belang van een onder
zoek eenige publicatie ongewenscht rmaak-
te, onze weetgierigheid niet kunnen bevre
digen.
Van die waardeering voor zijn arbeid en
de opvatting van zijn taak willen wij thans,
nu van feestbetoon geen sprake meer ka*
zijn, den Commissaris Bertheux op heden
doen blijken!
Het Duitsehe transfermoratorium.
Rantsoeneering 50
De Duitsche Rijksbank heeft medege
deeld ,dat 50 Vr van de rentebetalingen van
1 Juli tot -31 Dec. vervallende coupons ge
transfereerd zal worden.
De dienst op de Dawes- en Youngleenin-
gen wordt volledig getransfereerd, doch
niet de aflossing de% Youngleening.
Van alle overige coupons en dividenden
wordt de helft, doch max. 4 per jaar ge
transfereerd.
Overeenkomst in de salarissen
van het Overheidspersoneel.
Een wetsontwerp te wachten.
De Minister van Binnenlandsche Zaken,
Mr. J. A. de Wilde, heeft gistermiddag aan
zijn Departement de Commissie voor de
vaststelling van de salarisnormen voor het
personeel in publiekrechtelijken dienst ge
ïnstalleerd. De minister deelde! o.a. mede,
dat de regeering is te rade gegaan om de
gewenschte gelijkvormigheid op bezoldi-
gingsgebied \£e bevorderen. Een daartoe
strekkend ontwerp van wet heeft het depar
tement reeds verlaten en zal, naar verwacht
mag worden, nog in den loop van dezen
zomer de Tweede Kamer bereiken.
De rede van den Minister werd beant
woord door de voorzitter van de commissie,
het Tweede Kamerlid J. Schouten.
Losse bladen uit het Dagboek
van een Gouwenaar.
„Ende despereert niet I"
J. P. COEN.
ponderdag 29 Juni.
Steeds is het mijn gew&onte geweest
door het persoonlijk voorbeeld een steun
te zijn voor heft hooge-Staatsgezag. Alle
pogingen der Overheid om de Welvaart
te bevorderen, vinden in.Sijbrand Botte-
laar een warm voorstander.
Ons wakker Gemeentebestuur ik heb
het ai zoo vaak geprezen kan ten voor-
beeld worden gesteld aan gansch het
Vaderland.
In dezen tijd van malaise ik ver
trouw dat iedere lezer weet dat wij leven
in een tijd van malaise laat het niets,
maar dan ook in 't geheel niets, achter
wege om de platgeslagen gemoederen op
te heffen en de kooplusten te prikkelen.
Dit streven is bewonderenswaardig en
edel.
Vooral één soort van pogingen is mij
zeer sympathiek;, ik bedoel de instelling
van nieuwe markten
Vroeger was 't de Paardenmarkt die
mocht gelden als een der voornaamste
bezienswaardigheden der stad. Honder
den van deze historische hoef gangers be
volkten het marktveld, oorverdoovend ge
hinnik weerklonk* tusschen de gevels en
de stadsplaritsoenen gedijden 'n heel jaar
op de guanolagen die van het plaveisel
konden worden afgegraven.
Niemand, zelfs niet het Goudsche Ge
meentebestuur, kan verantwoordelijk wor
den gesteld voor het verdwijnen van dezen
tak van welvaart. Immers, gelijk eertijds
de oeros en de holenbeer, zoo is ook
thans het paard door de cultuur verdron
gen en alleen iq circus en in dierentuin
treft men een enkel exemplaar aan.
Toen is de varkenmarkt gekomen. In
luxueuze hallen, die de edele dieren mits
gaders hunne eigenaars beschermden
tegen het geniepige klimaat, wentelden
zich de krulstaarten in comfortabele hok
ken, die hendeden knorren en krijschen
van opgetogenheid. Helaas, niemand be
vroedde dat de varkens zouden 'worden
tot een aanfluiting, zoodat geen sterve
ling er een zou willen koopen.
Dan kwam de eiermarkt. Zoolang er
kippen zijn zullen er eieren gelegd wor
den; zoo redeneerde men en dit was juist.
Helaas, het loont de moeite niet meer
de eieren op te rapen.
Toen kwam de automarkt!
Vandaag ben ik er heen gegaan,
tegelijk met Lucas Longavita.
Toen wij het marktterrein betraden
sierden een 40-tal wagens het landschap.
Sommige stonden scheef op de wielen,
anderen lekten, enkele verspreidden be
dwelmende dampen en eenigen bewogen
STADSNIEIJWS.
j De OraÉije^ti ein is e».
vroeg ts de Oranjetrein het
ÜtuirM Goudtl hinnéngeloopen en heeft hy
Wo^aatf genomen °P het nieuwe empla-
|®*®-vóór het station.
t»i in 116116 oranjekleur geschilderde
«WdJht 18 W4genS trekt da6r b^zonder de
toegang, die vanaf half tien vanmor-
'kt*il^Pen,ge8teld' 1,1 aan den Ridder van
'Vlak bij den överweg. Terstond
'tÉciT* kwam er bezoek van belang-
u. ,e,6' °°h tel van schoolkinderen on-
geeide van het onderwijzend personeel
?w*men een kijkje nemen.
rggi j"y zo.oals we gisteren reeds meldden,
US!"1*- Behalvfl 'exposities va»
oorai j en' handelaren -wijzen wy ook
•Ned q ™>*w*ardige «ending wan
ilt ket q egen' die all^tei aardige
a •DuhiiP0?rWegmU8eUm Smaalde prenten
nod.» )ca ies exPoseert naast de nieuwe
doenamï dC 8poorwe£en van hedën, om
ijken welk een geweldige vooruit
gang in technischen zin in dit vervoersbe
drijf is tot stand gekomen, fo den huidigen
tijd staat het spoorwegbedrijf in het teeken
der reclame. Het is de modte waard van
dezen stand kennis te nem«L
De trein is toegankelijk tot 10 uur van
avond. Dan vertrekt hij nu, Rotterdam,
■waar hij twee dagen standplaats zal inne
men.
Vereeniging „Zorj".
De vier kinderen, leerling^ der Buiten
gewone School, door „Zorgkaar „Zonne«"
1 oord" te Ede uitgezonden,' z|| een zes-
weeksche verpleging Woensd^ weer thuis
gekomen.
„Vind je'het niet fijïir d**!» weer naar
huis gaat?"
„Ja,*ven Moeder zien, en dm weer terug
naar EMe. Dat zou ik graag-R|len!"
Jn enkele*woorden alles!ig«t|d; hly weer
-naar huis te gaan, maatui, ifet was daar
toch zoo prettig!
Verhuur lokalen kaztrn,.
aan de Coöp. Zuid.Holl. Ekoeiling.
Het bestuur van de Coöp. Ifcld-Hólland-
sche Eierveilirig G.A., alhier, h«ift verzocht
de huur van de lokalen in de kazerne (voor
malig gymnastieklokaal) te rekenen van J
Mei j.l. af weer met een jaar te verlengen.
Het bestuur vraagt in dit verband, evenals
vorig jaar, een belangrijke huurverlaging
Voortzetting der huur op de bestaande
voorwaarden (huurprijs 500.per jaav)
ontmoet bij B. en W. geen bezwaar, zoodat
zij voorstellen daartwe te besluiten.
Verkoop gemeentegrond
nabij de Corn. Ketelstraat.
De firma J. Slegt, Boelekade, alhier,
heeft van de gemeente te koop gevraagd
een terrein bouwland ter grootte van on
geveer 1300 M2., liggende achter de Cen
trale iKopachoel (begrensd door Adr. de
Vryesfcraat, H.U. Alphehstraat, de particu
liere erven aafl de C. Ketelstraat en de
speelplaats van de Centrale Kopschool). ka-
dastraakCbekend als gedeelte van het per
ceel sectin-A. 6408.
Overeenkomstig het adviea van ien direc
teur van Gemeentewerken en van de com
missie van bijstand in het beh.'er der Ge
meentewerken, stellen B. on W. voor het
verzoek in te willigen.
Alles van nieuwe vangst. Prijzen vanaf/12 cent per pond.
ZIE ETALAGE. 1
LANGE TIENDEWEG 75 TELEF. 3202.
ELKE VRIJDAG ZUIDERZEEBOT.
Zomertuin Carlton-Hotel.
Openstelling Vrijdag 7 Juli.
Door de leiders van het Carlton-Hotel
zullen gedurende het eerstvolgende jaar tal
van nieuwigheden worden ingevoerd, inge
volge- een studiereis,, welke door hen in
Amerika is gemaakt.
De eerste attractie die wordt geboden, is
een Carlton-zomertuin (een indoorgarden)
in Holland tot nog toe geheel onbekend, met
een zomersche sfeer, met vogels en fontein,
palmen, kortom alles wat men van een lust
hof kan verwachten. ^Deze zomertuin wordt
volgende week Vrijdag 7 Juli geopend.
Wij twijfelen ftr niet aan of deze nieuwig
heid zal stellig worden geapprecieerd.
Alg. Ned. Fascistenbond.
Openbare vergadering.
De Alg. Ned. Fascistenbond, leider de
heer J. A. Baars, houdt een openbare ver
gadering in de Soc. „Ons Genoegen" op
Dinsdag 4 Juli te 8^4 uur. Het woord zal
worden gevoerd door den heer J. H. Crebas
uit den Haag en M. Mulder uit Utrecht.
HET FEUILLETON.
Het dagelyksch feuilleton kon heden we
gens plaatsgebrek niet worden opgenomen.
Maandag zal het weer verschijnen.
(Zie verder Stadsnieuws pag. 2.)
