)CEN
Japonnen
Mantels
en Hoeden
sen
wakt«
13875
Vrijdag 18 Augustus 1933
MO*
72"Jaargang
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADÖINXVEEN, ZEVENHUIZEN
or
kte?
neem
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
I, enz.
BalJniann
Te laat gekomen geluk.
1
tt v L/iuvilvr» t j U V011VV1 y vlVy IJ 17 JUjlkZ» IYII xlrïij 1 IvlJvll 1luVVlWlVlJxjIi 1lUVUlWrll 1
Dit blad verschijnt dagelijks behalve opZon en Feestdagen
HERFST 1933’
o
1
ZOU
(Wordt vervolgd).
anderen zich voort te bewegen.
De nieuwste
modellen
ZOON
GOUDA.
bjj een
n hierbij
en geen genee s-
iedere herstel-
Gisterenmiddag zat ik voor mijn schrijf
tafel en schreef aan Isa.
Achter mij werd de deur geopend.
Ik keek om. Ruth stak hej hoofd door de
deur.
Moedertje er is een heer, die u feen
ld Voedsel
Sinds eenige dagen is Cuba van ’t schrik
bewind van Machado verlost en zal daar,
naar vet wacht wordt, een betere tijd aan
breken.
BUITEN LANDSCff NIEUW*
DUITSCHLAND.
De brandstichting in den Rijksdag en de
voorgenomen procedure in Den Haag.
Beschouwingen der Diplomatisch
Politische Korrespondenz.
Nieuwe aandrang tot overlegging
der „bewijzen”.
Wolff meldt uit Berlijn:
In verband met een verzoek van den
Oberrechtsanwalt aan mr. Branting en Ro
main Rolland om hem hun materiaal inzake
den brand in den Rijksdag ter beschikking
te stellen, schrijft de Diplomatische Poli
tische Korrespondenz:
Dadelijk na den brand is in zekere bui-
tenlandsche kringen een merkwaardige agi
tatie begonnen, die, ofschoon zij even per
fide in haar beweegreden als valsch in haar
mijn Isa zoo graag in de buurt gehou
den hebben. Een vreemde kan niets anders
dan een stoornis zijn. Ik ben den omgang
met menschen ontwend.
gere politieke bannelingen gereed zijn, als
mede verschillende nieuwe massieve open
bare staatsgebouwen en woonhuizen.
Op drukke kruispunten zullen onder-
grondsohe gaanderijen voor de voetgangers
worden gebouwd, terwijl het plan van
„Groot Moskou” tevens inhoudt den bouw
van zes nieuwe spoorwegstations en van
eenige wolkenkrabbers voor openbare in
stellingen.
Het centrum der stad moet een majes
tueus architectonisch geheel vormen, met
het Kremlin en het Sovjet-paleis als be
kronende punten.
Ik had mij stellig
schreieh. Nu deed ik
mij rampzalig bij deze
smart.
- Isa, heb je angst? vroeg ik zacht.
Toen keek zij mij met vochtige, glinste
rende oogen aan
Neen moeder ik heb hem toch lief.
Als ik bedenk, welk een angst ik op mijn
huwelijksdag had. Voor alles, voor het
naaste, hej verste. Voor de gansche toe
komst.
Hoe heerlijk moet het zijn, als men geen
angst heeft op zijn, huwelijksdag'
Nu is Isa weg en het is stil bij ons. Haar
brieven fladderen bij ons binnen groe
ten van geluk.
Ik wil Ruth zoeken. Ik mag haar niet
zooveel alleen laten.
Ik wil beproeven meer zuster dan moeder
voor haar te zijn.
Machado’s schrikbewind.
Jarenlang is Machado op Cuba opper
machtig geweest. Hij heerschte met dictato
riale macht, roeide zijn tegenstanders uit,
sloot de universiteiten en ontbond de vak-
vereonigingen. Met behulp van leger en
|x)litie beheerschte hij het eiland geheel en
zich beroepende op de z.g. vluchtwet oefen
de Machado’s geheime politie een ware ter
reur uit; het is niet sdiromelijk overdre
ven om te zeggen, dat zij duizenden heeft
uitgeroeid. Het onlangs door de Cubaan-
sche regeerüig uitgevaardigde vischverbod
werd hijv. zoo uitgelegd, dat er in gevan
gen haaien meermalen overblijfselen van
verdwenen politieke gevangenen waren her
kend. New-Yorksche kranten gaven sensa
tioneel?. beschrijvingen van Machado’s
schrikbewind Steeds meer drongen Cubaan-
eche refugié*» bij Roosevelt aan om in te
grijpen.
Hoe krasser Machado optrad tegen zijn
politieke tegenstanders, hoe meer het ver
zet tegen hem groeide. Met bomaanslagen
en vendettamoorden keerde de in het ge
heim werkende oppositie zich tegen zijn
dictatuifr. Zoo werd onlangs kapitein Mi
guel Calvo, de chef der geheime politie, op
straat doodgeschoten)
Steeds gevaar voor aanslagen.
Het paleis van Machado te Havana ge
leek op n met alle middelen, der moderne
techniek uitgeruste vesting. Wanneer hij
naar zijn landgoed reed, moest zijn auto
door een geheele autocolonne tegen aansla
gen worden beschermd. Toch had Machado
m het land ook zijn vrienden, immers aan
zijn doorzettingsvermogen hebben de Cu
banen het te danken, dat het crediet van
hun land ook in de laatste crisisjaren on
geschokt bleef. De staatsschuld van Cuba
(aan de Vereenigde Staten) kon zelfs tot
173 nu II kien dollar worden verminderd.
Weliswaar werd oit bereikt door aan den
anderen kant de salarissen der ambtenaren
fderk te verlagen, geen nieuwe openbare
werken uit te voeren en hen, die leveran-
tie8 aan de regeering hadden verricht, niet
te l»etalen, maar met dat al heeft Machado
1 jn fel anti-kapitahstisch bestuur ge-
11,411 zekregen dat Cuba de vreeselijke cri-
üsjaren nog betrekkelijk goed is doorge
komen.
ur 8.25. Van buiten Gouda «n don twzorgkrlng<
LM. Advortentiën in hst Zatordagnummer 21
s-advartentiAn de h«lft van d«n prijs.
I
Hoog bezoek aan een concentratiekamp.
De vroegere groot-vorstin Maria van Rus
land, die met de „Europa” in Duitschland
is aangekomen, heeft met den ryksstadhou-
der voor Oldenburg en Bremen, Roever, een
bezoek gebracht aan het concentratiekamp
te Miesler, by Bremen.
De ryksstadhouder heeft na dit bezoek in
een interview verklaard, dat de vroegere
groot-vorstin een jaar geleden voor het
laatst in Duitschland is geweest.
RUSLAND.
Moskou wordt gemoderniseerd.
Groote plannen in voorbereiding.
De Moskousche dienst van openbare wer
ken heeft, naar het telegraaf-agentschap
der Sovjet-unie meedeelt, eenige groote
plannen uitgewerkt tot verschillende ver
bouwingen en den aanleg van nieuwe mo-
deren wijken in de stad.
De snelle groei der bevolking van de
hoofdstad der Sovjet-unie (van 1.027.336 in
woners in 1920 tot ruim drie millioen in
1933) en de ontwikkeling van haar indus
trie en cultureele instellingen, heeft het
vraagstuk van verbeteringen in den stads
aanleg op den voorgrond geschoven.
De laatste eeuwen is in Moskou zonder
eenig plan of systeem gebouwd.
De bochtige, nauwe straten en de scheef
liggende pleinen met hun oude bouwvallige
huizen passen niet meer in het moderne
stadsbeeld en beginnen daarom langzamer
hand plaats te maken voor moderne woon
huizen, fabrieken en openbare nuttige in
stellingen.
Overal in de stad zijn Me bouwwerkzaam
heden in vollen gang. Nieuwe wijken wor
den aangelegd, de bestrating wordt verbe
terd en de ondergrondsche spoorweg wordt
uitgebreid en gemoderniseerd.
Reeds het vorig jaar is te Moskou 800.000
vierk. meter terrein met nieuwe woningen
verhuurd, waarin een kapitaal was gestoken
van 150 millioen roebel. Voor 1933 is uitge
trokken een bedrag van 175 millioen roebel,
waarvoor 892 nieuwe huizen kunnen wor
den gebouwd op een oppervlakte van
1.225.000 vierk. meter.
Tevens worden bepaalde oude huizen
grondig verbouwd. Vooraanstaande buiten-
landsche en Sovjet-Russische specialisten op
het gebied van stedebouwkunde, hebben op
dracht gekregen tot het uitwerken van
plannen om het stadsbeeld van Moskou te
wijzigen en te moderniseefcen.
De plannen moeten voorzien in oplossing
van het vraagstuk der overbevolking, van
verkeersbelemmeringen, en van uitbreiding
van plantsoenen en parken. Men denk daar
bij aan het bouwen van voorsteden met één-
verdiepingswoningen en veel onbebouwd
blijvende ruimte.
Reeds dit jaar wordt Moskou verrijkt met
een aantal nieuwe architectonisch mooie ge
bouwen. De bouw van twee groote hotels is
bijna voltooid en tegen het einde des jaars
zal het paleis van de vereeniging der vroe-
I.KTENTI EPRIJS. Uit Gouda en omatrokan (bahooranda tot dan ba«orfkring)
regels 1.30. elke regel'
I -ó regels 1.65. elke regel m
tjslag <>p den prijs. Liefdadig!
INGIZONDEN MEDEDEELINGEK14 regels 2.25, elks regel meer 0.50. Op
/oorpagiua du hooger.
uewone ad.ertenuen oo ‘agezonden mededeoüa.-.n ty) contract tot uor gereducemlo-.
DHjs. Groote letteia en randen worden bereioad naar plaatsruimte.
Adverteutiën kunnen warden ingezonden door tus schenk o nis t van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daag» vóór de plaatsing
net Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn,
Isa is vertrokken. Allee is voorbij. Het
huis is stil.
Ruth sluipt rond en verlangt naar haar
zuster. De twee zijn van kind af onafschei
delijk van elkaar geweest. Ik vrees, dat zij
moeilijk aan haar eenzaamheid zal gewen
nen. Zij behoort ook tot hen, voor wie de
eenzaamheid niet goed is.
Isa was altijd een open, eenvoudige na
tuur, zonder arglistigheid en zonder terug
houdendheid. Zij neemt de dingen zooals ze
zijn en leeft en handelt er monter op los.
Zij is als een heldere, lichte morgen in Mei
bewust en vast besloten, ziet alles van den
goeden kant, neemt ook onaangename en
moeilijke dingen vroolijk op.
Ruth doet mij denken aan boschsoheme-
ring met haar duizenden geheimen. Zij is
dikwijlg droomerig en in gedachten verdfbpt
en ik ben er van overtuigd, dat zij in haar
hart, in haar ziel voortdurend moeilijke
vragen en moeilijke verlangens koestert en
te verlegen is ze iemand tOe te vertrouwen.
Daarin ligt juist voor haar het gevaar der
eenzaamheid zij kan zich niet ontlasten,
en de last verlamt haar kracht.
Tegenover Isa heeft zïeh uitgespro
ken. Zelden, maar toch soms. Tegenover
mij zal zij het niet doen. Volwassen dooh-
ter8 geven aan niemand zoo ongaarne Maar
vertrouwen als aan haar moeder, tenminfcte
zoolang zij nog jong zijn. Tn het algemeen
kan ik het haar niet kwalijk nemen. Möe-
X voorgenomen niet te
ik het toch. Ik voelde
uitbarsting van
NOORWEGEN..
Amundsens vliegtuig Latham gevonden?
Dagens Nyheter vernam gisteren uit Oslo:
Te Tromsoe zijn vandaag geruchten in
omloop, dat visschers, die van het Beren-
eiland zijn aangekomen, deelen van Amund
sens vliegtuig, Latham, in hun net hebben
gekregen. De Fransche consul te Tromsoe
heeft zich met de visschers in verbinding
gesteld, die naar hun woonplaatsen zijn
teruggekeerd. Men zal een onderzoek naar
de juistheid van het verhaal instellen. De
visschers moeten verscheidene deelen van
het vliegtuig zoover boven water hebben ge
kregen, dat zy sterk den indruk kregen dee
len van een verongelukt vliegtuig te heb
ben opgehaald. Een ander vliegtuig als dat
En toch moest men altijd voorwaarts bezoek wil brengen,
gaan, voorwaarts zien, totdat de allerlaat
ste deur zich ópent of sluit al naar
het, i8-
De bruiloft van Isa was klein, maar vroo
lijk. Het geheele gezelschap werd gedragen
door het stralend geluk van dit paar jongg
menschenkinderen
Toen Isa afscheid van mij nam, weende
zij onbedaarlijk.
Ti.
argumenten is, tot op heden aanhoudt. Bij
de communistische duisterlingen, die zich
misrekend hadden omtrent de kracht van
hun tegenstanders, en die zich gewonnen
moesten geven, voegdeh zich de andere,
minder activistische, maar even onmaat
schappelijke Marxisten, die evenals de
meeste en juist de vooraanstaande Joodsahe
emigré’s, ondanks alle theoretische bezwa
ren en voorbehouden, een onuitroeibare
sympathie voor het militante communisme
koesteren en er zich mede solidair voelen
tegenover het nieuwe Duitschland.
Het ontbrak ook niet aan persoonlijk fat
soenlijke, maar in een onwezenlijke atmos-
feer van humanitaire ideologieën bevangen
menschen, die uit een zekere intellectueele
voorliefde voor het communistische toe-
komstprogram zich in de arena van den
politieken strijd begaven en zich de onzui
vere wapens in de hand lieten drukken.
Deze propaganda werd ondanks het ge
brekkige van haar hypotheses stelselmatig
voortgezet om samen met de „Gruelhetze"
in de behoefte aan berichten van de Marxis
tische bladen en de emigrantenpers te voor
zien.
Er werd zelfs een eigen orgaan in het
leven geroepen: „De brand in den Rijksdag"
om de internationale openbare meening „op
de hoogte” of beter voor den gek te hou
den, waarbij helaas het onder een Volken -
bondsregeering gestelde Saargebied en zijn
Duitsche bewoners zich veel moeten laten
welgevallen.
Daar en elders viert de meest teugellooze
gruwelpropaganda over den brand in den
Rijksdag nog dagelijks hoogtij, en het wordt
steeds moeilijker aan de oprechtheid te ge-
looven dier persoonlijkheden, die zich als
„deskundige leden” van een in den trant
van een rechtbank ingerichte commissie van
onderzoek met eigenmachtige bevoegdheden
laten misbruiken en die binnenkort in Den
Haag een soort parabel van het Leipziger
proces tegen de brandstichters van den
Rijksdag op touw willen zetten.
De „Oberreichsanwalt" heeft deze per
soonlijkheden, voor zoover zij te goeder
trouw zjjn, in de gelegenheid gesteld tot
een zelfonderzoek en een duidelijk besluit.
Allen, die in het buitenland in de zaak
belang stellen, moeten erkennen, dat, vol
gens algemeen erkende rechtsbeginselen, de
rechterlijke instantie voor de misdaad in
den Rijksdag slechts in Duitschland kan
liggen pn dat dus daar slechts de eventueel
bestaande, aan de met de instructie belaste
Duitsche overheid nog onbekende gegevens
voor de beoordeeling der schuldvraag kun
nen worden overgelegd.
De Duitsche justitie heeft door den Ober
reichsanwalt voor de geheele wereld laten
vaststellen, dat zij slechts één doel heeft, de
waarheid in haar geheelen omvang aan den
dag te brengen. Wanneer men buiten
Duitschland materiaal meent te bezitten, dat
voor dit doel dienstig zijn kan, dan is het
nu tijd om daarmee voor den dag te komen.
«Iers zijn meestal te oud, te verstandig, te
Do val van het schrikbewind in Cuba.
Een Noord-Amerikaaneche inventie?
door
ALVAREZ DON GOMINEZ.
Oud-lid van den Cubaanschen Ministerraad.
loop, in 1932 nog maar 42.000.000.
(Jp een bevolking van 4 millioen bevin
den zich naar schatting een hall millioen
werkloozen. De aqht crisisjaren hebben het
vroeger zoo rijke eiland tot een verarmd,
land gemaakt. Op de suiker- en tabaksplan
tages werken de arbeiders nu voor het mee-
rendeel nog slechts voor hun kost en in
woning. De meeste Cubanen krijgen in geen
weken contant geld in handen.
Suiker en Tabak...
Uuba is een land, dat het moet hebben
van ruwe grondstoffen. Het was vroeger
volkomen afhankelijk van de suiker en
tabaksproductie. Doch waai- vindt men
thans nog een afzetgebied voor suiker en
sigaren? Amerika belemmert door zijn dou-
ane-maatregelen den uitvoer van suiker
naar de Vereenigde Staten en de eigenaars
der suikerplantage» kunnen er slechts met
moeite toe worden overgehaald, de fabri-
catiecunipagne te beginnen.
Onder den nivloed van het Chadbourne-
plan, dat de aanplant van suiker in de ver
schillende landen nauwkeurig regelt, is de
oogst 1932 reeds gekrompen tot een
dertiende van den recordooigst van 1922.
Natuurlijk zijn ook de inkomsten, die de
Staat uit den uitvoer van suiker verkrijgt,
van jaar tot jaar verminderd.
Niet anders is het met de tabaksaan-
plant. Voor den oorlog rookte de (wereld
SCO.000-000 Havanasigaren per jaar, nu nog
maar 50 000.000.
Wie rookt er nu n°g zulke dure sigaren?
In verband met de hooge loonen op Cuba
hebben bovendien een jaar geleden eenige
Amerikaansche plantagebezitters besloten
om de geheele sigarenfabricatie naar de
Vereenigde Staten te verplaatsen.
(Nadruk verboden).
Jen gebruiken
>ogenblik. omdai
met behulp
I sneller terug-
t van die .JuJve”
spaaseerd wordt.
I boter gevoelen
jruikte. Waarom
eren De koaten
behoeven toch
gij daarvoor U
gerond gevoelt.
en drink nieuwe
teug Sanatogen.
Lie Apothek
per trtu.
*>- GOUDA
Reeds crisis in 1925.
In dit verband inoet men n.l. in aanmer-
kint! nemen, dat ^e economische crisis op
Cuba eigenlijk begonnen is met de groote
beurscrisis van 1925. Sindsdien heeft op
Cuba de eéne crisis dg andere opgevolgd.
In 1927 was er nog maar 280.000.000 in om-
Doe het goede en bekommer U er niet
om wat er yan worden zal,
FEUILLETON?"
Naar het Duitsch van
MARGARETHE VON SYDOW
met autorisatie bewerkt door
J. P. Wessehnk—van Éossum.
15 Nadruk verboden.
Ik ben weggeloopenik kon het niet meer
verdragen. Het maakte mij te treurig. Ik
heb mij verstopt voor Isa. Zij mag niet ver-
nioeden wat er in haar moeder leeft.
Ik ben dus weer een keer oneerlijk ge
weest
Ik ben ginds in het vreemdle bosch gaan
ronddwalen en heb aan mijn jeugd en Hans
Malte gedacht
Waar is Hans Malte en wat doet hij?
Waarom vraag ik er naar. Ik heb van
Karin niets meer gehoord sedert mijn be
zoek bij haar, drie maanden geleden Zij
zal zeker geen goede herinnering aan mij
hebben behouden.
Ik kwam den houtvester tegen, dien ik
kende door een grensregeling, die in het
voorjaar voor den voorgenomen verkoop
had plaats gehad Ik sprak hem aan, en hij
vertelde mij, dat er zich een ernstige koo-
pet voor het landgoed had voorgedaan. Hij
werd eerstdaags verwacht om het persoon
lijk te zien. Den naam wist hij niet.
Hej i» toch jammer, dat daar een vreem
de zal wonen inplaats van de kinderen. Ik
ABONNEMENTSPRIJS, per kwartaal ƒ2.25. per week !7 rent, mei Zondag-'.!,, i
kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, oveial watr de bezorging per looper gnu hied’
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31. GOUDA,
t jj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
Interc. 2745. Postrekening 48400.
Wie dan? Ik was boos, gestoord te
worden. Iemand, die mij lief was, ver
wachtte ik niet.
Ik weet het niet, antwoordde Ruth, ik
Leb het niet gevraagd.
Is de knecht er dan niet om aan te
dienen? Er kwamen zoo vaak bezoekers
voor zaken die ik. thans niet wilde ontvan
gen.
De knecht i8 naar de post. Ik ontmoet
te den heer voor de huisdeur, toen ik juist
uit het dorp kwam. Weet u moedertj’e, ver-
iolgde zij. toen zij mij nog besluiteloos zag.
ik geloof, dat u hem moet ontvangen. Hij
ziet er niet als een reiziger uit.
Nu dan laat hem dan binnen.
ik sloeg de schrijfportefeuille dicht, sloot
den inktkoker en regelde omslachtig het
echrijfgerij <>p de schrijftafel
Ik kon mij niet voorstellen, dat een
1 ceemde heer, mij hier op het land een be
zoek bracht en iets anders zou kunnen zijn
dan een reiziger of koopman.
Pas toen de deur weer werd geopend en
gesloten arfiter den binnenkomenden, onbe
kende. wendde ik mij achteloos om.
Hans Malte stond voor mij. Een tijd
ruimte van twintig jaren zonk in mijn be
wustzijn weg. alsof zij niet had bestaan.
Ik stond eensklaps weer in het half duiste
re portaal, der ouderlijke woning, en Hans
Malte voor mij op drie schreden afstand
precies als nu. Maar nu vulde de na-
j aarsavondzon het geheele vertrek met gou
den nevelen.
k
uer» zijn uieestud ic uwu, w vdibuhiui», vc
deugdzaam, on. zeventienjarige dochters te
begrijpen. Zij willen steeds onderriohten en
opvoeden. Maar zij moestem mede voelen,
mede doorleven. Zij kunnen het dikwijls
niet meer. Zelfs de beste, meest liefdevolle
moeders kunnen hef, dikwijls niet. Zij be
zitten de jeugd des harten niet meer er
ligt misschien reeds te veel moeilijks ach
ter haar, dat haar ernstig ep vermoeid heeft
gemaakt. ï>f het is harfir te goed gegaan, en
zij zijn verzadigd en lui geworden. En an
deren zijn te deugdzaam, en sommigen aijn
verbitterd en nog anderen zijn misschien
nooit jong geweest. Het is veel moeilijker
moeder te zijn van volwassen kinderen dan
van kleine kinderen. Een ouder wondende
begrijpt het kinderlijke gemakkelijker dan
het jeugdige.
Men hoorj zoo dikwijls moeders klagen
over haar dochters. Maar als men de doch
ters zou wielen vragen dan hadden zij
dikjwijls veel meer reden over haar moeders
te klagen. De dochters zijn er niet voor de
moeders, maar de moeders voor de doch
ters.
De docthters behooren aan den toekomen
den tijd en de tijd streeft vooruit. Vooruit
gaat de normale gang van het leven. Dus
moeten de moeders met de dochters voor
waarts gaan -- niet de dochters achteruit
met de moeders.
Maar juist dit voorwaarts gaan is het
moeilijke. Men heeft ■zelf reeds een flink
stuk weg af gelegd, en het eigen doel be
reikt. Men is te vermoeid of te stabiel ge
worden-, om met anderen, naar een doel van
iinderen zich voort, te beweeen.