FELIX loogvrije Huishoudzeep Thalia Theater Nicolotte, Das Madel vod Montparnasse SCHOOLBOEKEN BOEKHANDEL J. PE VEN FINALE UITVERKOOP m REGENMANTELS IETS FIJNS! Inco Voor goede waar naar SCHUfTELAAR NIEUW!! NIEUW!!. NIEUW!' Wijdstraat 4 - Telef. 2155 H.H. Aannemers! flemengde BISCUITS Zaterdag-Editie GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 12 AUG. 1933 - TWEEDE BLAD Haagsche Normaallessen 10 cent KARNÊMELKZEEÏ» i BANKETBAKKERIJ aDE JONG 10 cent per dubbel stuk. Vraagt Uw winkelier! Vopteganwoordlgep voor Gouda en Omstreken i Firma J. VAN WIJK Azn. Keizerstraat 42 Woordenboeken. Atlassen. Agenda's voor Gymnasium H.BS. en M U.LO. In voorraad bij No. 340 HET MELKMEISJE DE OPRUIMING Haast U Nog slacht* .Haast U „WEGENS VERTREK" VAN ALLE HUISHOUD. ARTIKELEN GEREEDSCHAPPEN IJZERWAREN - TU1N-ARTIKELEN - - Geen Zlchtzondlng. Geen rulfpin Uitsluitend A contant In Ijzerhandel v. Romburgh til? III TIBHWIIIIEII Fa-1. OEKKFI i IONEN WISKUNDE P. S. DAUVUXIER. Kllokaasjes 5 cent per stuk Qel tw uïkt Wortelboe r's Kruiden of I a 2 Wortelboer's Pillen Begrootingsstaten. UitgaveA. BRINKMAN Z00N if# Speciale Aanbieding Tirelir lodm 825 GifairdiBS9.90 Sitin Riyal 7.90 Pipeline 3.75 „OH lufa* Slechts 26 cents per half pond Vischbank of Korenbeurs. EIGEN AUTODIENST L.N. POLDERVAART/* TURFMARKT 1 TELEF. 2534 GOUDA. De Goudsche Fruithandel VRAAG EN AANBOD höWr en verhuur IN EN VERKOOP presenteert van VRIJDAG t.e.m. WOENSDAG de zeer komische Operettefilm Een vermakelijke film vol heerlijke vondsten en pakkende muziek. Regie: HANS SCHWARZ, de maker vaji Bommen op Monte Carlo. De hoofdrollen worden vertolkt door; FRITZ SCHULZ, EHMI BESSEL, ALFRED ABEL, JULIUS FALKENSTEIN en JACOB TIEDTKE. „Nicolette" is een frissche film, origineel en spontaan. Aiqusant bijprogramma. Toegang boven 14 jaar. Entréeprijzen vanaf 25 cent. Béspreek uw plaatsen voor Vrijdagavond. OPLEIDING VOOR ONDERWIJZER EN ONDERWIJZERES. Éénjarige cursus voor bezitters H. B. S. 5 jaar en Gymnasium. Twee jarige cursus voor bezitters H/B. S. 3 jaar en M.U.L.O. diploma. Aangifte bij den Directeur. Spreekuur Woensdag en Zaterdag 2—4. A. STOLK, Alexandcrplein 14, Telef. 1171gl. N. V. HET KLAVERBLAD HAARLEM SCHOCNIH waar koopjes te halen zijn, duurt nog steeds voort. Witte schoenen 28/32 2!k ets. De bekende CRISIS-Schoen|n vanaf 25 ets. Nog een klein partijtje Damespantoffels van 25 ets. Witte Damesschoenen vanaf 60 ets. De beste witte Heeren-Moltfers 11.25 Prima leeren Kinderschoenen 68 ets. Een prachtige bruine Heerenschoen voor 2.95 Alle restanten moeten weg. Dus gauw voor weinig centen een paar schoenen halen bn J. v. GILS MtfRKT 11 GOUDA korten tijd duurt do Naast de Wl|kv*rpleglng. VEREENIGING VÖOR FACULTATIEVE LIJ KVÈRBRAN DING Inlichtingenbladen. Tarieven en Voorwaarden en inlichtingen omtrent het FONDS VOOR LmKVER- BRANDINO op schriftelijke aanvrage Itosteloos verkrijgbaar bij de afd.-secretaresse. Gouwe 73, Gouda eerste klas materiaal en tot Uw volle tevredenheid worden bediend 7 W^ndt U dan tot de VEST 35 TELEF. 2386 BILLIJKE TARIEVEN. lesMn aangeboden, op «eer billijke voor waarden, voor leerlingen H. B. S. on Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN DIG OPZICHTER, enz. door f 7S1 B. MARTENSSINGEL 12. Goed nieuws voor Heeren Rookers! Wij geven U 11 Sigaren voor 1 kwartje en 7 Sigaren met 1 ons Crisistabak voor 1 kwartje. Voor kwaliteit wordt geheel ingestaan. Alleen bij R. VEERMAN Turfmarkt 56. (volvet) 55 ct. per stuk DELFT's ROEM, prima 65 ct. p. pond bij P. Q./TEEKENS, Gouwe 55, Gouda. Kaashandel in 't groot en klein. Moscovische gebakjes Kleine Cake-jes '8 Ttiid 's morgens, 's Middags en des avonds eecf weinig van de van ouds beroemde, geneeskrachtige Beter en goedkooper huismid delen bestaan er nu eenmaal niet. Duizenden hebben er reeds baat door gevonden en zü zullen ook U helpen. De Wortelboer's Kruiden en Wortelboer's Pillen verdrijven gevatte koude, griep, influenza, gal, slijm, koortsig heid, verstopping, maag- en hoofdpijn, wekken den eetlust op, bevorderen de spijsvertering, re gelen den stoelgang, t zuiveren het bloed, maag en ingewanden enz. Wortelboer's kruiden 60 cent per pakje, Wortelboer's Pillen 60 cent per doos, drie doozen 1.70. Overal verkrijg baar. Waar niet verkrijgbaar dan direct van JACOBA MAtUA- YVORTELBOER, Oudepekela Postgiro 17039 Zending geschiedt franco na ontvangst van het bedrag. Maakt gebruik van de Gedetailleerde berekeningsteat "van onkosten voor Uwe inschijvingen Verkrijgbaar al of niet met'losse inlegvellen. Prijs per vel. IO cent bij 50stuks TYi cent per vel bij 100 stuks cent per vel GOUDA. Prima Mll/Ju PEPERSTRAAT 34 Tetef*%inkel 2871, Kantoor 2707. Krentenkoekjes, Amandelsnits, Gemberstaaf^B, Goudsche flloppen Haagsche Jongens \M ct. per ons Overheerlijke, Allerhande j|.. 25 cent per half pond. Ook onze Zandmoppen 14 cent per ons, zijn een sueces. Verder een uitgebreide slprteering in andere Koekjes, Schuimpjes en Butkef GEBAKJES 7 cent. I SLAlGROOMGEBAKJES 8 cent per stuk.sJ Overheerlijke Ontbijt- en Gemberkoek gebakken alléén met zuivere ^natuurhoning. Onze Siroopwafelen zijn steeds versch aan het station verkrijgbaar. De geechiedenle der Goudtche'Viechhallen. I aanwendde deze weer te doen herleven, bouwde men een Korenbeurs achter het '4 Stadhuis, onder het uitbouwsel, toen voor f de lijfstraffelijke rechtspleging bestemd. ei> I ook thans nog .diet Schavot" genoemd. Volgens den Goudsol ben geschiedschrijver J Walvis (deel I. bladz. 147) rijmde de dichter Chr. Pierson hierop als volgt: verstrekt mijn kap voor graan- beurs van dei- Gouw, En boven 't schoutoneel van straf en naberouw. Dc kloc Gaan Fascisten Van boven 't sehoawg' Komt «r Burgeroorlog in Ierland? Belfast en Dublin, iet Engeland samen?' door Dr. HERMAN RÖYAKKERS Wat zich heden ten dage in Ierland af speelt, is niets anders dan een nieuw be drijf van het reed» zeven eeuwen oude drar ma, dat al dien tijd het groene eiland heeft geteisterd, waaraan noch tijd. noch'mensch in staat schijnt te zijn een einde te maken, t leven «twkt nain <tok. «en H- jiernlelkwaardi?aUs iB wel, d,t aoh Korenbeur8 benêen. jn dit ge&chiedkundi|g gebeuren steeds op- gebouw voor sterven nieuw vroegere toesfanden onafgebroken en gewêep. j herbaJml In het jaar 19.6 stonden in Ierland vier legers tegenover elkaarHet leger van 85nn- fein," dat van de Ulstersohe Oranjemannen, dat van de fersche Republikednsche Broe- derschap en hei burgerleger Ierache arbeiders. In het jaar 1933 herhaalt zich het oude schouwspel, alleen heeien de vier legers nu anders: bet gewone leger van den lerschen Vrijstaat, hei republikeinsche lersche leger (samengesteld uit aanhangers van president de Valera), hei nieuwe leger, dat de Valera uit zijn allernaaste omgeving en getrouw- ste aanhangers heeft gerecruteerd, tenslotte de Nationale Gurde, of de Biauwhemden, een lerache tak van de Fascistische bewe ging staande onder, bevel van generaal U'Duffy, vroeger chef van d© IerCclie poli- Mijn grond is Koremhuis, voor 't leven opgestigt, t scliouburg staat, van 't sterven na t gerigt. Deze dichtregelen waren oorspronkelijk T voor z.g. jaarschriften Maar hoeveel moeite en kosten het Stads bestuur zioh ook getroostte, de herleving van den kolenhandel liet op zich wachten en slechte in naam bleef de Korenbeurs Wanneer men den vreemdeling door onze mooie oudé stad voert en hem opmerkzaam maakt op de vele historische, architectoni sche en andere schoonheden dan bl||ft zoo wel geleide ais geleider, de Gouwe afkomen de ter hoogte van de Keizerstraat steeds vol bewondering staan, getroffen door het schUdöraolitige stadsgezicht dat hunne oogen treft. Aan weerszijden van de Gouwe is daar een open hal uitgebouwd, gedekt met een „pits dak, rustende op twee rijen van 9 kolommen met eenvoudig lijetkapiteel en vierkant basement. De daklijst ia met tn- glyplien versieid. Het geheel^ is goed van proportie. Daarboven en daar ad iter verrijst de sierlijke toren van onzen 8t. Jan. Hoewel door smaakloozen nieuwbouw ge stoord. is Iwt nog kt eed» een stukje stads beeld uit het laatst der 16e eeuw, bekorend door njtt schoonheid van lijn eu afmeting, door zijn sierlijkheid en door zijn intimi teit. En, zooals alles wat ons uit de historie gebleven is, hebben ook deze halleu hare KP VERHUIZINGEN en EXPEDITIE Brandvrije Bergplaatsen VOLLE GARANTIE. LAGE PRIJZEN. op LEIDÜ^N en HAARLEM en IJMUIDEN over Bodegraven, Alfen, Koudekerk, Zoeterwoude, Leiden, Oegstgeest, Sassenheim, Lisse, Hiilegom, Bennebroek, Heemstede, Haarlem, IJmuiden. GOEDEREN WORDEN AFGEHAALD. Beleed aanbevelend, BLAUWE DRUIVEN PERZIKEN VERSCHE AARDBEIEN KERSEN AALBESSEN FRAMBOZEN PRÜIMEN SINAASAPPELEN CITROENEN TAFELPEREN TAFELAPPELEN BANANEN TOMATEN MELOENEN VRUCHTEN IN GLAS EN BLIK LANGE TIENDEWEO 27 Firma Wad. A. Rlalvald. TELEF. Si® Zij zijn opgekomen met den bloei Btad, hebben dezen bevorderdde nieuw* tijd beeft haar, als zooveel wat uit liet ver- j leden nog gespaard waa gebleven, belaagd; al braak heeft haai bedreigd, maar de be- schermende hand van meerderen die waarde weten in de historie, en die steeds op de bfes stonden en staan voor het behoud van deze histonach-cultureele bouwwerken, die den trots van onze geheele bevolking moes ten uitmaken, heeft weten te voorkomen dat zij onder den hamer van den slooper vielen en tlian8 nog na-gjeuwen voorbeel den van liefde voor hun, woonstad zijn, waarvan onze^voorouder» (getuigenis afleg den in Je 'bouwwerken die zij tot stand braohteJ Wil het tegenwoordige geslacht dpz© over- blijfselen van iKjuwkutikt uit vroeger eeuwen evenwel naar waarde weten te schatten, dan dient het de geschiedenis daarvan tö kenfn. Het doel van den schrijver dezer regelen is dan ook thans ineer spooiaal op die bouwwerken de aan* daqlit van zijn med «-ingezetenen over te brengen en hen in kt»te trekkei> den oor sprong en de. geschiedenis van de visah- banken zooals «4 m den volksmond wor- nd. nvede te deelen. Hij doet dit hand van een rapport, door den ienten archivaris deze} stad, wijlen Dr. E A. Kesper m 1902 aan den gemeenteraad uitgebracht, toen vermeende bouwvalliglkeid van een der hallen voor een drietal ingezetenen dezer gemeen teaanlei ding was den Raad kort en bondig te ver zoeken tot afbraak over te gaan, welk ver zoek zij motiveerden als volgt: le. afdoende hostelling groote uitgaven zou veroorzaken Ze. volgen» „dezkuhdagen" d© bouwkun dige waarde van weinig of geen beteekenis «as. 3e. de bouw uit een oogpunt van alge- Ti een nut volkomen doelloos ,was. WaaTlijk wanneer dez© argumentatie juist ware geweest, motieven te over om een doodvonnis te vellen over datgene wat de eeuwen door de trots van onze nijvere, kunstzinnige bevolking was geweest. Welke historische bijzonderheden zijn nu omtrent °nze vischbanken, waarvan die nan de Hooge Gouwe ook wel als Koren beurs is aangeduid, waarover straks meer. Reed» in dev eerste helft deir 15de eeuw werd hier ter plaatse aan weerszijden van d« Gouwe de aangevoerde visch 'er markt gebracht. Beide marktplaatsen waren door een l*ug, de Vischbrug. verbonden «n vormden dus thin of meer eén geheel. Elk dezer marktpiaatseri had evenwél haar bij zondere bestemming. Op de plaats waar 'thans nog steeds, zij hej ook minder ge régeld. visch tier markt wordt gebracht, stonden de „stallen" of ..banken" van de vischverkoopers. die burgers der stad wa- T«*n; aan de overzijde, dys op het terrein, later voor Korenbeurs, nu voor bloemenver koop aangewezen, die welke vopr de „vreem de luden" hestemti waren. Dit marktterrein werd dan ook dik wij lfe de „vreemde" visc-h- markt genoemd. Bewijzen de stadsrekeningen van 1438. 1444 en 1458 Teeds bet bestaan van de Visehmarkt en de Vischbrug tér plaatse, een keur van hel jaar 1490 toont ten duide lijkste aan uat onderscheid werd gemaakt tusschen viscu vei koopeis uit eigen stad en van daar buiten. Deze keur luidt: „Van die stallen up die vreem de Viaiuarct." „item, dat aiie clie vreemde luddn die „met vis ter marot tomen, sullen staen an „die ander ade van der Goude, wair sd „willen, daor die stede hem die stallen heb- „bun doen maliën, up die boeten van XII „ach. mei nyement en moet up di£ visbrug- „ge staen, uul gheeiue bande goet up dier „zelfe boeten." •Ook in latei tijden Inlijft de vreemde Visehmarkt lner gevestigdAzooals b.v. bhjat uit een keur van 23 Juni 1675, die bepaalde, dat (ie plaats der vischverkoopers zou zijn: „de borgers opte noortzijde van de Viseh markt voir 't huijs van Andries Boot, en de vreemde ofte huyaluyden in de stallen aan de zuytzijde van. desedve Viaclimai-ct." Aan dezt in 1725 opnieflw afgekondigde keur werd gedurende d6 geheele 18e eeuw ■.ie liaud gehouden en zelfs nog in 1810 (Zie net Kamerboek) spreekt men van: „de beide Vischmaikten, staande Ier wedersijde van de Gouwe." Of nu de „stallen" van ue Visehmarkt in de 15e eeuw overdekt waren, ib met met zekerheid te zeggen, wel dat dit in 1585 niet bet geval was. üp een plattegrond der stad van iaatsgeiioenid jaar toali vindt men geen overdekte markten aangegeven. Wèl komt op deze Wekenmg ter plaatse een bouw werk voor van vorm en omvang als het tegenwoordige nog bestaande huisje ten westen van de Hal aan de noordzijde der Gouwe. Waarschijnlijk was en is dit een overblijfsel van de oude Vischkapel of van een Jfcijnsliuisjede plaats waai" de ontr vungef der v$or het gebruik dei visehmarkt verschuldigde rechten zetelde. Waren dus in 1585 de Visehmiftkten niet overbid in 1612 ^men zie den plattegrond van/lat'iaar) is dit wèl het geval." lh de stadsrekening van 1588 komt ver der een post voor waaruit blijkt dat in dat jaar aan iemand een som van f 15.— werd betaald. ,.vuyt »aeckö dat ayn kelder endc i huysinge van der stede wlgen geoccupeert geweest mette materialen van de visdi- markt en<1e vischbrugge middeltyt die ge- moeckt werden". De rekeningen over 1585—1586 en 1588— 1612 bevatten geen posten op dey bouw van de vischmaikten o.a. betrekking hebbende en du* ligt de conclusie voor de hand, dat deze in haai tegenwoordigen vorm zijn ge bouwd in het jaar 1587. Helaas is deze stadsrekening niet bewaard gebleven, ter wijl de verdere beschikbare archivalia ook mets omtrent den bouw bevatten. vraag, wié de bouwmeester is geweest, daiPWel hoeveel uit de gemeeue kas aan dezen bouw te ten laste gele^l, zal dus wel onbeantwoord mpeten blijveJ de Vischbrug vernieuwd en :n de gebouwtjes belangrijke uitgevoerd, o.m. dit blijkt uit de fabricage rollen van dat jaar werd de lei-bedekking geheel vernieuwd. In 1706 werden wederom groote uitgaven voor het herstellen der hallen gedaan en werden nieuwe basementen onder de ko lommen aangebracht. De Vischbrug werd in 1872 ten gerieve van de scheepvaart afgebroken en de band, die de beide markten meer dan 400 jjiar had verboncten. dus verbroken. Ik merkte hiervoj-ên reeds op, dat de haf aan de zuidzijde van de Gouwe ook aange duid is geworden als zijnde de Korenbeurs. De vraag rijst wal hiertoe aanljidinfe kan zijn geweest. t Vóór 1697 had Gouda geen feiteh/ke Ko renbeurs. Ten tijde van den grootsten bioei van den korenhandel. die samenging met dien vap d© bierfabrioage. werd een koren markt gehoudgn op de Haven, tusschen de Nood-Gojjs- en St. Jansbroggen. Dezo laatste brug bestaat niet meer, maar was geleuen vóór de Molenwerf. De nieuwe vaste—brug over de im&kere Sluis, is er eenige jaren geleden naar genoemd Dat korenhandel vroeger tijden op db Haven plaats vond, blijkt uit een keur van omstreeks 1490 In 1697 echtertoen de korenhandel wei nig meer heteekende. maar men pogingen uuDCiui>nuuiu ui In 1676 Ml werden o^^pin herstellingen uit Wat evenwel wèl meerdere en betere marktruimte vqgcg in 'den loop der tijden, was de boteriiandel en tegen het mi^en der 19e eeuw werd hiervoor dan ook d© oor spronkelijke korenbeurs en de daarachter gelegen' vleeechhai bestemd- Voor koren beurs werd toen aangewezen de vroegere „vreemde visehmarkt". De vraag werpt zich evenwel op of deze vischhal wel ooit voor korenbeurs is ge bruikt. Immers toen in liet jaar 1851 even ais in de twefe voorafgaande jaren bij den Gemeenteraad allerlei plannen werden ter "latei gebracht om den graanhandel t© her stellen, sprak één van de voorstellers van de „z.g. Korenbeurs of oude Vischmarki^ aan de Gouwe." Dit is in korte trekken de historie van dezo twee, uit hiBtorisch-archi tec tonisch opzicht zoo belangrijke gebouwen ter weers zijden van de Gouwe. Zij hebben den des tijds doorstaan eu prijken n< in hun oude schoonheid. Ik maakt© reeds melding van een aanval op hun voortbestaan in 1902 gedaan. Geluk kig is de Goudsche Vroedschap met op. het verzoek tot amotie ingegaan, nadat Burge meester en Wethouders als hun meening hadden doen kennén dat zij hiertoe geen termen aanwezig achtten en de Besturen van dei\ Nederlandschen Oudheidkundigen Bond en de Maatschappij tot Bevordering der Bouwkunst hiertegen ernstig hadden geprotesteerd. Beide vereemgingen wezen er uitdrukke lijk op dat amotie het schilderachtig geheel zou verbreken en efen zeer aantrekkelijk stadsgezicht zou doen.verloren gaan en nie mand minder dan wijlen Victor de Steurs sprak de hoop uit dat men 'deze gebouwtjes, herkomstig uit den besten tijd onzer renais sance, met zou rernietigeh, „al war© het fcleehts om de steeds in ruime mat© ver leende ondersteuiyng van de Rogeenng in: zake de Groot© Nerk-restauratie niet in ge vaar te brengen j Hij zou toch!, zoo schrijft hij „de eerste éijn om aan de Kamer t© zeggen dat eejff stad die zuHc een vandalis me pleegt, niet verdient geholpen te worden in haar Kerkgebouw". Moge dit laatste ook thans nog een waar schuwing zijn voor hen die met negatie van wat in de historische gebouwen onzer stad leeft, al wat no'g van ons stedeschoon uit vroeger eeuwen is overgebleven met een enkele pennestreek zouden willen wegvagen. Ook onze tegenwoordige cultuur eischt behoud en eerbiediging van datgene wat onze voorouders hebben gewrocht. 1)« hal aan de noordzijde 'vbrvult nog steeds de taak. waartoe zij in het grijze ver leden ia bestemd geworden die aan d© zuid zijde. na waarschijnlijk tot den graanhan del bestemd te zijn geweest, verleent thans hospitaliteit aan de bloemenverkoopdrs. In, vroeger dagen schonk men elkander bij festijnen of heuglijke gebeurtenissen visch of wildthans „zegt" meai het meest- 'ni met bloemen. Zoo heeft ook de oude „vreemde viseh markt" wat bestemming betreft, zioh aan den tegenwoordigen tijd aangepakt. - Moge zij met haar zustel van ovejr het water en met den grijzen St. Jan alrf ach tergrond, nog vele eeuwen blijven vormen één van de iwelnig overgebleven .juweeltjes hoon'van bet oude Ter Gouw Inzet van den komenden strijd, die wel- i Cosgravé I medestrij- I de stad, niet} alléén van pijpen enkaas, maar in de eerste plaats d^stad waar de kunst in zijn vele» onderscheidingen haar hoogtij viert in de heerlijk© glasschilderin gen van de onovertroffen Gebr. Crabeth. Gouda hepft reeds»zeer veel van haar oude schoonheid moeten inboeten^late een iedeT zorgdragen dat niet nog meef verforen ga!! Dit is dure burgerplichtH Gouda. Augustus Ï933 'i G. i POT. PLAATS VOORAL UW KLEINE ADVERTENTIES van betreffende 1 in «nze t 1—8 regels 1.—. BUREAU: MARKT 31 groep, de pariij der streng© disc lijk één onwrikb waareohijnhjk o het onmiskenbai internationale Men bphoeft f slaartf wat de e meaning van Losse bladen uit het Dagboek Oan een Gouwenaar. „Bestijg den t^ein nooit zonder uw valies met droomen Oan vindt ge in elke stad behoor- Hik onderkomen. ÉJan van Mijlen. is. nue-maand. Bijna d zijner inwoning 'Uenijk oj figuur- ajs aan hel zeestrand, in de bosscnen, of n liet bergland op. ver van zijn werk- m ing verwijderd, geniet hij van zijn vnj- neia en heeft de uiuste geaurende eenigt uagen o) weken een vrij en onafhankelijk mensch te zijn, die naar verkiezing doet en iaat wat Inj wil. Ou is de ideale voorstelling van hef vacantiegenoegen. Dit ideaal kan ook verwezenlijkt worden, maar het behoudt iets wisselvalligs en zijn verwezenlpking hangt van zeer veie factoren af, facturen, die wij met altijd zelve kunnen dwingen. ik, geachte lezers, heb reeds mijn va- cantie genoten, ik deed dat niet in de maand Augustus, en dat opzettelijk, want ik nam nuj voor mijne stadgenooten, die met duf genoegen smaakten, juist in deze maand een hart onder de riem, of zooals ge wilt, een riem onder het hart te stekenI Uij uan, die gedwongen zijt deze stad niet te verlaten, gij, die gedwongen zijl Zondag, 13 Augustus van dit I uw arbeid op de zelfde ononderbroken 18 met aiieen de ver- Wyze VOort te zetten, tot U richt ik het woord I 4 Allereerst, een vacantie, die niet is een verademing ncf een arbeidüperiodeis geen vacantie. uij weet, aat ik een zeer ambitieus, een weiKzaam bigger ben, voor mij, noch voor u, gelart\ waarschuwend woordu ivtaar aourvoelt, zoo gij kunt, de gewe tenstwijfel, die mij besprong, toen ik wei nige dagen mijn boekhouder Jacobus Ko perwiek, wiens ijver en stiptheid verkeer de in lamlendigheid, wien ik het epitheet, de toenaam van luie vlerk niet mag ont houden, toén k hem, een prettige vacan tie toewenschtel Mijn vriend, gij kent hem Lucas Longa- rita; de krijgsman op non actief, liep de vi erdmagsche afstpndsmarsch; thans doorkruist hij op het rijwiel de" Vetuwe. Meent gij, dat hij, wiens p'aarsthe schedel hem nauwelijks totfsieraad strekt, een zelfde genoegen smaakt, als stoere wer kers en zwoegers, als gij en ik ongetwij feld zijn, wellicHt zouden smaken? Maar gij kunt opmerken: dit zijn uit zonderingsgevallen. Zeker geachte lezersmaar gelooft ge, dat als gij vacantie naamt, dat gij gewis u zoudt ontspannen? Sprak ik niet van onzekere factoren en wan eert genoegen, dat u „wellicht" deelachtig zou worden? Ofh, denkt aan den jongen huisvader, die zijn vacüntie bij zijlt schoonmama doorbracht met de waonzinnige zeker heid, dat het einde, van zijne logeer- periodfsamenviel met het eifide van zijn vacantie. Denkï aan'den plichtgetrouwen politieagent, die met vrouw en negen kin- buigerooriog I (jeren ging kampeerèn op de Mookerhei- h va° 06 1 Je en die, nadat hij zes dagen een schroeiende hittegolf had getrotseerd, <J,e zevende dag, toen hij in een loofbosch verkoeling zocht, werd geverbaliseerd. Denkt ook aan de jonge dÜirie,*die t een reisvereeniging naar Venetië ging eti die gerepatrieerd, hatlr'verloving met eerf gebeente-ambtenaar met premie-vrij^pen- sioen bruusk verbrak, omdat zij te innig in de 'oogeruiian een ejeganlen gondelier had geschouwd. L Gelooft mij, slechts ]zij„ die kunne va cantie benutten zoo, fifth zij tot zich zelf inlteeren; zij, die, naast bntspanning ook een innerlijken vrede nastreven, genieten van haar. Maar ^slechts weinigen vermo gen dit! Ten sloltte, ik weet tiet, gij zult opma ken: Gij Sijbrand Bottelaarkunt oolijk praten, maar gij jjelf gingt reeds op va cantie h Geachte lezers, inderdaad, maar ge looft mij, de genoegens, die ik vond in deze vacantief uk hOop oprechtelijk hen een volgend jaar te boven gekomvm te ztjn. - Ik heb 'gezegd. jaar, za werving van de heerschappij in Ierland, maar omvat tevens de toevoeging van het Oranje-getinte Ulster aan den Iersohen Vrij staat. Hoewel de Valera in Februari van het jaar 1932 op volkomen wettige wijze en met een Bterke meerderheid in liet parlement aan de Regeering is gekomen', hebben zijn tanders, onder leidinjf van den vroe- president, Ubsgrav^, in \vien de öinn- feinbeiweiging is verpersoonlijkt, nimmer den strijd, opgegeven. Kn liet noodlot voor d© Valera wU, dat dg oppositie onder aanvoering va nu onverwachts' een machtigen der heeft gevonden in de doqy O'Duffy ge stichte Nationale ^Garde, ook wel Biauw hemden gelieeten. Zelfs zeggen, dat het reeds' zoover gekomen is, dat de leiding der oppositie van üosgrave s handen in die vam O'Duffy is overgegaan. Vergelijking met Duitschland. Thans speojt zich in Ierland'ongeveer het zelfde af, wat nog met zoo lailg geleden in Dmtsciiland is getchied. Aan dg» parlemen-' lliire burgerlijke oppositie, fan Hugenberg, ontglipte de leiding, die kwam in handdh van een ifinancieel en par- leméRtoir veel zwakkere Maar stond on- I daardoor werke- I stynd geestelijk I en had ,door I karakter een f el de vergelijking' tus- I lieden en Duitschland I it^ de strijd om de macht I «1 l heeft mets te ma- •en op, want de de Valera eenerzijds e£ üosgrav® met O'Duffy ken met het grijpen naar d© maoht, hetzij door het marxisn*). hetaij door het npAio naal-atocialisme. ln -Ierland w de met8' andera d%n een nieuwe phase? va^i de leedtj bijna duizend jaar ouden ouderlingen strijd, di© Ierland verteent en langzaam ten gronde richt, ciujjgarbuiten met dat al Ier land toch metJJdiijnt te'kunnen leven. Zjj eischen: Ulster bü IerlanJ. In wezen gaan de allerverste eischen van O'Duffy en vap het hem vertegenwoor digde lersche fascism© vrijwel parallel met hetgeen de Valera in den lerschen Vrij staat wil béid ken. Beid© partneiy wenschen eendrachtig, dalf Ulster zioh ^weer bij den lersohèn Vrijstaat zal aansluiten Ey <|§n 'natuurlijk met pp de bays van de door Lloyd George m 1919 geschapen Home-rule- wétgeving, maar op de gansch ander^ basis van een voflkon.en onderwerwng van Bel fast aan-Dublin, zoodat dus ulster eenv be scheiden en onderhoorig deel van den Ier- ach<yr Vrijstaat zal vormen. Beid© partijen ziji^fhet er ook oilfer eens dat de nieuwe grootere lersche Vrijstaat zal 'moeten blijven een onafhankelijk zelfstandig onderdeel van het Britsche Wfr reldrijk. Men bphoeft or evenwel geen geloof aan de couranten in Ierland, die de Valera lanceeren, gelie ven te vertellen, als zoude generaal O'Duffy "en zijn fascistische troepen'aanhangers zijn van en in Engeland» in verband staan^met de Engelsche fascisten onder Sir Mos|ey; Die bladen /dichten dan O'Duffy het voor-* toe, df^ des© met Sir Mosley aan den njpuwen grooterep lerschen. Vrijstaat-J de onafhankelijkheid van Engeland zou wil- De vraag rijst 'derhalve, waarom verbitterde broedertwist, op Zondag, den 13den Augustus van dit jaar, tot een uitbar sting moet komen, als er toch in wezen zoo weinig onderscheid in het streven der beide leider8 bestaat? Zal in 1933 de bpenlijke oorlog weer ontbranden, die in de jaren tusschen 1916 en 1923 Ierl&nd welhaast te gronde heeft gericfvbP Omwenteling noodzakelijk De beslissing van deze vragen liaMn ham- den van den perpoon vaii den tegenwoordi gen President van den Terschen Vrijstaat. ,Eamoni d© Valera, vroeger hoogleeraar in de wiskundige vakken, miyir tevens al vele tientallen jaren eigenlijk beroeps-.revolütio- nair. Want het wil oiig voorkomen, dat de Valera maar niet kan in%ien; dat alleen een omwenteling een overgang kan téweag brengen naar een/nieuwen, meer*stabielen toestand in leriaiid. Evenals bij klaarblij kelijk niet vil erkennen, dat èen voortdu- rende revolutie Ierland moet doemen tot geestelijke, politieke en economische on vruchtbaarheid. Zoowel in Italië, als in Duitschland* heeft men spoedig ingezien, waaitoe een onafgebroken revolutie moept leiden. JVten lcan /#Duffy de eikepning naet onthouden, dat Hij bij l^uss^ini en Hitler te school is gegaan. ^Maar aan de Valera zijn d© lessen der geschiedenis voorbij ge gaan, zonder' dat hij er eenige leering uit beeft mogen trekken. Uf hij aan de macht is, dan wel rti de oppositil steeds zal de Valera naaf wapengeweld grijpen, nooit zal hij'tevreden zijn. wanneer er niet hier'of daar in den lerschen Vrijstaat wordt ge schoten. Men kan op dit oogenblik nóg moeilijk voorspellen, wien de' zege op den komenden Zondag zal be^cKoreh zijn. Maar

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1933 | | pagina 3