4
(SEN
EN!’
H’sii
ELFHOEVEN”
Bal Champêtre
Mank
ët Fête de Nuit
Deze Courant komt
en
sen
G. L. v. Toombergen
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 6500
---T- -
zich heeft en niets anc
massa houdt er een kle^n s
den op na, die altijd of
onredelijk en onrechtva
nu de groote microfa
woorden den ether woï
zelf spreekt ze eigenli
slechts de tolk, de groo^
duizenden, en als ze hesj
Palast te Berlijn omrim
in z y n als een bezeteï
hun eigen stem, in ’K ij
eigen woorden weer. *Hi
drukking wat instinctAat
leeft. In hem aanbiddeij 7
duizend- en vertienduizi
beeld.
No 31882
Zaterdag 25 Augustus 1933
72a Jaargang
I
Bls
bergambacht,
Dit blad vjrichij at dagelijks behalveop Zon-en Feestdagen
ex
in
EKKS1E BLAD.
’J
ruk
Hofstad.
Brieven uit
Is
760 854 05
hoorweg.
b n
Bis
HEE
JE5
ZONDAG - WIELERBAAN HALF DRIE
Jan Pijnenburg - Piet van Kempen
Houdt en als waarheid predikt. Er zyn treu
rige waarheden, maar die mogen niet tot
regel voor onze opvattingen of onze hande
lingen gesneld worden. Daardoor plaatsen
wy ons onder hen, vormen ons naar hen.
Maar wij moeten ons niet naar omlaag,
doch steeds hooger vormen en ontwikkelen.
31 AUGUSTUS
BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
tylEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STQLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Te laat gekomen geluk.
ARINE)
Uit nummer bestaat uit twee bladen.
Hitler-llttaratuur.
Aanvang 8 uur
tadgenoot
sen obe-
M».wiiwr
over haar man en
(Wordt vervolgd.)
dert in alle boeken, maar leest niet. Een
werk neemt zy nooit ter hand. Zij amuseert
zich als ik kindergoed maak voor Isa, vindt
het aandoénlijk, bekoorlijk maar helpt
niet. Zy zit er by als ik met de rentmeester
spreek, beklaagt my en vindt zulk werk af-
sehuwelyk voor een vrouw.
Zy eet weinig, maar snoept des te liever
wat uit de provisiekamer.
Zy heeft ongelooflijk veel tyd voor haar
maakt om het ongedaan te maken.
Als ik maar wist, waarom ze er berouw
over heeft.
gever*
htda.
Entree 50 cents per persoon
Verzuimt niet dezen avond bij te wonen.
vot, telt
HES en
ES van
sene de
R, het
LAND
ewerkt,
vroeger
i van
111
Advertentiën kunnen
handelaren,
aan het Bu:
iders dan dat. De
stelletje denkbee!-
tervlakkig, dikwyis
rdig zijn, en hij is
n, waardoor die
len ingestuurd. Hy
k niet uit. Hij is
i omroep van al die
i b.v. in het Sport
ten, dan hooren ze
kryschende stem
y n woorden hun
[y brengt tot uit-
itig in hen allen
ze hun eigen ver-
tendvoudigd even-
verontrust, dat ik mij voortdurend innerlijk
v erweer tegen haar hoe zal het dan gaan,
ais mij haar wezen en denken voortdurend
beïnvloedt en omgeeft?
De sterkte van het verweer is de maat
staf van het gevaar.
Is Karin een gevaar voor mij
Hitler, zegt hij, heeft zyn resultaat enkel
weten te bereiken door de macht van zijn
ning en elke nederlaag toe te schrijven aan
lichamelijke oorzaken en eigenschappen. Ik
denk toch hooger van de vrouwen en ook
van de mannen.
Haar denkbeelden passen wel voor een
zeker soort van vrouwen en mannen, maar
dat zijn minderwaardige exemplaren van
hun ras, en generaliseeren is zondigen tegen
haar eigen geslacht.
Ik ken mooie vrouwen in wie niemand, en
leelyke, in wie iedereen vertrouwen stelt.
Het ligt niet aan het lichaam, maar aan de
ziel, die alty'd een stempel drukt op het
lichaam, een mooi lichaam kan mismaken,
en een leelyk adelen.
Karin voert als bewys aan voor haaf be-
zyn, waarin iets warms, vertrouwenwekkends
wering, het bekende feit, dat .er kamers
ligt, waardoor elke gast dadelijk zonder een
enkel hartelyk woord van welkom, er zich
thuis gevoelt. Zeker. En dat ligt niet aan
de schoonheid en kostbaarheid der inrich
ting, maar aan de harmonie, de schikking,
aan het stempel, dat de bewoner door het da-
gelyksch gebruik aan het geheele vertrek
heeft gegeven.
Mijn lichamelijke schoonheid staat in elk
geval in geen verhouding tot het vertrouwen
dat Hans Malte my schenkt. Ik heb ook vol
strekt geen .bijzondere moeite gedaan voor
hem mooi te zyn. Ik had er ook geen tyd
voor gehad, want hy kwam beide keerei.
onverwacht.
Lichamelijke eigenschappen kunnen aan
trekkelijk en afstootend zyn. Men kan zich
een tyd lang vergissen omtrent de ziel die
woord.
Is dan zoo vraagt hij het woord van
dien man een tooverwoord? Is hij dan een
Demosthenes, een Mirabeau in welsprekend
heid In geenen deele, er zyn op het oogen-
blik honderden Duitsche redenaars, die even
I De eerste zin is merkwaardige logica; de
tweede helft is precies het omgekeerde van
wat men zou verwachten. De man woonde
niet in den Haag en hoorde toch niet van
zooveel ongelukken. Wie in den Haag woont
zou dus minder daarvan hooren?
33 JE I
eh]
alles tevreden. En toch is het alsof zij mijn
geheele huis ten onderste boven zet. Zy stelt
in het geheel geen hooge eischen aan mij.
en toch kom ik den geheelen dag niet
rust. Niet eens 's nachts.
Zy staat heel laat op en verlangt volstrekt
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
hjj onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
latere. 2745. Postrekening 48400.
goed zoo niet beter spreken dan hy. Van
waar dan de tooverkracht, die er van hem 1
uitgaat? Die tooverkracht, zegt de schrij-
ver, ligt hierin, dat hij niet zyn eigen
woord spreekt, maar het .woord, dat opry'st 1
uit de ziel van de massa, die hij voor
Het goede is de waarheid, al schjjnt het
ook dikwijls onderdrukt. Toch beangstig ik
mij eenigszins over het bezoek van Karin.
Als de afwezige my reeds zoo bezighoudt en toilet noodig, ofschoon ik niet weet, voor
-m. —u jwv wjen zy hier wü OpSieren en opknap
pen. Zy zegt, dat het een persoonlijke be
hoefte van haar is. Zy is ontzettend ijdel,
en afhankelijk van haar eigen uiterlyk.
Verder praat zy den geheelen dag. Praat
en praat en praat elke minuut van
ons samenzijn is door den toon van haar
stem gevuld, alsof zij moest inhalen wat zy
het laatste jaar heeft verzuimd. Ik laat haar
begaan. Ik gevoel dat het een behoefte voor
dat het strand is ingekort? Waarom heeft i
men bijvoorbeeld aan het stille strand niet
een motorreddingsboot
Dit is het geheele stuk, kort maar dwaas.
o
P/t b$den aan zee.
Er zijn toch rare menschen op den aard
bodem! Menschen die zonder blikken of blo
zen opmerkingen kunnen maken, die kant
noch wal raken. Zoo stond dezer dagen in
een der Haagsche bladen een ingezonden
stuk, dat maar één verdienste had n.l. dat
bet heel klein was. Ingezonden-stukken-fa-
L rik an ten zyn altijd breedsprakig maar deze
was zeer beknopt doch zag in die beknopt
heid kans de allermalste dingen te zeggen.
Het was dan weer eens een dier vele jam
merklachten over de ongelukken die nu een
maal onvermijdelijk aan het baden in zee
1 zyn verbonden. Die bijzondere ingezonden
stukken-schrijver dan gaf de volgende ont-
Erger is echter dat deze man ook niet
weet en niet gehoord schijnt te hebben dat
in de laatste twintig jaar tyds het baden in
zee zoo ontzettend is toegenomen. Wij dur
ven wel de stoute bewering aan, dat er
thans vijftig maal meer in zee gebaad wordt
dan vroeger. En nu komt het merkwaar
digste het absolute aantal ongelukken is
in de laatste jaren lager dan het vóór 20
jaar was. Men behoeft derhalve niet te vra
gen hoe relatief dit cijfer is gedaald. Trou
wens het geheel cijfer voor verdrinkings
dood in Nederland, waarin dus begrepen zyn
óók de ongelukken in de havens en in de
rivieren, is In de latere jaren geregeld ge
daald. In Juli van dit jaar zyn in geheel
Nederland 69 personen verdronken. Daar
onder is alles begrepen. Daarvan zijn er 14
aan de geheele kust' tijdens het zwemmen
en baden in het ongeluk gestort. Dit getal
is zeer gering.
Vroeger werd altijd in het geheele jaar
een getal van duizend dood-door-verdrin-
king bereikt. Daarin zijn ook de ongevallen
op zee en zelfs op het ijs opgenomen. Dit
aantal was verleden jaar reeds beneden d-j
800 gedaald en daalde daarvoor geleidelijk
niettegenstaande de bevolking zich steeds
uitbreidt en het baden en zwemmen enorm
toeneemt.
Wat deze ingezonden-stuk-schrijver dus
zei is er absoluut naast. Wat hy met dat
Sedert vier dagen is Karin bij my. Ik ben
haast verbaasd, dat zy zoo spoedig en ge- uc&uui. m gevuei uai net een oenoene voor
willig aan mijn uitnoodiging gevolg heeft haar is. Misschien wordt haar ballast lich-
gegeven. Zeker heeft zij haar eenzaamheid
niet meer kunnen verdragen.
Er zijn tegenwoordig zeker weinigen,
wier naam zoo zeer in alle kringen bekend
is, als q Hitler. By sommigen verwekt die
naam alleen afgrijzen en haat. Zy denker
deehte aan de wreedheid en het onrecht,
die onder zijn regime en met zijn toestem
ming tegenstanders, speciaal Joden, socia-
,btên en communisten, worden aangedaan. En
tok als maar een gedeelte waar is, van wat
ue pers ons meldt, dan zyn dit afgrijzen en
deze haat alleszins gemotiveerd. q
Toch zou het van groote eenzijdigheid ge
tuigen, ons daardoor te laten weerhouden
Aan aandacht te schenken aan het geweldige
werk, dat door dezen uit het volk opgeko-
men man zonder wetenschappelijke oplei
ding in korten tyd is verricht. W at de groo
te Bismarck Anooit heeft kunnen klaar spe-
ien, is door Hitler in enkele maanden tot
stand gebracht: het samenvoegen van het
in tal van staten en staatjes versplinterde
Duitschland tot één geheel. De politieke
partijen zijn in enkele maanden van het too-
r.eel verdwenen. De sociaal-democraten eU
communisten zonder dat zy ook maar tegen
stand van eenige beteekenid konden bieden.
Het eens zoo invloedrijke Katholieke Cen
trum zelfs met goedvinden van den Paus.
Als men dit alles bedenkt, is het zeker
geen wonder, dat er,'zelfs in ons kleine
landje met zyn beperkt taalgebied, lang
zamerhand eene heele litteratuur ontstaat
over Hitler en de door hem geleide bewe
ging. Wy zullen het niet wagen daarom
trent een overzicht te geven, doch willen
alleen de aandacht vestigen op twee bro
chures, die in den laatsten tyd hier te lande
verschenen en elkander op verdienstelijke
wyze aanvullen.
De eerste, welke wy op het oog hebben,
is getiteld: Hitler, hervormer of misdadi
ger? en geschreven door Dr. W. Bottema
CAx.
De schryver geeft blyk, alleen oog te
Lebben voor het kwaad, dat door Hitler en
de zynen wordt gesticht, voor het gruwe-
lijke onrecht, dat tegenstanders wordt aan
gedaan.
Aan het slot van zijn 88 IjJadzijden lang
betoog komt hy tot deze conclusie: „De
■■vraag: Is Hitler een hervormer of misda-
voel en verstand.
Zy heeft berouw over hetgeen zy gedaan
heeft. Haar berouw uit zich in woede over
tot *^e onmogelijkheid om het ongedaan te ma-
j ken, in woede op hem, die haar onmogelyk
niet, dat ik haar gezelschap houd bij Kaar
late ontbijt, als ik iets anders te doen heb.
Zy hokt den ganschen dag in mijn ka-
mers, snuffelt alle boekenkasten door, bla- I
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels ƒ1.36, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1 -5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 2«
bijslag op stan prjjs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ225, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer geredueeerden
prüs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
r.tiëü kunnen worden 'ingezonden door tusschenkomst van soliede Boex-
Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
lureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
Sluiting 8 MMr
in het lichaam woont, namelijk zij, die kort
zich tig of voor zindelijke indrukken zeer
gevoelig zijn. Zij kunnen ook, wanneer zij
op eenigerlei wyze sterk uitkomen, noodlot
tig voor den eigenaar worden. Er zyn men
schen, die wegens sterk sprekende lichame
lijke eigenschappen voortdurend te gering
of tg hoog worden beoordeeld. Ik zeg men
schen, niet vrouwen. Ook hier bestaat nier
zoo’n groot onderscheid tusschen man en
vrouw. Maar dat zyn altyd slechts uitzon
deringen. Tenslotte en steeds meer met het
toenemen der jaren, zal het geestelijke door
slaggevend zijn en niet het lichamelijke.
Want hoe ouder de mensch wordt, des te
meer wordt het lichaam door de ziel be-
heerscht, wordt het by velen, als het ware
slechts een doorzichtig omhulsel zyner zie’.
Of het omhulsel mooi of leelijk is hangt
slechts af van hetgeen er doorschemert.
Waarom moet ik met zulk een hardnek
kigheid by alles, wat ik ervaar, steeds den
ken, aan wat Karifi’ zegt?
Misschien ornaat in alles wat zij zegt een
korreltje waari/eid schuilt. Zij heeft deze
korreltjes opgapikt in den omgang met on
gelukkige of Minderwaardige vrouwen. Zij
schy'nt slechts koor zulken begrip of belang
stelling te heboen. Aan de andere normale,
goede vrouwen is zij schijnbaar slechts blind
voorbijgegaan. Zy heeft niet op haar ge
reageerd.
Het is echter verkeerd, bewijst een zede-
lyk ongunstigen toestand of een demorali-
seerend pessimisme, als men de treurige en
verkeerde uitzonderingen voor den regel
„inkorten” van het strand bedoelt is niet
duidelijk. Dat is een eigengemaakte term
dit onbegrijpelijk is.
Ten slotte die vraag over een motorred-
dingsboot aan het stille strand. Waarom
geeft men niet lederen 'bader een „redder"
mee. Men moet wel niet het allerminste be
grip hebben van het baden in zee om een
vraag als deze man doet, te stellen en wy
zullen daarop dan maar niet verder ingaan.
Wel moet het ons van het hart, dat wy
betreuren, dat dergelijke onzin maar aan
stonds wordt opgenomen. Er is een publiek
dat evenmin begrip heeft van al deze zaken
I en dat dadelijk zoo’n stukje als wijsheid
I aanvaardt.
I Nu wy toch weer aan het strand zyn
waar zouden wy beter kunnen zyn dan
daar? vertellen wy ook eens even iets
van het nieuwe buurtje dat De Haag als
badplaats kreeg in het dorpje Ter Heide.
Dit dorpje dat eigenlijk een onderdeel is
van de gemeente Monster, doet tegenwoor
dig ook mee. Wel op bescheiden, zeer
schuchtere wyze, want men moet daar nog
aan den modernen tyd wennen. Monster is
een antiek dorpje dat pas 'de laatste tien
jaat wat gemoderniseerd is. Het heeft na
tuurlijk nog een antiek gemeentebestuur,
dat eenige fasen in ontwikkeling achter is
Eerst moet dat heelemaal vermolmd zyn
vóór het door een nieuw wordt vervangen.
„diger, behoeft eigenlijk niet beantwoord
„te worden. Deze duivel in menschenge-
„waante heeft zijn éigen volk bedrogen en
„verraden en maakt zijn landgenooten tot
„misdadigers. Het is zyn schuld, dat men
„in het buitenland vah Duitschland spreekt
„als van een tfoep gewetenlooze schurken.”
Van eenig besef van het geweldige werk,
oat in Duitschland is verricht, vindt men in
dit. geschrift geen spoor. Maar evenmin
Wordt de vraag beantwoord, hoe het dan
toch wel mogelyk is, dat Hitler in zoo kor
ten tyd de meerderheid van het Duitsche
volk tot misdadigers kon maken. Op deze
vraag wordt het antwoord gegeven in eene
andere brochure, getiteld: Christus en Hit
ler, van de hand van Hilbrandt Boschma.
Deze schrijver wijst er zeer terecht op, dat
wy hier te doen hebben met wat de Fran-
sche schryver Gustave Le Bon reeds jaren
geleden beschreef in zyn boek: La psycho
logie des foules: De psychologie van de
massa. Ziedaar het verschijnsel, dat zich in
sterke mate openbaart in de Duitsche na-
tionaal-socialistische beweging.. Als de
mensch zijne individualiteit prijs geeft en
zyn geheele zijn zich oplost in eene mas
sale beweging, is hij in staat tot het zich
getroosten van zeer groote moeite en op
offeringen, zoo groot, dat hij er individueel
niet toe in staat zou zyn. Maar aan den
anderen kant kan die psychologie van de
massa het individu er toe brengen, zijn ge
weten op zij te zetten en mede te werken
tot het schandelijkste, wat een mensch kan
doen.
Wie de Hitler-beweging goed wil begrij
pen, moet eigenlijk het genoemde boek van
Le Bon lezen. Dan begrijpt men veel, wat
anders onbegrijpelijk blyft. En dan beseft
men ook de juistheid van de schildering, die
Boschma in zyne brochure geeft van de
verhouding van Hitler tot zijne volgelingen, j
1 boezeming.
„Ik. heb wel niet gewoond in den Haag
in mijn jeugd, maar toch herinner ik my niet
van zóóveel ^erdrinkingsgevallen aan het
strand gehoord te hebben. Zou t’ zijn om-
(il)HkSLHE COURANT.
Eenheid in het gezin kun alleen worden
verwezenlijkt door innerlijke harmonie.
FEUILLETON.
i Naar het Duitsch van
MARGARETHE von sydow
met autorisatie bewerkt door
J. P. Wesseiink—van Rossum.
22 Nadruk verboden.
Ik ben heel veel kalmer geworden na dit
bezoek van Hans Malte.
Ik denk nu, dat het toch mogelyk is gaan
deweg in het veilig vaarwater eener kalme
vriendschap te geraken. Als hij rustig is,
dan is het voor my ook veel gemakkelyker
rustig te worden. En als wij tegenover el
kaar slechts rust voorwenden nu, dan
helpt de een den ander door zyn goeden
wil. Op onzen leeftijd moet veel mogelyk
?ijn, dat in de jeugd met mogelijk is.
Hoe komt het, dat Hans Malte zoo’n groot
vertrouwen in my stelt aangaande Karin?
Hij kan toch in het geheel niet weten, wat
"T van mij geworden is ih deze twee en
twintig jaar!
Karin zegt: als enkele vrouwen meer dan
andere in hooge mate met vertrouwen wor
den vereerd, zelfs door zeer teruggetrokken
nuturen, dan heeft dit zeker zijn oorzaak
niet in geestelijke, maar in lichamelijke
eigenschappen.
Het is gewoonweg een manie van Karin
tiles in het leven der vrouw, elke overwin-
I ter, als zy hem zoo in woorden als het ware
«v .v.uxugvu. I van zich afschudt.
Zjj is eigenlijk een heel gemakkelijke i Zy is verontwaardigd
gast, stelt in het geheel geen eischen, is met »s ontoegankelijk voor argumenten van ge-
alloa Kvrpdpn Wn ia T>At. alarvf «ril miin Voel en verstand-
Tot zoover de schrijver. Wij gelooven, dat
iiy met deze schets een tipje heeft opge
licht van den sluier, die het voor velen moei
lijk maakt, Hitler en zijne beweging te be
grijpen. In haar werkt .wat ook werkt in de
sociaal-democratie, n.l’. de psychologie van
de massa, die het individueele geweten doet
opgaan in dat der massa-