SCHOOLBOEKEN
BOEKHANDEL J. DE VEI
Thalia Theater
1
doorjoeg zctojcJtizpcud
VoSt op dan uhg
goudsche courant - zaterdag 25 aug. 1933 - tweÈde blad
René Glair
Leve de vrijheid
De Reeuwijksche en
Sluip wijksche Plassen
H.H. Aannemers!
avondcursussen
H. v. d. Pool
q|-uk
Kill II III T1NIVIM
Ft-1. DFIKfl S Ml»
Woordenboeken, Atlassen, Agenda's
voor Gymnasium H B S, en M.U.L.O." wijnstraat 4
WISKUNDE
P. S. DAUVUXIER.
VWwuj i
Telefoon. 2fss
Kllokaaeles
Middenstanders
vertrouwt Uw spaargelden
toe aan dei
liderlandsohe Mlddenstandsbank
I
J
Pas verschenen
een Nieuwe
:T'£U
Dr. A. SCHEYGROND
een onmisbare gids
G0EDK00PE TrtlIN
Begrootingsstaten.
Uitgave A. BRINKMAN ZOON
Gebruikt
Wor(elboör's Kruiden
of Ié 2
Wortelboer's Pillen
Abonneert U op dit Blad
academie van beeldende kunsten
middelb. techn. school v. bouwkunde
's-gravenbage
Da trekkingen der J. I. Loterijen 4'
zijn vervroegd!!!
September voor u een „geluksmaand'
Het ligt aan U 111
voop f, 2.50
Zes prachtige Heerenhaizen
Zes Luxe ford Auto's
^Zes X IOOO Prijzen
Bestel thans loten a f. 2.^0
Postgiro 10260
De N V. Houthandel v.h. Firma J. en G. ALBLAS
TFHFIt DIE 'N PKOEFWASCH geeft maakt
V DAARNA WEKELIJKS GEBRUIK VAN DE
Een dictator van Engeland.
Kritiek op Roosevelt's beleid.
In voorraad bl|
lesssn aangeboden, op zeer billijke voor-
waardon, voor leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor candidate BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
7M 1' B. MABTENSSINGEL 12.
Goed nieuws voor Heeren Rookars!
Wy geven U 11 Sigaren voor 1 kwartje
en 7 Sigaren met 1 una CrieUtabak voor
1 kwartje. Voer kwaliteit wordt geheel
ingeataan. Alleen by
R. VEERMAN Turfmarkt 5«.
Probeert U het ooiT^Tïirtïïr
SOHOENREPARATIE
de de SCHOENMAKERIJ van
RAAM 107—109
U zult er geen spijt van hebben.
OFFICIAL FORD DEALER J. L. HULLEMAN GOUDA TELEFOON 2850.
(volvet) 60 ct. per aji
DELFT'S ROEM, prima 65 ct p pmj
b(j
P. G. TEEKENS, Gouwe 55, (tevdj
Kaashandel in 't groot en klein.
W(j Vijzen ons gelukkig U van VRIJDAG t.e.m. WOENSDAG
een film te kunnen aanbieden van den beroemden regisseur
de man wiens eerste geluidsfilm „Sous les toits de Paris"
een wereldsucces was.
is de naam van dit nieuwste succSjifcerk.
-up Een daverend lachsucces vol levenslustige 'muziek.
In de hoofdrollen: JUiSt f"m V°°r tW'
HENRY MARCHAND en RAYMOND CORDY.
In ons buprogramma:
EEN* DOLKOMISCHE AMERIKAANSCHE KLUCHT.
Toegang voorlederen leeftijd. Populaire prijzen vanaf 25 cent.
plaatsen voor Vrijdagavond.
f®u'a Oosthawen 58
Alfa Bankzaken
VEREENIGING VOOR
facultatieve LIJKVERBRANDING
inlichtingenbladen, Tarieven en Voorwaarden en
inlichtingen omtrent het FONDS VOOR LIJKVER-
BRAND1NO op schriftelyke «anvrige kosteloos
verkrijgbaar bij de afd.-secretaresse. Gouwe 73, Gouda
van het fraaie boekje van onzen stadgenoot t
oveï
Deze DERDE DRUK, 48 pags. groot;'11 telt
niet minder dan 44 ILLUSTRATIES lm
bevat TWEE duidelijke KAARTJES van
het plassengebied, waarvan het fcfcne de
VERBINDINGEN TE WATER, het
andere de VERBINDINGEN TE LAND
aangeeft. De tekst werd geheel omgewerkt,
waardoor dit boekje, nog meer dan vroeger
is gewor<jen voor allen, die de plassen be-
zoeken.
De prijs is gehandhaafd bp slechts
0.50
Verkrijgbaar in eiken boekhandel en bij de Uitgevers
A. BRINKMAN ZOON Markt 31 GOtlDA.
eerste klas materiaal en
tot Uw volle tevredenheid
worden bediend?
Wendt U dan v tót de
VEST 35 TELEF. 2386
BILLIJKE TARIEVEN.
li
van den Haag, Voorburg, Rot-
terdamf Gouda, Leiden, Alphen
a. d. Rijn, Bodegraven, Woerden,
naar
ARNHEM EN
NIJMEGEN
op de Zondagen t.m. 3 September
Strooibiljetten met alle gegevens
kosteloos aan de stations.
Maakt gebruik van de
Gedetailleerde berekeningstaat van
onkosten voor Uwe inschijvingen
Verkrijgbaar al of niet met losse
inlegvellen.
Prijs per vel. 10 cent
bij 50stuks 7^5 cent per vfl
bij 100 stuks S cent per vej
GOUDA.
's morgens, 's middags en des
avonds een weinig van de van
ouds beroemde,..geneeskrachtige
Beter en goedkooper huismid
delen bestaan er nu eenmaal
niet. Duizenden hebben er reeds
gevonden en zij zullen
ilpen. De Wortelboer's
;n Wortelboer's Pillen
gevatte koude, griep,
gal, slijm, koortsig-
stopping, maag- en
wekken den eetlust op,
de spijsvertering, re-
stoelgang, zuiveren
het bloed, maag en ingewanden
enz.' Wortelboer's kruiden 60
cent per pakje, Wortelboer's
Pillen 60 cent per doos, drie
doozen 1.70. (Xyeral verkrijg
baar. Waar niet verkrijgbaar
dan direct van
JACOBA MARIA
WORTELBOER,
Oudepekela Postgiro 17039
Zending geschiedt franco na
ontvangst van het bedrag.
tijdelijke ingang op de heerengracht 28—36
(poort)
1 teekenen en boetseeren
handteekenen le kl 30 g„ 2e kl. 35 g., Se en 4e kl. 40 g., 5e kl. 45 g.
dee. teekenen le kl. 30 gr„ 2e kl. 36 g., 3e en 4e kl. 40 g., 5e kl. 45 g.
boetseeren le kl. 30 g., 2e kl. 36 g., 3e en 4e kl. 40 g., 5e kl. 46 g.
modelklasse teekenen 36 g\
modelklasse boetseeren 45 jj/
2 reclame en meubelconstructie
reclame-ontw. le kl. 30 g., 2e k/35 g., 3e en 4e kl. ,40 g., 5e'kl. 45 g.
meubelconstr. le kl. 30 g., 2e (n 3e kl. 40 g.
bouwkunde (midd. techn. onderw.)
bouwkunde le kl. 40 g., 2e t/m 6e kl. 50 g.
4 opleiding lager akte handteekenen
- lager akte 50 g.
5 vervolgonderwijs
architectuur le/kl. 40 g., 2e kl. 45 g., 3e kl. 50 g.
binnenhuiskunst le kl. 45 g., 2e kl. 50 g., 3e kl. 55 g.
constructieberekening fe kl. 20 g., 2e kl. 25 g.
inschrijving dinsdag 5, woensdag 6 sept. vah 2—4 en van 7—9 uur
by de inschrijving moet het schoolgeld geheel voldaan worden
leerlingen, die het vorig jaar de school bezochten, moeten zich opnieuw laten
inschrijven
Reeds in September
gullen de trekkingen plaat*
van de 1 ah rijen
AMSTERDAM en ZUID-HOLLAND
a. s.
vinden
Zal
v z\jn
een der gelukkige bezitters „te wbrden van een der
of een der meer dan
bii „DE JOODSC.HE INVALIDE", Nw. ACHTERGRACHT 98,
AMSTERDAM
OF KOOPT LOTEN TE GOUDA bij A. MOGENDORFF, Kruger-
laan 45, Tel. 2924, Mevr. POLAK, Markt 25, Tel. 3077, en diverse
depots.
v
IEDERE LOTERIJ 24.000 LOTEN.
(Goedgek. door den Min. v. Just. d.d. 16 Nov '32 No 944).
TREKKINGSLIJSTEN
zjjn na de trekkingen door het geheele land gratis verkrijgbhar.
te WADD1NXVEEN
leveren voor GOUDA uit de OPSLAGPLAATS FLUWEELEN SINU1L 94
AL HET VOORKOMEND TIMMERHOUT EN TRIPLEX
tegen scherp concurrcercndc prijzen.
Tevens gelegenheid tot MACH IN A AT. BEWERKEN.
N* VERDOUW TELEF. 2061
STOOM-, WASCH- EN STRIJKINRICHTING N. G. ROEST v.h. Gez. Etman
Fluweelensingel «8, Gouda, Telef. 2497.. Depot: Prinses Jnlianastraat 9.
Bij den 275sten steifdag van Olivier Cromwell.
Een geniaal organisator.
„...Geslingerd tusschen de haat en
de gunst der partyen, vertoont zich
zyn persoon in de historie."
(Schiller).
Bovenstaande woorden van Schiller, ge
schreven ter kenschetsing van Wallenstein's
historische figuur, kan men voor menig
groot man uit de wereldgeschiedenis ge
bruiken. Het meest echter natuurlijk voor
uen inensch, die erin geslaagd is met succes
een stuk dier geschiedenis te maken, dat in
den tyd van zyn bestaan Weinig aangenaam
was voor de toenmalige machthebbers. On
getwijfeld is Olivier Cromwell, in wien zelfs
een zoo heldere kop als die van den wijs
geer Hume zich vergiste, een van de groot
st* van de hiervoor bedoelde figuren.
Verguisd en verstooten...
Byna nimmer is een man door zyn tyd-
genooten ondankbaarder behandeld dan de
Lord-protector van Engeland, die den 3den
September 1653 het tijdelijke met het eeuwi
ge heeft verwisseld. De door haat overgoten
Engelsche wereld uit den tyd van de restau
ratie der Stuarts heeft zijn beeld tot onher
kenbaar wordens toe verminkt aah het na
geslacht overgeleverd. En tot op den hui-
digen dag is die verkeerde voorstelling bij
de groote massa nog allerminst verdwenen.
Toch was het Olivier Cromwell's eenige
fout, dat hy geen geschikte opvolger had,
d>e zyn levenswerk tot een goed einde had
kunnen brengen en er tenslotte de kroon
van een voldongejf geschiedkundig feit op
heeft mogen pl&ajjsfên.
Hoe moeilyk het ook is in een kort be
stek een beeld van dezen werkelijk grooten
man te geven, wij willen toch beproeven in
het kort zijn levensloop en levensdoel te
omvamen. Hoewel Cromwell zich reeds op
zeer jeugdigen leeftijd met de politiek van
ingeland bemoeide en reeds op 28-jarigen
leeftyd, in het jaar 1623, een zetel in het
Engelsche parlement veroverde, is het niet
op politiek terrein, dat hy zijn eerste schre
den zette. Integendeel, het was opeens zyn
begeerte ats grondbezitter en als vrede
rechter zich op het platteland te vestigen. In
die dubbele functie wist hy in het door hem
bewoondedjfit£ict zonder dat dit de op-
mfc£kzM{feidt?3fc^an de Engelsche regee-
riugj teVCenden met een volkomen suces
zich teweer te stellen tegen de machtsuit
oefening van een welhaast absolute monar-
'chie onder Koning Karei I. Toen in het jaar
1642 de burgeroorlog tusschen Koning en
Parlement ontbrandde, ging hy zich daar
mede eerst bemoeien, nadat hem gebleken
was, dat aan het lege* van het parlement de
juiste leiding algeheel scheen te ontbreken.
En hoewej Cromwelle pooit een militaire
au leiding had genoten, gevoelde hy toch de^j
"eping in zich opkomen nu eindelijk in te
grijpen en de leiding zelf in handen te ne-
Ook als leger-aanyierder geniaal.
Gelyk steeds by het jp&re genie, bewees
ook Cromwell nu welk voortreffelijk
hout hy gesneden was. Al was, of dat tijd
perk van de Engelsche ^geschiedenis op hem
hao gewacht! Zoowel als organisator en als
legeraanvoerder nam hy in een paar wè'ken
de leiding van de parlementstroepen in 1
eigen veilige en stevige vuisten. Uit het niet I
al te dankbare materiaal van lijfeigenen, I
boeren en handwerkslieden wist hy in zeer I
korten tyd een leger te scheppen, dat onder 1
du ineost strenge tucht stond en di* tucht
aanvaardde en handifeafde bovendien. Ten
overvloede wist hy dit met kunst- en vlieg-
werk samengestelde leger te vervullen met
een waarachtige, innerlyke vroomheid. Na
tuurlyk liet men bij het koningsgezinde le
ger niet na den spot te drijven met Crom
well's „Godzalige dragonders". Maar met
dai al slaagden de betrekkelijk ongeoefende
legersohartn van den lateren Engelschen
dictator er dan toch maar in de royalistische
legers in de jaren 1644 en 1655 zware 'ne
derlagen toe te brengen. Zelfs de Engelsche
koning viel in handen van Cromwell's leger
en werd door de legeraanvoerders met den
dood op het schavot bedreigd. Doch Crom
well stelde den koning in de gelegenheid te
ontvluchten, een fout van hem, want daar
door geraakte Engeland in een tweeden bur
geroorlog verwikkeld, doordat Koning Karei
L van Schotland tegen Engeland ten strijde
trok. Zonder eenig resultaat nochtans voor
den koning, want ook deze burgeroorlog
verloor hy en in 1649 viel zyn hoofd tóch
op het schavot.
Een regelmatige en rustige opbouw van
zijn werk wisten Cromwell's tegenstanders
op kerkelijk gebied te bemoeilijken. De
Presbyterianen gaven van een dergelijke
enghartigheid blijk, dat zy beproefden aan
de dictatuur van Cromwell te ontsnappen
door met den zoon van den onthoofden ko
ning een complot tegen den Lord-Protec-
tor van Engeland te smeden, waardoor de
derde burgeroorlog ontstond, die den 3den
September 1650 op afdoende wijze in Crom
well's voordeel werd beslist.
Oom well als dictator.
Door de ervaringen 'Wijzer geworden,
stelde hy nu een scherpe militaire dictatuur
in, waardoor hy erin slaagde alle mogelijke
hem vijandige stroomingen reeds in den
kiem te smoren. Tegelijkertijd wendde hy
alle mogelijke middelen aan om de buiten-
landsche politiek van Engeland op een bree
der leest te schoeien. Een zeer lange reeks
van voor Engeland uiterst voordeelige, ver-
diagen en tal van veroveringen zijn even
veel bewijzen voor zijn genie. Sedert eeuwen
had Engeland niet zoo'n macht bezeten als
het land onder de straffe regeering van
Cromwell ten deel viel.
In het jaar 1657 bood men Olivier Crom
well den Engelschen Koningskroon aan, die
hij evenwel weigerde te aanvaarden. Een
lange reeks aanklagen op zyn leven volgde
daarop, zijn huiselijk leven was vol moei
lijkheden en verdriet door het overlijden
van zyn kinderen. Ten slotte werd Enge-
land's machtigste man ziek en stierf den
3aen September 1658 aVn een zwaren aan
val van derdedaagsche koorts.
Van Cromwell kan/de geschiedschrijver
naar waarheid getuiaón, dat by dezen eer-
tuchtigen en heeMcMzuchtigen mensch de
greep naar de nfacm nooit uitsluitend doel
van zijn streu^h is feeweest. Dat was voor
hem middek ten ga/sch ander doel te berei
ken en da® werkelijke doel van zyn leven
was de verwezenlijking van zyn godsdiensti
ge en nationale (denkbeelden.
Overtuigd geloofsvertrouwen.
Aan heel zijn wezen lag zyn waarachtige
vroomheid t«r grondslag. Hy was een veld
heer en staatsman, die de kracht tot het be
reiken zyner idealen wist te halen uit zyn
diep en overtuigd geloofsvertrouwen.
Maar zyn helder oordeel werd nimmer
verduisterd en zyn godsdienstigheid ver
hinderde hem niet zyn politiek schaakspel
met e^n berekening en een opzettelyke dub
bele bedoeling te volvoeren, waarvoor wy
nu het woord „diplomatie" gewoon zyn te
gebruiken»
(Nadruk verboden).
Ernstige klachten van den kleinhandel Moeilijkheden tusschen
ondernemers en arbeiders in de kolenindustrie.
De Waahingtonsche correspondent van de
Londensche conservatieve Daily Telegraph
«""it aan zijn blad, dat de kritiek op Koose-
TOts beleid toeneemt. Hü somt alle moei-
kikheden op, die men van verschillende kan-
kn ondervindt, maar wijst er op dat tegen
over de kritiek, die meent, dat het herstel-
Pr°gram niet zoo vlot verloopt, Boosevelt
optimistisc)! blijft. Zulk een grootsch expe
riment heeft niet zoo dadelijk resultaten,
meent hjj; Vr zijn echter al vorderingen ge
maakt, getuige de vermeerdering van het
aantal arbeiders in de fabrieken en het stjj-
8en van de auto-productie. „Een crisis, die
Jarenlang heeft geduurd, kan niet in enkele
weken worden overwonnen. Dat moet gelei-
d'-Hik en systematisch gebeuren. De herstel-
wetten, die de regeering heeft uitgevaardigd,
kiln dan ook niet bedoeld voor den tijd van
zestig dagen, maar voor twee jaar."
De president bluft ook in zijn zom
°'«f voortdurend in contact met de
v»a .zün „brain trast",' in verband met de
moeilijkheden, die, de herstelarbeid in aller-
'ri opzichten ondervindt.
De correspondent van de Daily Tel.
spreekt dan van de schérpe prolesten tegen
de nadeeUgg gevolgen, welke uit het regee-
nngstoezicht og sleutelindustrieën kunAen
voortspruiten, als gevolg van hetgeen men
w de Vereenigde Staten veelal als .Jascisti-
e herstelmethoden"
worden.
bestempelt. O.a.
w««ri>ü 10.000.000 personen rechtstreeks
'tn betrokken. De detailhandelaars verkla-
ren, dat zy onmogelijk zaken kunnen doen
op den grondslag van een kortoren arbeids-
tyd en hooger loonen, terwyl daarentegen
de pry zen vrywel op hetzelfde pef blyven.
Hun bezwaren traden heden duidelyk aan
den dag tijdens de beraadslagingen over het
arbeidscharter voor dezen tak van bedryf.
De detailhandelaars beklaagden er zich o.m.
over, dat zy verplicht zyn, den „blauwen
adelaar" te verwerven, daar zy anders door
het publiek geboycot zullen worden. De na
leving der bepalingen van de N.R.A. zou
hun echter slechts mogelyk zyn, wanneer in
het ontwerp van het arbeidscharter aan
zienlijke wijzigingen worden gebracht.
Slaagt men er niet in, de medewerking
der detailhandelaars te verkrijgen voor den
verkoop van de vergroote productie der in
dustrie, dan wordt (zoo meent de corr.) de
kans, dat het herstelprogramma zal slagen,
nog geringer, dan zy toch al is.
„Binnen zestig, plagen zullen wy weten",
verklaarde generaal Johnson onlangs, „of
wy ons op marsch bevinden naar het her
stel, dan wel of- wy terugkeeren naar de
economische hel der laatste jaren." Giste
ren, zeide.hy by de beraadslagingen met de
kleinhandel Aren„Wacht tot alle arbeids.
charters in werking. Pas dan zullen wy zien,
wat wy allen wenschen te zien!"
De door Johnson oorspronkelyk genoem
de termy'n van zestig dagen loopt op 18
September af, maar tot dusver zyn er nog
geen aanwyzingen, dat het herstelleger
bezig il „het economisch Hindenburg-front"
onder den voet te loopen. Integendeel komen
voortdurend meer berichten binnen over
Arbeidsmoeilijkheden.
O.a. zyn in de staten OoBt-Virginia,- West-
Virginia, Alabama en Kentucky mynwer-
éprsstakingen uitgebroken. Te New-York
arcigen, nadat pas onlangs de staking in de
kledingindustrie, waarbij 60.000 personen
waren betrokken, is bijgelegd, nieuwe sta
kingen in andere industrieën, waarin 70.000
arbeiders werkzaam zyn.
Bovendien vertoont de gang van zaken in
het bedrijfsleven een neiging tot dalen, a'
moet- erkend worden, dat dit althans ten
deele een gevolg is van het seizoen.
Men geeft thans te Washington openlyk^
toe, dat men bij den aanvang der herstel-
campagn* te optimistisch is geweest, en dat
de tyd heeft ontbroken om de geweldige
machinerie voor de ontwikkeling der groot-
scheepsche plannen samen te stellen.
In tusschen valt onder de werkloozen, wier
aantal nog altijd 12.000.000 a 13.000.000 be
draagt, €en groeiende ontstemming te con-
stateeren over de vertraging die in de uit
voering van openbare werken aan den dag
treedt. In tal van plaatsen over het heele
land zyn geen middelen meer beschikbaar,
voor de uitkeering van werkloozensteun.
Voortdurend komen berichten binnen, die
melden, dat de gezondheidstoestand van de
gezinnen der werkloozen ernstig te lyden
heeft als gevolg van onvoldoende voeding.
Drie punten, welke van groote beteekenis
zyn voor de onmiddellyke toekomst, worden?
volgens de corr., in politieke kringen bespro
ken, Dit zyn: le. de intrekking van het
drankverbod in December, waaruit groote
baten zouden voortvloeien voor de financiën
van het land; 2e. spoedige erkenning van
Sovjet-Busland, waarvan Amerikaansche
commercieele belangen zouden profiteeren
en 3e. spoedige uitoefening van de inflatie
bevoegdheden van den president. Inflatie
zou kunnen geschieden hetzy door uitgifte
van geld, gedekt door schatkistbiljetten, of
door devaluatie van den dollar. Omtrent
deze punten heeft Roosevelt geweigerd na
dere mededeelingen te doen en ook de
schatkist-autoriteiten bewaren hierover het
stilzwygen.
Intusschen seint Reuter uit New-York: ij
velschillende richtingen is werkelyk
vooruitgang verkregei
Voor het eerst in de geschiedenis gaai
de kolenindustrie de Noordelijke groep en
de Zuidelyke groep samen in een conferen
tie met de'leiders der vakvereenigingen,
over de code.
BUITENLAJNDSCH NIEUWS.
- rvW-
geestdriftige toejuichingen van de menigte,
aldus:
Op deze plaats, in het hart van Uw krach-
tigen staat, wil ik door middel van U aan
Italiaansche volk laten weten, dat 6000
jaren wereldgeschiedenis ons een duidelyke
les hebben gegeven, n.l. dat-een volk sterk
moet zyn, zoowel in vredes- als in oorlogs-
tyd.
Sterke volken hebben vrienden, zoowel by
hun nabuurstaten als by de veraf gelegen
landen. Sterke volken zyn geweesd in den
oorlog. Zwakke volken staan in vredestyci
alleen en verwaarloosd en in den oorlog loo-
pen zy gevaar onderdrukt en vernietigd te
4 Hjet Fascistische Italië, zooals het zich
thans in het midden van de 20e eeuw ver
toont, is het eenige land, dat aan alle be.
schaafde volken der aarde een zegen, eri
levensboodschap te geven heeft.
Mussolini eindigde zyn betoog met zyn
toehoorders op te wekken een eerbiedige
gedachte te wyden aan den koning.
Des avonds had in de stad een groote
fakkeloptocht plaats door jeugdige Fascis
ten. Herhaaldelyk moest de Duce op het
balcon verschijnen van het regeeringsge-
bouw, waar hy een geestdriftige hulde van
do onafzienbare menschenmenigte in ont
vangst had te
BINNENLAND
DUITY3CHLAND.
Als Duitacher geroyeerd.
De eerste lyst wet uitgewekenen,
wien het staatsburgerschap wordt
Op grond van artikel II van de wet be
treffende herroeping vatteen ontzetting uit
het Duitsche staatsburgerschap van 14 Jul'
1933 heeft de ryksminister van ^binnenland-
bche zaken in overleg met den ryksminister
van buitenlandsche zaken een verordening
afgekondigd, waarby de volgende in het
buitenland vertoevende Duitsche onderdanen
hun staatsburgerschap wordt ontnomen,
omdat zij door hun optreden, in atryd met
de plicht van trouw aan volk en ryk, de
Duitsche belangen geschaad hebben.
Dr. Alfred Apfel, George Bernhard, dr.
Rudolf Breitscheid, Eugen Eppstein, Alfred
Falk, Leon Feuchtwanger, dr. Friedrich
Wilhelm ForsCer, Helmuth von Gerlach,
Elfriede Gohlke genannt Ruth Fischer, Kurt
Groszmann, Albert Grzesinski, Emil Gum-
bel, "Wilhelm Hansmann, Friedrich Heckert,
Max Hoelz, dr. Alfred Kerr, Otto Lehmann-
Ruszbueldt, Heinrich Mann, Theodor Mas-
lowski, Wilhelm Muenzeyberg, Heinz Wer
ner Neumann, Wilhelm Pieck, BerthoLd Sa
lomon Philippe Scheidemann, Schwarssehild,
Max Gievers, Friedrich Stampfer, Ernst
1'oller, dr. Kurt Tucholski, Bernhard Weisz,
Roberta Weiszmann, Otto Wels, Johannes
Werthauer.
Het vermogen van deze uitgewekenen is
in beslag genomen.
ZWITSERLAND.
Op den Mont Blanc omgekomen.
Reuter meldt uit Chanfonix, dat zeven
Aipenisten, die den top van den Mont Blanc
van den Italiaanschen kant bestegen, gedu
rende verscheidene dagen ronddoolden. Vyf
,van de zeven werden door de twee o yerigen
in een spleet achtergelaten, terwyl sjy hulp
trachten te vinden. Inderdaad slaagden zy
erin een schuilhoek te vinden en contact
met een hulp-expeditie te krygen.
Een expeditie van 21 Italianen is er daaJ--
r.a op uitgetrokken om de achtergelatenen
te helpen. Zij waren echter reeds door uit
putting omgekomen.
Volgens een nader 'bericht zyn ook de
twee anderen door de ontberingen en de
koude, die zij geleden hebben, overleden.
ITAUë.
Mussolini spreekt de menigte toe.
r„ „Een volk moet sterk zyn, zoowel
in vredes- als oorlogstijd."
De groote legermanoeuvres, welke op het
oogenblik gehoudei/ worden en welke naar
schatting door een menigte vah meer daiT
100.000 personen worden gevolgd, zyn een
dag gestaakt, 0p welken dag Mussolini die
de manoeuvres bywoont, een bezoek heeft
gebracht aan de stad Cuneo, waar dè Duce
in het publiek een groote redevoering tot
de verzamelde menigte heeft gehóuden,
zoo meldt Reuter.
Hy uitte zyn dank voor de har
telijke gastvrijheid, welke het leger overal-
hg de bevolking had ondervonden door
Slechts als voorschot op BaconLcontingent
Het door Engeland toegestane extra
exportkwantum.
Naar aanleiding van de geruchten, dat'
de mogelijkheid zou bestaan van wijziging
in de Engelsche politiek van bacon-contin-
genteering, kan het Corr. Bureau mededee-
len, dat men hier te lande in wel ingelichte
kringen te dien aanzien weinig optimistisch
is. Wel zyn in den laatsten tyd de prijzen
van bacon sterk aangetrokken in Engeland,,
weshalve de Engelsche regeering er toe is.
overgegaan om aai» Nederland en Denemar
ken een extra exportkwantum toe te staan.
Men hoopt hierdoor de baconpryzen te lan
de eénigszins te drukken. Mede in verband
hiermede zyn gisteren de Engelsche bacon
pryzen niet verhoogd. Het extra kwantum
is echter slechts te beschouwen als een voor
schot op ons contingent en het zal, aldus
wordt gezegd, in de komende weken 111 min
dering worden gebracht.
Reuzel in de mélange?
Mogelijkheid niet uitgesloten.
Naar de Telegraaf verneemt is hef niet
buitengesloten, dat binnenkort in de mé
lange reuzel zal worden verwerkt. De Crisis
Zuivel-Centiale, tot wie het blad zich om
nadere inlichtingen wendden, verklaarde dat
deze mogelijkheid geenszins is uitgesloten.
Zal dit het geval worden, dan zal deze toe
voeging van reuzel in het geheel niet be
hoeven te beteekenen, zoo werd van de
Crisis Zuivel-Centrale meegedeeld, dat de
mélange voortaan alleen als braad- of bak
vet bruikbaar zal zyn, waardoor gebruikers
zich voortaan voor de boterham de duurdere
natuurboter zouden moeten aanschaffen.
Men wees er op dat ook vroeger in de mar
garine dierlijke vetten werden verwerkt, tot
deze door goedkoopere plantenvettan zijn
vervangen.
Twee eeuwen zeepbereiding.
De_onderneming van <le firma Dobbelman
4$ bestaat 260 jaar.
Heden, 26 Augustus, herdenkt de N.V.
Zaapfabrieken „Het Anker", v.h. Gebr. Dob
belman te Nijmegen, den dag, waarop voor
200. jaren deze onderneming werd opgericht.
Door den gemeenteraad werd op dien da
tum in 1733 aan de heeren De Mist ver
gunning verleend tot het vestigen van een
zeepziedery, welke gedurende 12 jaren in
Nymegei» en het Schependom het monopolie
zou bezitten. Deze kleine en primitieve in
richting is in den loop der jaren uitge
groeid tot een groote ondesneming met tal
van onderdeden.
'De nieuwste chemische ontdekkingen en
technische machines werden steeds aange
wend. Wy memoreeren in dit verband de
resultaten van Chevreul's experimenten met
de vetten, waardoor de harde zeep (toilet
zeep) productie ging bloeien, de sodaberei-
ding volgens het Leblane-proces, de invoe
ring van de stoommachine in 1845. Succes
sen bleven dan ook niet uit en in den loop
der jaren zijn tal van bekroningen verkre
gen zoowel in binnen- als buitenland.
Na de opheffing der accynswet in 1893
werd de mogelijkheid voor grooter afzet
gebied geschapen en hiervan is een dank
baar gebruik gemaakt. Het product werd
hierdoor internationaal bekend en dank zy
de controle in de chemische laboratoria
heeft het zijn reputatie hoog gehouden.
Nog willen wy vermelden dat het de
firma Dobbelman was, die een begin maak
te met de thans algemeen verbreideplaat-
jjesreclame. De uitgegeven albums verhoog
den de populariteit en nog steeds wordt met
graagte gespaard voor de leerzame albums
van deze onderneming met twee uwen er
varing.
Geen belasting verhooging.
üfcar wij vernemen,'sluit de binnenkort in
te, dienen Haagsche gemeentebegrooting
zonder, belastingverhooging.
De bezuinigingen bij het middelbaar
onderwijs te Haarlem.
Met 1 September a.s. zullen 27 leeraren
ontslagen worden.
Het Haarlem's Dagblad meldt:
Zooals men weet, heeft de gemeenteraad
ran Haarlem in de vergadering van 4 Aug.
'besloten tot opheffing van het Lyceum. In
ude Juli-vergadering was al besloten de rijks-
Losse bladen uit het Dagboek
üan een Gouwenaar.
tiWie hab' ich das gejiihlt, was
Abschied heiszt."
RAIN ER MARIA RILKE.
Vrijdag 25 Augustus.
Toen ik eenige dagen geleden, aange
naam peinzend, kuierde langs de West-
Haven, ontwaarde ik een kleine groep
van toeristen, die het eerbiedwaardig huis
„De Moriaan" met bescheiden, hoewel
ernstige blikken, belangstellend opna
men. f
Ik spreek van een kleine groep, maar
aanvankelijk werd mijn aandacht uit
sluitend getroffen door een rijzige, ele
gante dame, die het middelpunt vormde
van dit gezelschap en wier uttheemsche
verschijning mij onuitsprekelijk boeide.
Later zou ik bemerken dat een jeug
dige, bekoorlijke dame en een jongeman
in plusfours haar reisgenooten waren,
maar aanvankelijk had ik slechts ook
voor haar, wier gezicht mij vreemd gek
noeg, zóó vertrouwelijk voorkwam, nals
behoorde het aan iemand, die ik lang
geleden, misschien in een andere wereld,
gekend had.
Toen ik aarzelend en besluiteloos mijn
schreden inhield, was zy het, die mij zon
der eenige terughouding toesprak. Het
waren slechts weinige woorden, een
vraag betreffende, de ouderdom en de
beteekenis van het gebouw, waarvoor
wij stondenmaar deze woorden bouwden
terstond een brug van sympathie tusschen
haar en mij.
Nadat ik de vraag naar myn beste
weten had beantwoord, was ik zoo stout
moedig mij aan het gezelschap voor te
stellen.
Hoewel mijn naam ook aan vreemde
lingen niet onbekend kan zijn, verrieden
zij op geene wijze hunne verrassing. Eerst
bevreemdde mij dit niet weinig, pas tater
begreep ik dat dit een delicate uiting be-
teekende van hoffelijkheid.
Niets weerhield mij deze toeristen als
mijn gasten te beschouwen en hen door
mijn geboorteplaats rond te leiden. Vele
merkwaardigheden toonde ik hun. Het
zou vervelend Zijn u de plaatsen te noe
men, die ik hun als eerbiedwaardig aan
wees. Onvermoeid schreed ik met hen
voort en de nieuwsgierige blikkendie
mijne stadgenooten op mij en mijne reis
gezellen wierpen, brachten mij de over
tuiging bij, dat zij zich verwonderd af
vroegen, wie toch wel deze vreemdelin
gen waren. Het streelde mijn eigenliefde,
dat ik mij in een zoo uitgelezen gezel
schap bevond en een oogenblik door-
kruidje bliksemsnel de gedachte mijn
geest, dat zij wellicht deze voorname per
sonen voor mijne naaste familieleden
hielden.
Helaas Toen ik omtrent het Waag
gebouw gekomen was, vertelde ik hun,
dat zeer binnenkort op deze plaats volks
spelen zouden gehouden en een schitte
rend vuurwerk ontstoken zou worden, en
juist wilde ik hun een beschrijving van
den aanstaanden ndtionalen feestdag ge
ven, juist ook wilde ik hun schilderen de
plechtige stilte, die steeds heerscht als
het Wilhelmus op het marktveld weer
klinkt, ats de martiale gestalten van onze
agenten stram en, onbewegelijk in de
\ouding staan, als zij de hand eerbiedig
groetend aan de uniformpet brengen, toen
mijne gasten onverwacht&een fraaie auto
naderde, die een standaard voerde met
een wapen en een kroon.
Nog verbaasde ik mij, toen zij mij plot-'
seling de hand ten afscheid drukten.
„Maar", zoo zeide ik onstuimig, „de
St. Janskerk bezochten wij nog niet!"
„Wij komen terug", antwoordde de
oudste dame mij vriendelyk in de oogen
blikkend.
Toen steeg het drietal snel in en ver
dween onmiddellijk uit mijn oog.
Nog voel ik de aangename druk van
haar hand in de mijne, maar haar weer
zien deed ik niet...
Ach, thans weet ik, met wie ik het
voort echt had te spreken. Een afbeelding
van een vorstelijke vrouw injmjn post
zegelalbum, een kort bericht lafer in mijn
courant, onthulden mij het raadsel.
Niets rest mij nog dan te wachten en
mij te verbazen, hoe het mogelijk is, dat
ik, die slechts Nederlandsch vlot spreek,
heb geconverseerd in een mij totaal
vreemde taal, die mij voor komt een zui
delijke, een Romaansche te zijn.
subsidie voor het M. 0/ aan te vragen. De
bedoeling van beide besluiten was te komen
tot een belangrijke bezuiniging der ge
meentelijke uitgaven. Het aantal lesuren
per leeraar zal worden opgevoerd, terwijl
bovendien de klassen grooter gemaakt zul
len worden.
In verband me^ de opheffing van het ly
ceum zullen met ingaeg van 1 September
a.s. niet minder dan 27 leerkrachten worden
ontslagen. Daaronderzijn 15 tijdelijke leer-
areé, die dus niet voor den nieuwen cursus,
die met September begint, zullen worden
herbenoemd en 12 vaste leeraren.
