e
n
en
en
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Donderdag 31 Augustas 1833
72* Jaargang
BOSKOOP,
Dit blad verschijnt dagelijks behalve op Zon en Feestdagen
H. M. de Koningin
ik
s
nbaar
cingen
ts vinden
dam
land
i'ijzen
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK. OUDEWATER, REEUWIJKjj-SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Ti laat gekomen geluk.
No. 944).
verkrijgbaar.
genoot
J. P. Wessel ink
wat
Het -deed
en be-
te
ir
severe
IUDA.
Tsa reeds onver<tragelijk zijn, als men niet juist de
sedert acht dagen. Zij blijven tot na Nieuw- 1
denkbeelden
►t. telt
ES en
3 van
•ne de
l, het
LAND
werkt,
roeger
De wapenschouw der Nazi’s.
Adolf Hitler te Neurenberg aangekomen. De partijdag geopend.
rijljsinspecteur Schmeer, zijn laatste bespre
kingen.
De historische raadhuiszaal„ waar de lei
der gisteravond ontvangen zou worden, is
w. «Q i „„ar. K„a+« druk van pifirers beroemde prent .Ritter,
Tod und Teufel".
j Daarop kwam de rijkskanselier zelf aan
Eergisteren was mijn verjaardag. Ik
heb Hans Malte een dag te voren een kort
briefje geschreven en hem verzocht den
avond bij mij door te brengen. Hij zou
hier eenige buren ontmoeten. Ik doelde
niet op mijn verjaardag.
Eenige mijner bekenden hier in den om
trek, die ik reeds jaren kende, hebben de
Heden, 31 Augustus herdenkt Hare Majesteit, onze geëerbiedigde
Koningin Haren 53en verjaardag te midden der Koninklijke Familie, die
voor de viering van dezen gedenkdag ten Pajeize van II. M. de Kopingin-
Moeder te Soetdjjk is bijeengekomen.
Deze nationale gedenkdag is allerwegen in den lande met groote opge
wektheid gevierd en algemeen is groote erkentelijkheid en liefde betoond
jegens de Vorstinne, die thans gedurende 35 jaren de zware Regeeringstaak
heeft vervuld.
Moge het Haar gegeven zijn nog lange jaren ten zegen te zijp van Haar
Koninklijk Huis, Haar Land en Volk.
SN DOOR „DE
AMSTERDAM.
BUITENLANDSCP NIEUWS.
duitschland.
Wie stichtte brand in den Rijksdag?
Brantings brief óver het proces.
Waarom zijn de beschuldigingen tegen
Goering niet Onderzocht?
De kwesfie der verdediging.
De Zweedsche advocaat Branting stelt in
een nieuwen brief den procureur-generaal
van het ryksgerechtshof te Leipzig een
groot aantal scherpe vragen omtrent de
brandstichting in het rijksdaggebouw, o.a.:
Waarom antwoordt Duitschland niet op de
beschuldiging aan Görjng adres? Worden
de „verdachten" wel rechtvaardig en
menschwaardig behandeld? Durven de ge
tuigen en de verdedigers wel eerlijk voor
de waarheid uitkomen Is het U niet bekend,
zoo schryft hij, dat in deaieheele wereldpers
reeds begin Maart met groote zekerheid
werd verklaard, dat de brandstichting in
den Duitschen Rijksdag geen werk van com
munisten was Is het U niet bekend, dat in
de geheele wereldpers reeds begin Maart be
weerd werd, dat de brandstichting den te-
genwoordigen Pruisischen minister-presi-
Goering tot auctor had Het leek ons in het
Zoodra iemand een kring van menschen
TOESTELLEN;
iSCHTAFELS;
!N EN ZILV.
ABONNEMENTSPRIJS, per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal ƒ2.90, per week 22 cent, overal watt de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau*. MARKT 31. GOUDA,
bij onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Radactie Telef
Interc. 2745. Postrekening 48400.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «n omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
i—regels 1 1.80, elke regel meer iUó. Van buiten Gouda an den oeiorgknug.
1—regels 1.55, elke regel meer 1.81. Advert.utiin in het Zaterdagnummer 21
•tjslag op den prijs. LiefdadigheitL-advertentün de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
<ie /oorpagina 50 hoogex.
Gewone advertentien en ingezonden mededeelingjn bjj contract tot zeer gereduceerde^
pijjs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentien kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van «oliede Boek
handelaren, Advevtentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
?F, Krugerlaan
diverse depots.
Aankomst van Adolf Hitler.
Even voor 20 uur kwam Adolf Hitler mot
zijn staf, stormachtig door de menigte be
groet, in het hotel ..Deutecher Hof’’ aan.
Gouwleider Speicher leidde den Rijkskan
selier het hotel binnen. Sedert den vroegen
middag hadden duizenden op de komst van
den ..Fuehrer” gewacht.
Plechtige opening van den partijdag.
Kort na aankomst van den Rijkskanse-
lier, hebben de klokken van de Neuren-
bcrgsche kerken den Rijkspartijdag plech
tig ingeluid. De zenders brachten dit ge
luid over naar alle plaatsen in het Rijk
Tegen den avond ontstond in d>* nauwe
straten een levensgevaarlijk gedrang Door
de oude stad marcheerde stram de lijfiwacht
van Hitler, in de zwarte S.S.-uniform.
De zaal van het raadhuis, waar de ope
ningsplechtigheid plaats vond, bevat onge
veer 350 zitplaatsen. Op, de eerste rij zfjn
3 plaatsen ge*reserv<‘<rd voor Hitler, Ober-
burgemeister Siegel en voor den plaatsver-
vangenden leider 'Her N.S.D.A.P., Rudolf
Hess. Op de rijen daarachter namen plaats
de leden van Rijksregeering. Beiergclie re-
geering en van de overige regeeringen der
landen. Alle vooraanstaande persoonlijkhe
den der N.S.D.A.P. waren aanwezig.
Na 8 uur des avonds hoorde men doof de
openslaande ramen het gelui der klokken.
Kort voor half negen kondigde een ^storm-
achtig ..Heil'-geroep de komst van’x den
Rijkskanselier aan. Hij betrad de zaal in
gezelschap van Oberburgemeister Siegel en
de ministers van Rijks- en Beiersch kabi
net. Onder fanfareklanken l>egai Hitler zich
naar zijn plaats. Een Hitler-meisje overhan
digde hem een ruiker met de woorden ..Har
telijk welkom in Neurenbeurg".
Daarna nam de burgemeester het woord
voor de begroetingsrede. Hij zeide o.a.
..Namens de stad Neurenberg begroet ik U’,
mijn leider, en met U de oude strijders der
nat.-soc. beweging en alle andere partijge-
nooten, alsmede onze hooge gasten harte
lijk. De stad i8 vervuld van een groote
vreugde en van een onbegrensden trots, dat
hèt haar vergund is, binnen hare muren
den eersten Rijkspartijdag der N.S.D.A.P.
na de overwinning der beweging, te zien
■plaats hebben.
Verder zeide de burgemeester nog. dat
men er zich te Neurenberg in verheugt niet
langer in een rijk der schande te leven,
maar wel in een nieuw Duitschland.
Hitler werd een geschenk aangeboden
van de stad Neurenberg, namelijk een oude
misschien, dat ik hem
Maar ik deed het met.
(Wordt vervolgd.)
mij
Het was mij. alsof ik sedert mijn kindse g^makkelijk en het zal zeker nog erger wor-
heid zulk eei\ reine, verjaarsvïeugde piet den. 11 aar men kan toch niet verlangen,
meer
hem.
Gisteravond is in Neurenberg het groote
congres der nat.-socialistische partij inge-
luid.
Overat in de mooie stad waren groen- en
bloem versieringen aangebracht en de stra
ten hingen vol vlaggen, iwaarbij natuurlijk
liet hakenkruis domineerde. Er werd den
heelen dag nog hard gewerkt. Op de Adolf
Hitlerplatz zijn de groote e*-re-tribune8 op
gericht. Bij het station, voor het Grand
Hotel, was het een geweldige drukte. Een
wachtpost voor den ingang, een eerewacht
voor den chef van den staf Goeben, die
hier met den opmarschstaf van S.A. en S S-
zijn intrek genomen heeft.
In het schoolgebouw aan de Frauentor
hield de leider van de organisatie-afdeelmg
Voor een vriendelijken zonnestraal sluit
men het venster niet; waaróm zouden wij
ons hart dan sluiten voor vriendelijke
woorden, daden, bedoelingen?
FEUILLETON.
verlaat, dan beginnen de achterblijvende!!
1 over hem te spreken, hem „door te halen”,
vooral, waijneer hij geen alledaagsche ver
schijning voor hen is.
Zoo gebeurde ook met Hans Malte, toen
hij de deur ternauwernood achter zich had
gesloten.
Ik hoorde veel vleiends over hem, het
geen mij trotsch en blij maakte. Zij wisten
natuurlijk reeds, dat wij elkaar vroeger
hadden gekend en wilden alletj over hem
van mij weten.
En ik vertelde hetgeen ik wist en.
voor hen geschikt was.
Ik vertelde het gaarne.
goed anderen van hem te vertellen.
GOUDSCHE («IR t\T.
dat fk l
hij het of is hij hpt niet?
geopend voor
itr La*
Indertijd stonden wij nog te
een. ons vijandige wereld. Ve-
heen verdrongen, hoe hij gaandeweg het
niiddelpunt van het gezelschap werd. Hij
was een nieuweling, zonder twijfel, iets
heel nieuws voor deze menschen, vap wie
de meesten niets meer dan hun eigen ge
boorteland kenden, wier gezichtskring daar
om dan ook meer of minder bekrompen is
gebleven. Nu grepen zij met een lekere be
geerte naar liet nieuwe, dat zich in het
leven en de ervaring van. Hans Malte aan
hen bood. En bovendien sahenen zij hem
gaarne te mogen lijden.
Ik moest inwendig lachen over al de vra
gen. die zij hem deden, en bewonderde het
geduld, waarmede hij alle vragen beant-
wo<>rdde en de eenvoudigste of dwaaste ern-
stig opnam Hij bezat» niets van het ge
blaseerde, van do hooghartige wijsheid, die
anderen bij zulke gelegenheden toonen Het
deed hem pleizier te spreken over wat ge
durende twintig jaren van zijn leven, zijn
werk, inhoud en trots wa^ geweest.
Zijn ijverigste toehoorderes was Ruth. Ik
heb haar geen enkele v/aag hooren doen,
maar zij keek hem onafgebroken aan en las
hem de woorden van de'lippen.
God weet, welke .fantastische 'droomen
haar jeugdige ziel uit zijn woorden, zijn
verhalen opbouwde!
Hij verliet ons het eerst.
Ik dank je. dat je mij hebt toegestaan
te komen, zeide hij bij het afscheid tegen
mij. Ik zou trouwens zonder je uitnoodiging
zijn gekomen. Maar zoo vond ik het toch
prettiger.
Een. steen viel mij bij deze woorden van
het hart', want ik .wist, dat zij oprecht ge
nteend waren.
len. die hier kwamén. meenden wel hier
dezelfde onvriendelijke ontvangst te bele
ven zooalg wij in I het geheele overige
Duitschland gewend! waren. En ik meen
dat het ieder onzer indertijd als een wonder
voorkwam, dat de groote stad, die vroeger
een der uitgangspunten is geweest der
marxistische dwaalleer, thans in gloeiend
enthousiasme de scharen der strijders voor
de vrijheid der Duitsche natie bejubelde.
Thans zijn 10 jaar] verloopen en deze 10
jaren zijn misschien! mede de historisch,
belangrijkste voor deDuitsche natie. Reeds
twee malen heeft de gastvrijheid dezer stad
het ons i|logelijk gemaakt hier een Knks-
partijdag te 'houden i en ik geloof, dat er
geen enkele stad in Duitschland is, welke
het meer verdient de Kijkspartijdagen der
Duitsche beweging binnen haar muren op
te nemen. Ik 'héb dan ook besloten te. be
palen, dat onze partijdag thans en steeds
m deze stad plaats vindt. Wij willen daar
mede tegelijkertijd 'aanhechten aan het
groote verleden en kond geven, dat onze
beweging nietg anders is dan de voortzet
ting niet slechts der Duitsche grootheid,
maar ook der Duitsche kunst en Duitsche
cultuur. Wij willen daarmede evenwel ook
kond geven, dat. het er om gaat. on$,e be
weging zichzelf een eigen traditie te doen
scheppen. Wij iweten. dat de regeenng des
Rijks te Berlijn blijfti Wij willen evenwel,
dat de partijdagen der beweging, welke
heden feitelijk het Rijlk belichaamt, in deze
stad zullen worden gehouden. Er is geen
heerlijker omgeving dlan de®e stad voor de
betoogingen der beweging, welke in haar
vaan niets anders hleeft geschreven dan
..Duitschland” en stfeeds weer Duitsch
land”.
had gehad dan heden die vreugde over j eeI11 groot geluk iemand «onder
moeite in den schoot valt. En een groot ge
luk is het zeker. Het geeft aan het huwe
lijk en alles wat er mede samenhangt pas
de echte mooie beteekenis. Weet u. nu a-
dertje. en zij verborg er haar geiaat bij.
Naar het Duitse* van
MARGARETHE VON SYDOW
met autorisatie bewerkt door
u. van Rossum.
26 Nadruk verboden.
Ruth vraagt, waarom hij niet komt.
Waarem zou hij komen? vroeg ik.
Nu, dat i8 toch heel natuurlijk, zoo
dicht in de buurt en met het oog op uw
vroegere bekendheid, zeide zij.
Wij zijn zijnj eenige buren niet. Nu
zijn er overal jaiiitpartijen. Terwijl je weg
waart, is hij een paar maal hier geweest
om Karin te bezoeken Nu heeft hij geen
aanleiding om te komen.
Ik zou hem graag leeren kennen, zei
de zij. Hij ziet er zoo goed uit. En kennis
sen dór jeugd van moeders zijn altijd zoo
belangwekkend
vliegveld de 'volgende leden der Beièrsche
regeenng: p--1—*--*■--
Epp, ministex-president Wieber^ w “**•**“-
ter Esser. Te half zeven kwam de rijksmi-
mster van Luchtvaart, Goering, per vlieg
tuig aan.
T\3 O U.UA VVUU VClgUUClIUg 'XCL
ieiders, die oorspronkelijk voor Donderdag
was vastgesteld, plaats.
vriendelijke gewoonte aangenomen mij hun
gelukwenschen persoonlijk te brengen. Wij
zijn altijd zoo ongeveer met twintig men
schen en^ hoe minder men elkaar ziet,
des te genoeglijker en voorkomender ismen
bij zulke gelegenheden.
Ook dezen keer kwamen allen.
Hans Malte had niet meer kunnen ant
woorden. ik had hem met opzet zöo laat
geschreven. Of ik w^s pas op het laatste
oogenblik met mijzelf in het reine gekomen.
Ik besefte dat het uit rou zijn geweest tus-
schen ons als ik dead gelegenheid niet had
benut. En dat zou aymijn plannen, al mijn
handelingen te niet/hebben gedaan.
Ik was wanhopig verstrooid eu geloofde,
dat dit door ieder zou worden opgeiherkt,
hoe zeer ik ook móeité deed deze verstrooid
heid móester te worden
Bij elk rijtuig, dat. fk hoorde aankomen,
dacht-ik Is b’’ hö4 Af ia Ki,
Telkens als de deur werd
een nieuwen bezoeker, waagde ik het niet
er heen te kijken.
En toen was hij er eensklaps- op een
oogenblik. dat ik er in het geheel niet aan
dacht.
Hij kwam dwars door al de anderen heen
naar mij toe. gaf mij de hand en wenschte
mij een gelukkig nieuw jaar.
Ik dacht dat je het vergeten waart,
zeide ik lachend omdat ik zoo héél blij was
hem weer bij mij te zien.
Dan heb je je vergist, zeide hij en
wendde zich naar de anderen. Dien avond
hebben wij ternauwernood met elkaar ge
sproken Maar hij was er toch.
Ik zag hoe de anderen zich om hem
buitenland vanzelfsprekend, dat minister
president Goering tenminste een der groote
wereldbladen, die deze bewering uitten, by
het bevoegde gerecht zou aanklagen. Hij
heeft het niet gedaan. Nog kort geleden
heeft de bekende advocaat Moro-Giafferi
zelfs woordelijk verklaard: „Ik beoordeel de
zaak gtreng van uit beroepsstandpunt en
spreek tot U als advocaat, die eenvoudig de
stukken heeft bestudeerd. Bij mijn ziel en
bij mijn geweten verklaar ik: Goering heeft
het gedaan, Goering heeft bevel gegeven
het Ryksdaggebouw in brand te steken.”
Ook tegen Moro-Giafferi is geen aanklacht
ingediend.
Wat de keuze der verdedigers betreft,
volgens het wetboek der strafverordening
hebben beklaagde vrije keuze van verdedi
gers. De beklaagden, resp. hun verwanten
en vrienden hebben een geheele reeks van
Duitsche advocaten de verdediging aangebo
den, deze hebben echter allen uit gerecht
vaardigde vrees voor eigen vrijheid, leven
en gezondheid de verdediging geweigerd.
Hoe zouden ook advocaten of buitenlandsche
verdedigers, en wel voor beklaagde Torgte*-
den advocaat D. N. Pritt, Engeland en den
advocaat Arthur Garfield Hays, Amerika;
voor de beklaagde Bulgaren en Bufgaarsche
advocaten, die de Duitsche taal machtig zijn
en die door de enquête-commissie zullen
zullen worden genoemd. Dezen buitenland-
schen verdedigers zal de commissie haar
materiaal ter beschikking stellen. Ik veroor
loof mij, er den bijzonderen nadruk op te
leggen, dat beklaagde Taneff de Duitsche
taal in het geheel niet machtig is en dat er
dus bij hem nog een andere grond bestaat
om naast den Duitschen advocaat een ande
ren toe te laten, met welken hij zonder tolk
kan spreken.
Ik vraag u daarom of u bereid bent de
toelating van buitenlandsche advocaten te
steunen
Branting vraagt verder of er bezwaren
tegen bestaan, dat buitenlandsche juristen
uit verschillende landen als toehoorders het
geheele proces bijwonen?
Menschwaardige behandeling der
beklaagden.
In het Engelsche Hoogerhuis is in etfti
vraag aan de regeering geconstateerd, dat
<te beklaagde Tonglet dag en nacht in ketens
wordt gehouden. Een andersluidende verkla
ring van de Duitsche regeering heeft niet
plaats gehad. Bij deze gelegenheid wil ik,
zonder daarin zelf mijn standpunt te bepa
len, u verder mededeelen, dat de commissie
mededeelingen heeft ontvangen, volgen
welke individuen aan het werk zijn, die het
doel hebben, beklaagde Torgler nog vóór
de behandeling of gedurende het proces te
dooden.
te kort komt. Daar tusschen door moet zii was eenl®e dagen sreleden hier, maar
met de dienstboden babbelen, haar oude i heeft er niets over gezegd. Hij verwachtte
vrienden, zieken, grijsaards en kinderen n ^iaS|hien. dat ik hem zou uitnoodigen
het dorp bezoeken. Ruth hangt met de oude •*-
innigheid aan haar, ma|Ar er is toch een I
prachtig versierd. Er is een bronzen buste
van Hiller opgesteld, vervaardigd, door <le
beeldhouwster Hedwig Mana Ley. -
Gisteravond te 18 uur arriveerden op het het w00',rCj
J ‘ü- z Rede van Hitler.
BqkKUdbouder generaal Van mjk8lIanH.llw Hlller beantwoordde de be-
ter-preaident Wiebert en mini»- J groettagstoespraak van den eersten* burge-
j meester van Neurenberg: „ik dank U voor
dit eerbewijs, en dank tegelijkertijd de stad
Neurenberg. Den 2den September ’1923 zijn
Te 5 uur vond de vergadering der gouw- wij voor de eerste maal in deze stad opge-
nii&den van
In de naaste* kamer dtaat de Kerstboom.
Het geurt er naar dennen en waskaarsen,
naar peperkoeken en zeep naar alle goe
de dingen van het Kerstfeest.
Isa en Botho zijn hier ook.
jaar. Ik voel mij gelukkig hen bij mij te
hébben. Er is zooveel gejuk en blijheid mét
hen in huis gekomen.
j tegen mijn schouder... het zou op den duur
kinderen kreeg!
Lieve reine, eerlijke Isa! God zegene j*
1-nkbCnlcUn en moge ze je doen behouden
iitrn 1U J1U1B genurueu. Tk ,iad gevreesd; dat Hans Malte den
Isa heeft moeite zich tusschen Botho, wen-, h zou hebben geuit den heiligen avond
Ruth en mij te verdeel^n. opdat niemand i> ona door te brengen,
te kort komt. Daar tusschen door moet zij
Veilig geleide.
Het lykt noodig, dat de getuigen, wien
niet de noodige veiligheid wordt geboden en
die zich in het buitenland bevinden, wier
verschijnen voor het Reichsgericht door
zeer kleine, fijne grens tusschen haai
Met Botho stoeit en maakt zij grapjes als
met een goeden kameraad. Hij kan over
moedig zijn als een jongen. Hij is een dooi
en door tevreden mensch met het beminne
lijkst, gelukkig.% temperament der wereld
Goddank, dat, lnJ zulk een oprechte, opge
ruimde, natuurlijke vrouw gevonden heeft
als Tsa. Bij een ingewikkelde natuur, of
een kdudo. verstandige, uit beginsel goede
vrouw.' zou hij schipbreuk geleden hebben
Isa is verstandig en goed, door haar op
rechte, ongekunstelde natuur.
Het is aandoénlijk, zooals Isa zich op
haar kind verheugt.
—l|< zou graag heel veel kinderen heb-
j ben. moedertje, zei zij. Wel is het heel on-
lllj, aioui ocuciv AlIlMcr uvg
>etK reine, verjaarsvieugde piet I den. Maar men kan toch niet
4 dsit 4
