heekbank
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
(often
ruik
Ho 18402
Dinsdag 19 September 1933
Dit blad verschijnt dagclijksbehalveopZon enF eestdagen
■s
P4
lerdaad,
J
De electriciteitsvoorziening
in Nederland.
72"Jaargang
■BsaBasssasMSBHSM»
Een tot nu toe ongekende
RECLAME
GOUDSCHE COURANT
Bahlmann
A 1OO’
BODEGRAVEN, BOSKOOP, G0UDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
»S I 1.760 854 o/
bergambacht, berkenwoude, r—---
JI1EUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Tt laat gekomen geluk
Regenmantels Capes
(ook. Falcon)
in saam»
186000
(Wordt vervolgd).
Hans
phaos bij Utrecht.I
Bergplaatsen
AGE PRIJZEN.
is niet alleen een-
in het gebruik,
ok hygiënisch,
tt bezit waarde-
desinfecteerende
lappen.
EN
Jen, Oegstgeest,
emstede,
aanbevelend,
ïR VAART
GOUDA.
wordt straks den adverteerders geboden door de
en de 4 Weekbladen-Verspreiding huis aan huis in tal van
gemeenten in de Krimpenerwaard en de Zuidplaspolder en in
Reeuwjjk.
Een oplage van 15000 ex, voor een bevolkingsgebied van
75 a 80.000 zielen.
DE BESTE EN MEEST
WAARDEVOLLE PUBLICITEIT
VOOR GOUDA EN BREEDE OMGEVING
GOUDA
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda «n omMrakan (bahoorpnda tot dan buorgkrmg)
j—o rpgels AUili, elk» regal mear /iUö. Van Mutan Gouda na d*n onsargkxzug,
l—o rggels J-óó, elke regau mmr f AUvsrumuto ia w Xaterdagnumnutf ka
ogeiag op den prfle. Uef<umgiw^adv«rteciata oa hattt van dan pryn
INGEZONDEN MEDEDEEUNGEN: 1-4 rekels ƒ2.25, elka regel meer ƒ8.58. Op
ie voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentie® en ingezonden mededeelingvn ójj contract tot zeer gereduceerde^
t>ijjb. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Ad verten tién kunnen worden ingezonden door tnsschenkonut van «oliede Boek
handelaren, Advertentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan bet Bureau zyn mgekomen, teneinde van opname verzekerd te xfln.
Ta vaal op zichzelf staande.centralan.
Koppeling bateekent millioenen bezuiniging.
De Staat moet leiding geven.
door
Dr. J, SOHENKHOF.
Een lange tijd Hgf, achter mij vol groote
en moeilijke dagen. Terwijl ik het gebeurde
neerschrijf, wil ik beproeven er mede tot
klaarheid te komen. De oogst <was reeds m
vollen gang, toen ik mijn zaken regelde en
tegelijk met Ruth op reis ging zij naar
haar vriendin aan dB Oostzee, waar de ge-
fïeele familie gedurende de vacantie der
jonge kinderen vertoefde, en ik naar Isa.
Zulk een tijd van wachten, als mij daar
voor de deur stond,, wordt door vele moe
ders onverdragelijk geacht. Ik vond het
heerlijk, ik zou eiken dag hebben willen
vasthouden en verlengen. Het was de mooi
ste lijd, dien ik me^ Isa heb doorge bracht.
Zij waa gezond en bloeiend. Haar toe
stand ontnam haar niets van haar lichame
lijke en geestelijke frisehheid. Zij maakte
zich in het geheel mét angstig doch ver
heugde zich slechts.
Spoedig na mij kwam de bestelde ver
pleegster; eene vriéndelijke, oucfe vrouw,
die, op haar eigenlijke taak wachtend, zich
op andere wijze nuttig maakte en op gee-
i 100—
b:
r. P R. HOORWEG.
Deze cijfers toonen duidelijk aan, dat,
ware bij de ontwikkeling van het productie
apparaat in Nederland de toepassing van
koppelverbindingen niet achterwege geble
ven, het geheel in meer economische banen
zoude zijn geleid. Daardoor zou een geens
zins onbelangrijke besparing zijn verkregen.
In de eerste plaats wel voor zooveel de
«anwezige over-capaciteit bij invoering van
koppellenen, niet grooter hadde behoeven
te zijn dan hoogstens 40%, want by een ge
koppeld bedrijf van slechts drie centralen is
een overcapaciteit van 42% reeds voldoen
de. By vergrooting van het aantal gekoppel
de centralen zal dit percentage ongetwijfeld
nog meer dalen.
Bij een overcapaciteit van 40% instede
van 71% gelijk thans bestaat zou een
onvermijdelijke besparing van 31% op de
overcapaciteit intreden. Op in totaal 585.000
K.W. bedraagt deze besparing derhalve rond
180.000 K.W. geïnstalleerde capaciteit. Per
K.W. staan de kosten van de geïnstalleerde
centrale-capaciteit in Nederland te boek
voor ruim 160.zoödat alleen uit die®
hoofde een besparing zoude zijn verkregen
van 29 millioen gulden, indien men koppel
lenen had toegepast.
Maar in de tweede plaats had men nog
een andere besparing kunnen verkrijgen in
de kosten per geïnstalleerde K.W. zelf.
Ware vroegtijdig de koppeling van cen
tralen ter hand genomen, dan kan men ge
rust aannemen, dat de gemiddelde capaci
teit per eenheid niet zoude hebben bedragen
10.000 K.W., maar minstens zoude
door een systeem verzaiïielrails zijn verbon
den.
Nemen wij, als allereenvoudigst voorbeeld,
twee electriciteitsbedrijvèn die door het aan-
bxengen van een koppellyn tusschen de bei
de centralen de mogelijkheid in het leven
hebben geroepen om elkaar wederzijds “in
eigen productie bij te staan.
De electrisch gekoppelde hoofdrails der
twee centralen bestaan feitelijk uit drie dee-
len: twee ceAtrale hoof derails, waarop turbi
nes voeden en waaraan voedingskabels
stroom onttrekken, onderling verbonden
door een koppeiraii, dus ais derde gedeelte
feitelijk eenXverbindingsrail, die van veel
dunnere doorknede kan zijn dan de centrale
hoofdrails, wykdeze verbindingsraj] slechts
tut een zekere gKad vereffeningsstroom be
hoeft te voeren tusschen de twee centrale
hoofdrails.
In de meeste gevallen is de capaciteit van
ue koppellyn reeds voldoende, indien deze
toereikend is om de enetgie van de grootste
turbine van de twee centralen hierdoor te
kunnen overbrengen.
Voor wie de steeds stijgende belangrijk
heid van de electriciteifedevering ten volle
beseft, daar deze immers een steeds grooter
en gewichtiger rol speelt in het particuliere
en economische bedrijfsleven, is het volko
men duidelijk, dat voor en boven alles die
maatregelen dienen getroffen, waardoor een
zoo economisch en veilig mogelijke stroom-
l^ering is gewaarborgd.
Wat de besparing in economisch opzicht
betreft geeft hieromtréiit het artikel zeer
belangrijke beschouwingen aan de hand van
een uitgewerkt voorbeeld van 3 electriciteits-
bedrijven, waarvan de aanlegkosten worden
bepaald voor het geval zij onafhankelijk van
elkaar worden ingericht en daarnaast voor
het geval zij met elkaar gekoppeld zijn, we
derom door een koppellijn van een capaciteit
niet grooter dan de grootste turbine, by elk
der centrales aanwezig.
5-8-11 ct
d.
»m goed
ft willen
•Comité
dijk 20,
g en U
1911 haar rapport uitbracht, wees hiertoe
ten weg aan door haar voorstel tot instellen
van liegeeringswege van een „onafhankelijk
met technische Ikennis toegerust college”
een „Electriciteitsraad” derhalve en na
22 jaren zijn wij in Nederland nu eindelijk
zoover gekomen, da“t het denkbeeld van de
instelling van die „Electriciteitsraad” in
principe wordt verwezenlijkt.
De thans gekozen uitvoeringsvorm moest
van vele zjjden aanleiding geven tot critiek,
waarbij de vraag is gerezen of die vorm vol
doet aan den dubbelen eisch van onafhanke
lijkheid en deskundigheid, welke de Com-
missie-Tydeman reeds in 1904 vooropstelde
(bladz. 51 en volgende van het rapport) en
of het nu in het leven geroepen college het
geschikte wapen zal zijn om door haar'be
doelde anarchie met succes te bestrijden.
Waar in de ons direct omringende landen,
zooals Duitschland, België, Engeland* Frank
rijk, Zwitserland en Scandinavië, op het ge
bied van koppeling van centralen reeds
uiterst belangrijke resultaten zyn verkre
gen, kunnen wy in Nederland nog slechts op
enkele heel bescheiden pogingen fti die rich
ting wijzen, waarbij de koppeling van de
Noord-Hollandsche electriciteitsbedrjjven
door de P.E.G.E.M. en die van het Groning-
sche en Friesche bedrijf, het meest op den
voorgrond treden, al kon ook in deze enkele
gevallen het parallelbedrijf nog slechts in
beperkte wyze worden doorgevoerd.
Samenwerking van centralen.
Wat noodig is, om tot meer economische
toestanden te geralken is de samenwerking
van de productie door parallelschakelen van
bestaande centralen, welke onder eigen lei
ding blijven werken en welke hoofdzakelijk
in de stroomlevering van eigen gebied blij
ven voorzien, doch gekoppeld loopen, ten
einde door uitwisseling van capaciteit elkaar
die hulp en bijstand te verleenen, die een
meest economische en tevens een meest vei
lige stroomproductie waarborgen.
De groote voordeelen, die bij deze wijze
van werken en koppeling worden verkregen,
zijn van verschillenden aard. Wy dienen ons
hierby voor te stellen, dat de hiervoor ge
noemde werkwijze van gekoppelde centralen
in wezen niets anders is dan één enkele cen
trale, werkende met atoonigescheiden ketel
huizen, doch waarvan de turbogeneratoren
verder uit te werken. Gemakkeüjk zou dat
niet, zlla- ^ulke vrouwen, die zich zoover
Ilebben laten gaan, koesteren meestal een
eigenzinnigen afschuw voor een geregeld
leven en geregelde bezigheid. Men zou haar
kunnen voorstellen, haar broer te gaan be
zoeken. En als zij er dan eenmaal was, zou
men verder zien. Onberekenbaar was liet
succes in elk geval.
Daarna heeft Hans Malte Karin gezien.
Zij zag er slecht en vervallen uit, een
vermoeide houding, trage, slappe bewegin
gen. Zij heeft hem tamelijk onverschillig
ontvangen.
Ifc had niet gedacht,, dat je nu dade
lijk zoudt komen, heeft zaji gezegd. Ik weet
eigenlijk niet, waarom ik je bericht heb
laten zenden. Maar toen ik hier eenmaal
vastzat, dacht ik, doj, ik hier zou sterven
en op deze trieste begraafplaats der inrich
ting wilde ik niet, begraven worden.
Daarna heeft zij hem van de andere zie
ken verteld, wier lijden en aangelegenhe
den haar veel belang sahenen m te boeze
men.
Je kunt niet gelooven, h oeveel verbor
gen leed er onder dez^ arme' vrouwen is.
En daj, komt alleen van het eene. Het 13
krankzinnigheid, dat mannen, zich met de
behandeling van zulk lijden bemoeien.
Daarvoor moesten vrouwelij’ke artsen zijn.
Het is gewoon verootmoedi gend voor ons.
Als een man vermoedt, hoo het er in ons
uitaiet, moef hij ons toch verachten.
Men veracht geen ziek< e, Karin. Er zijn
gelukkig ook gezonde vrou wen, zeer gezon
de, zeer veel gezonde.
Zij heeft hem ultgeUchett,
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
kwartaal ƒ2.98, per week 22 cent, overal wav de bezorging per looper geschiedt
Franco per poet per kwartaal ƒ8.11», met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT II, GOUDA,
bfl onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48409.
GIIUISIHE COURANT.
Matte, dat als je mij op de een of andere
manier noodig had voor Karin, ik dan al
tijd voor je gereed zou zijn.
Ik dank je, zeide hij aangedaan.
In zulke ©ogenblikken, waarin wij met
elkaar Jijden, zorgen, beraadslagen, waarin
wij volkomen één zijn in onze inizichten en
meerlingen, in dit oogenblik, waarin wij
voor een gezamenlijk doel werken, vervult
mij naast de diepe smart mijner liefde tooh
een kracht, die’ mij reeds gelukkig maakt
een overstroomend gevoel van dank, dat
Han* Malte Hans Malte is.
nerlei wijze door haar „eveneens wachten”
drukkend werkte.
Alles was gereed voor het kind. Op een
mooien Julidag is het gekomen. Het was
een warme dag vol grooten angst voor ons
allen. Maar dat is niets bijzonders. Eiken
dag moeten duizenden vrouwen hetzelfde
doormaken, wel haar, die het onder zulke
normale en gelukkige omstandigheden mo
gen ervaren en ondergaan, zoo goed ver
zorgd en verpleegd, izoo trouw bemind en
zelf zoo dapper en gezond.
Maar wij herademden toch aJJet», toen
het voorbij en het kind er was een dik
ke, sterke jongen, die zijn vreugde over het
licht der wereld dadelijk door een heftig
schreeuwen lief blijken.
De zaak had -mij bijna meer aangegrepen
dan Isa. Zij was zeer opgeruimd en lachte
mij uit, toen ik de komst van haar kind
met een paar tranen begroette tranen
van zenuwachtigheid en va» dank.
Wij waren zóó geheel met het kind bezig,
cat wij Isa aan zichzelf overlieten. Zij had
ons ook in het geheel niet noodig nn was
ingeslapen.
Eerst hadden wij ep ons ongerust over
gemaakt, dat de dokter, om wien gezonden
was, nog niet kwam. Men weet nooit voor
uit. of hij noodig zou kunnen worden en
voor de omringenden is het een geruststel
ling, hem bij zich te weten. Nu waren (wij
tamelijk trotsch, dat 1,et zonder hem wa«
gegaan.
Twee uur later was alles anders.
I.
Nederland is een zeer individualistisch
ImmI Dat komt op velerlei gebied tot uiting
en zelfs in een by uitstek technisch bedrijf
ais de electriciteitsvoorziening is men aan
dit individualisme niet kunnen ontkomen.
Nederland is bezaaid met vele electriciteits-
centralen, die elk een betrekkelyk klein ge
bied van stroom voorzien. Een enorme be
sparing zou kunnen bereikt worden als deze
centralen.door koppellijnen met elkaar ver
bonden werden. Onderstaand artikel van de
hand van een deskundige op dit gebied,
geeft de zuiver technische motieven voor
een dergelyke samenwerking aan, een sa
menwerking, die in het waarachtige, alge-
meene landsbelang is, dat nochtans de be
hartiging van lokale belangen niet uitsluit,
ja deze eerder nog bevordert.
De electriciteitsvoorziening:
De electriciteitsvoorziening van ons land
*ordt tengevolge van het ontbreken van de
noodige leiding niet in economische banen
geleid, aldus is de conclusie van een uiterst
gedocumenteerd en van uitvoerig cyferma-
■Uriaal voorzien redactioneel artikel in het
xeertiendaagsche tijdschrift „Electrotech-
mek".
Voor een niet-ingewyde in deze moeilijke
en technische materie is het van belang aan
bovengenoemd artikel eenige nadere be
schouwingen vast te knoopen.
Dat het hier te lande te lang ontbreken
heeft aan het geven van doelbewuste leiding
in deze zoo nauw met de volkswelvaart ver
bonden materie, toont het artikel duidelijk
aan; weliswaar is de Regeering niet in ge
breke gebleven hiertoe verschillende pogin
gen te doen. Immers zijn, aanvangende met
het jaar 1904, nu reeds vier Staatscommis
sies tot dit doel ingesteld geworden om aan
de Kroon advies uit te brengen op welke
wjjze het mogelyk zou zyn aan „de anar
chie, die feitelyk op het gebied der toepas-
sing van de electriciteit hier te lande
heerscht” een einde te maken doop het bren
gen van meer eenheid en samenwerking.
Het ontbreken van hoofdiijnen.
Het is te betreuren, dat rond dertig jaren
later het nog ontbreekt aan hoofdiijnen
waarlangs de ontwikkeling der algemeene
electrificatie moet worden geleid. Reeds de
eerste Commissie-Tydeman, die in het jaar
Wenscht gij een [even zonder leed, be
schouw dan elk dreigend onheil als reeds
voorbijgegaan.
iFEÜnXETON.
Besparingen.
Een vergelijking van deze resultaten toont
boe groot de besparing in aanlegkosten door
het aanbrengen van deze koppellijn kan zijn,
terwijl daarna aan de hand van deze bere
keningsmethode in beschouwing wordt geno
men de toestand zooals deze in Nederland
is gegroeid, en wordt aangetoond hoe de
onbevredigende toestand, die op het oogen
blik bestaat en welke duidelylk het kenmerk
draagt van Jiet ontbreken van samenwer
king, belangrijk beter had kunnen zyn, in
dien eerder tot deze samenwerking door
koppelverbinding ware overgegaan.
In Nederland toch bedraagt de gemiddel
de centrale belasting 28.000 K.W. De gemid
delde grootte van de turbine is aan te nemen
op een getal tusschen de 9.800 K.W. en
11.500 K.W., dus op gemiddeld ruim 10.000
K.W. De gemiddelde overcapaciteit bedraagt
71%, zelfs als men uitsluitend de meer mo
derne machines in de berekening betrekt.
Trouwens, er zijn luer waUevenae,
nette, aardige artsen, zeide zij daarna. Als
zij niet ongenaakbaar waren, zou het heel
vroolyk kunnen zijn.
Hans Malte heeft haar verzocht hem op
te zoeken, als zij hier vandaan gaat. Lang
zou zij liier wel niet blijven.
Neen hef, was maar een grii van haar
geweest. Zij heeft liet eens willen leeren
kennen. Het was ook zeer interessant, maar
op den duur deprimeerend. Ja als hij
haar wilde hebben ®ij zou heel graag
komen. In het najaar was het haar heel
goed bij hem bevallen.
De arme Hans MaJte was zeer gelukkig
over dit schijnbaar succes zijner reis. Hij
is werkelijk aan haar gehecht. Haar red
ding gaat hem ter harte. Hij moet ook
iemand hebben, voor wien hij kan zorgen
Dat ligt in zijn aard.
Ik vrees, dat hij een last op zich neemt,
die hem zal neerdrukken en zie haar trou
wens nog niet bij hem.
Hij heeft het mij gister alles zelf verteld,
toen hij dadelijk na zijn terugkomst bij mij
kwam De ooren der jonge meisjes konden
wij daarbij niet gebruiken wij liepen aJ-
leen den tuin op en neer.
Ik heb eigenmachtig over je beschikt,
Marion, zeide hij, toen ik den dokter heb
geantwoord, dat ik een geschikte vrouwe
lijke hulp voor Kann had. Want ik bedoel
natuurlijk jou. Nu komt het geheel op jou
aan, of je mij wilt helpen. Maar ik geloof
stellie. dat als je mij niet helpt, dat dan
de geheele poging reeds van te voren zon
der resultaat is.
Ik heb je reeds eens. gezegd,
Naar het Duitech van
margabethe von sydow
met autorisatie bewerkt door
J. P. Wessel ink—van Rossum.
4 0 Nadruk verboden.
Zoover ik weet, bent u ongetrouwd?
Hans Malte heeft bevestigend hierop ge
antwoord. De dokter heeft hem onderzoe
kend aangekeken.
Het moeten zeer normale, geregelde
’^■houdingen zijn, .waarin u uw zuster
lengt, als de poging succes zal hebben,
bij nadrukkelijk gezegd.
Dat spreekt van zelf, dokter, heeft
wis Malte snel geantwoord.
aar op heeft dokter hem nog aange-
aden, de poging niet dadeljjk.te wagen.
Vftan°.was °P °°genbhk in een toestand
lichamelijke uitputting een gevolg
^wi rusteloos heen en weer reizen waar-
het geen geschikt oogenblik was voor
besluiten. Hij stelde voor haar nog
en p^ wekpjl hier laten hefc kon
verb°ri?^n lijden in aantocht
Om dat vast te stellen waren een paar
WeJien noodig.
h«JDi<,e!Sen k°n gebruikt worden, om
plan, dat men voor haar had gemaakt.
HipQFWlilfff B Enorme vorecheidenheld
öeirouwDare KwaliitHibh
Lage prijzen
zyn gebracht op 15.000 K.W. Daardoor zou
dan een besparing zyn verkregen van een
vermindering van eenheidsprys van onge
veer 10%. a
Dit percentage op den huldigen toestand
toegepast, zouden dpn de kosten per geïn
stalleerde maximum capaciteit gedaald zyn
van ongeveer 160.per K.W. tot ongeveer
143.— per K.W., zoodat op de 8ZU.UuU
K.W., die aanwezig zouden geweest zyn met
een overcapaciteit van 40%, nog zeker een
tweede besparing van 14 millioen gulden
zoude zijn geschied.
Concludeerende, gaat hy niet al te veel
mis, die als de totale besparing, by vroeg-
tydige koppeling van centralen op de aaai-
legkosten van de geïnstalleerde centrale-
capaciteit in Nederland aanneemt een som
van 29 millioen gulden, vermeerderd met 14
millioen gulden, totaal derhalve de belang»
rijke som van 43 millioen gulden.
Grootere bedrijfszekerheid.
Wat de verhooging van de veiligheid der
stroomlevering betreft wordt in dit artikel
aangetoond, dat buiten het bereikte finan-
c.eele voordeel van besparing in aanlegka-
pitaal, in twee richtingen de veiligheid van
de stroomlevering wordt verhoogd, te weten:
1. Grootere effectieve reserve in be-
schikbare productiemiddelen.
2. Voeding van twee zyden van verschil
lende voedinglijnen, die tot koppellynen zijn
gepromoveerd.
Hierover in een volgend artikel.