pond
as
ar
den
mburg I
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, moercapellé,
o 18407
Maandag 25 September 1933
nieuwerkerk, ouderkerk, oudewater, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, stolwijk, waddinxveen, zevenhuizen.
Ditbladverschijnt dagelijks behalve opZon enFeestdagen
en
:n
VING
ex.
z
imann
11 f. I. Fitm
je bergplaatsen
lage prijzen.
toestellen
voor 14,v_
openbaring
ll£.
REGENMANTELS
en CAPE S
ENORME
VERSCHEIDENHEID,
BETROUWBARE
KWALITEITEN.
72aJaargang
I, enz.
Te laat gekomen geluk.
TZuVATsT MwnuAsn t uxi, Duonuur, uvuDüdvAii, n/lAölivlSvxi 1, ftlUUnDnDvrl 1, luuDnLAri
i
O
STRAATNAMEN.
Dr. Mr. J. SMIT.
opmerkzaam
hem
99
99
99
99
Eens
verklaren, niet
Hans Malte
de eene mensch een ander kan
redd<
Botho is hier. Voor hej eerst na die ont*
GOUDA.
VraagWaar gaan wij haan
Antwoord: Hopelijk-naar officieel haratal van aan nog lavanden
straatnaam.
EN
:fd aanbevelend,
dervaart.
GOUDA.
SPELEN
Is.
I,
v. <f. DOOL
en Noordzijde van de Nieuwe Haven de hun
aangewezen woonplaatsen. De Nieuwe Ha
ven is later vanzelf weer netjes geworden,
maar de Vogelenzang heeft tot omstreeks
net jaar 1890 haar middeleeuwsch karakter
bewaard. Toen, ik heb het reeds vroeger in
myn „K'ègentendagboek” vermeld, is de
Kentering gekomen door de vestiging van
het Leger des Heils. In 1897 was de Voge
lenzang reeds in een behoorlijke buurt ver
anderd. De bewoners van dat jaar wenschten
dit officieel te zien bevestigd. Zij vroegen
en verkregen een nieuwen straatnaam;
Vogelenzang werd veranderd in Wilhelmina-
straat. Maar de oude naam bleef leven.
van
hier ter
meer
spottenden toon.
Als de president
klaringen over
Taneff en Popoff en
Van je zelf, Karin-, van het niet goede
ui je, dat het goede heeft verstikt.
Zij keek mij nog een oogenblik onderzoe
kend aan, daarna wendde zij zich af met
een korten, ongeduldigen zucht.
Zij heeft weinig over zich zelf gesproken
en ik vermeed het vragen.Daar er toch
iets gesproken moest worden vertelde Jk
van mijn ervaringen bij Isa en van het
kind. Ik deed het met innerlijken tegenzin,
maar ik deed het met het doel, liaar gestor
ven moederlijke gevoelens te wekken.
Zij luisterde heel stil naar mij.
scheen net, aisof zij geroerd, was.
Hef is verbazingwekkend waf, je al op
je neemt, zeide zij.
Het is niets meer dan natuurlijk en
vanzelfsprekend.
Ik zou graag naar Helga hebben gevraagd
maar waagde het niet. Met te vroeg ingrij
pen wordt zoo licht meer verhinderd dan
bevorderd.
Toen kwam Hans Maite. Hij verheugde
er zich over, da^ ik er was. Ik bleef nog een
half uurtje. Wij spraken over de aangele
genheden van ons landgoed, en allerhande
onpersoonlijke dingen, Karin zat er zwij
gend bij. Ik weet niet, of zij luisterde.
Daarna nam ik afscheid.
bracht mij naar mijn rijtuig.
Hoe vind je haar? vroeg hij mij.
Beter dan ik had verwacht. Ik geloof,
dat het toch niet geheel hopeloos is., wat je
ondernomen hebt.
Ik dank je voordit woord, zeide hij en
drukte mij krachtig de hand.
TOEN
meiden, Oegstgeest,
Heemstede,
ADVERTENTIEPRIJS: «it Gouda mi omatnkon «beboorond. tot d« bergkring)
i—6 regels j 1 Jfi, elke regel meer /i>. Van buiten Gouda «a den öexorgkring.
1—regels JL66, elke regel metr /BJ*. Adyejrteatün in het liat^rdagnummei U
atfalag op den prfl*. Uefdadigheida-adTertentifa de helft yan den prgr.
INGEZONDEN MEDEDEELLNttEK: 1—4 regels 2.26. elk. regel meer LM Up
oe voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingon bij contract tot zeer gereduceerde»
pi^s. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Adveztentiebureux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te sjpi»
tiviteit ƒ285.
stellen.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.98, per week 22 cent, overal watr de bezorging per looper geschiedt
franco per post per kwartaal ƒ8.16, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA.
b|j onze agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
Hans Malte heeft mij geschreven, dat
Karin gisteren bij hem is gekomen en mij
verzocht haar spoedig te bezoeken. Zij heeft
geweigerd, het eerst naar mij te komen.
Zij schaamt zich voor je, hij hoopte
dat ik dit gevoel in rekening bracht, want
het was het eerste gezonde gevoel.
Vandaag ben ik er geweest. Hans Mafte
was niet thuis, toen ik kwam en dat vond
ik prettig. Ik had liever dat wij, zonder be-
TELEF. 25«®2«„
prijzen
- en AUTOJASSEN
I kwaliteit.
fiOVDSdIfi (WIRAW
Dr. Eckener was zeer tevreden over de
tot dusverre behaalde resultaten der onder-
handelingen, die betrekking hadden op het
uitwerken van een plan tot financieele
steunverlening en op de voorloopige ont
werpen der te volgen routes. Hij verklaarde
zich te zullen wenden tot dezelfde personen,
aie hem vijf jaar geleden samenwerking
hadden aangeboden. Dit zijn de belangheb
benden in de internationale Zeppelin
Transportation Company.
Verder gaf dr. Eckener te kennen zich te
zullen wenden tot de Amerikaansche mari-
iie-autoriteiten teneinde vergunning te krij
gen voor het gebruik van de haven voor
marineluchtschepen te Lakehurst als eind
station.
Indien dit niet mogelijk is ligt het in de
bedoeling een landingsterrein in te richten
tusschen Washington en New-York, waar
schijnlijk in de buurt van Washington.
’Voor den winterdienst op de luchtvaart-
lijn zou een Zuidelijke route in aanmerking
komen, wellicht over Miami.
Vorstelijke gift voor het winterhuipwerk.
Voor het hulpwerk in den winter heeft dc
Duitsche bruinkolenindustrie 90.000 ton ko
len gegeven, tot een waarde van 1.4 mil-
lioen mark. Deze gift komt overeen met een
lading kolen in 180 treinen van tezamen
6000 wagens.
Het proces te Leipzig.
Verhoor van Dimitrof en Progof.
Na beëindiging van het verhoor van Van
dex Lubbe, zyn Dimitrof en Progof, de bei-
de andere heklaagd^n in f.le bFb-ndstichtings-
affaire gehoord. Dimitrof vertelt, dat hij
eerst in Moskou is geweest, en tweemaal is
opgenomen in Russische sanatoria om te
herstellen van een longziekte. Daarna heeft
hy zich naar Berlijn begeven, daar hij daar
zyn incognito ‘beter kon bewaren.
Het verhoor van Dimitrof wordt steeds
moeilijker, daar hij zich uiterst opgewonden
gedraagt, waardoor hij meermalen tot de
orde moet geroepen worden.
Dan neemt Dimitrof uit eigen beweging
nog eens het woord voor politieke verkla
ringen. Ik heb de proletarische revolutie
zeker ieder oogenblik gewild. Bovendien
ben ik lid van de Executieve der Commu
nistische Internationale.
De president vat het resultaat /an het
verhoor van Dimitrof kort samen: U bent
door en door communist. U bent een geest
driftige aanhanger van het communisme. U
wijst echter speciale daden van terreur af.
Ja, natuurlijk. Ondanks nieuwe vermanin
gen zegt Dimitrof dan plotseling, dat alle
verhoormgsprotocollen der autoriteiten ten
dentieus zyn gesteld, mei het doel hem de
brandstichting te verwijten.
Den beklaagden Popof en Tanef worden
dan de verklaringen van Dimitrof over zyn
kennismaking met hen voorgehouden ®n
vastgesteld wordt, dat de kennis in Mos
kou is gemaakt.
la hei avondblad van de Goudache
Courant van saterdag 2u September j.L
staat een aruxei van den heer G. J. J. Pot,
waarvan de aannef luidt, dat „er door onze
stad het gerucnt gaat, dat wederom(l) een
aanslag zal woruen gepleegd op een van
oust straatnamen”, üe hier gebezigde ter
nunologie wil ik voor rekening laten vun
den schryver. Van aanslag is geen sprake;
een aantal Gouwenaars met gevoel voor de
oude tradities streven er alleen maar naar
een in den volksmond levenden straatnaam
ui eere te herstellen. En daarvoor is het nu
het juiste tydstip. Immers Burgemeester en
Wethouder» hebben den raad voorgesteld
om in de nieuwe wyk aan de westzyde van
de stad een tweetal straten te noemen
respectievelyk naar de Koningin en de
Koningin-Moeder. Mocht hetgeen ik van
harte hoop dit voorstel worden aangeno
men, dan is daarmee tegeiyk de weg ge
baand om den naam Vogelenzang weer op
het straatbordje te doen herleven. Indien
een mooie nieuwe laan den naam van Ko
ningin Wilhelminaweg zal dragen, dan
wordt daarmee aan Haar meer eer bewezen
dan wanneer Haar naam blijft vastgekop
peld aan een straat, waarin dertig gezinnen
wonen, verspreid tusschen een vijftiental
garages, pakhuizen en onbewoonbaar ver
klaarde woningen. De naam Wilhelmina-
strut kan dan verdwijnen en de naam
„Vogelenzang” kan weer in eere worden
hersteld. Daarvoor zyn zwaarwegende histo
rische redenen. fn den eersten tyd van het
bestaan van onze stad waren de grenzen,
ruw aangegeven, Usel, Spieringstraat, Ach
ter der Kerk langs den koster, Gouwe, Non
nenwater, Raam. Wat buiten die grenzen
lag was onbebouwd. Dat blijkt uit de toen
malige namen, die later voor het grootste
deel zijn blijven voortleven. Nu nog bestaat
als herinnering aan dat eerste stadstydvak
de namen Groenendaal, Kleiweg, Rozendaal,
Paradijs en Groeneweg. Al die nnamen had
den een landelijk karakter in overeenstem
ming met den toen bestaanden toestand. En
in dat namensysteem paste de Vogelenzang.
Nooit echter zou die mooie naam zyn aan
getast, indien daar in die straat geen vrou
wen van verdachte zeden hadden gewoond,
of beter gezegd', hadden moeten wonen.
Vanaf de Middeleeuwen waren Vogelenzang
Hoe zeldzamer het aangename, hoe
grooter het genoegen.
ZZ FEUILLETON.
U bestrijdt iets te maken te 'hebben met den
brand. j
Dimitrof, die deze uiteenzetting zonder
oonknnrt T.prvülf rla». ufPPr in
aanhoort, vervalt dan weer in een party in Bulgarije, Off 31 October 1931 werd
hy door de Bulgaarsche politie gearres
teerd, maar kon in een onbewaakt oogen
blik vluchten. Eind Januari 1932 kwam hij
■te Moskou aan. Daar leefde hij onder val-
schen naam om zich verborgen te houden.
middeling, met elkaar in het reine kwamen.
Ik ben getroffen, Ijoe hij voor haar heeft
gezord. Voor zijn eigen vrouw had hij geen
gezelliger tetfuis kunnen inrichten.
Hij heeft al haar meubelen, eigenmach
tig, op goed (geluk laten zenden, want hïj
kon met. weten, hoe zij dat zou opnemen,
weet heden nog met, of zij zal blijveen.
Wist ternauwernood of zij wel zou komen.
Eigenlijk roekeloos en lichtzinnig van hem.
Maar het imponeert mij. En toch maakt
liet mij weemoedig; dat hij haar zoo beslist
en op den duur tot zich wil trekken, be
wijst toch slechts, dat hij werkelijk ’t plan
heeft eenzaam te blijven; dat hij zich ten
minste nu nog niet kan voorstellen eens
voor zijn eigen vrouw zijn huis te zullen
openen, en tooien
De eene helft van hej, huis heeft hij ge
heel voor Karin ingencht. Wat daartoe aan
eigen meubelen ontbrak heeft hij aange
vuld met de zijne
Karin zelf scheen zich in deze omgeving
nog niet geheel thuis te gevoelen. Maar in
zekere mate was zij toch dankbaar.
Hij heeft zich nu eenmaal in ’t hoofd
gezet, mij te redden, zeide zij met «wreede
zelfbespotting en een onverschillig achou-
derophalfen.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
FRANKRIJK.
Opzienbarende onthulling uit oorlogstijd.
Fransche spionnagedienst leverde
olie en vetten aan- Duitschland.
De gewezen Fransche «censor Paul AUard
heeft, naar Reuter meldt, de opzienbarende
onthulling gedaan, dat hat bekende „Deuxiè-
me Bureau” de Fransehe spionnagedienst
aan Duitschland materiaal geleverd heeft
teneinde aan hooggeplaatste Duitsche auto
riteiten militaire geheimen te ontfutselen.
Dg Fransche spionnagedienst had gedu
rende den oorlog een Fransch zakenman,
Joseph Crozier, voor spionnage naar Neder
land gezonden, waar deze in contact kwam
met Albert Ballin, den grooten Duitschen
zakenman, die oorlogsgoederen voor de
Duitsche regeering kocht.
Crozier kocht een zeepfabriek in Neder
land en teneinde de Fransche belangen beter
te kunnen dienen, liet hy zich op de zwarte
lyst van den Britschen geheimen diensi,
plaatsen als handelaar met den vyand. De
Fransche spionnagedienst gelastte Crozier
olie en vetten aan de Detachers te leveren,
die dezen zeer noodig hadden voor het ver
vaardigen van bommen. Op deze wyze kwam
Ciozier gemakkelyk in verbinding met dc
Duitschers en kreeg -hy inlichtingen die
voor de geallieerden van groote waarde
waren.
Op zyn zakenreizen naar Berlyn vernam
hy welke de bronnen waren waarover
Duitschland beschikt® -hy inlichtin
gen over den duikbootenoorlog en de grootte
der kanonnen, „o.a. van de. dikke Bertha. De
Duitschers en ook Ballin kregen nimmer
verdenking tegen Crozier, die zy voor een
landverrader hielden.
DUITSCHLAND.
Nazi doodgeschoten.
Voor een café in Neunkirchen is gister
nacht na een politiek debat een nationaal-
socialist doodgeschoten door een sociaal
democraat. By de arrestatie van den dader
verzette deze zich zoo heftig tegen de po
litie dat van de wapens gebruik gemaakt
riloest worden. De sociaal-democraat werd
in bedenkelyken toestand in een hospitaal
opgenomen.
Zeppelindienst op N.-Amerika
reeds in 19357
Dr. Eckener onderhandelt met
de Goodyear Zeppelin Company.
Nadat dr. Hugo Eckener anderhalven dag
bijna ononderbroken had beraadslaagd met
den heer Lichfield, president van de Good
year Zeppelin Company, verklaarde dr.
Lekener de hoop te koesteren, dat in het
voorjaar van 1935 een transatlantische Zep
pelindienst tusschen Duitschland en de Ver-
eenigde Staten zou kunnen worden begon
nen.
breekt jij behoort tot de menschsn, die
voor alles in moeilijke dagen op je plaats
bent.
Ik voel mij altijd beschaamd, als hij mij
zulke groote dingen zegt. Het is ongetwij
feld niet mijn verdienste alleen, dat ik in
de moeilijke dagen van mijn leven in
den eersten tijd, van mijn huwelijk in de
lange, eenzame, moeitevoll© jaren in de
ontzettende dagen van den laatsten winter
- mijn innerlijke kracht gevonden en be
houden heb. Misschien heeft hij zelf daar
steeds bewust of onbewust toe bijgedragen.
Dat ongedeerd uit alles ben gekomen,
geeft mij soms een zekere hardheid tegen
over anderen, die ik liever niet moest heb
ben.
Maar zekere hardheden moeten er in het
leven zijn. Ik spreek toch ook niet als een
blinde over de kleuren. Ik heb alles zelf
doorgemaakt, ik begrijp alles - maar ik
kan niet alles goed noemen.
Ik vroeg Hans Malte, hoe ver hij nu met
Karin stond
Hij zeide, dat zij nog altijd geen besluit
kon nomen, maar hij hoopte, dat zij het
doen zou.
Naar het Duitech van
J. 1’. Wesselinkvan Bossum.
MARGARETHE von sydow.
met autorisatie bewerkt door
Nadnik verboden.
Weet je, Manon, zeide Hans Malte,
8 de vader van Helga zoo is als zij, dan
»an ik mij indenken, dat Karin op het
°°genblik, dat zij innerlijken deun en hulp
noodig had is teleurgesteld. Er zijn men-
«chen, met wie men uitnemend kan leven
n goede dagen, maar ih moeilijke dagen is
net om weg te loopen.
Beste Hans Malte, zeide ik, niet elke
rouw -heeft -hulp en steun in haar om
joving in de moeilijke dagen die voor
mwendigen mensoh komen. Dat is ten
-een vert<lurin,g maar geen recht
vaardiging.
,.7 wü4e ook slechts
rechtvaardigen.
Elke vrouw ja elk mensch moest
Jn innerlijke kracht in zijn plichten vin-
Ik h«!?Venal feen VTOUW’ die Pachten heeft.
oekiaag Helga meer, dan Karin, ofschoon
owe veel ongelukkiger is
beid N” Marion, help mij dan aan deze
tem6 ,nienaclien< zooveel als mogelijk is
te geven wat voor, haar geluk ont-
Natuurlyk niet by iedereen. Voor tal
vreemdelingen, die zich na 1897
stede vestigden, bestond jrit den aard der
zaak slechts de naam Wilhelminastraat.
Toch woont hier ter stede een groep inwo
ners, van buiten Gouda afkomstig, die uit
historisch besef het herstel van den naam
Vogelenzang toejuichen vooral ook omdat
die naam geen slechte herinneringen meer
zal opwekken.
Ten slotte nog een tweetal opmerkingen.
In de eerste plaats accepteer ik gaarne
de my door den heer Pot toegedachten naam
van wederdooper. De wederdoopers hadden
een dwaalleer en zy traden gewelddadig op,
maar zy waren idealisten en winzucht was
hun vreemd. Ook by de leden van de Goud-
sche geschiedkundige kring „die Goude” is
de historische belangstelling niet vermengd
met eigenbelang en in dat opzicht stemmen
zy met de wederdoopers overeen.
In de tweede plaats wil ik er op wijzen,
dat veel geschrijf en gewrijf had vermeden
kunnen worden, wanneer de persoon, die by
het, geven van straatnamen het initiatief
neemt, daarby het advies had ingewonnen
van twee organen, een officieel en een
officieus, die daartoe vanzelfsprekend zyn
aangewezen. Die organen zyn de Goudsche
archivaris en de geschiedkundige kring „die
Goude”. D$ adviezen van die organen kosten
niets. Met eenig overleg zou iedereen tevre
den zyn. En daar is het ten slotte om te
doen.
40
•uwe Prulthal
LEFOON 2979.
ZATERDAG 23 en
ITSCHAAL als volgt:
Men moet zich willen, laten redden,
Kann,I zeide ik ernstig.
Nu ging/zij voor mij staan., keek mij
strak aan en vroeg met strenge, afwerende
uitdrukking die een scherpen, ouder ma
kende trek aan haar gezicht gaf: Waar
om willen jelui mij dan eigenlijk rédden?
Verhoor van Popof.
Daarna volgt een uitvoerig verhoor van
den Bulgaarschen beklaagde Popof,,, die in
1902 is geboren en zich als lid van het
centrale comité der communistische party
zich langen tüdin Moskou heeft opgehouden,
waar zyn vrouw thans nog woont. Nadat
hy tot 1924 rechten studeerde en daarna
te Weenen op een handelskantoor werkte,
ging hij naar Moskou. Zijn strafregister be
vat o.a. in 1924 een yeroordèeling op grond
■van de wet tot bescherming van den Bul
gaarschen staat tot 12% jaar verzwaarde
gevangenisstraf. Popof is reeds in zyn 16ae
jaar lid geworden van een communistische
jeugdorganisatie en vier jaar later van de
communistische party.
President:’ Waarom bent U in den herfst
van 1924 naar Nisch gevlucht, als U niet
aan opstanden hebt deelgenomen?
Popof: In dien tyd werden een groot aan
tal leden van de communistische partij ge
arresteerd. Ik voelde my bedreigd en ben
daarom gevlucht. Over zyn eersten tijd in
Moskou vertelt Popof, dat hy daar mede
werker voor economische kwesties in den
club van Bulgaarsche emigranten was. Voor
die functie kreeg hy een honorarium. In
1929 was hy weer in Bulgarije en werd se
cretaris van de communistische jeugd. In
1930 ging hy nogmaals naar Moskou. In
September keerde hij terug naar Bulgarije,
omdat hy intusschen lid was geworden van
■het centrale comité van de communistische
ais ue pnssiueiiL nem upuwrazintuii
maakt op tegenstrijdigheden in zyn ver-
zijn kennismaking met
xaucxx cu x vjjvxx en Zegt? U hebt dus iets O.uvu uauui imu x»xvu vcxwx*vu uc xiwwuc.
gezegd dat onjuist is, antwoordt Dimitrof: Drie October ging hij met een valschen pas,
zettende dagen. Ik voel mij soms heel ellen
dig, door die voortdurende verandering van
indrukken, mijn hart wordt heen en weer
geslingerd en komt niet tot rust.
Botho ziet er slecht uit. Het is ook zoo
begnjpejijk. Hij spreekt, zooals de mannen
doorgaans, weinig over zijn gevoelens. Ik
ken ze ook zonder dat hij het ze6l- Hoe
minder hij spreekt, de? te aangrijpender
zijn nu en dan zijn uitbarstingen van wan
hoop.
Ik zat in mijn kamer, had den kleinen
Kenatus laten brengen, hield heul op mijn
schoot en speelde met zijn kleine, rose vin
gertjes. Ik wachtte op Botho, en daarom
had ik het kind bij mij. Hij moest tiet veel
zien, opdat hij het liefkrijgf; hij moet weer
levensmoed en vreugde vinden, door dit
kind.
Hij kwam binnen. Toen hij mij met den
kleine zag, schrok hij terug; daarna nader
de hij langzaam en bleef dicht voor mij
staan. Ik hoorde zijn zware, worstelende
ademhaling. Plotseling, als door een, on
zichtbare hand neergedrukt lag hij voor
mij op de knieën, en drukte het met de
handen bedekt gelaat, op mijn schoot, dicht
naast het kussen van het kind.
Moeder ach moeder! steunde hij.
Een droog snikken schokte hem.
Ik streelde stil en zonder woorden zijn
blond hoofd. Wat moest ik ook anders doen.
Op dit oogenblik ging de deur weer open
en Hans Malte kwam binnen.
Hij zag ons en keek ons lang zwijgend
aan. Daarna ging hij weer stil heen en
drukte zacht de deur in het slot.
(Wordt vervolgd.)