8
ADRI v. maaren:
Bestel Uw BRANDSTOFFEN
JAC. MUL
C. 1. B. Bmlziniir
Doe die oude
/nante! weg
Koophnieuwe
bih
WASSEN
Adri v. Maaren Wijdstraat 13
Opruiming* f
prijzen
goudsche courant - zaterdag is nov. 1933 - tweede blad
minium
Wij leveren U prima ANTHRACIET
ROODE STER
WOLSOORTEN
't Spinnewiel
L. BINNENDIJK
Muziekonderwijs
Ruime Keuze
ROOD ESTER
Rookers benoodigdheden in
bij
LOTISICO
UITSLU fïEND flnijsmelktabletten en Borst-Ulevellen Merk M. P.
De middelen tegen Hoest* Verkoudheid en Griep
VERZORGT NU UW TEINT!!_
W1JDSTRAAT 13^
1111 1111111 ■""■■■■■I
geeft minstens
10 UUR
van het hoogste
rookgenot voor
slechts 13 cent!
NIEMEIJER'S
Bï^endch ^eitef
WISKUNDE
P. S. DAUVUUER.
DAMES
St. Nicolaas Cadeaux
Vet en Blank
DUINKONIJNEN f 0.75
B. Smits Poelier
I
tegen
loekhandel J. VERSCHOOR
Tabakszakken
Sigarenkokers-
Sigaren
Gijsb. NieuwlandJr.
ELECTRO-TECHNISCH BUREAU J. F. W. TURlOïb
VOOR DE St. NICOLAAS
EEN ELECTRISCH GESCHENK:
EEN TELEFUNKEN RADIO-TOESTEL
Een Regentendagboek uit de 18e eeuw.
Liefde de sterkste
loo n droge Kuch
Brieven uit de Hofstad.
DE MEEST BEKEN DE m
CRÈME SOORTEN m
STEEDS VOORRADIG BIJ m
bij
SPOOMTRMT 3*
TELEFOOI 2935
ZONDER STEEN, ZONDER STOF en WEINIG ASCH.
Probeert U eens en U blijft tot onze vaste afnemers behooren.
i'ARELANTHRACIET
afnt. 12/20, een schitterende brandstof a ƒ1.85 per H.L.
Lorf* is altijd goadkooper
SPECIALE AANBIEDING in VOETBALBENOODIGDHEDEN,
ACTETASSCHEN, FIETS- en BOODSCHAPT ASSqREN.
HANDWARMERS vanaf 40 CENT.
SPOORSTRAAT 21 WACHTELSTRAAT 37.
I-v;' Vraagt de Koopt-meer-weken bonnen. sggJ
Met bons voor
Niemeijer'sr be
kende k w ali-
te it s-cadeaux.
Rekent U dat eens om per uur. En dan
per pijp! Vraagt Uzelf dan eens af, of
er voor U nog de minste reden bestaat
om niet op Roode Ster over te gaan.
U weel dal Roode Ster HOLLAND'S
POPULAIRSTE MERK is, koopt nu eens
?2°'n pakje en U weel ook waarom.
Wat Niemeijer's Roode Ster aan
smaak en geur biedt voor slechts 13 cent,
dat is zelfs Voor een rooker van een
veel duurder merk een openbaring!
lessen aangeboden, op zeer billijke voor
waarden, voor leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
Goed nieuws voor Heeren Rookcrs!
Wy geren U 11 Sigaren voor 1 kwartje
en 7 Sigaren met 1 ons Crisistabak voor
1 kwartje. Voor kwaliteit wordt geheel
ingestaan. Alleen by
R. VEERMAN
Turfmarkt 56.
Voor een Heer vindt U een uit
gebreide sorteering
by
MARKT 18 - TELEF. 3298.
Deelnemer K. M. W.
Reclame - aanbieding
Wij bieden U een
PRIMA PERMANENT
aan van 6.voor 4.
M. J. DB JONG
Dameskapsalon t.o. het Badhuis,
GROENENDAAL 76 - GOUDA.
i Telef. 2319.
KOOPT DE DOOR U BENOODIGDE
voor de winter zijn intrede doet, aan
het bekende adres:
LANGE TIENDEWEG 36.
Prachtige kleuren. Lage prijzen.
zqn onze
TELEF. 2555.
Leuke mantel
mooie wollen v
lours diagonaal
met im. persia-
ner bont en ge
heel op zijde gev
Komt U overtuigen I Deze pri
ma mantel, gemaakt v mooie
wollen velours gratiné m col
kraag van Slatine boni is iets
bijzonders voor den prijsl
Mod- mouw en op zijde gev
^Aparte mantel
wollen boomschors
velours met bleutó
bontgarneenng en
geheel op zijde
gevoerd
Ongelooflijk goe
koopl Damesman
tel v wollen bouclé
gratiné met bleuté
bonlgerneering
Geheel op zijde
Elegante mante
van wollen laine
broché met groote
Colkraag v Zilver-
osbont en geheel
op zijde
De
sfNacl. Enayclopaedle
voor Iedereen"
is verschenen.
900 bladzijden, 35000 onderwei-pen,
2600 illustraties.
KOOP DIT HANDBOEK!
Nooit zult U er spyt van hebben.
Het kost slechts ƒ2.95.
DUBBELE BUURT 3 GOUDA.
KLEIWEG 87.
door
Organist Ev. Luth. Kerk,
L. TIENDEWEG 40 GOUDA.
Bji voorkeur te spreken 's Woens
dags van 3 tot 4 uur.
LANGE TIENDEWEG 24 GOUDA TELEF. No. 2115-
EEN STOFZUIGER, KACHELTJE, STRIJKIJZER, enz.
met direct afleesbare verlichte schaal, zeer mooi van geluid,
bijzonder selectief.
EEN SUPER vanaf 145.-
met ingebouwde electro-dynamische luidspreker-
Wie zijn omzet wil vermeeren,
Moet in dit blad steeds adverteeren.
(240 pUnten) lotisico termun-
FOLIS. Speel op Iedere 60 pakje» NORTH STATE „igarelten Lol»ico. Pr.ctisch dezelfde
''"J" Iwmt'sie Staatsloterij van F 3.60. Prijzen van F 100.000. F 50.000,
t 30.000. F 25.000. F 15.000. F 10.000, F 5.000, F 2.000, F 1.500, enz. enz.
Bonnen NORTH STATE, SCH1EKADE U-M. ROTTERDAM
„29 December 1779 Magistraat
„Request van de 4 regenten van i
„Weeshuys zynde opgestaan Bailliu,
„Jongkint V Eyck en Burch
„Alteratie gemaakt (Verandering ge
bracht) Int artikel rakende het weg-
„lopen van kinderen
Den 3östen November was dit rekest
„blyve legge". Het beoogde, zooals reeds
de vorige week is medegedeeld, verandering
te brengen in de „Keure.en Ordonnantie
Ikeur) tegens het wegloopen van de Kin
deren uit de Wees- en -Eleëmosynierahuizen
binnen de Stad Gouda". Blijkbaar werden
de regenten van een van die beide huizen,
die tevens in de magistraat zaten, als be-
ianghebbenden beschouwd. Alleen zoo kan
men verklaren, dat Mr. Dirk Aemilius Jong
kint, „Regent van het Aïleëmosyniershtiis"
en Mrs. Hubert van Eyck en Jan Arend van
den Burch, „Regenten van het Heilige
Geest- of Weeshuis" niet aan de beraad
slagingen deelnamen. Ook de baljuw, Mr.
Martinus van Tonlon, stond op. Het is ech
ter niet duidelijk waarom, want als lid van
de magistraat maakte hjj deel uit van de
wetgevende macht van de atad.
Het gewijzigde artikel luidde voortaan
aldus
„Dat alle zodanige kinderen 't zij Jon
gens of Meisjens dewelke zonder permissie
voorweten (medeweten) en consent (toe
stemming) van de Regenten van voorge
melde Huizen zig zedert den 1 January 1779
uit dezelve Huizen hebben geabsenteerd
(verwyderd) en weg-geloopen zyn als mede
die geene welke zig in het vervolg niet zou
den mogen ontzien op gelyke wyze uit de
zelve Huizen te absenteeren en weg-te-
ioopen op alle mogelyke wyze door de Re
genten van voorgemelde Huizen zullen wor
den nagespoort en ontdekt zynde door de
Bedienden van dezelve Huizen [des noods]
met adsistentie van de Justitie wederom
zullen worden gebragt in zodanig Huis en
onder de ordres (bevelen) en discipline (ge
zag) van Regenten als waar uit zy waren
weggeloopen.
Dat de kinderen welke voor de Publicatie
(afkondiging) dezes uit de voorszegde Hui
zen zig hebben geabsenteerd en invoegen
voorszegd agterhaald zijn zullen moeten
ondergaan de poenaliteiten (straffen) by
de voorszegde Keure van den 4 December
1759 gestatuëerd (vastgestelr) en dien-
volgende gebragt worden in het Tugt-huis
binnen deze Stad om ^gedurende den tyd
van een maand te waterNen te brood aldaar
gezet te worden en dat zy na expiratie
(afloop) van gemelde tyd wederom zullen
gesteld worden onder het opzigt van de
Regenten v^n zodanige Huizen waar uil
zij zig hebben geabsenteerd en weg-geloo
pen zyn en aldaar moeten blijven tot hunn*
ordinairen Jaaren (den vastgestelden leef
tijd) zonder by" het uitgaan uit dezelve
Huizen te kunnen profiteeren van de Uit-
zettinge (uitzet) die aan hun anderzints
milddaadig zoude zyn gegeeven.
Dat de kinderen dewelke in het vervolg
na de Publicatie dezes invoegen voorszegd
ïouden mogen wegloopen en agterhaald
worden door de Regenten van het Huis
.waaruit zij zig geabsenteerd hadden im het-
zelve Huis zullen worden gezet te water en
ter brood ter discretie (naar,den wil) van
dezelve Regenten en in hetzelve Huis zulle»
moeten blijven ter tijd en wijlen zij zullen
hebben bereikt die Jaaren waar op de Kin
deren doorgaans uit de respective (betrok
ken) Huizen worden gedimitteerd (ont
slagen) zohder bij liet uitgaan uit dezelve
Huizen te mogen profiteeren van eenige
milddaadige Uitzettingen die anderzints
gewoonlyk plaats hebben ten waare Regen
ten om het goed gedrag en de ordentlyke
conduites (gedragingen) door zodanige
Kinderen naderhand gehouden ten behoeve
van dezelve anderzints mogten verstaan.
En dat de kinderen die eens in maniere
voorszegd uit dezelve Huizen weg-geloopen
en agterhaalt zijnde zig andermaal uit de
voorszegde Huizen komen te absenteeren
en invoegen voorszegd agterhaald worden
Voor de armen van geest is de reis
door het leven één lange tunnel.
FEUILLETON.
Nanr het Engelsch van
Mrs PATRICK MAGGILL.
(Nadruk verboden.)
51
Dien morgen hod mj Max Keiss bezocht
,ln hem een diamanten collier tec waarde
van tienduizend pond gebradht en met
groote voldoening had zij vernomen, dat de
aanslag op lief, leven van baar stiefzoon
d«en avond zou plaats vinden.
- O, ik zal dat zaakje zelf wei opknap
pen, daar haal ik niemand andere bij; ik
u lekker bedanken. Het zaL heel go-
«hakkeüjk gaan. Ik zal hem huren om mij
naar het meest afgelegen gedeelte van
l te rijden - hij zaL mij niet her-
i als ik my goed vermom en met een
i spreek en als iwij daar aan
gekomen zyn zal ik een ruit inslaan en
hoen of ik ziek ben. Als hij zich dan over
«y heenbuigt, knap ik het zaakje op en
neem de eerstvarende boot naar Amerika!
Maar als u uw belofte niet houdt... zei hij
bijna fluisterend, maar met een verkapte
bedreiging in zijn stem
Ik zal mijn belofte houden. Hoe laat
«ut U mij vam hem verlossen' Vertel hot
miï- ik wij het weten, riep de vrouw die
Heer dan half waanzinnig was. i
op authorleatie (na machtiging aan regen.
6m) van de Edele Groot Agtbare Heïren
Burgemeesteren dezer Stad gesteld zullen
worden m het Tugt-hnis binnen deze Stad
omme aldaar geduurende den tyd van drie
maanden met hunne handen-arbeid de kost
te winnen en daar na de Stad Jurisdictie
(het rechtsgebied van de stad) en Vrijdom-
men van dien nu voor als dan zal zyn ont-
zegt voor altoos bij (voor) zo verre om
hunne jonge Jaaren ofte anderzints als dan
by welgemelde Heeren Burgemeesteren op
de voordragt van Regenten niet anders dien
aangaande zoude mogen wezen gedispo
neerd (beschikt)".
„Op de requeste van eenige Prove-
„niers van 't Leprooshuis klagende over
„de regenten en binne Suppoosten (bin
nenvader en binnenmoeder) versoeken-
„de om redres (verbetering hiervan)
„by resolutie (besluit) dezelve verbete
ring] gebragt
„Propositie (voorstel) om een 4e Re-
„gent int voorszegde huys te brengen
..Gegouteerd (goedgekeurd)
De magistraatszitting van den 29sten
December was vrywel geheel gewyd aan de
„Gods-Huysen". Na de moeilykheden met
het weeshuis kwamen de bezwaren van de
,yProveniers" aan de orde.
In het „Kamerboek" kan men daarover
het navolgende vinden: „In agtinge geno
men zynde (aanmerking nemende) de on-,
eenigheden tusschen Regenten van 't Le
prooshuis (de oude benaming voor het
proveniershuis) en eenige Proveniers in't
Selve Huys, Seedert eenigen tyd ontstaan,
is, na deliberatie (beraadslaging), goedge
vonden en verstaan
Dat de Contracten door Regenten van't
Leprooshuys voornoemd met de proveniers
in't Selve aangegaan en gesloten, weder-
syds sullen moeten werden agtervolgt (na
gekomen) en nagekomen
Dat een toereikende quantiteit van (hoe
veelheid) Spys behoorlyk geprepareert
(klaargemaakt) aan deselve Proveniers ver
strekt en tot Stoven van groente geen vet
alleen gebruykt Sal werden
Dat op de beschuldiging of aanklagte
welke jegens de Proveniers aan Regenten
soude mogen werden gedaan, niet Sal wor
den gedisponeert (geen beslissing zal wor
den genomen), dan, nadat alvorens .de be
schuldigde of aangeklaagde en Zyne ge-
tuygen (desnoods) in Presentie (tegen
woordigheid) van den beschuldiger of aan
klager Sal Syn gehoort
Dat de Poenaliteiten (straffen) voorko
mende in't Reglement voor de Proveniers
in't Leprooshuis en gestatueert (vastge
steld) tegen de Overtreeders niet van't eene
geval tot 't andere Sullen werden geexten-*
deert (uitgebreid), nog ook buyten en tegen
de intentie (bedoeling) van't selve geap-
pJiceert toegepast
En eindelyk, dat de Binnevader en Binne-
moefler de Proveniers met alle decentie en
vriendelykhei'd (fatsoenlijk en vriendelijk)
Sullen moeten behandelen
En Sai hier van by Extract (uittreksel)
kennisse gegeven worden, zoo aan Regenten
van al* de Proveniers in't Leprooshuis voor
noemd als Mede aan den Binnevader en
Binnenmoeder, voor Soo veel hun aangaat,
tot derselver ilaricht
Is na voorgaande deliberatie (beraad
slaging), goedgevonden en Verstaan, dat
van Nu voortaan het Leprooshuis binne
deese Stad sal werden geadministreert (be
stuurd) door vier Regenten.
De wyze, waarop de magistraat dit rekest
behandelde was zeer modern. Het college
stelde zich niet by voorbaat op het stand
punt, dat de proveniers met hun klacht wel
ongelyk zouden hebben. Het eischte, in
dachtig aan den spreuk boven den ingang
van het stadhuis, audite et alteram partem
(hoort ook de andere zyde), dat voortaan
geen provenier meer zou worden gestraft
alvorens in tegenwoordigheid van den rap
portmaker te zyn gehoord. Dat scheen tot
op dat oogenblik nog niet de gewoonte te
zyn geweest.
Dat de straffen „niet van't eene geval
tot 't andere Sullen werden geextendeert
(uitgebreid)" was eveneens een zeer mo
derne gedachte. Dit beteekende, dat het ver
boden was om aan de proveniers straffen
op te leggen in gevallen, die niet in het
reglement .waren voorzien, maar die groote
overeenkomst vertoonden fnet gevallen,
waarin het reglement wel met straf be
dreigde. De bedoeling was natuurlijk om
willekeur van den kant van de regenten te
vermijden. Dezelfde gedachte iB neergelegd
in ons tegenwoordige strafrecht. Ook daar
in is het verboden om een bepaling toe te
passen in een geval, dat gelijkt op het mis
drijf of de overtreding, waartegen die be
paling straf bedreigt. In rechtsgeleerde
termen drukt men dit aldus uit, dat ana
•loge toepassing van de strafwet verboden
is.
Ten slotte was de beslissing van de ma
gistraat een Salomo's oordeel; de schuld
werd ook gezocht bij „de binnevader en de
ir".
De magistraat was blijkbaar van meening
dat de oorzaak van de moeilykheden ook
was gelegen in het geringe aantal regenten.
Vandaar dan ook dat door hen de benoe
ming van een vierden regent werd „ge-
gouteert".
„1 february i780 t Water heeft ron-
„tom de Stad Excessiev (buitengewoon)
„Hoog geweest op de meeste plaatse 20
„a 24 duym
„8 Maart is myn Suster Vrouwe
„Adriana Wilhelmina van der Hoeve
„weduwe Jan Cornells van Eyck over
deden
„7 Augustus vroedschap
„Dykgraaff van den Lande van Steyn
„versoek authorisatie (machtiging) om
„tegens eenige moetwillige (kwaadwil
lige) boeren te mogen procedeeren
„gesteld in handen van Heeren Burge-
„meesteren
Reeds in de vroedschapszitting van 22
Juli had de „Heer Mr Aelbrecht van der
Burch Raed en Preesideerend Burgemeester
dezer Stad, mitsgaders Bailliu en Schout
van de Lande van Steyn en Willens ter
Tafel van hun Edele Groot Agtbare Copie
authenticq (officieel afschrift) overgelegd
van de Informatien (het onderzoek) ten
overstaan van d Heer Mr Hubert van Eyck
en Gerrit Ryweg, welgeboren mannen van
denzelven Lande, genomen in de Zake van
Cees Hogendoorn, Cornells de Roos, Cees
van Leeuwen en Willem Cool, teegens wel
ke, als beschuldigt wordende, een ander gat
te hebben gestoken naest het oude, Syn
WelEdele hadde versogt authorisatie (mach
tiging) om te procedeeren".
Uit die „Copie authenticq", die overge
nomen was uit „het Crimineel Vonnis en
Informatieboek van de" Lande van Steyn,
Willens etcetera" bleek, dat Okker Verhoeff,
Jan Oosterling, Aelbert Stolwyk en Jan
van Ryn, allen woonachtig in de Willens
„op Donderdag zynde den 6 Mey deezes
Jaars 1780 des avonds omtrent tien uure
waren gekomen op de Hoogte van de
Tiendeweg in de Willens en aldaar had
den ontmoet Cees Hoogendoorn, Corne
lls de Roos, Cees van Leeuwen en Wil
lem Kool". De vier laatstgenoemden
hadden de vier Willensbewoners aan
gesproken en gevraagd, wat zij daar
deden. Toen deze hun mededdelden dat zij
„eens na het oude gat gingen", zeiden zij,
dat „sy een ander gaat hadden gestooken,
qmdat het andere gat te zagt van specie
As". Zy beweerdqi, dat zy daartoe ge
machtigd waren „door Pieter van Vliet en
Claes Vermeulen en meer andere". Okker
Verhoef en de drie andere bewoners van de
Willens wilden dat niet gelooven. De vier
verdachten zeiden daarop, dat zij het nieuwe-
gat zouden „toedemme".. Okker en zijn
vrienden besloten daarvoor echter zelf te
zorgen. Zij hadden daarop een van de vier
verdachten hooren zeggen: „dat zal ik de
Willense Boere wel in hun oogen doen
druypen". De „Willense Boere'; hadden zich
daar echter niet aan gestoord. Terwyl zij
planken haalden, waren de vier verdachten
weer teruggekomen en hadden gezegd, -„dat
Sy Zelfs het Gat door haar gestoken, weder
zoude toemaeke, onder die mits, dat Sy
deposantende klagers) permissie wilde
geeve, wanneer op Morge de Mooie maalde
Zy het Gat weder mogte opdoen". De „Wil
lense Boere" hadden daartoe „geen ordre"
gegeven en gezegd: „Het gat moet toe, en
toe blyven". Partyen waren daarna van
„malkanderen gescheyde".
Dr. W. Zuydam, die ter plaatse goed op
de hoogte is, heeft mij welwillend ver
klaard, wat daar in 1780 was gebeurd. Aan
het einde van de Voorwillens, ongeveer
loodrecht daarop, liep de grensscheiding
tusschen Stein en Willens. Dr. Zuydam weet
zich nog te herinneren, dat de lange laan,
die van het eind van de Willens naar de
Goejanverwelledijk loopt, en die by de
Goudsche jongelui groote bekendheid ge
niet, nog den naam droeg van „Nieuwe
dyk". Dat wyst er op, dat die weg oor
spronkelijk als dijk is bedoeld. Nu stond
blijkbaar het water in Stein naar den zin
van de bewoners te hoog en vloeide door
het „oude gat" te weinig water in den pol
der Willens. Vandaar dat die boeren uit
Stein eigenmachtig een nieuw gat in die
dyk hadden gestoken. Zonder twijfel was
dit aan de „Wïilense boeren" ter oore ge
komen. Anders zouden zij zich zeker niet
„des avonds omtrent tien uure" aan het
snijpunt van Willens en laan hebben be
vonden, maar te bed hebben gelegen. Voor
die boeren uit de Willens stond hier een
groot belang op het spel. Zy voelden er
weinig voor om zelf onder te loopen eiv
evenmin om hun molen extra te laten malen
en daarvoor kosten te betalen. Vandaar dan
ook dat zy een klacht hadden ingediend en
dat de baljuw die boeren uit Stein wilde
vervolgen. De vroedschap nam echter zelf
geen beslissing, maar stelde de zaak in
handen van de burgemeesters.
(Wordt vervolgd.)
Nadruk verboden. Dr. Mr. J. SMIT.
Zoo'n blaffende, doffe, pijnlijke hoest,
die Uw borst verscheurt en U niet al
leen overdag, maar vooral 's nachts
zoo kwelt, wordt veroorzaakt door
slijm, die zich heeft vastgezet en niet
wil loskomen. Die raakt Ge binnen
24 uur kwijt, als Ge Akker's Abdijsi
roop neemt. Abdijsiroop woelt die
slijm los en bevrijdt Uw luchtpijped
van ziektekiemen. De Abdijsiroop be
strijdt met kracht de gevolgen van ge
vatte koude, voorkomt ernstiger aan
doeningen. Neem vandaag nog bij:
Hoest- Gr/ep -Bronchitis-Asthma
MOOIII.
Het overlijden van Albert Vogel.
In de kringen van de Kunst maar onge
twijfeld in vele breede kringen daarbuiten
heeft verslagenheid geheerscht door het
Plotseling overlyden van Albert Vogel.
Maandagavond trad hy nog in een stamp
volle zaal op en Woensdagavond verbreidde
zich de mare dat hy was heengegaan.
Een figuur van zeer bijzondere beteekenis
is daarmede uit ons land verdwenen. Er is
geen tweede, die hem óf overtreft óf even
aart bf benadert; hy was een unicum in zyn
genre. Er is geen gemeente van eenige be
teekenis of hy is er in den loop van de 34
jaar dat hy zyn deciamatiekunst bracht; op
getreden en overal zal aan hem de herinne
ring levendig zyn. Want hy is een figuur,
een persoonlijkheid, een verschijning een
artist, dien men niet vergeten kan, wiena
beeld onmiddellijk diep gegrift staat in de
herinnering.
Geweldig is het wat hy op het gebied dei-
declamatie vermocht. Hy kon alléén, in zyn
centje wat een groep auteurs ternauwer
nood gezamenlyk kon. Eindeloos is zyn pro
gramma geweest; hy was in staat om meer
dan twintig avonden alleen geheel te vullen
met steeds een ander programma; en daar
onder waren tooneelstukken van het zwaar
ste kaliber. We noemen slechts Danton,
Constanus, Oedipus, Starkard, Caesar, An
tigone en nog vele andere. Alle rollen daar
van beeldde hy alleen uit. Ontzettend was
de kracht van zyn stem en het vermogen
om die te beheerschen. Hy kon in zyn een
tje een gansch oproer uitbeelden.
Alen vertelt daarvan het volgende niet on-
vermakeiyke geval. Vogel trad op in een
kleine plaats. Voor de zaal, buiten, stond
eejj agent van poütie op post. Plotseling
hoorde deze een ontzettend rumoer m de
zaal en- hy dacht niet anders dan dat er
hooggaande ruzie en vechtpartij was. De
agent haalde hulp alvorens binnen te treden.
Lven later kwamen drie agenten de zaal
inivnen waar het juist dood-stjl was en
Vogel genaderd was tot een zeer-„tamme'
scène. Het was Vogel alleen geweest die
uitbeeldend een oproer, een gekrysch van
stemmen den heiligen Hermandad in de
aan had gebracht dat er in de z^al een
elüslag werd geleverd.
Behalve voor zijn kunst zelf heeft Vogel
niet groote kracht gestreden voor de bevor
dering van de Woordkunst. Hy richtte daar
toe de Maatschappij voor Woordkunst op er.
wist de onderwysautoriteiten geleidelyk te
winnen voor een betere behartiging en be-
1 ordering van het spreken op de scholen.
Midden in dien zwaren strijd om ons volk
beter te ieeren spreken is hij, die de ziel
was van deze actie weggevallen, slechts
korten tyd na het overlyden van zyn vriend,
medestryder en ondervoorzitter Herman
Poort.
Als mensch waa Vogel eveneens een bij-
zt ndere figuur. Zyn verschijning imponeer
de en misschien bekoorde zy niet alien.
Maar Vogel was een uiterst innemend
mensch, als vriend boven allen lof verheven,
alt raadsman voor ieder toegankelijk. Velen
zullen door zijn heengaan een krachtigen
steun verliezen. Zyn plaats blijft oi»enf open
in <1q Kunst en in de samenleving, want een
figuur als Albert Vogel is een unicum, dat
nimmer volkomen gelijksoortig zich herhaalt.
Jarenlang is hy de voorzitter geweest van
de Haagsche kunstenaarskring en toen zijn
gezondheid hem noopte zich in zyn arbeid
-te bepeiken werd hem spontaan het eere-
lidmaatschap aangeboden. Grooten dank is
men in die kr.ngen hem verschuldigd en zyn
nagedachtenis zal door alle kunstenaars in
diepe eerbied bewaard blyven.
Zelden was een zoo heterogeen gezelschap
by één als bij de teraardebestelling van zijn
stoffelijk overschot. De hoogste militairen
en de eerste kunstenaars van het land zul
len elkander zelden ontmoetten. Hier was
dit het geval en in beider kring werd de
afgestorvene om het zeerst vereerd.
m
Zaterdag werd onder auspiciën van den
Oostenrjjkschen gezant een belangrijke film
voor genoodigden vgrtoond, wharmede een
uitvoerig beeld werd gegeven van het kunst
en natuurschoon van Oostenrijk. Dit zoo
diep getroffen land spant alle krachten in
om zich te handhaven en uit de zware moei
lykheden te geraken. Het maakt een propa-
gandatocht door Europa om andere volken
op het vele moois en prettigs te wijzen in
de hoop door vreemdelingenverkeer niet
alleen steun te krijgen in zy-n zwaren strijd
maar ook om de sympathie te winnen.
Het waren heel mooie en heel interessante
beelden, die ons vertoond werden en het lydt
geen twijfel of de voorstelling zal
hebben voor het voorgestelde doel.
Ongeveer om hafl elf, antwoordde Max
Keiss op goed geluk, want Ifij wilde haar
weg hebben.
Hn met het. bewustzijn, dat Jack morgen
niet meer in het land der levenden zou zijn,
zat zijn stiefmoeder rustig in haar prach
tige slaapkamer en smeedde plannen voor
tie toekomst, wanneer zij als fabelachtig
njke weduwe na de eerste levensjaren van
haar kmd als een koningin in haar kring
zou heersohen en alle mannen zich voor
haar invloed zouden buigen. Aan vrouwen
dacht suj nooit.
Dit was om half drie 's middags en om
half tien dien avond werd Lord Perivale,
die vroeg ter ruste was gegaan, door zijn
kamerdienaar gewekt met een, bleek ver
schikt gezicht.
Mylarfy is niet goed in orde en roept
steeds om u, Er is at om den dokter getele
foneerd en de verpleegster is bij haar, zei
de man ontdaan.
Goed Binns. Ik kom dadelijk, sprak
de oude man, die juist ingeslapen was.
Hij vond zijn vrouw in bed zitten met
verwilderde oogen brandende wangen en
haar ravenzwarte kmiien in woeste wan
orde om haar hoofd dansend. Zij zag er
schitterend mooi uit. maar het volgende
oogemblik viel die schoonheid van haar af
en scheen het of haar gezicht als bij boo-
verskg doodsbleek werd. Zij zag er plotse
ling vijftien jaar ouder uit. Zij wees op de
verpleegster die aan het bed stond en barst
te Uit:
Stuur die idioot weg. maar de -ver
pleegster kon evengoed een beeld zijn; zoo
weinig stoorde zij zich aan haar woorden.
Kindliei, tracht een weinig te kalmee-
ren de doktoren kunnen dadelijk hier
zyn, zei Lord Perivale hulpeloos en wensch-
ie voor de duizendste maal, dat hij dit on
bezonnen en ongelijke huwelijk maar nooit
gesloten had.
Zyn goedgemeend^ woorden hadden een
tataie uitwerking.
- Doktoren? Ik heb geen dokter noodig
een geestelijke wil ik hebben. O., en
haar lange, witte handen sloegen wild in
de lucht: Hoe kan ik sterven met een
moord op mijn geweten? Ho© kan dat,, zeg
my dat dan
Smeekend keek zij haar bevenden echt
genoot aan en duwde de zuster weg, die
probeerde haar zachtjes in de kussens terug
Als je haar niet wegsuurt en naar mij
luistert, sta ik op en ga naar een andere
kamer, waar Ik mij zal opsluiten, verklaar
de zij en maakte een beweging als om de
fiekens van zich af te werpen.
Het is beter ais ik
in de gang, als u mij nc
my lord, fluisterde de
zij zich omkeerde en de
Toen ze alleen waren, werd Lord Perivale
ruw naar den kant van het bed getrokken
in haar opwinding scheen de zieke vrouw
over drie maal zooveel kracht als anders
te beschikken.
Luister val mij niet in de rede en
denk niet, dat ik gek ben want dat ben
ik niet maar hoe laat is het» vroeg lady
Perivale
Ongeveer vijf minuten over half tien,
kindlief, antwoordde haar echtgenoot op
kalmeerenden toon.
Dan zal het nog juist op tijd. zijn als
je de vlugste wagen stuurt met minstens
zes onzer bedienden, klonk het koortsach
tig.
Waar blijven toch die doktoren? dacht
Lord Perivade, doodelyk ongerust, want hij
was overtuigd, dat zijn vrouw ijlde.
Maar haar volgende woorden deden hem
opschrikken en doodsbleek worden.
Ik heb het diamanten collier... dat aan
je moeder toebehoorde aan een man gegeven
die Max Kei sa heet en die Jack vanavond
zai vermoorden hij zei, dat hij het tegen
half elf zou doen en hij moet het niet
doen je moet het beletten.
Waar zal die moord op mijn zoon
plaats Ivébben en me: welk doel heb je dat
laten doen? vroeg J.ord Perivale, die nog
lang niet van de waarheid harer woorden
overtuigd was, maar die zich ai onbehage
lijk voelde, dat ev met Jack iets niet in
den haak zou kunnen zijn.
Het antwoord kwam heesch fluisterend;
het was geen wonder, da*, de ongelukkige
vrouw niet wilde, dat de zuster buiten,
haar zou kunnen verstaan.
Er is een donkere en eenzame weg, die
West Heath heet en tusschen twee stukken
land loopt, op den top van Hajnpstead
Heath. Daar moet Jack Max Reiss van
avond naar boe rijden. Jack verchent. al
oenigen tijd den kost als taxi-chauffeur. Jbk
moet Max Reiss tienduizend pond betalen
om dit ie doen en di© heeft hij gekregen
want het collier is noe wel meer waard
laOrd Perivale liet zijn vrouw doorpra
ten, maar hij wensehte dat zij over een an
der onderwerp zou ijlen dan over e
up Jack.
Zie je, als jij sterft'zal hij Lord Peri
vale worden en als hij dan met dat kleine
wmkeljufje you trouwen zou die lady Peri
vale zijn eh die gedachte kon ik niet ver
dragen. Ik wilde dat myn zoon den titel zou
krijgen met allee wat er bij hoort, maar ik
zak toch niet blijven leven, dus mijn kind
zal niet geboren worden. Ik sterf... ik sterf
en jij zit daar maar zonjder iets te doen om
mijn geweten van dien moord te bevrijden.
Plotseling veranderde lady Perivale's
stem; het was of zij al haar geestelijke en
lichamelijke kracht bijeen had verzameiu
om den ouden man aan 'haar bed van de
waarheid harer woorden te overtuigen.
Jij gelooft me met, hè? zei zij met
echtgenoot verbaasd opkeek
Nauurlijk niet, sprak hij met klem.
Geef mij dan dat étui, daar van mijn
toilettafel. Met trillende vinger wees zij
naar het étui, dat rij bedoelde.
Met een onbehaaglijk gevoel gaf hij haar
het étni en bleef er hij staan, terwijl zij
Nu zul je wel overtuigd zijn, en zij
overhandigd© hem con opgevouwen papier
tje.
En toen schenen olie voorwerpen in de
kamer tot een ondoorzichtbare massa te
worden en een wilden dans rondom hem
uit te voeren, teifwijl temidden van dat al
les de zwarte, fonkelende oogen van zijn
vrouw zijn ziel schenen te wiellen door
boren.
f Wondt vervolgd).