rsil
lerneming
leekbank
V
EN OMSTREKEN
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA
N. 84B0
J 1.760 864 06
-4
ex
EERSTE BLAD.
I
Inderdaad,
d
Te trotsch en te arm.
MOORDRECHT, KfOERCAPELLE,
enz.
f e n
i Voor St. Nicolaas- Cadeaux
naar
Verzijl K. Tiende weg 1,
VRIJHEID.
d 1OO\
s stoffen
ebruik
Brieven uit de Hofstad.
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 6500
3
TZaterdaq 26 November 'IB33 72«^Ja»r®»no
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDÏJRAK, HAASTRECHT, MUUKDKECHT, mOEKCAPE
fllEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER^ REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Koopt of bestelt zoo’n fijne GEROOKTE PALING
voor ST. NICOLAAS CADEAU
(probeer ze nu reeds)
P. G. SCHARLEMAN Jr., L. Tiendeweg 75, Telef. 3202.
l,
kunnen ten beste geven. Het zal nu en dan
K.
i
i
te prijzen zijn
HAGENAAR.
is vooral bekeek zij nu nader. Het
PF1TI I ETON
I
®N.
4
(Wordt vervolgd).
KKERIJ
KAN ZOON.
GOUDA.
Naar het En gel ach.
Het kost minder moeite een goeden in-
druk te maken dan een slechten indruk uit
te wisschen.
tot dag wordt I
Ik ben dien Reuben dan wel zeer dank
baar! ik zou hem graag eens zien.
Ik zal zeggen, dat hij morgen bij u
aanloopt, maar ik denk, dat hij uit zich-
zelven vandaag al komt, want ik heb et
hem over gesproken, dat u vanmiddag ver
wacht werd.
Dank u zeer. Nu geloof ik, dat het
verder wel za] gaan
ser het de aan-
Goed drukwerk
moet worden
van soliede Boek-
vóór de plaatsing
zijn.
Ie Jutphoas bij Utt:l
ittyi. En dit gezag,
t lian steunen, is het,
itaat tot de vrijheid.
GROOTSTE SORTEERING. I
schaving heeft mogelyjr gemaakt, niets
meer gemeen, maar is de uitdrukking der
willekeur, immers in strijd met de natuur
lijke ontwikkelingswet!
dat alleen op de macht
dat in tegenstelling «L
Maar dit gezag kan slechts destructief zijn
in het leven der mensch}ieid en het is niet
dit gezag, dat we behoeven. Tegen dit ge-
z^ig is het daarentegenïnoodig de vrijheid
als het hoogste goed d£r menschheid, im
mers als de eerste voorwaarde voor de mo
gelijkheid van haar ontwikkeling, te ver
dedigen.
aan den eigen wil, aan zich zelf, aan de zelf
gestelde wetten, geen onderworpenheid aan
anderen wie ook. En deze vrijheid en deze
onderworpenheid zijn de natuurlijke uit
vloeisels van de zelfordening, die de roode
draad is, die door de beschavingsgeschiede
nis der menschheid loopt. Wanneer we ons
uit den primitieven oertoestand hebben op
gewerkt tot de cultuurhoogten van het te
genwoordige leven, dan is dat ten slotte in
laatste instantie het gevolg van de zelf
ordening van den mensch. En deze zelfor
dening veronderstelt vrijheid. Immers zelf
ordening onder dwang is geen zelfordening
meer. Maar de mogelijkheid van zelforde
ning is ook alleen bestaanbaar, wanneer de
mensch of het dier of de plant zich kan
ontwikkelen volgens de wetten, die in dien
mensch of dat dier zelf besloten liggen.
Ieder wezen is anders gedifferentieerd en
heeft daarom eigen levenswetten, die in
meerdere of mindere mate van de levens
wetten van anderen afwijken. Overeenkom
stig, die in* het voorwerp zelf neergelegde
wetten moet de ontwikkeling onvermijdelijk
loopen. En dé mensch heeft die ontwikke
lingsmogelijkheden, in hem besloten, tot het
uiterste te ontwikkelen en uit te buiten.
Maar dit is alleen mogeljjk door zelforde
ning. En deze zelfordening schept daarom
de ware vrijheid. Die vrijheid is, als gezegd,
in een samenleving van meerderen slechts
bestaanbaar, wanneer een gezag ieder kan
vrijwaren voor de aanranding dier vrijheid,
zoodat vrijheid en gezag onvermijdelijk zijn.
Maar wat velen tegenwoordig onder gezag
verstaan is een gezag, dat niet dient ter
bescherming van het maatschappelijk leven
en handhaving van de maatschappelijke
orde, waarin ieder individu zich naAr eigen
wetten kan ontwikkelen, voorzoover hij niet
in botsing komt met anderen vrijheid van
ontwikkeling en waarin dus ieder van zijn
vrijheid iets moet af staan juist om de eigen
vrijheid mogeïyk te maken en te waarbor
gen, maar dat zich zelf alleen ten doel
heeft en dus met de mogelijkheid van ont
wikkeling van mensch en menschheid,
waarvoor feitelijk het gezag dient, geen
oogenblik rekening heeft te houden en zelfs
die individueele rechten kan aantasten, die
voor deze ontwikkeling noodzakelijke voor
waarden zijn. Dit gezag is niet de voort
zetting van de individueele zelfordening in
het gemeenschapsleven, maar het geweld,
dat zich zelf met macht handhaaft en dat
daarom den ontwikkelingsgang der mensch
heid alleen kan stremmen. Dit gezag heeft
met de zelfordening, die wet van alle leven,
met de zelfbeheersching, die alleen de be-
Miss Merrlak, zei
wien de cliënte een al
ly k reeds bekend is. Het is wel geen groote
figuur geweest in ’s lands politiek maar
toch iemand, die een belangrijke rol heeft
gespeeld in dagen van liberalisme, die al
vele jaren achter ons liggen.
Het meest bekend is hy geweest als de
spreker op politieke debatavonden. Hy wist
het publiek te boeien on was als debater
bekend om zyn slagvaardigheid en zyn hu-
moristischen geest. Waar hy sprak liep het
vol in de vergaderzaal en het was geen ge-
makke lijke taak met hem slaags te raken.
Later is hy lid der Tweede Kamer gewor
den maar daar is hij geen belangryke fi
guur geweest. Hy behoorde er tot de goede
leden, naar wie te luisteren een aangenaam
genoegen was maar een stuwende kracht
in 's lands vergaderzaal is hy niet geweest
Het verloop der interne aangelegenheden in
het liberate kamp heelt er toe geleid, dat
hy weer de Kamer uitging en sinds dien
heeft hy zich aan de politieke journalistiek
gewyd. Natuuriyk stelt journalistieke voor
lichting» andere eischen dan een redevoering
in een openbare vergadering; is een hoofd
artikel iets anders dan een propagandistische
oiatie en dit yerschil is in de journalistiek
van den heer Roodhuyzen niet altijd duide
lijk uitgekomen. Het waren zeer genoege-
lyke causenen die hy schreef, waarin histo
rische beschouwingen de overwegende plaats
innamen; op hun waarde als zoodanig be-
oorueeid, waren zy zeer te waardeeren, maar
leidinggevende staatsmanskunst ontplooide
zich uaarin niet.
Met het verdwijnen van den heer Rood
hui) zen gaut een laatste herinnering aan
oude dagen in de politiek heen. Na Borge-
sius was hy het nog, die den naam van de
aloude Liberale Urne in het leven hield.
Voor goed is die nu verdwenen, al loopt er
hier en daar nog een figuur uit dien tyd,
motio cum dignitate rond. Wel zeer zijn de
tijden veranderd sedert de dagen van 1897
en 1905 om maar,eens de twee belangrijkste
jaren te noemen. Van de groote breede
stroomingen is nog maar een kabbelend
beekje over. En in dat gemoedelyk beekje
zat de heer Roodhuyzen als eenzame vis-
scher te hengelen.
Erkennend, dat hy eenmaal een figuur
beteekenis is geweest, gedenken wy hem.
Voor hem zelf is het te betreuren, dat hij
niet eerder in een verdiende rust de Zorgen
van zich heeft afgeschud en de politieke
voorlichting aan jongeren heeft overgelaten
die minder gebonden aan de historie, meer
het oog hebben op de ontwikkeling van het
heden en de verwachtingen van de naaste
toekomst.
waranda, geheel overgroeid met witte en
roode klimroosjes.
O, hoe mooiDeze kamer vind ik het
gezelligst
Ja, die is ook heel aardig.
Aardig! herhaalde Bobby verontwaar
digd. Zegt u maar (gerust: mooi, en dan is
ze nog met genoeg geprezen! Lachende
viel zij toen zichzelve m de rede: Don,
dat komt, dat ik zoo'n echt stadsmenseh
ben en na de hitte en het stof van Londen
lijkt het hier een Paradijs!
De tuin was vol geurige en kleurige
bloembedden; een weelde van geraniums,
fuchsia’s, begonia’s, hehothroop, ja, wat
met al! Een dikke haag volgdie, dan de
moestuin, waar aardappelen, uien, radijs
jes, kool, boon en, latuw en nog meer groen
ten groeiden, terwijl de boomgaard een
d/toonde van appels, peren, prui-
i /tégen de muren abrikozen én. per-
bettdeni anrd beien en fram-
rtfrep op de afscheiding1 van boom»
n moestuin. Het geheel was ondier-
De vrijheid begint den laatsten tyd lee-
Hjk in het gedrang te komen. En dit is on
getwijfeld de oorzaak ervan, dat ze zooveel
over de tong gaat. Zoowel voor- en tegen
standers der vryheid, maar de eersten z^ker
wel het meest, spreken en schrijven over de
vrijheid en trachten, of haar goed recht te
verdedigen, of haar gevaarlijkheid aan te
toonen.
We hebben een heelen tyd lang gemeend,
dat dit pleit eens en voor al beslist was en
dat de vrijheid als een noodwendig bestand
deel van alle leven werd erkend en haar
verheven beteekenis voor de menschheid
en de ontwikkeling van het menscheltfk ge
slacht niet meer, althans niet meer van be
teekenis werd aangevochten. De oorlog, die
zooveel vernietigde van wat ons onaantast
baar scheen, heeft ook dezen waan vernield.
Want de oorlog was het, die de macht, het
geweld ten troon verhief, die niet meer het
recht, maar deze macht als maatstaf ter
beoordeeling van daden deed aanleggen en
die ons bovendien in een zoodanigen nood
toestand bracht, dat we, alleen oog hebbend
-voor het onmiddellyk gevaar, het belang
van den staat een voldoende reden achtten
om elkanders levenskracht uit te schakelen
en de vryheid zelfs als gevaarlijk voor dit
belang te stellen. Sindsdien is^e vrijheid
van het aureool beroofd, dat haar zoo lang
had gekroond. En ook nu de oorlog al lang
I tot het verleden behoort, blijft men nog
altijd op eenigszins gespannen voet met de
vrijheid en stelt de noodzakelijkheid van
een sterk gezag op den voorgrond.
Joist deze tegenstelling tusschen vrijheid
en gezag toont al pit welken hoek de wind
waait en hoe het de tegenstanders der vrij
heid zijn ,die door een scheeve voorstelling
van het begrip vrijheid te geven, deze in
discrediet trachten te brengen. Immers vrij
heid en gezag zijn onafscheidelijk aan elkaar
verbonden en vrijheid is zonder gezag, dat
die vrijheid kan handhaven onbestaanbaar.
Maar aan den anderen kant Is ook gezag i
in moreelen zin, ander gezag dan dat wat
op de bajonetten steunt, tonder vryrfid
niet denkbaar.
Vryheid is niet willekeur of bandeloos
heid, maar onderworpenheid. Immers vrij
heid is recht en recht is zonder onderwor
penheid aan dat recht zinloos .Maar deze
onderworpenheid is de onderworpenheid
100—
Hel
was/een stevig roodsteenen gebouwtje; aan
ie/eren kant van de deur waren twee venr
■^jjérs, met luiken afgesloten.
Mr. Richard deed de deur open ne heette
Bobby welkom in haar woning.
Dl nep zij opgetogen, wat is het hier
heerlijk koel! Wilt u mij even helpen met
de luiken?
He^ voile daglicht stroomde nu de beide
voorvertrekken binnen, die waren eenvou
dig, maar soliede gemeubile<5df met maho
niehout, en aan de muien hingen ouderwet-
sche schilderijen.
Dank u zeer, dat u mij zoo geholpen
heeft, Mr. Thew, maar nu mag ik niet lan
ger beslag leggen op uw tijd.
Richard Thew, die veel liever een praatje j
maakte met too'n aardigfe cliënte, ant-
woordde beleefd:
Maar dit ia geen tijd verknoeien, Mias
Merrick. Ik stq u immers in het bezit van
uw huis.
O, zoufdt tf dan misschien nog even
met mij de ronde willen doen, voor het ge
val, er soms in brekers of spoken verblijf
hielden?
Hu lachte eens en vergezelde haar op
haar inspectietocht.
Op de eerste verdieping .waren vier slaap-
kamers, ook even solbede gemeubileerd, en
dan op den zolder nog verscheidene klel-
nere slaapgelegenheden. Bobby zette ieder
venster open en. toen gingen ze weer naar
beneden.
Aan den achterkant van het huis waren
de keuken en de derde zitkamer met een
••rail Is nie( alleen een*
oudl9 In het gebruik,
war ook hygiënisch,
rant het bezit waard*,
olle deslnfectoerende
^genschappen.
i zuinige
'olie alle
ka Pers‘l
MCQLV.
De ouderavonden.
Het is misschien wel eens goed en nuttig
te wyzen op de ontwikKeung, me een nieuw
instituut op onderwysgebied heelt genomen.
Het kan zyn, dat ook in andere gemeenten
deze ontwiKKuiing valt waar te nemen. Maai
voor het geval uat met zoo mocht zyn, is
een memoreermg daarwi niet onuienshg.
Het is het instituut der ouder-avonuen
by de verscnillende schoten. Zoowel by het
lager als by het middelbaar en gymnasiaal
ondetwys zyn deze ouder-avonuen steeds
meer in trek gekomen. Er is volgens de wet
een ouder-commissie aan iedere schooi.
Maar een dergelyk instituut kan een dood
ding zyn of het kan een deel van het gehee-
le schooi-orgamsme zyn. De bedoeling ervan
is diudeiyk n.1. de bevordering van het con
tact tusschen de onderwyzers en de ouders
der onder hun appèl staande kinderen. Op
gezette tyden komt een dergelyke commis
sie eens byeen en worden allerlei punten be
sproken. Maar veel verder gaat het ais op
gezette tyden alle ouders bijeengeroepen
worden om gezamenlijk de belangryke pun
ten te behandelen.
Het is natuuriyk van veel beteekenis of
die besprekingen een geregeld karakter heb
ben dan wel ontaarden in een soort univer
seel klachtenboek. Dit laatste is onge-
wenscht en gelukkig ging en gaat de ont
wikkeling van dit instituut veel eer in de
richting van het eerste.
Het onderwijzend personeel stelt zich be
schikbaar om onderwerpen in te leiden naar
aanleiding waarvan de ouders hun vragen
kunnen stellen, hun op- en aanmerkingen
,J R HOORWEG I
'4- 1
bezit zou stellen, van haar eigendom, maar
nu veranderde hij van opvatting en vroeg
hoffelijk
Mag ik u er heen geleiden?
ÏDat zou heel vriendelijk van u zijn,
luidde het antwoord. En binnen een paar
minuten stonden zij samen weer in de war
me straat.
Uw huis ligt op vijf minuten afstand
van hier, zei Richard Thew.
Het was een robuste jonge man, met een
blozend, goedmoedig gezicht, eigenlijk leek
gen» op eon drempel zaten en Kooi- ver- hij veel meer op een boer dan op een
RchrlU. 7. fonrlirlaz.1,4 R/lRR.,
rechtskundige, docht Bobby Merrick
U is hier zeker eens een kijkje komen
nemen? vroeg hij weer
Neen, ik ben van plan, eenigen tijd op
den „Bongerd” te blijven, om eens te zien,
hoe het er mij bevalt.
Cromford is wel een aardig plaatsje,
aj is het er dan ook iwac saai.
Het buitenleven lokt mij bij onder aan.
Is het dit soms?
Ze stond stil voor een deurtje in een
ouden, roodsteenen muur.
Juist, Miss Merrick I Mag ik de deur
even voor u opendoen?
En Roberta trad haar „heerlijkheid” bin
nen, naar alle kanten rondkijkend. Onstui
mig begon haar hort te kloppen bij hetgeen
zij zag- Vóór haar een groot en
daar middenin leidde een paadje recht naar
het huis toe. Om dat grasperk heen waren
perken met allerlei bloeiende struiken: se
ringen, sneeuwballen, magnolia’s en vele,
waarvan Roberta den naam niet eens ken
de.
overvloed/
men, en
ziken, tei
l’OW'n wr
gaard en moestuin. Het geheel was onder
houden op een manier, dat menig buiten
mensen er jaloersch op zou zijn.
l Nu hoef ik nooit meer groenten of
vruchten te koopenMaar wie heeft ©r
i l'.unjien ven oenve geven, nev zul nu ch u<m>
wel de noodige tact eischen om tusschen
alle klippen door te zeilen, trant vele ouders
Itven nog altyd heel sterk onder den indruk
van de waan, dat hun uil een miskende valk
is. De jaren lange niet-goede verhouding
tusschen huis en school waarbjj de laatste
zich als een zelfstandig instituut achtte dat
slechts in uiterste gevallen met het eerste
overleg pleegde meestal als de wagen al
leelyk scheef liep deze jaren liggen nog
te kort achter ons dan dat zy geheel ver
geten zyn. "Een groot deel van hen, die
thans de functie van ouder bekleeden zijn
onder het oude régime opgegroeid en de her
innering daaraan is niet altyd even aange
naam. i
Op de middelbare scholen is men met de
ouderavonden nog een-stapje verder gegaan
tn heeft men buitenstaanders bereid gevon
den tot medewerking. Zoo is hier ter stede
verleden jaar het plan uitgevoerd om ver
tegenwoordigers van bepaalde beroepen,
waartoe de middelbare school de opleiding
geeft, uit te noodigen eens een causerie over
hüW vak te geven zoodat de jongelui daar-
oro^ent iets meer te hooren krijgen dan zy
zoo van den buitenkant der beroepen te
I zien krygen.
du systeem is wel zeer aanbevelenswaar-
dig.
Hoe weinig jongelui zyn besloten ©en
bepaalde levensrienung te kiezen Wat
weten zy van net voor en tege’n, het aange
name en minder aangename, van de muei-
lyaneuen en d^ scnauuwzydqn Wanneer
een man van het vak daarover eens praat
en de leerlingen zoowel ais de ouders kry-
gen de geiegenneid daarover vragen te stel
len, dan is dat voor velen weluent een be
slissende ure. Hier zou een beroepsvooi lich
ting ontstaan die lieel wat nutt.ger is dan
in veie gevallen kleven kan worden. Het
Kiezen van is de gewichtigste
levensdaad èn geschiedt dit maar al
te dikwyls 1-uk-nfV»/
Wy hebben owdit feit eens de aandacht
willen vestigen ©n misschien vindt elders
het voorbeeld navolging, in iedere stad is
wel een dokter, een advocaat, een dominee
I of wie dan ook te vinden, die de jongelui
eens op eenwpudige wyze over zon en scha
duw van zipx beroep kan inlichten. De sa
menwerking tusschen school en maatschap- j
pij zou er een aardige aanwinst door gekre
gen hebben. Er bestaat helaas maar al te
dikwyls zeer weinig contact en vandaar dan
ook, dat het onderwys zich op vele punten
zoc weinig aansluit by de eischen, die het
maatschappelyk leven stelt.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den pry’s.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags
aan het Bureau zyn ingekomen, teneipde van opname verzekerd te
Dit nummer bestaat uit drie bladen.
Zy was het eemg levend wezen op si raat,
behalve dam een paar kinderen, die er-
sahrik^ aanstaarden. Ze droeg een hoogstr
eenvoudig blauw cheviot pakje, ofschoon I
wat de temperatuur betrof, veel beter
een liehter stofje had kunnen dragen, maax
de wasdh was ook een punt op het budget,
dat zeker steeds meer bezuiniging eischte.
Eindelijk werd zij een koperen plaatje
Bewaar, waarop stond: „RÏahard Thew
Zoon" ey moedig stapte zij het huis bin
nen.
Er verseheen een klerk, di^ haar in oen
Primatvertrek van den jongen Mr. Thew
het^ aan wien zij izich onmiddellijk voor-
Neemt u plaats,
Riohwd Thew, op v.
leraangenaamste indruk mankte.
Graag. Maar eingedijk heb ik geen j
te verli©aen, want ik verlang on-
“’’’(tftQfelijk om naar den „Bongerd te
gaan.
Voordat de zaakwaarnemer Roberts had i
genen; was hi| van plan, geweest, een klerk
t© sturen, die Miss Merrie^ dan in het
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ8.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
p Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
liOllMHE (OIRAVr.
Wy willen een enkel woord aan de nage
dachtenis wyden van den heer Roodhuyzen,
wiens overlijden uit de dagbladen natuur-
ZATERDAG en ZONDAG
DUN GESNEDEN MAKREEL VOOR RECLA"ME 12 cent pei ons.
toch zoo heerlijk voor alles gezorgd?
Miss Sara Merrick had een afspraak
gemaakt met Reuben Jeeven, dat hij zoo
veel uren per week in haar tuin zou wer
ken en hy kreeg daarvoor in nul, meen ik,
d$n appelotogst.
O! En is hy dan al diem tijd blijven
kijken naar den tuin, toen mijn nicht al
overleden was?
Het was immers zondie en jammer, om
den boel te venwaarloozen. Miss Bora Mer
rick was een uitstekende tuinierster 1
Ik moet het tuinieren nog leeren. En
is er ook een kippenren aan 't einde van
den boomgaard?
Ja, Miss Mernck hield'kippen. En nu
denk ik, dat Reuben ook naar de dieren
gekeken heeft en de eieren in ruil daarvoor
heeft genomen.