Persil blijft Persil
-W,V
.V
l®b£
I mmmmr
Veilige en Economische
Een Regentendagboek uit de 18e eeuw.
„5 Maart
„Een Lantaarn voor de
„deur gekregen als Bur-
„gemeester
Damrubriek.
riiii
«I
Alpenviooltjes in de kamer.
Voedert nu reeds de vogels.
Uii ragfijne draadjes bestaat
Uw linnengoed
een pak Persil op
A 3 emmers water
Het Sint Nicolaas-
Kruiswoordenraadsel.
NU SINT NICOLAAS VOORBIJ IS.
PA^wr m éOMë
Als ze allemaal eens zeiden wat
dachten
belegging van Uw Kas- en Spaatgelden
GEMEENTE
Spaarbank S Sb
Giro-, Stortinga-) 2.62 ft
en Ophaaldienst;
GOUWE 2 - GOUDA.
tekort zal opleveren van een half millioen
gulden. Met alle verminderingen eenerzijds
n taripfverhooging anderzijds is het tekort
dit. jaar nog een goede honderdduizend gul
den meer geworden dan verleden jaar. De
reserves zijn met dit tekort vrijwel uitgeput
n reeds heeft de gemeente de haar toe
komende rente van 116 mille laten vallen
om de begrooting nog een minder naar
geestig uiterlijk te geven.
De inkomsten der tram zijn over 1933
met meer dan negenhonderd duizend gul
den gedaald en die in 1932 waren al met
moer dan 660 duizend gulden achter geble.
ven bij 1930. Zóó staan de zaken er thans
voor en men behoeft heusch geen zwart
gallige profeet, te zijn om te voorspellen,
dat 1934 nog weer een verdere inzinking
zal te zien geven. Het ergste is dat de tram
niet alleen niets uitbreidt, maar wel gelei
delijk inkrimpt, waardoor telkens weer ver
liezen worden geleden.
Men scharrelt nog geregeld met de tarie
ven, maar afdoende is het niet. Het nieuw
ste is nu de invoering van vijf cents kaart
jes voor eindstukken van lijnen. Dat is vel
iets, maar het ie weer bij een zeer beperkte
invoering gebleven, zoodat daarvan niet veel
heil is te verwachten. Doch zelfs al zou het
iets opleveren, het is toch nooit voldoende
om een deel van het tekort te dekken. Het
rijn altegader lapmiddeltjes, precies als een
winkel, die niet best rendeert toepast door
cadeautjes te geven of goedkoope artikelen
verkrijgbaar te stellen. Dat zijn van die
wanhoopsdaden, welke te voren reeds tot
mislukking zijn gedoemd.
De tram is op de thans geldende schaal
niet meer te redden. Eerst als men tot die
erkenning durft te komen, zal er ernst ge
maakt worden met afdoende verbetering.
Maar men is nog niet tot dit inzicht ge
komen en dus sleept de stervende zijn
brooze leven nog voort, het publiek tot on
gerief en nadeel, het taxibedrijf tot voor
deel en Foei.
Onbegrijpelijk is het, dat een gemeente
bestuur zoo kalm op zijn stoel blijft zitten
bij zoahx debacle als van de tram en zonder
eenig perspectief eenvoudig den strop van
het volgend jaar afwacht. Het fraaie woord
dat besturen is vóóruit-zien, schijnt in dit
opzicht tevergeefs uitgevonden te zijn.
Zoo juist kwamen ons de laatste cijfers
van het vervoer onder de oogen. In Sept.
van dit jaar was het weer, tram en bus te
zamen 530 duizend minder vergeleken bij
dezelfde maand van het vorige jaar. Het js
nu in een paar jaar tijd met bijna anderhalf
millioen passagiers per maand gedaald. D.
w. z. met vijftig duizend per dag. Het is te
begrijpen dat dit getal niet geheel door de
auto's en de taxi's wordt overgenomen, maar
dat de tijdsomstandigheden daaraan ook het
hunne hebben bijgedragen. Inmiddels was,
gezien de toeneming der bevolking, een
stijging normaal geweest, maar die reke
nen wif nog maar niet nfce. Vergeten wij
niet even aan te stippen, dat de fiets een
geduchte concurrent blijft en zelfs steeds
meer concurrent wordt, omdat zij, die daar
aan gewend zijn di® niet licht laten schie
ten, zoolang het tramverkeer te duur en te
langzaam is.
De bevolkingstoename,
teeds blijft de bevolking
Het was alleen in de
maand September al weer meer dan dui
zend, waarvan het overschot der geboorten
op het getal der sterfte er juist 350 levert
en het overschot der vestiging 690. Op 1
October bedroeg het aantal zielen 467 dui
zend tegen 458 duizend een jaar geleden
Nog
Het aantal huwelijken daalt iets, maar
het cijfer der geboorten daalt niet noemens
waard.
Typisch hoog blijven de cijfers van ves
tiging en vertrek. In September vestigden
zich hier rond drieduizend personen en vol
trokken er 2300. Men kan daaruit opmaken
hoe vlottend hier de bevolking was, wan',
het gaat zoo het gansche jaar door. Een
Kleine volksverhuizing is daarvan het ge
volg en in een tiental jaren is een zeer hoog
percentage van de bevolking „vernieuwd".
Nog eens dit cijfer: tegenover een aan
was van duizend personen in Septembor
stond een toeneming van het aantal be
schikbare woningen van 585, een cijfer dat
natuurlijk belachelijk hoog is. Voor die dui
zend inwoners zijn 250 woningen voldoende.
Dit brengt ons ten slotte even op den
strijd die ook hier ter stede gevoerd wordt
door verlaging der winkelhuizen. Tal van
deze winkels zijn in beteren tijd voor lan
gen duur gehuurd, hetgeen een winkelier
die in een gehuurd pand woont, nu eenmaal
moet doen. Nu de tijden zoo zeer zijn ach
teruit gegaan, gorden vele van deze con
traeten ondragelijk zWaar. Maar" aangezien
eep contract een contract blijft, is daaraan
niét veel te doen. Alleen een massale actie
kan uitwerking hebben. De Regeering heeft
afgezwaaid een poging uit de Tweede Ka
mer gewaagd om in het algemeen tot ver
laging van particuliere huren over te gaan.
Zelfs maakt ze het zich gemakkelijk met
overeenkomsten die ze heeft gelijk uit den
strijd om de verlaging der Indische pen
sioenen is gebleken. Dat zijn toch ook over
eenkomst^ (Öe zijn aangegaan in betere
^Dehuren moeten omlaag enze zullen wel
gaaf gezien de overproductie van woon
huizen ett winkels in onze stad.
HAGENAAR.
1781 Ben ik Savonts aff-
„gehaald door 2 bodens met Brandende
"1 m uwe «n gebr»gt in Schepens
„kamer daar de Heer Burgemeester de
„M.y insgslyks was, vervolgaas zyn wy
..affgehaalt door eeh Secretaris in Bur-
„gemeesters Camer geleyt, vervolgens
„den Eed affgelegt en Cessie (zitting)
„genomen als Burgemeester Geloot als
„Burgemeester en getrokken lü jaars
„ter Dagvaart en 44 van de Ampten,
„vervolgens wierden de Schepens affgo-
aalt en beëdigt. Cessie genomen en
„den andere (elkaar) gefeliciteert, en
„gesamentlyk affgeleyt na t Harthuys
„en vergast
Hoewel van der Hoeve met ingang van
fT.ari bur«emeester was geworden,
werd hy eerst op driekoningenavond be-
eedigd en in functie gesteld. Terwyl een
nieuw gekozen vroedschap door één bode
met een brandende flambouw werd afge
haald, werd een nieuwbenoemde, burgemees-
ter door twee boden met aangestoken fak-
ke s van zyn woning naar het stadhuis
geleid. Dadelyk nadat zy in functie waren
getreden, lootten de vier burgemeesters in
welk kwartaal van het komende jaar zy
„ter Dagvaart" zouden moeten gaan.
Reeds vroeger is medegedeeld, dat de
Staten van Holland en West-Friesland
uit afgevaardigden van de ridderschap
en de steden bestonden. „Ter dagvaart
gaan beteekende naar de vergadering van
die Staten gaan. Steeds was in Gouda een
regeerend burgemeester het hoofd van die
afvaardiging. Willem van der Hoeve had
dus al dadelyk een reeks reizen naar den
Haag voor den boeg. In het vierde kwartaal
had hy „van de Ampten" geloot, dat wil
zeggen, dat hy dan het recht had verschil
lende stedelijke betrekkingen te vergeven.
Dit kon een winstgevend zaakje zijn.
„6 January Burgemeesters Camer pre-
„sent alle de 4 Burgemeesters
„de Resolutie (het benoemingsbesluit)
„voorgeleeze en andermaal gefeliciteert
„Burgemeesters Camer" of „Camer" was
de naam, die aan de vergadering van de
vier burgemeesters werd gegeven.
„8 January Stille vroedschap tot t be-
„geeve van Subalterne posten vide (zie)
„Lyat
De „subalterne posten" waren zooals
ook reeds vroeger is medegedeeld de re-
geeringsbetrekkingen, die in rang op die
van vroedschap volgden. De ambtsdragers
stonden in de „Lijst" van de heeren van de
regeering, die jaarlyks op stadskosten werd
uitgegeven.
„9 January Les aan de Subalterne
„amptenaren gegeeven en daarna Kamer
„en Smiddags gerede na SHage als Ge
deputeerde (afgevaardigde) met den
„Adjunct (toegevoegde afgevaardigde)
„de Kedts en Pensionaris van Wyn
Die „les aan de Subalterne amptenaren"
was geen les in den gewonen zin van het
woord; van der Hoeve maakte hen als bur
gemeester bekend met de verplichtingen,
die aan hun respectieve ambten waren ver
bonden.
„10 January vergadering [van de Sta-
,,ten] en Syn D Heyd bedank voor myn
„en zoon
Ook de zoon van Van der Hoeve was
blijkbaar door den stadhouder begunstigd.
„11, 12, 13, 16, 17, 18, 19, 24, 25, 26
„en 27e na huys gereyst
„Onderweg ontmoete wy by den don-
„derdam zulke berge met Ys op de Weg,
„dat verpligt waaren de rytuyge den
„dyk te moeten doen aff ryden
In de kantlijn stond er naast geschreven
„ontvangen eenige schryfbehoeftens van
Scheltus in S Hage". Scheltus was waar
schijnlijk de griffier van de Staten. Zooals
men ziet, vergat van der Hoeve niets.
„28 January Rapport aan Heeren Bur-
„gemeesteren en adjuncten gedaan
„daarna Camer
Van der Hoeve bracht verslag uit over
zyn verrichtingen ter statenvergadering
aan zijn medeburgemeesters en aan die
heeren uit de vroedschap, die aangewezen
waren om als adjunct op te treden.
„29 vroedschap
„Rapport van de vergadering en een
„nieuw poinct (punt) Last daarna
„Kamer
„Smiddags gereyst weder na S Hage
In de vroedschap bracht van der Hoeve
hetzelfde verslag uit, dat hy den vorigen
dag aan burgemeesters en adjuncten had
gedaan. Ten aanzien van een nieuw punt,
dat in de Staten in behandeling moest ko
men, besliste de vroedschap in welken zin
van der Hoeve moest stemmen. Van der
Hoeve kreeg alzoo „Last" om te stemmen
rolgens de meening van fle vroedschap.
„30, en 31 January, 1, 2, 8, 4, 5, 6, 7,
„8 en 9 10e Vergadering en ter selven
„dagen gereyst met t jagt (het stads
wacht) na huys, en tot GaBt gehad de
„Heer van Wyn Sollicitant in S Hage
Het zal Mr. van Wijn, den Goud-
schen pensionaris, wel aan niet* heb- 1
ben ontbroken, want in het „Stads ïiOge- I
'ment" in den Haag, waar de Heeren Ge-
deputeerdens" gedurende de statenvergade
ringen vertoefden, werd een goede tafel
gehouden. De Goudsche heeren konden daar
trouwens invloed op uitoefenen, want dat
logement was een stukje Gouda in den
Haag. Zij hadden te dien aanzien dan ook
de verplichtingen van den kastelein nauw
lettend geregeld. In het „Reglement op de
Schafting voor de Casteleyn in't Logement"
was in een artikel bepaald:
„De Casteleyn sal gehouden syn hem
(zich) te voorsien van een bequame Keuke
meyd, haer wel verstaende op (die goed
kan) braden, stoven en andere saeken de
Taeffel behorend
Sal altoos moeten in voorraed hebben, en
voorsien syn van de beste soorte van
vleesch, vis, gevogelte, groente, wyn, Boter,
Kaes, Brood, Bier en wat verder tot een
goede Tafel behoort, en dat van ijder Soort
't beste in yder Saisoen".
„13 february Magistraat
„request Mr C J de Lange wegens be-
„swaare tegens Heeren Kerkmeesteren
„over 't koopen van een Graft de Heer de
„Lange is opgestaan. Gesteld in handen
„van de Heeren Kerkmeesteren om bin-
„nen 14 dagen te berigten
Noch in het rekestboek, noch in het ka
merboek, waarin ook de magistraatszittin
gen zyn opgenomen, wordt over het geschil
tusschen Mr. de Lange en de kerkmeesters
ook maar iets vermeld.
„20 February Magistraat
„request Ca van Beeck huysvrouw van
„Nanne Schenk, versoek persoon by uyt-
„landigheyd van haar man, geaccordeert
Cornelia van Beek was door het overlyden
van haar vader deelgerechtigd geworden ln
eeh vry belaugryke erfenis. Haar man was
echter „thans in S Lands dienst ter Zee
Uytlandig" en had by zyn vertrek uit Gouda
verzuimd haar „by Procuratie te Qualifi-
ceeren (machtigen) om by syn absentie (af
wezigheid) Zyn persoon in voorkomende
Zaeken te representeeren (vertegenwoor
digen)". Hoewel de erfenis van haar kant
kwam, kon zy dus ten aanzien daarvan
geen rechtshandelingen verrichten, aange
zien zy zooals zy dit in haar rekest uit
drukte „als een getrouwde Vrouw en
sonder gemanieert (voorzien) te zyn met
(van) Procuratie (machtiging) van Haar
voormelde Uytlandige Man geen Persoon
had". Op haar verzoek werd goedgunstig
beschikt; de magistraat verleende haar
„Persoon" om met haar moeder, Kaetje
Schenk, een aantal rechtshandelingen te
verrichten ten opzichte van de huizen door
Kaar overleden vader met diens echtge-
noote „in gemeenschap beseeten".
De onmondigheid van de gehuwde vrouw
heeft tot op den huitfigen dag voortgeduurd;
onze wet gaat nog altyd van dezelfde ge
dachten uit als in den tyd van de Republiek
hebben gegolden. Evenals toen kunnen zich
ook nu gevallen voordoen, waarin het niet
anders kan, dat de gehuwde vrouw hande
lingsbevoegd veiklaard moét worden. Onze
wet heeft daarin voorzien door de bepaling
van artikel 169 van het Burgerlyk Wetboek:
„Wanneer de .man uit hoofd^ van af
wezigheid of andere redenen wordt verhin
derd om zyne vrouw by te staan of te mag-
tigen, of een tegenstrijdig belang heeft, kan
de kantonregter van de woonplaats der echt-
genoote, haar de bevoegdheid verleenen om
in regten te verschijnen, verbindtenissen
aan te gaan, beheer te voeren, en all| andere
akten (rechtshandelingen) te verrigten"
De taak van de Goudsch magistraat uit
den $d van de Republiek,is alzoo te dezen
aanzien door den kantonrechter overge
nomen.
De onmondigheid van de gehuwde vrouw
zal waarschynlyk geen honderd en vyftig
jaar meer duren.
„de Heeren Kerkmeesteren geeve over
„het berigt contra d Hr Mr C J de Lapge
„N B is blyve zitten terwyl het gelefeze
„wierd, en daarna goedgevonden per
„manu8 (door de handen) te gaan
Waarin het geschil tusschen de kerkmees
ters en de Lange over het graf èigeniyk
bestond, is niet te vinden. Het is ook van
weinig belang. Wel is de verontwaardigde
opmerking over het „blyve zitten" vpn de
Lange van Wyngaarden van be teekenis. De
Larige en van der Hoeve waren politieke te
genstanders. Binnen eenige jaren zal de
Lange de commandant zyn van het pa-
tjriottenvrycorps hier ter stede en zal van
der Hoeve een van de voormannen zyn van
de prinsgezinden.
„daarna Kamer
„Smiddags gereyst met het jagt (het
„stadsjacht) na S Hage en gebleven tot
„den 3e Maart deq 2e gegeeten by Zym
„Doorlugtige Hoogheid
Van der Hoeve stond tot den stadhouder
in nauwe betrekking; dit was trouwens in
het algemeen met alle prinsgezinde regen
ten het geval.
Dit was een van de uiterlijke kenteekenen
van de glorie, die van het hurgemeeet»!-
ambt afstraalde. Van der Hoeve waa hier
mee IOO verguld, dat h(j dit feit met groote
letters in ztyn dagboek vastlegde.
AftJ&nUarn voor de deur van den burge
meester was net zoo iets als in den ouden
t(jd de sflhildwaoht voor het huis van den
kolonel
„5 Maart Rapport gedaan
„Daarna kamer
„Mr H v Eyck versoekt Boers als ad
junct en zyn zoon als adjunct Secretaris
„en na zyn dood Secretaris
„Burgemeesters houden zulx in Statu
„(houden de beslissing aan)
„Rapport gedaan" wil zeggen, dat van
der Hoeve aan de burgemeesters en adjunc
ten ter dagvaart verslag had uitgebracht
over de statenvergaderingen in het tydvak
20 Februari3 Maart.
Mr. Hubert v. Eyck, de oudste van de
drie secretarissen ,had zich per rekest tot
de magistraat gewend om zyn zoon tot ad
junct-secretaris te mogen hebben. In dat
rekest deelde hy mede, „dat hy Suppliant
(verzoeker) reeds gekomen Zynde tot den
ouderdom van Zeventig Jaren, van welke hy
d'Eer heeft gehadt een en veertig Jaren in
dienst deeser Stadt als Secretaris te fun-
geeren (werkzaam te zyn), Zooals hy nog-
maels bereydt is Zulx, Zoolang het Zyne
Kragten Maar eenigzints toelaten, te Con-
tinueeren (daarmee voort te gaan), hy het
zig midlerwyl tot een Uytneemend genoe
gen zoude reekenen, indien hy Suppliant
Zynen Jongste Zoon Mr Vincent van Eyck,
nog by Zyn leven door de gunstige bene-
volentie (welwillendheid) van UEdele Groot
Agtbare mogte zien aengestelt tot Jongste
Secretaris derselve Stadt, Zonder dat des
Suppliants voornoemde Zoon Hier Voor
eenig Tractement ofte emolumenten (beloo
ningen), dan na doode van Hem Suppliant
zoude genieten". Over Boers, den secretaris,
die onmiddeliyk op hem in rang volgde,
sprak hy in dat rekest niet. Waarschynlyk
had Mr. v. Eyck daarnaast mondeling ver
zocht, dat een deel van zyn taak, die hem
wegens zyn leeftyd te zwaar begon te val
len, door Mr. Boers mocht worden over-
„19 Maart Is in S Hage overleden de
„Heer Mr Lodewyk Quarles
Mr. Lodewyk Quarles, sinds 1748 lid van
de vroedschap en in de jaren 1764 en 1765
burgemeester, was op het oogenblik van
zyn overlyden lid van de Staten-Generaal.
Hy zou in Mei van het jaar 1781 als zoo
danig hebben moeten aftreden.
(Wordt vervolgd.)
Nadruk verboden. Dr. Mr. J. SMIT.
UIT DE PERS.
Schaper's herinneringen
uit de S. D. A. P.
Naar aanleiding van de verschyning van
Schaper's Gedenkschriften over de Geschie
denis van de S. D. A. P. heeft de N. Voor-
burgsche Courant een beschouwing gegeven,
welke wy hier laten volgen:
Onder den titel „Een halve eeuw van
strijd", verscheen het eerste deel van de
herinneringen van den heer Schaper. Het
bevat eene levendige, met allerlei persoon
lijke ervaringen doorweven 3childeri"g van
de opkomst der sociaal-democratie, soeciaal
in het Noorden des lands. Vooral zy, die
deze opkomst van meet af aan hebben mede
gemaakt, zullen het boek met groote be
langstelling lezen.
In de socialistische pers is het mtusschen
niet gunstig beoordeeld. Inzonderheid maakt
men er den schryver een verwyt van, dat
hy critiek heeft uitgeoefend op het beleid
van Troelstra, vooral in November 191b.
Wy willen over het al of niet gerecht
vaardigde van die critiek niet oordeelen, al
wil het ons voorkomen, dat men den heer
Schaper in dezen onrecht doet. En onge-
twyfeld zou het oordeel over het boik ook
milder geweest zyn, indien er niet iets
anders was, dat vele sociaal-democratische
voormannen minder sympathiek stemt. Om
het boek van den heer Schaper toch huiigt
voor een groot deel eene andere sfeer dan
die, waarin de hedendaagsche sociaal-demo
cratie verkeert.
Voor hen, die 40 k 50 jaar geleden zich
in het Noorden des lands by de socialis
tische beweging aansloten, was het Marxis
me nog onbekend en het paste ook niet voor
ie omstandigheden, waaaronder die men-
schen leefden. De grootindustrie had in die
dagen hiter te lande nog weinig beteekenis.
Zy, die tot het socialisme kwamen, waren
van eene geheel andere levensopvatting dan
het grootstedelyke en industrieel® prole
tariaat. Het waren grootendeels landarbei
ders en handwerkslieden met wat Marxisten
smalend kleinburgerlyke inzichten en ge
woonten noemen. De eisch, dat de produc
tiemiddelen aan de gemeenschap moesten
komen, begreep men niet. Dat de stryd
vooral gericht moest zyn tegen de werk
gevers, begreep men evenmin. De werkman
kon narekenen, dat zyn patroon niet tyk
werd van de paar centen, welke hy op het
uurloon van den arbeider zette voor winst
en onkosten. Neen, de opkomende beweging
keerde zich, naar de heer Schaper zoo dui-
delyk laat uitkomen, in deze streken vooral
tegen de algemeene situatie in de maat-
schappy.
Men zou kunnen zeggen, dat het socia
lisme in het Noorden des lands nog ver
keerde in het stadium der utopie met al het
idealisme, hetwelk dit met zich bracht en
waarvan de heer Schaper op menige blad-
zyde in zyn boek getuigt. Onder den in
vloed van het Marxisme is dit anders ge
worden hier te lande. Marx wilde het socia
lisme verheffen van utopie tot wetenschap
Met die wetenschap ia het echter ongelukkig
afgeloopen. Er staat weinig meer van oves
eind. Gebleven is alleen het kwaad, dat het
quasl-wetenschappeiyk Marxisme heeft ge-
bracht. Het heeft in plaats van het idea-
lisme, dat het oorspronkeiyke utopistische
streven kenmerkte en den veredelenden in.
vloed, die er .van uit ging, den klassen-
stryd gebracht, daardoor de volksziel ver
giftigd en eeno geestesgesteldheid gescha
pen, welke niet tot eene betere maatschap,
py, maar tot den ondergang der maat.
schappy moet voeren.
Wat de sociaal-democratie in dezen be
dorven heeft, komt duideiyk* uit in een paar
voorvallen, welke de heer Schaper tegen
over elkaar plaatst. Het eerste heeft zich
voorgedaan in Den Haag. Het is nog niet
lang geleden, dat daar de trouwende paren
uit arbeiderskringen gratis in den echt wil
den treden, maar dan toch met de rytuigen
voor de deur van het stadhuis wilden af.
stappen. Burgemeester Patyn weigerde dit
laatste en liet hen uitstappen op het Buiten
hof. Naar zyne meening konden zy, die per
rytuig en niet óf te voet óf per tram willen
trouwen, ook wel een paar ryksdaalders
voor de onkosten betalen. De sociaal-demo
cratische raadsleden kwamen daartegen
echter in verzet. Ten onrechte meent de
heer Schaper, en wy zeggen het met hem.
Als tegenhanger vermeldt hy eene trouw,
party van 40 jaar geleden, welke hjj zelf
bywoonde en blykbaar in Groningen plaats
had. Hy was typograaf, arm, niet sterk. Zjj
een pelsnaaister uit een groot, behoeftig
gezin. Beide waren warme aanhagers van
de sociaal-democratie. Zy wilden trouwen
en tegen dien tyd ging het bruidje eens
naar het stadhuis, om naar de kosten en de
formaliteiten te informeeren. Op de vraag
van het meisje, wat de kosten waren, ant
woordde de betrokken ambtenaar,, dat zy
wel gratis kon trouwen. „Neen", zei het
fiere sociaal-democratische arbeiderskind,
„dat willen wy niet". En gewillig stortte
zy, zegt de heer Schaper, de 2.50 kosten,
toen wel evenveel als tegenwoordig ƒ6.—.
Op den dag van het huwelyk stapte me}
echter te voet naar het stadhuis.
Ik heb, zoo vervolgt de heer Schaper, dit
altyd onthouden en een warme sympathie
naar dit paar kwam by my op, toen ik uit
de kranten van die onverkwikkeiyke Haag-
sche geschiedenis kennis nam.
Wy hebben hier weinig aan toe te voe
gen. De heer Schaper geeft hier o.i. wel het
belangrykste punt aan, waar het om moet
gaan, wil men tot eene betere maatschappij
komen. De S.D.A.P. heeeft tot dusver al te
zeer gekeken naar wat de gemeenschap
moet doen. Het gaat er echter in de eerste
plaats om, wat ieder individu voor zichzelf
moet doen. En als de genoemde voorvallen
typeerend zyn voor de tydvakken, waarin
zy voorvielen, dan mogen wy er veilig de
conclusie uit trekken, dat onder den invloed
der sociaal-democratie eene mentaliteit is
aan gekweekt, welke eene groote belemm-
ring zal zyn voor de komst van eene betere
maatschappy.
)nmr rei
aecreta:
Od0t redactie van de Damclub „Gouds'.
lecretaris de la Reyiaan 14, Wkaal d«
lab. Markt 49.
Probleem No. 921.
Zwart schyven op: 3, 7/9, 12, 15/17.
Wit schyven op: 20, 26, 27 30, 32, 33,
39, 44.
Probleem No. 922.
Kise_na
Zwart schijven op: 1, 6, 6, 8, 10, 11, 1'.
19, 23 30, 34, 37.
Wit schijven op: 14, 21, 22, 24, 27, 28, SS,
86, 39, 43, 46.
Oplossing van Probleem No. 917.
Wit speelt: 4440, 39—34, 32—2
43-39, 27—22, 4 2.
Oplossing van Probleem No. 918.
Wit speelt: 35-30, 44-39, 27-22,
49 38, 36 27, 17 10, 25 14.
De keukenmeid.
Henri, de keukenmeid heeft opge*
Waarom?
jy bent de schuld, zegt ze,
JA, je moet vandaag door de telefoon
X
Fabritken t« Jutphaa» bij Utrsoht.
Hoe voorkomt men teleurstelling?
Wenken voor het gieten,
Het Perzische Alpenviooltje, ook wel cyclamen ge
noemd, behoort sinds lang tot de meest populaire
kamerplanten, waarvan wy 's winters kunnen genie
ten. Helaas gedijen zij vaak niet, zooals wij het zou
den wenschende knoppen vallen af en wij zien geen
bloemen, hoe zorgvuldig wy ook gieten. Zulke teleur
stellingen worden veroorzaakt, doordat de planten
zich in de kamer onder geheel andere levensomstan
digheden bevinden dan in een kweekery. Hier worden
de planten opgekweekt by een temperatuur van 40—
50 graden Fahrenheit, al naar gelang men ze vroeger
of later in bloei wil hebben. In elk geval wo^dt er
naar gestreefd, om de temperatuur voortdurend onder
de 50 graden te houden. Het iswerder van groot be
lang voor de Alpen viooltjes, dat de omringende lucht
geregeld wordt ververscht. Na het gieten worden zy
dan spoedig weer droog, terwijl ze bovendiefi door de
frissche lucht worden gehard.
In huis zou men de cyclamen het best tusschen een
dubbel raam kunnen plaatsen; daar staat de plant
niet te warm en heeft voldoende frissche lucht. Staat
zy in de kamer, dan moet men niet bang zyn voor
luchtverversching, ook niet met het oog op de andere
kamerplanten. Een enkele, zéér gevoelige, kan men
trouwens vóór het luchten even wegzetten. Voor de
meeste planten is het echter voldoende, erop te letten
dat de buitenlucht niet te koud is en de planten niet
in de tocht staan.
Bij het gieten van een cyclaam mag er geen water
midden op de plant komen. Is de knol te diep inge
plant, dan is dit moeilijk te vermijden. Het is dan
beter om de plant in een schoteltje met water te
plaatsen. Er wordt telkens slechts een kleine hoeveel
heid water op het schoteltje gegoten, die geheei kan
worden opgezogen; als er water op het schoteltje
blijft staan, gaan de wortels rotten. Het beste is ech
ter, er reeds by het koopen op te letten, dat de knol
len zoo hoog mogelijk staan, vooral niet geheel in de
aarde
De bladeren van de plant worden slechts natge
maakt, wanneer men er door luchtverversching voor
zorgen kan, dat zy spoedig weer droog zijn.
Als zij uitgebloeid zijn, begint er voor de planten
een rusttijd. Gezonde planten kan men nog één of
twee jaar houden en opnieuw tot bloei brengen, als
men ze eerst langzaam laat verdorren. Daarbij moe
ten zij niet geheel uitdrogen; de aarde moet steeds
frisch blijven. Bij het begin van het warme jaar
getijde kan men de potten met de ontbladerde knollen
het beste op ednSchaduwrijk plekje in den tuin zetter.,
tegen den herfst komen er dan nieuwe bladeren aan.
Dat is voor ons een teeken, dat vfy de knollen in
versche aarde kunnen planten; daarna worden ze,
evenals alle bloeiende planten, op een lichte plaat;-
gezet.
Hun moeilijkheden zijn begonnen.
De vogels stichten in onzen tuin groot nut aan door
hun onafgebroken jacht maken op allerlei ongedierte.
Het is dus niet meer dan billijk, dat wy hen helpen
om de wintermaanden, die voor hen hongermaanden
zyn, door te komen. Het is b.v. niet bekend, dat een
mees dagelijks ongeveer zijn eigen gewicht aan voed
sel gebruikt. Dat is weliswaar niet meer dan 12 of
15 gram, doch er zijn duizenden insecteneieren noo-
x dig om dat gewicht vol te maken, 's Winters moeten
de meezen zelfs nog meer eten om hun lichaam op
temperatuur te houdenzy kunnen slechts korten tijd
zonder voedsel blijven en gaan reeds na 20 uur hon-
gerlijden dood. Wanneer wy de meezen dus 's winters
niet voederen, komt een groot deel dezer nuttige
De grove, met de hand geweven stoffen,
zooals onze grootmoeders die nog droegen,
zijn er bijna niet meer.
S9nk Daarom dient men tegenwoordig, voor die
ujyl fijne weefsels, een waschmethode toe te
passen waarbij het goed volkomen gespaard
S&JB. blijft. Vóór alles moet hard wrijven en
3l\ boenen vermeden worden.
Met Persil. het eenige zelfwerkende wasch-
middel, krijgt U - met eenmaal kort koken -
\T M/ zónder wrijven en boenen een hagelwitte
en^heerlijk frisch ruikende wasch.
f—Gebruikt Persil echter steeds alléén, zonder
U eenige toevoeging van zeep of zeeppoeder. En
zooals de gebruiksaanwijzing het aangeeft:
g—(Eersf oplossen ln een beetje koud
water tot een pap|e zonder klonten)
Om de wasch in de week te zetten en schraal water zacht te maken
„Henco Henkel's wasch- en bleeksoda
Het Sint Nioolay Kruiswoordenraadsel heeft
wederom de belaijfestelling van vele lezers en
lezeressen gehad.
Wy drukken den uitslag thans hieronder af.
T MOEST lë. MUM
ClrECKDCf^Z-UM ZEVENDE
ÏHW' N U-J3ELEBOEU ^W/MUDtELèTDKj
UJUTENl rL_. HffiP/
IkTOtM oOK-
kteN
-7 V/Afep
