iVJ Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 6500 ex. v.. NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN Zaterdag 6 Januari 1934 72«Jaargang «o. 18493 Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen BALANS EERSTE BLAD. UITVERKOOP Dames en Kinderconfectie jn IIDDEL TAND Balilmann DE TOEKOMST VAN DEN WERELDHANDEL. Snelverkeer, een oorzaak van de innerlijke verwijdering. BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE, J^IEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWUK, SCHOONHOVEN, STOLWUK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz. WAT NU? VOOR DE FIJNPROEVERS P. G. SCHARLEMAN Jr., L. Tiendeweg 75, Telef. 3202. ‘44 Dit nummer bestaat uit twee bladen. ■8 aam- 11 ct. I (Ook In Zwart en Marl” B6000 Uitfluitend ons bekend beter genre BUREAU lOTulfWtN 50ct» 20TABIETTM kwartaal ƒ2.25, r' 1 overal waar WIJK - 1INXVEEN iteit. ïn in onze e bewoners ilt brengen GOUDA goed billen Ongekende lage prijken ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80. Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA, by onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren. Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef. Interc. 2745. Postrekening 48400. Gezond nationalisme niet verderfelijk! Volksgezondheid en volkshygiëne, voorname herste|-factoren door OWEN D. YOUNG, bekende Amerikaanse he staatsman en econoom. jmlte k 20, on U BUITENLANDSCH NIEUWS. FRANKRIJK. Electrische Centrale overstroomd. Negen personen verdronken. Naby Orbey ten \v esten van Colmar is bij een waterwerk een ernstig ongeluk ge beurd. De stuwdam in het by de centrale behoorende kanaal brak door, waardoor de geheele omgeving werd overstroomd. Vol gens nog niet bevestigde berichten zou het geheele personeel van de electrische cen trale den dóód hebben gevonden. Het dorp Orbey wordt eveneens door het water be dreigd. De brandweer en het garnizoen van Colmar zyn reeds ter plaatse. Het aantal slachtoffers is nog niet bekend. Deze met waterkracht1 gedreven electri sche centrale ligt tusschen de twee aan be zoekers van de Vogezen wel bekende meren, het Lac Noir en het Lac Blanc. Het Lac Noir ligt ongeveer 100 meter hooger dan hei Lac Blanc en toen in den loop van den r.axht de stuw in het verbindingskanaal doorbrak, had het neerstortende water in korten tijd de centrale overstroomd. Nader wordt gemeld, dat 9 personen zjjn verdironken, waaronder de directeur en de hoofdingenieur der Electrische Centrale. Siechts twee arbeiders konden op het laatste oogenblik worden gered. De schade aan de Centrale en de bybehoorende waterwerken wordt geschat op eenige millioenen fres. Het gevaar bestaat, dat ook de in het dal gelegen huizen door het water worden be reikt. De prefect heeft dan ook de onmid- dellyke ontruiming van deze huizen gelaat. Het reddingswerk van militairen en brand weer wordt ten zeerste belemmerd loor de sneeuw, die ongeveer een meter hoog ligt. De lyken van de verpngelukte arbeiders konden nog niet worden geborgen. Het zijn drie Franschen, drie Zwitsers en drie Ita lianen. Het dak van de Centrale werd door I het water ingedrukt en het geheele gebouw (iOUISEHE COURANT. een overproductie als die, welke de tegen woordige crisis heeft veroorzaakt, ónmoge lijk wordt en dat een eemgszins verstandig verbruik van de ontzaglijke voorraden ruwe grondstoffen en afgewerkte producten, die thans nog bestaan, verzekerd wordt. (Nadruk verboden). troepen inbegrepen. Frankryk zal mogen hebben 200.000 man in het Europeesche ge bied en 200.000 man in de koloniën. Van de bewapening, die het heeft, doet het in dien tijd geen afstand. Slechts wil Frankryk het aantal bombardementsvliegtuigen halvee- ren, indien de andere zwaar gewapende mogendheden dit ook doen De beide standpunten loopen wel zoover uiteen dat men zich geen illusies moet koesteren dat overeenstemming zeer spoe dig te wachten is. Echter moet wel terdege rekening worden gehouden met de moge lijkheid dat Duitschland toch, ook zonder goedkeuring, zich wapenen zal tot het mi nimum dat door de regeering wordt noodig geacht. Het heeft eenige verbazing gewékt dat de Britsche Min Sir John Simon rechtstreeks naar Londen is teruggekeerd, zonder eerst nog nader met de Fransche Regeering te hebben gesproken, maar heeft volstaan met aan den Franschen ambassadeur bij het Quirinaal Chambrun mededeelingen te doen over zijn bezoek aan Mussolini. Wat zal 1934 ten opzichte van deze groote problemen, die aïfes beheerschen, geven? Dit is de moeilijke vraag waarvoor de groote staatslieden zyn gesteld. Zal de oplossing tot een chaos leiden, dan wel een minnelijke regeling gevonden wor den? Hopen we dat het gezond verstand over de 100.000 man op 200.000, partij- kwade geesten zal zegevieren. soliede Boek- >r de plaatsing zyn. In de laatste twintig jaar is de eens zoo bloeiende wereldhandel uiteengescneurd, om plaats te maken voor econonusene expen- menten op groote zelfs zeer groote schaal, levens heoben wy ons eenter ge leerd, de beteexeius van de binneniandsche ma ritten te erkennen* in- het begin der twintiger jaren was ik nog met vele anderen van meening1 dat de wereld een tyoperk van nauwere interna tionale samenwerking tegemoet ging op elk gebied, doch vooral in er jit'Hnrich opzicht- De loop der gebeurtenissen scheen ons te leiden naar een stabilisatie van de valuta, misschien zelfs naar ue instelling van één enkele munteenheid voor gehteie wereld. Wanneer al deze instel! .ngen goed function- neerden en de volkeren werkelyk vrede ver langden, bestond er dus alle kans op, dat er voor den wereldhandel een tydperk van vreedzame en intensieve ontwikkel'ng aan- orak. Zulk éen ontwikke mg scheen my een logisch en noodzakelyx paralleiverschynsel van den vooruitgang der menschhe o. Meer üan alle materieele ree uitaten scheen de nieuwe geest, die de wereld bezield?, einde lek een werkelyken vrede mogelyk te zul len maken, temeer waar immers duur het nellere verkeer de volkeren steeds dichter by elkaar werden gebracht en de afstanden practisch steeds kleiner worden. De aarde is voortdurend kleiner geworden en dat scheen na den wereldoorlog ten goed voor deken te zijn voor een vreedzame ontwik keling in de toekomst. Doch wanneer men ziet, hoe de wereld er tegenwoordig voor staat, moet men wel ster* gaan twyfelen aan de gegrondheid van die toekomstver wachtingen. Thans lykt het my dubieus, of die verkleining van de wereld wel zoo be vorderlijk was voor de vreedzame relaties tusschen de volkeren. Dit geldt zoowei van dc politiek-, als van de handelarelaties. Het is meer dan dubieus, of de stabiliteit "au de economische ontwikkeling en de va luta door internationale overeenkomsten kan worden gegarandeerd. Voor deze pro blemen kan men thans de oogen niet meer sluiten, in geen enkel land ter wereld. De toekomst eischt van ons een ondubbelzinnige beslissing. Allereerst dienen wy ons daartoe af te vragen, waarom de internationale sa menwerking is misluikt, waarom de omvang van de wereldhandel af- inplaata van toe neemt, waarom er den wereldhandel steeds meer belemmeringen in den weg worden ge legd en waarom de loop der gebeurtenissen hteft geleid tot ee» economische isolatie der verschillendg volkeren en met tot e *n ver dere ontwikkeling van den wereldhandel. Siechts wie onbevooroordeela ia en een r ut reen blik heeft ,wie eerlijk zoekt naar het antwoord op dezi vragen, mag erop hopen, het te vinden. Ik ben opgegroeid op %en farm in den staat New-York. p» aangrenzende farms lagen ver weg en epn bezoek was een onder neming, die den geheeler, dag in beslag nam. Doch alle boeren warea goede vrien den, leefden met elkaar mee en hadden be- lafigstelling voor -elkaar. Thans wot-n ik i een groot flatgebouw in New-York en ik iken niet eens d© tftensphen die met my op dezelfde verdieping wonen. In de kamer naast my kan «r ien^nd geboren woren of sterven, zonder dat ik het weet Het schjjnt dat, hoe dichter de menschen by elkaar ko men, hoe verder zy innerlijk van elkaar komen te staan. Deze afzijdigheid in de stad uit zich zoo mogelyk nog ongunstiger dan de groote afstanden op het platteland. Misschien hadden wy ongelyk, toen wy hoopten, dat het kleiner worden van de we reld de volkeren bij elkaar zou brengen. Misschien doet eenzelfde neiging zoowel het individu als het volk zich des te meer in zichzelf terugtrekken, naarmate de buren dichterby komen. Ik zeg niet, dat het zoo zyn moet, doch, dat het misschien zoo zyn kan; het is echter iets, dat tenminste eens genoemd kan worden. Met dit alles wil ik my niet aan een dui delijk antwoord onttrekken. Ik ben niet ont moedigd en zonder hoop, omdat bijna alles wat ik hoopte, niet in vervulling is gegaan. ï'Doch één ding staat weï vast, n.l. dat de weg naar internationale overeenstemming en samenwerking bij lange na niet zoo recht en effen is, als wij nog slechts enkele jaren geleden dachten. Bijzonder groot is de algemeene moede loosheid ten opzichte van de internationale handelsrelaties. Bijna een eeuw lang hebben de voorstanders van vrijhandel ervan ge droomd, dat eenmaal alle artikelen daar ge produceerd zouden worden, waar de omstan digheden er het gunstigst voor waren en daar afgezet, waar de markt het gunstigst was. Men vatte het zoo op, dat bepaalde streken voor het voortbrengen van bepaalde producten als voorbeschikt waren: Bir mingham voor staalwaren en Manchester voor ‘katoen evengoed als Brazilië voor, kof fie en Canada voor tarwe. De laatste twin tig jaar hebben bewezen en aangetoond, dat althans deze opvatting dient te worden her zien. De moderne machines kunnen vrijwel overal ter wereld worden geïnstalleerd; de productie van vrijwel alle artikelen is niet meer gebonden aan een bepaalde plaats. De artikelen op de wereldmarkt kan men verdeelen in drie hoofdgroepen: ruwe grond stoffen, voor het dagelijksch leven n<x>dza- kely'ke afgewerkte producten en luxe arti kelen. M.i. zal de wereldhandel zich in de toekomst voornamelijk tot de eerste en derde groep dienen te beperken, terwijl zijn omvang voortdurend zal afnemen, wat de artikelen van de tweede groep betreft. De rpwe grondstoffen zyn ongelijkmatig over de wereld verdeeld en al te zeer van klimatologische invloeden afhankelijk. Ko per en petroleum, katoen en tarwe zullen steeds producten voor de wereldmarkt Wij ven. Sommige landen hebben er zoo weinig van, dat zy beslist koopen van andere pro ducten zooveel, dat zij beslist verkoopen moeten. Belemmeringen voor den handel in deze artikelen kunnen op den duur geen stand houden, wanneer men de levensstan daard der menschheid ook maar eenigszms reld bezig houden en van welker ten slotte alles afhangt, zyn de satie van den Volkenbond en de ning. Wordt ook dit jaar die oplossing niet gevonden, dan hollen we steeds verder op den weg, die tot den chaos leidt, eri" waar van niemand zeggen durft welke conse quenties daaruit zullen voortvloeien. De Volkenbond heeft niet aan de ver wachtingen beantwoord. Hy is te lang ge weest en nu nog te dikwyls een instrument tot handhaving van de rechten en voorrech ten, welke de overwinnaars van den oorlog zich hebben toegekend. Hy is te nauw ver bonden met de vredesverdragen. Maar be ter een Volkenbond, dje onvolkomen is, dan géén Volkenbond. Er moet blijven bestaan een centrum van het wereldgeweten, een forum voor internationaal overleg. Mussolini loopt met het plan rond den Volkenbond te reorganiseeren. Het stuit hem, den belijder van het aanvoerdersprin- cipe, den dictator, tegen de borst, dat in Genève de'kleine mogendheden evenveel te zeggen hebben als de groote. Hy wenscht een samenwerking van de groote, waarbij de kleine niets te,vertellen hebben indien niet haar belangen directeby een beslissing betrokken ztfn. Het is ongetwijfeld de gedachte van den Italiaanschen dictator geweest dat hy langs dezen weg den leider der Duitsche nazi’s en daarmede het Duitsche Ryk tot den Vol kenbond zou kunnen terugvoeren. Maar daarin heeft hy zich misrekend, want de Duitsche Regeering heeft duidelijk te ver staan gegeven voor den Volkenbond niets meer te gevoelen. Het is duidelijk dat'door deze afwijzende houding van Duitschland van Mussolini’s pogen er voor dezen niet veel aantrekkelijks meer in zit om zijn bedreiging om ook uit den Volkenbond te treden, indien deze niet geheel wordt gereorganiseerd, te volvoeren. De staatslieden zyn ook 1934 weer met confereeren begonnen, confidentieele confe renties, die aan de eigenlijke besprekingen voorafgaan. De Britsche Minister van Bui- tenlandsche Zaken heeft in Rome met Mus solini de Volkenbondsquaestie en de ont wapening besproken,zoo en passant op zjjn vacantiereis naar Capri, waarbij hy tevoren ook enkele dagen in Parys verbleef om den Franschen Ministerpresident Chautemps en Minister Boncour eens te polsen over het antwoord dat Parya geven zou aan Berlijn op^ de door Hitler gestelde voorwaarden, waarop deze bereid zou zyn directe onder- handelingen tusschen Berlijn en Parijs te voeren welke tot een bevredigend resultaat zouden kunnen leiden. Het is duidelijk dat dit niet zoo vlot, als men weet dat die vopr- waarden o.a. bevatten den eisch tot het heb ben van een militieleger van 300.000 man partü-troepen, S.A. en S.S. dus, niet in begrepen voorzien van lichte defensieve bewapening, en onmiddellyk teruggeven van het Saargebied zonder volksstemming, en da| Frankrijk daartegenover verklaart bereid te zjjn de voorbespreking te begin nen op deze voorwaarden: Alle legér-typen moeten binnen vier jaar geunfermeerd wor den. Ddn mag Duitschland de sterkte bren gen van Zal 1934 de groote problemen tot een goede oplossing brengen? Het oudejaar dat is heengegaan heeft aan het nieuwe een erfenis gelaten van groote politieke en economische zorgen. De gewel dige moeilijkheden, welke we in het oude jaar tot oplossing hoopten te zien komen, zijn gebleven. Tevergeefs zyn de pogin gen geweest, die daartoe zyn gedaan. We hopen, maar het is een groote vraag, of in het thans ingetreden jaar het noodige besef zal komen, dat de noodige kracht zul worden ontplooid om de kwalen, die de lan den teisteren te genezen. De kwalen waaraan we lijden, vinden hun oorsprong In de internationale verhoudin gen, Waarover de staatslieden der verschil lende rijken tot in den treure confereeren, zonder tastbaar resultaat tot verbetering te bereiken. De groote problemen die de gansche we- oplossing reorgani- ontwape- op het tegenwoordige peil wil handhaven. Er zijn geen politieke of economische maat regelen, die den wereldhandel in ruwe grondstoffen op den duur kunnen beletten. Wanneer de economische opleving eerst nog wat verder heeft doorgewerkt, is een daar mee overeenkomstige opleving van den we reldhandel in ruwe grondstoffen onvermij delijk. De wereldhandel in luxe artikelen zal daarentegen eerst gaan opleven, wanneer de koopkracht op de binnenlandsche markten voldoende is gestegen. Toeh vertoonen ook luxe artikelen een zékere overeenkomst met ruwe grondstoffen*, efen Havana-sigaar kan niet zonder meer worden vervangen door eer Mtoila, Bordeaux-wijn niet door Cali- fornische of Italiaansche. Wat de voor het dagelijksch leven noodza kelijke artikelen betreft, verwacht ik, dat zy gaandeweg uit den wereldhandel zullen ver dwijnen, omdat alle landen ernaar streven, in dit opzicht onafhankelijk te worden van den invoer uit het buitenland. Dit wordt nog des te meer in de hand gewerkt, omdat het land daardoor in een eventueel uitbre kenden oorlog beter kan worden verdedigd. In de tweede plaats dringt de technische vooruitgang ons in zekeren zin hiertoe. En in de derde plaats wordt ®r grooten invloed uitgeoefend door het verlangen, om in de eerste, plaats de eigen landgenooten werk te verschaffen. Het spreekt vanzelf, dat me nig land nog bij lange na niet onafhankelijk is van zijn invoer uit het buitenland, zoo- dat er nog voor eenige tientallen jaren in deze landen een afzetgebied is te vinden voor de industrielanden van thans. En zelfs wanneer het eenmaal zoover zou komen, dat dg landen zelf alles produceerden, wat zij noodig hadden, dan zal daar toch de machi- ne-industrie van andere staten een afzetge bied vinden. Na een nog langer tijdsverloop zullen zij niet anders meer behoeven in te voeren dan vakarbeiders uit de industrielan den van thans. Deze verandering zal niet plotseling geschieden, doch zich zeer gelei delijk voltrekken; zy is echter onafwend baar. De Vereenigde Staten in Amerika zullen bijv, in de toekomst het voornaamste ex portland van ruwe grondstoffen blijven en het voornaamste importland van luxe arti kelen worden. Het Amerikaansche volk zal inzien, dat het om zyn ruwe producten te kunnen verkoopen, de luxe artikelen van andere landen koopen moet. Reeds thans kan men zeggen, dat het Amerikaansche volk niet de oogen zal sluiten voor deze noodzakelijkheid. Ook voor de andere volke ren is het echter een onontkoombare nood zakelijkheid, zich aan te passen by deze ge leidelijk tot stand komende veranderingen. De moeilijkheden, welke deze aanpassing met zich mee zal brengen, kan ongetwijfeld verzacht worden, wanneer men reeds thans met dit vooruitzicht rekening houdt. Het zal echter ook noodig zyn om meer dan tot dusverre de aandacht te vestigen op die terreinen, waarop alle volkeren dezelfde belangen hebben. Eén ervan is bijv, hygiëne en volksgezondheid; verder zullen de volke ren ook in de toekomst moeten samenwer ken, als het gaat om de bestrijding van epidemiën, handel in bedwelmende midde len, enz. Door uitwisseling van studenten, door tourisme, wetenschappelijke conferen ties, de uitwisseling van boeken en kunst werken, zullen de volkeren i« de toekomst nader tot elkaar worden gebracht dan door de verdragen en conferenties na den oor log. De volkeren zullen minder materieele dingen uitwisselen, doch des te meer cul tureel e dingen. De eenige vraag, die nog beantwoord moet worden, is die, of men inderdaad deze veranderde economische instelling over de geheele wereld zal kunnen tot stand bren gen, op zoodanige wijze, dat in de toekomst SCUOTSCHE HARING 8 cent BIJZONDER LEKKERE KOELHUISHARING 7 HOLLANDSCHE KOELHUIS 5 KLEINE HOLLANDSCHE 3 ZIB VOORAL ONZE SORTEERING IN DE ETALAGE. ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring) 1—5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring: 15 regels ƒ1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25 byslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs. INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op de voorpagina 50 hooger. Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte. Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van handelaren, Advertentiebureau» en onze agenten en moeten daags vóói aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1934 | | pagina 1