IG
sil
Ne 89
te 143
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Maandag 8 Januari 1934
72* Jaargang
tfo. 18494
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Het financieel schandaal van Bayonne.
N
Het Mysterie
EEN KLEINTJE
EEN KWARTJE
I
PLAATS
bij een dagblad.
ziet,
gehad?
de
inspecteur
vroeg
het uitspreidde en het tusschen duim i hij voorloopig nog niet klaar mee! O. als
en vinger omhoog hield, vertoonde het hij eens wist... Zijn hand gleed in zijn
onr rnnH vlolzln Ale rroïnmvinilonoi'H ItaziL. 'Z!lV on HaalHo bat nnftroHo I*. t
(Wordt vervolgd).
het waar is dat u niet kort geleden een
4
■tphaos - Ulrechf
ktetnkfilm
vasch voordeelig I"
Wees „goed”
voor uzelf.
ver-
naar
doet,
denken
zoo
aan
men
de
madame
aan
uit
op-
FEUILLETON.
Uit het Engelsch van
BEN BOLT.
zak en haalde het portretje ‘eruit. Een
poosje bleef hij in de beschouwing ervan
verdiept en mompelde toen:
Ja, als hij die geschiedenis met jou
wist, kindlief, dan zou het er voor ons
belden beroerd uitzien.
Daarop* begon Singleton de kamer op
hand, alle manufactuurzaken in Regent
Street afloopen, om uit te vinden waar
dat kanten prulletje gekocht was
Wat een karwei! dacht hij. Daar is I
H Vrtrtvl cr nntr H n <1
kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
12 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
■t negentien jaar oud was. Hy
Is Minister Dalimier erbij betrokken? De zwendelaar Stavinsky onvind
baar. De burgemeester van Bayonne gearresteerd. Huiszoeking
een rood vlekje. Als gehypnotiseerd keek
Singleton er naar en de inspecteur ging
voort: j
Dat is een bloedvlek, kapitein Sin
gleton, versch bloed, want het is nog
heelemaal niet bruin geworden ep als
laan,
I
Aleck.”
Toen hij den brief gelezen had, liep
Singleton snel de kamer uit en ging
naar boven.
Ik kan u zeggen wie de doode is,
deelde hij den verbaasden Inspecteur
voor anderen, „streng”
tafel zonder er van te drinken?
-- Ja. Ik was natuurlijk een en al ver
bazing.
Inspecteur Lavers deed een stap naar
voren, nam het glas in zijn hand en
hield het tegen het licht. Daarna zette
hij het weer neer en glimlachte even.
Aan het glas blijkt dat dit gedealte
van uw verhaal waar Is, kapitein Sin
gleton. Er zitten twee kleine bloeddrop
peltjes op, die er zeker op gespat zijn
toen de druppels op uw hand vleien. U
was zeker wel ontsteld, nietwaar?
Ja, heel erg.
De inspecteur keek rond en zag de
vlek op het haardkleed.
met kant een lijn zakdoekje uit i
zijn zak te voorschijn Het paste bij het
meisje, dat dien avond In Singleton’s
kamer was geweest, Toen de inspecteur
hot I rl n rw. V. 4-.. nn hV. am
het blad van Tardieu, in verband met deze
aangelegenheid zeer roerig is, behoeft niet
te verbazen. Ondertusschen is het vermoe
den, dat Bonnet, de minister van finan
ciën, bij de zaak betrokken is en de be
wering, dat de minister-president zelf zich
voor Stavisky’s successen heeft geïnteres
seerd. nog niet bevestigd kunnen worden.
In elk geval schijnt een afgevaardigde
uit Parijs, een gemeenteraadslid van
Bayonne en verm’oedelijk een aantal hoog
geplaatste persoonlijkheden bij de zaak te
zijn betrokken.
Minister Dalimier, wiens naam evebeens
genoemd werd, weigert af te treden gis Mi
nister.
Dalimier publiceerde een nota, waarin hij
uieenzet, hoe hy, toen hy nog minister van
aibeid was, werd aangespoord twee brieven
welke in de pers zijn gepubliceerd, te cn-
derteekenen.
De eerste brief is opgesteld door bemidde
ling van den minister van handel; de twee
de door bemiddeling van den directeur van
de „Volonté” Dubarry.
Dalimier kon niet veronderstellen, dat de
toestand by de Crédit Municipal de Bayonne
ongeregeld was, aangezien het onderzoek
door het ministerie van financiën niets ab
normaals aan het licht had gebracht
Gistermiddag had de Minister een onder
houd «met Minister Chautemps, hieromtrent
werd echter niets medegedeeld.
Intusschen komt uit Bayonne het bericht
dat Garat, de burgemeester van Bayonne
is gearresteerd. Garat zou later weer zyn
rijgelaten en niet in staat van beschuldi
ging zijn gesteld. Volgens een ander bericht
werd Garat te kennen gegeven dat hij ter
stond zyn ontslag als burgemeester moet
indienen.
Het parket verrichte verder een huiszoe
king ten huize van Dubarry, directeur van
de Volonté.
Bij Dubarry zyn een aantal stukken in
beslag genomen, welke betrekking hebben
op de bestaande samenstelling van de publi-
citeits-maatschappij, welke in liquidatie is.
Op het directie-bureau van de Volonté
werd een document gevonden, dat een ver
hoor van Dubarry rechtvaardigde.
Deze wist een antwoord te geven op alle
viagen, welke hem werden gesteld.
De Echo de Paris weet te melden, dat Sta
visky inderdaad relaties met de Volonté
heeft onderhouden. In December 1932 heeft
de Volonté volgens de bewering van Echo de
Paris haar advertentierubrieken verpacht
aan een onderneming van Stavisky, de
Sapiens Cief tegen de verplichting, dat Sa
piens alle voor de uitgifte van het blad Vo-
Uw haardkleed zal er wel door be
dorven zijn, meneer, merkte hij losweg
op, maar eensklaps bukte hij zich snel,
nam iets van het kleedje en hield het
omhoog. Eerst zag Singleton niet wat
het was; daarna bespeurde hij dat het
oenlang haar was van een roodachtig-
goude kleur en even bonsde zijn hart.
Daar hebt u gedeeltelijk de verkla
ring al, zei hij zacht. Ik was net van een
reis thuisgekomen de agent kan ge
tuigen hoe laat het was toen Ik aan
kwam en ik had juist een beetje
brandy uit die karaf geschonken, toen
dit goedje op mijn hand drupte en toen
ik naar boven keek zag ik dat daar. Ik
vermoedde dadelijk dat er Iets niet in
orde was.
En zette u toen het glas weer op
mede.
Prachtig! Zijn ondergoed is niet ge
lagen. Hij keek ze vlug door. Een paar merkt en zijn papieren geven niet de ge
ringst aanwijzing omtrent zijn identi
teit.
Hij heet Southwell, Charles South-
well. ik geloof dat hij tijdens den oorlog
bij den Inlichtingendienst geweest is en
BUITENLANDSCH NIEUWS.
DUITSCHLAND.
De drie vrijgesproken Bulgaren.
Tsjecho-Slowakye weigert Dimitrof
c.s. toe te laten; de Sovjet.Unie staat
voor hen open.
Alleen de regeeringen van Tsjecho-Slowa-
kyc. en de Sovjet-Ume hebben tot dusver de
rijksregeering antwoord verstrekt op haar
vraag, of zy bereid zouden zijn de drie door
het hooggerechtshof van l^eipzig vrijgespro
ken Bulgaren toe te. laten.
De regeering te Praag heeft geantwoord,
dat zij weigert de Bulgaren toe te laten.
De Russische regeering heeft echter
medegedeeld volstrekt geen bezwaar tegen
toelating der Bulgaren te hebben.
Indien de Bulgaren naar Sovjet-Rusland
gaan, zouden zy daarheen reizen, of door
Polen, waartoe een Poolsch visum noodig is,
dame op bezoek hebt gehad, dan moet
ik veronderstellen dat er bij dien man
boven een dame geweest is.
Maar God, man! U denkt toch niet
dat een dame zoo... zoo iets gedaan kan
hebben?
Dit zakdoekje geeft veel te denken,
jiwux cu eveu uunsae zijn naru zooals u zelf kunt inzien; maar wie den
Heeft u kort geleden een dame op man vermoord heeft moeten we nog zien
uit te vinden. Er staat een voorletter op
dat doekje B dit kan ons misschien
iets helpen, maar niet veel, vrees ik. In
ieder geval, uw verklaring Is volkomen
voldoende. U neemt me wel niet kwalijk
da ik nu weer naar boven ga om mijn
onderzoek voort te zetten?
Hij keerde zich om en ging de kamer
uit en nam niet alleen het zakdoekje,
maar ook het goudkleurige haar mee.
Er kwam een onrustige uitdrukking op
redden. Zij was een dag te voren gearriveerd
om haar zoon te bezoeken- en woonde op een
kamer op de bovenste verdieping van de
centrale. Ten gevolge van den dichten mist
is men er nog •niél in geslaagd nauwkeurig
de oorzaak van de doorbraak vast te stel
len. i .lijft
Er bestaan twee mogelijkheden, n.l. een-
constructiefout in het toevoerkanaal of een
verkeerde handeling tijdens den toevoer van
water naar de centrale.
OOSTENRIJK.
ongeluk bij ski-wedstrijden in Vorarlberg.
By de wedstrijden onl het kampioenschap
ski-springen in Vorarlberg op de Woegele
by Dornbirn is de 20-jarige ski-looper
Giatzl uit Dornbirn over een steenhoop ge
vallen. Hij werd met gebroken schedel en
wervelkolom opgenomen. De wedstrijden
zijn at gelast.
ZUID-AFRIKA.
Overstroomingsramp in den
Oranje.Vrijstaat.
De Oranje-V rij staat wordt bedreigd door
een overstroomingsramp, zooals Zuid-Afrikj
nog niet heeft meegemaakt. Honderden
menschen hebben reeds hun woningen moe
ten ontruimen. De schade, welke tot nu toe
is aangericht door de ver buiten haar oevers
getreden Oranjerivier, wordt op meer dan
anderhalf millioen pond sterling geschat.
De by verordening der regeering in het
dal der Oranje-rivier en omgeving uitge
voerde bevloeiingswerken zijn vernield. De
meeste boeren hebben have en goed verlo
ren. Honderden stuks vee zijn verdronken
en door de rivier meegesleurd. Het Zuid-
Westelyke deel van den Vrijstaat is geheel
geïsoleerd. Geen trein kan meer de Oranje
rivier passeeren.
RUSLAND.
Versterking van het Roode Leger.
Vrijdag is te Moskou een conferentie van
hooge officieren van het Roode Leger ge
houden, waarin de waarnemende volkscom
missaris van oorlog wees op de verscherping
van den toestand in het Verre Oosten, waar
door uitbreiding van de Russisch^ militaire
macht noodig was. In een resolutie sprak
de conferentie haar vertrouwen in de re-
geering uit alsmede den wensch dat de mi
litaire verdediging van Rusland versterkt
zou worden.
ABONNEMENTSPRIJS: per
per kwartaal 2.90, per week 21
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
VOOR
OPGAVEN WORDEN VOOR
DONDERDAGAVOND 6 UUR
INGEWACHT
of direct per schip naar Leningrad, of per i
vliegtuig via Kowno,
De rijksregeering overweegt thans het i
^aanbod der regeering te Moskou.
Heden over de grens geleid?
len verwacht in ingelichte kringen, dat
de’Xrijgesproken Bulgaarsche beklaagden in i
het brandstichtingsproces, Dimitrof, Popof
en Tanef, vandaag zullen worden uitgewe
zen en buiten de Duitsche grens geleid.
De Kerstamnestie in Duitschland.
De vrijgelatenen moeten worden
behandeld als volwaardige volks
genooten.
Naar de officieele Pruisische president
mededeelt, heeft de Pruisische minister
president naar aanleiding van de Kerat-
amnestie verklaard, dat de Schutzhaftlinge,
die thans zyn vrijgelaten, zich niet moeten
beschouwen als uitgestooténen, doch er naar
moeten streven den weg naar de volksge
meenschap terug te vinden. Bij beschikking
van de geheime staatspolitie mag den ont
slagenen van de zyde der overheden en de*
openbare meening geen bizondere moeilijk
heden in den weg worden gelegd. Het doel
der groote vrijlatingsactie zal toch dan pas
volkomen worden bereikt, wanneer overal in
den geest van den wensch van den Pruisi-
schen premier de ontslagen Schutzhaftlinge
zullen worden behandeld als volwaardige
volksgenooten.
Naar het bureau der geheime staats
politie in dit verband opmerkt, mógen na
tuurlijk oude strijders der nationaal-socia-
listische beweging, in het bizonder de leden
der S.A. en S.S., door maatregelen ten
gunste van de vroegere politieke tegenstan
ders niet worden benadeeld. Evenwel zal
juist by de oude nationaal-socialisten be
grip kunnen worden verwacht, dat de zege
dan pas volkomen is, wanneer allen, ook de
vroegere tegenstanders gewonnen zullen
zijn voor den nationaal-socialistischen
volksstaat. Misplaatst zou het daarom zyn
de ontslagen gedetieerden principieel en
voor altijd afzydig te houden van de orga
nisaties van den nieuwen staat.
De Pruisische premier wil niet, dat deze
volksgenooten alleen, omdat zy in een con
centratiekamp waren, zullen worden bena
deeld, zoodat hun byv. het aannemen van
een werkovereenkomst alleen al ohmogelijk
zou worden gemaakt, omdat zy vroegere
Schutzhaftlinge zyn.
FRANKRIJK.
De overstroomingramp bij Colmar.
De lijken van de bij de overstroomings
ramp te Orbey verongelukte arbeiders kon
den nog niet worden geborgen. Het zijn
drie Franschen, drie Zwitsers en drie Ita
lianen. Het dak van. de centrale werd door
bet water ingedrukt en het geheele gebouw
overstroomde. De beide arbeiders, die zich
konden redden, zagen nog kans ook de moe
der van één der verongelukte arbeiders te
en neer te loopen en zijn oog viel op de
brieven, die op den schoorsteenmantel
kleermakersrekeningen, een briefje van
de garage over een paar reparaties aan
de auto, drie inventaties. maar bij het
zien van de laatste enveloppe begonnen
zijn oogen te schitteren. Van Tracy!
riep hij uit en scheurde de enveloppe eenlge moeilijke zaakjes heeft opge-
vlug open. Deze bevatte slechts een kort
briefje:
„Beste Dick.
Ik blijf nog tien dagen weg. zoodat het
jachtpartijtje dat ik op mijn buiten in
Hertfordshire zou geven, wordt uitge
steld. In dien tijd krijg je een anderen
buurman. Ik heb mijn woning afgestaan
aan een oud kameraad, Charley South-
well, over wien ik wel eens met je ge
sproken heb. Ik ontmoette hem In Mar
seille en daar zijn eigen huls geschil
derd moet worden en hij deze dagen bij
zondere redenen heeft om zich wat ach
teraf te houden en ook liever niet in een
hotel wil logeeren, komt hij een poosje
zijn intrek in Belvoir Mansions nemen.
Je kunt hem best eens op gaan zoeken.
Hij is erg gesloten dat brengt zijn
baantje mee maar als je hem aan het
boomen kunt krijgen, zul je zien, dat hij
een heel onderhoudende kerel is. Tot
ziens.
knapt.
Maar hoe weet u dat zoo opeens?
U hebt toch gezegd dat u niets van den
man atwist.
Singleton reikte hem den brief over.
Deze brief lag bij een paar anderen, die
in mijn afwezigheid gekomen waren. Ik
heb ze daarnet pas doorgekeken.
De inspecteur las snel den brief.
Southwell, nep hij uit, zich den naam
herinnerend. Wie weet of hij nu ook
weer niet met een onderzoek bezig was.
Wat er in dien brief staat doel wel aan
zooiets denken. „Bijzondere redenen om
zich achteraf te houden, liever niet in
een hotel logeeren!” Ik moet mij met
uw vriend in verbinding stellen.
Hij is in Parijs.
Ja, maar als ik hem een telegram
stuur, is hij morgen hier. En ik moet er
achter komen waar de vaste woonplaats
van mr. Southwell was. Daar kan ik mis
schien iets gewaar worden. Hier heb ik
alleen het lijk en het zakdoekje! Als u
het goed vindt zal Ik dezen brief behou
den.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25
by slag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den pry’s.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de Voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
pry’s. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zyn.
Ion té noodige uitgaven op zich neemt, roen
in Juli 1933 de Sapiens deze verplichting j vlieg
niet meer is nagekomen, is zy gerechtelij\l De
geliquideerd. p.aanb
De benadeelde verzekerings-maatschap- i
pijen moeten voornemens zyn den Franschen I Vit
slaat en de stad Bayonne ter verantwoor- de*'i
d;ng te roepen, wegens de bedriegerijen voor
den staatsraad.
Het socialistische blad „l’Appèl” beweert,
dat het zeker schijnt te zyn, dat de Parij-
sche politie-prefect Chiappe nog eenige da
gen geleden de gast is geweest van Savisky.
Het schandaal
dit alles
zienbarende gebeurtenissen, die zich van
19281932 afspeelden rondom
Hanau, die ziek ook bezondigde
zeer onzuivere zakenpraktyken, waarbij zy
zich niet alleen van een paar obscure bla
den bediende, maar bovendieh erin wist te
slagen den bekenden senator Klotz, als
mede verschillende afgevaardigden, in haar
■netten, te verstrikken. Het Fransche mini
sterie voor buitenlandsche zaken en dat
voor financiën speelden by de eindelooze
verhooren en onderzoekingen een grooter
ro’ dan hun lief was. Tenslotte echter werd
madame Hanau in 1931 tot twee jaar ge
vangenisstraf veroordeeld, haar vroegere
man en geldschieter Lazare-Bloch tot an
derhalf jaar, terwijl senator Klotz door zyn
plotseling sterven uit de handen der aard-
sche rechters bleef.
Inmiddels krijgt men den indruk, dat het
financieels schandaal t®. Bayottne een nog
veel heviger deining zal’ veroorzaken, dan
de knoeierijen van madame Hanau.
Over het verblyf van den zwendel aa1 tast
men nog in het duister.
De vrouw van den oplichter, die in de
Parijsche society een groote rol heeft ge
speeld, heeft Parijs nog niet verlaten. Zij
weet blijkbaar ook niet waarheen haar echt
genoot gevlucht is.
(lOIINHE COURANT.
bezoek
scherp.
I Wetende, dat de spiedende oogen hem
in gespannen aandacht gadesloegen, be-
heerschte Singleton zich met groote
krachtsinspanning.
Ik ben in zes weken niet in dit huis
geweest, antwoordde hij kortaf daar
uit kunt u afleiden of ik hiel’ kortge
leden een dame kan hebben ontvangen.
De Inspecteur lachte.
Wees maar niet boos kapitein Sin- kapitein Slngleton’s knap gezicht en hij
gleton. Ik moest u deze vraag wel doen, Hoot zachtjes. Dat zakdoekje was juist
want kijkt u eens wat ik onderaan de I iets om de politie op een spoor te bren-
trap in de vestibule gevonden heb. j gen. In zijn verbeelding zag hij inspec-
De inspecteur haalde een stukje zijde leur Lavers al met jjet doekje In de i
Het kleine Zuid-Fransche stadje Bayonne,
waar m^ar een dertigduizend menschen
wonen en waar in dp zeventiende eeuw de
bajonet moet zijn uitgevonden, is plotse
ling wereldberoemd geworden in verband
met een financieel schandaal dat nauwe
lijks zijn weerga heeft. De persoon, die bij
dit schandaal de voornaamste rol speelt, is
Stavisky, van oorsprong een Roemeen, die
al jaren geleden zich in Frankrijk heeft ge
vestigd en trouwens reeds in 1904 als
Fianschman is genaturaliseerd. Door de
vlucht heeft hy zich aan een arrestatie
weten te onttrekken, hetgeen echter niet
gelukte a.an zijn strooman, den directeur
van het Crédit municipal de Bayonne, Tis-
sier. Stavisky gaf „bons” uit, die eerst in
de provincie, maar ook later te Parijs groo-
ten aftrek! vonden. In een oogenblik tijds
verdiende hy hiermee meer dan 200 mil
lioen francs. De heele zaak was echter één
groote zwendelpartij, maar dank zij de om
standigheid, dat de leider der onderneming
in de Fransche society en onder de politici
talryke klanten had, kon hem langen tijd
niets gebeuren. Bovendien schijnt Stavisky
verscheidene kranten den mond te hebben
gestopt door ze met belangrijke bedragen
te steunen. Het publiek richtte tot de pers
wel verschillende klachten, maar het klop
te aan doovemansdeuren.
De zwendelpraktyken van Stavisky da-
teeren al van den ty’d, dat hij nog maar
was jgg^jjds
leider van een bekend Parijsch theater en
maakte van deze positie gebruik om tot
allerlei afpersingen over te gaan. Van 1915
af' begon hij ook op de beurs, te knoeien
met vervalschte chèques enz- Hij verdien
de hiermee millioenen. Hy kwam wel-is-
waar in de Santé-gevangenis terecht, maar
daar ook ministers tot zyn klanten be
hoorden, kwam er aan zyn opsluiting vry
spoedig een einde.
Weer op vrije voeten, stichtte hy opnieuw
tientallen obscure maatschappijen, waar
door wederom het goud zyn zakken bin
nen stroomde.
Momenteel is hij echter spoorloos
dwenen; het schynt, dat hij de wyk
Venezuela heeft genomen. De officieele ver
ontwaardiging is groot en voor de regee-
ringsoppositie doet zich de welkome gele
genheid voor de Vossische' Zeitung ves
tigt hierop o.m. de aandacht éënVnder-
zoek in te stellen naar het feit, wiej Sta
visky tot dusver heeft gedekt, wie hdm in
1926 na de affaire der beursvervalsching
uit de gevangenis heeft bevry’d en wie hem
tydens zyn activiteit te Bayonne in be-
scherming nam en steunde. Dat de Liberté,
