IER?
HONIG'S VERMICELUSOEP 6 borden voor 15 ets.
Wat hel/ten goed
getrainde srderen,
50-35-20
Beurs van Amsterdam.
meening aan te tnonen, dat onze bemoei
ingen niet vergeefsch zijn geweest en dat
ten slotte een weg zal worden gevonden tot
de definitieve wormrttg van een nieuw in
ternationaal economisch organisme in Mid
den-Europa, dat natuurlijk ook zegen ryke
uitwerkingen zal hebben op de naburen van
IfiWEDEN.
Sterilisatie van geestelijk gestoorden.
Mmisteneele toelichting.
Binnenkort zal ook hier te lande een wets
ontwerp. worden ingediend inzake de sterili
satie van geestelijk gestoorden, in zijn toe
lichting by het ontwerp ?egt da minister
van justitie Schlyter dat er althans wat be
lieft de sterilisatie van geesteljjk gestoor
den in het algemeen gesproken een eenpari
ge meening bestaat dat een wetgevende
maatregel, welke sterilisatie toelaat £n
daardoor het ontstaan van minderwaardige
nakomelingen verhindert, uit maatschappe
lijk oogpunt geoorloofd is.
Het ontwerp van deze „wet tot sterilisatie
\an bepaalde geesteszieke, zwakzinnig of
aan een andere storing van hun geestver
mofeens lydenden" is beperkt tot perso
nen die op grond van geestesziektezwak
zinnigheid of een andere storing van hun
geestvermogens duurzaam het vermogen
missen om een geldige toestemming tot
steriliseering te geven. Ten aanzien van
personen, die bekwaam zijn tot een rechts
handeling bestaat reeds thans aldus de
minister de mogelijkheid sterilisatie te
doen geschieden in al die gevallen waar dit
kan worden beschouwd in overeenstemming
te zyn met het belang van de maatschappij.
Voorwaarde voor een sterilisatie van der
gelijke personen is afgescheiden van de
aanwezigheid van oogmerken van eugenisti-
schen, socialen, humanitairen of crimineel-
politieken aard dat de betrokkene zelf
zijn toestemming geeft.
De sterilisatie, welke het ontwerp beoogt
sterilisatie van personen, wel'ke aan een
zoodanige storing van hun geestvermogens
lijden, dat zy het vermogen missen een gel
dige toestemming tot sterilisatie te geven
zal toegelaten zyn op sociale en op euge-
nistische indicaties, dus waar er op grond
van de geestelijke storing onvermogen aan
wezig is om in de toekomst de zorg voor
kinderen op zich te nemen benevens waar
er aanleiding is 'om aan te nemen, dat door
erfelyken aanleg op nakomelingen geestes
ziekte of geesteszwakte zal worden overge
bracht.
Sterilisatie mag tot dusver alleen geschie
den na toestemming van den geheeskundi-
gen raad van het ministerie van binnenland-
sche zaken. Er is thans evenwel een spe
ciale bepaling ontworpen voor geestelyk ge
stoorden; als twee ,geneesheeren meen en dat
het in de wet aangegeven oogmerk van ste
rilisatie aanwezig is, dan mag zonder toe
stemming van den geneeskundigen raad
hiertoe worden overgegaan op voorwaarde,
dat bepaalde aangeduide personen (echtge
noot, voogd gestichtsgeneesheer, directeur
van een inrichting) hun goedkeuring geven,
De sterilisatie moet geschieden door ge-
Tieesheeren en alleen door een ingrijpen van
zoodanigen aard, dat er in het algemeen
geen nadeel voor de gezondheid mee ge
paard gaat#
Voorgesteld word^ dg wet op 1 Januari
1936 in werking te doen treden.
BINNENLAND.
Koningin en Prinses te Unterwasser.
Deelneming aan sportleven.
Eei| bijzondere correspondent van het
Handelsblad te Unterwasser vertelt en
kele bijzonderheden over het verblijf van
H. M. de Koningin en Prinsse Juliana.
Met haar gevolg hebben de hooge gas
ten intrek genomen in hotel Sternen,
van waaruit zich een wonderlijk pano
rama opendoet Begunstigd door voort
durend mooi weer, in een atmosfeer, die
verjongt, verre van de drukte, die in
mondaine sportoorden pleegt te zijn, be
leVen de vorstelijke personen hier ge
noegelijke dagen. De bevolking van Un
terwasser, evenals die van het geheele
dal, Is opgetoogen over dit bezoek, en
waar de Prinses zich vertoont wiss.lt
een eerbiedig groeten met een soms
spontaan gejubel af Zoowel Koningin
als Prinses nemen levendig deel aan het
sportleven; vooral de Weensch—Zwitser-
eche skischool, die te Unterwasser een
bekende en uitstekende Zwltsersche
ski-er leidt, hebben haar belangstelling
in het bijzonder die van de Prinses
Maar'ook bij de tailingpartijen en het
ski-kjöring ziet men onze Prinses vaak,
terwijl onze Landsvrouwe met haar ge
volg de schaatsen onderbindt om te
zwieren over het blinkende ijs Bij de
kleine tochten, van het hotel uit onder
nomen, vindt men Kpningln en Prinses
zich vrij bewegend en zich ongedwongen
onderhouden met de gasten In den
vroegen .morgen kan men de Prinses
soms uit het hotel zien komen. Sportiel
gekleed wanneel zij er alleen op uit
trekt voor een wandeling in do omgeving
door de zachte blankheid der besneeuw
de wegen, langs de fijne omlijsting van
heesters en boomen. Er is In deze heele
omgeving geen zweem van een „Alp-
druck" te bespeuren!
De winkelier ip het dorp, waar ik ciga
retten kocht, begon zonder te weten dat
ik Nederlander was, een heel verhaal te
vertellen over rfioeder en dochter, die hij
samen gezien had. toon hij een bestel
ling afleverde in de keuken van het
hotel. Deze praatgrage man roemde den
eenvoud der vorstelijke personen, en het
deed mij goed dit uit den mond van een
eenvoudig mensch te vernemen.
Naar ik nog hoor, wordt een dezer
dagen ook Prins Hendrig hier verwacht.
Inmiddels heeft het gezelschapsleven
in het plaatsje een bijzonder cachet ge
kregen door het gevolg der Koningin,
dat zich onder de gaSten gemengd heeft
en dat uit het geheele gebied menschen
naar Unterwasser trekt.
Toepassing Omzetbelasting.
Ongegronde bezwaren.
Naar vernomen wordt maken sommige
winkeliers er bezwaar tegen om aan fa
brikanten-leveranciers de, door dezen
aarf hen in rekening gebrachte omzet
belasting te betalen.
In verband hiermede wordt er aan
herinnerd, dat de omzetbelasting l Jan.
1954 in werking is getreden en dat de
fabrikanten bij levering aan andere fa
brikanten en aan groot- en kleinhande
laren de door hen betaalde belasting op
de factuur afzonderlijk in rekening moe
ten brengen. (Bij leveringen aan ande
ren dan labrlkanten, groot- en klein
handelaren, kunnen de fabrikanten de
omzetbelasting afzonderlijk in rekening
brengen).
Het ligt, in de bedoeling binnenkort
een aanvang te maken met de controle
op de naleving van de omzetbelasting-
wet De ambtenaren, die deze controle
zullen houden, zullen aan de fabrikan
ten zoo noodig inlichtingen verstrekken
over de wet en haar uitvoeringsvoor
schriften.
Op één misvatting omtrent de wet
worde hier reeds gewezen. De meening
schijnt rt.J. te bestaan, dat een vóór 1 Ja
nuari 1934 met een fabrikant afgesloten
koopovereenkomst tot gevolg heeft, dat
geen omzetbelasting verschuldigd is, ook
al wordt het gekochte nó dien datum
geleverd. Deze onvatting is onluist, om
dat de wet de belastingschuld verbindt
aan de levering. Over vóór i Jan. 1934
van fabrikanten gekochte, zelfs aan hen
betaalde, goederen, welke on of na 1 Ja
nuari 1934 worden geleverd, moet der
halve omzetbelasting woiden betaald.
Het 8e regiment infanterie.
120-jarig bestaan.
"Het 120-jarig bestaan van het achtste
regiment infanterie is te Arnhem fees
telijk herdacht met wedstrijden op het
Vltesse-terrein en een filmvoorstelling in
het Rembrandttheater waarbij o.a. ook
aanwezig waren de commandant der
zouden verzetten. Het zijn slechts de
socialistische arbeiderslelders, die het
niet kunnen verzetten, dat er thans bui
ten hen om geregeerd wordt
Terugkomende op de kwestie der bin-
nenlandsche partijverhoudingen ln Oos
tenrijk, zeide minister Schmitz nog, dat
de nationaal-socialisten een partij vor
men, welke men niet moet onderschat
ten Dit doet de regeering dan ook geens
zins. Wij bereiden ons voor op een lan
gen stiijd. De nationaal-socialisten be-
scnikken ongetwijfeld over veel geld,
maar toch had minister Schmltz den in
druk, dat' hun groei tot stann is geko
men. Er zijn verschijnselen die erop wij
zen, dat er reeds hier en daar een zekere
afbrokkeling plaats heeft.
Onderwijzer-wachtgelder.
Antwoord van den minister.
Op de vragen van het Tweede Kamer
lid den heer Suring in verband met de
bedreiging met toepassing van het zesde
lid van art. 51 der Lager Onderwijswet
1920 (geheel of gedeeltelijk vervallen van
het wachtgeld), ten aanzien van een on
derwijzer-wachtgelder bij het bijzonder
onderwijs in geval van niet-aanvaarding
van een hem aangeboden tijdelijke be
trekking bij het openbaar lager onder
wijs te Wassenaar, beantwoordt minis
ter Marchant bevestigend de vraag: „Is
het juist, dat een onderwijzer-wacntgel-
der, di^ zyn geheelen diensttijd van 35
jaar bij het bijzonder onderwijs had
doorgebracht, gedreigd is met deze toe
passing, indien door hem een hem aan
geboden tijdelijke betrekking bij het
openbaar lager onderwijs te Wassenaar
niet werd aanvaard?"
Verder antwoordt de minister:
„Te Wassenaaf is voor het tijdelijk in
vallen als onderwijzer bij een openbare
ulo-school de bedoelde onderwijzer
wachtgelder aangewezen. Om twee rede
nen. Vooreerst was het vinden van een
invaller niet gemakkelijk, omdat hij in
het bezit moest zijn van verschillende
akten, waarover de „aangewezene be
schikt In de tweede plaats ls de wacht
gelder reeds vele jaren te Wassenaar
werkzaam geweest. Hij is bij de ouders
der schoolgaande kinderen aldaar bej
traal Beheer als gevolg van de tijdsom
standigheden ln zeer belangrijke mate
en zeiis op prinsipleele punten veran
derd ls. Uit dezen gezichtshoek gezien,
zal ons boek niet alleen de geschiedenis
van Centraal Beheer geven, maar tevens
een hulde zijn aan de nagedachtenis
Van haar stichter en eersten directeur
mr H. de Kruyff Jr., en ook een hulde
aan hen, die hem in de eerste moeilijke
jaren bijstonden en aan de velen, die in
de verloopen jaren Centraal Beheer heb
ben gesteund en er toe hebben bijgedra
gen de organisatie tot haar tegenwoor-
digen bloei te brengen."
De geschiedenis wordt dan ln 5 hoofd
stukken uitvoerig beschreven: ontstaan
en oprichting van „Centraal Beheer",
waarin wij o.m uiteengezet vinden hoe
het denkbeeld van de stichting eener
vereeniging, die de onderlinge verzeke-
rings-organisaties der werkgevers in
vollen omvang zou adminlstreeren, ge
rezen is. Daarop volgen hoofdstukken
over de perloden waarin de geschiedenis
-van „Centraal Beheer" kan worden ver
deeld, over de elf bij haar aangesloten
vereenigingen („leden"), en over haar
inwendige organisatie.
Het boek geelt een rijker inhoud, die
ons doet zien hoe ontzaglijk veel arbeid
de werkgevers en hun organisaties heb
ben verricht eer „Centraal Beheer" tot
zijn vollen omvang van tegenwoordig
ontwikkeld was. Het boek sluit met een
overzicht van de bestaande sociale ver
zekeringen, voor welker unificatie en
vereenvoudiging „fentraal Beheer"
krachtig ijvert. Van personalia, bijlagen,
registers en portretten is het werk in
ruime mate voorzien. Voorop gaat een
ai beelding van een buste van mr. H. de
Kruyff Jr. De samensteller van het boek
is de heer R. W. van Wieringen. Het'is
op royale wijze en met veel smaak uitge
voerd.
Voorkoming van executie van landelijke
eigendommen.
Algemeente wettelijke regeling in
voorbereiding.
Het Tweede Kamerlid Cramer had den
minister van Justitie vragen gesteld be
treffende het nemen van maatregelen
tweede divisie, generaal-majoor Nauta
Pieter, de commandant van Bronbeek,
generaal-majoor Reinders, de comman
dant kolonel Van de Wall Bake, de com
mandant van de 4e infanterie brigade
kolonel Seyffardt, luitenant-kolonel Vie-
hoff commandant 8e regt. inf. en vele
andere officieren. Nagenoeg alle onder
officieren en manschappen van het 8e
woonden de voorstelling bij.
De offlcieele herdenking van het 120-
jarig bestaan had te voren plaats gehad
ln de Menno van Coehoornkazerne.
Omzetbelasting en blikvleesch.
De Crisisrundvee Centrale maakt be
kend, dat ook na het ln werking treden
van de omzetbelasting de verkoop van
rundvleesch ln blik dient te geschieden
tegen een prijs van 36 cent p?r kg-blik.
In dezen prijs is de omzetbelasting
derhalve Inbegrepen.
Minister Schmitz over Oostenrijk.
De Nat.-Socialisten niet onderschatten.
Nieuwe grondwet heeft tot doel de
versterking der regeeringsautori-
tfit. I
Zooals rééds gemeld is, is te 's-Gra-
venhage aangekomen de Oostenrijksche
Bondsmlnister voor Sociale Zaken, de
heer R. Schmltz.
De heer Schmitz was zoo vriendelijk
een redacteur van het Nederlandsche
Corr -bureau gistermiddag in het gebouw
van het Oostenrijksche gezantschap aan
de Koninginnegracht te ontvangen, en
hem een uiteenzetting te geven van de
verhoudingen, welke heden ten deze in
Oostenrijk bestaan.
Zooals men weet zal minister Schmltz
vanavond een voordrapht houden voor
de Roomsch-Katholieke Sociale Studie
club over de corporatieve idee bij de
aanstaande Oostenrijksche grondwets
herziening.
In aansluiting daaraan stelden wij
minister Schmitz allereerst de vraa« *We
het met die grondwetsherziening stand
De arbeid, zoo antwoordde de minis
ter, welke daarvoor noodig is, is in vol
len gang Wij behoeven ons echter ln
deze materie niet te overhaasten. De
nerzlening is in eqp stadium van voor
bereiding, zoodat het Kabinet zijn hou
ding nog niet bepa&ld heeft.
Als ik, zoo vervolgde de minister, de
algemeene principen welke aan de nieu
we Grondwet ten grondslag zullen lig
gen, moet samenvatten, dan zou lk in de
eerste plaats willen noemen- versterking
der Regeeringsautorifcpit.
De practische ervaringen bewijzen de
noodzakelijkheid van deus hervorming.
Daanaast en daarmee samen ging ftet
afbreken van pile staatsvljandelijke
ganisatles. Bij alle vrijheid der discussie
moet de autoritaire leiding van den staat
verzekerd zijn.
In verband hiermede vreegen wij mi
nister Schmitz zijn meening omtrent de
partijverhoudingen in Oostenrijk. In
antwoord hierop merkte deze op, dat de
houding der Regeering bij de sociaal
democraten geen steun ondervindt. Zelfs
was de socialistische haat ln sommige
gevallen zoo groot, dat zij met hun bit
terste vijanden, de nationaal-socialisten,
in één front de Regeering bestreden. Het
spreekt vanzelf, dat de gevolgen van
deze houding voor de seeiaal-democratle
niet uitgebleven zijn, Met nadruk ont
kende minister Schmitz, dat het de ar
beiders zouden zijn, welke zich door het
kabinet-Dollfuss onderdrukt zouden ge
voelen en welke zich tegen de regeering
kend. Hij is 53 jaar oud en in Juni 1.1.
op wachtgeld gesteld. Zijn wachtgeld be
draagt 3841. v
Gewetensbezwaren gelden wèl.
„De wachtgelder beriep zich niet op
gewetensbezwaren; hij beriep zich alleen
op het feit, dat hij zijn geheelen dienst
tijd (35 jaar) bij het bijzonder katholiek
onderlijs is werkzaam geweest en „per
soonlijk de katholieke beginselen aan
hangt."
„Er zijn talrijke roomsch-katholieken
bij het openbaar onderwijs werkzaam.
Het verzet tégen het tijdelijk invallen
op de plaats, zijner inwoning acht de
minister, vooral ln dezen tijd, een treu-'
rig bewijs van gemis aan plichtsbesef.
„Hij stelt er Intusschen prijs op hier
aan toe te Voegen, dat hij den indruk
heeft, dat ook de wachtgelder ln dezen
zijn burgerplicht zou hebben verstaan,
ware het niet:, dat het gemeentebestuur,
door een anderen wachtgelder te kiezen,
op andere wijze aan zijn weifelen een
einde had gemaakt.
„Ofschoon de wet den minister de vrij
heid liet voor de genomen beslissing, zou
hij in dit eerste geval van dien aard an
ders hebben beslist, indien hem de mo
gelijkheid voor den geest had gestaan,
dat een lid van de Staten-Generaal een
beroep had gedaan op een toezegging,
door een zijnèr ambtsvoorgangers uitge
sproken in een tijd, toen een toestand,
als wij thans beleven, niet was te voor
zien. Hij vertrouwt, dat een weigering
in een geval als dit in de toekomst niet
zal voorkomen, nu hij zijn oordeel daar
over heeft te kennen gegeven. Hij be
houdt zich de vrijheid voor, ln denzelf
den zin te beslissen, indien onverhoopt
een soortgelijk geval zich mocht voor
doen. Voor gewetensbezwaar zal hij wij
ken. omdat dit verband legt met 3e
oersoonlijkheld en omstandigheden"
van den wachtgelder."
„Centraal Bpheer".
Gedenkboek zilveren juj>}leum.
Hef is deze? dagen (14 Januari) een
kwart eeuw geleden, dat „Centraal Be
neer" voluit de Coöperatieve Vereeni
ging Centraal Beheer weid opgericht-
Ter gelegenheid van dit in sociaal en
economisch opzicht zoo belangrijke jubi
leum is een geïllustreerd gedenkboek
van meer dan 5üü bladzijden druks ver
schenen, dat de geschiedenis dezer orga
nisatie bevat. Het behelst, na een inlei
ding van den heer ïr. O. F. ötork te Hen
gelo, den voorzitter van den Raad van
Toezicht, „een wcord vooral" van de
directie, de heeren dr F. E, Posthuma,
mr. J. L. C. van Meerwijk en H J. Bayer.
Deze schrijven o.m.:
„Uit de volgende bladzijden zal blij
ken, dat het herhaaldelijk buitengewone
omstandighedenn zijn geweest en wij
denken daarbij vooral aan ,de oorlogs
jaren van 1914 tot 1918 die Centraal
Beheer de gelegenheid hebbe^geboden,
haar lyerkingssie^r uit te ^reiden en dl.e
haar een viiiflht deden betreden. waar
van de ontwerper i« zijn stoutste yep-
wachttngen zich geen beeld heeft kan
nen vormen, omdat hU de vereeniging
niet anders kon zien. dan ln het kader
van zijn tijd. Maar dat die uitbreiding
mogelijk was, is een bewijs temeer voor
den genlalen geest en den ruimen blik,
waarmede mr De Kruyff de statuten
ontwierp, die thans na vijf en twintig
Jaren nog vrijwel onveranderd de grond
wet der vereeniging vormen en zulks
niettegenstaande het karakter van Cen-
van Regeerirj*pwege ter voorkoming van
executie van Tuinders fn Noord-Holland,
die niet ln staat zijn de polderlasten te
betalen.
De minister heeft hierop geantwoord,
dat zijn ambtgenoot van Waterstaat zijn
aandacht gevestigd heeft op enkele ge
vallen, waarin een dwangbevel ls uitge
reikt wegens achterstallige polderlasten.
Met het oog op de consequenties, die
maatregelen ter vookoming van execu
tie zonder meer van sommige ingelan
den zouden hebben op den pmslag van
polderlasten over de overige ingelanden,
acht de minister dergelijke maatregelen
minder, 'gewenscht. Daarbij komt, dat
bedoelde maatregelen zouden moeten
steunen op een wet, welker voorberei
ding en totstandkoming eenlgen tijd zou
vorderen. Het is op die gronden, dat de
minister van oordeel ls, dat het vraag
stuk der achterstallige polderomslagen
moet worden bezien in het kader van de
meer algemeene wettelijke regeling ter
voorkoming van executie van landelijke
eigendommen, welke in voorbereiding is.
EERSTE KAMER.
Drie wetsontwerpen zonder hoofdelijke
stemming aangenomen.
Volkenbondsleening aan
Oostenrijk goedgekeurd.
In de gisterenavond gehouden verga
dering kwam allereerst aan de orde het
wetsontwerp voorbehoud der bevoegdheid
tot toetreding tot het ontwerpverdrag
betreffepde de invoering of de handha
ving van methoden tot vaststelling van
minimum loonen (Genève 1928).
Dit wetsontwerp werd z. h. st. aange
nomen.
Vervolgens ls aan de orde het wets
ontwerp goedkeuring van het Oosten
rijksche protocol van 15 Juli 1932, als
mede voorziening ten aanzien van die
goedkeuring.
De heer Van Citters (a.r.) is van mee
ning, dat niet vaststaat dat de Volken-
bqndsleepipg. Oqstenrljk werkelijk hei
pén za|.
Voorts vraagt spreker welké de juiste
beteekenls is der aap Nederland gegeven
garantie, aangaande rentebetaling en
aflossing. Spreker had liever gezien, dat
Nederland ware overgegaan tot een zelf
standige leening, gelijk Zwitserland
heeft gedaan, waarbij het speciale voor
deden wizt tg bedingen Ook acht spre
ker het bezwaarlijk, dat wij nu eenmaal
op dien weg zijn geraakt, welke wij niet
zoo spoedig kunnen verlaten, en waar
door Nederland met de voormalige ge
allieerden aan één tafel zit Spreker
vreest dat Naderland zich niet zal kun
nen onttrekken aan een tweede leening.
Spreker wensent de uitspraak van de
regeering, dat Nederland niet meer kan
meewerken aan verdere transacties.
De Minister van Euitenlandsche Za
ken zegt, dat wat de garantie betreft, de
afvlkjfêllfig jjer leening onder toezicht
staat van een VolkenbQndsyeytegenwoor-
diger. Spreker acht die garantie afdoen
de Van Zwitserland ls bekend, dat het
traditioneel ptet deelneemt aan inter
nationale leenipgep. pe door dat land
bedongen voordeelen zijn niet zoo be
langrijk. Spreker verzekert dat Neder
land niet verder aan leeningen zal deel
nemen, als het resultaat der verstrekte
leening te wenschen mocht overlaten.
Dat Oostenrijk aan zijn verplichtingen
zal voldoen, staat voor spreker vast.
De heer Van Citters repliceert, waar-
«nis longen en hart niet meewillen
Hoofdvoorwaarde bij sportpres
taties is een goeoe ademhaling.
Keel en strottenhoofd moeten
dus worden ontzien, want de
geringste verkoudheid bemoei
lijkt de ademhaling.
Wybert behoort daar-
om tot de uitrusting
L van den sportsman.
Verlaagde prijzen
na het ontwerp z. h. st. wordt aangek
nomen.
Tenslotte was aan de orde het wets
ontwerp naturalisatie van dr B L. van
der Waerden, welk ontwerp eveneeps z
h. st wordt aangenomen.
De vergadering werd te 9.15 uur geslo-1
ten.
GEMENGDE BERICHTEN.
Een vreemde geschiedenis.
V.D. meldt uit Heerlen:
Begin December meldde zich aan hef.
Duitsche consulaat te Heerlen een mani.
van Belgische nationaliteit, die zich ter
beschikking stelde tot het geven van ln-J
lichtingen betreffende Belgische militalJ
re zaken.
Op het consulaat werd den man ge-|
antwoord, dat men order had, personeni
die dergelijke inlichtingen kwamen ver-;
strekken, te verwijzen naar het hoofd
bureau van politie te Aken.
Daar de man echter beslist weigeiSe;
paar Dultschland te gaan, vonden enkelé-
onderhouden te Heerlen plaats. Vóór dat
dit geschiedde had de Belg in 't Franself
een schriftelijke verklaring afgelegd, dat
hij bereid was alle Inlichtingen te gevent
welke in zijn bezit waren over militair#
zaken.
Het eerste onderhoud vond plaats lif:
een hotel te Heerlen. Behalve de Bels'
waren bij dit onderhouö aanwezig twef
heeren en een dame uit .Aken. Er weré
bij den Belg op aangedrongen, dat hij dé
mededeellngen, welke hij te doen hadf
te Aken zou afleggen De Belg bleef er
echter bij, dat hij niet naar Aken wildi»
gaan.
Twee dagen later had opnieuw een c
derhoud plaats en het bleek den
toen, dat het, ondanks zij
houding, in de bédoeling van de
schers lag, hem heimelijk naar
over te brengen. Hij was echter op
hoede. Besloten werd n.l. dat een dei
bespreking, waarbij de Belg
zijn mededeellngen zou doen aan
autoriteit van den Dultschen
te Kerkrade zou plaats hebben. De t
naar Kerkrade zou per auto geschieden.
Gedurende den tocht bemerkte de Belg,
dat men niet naar Kerkrade reed, zooak
de opdracht was, doch dat men naar
Aken ging. Vlak voor de grens zag hij
kans, uit den auto te springen.
Omtrent deze zaak vernemen wij, dat;
de Belg, dien de Duitschers naar Aken
wilden brengen, een redacteur ls van
een Belgisch dagblad, die zijn aanbie
ding op het Duitsche consulaat had ge
daan om persoonlijk te onderzoeken, in
hoeverre een door een Poolsch blad ge
publiceerd bericht, volgens hetwelk ln
Dultschland was opgericht een Patriot-;
tische Liga, welke ten doel heeft, bul-|
tenlanders naar Dultschland te lokken;
voor het doen van mededeellngen om-:
.trent militaire zaken, Juist was.
De politie te Heerlen heeft thans deze.
vreemde zaak ln onderzoek
Hevige brand te Den Briel.
Het fraaie oude stadhuis een oogenbük
door de vlammen bedreigd.
Drie panden in asch gelegd.
Gisteravond heeft in Den Briel,ln def
Coomentstraat een hevige brand gewoed,4
waarbij het fraaie oude stadhuis, g$t ife;
de zestiende eeuw gepand i§, gfoqt gerj
vaar hee(t geloqpen Pooi de vfammenf
te worden vernield,
Door het omvallen van een ladder In
de manufacturenzaak van den heer v. <L
S. ln genoemde straat viel een branden-1
de petroleumkachel' om, met het nood-j
lottlge gevolg dat het vuur zich in een
ommezien meedeelde aan de zeer brand
bare omgeving In minder dan geen tijd
stond dan ook het geheele magazij:
lichter laaie.
Het vuur deelde zich ook mede aan een
naast den manufacturenwinkel gelegen
drogisterij, die weldra ook geheel in
vlammen stond. Tenslotte geraakte ook
een kantoorgebouwtje van de „Auto
maat", waarin een aantal petroleum
vaten waren opgeslagen in brand.
De straat is ter plaatse slechts vier
meter breed en door den feilen gloed
ontstond groot gevaar, dat het yifu(!
over zou slaan naar het stadhuis.
De Brielsche brandweer, dl espqedig
ter plaatse was, achtte het dan ook
raadzaam om direct assistentie te vra
gen van de brandweren te Rotterdam en
Oostvoorne.
Met kracht werd het vuur aangetast
De hitte was zo ohevig, dat de ruiten
van het stadhuis sprongen en de gordij
nen schroeiden.
Omstreeks elf uur was het gevaar o1
zijn hevigst, doch met groote energie
werd het vuur bestreden en men wal
den brand weldra zoover meester, dal
n tijd
ijn in;.
in een
de gevraagde assistentie geen dienst
Hoefde te doen en weer naar huis kon
tcrugkeeren.
De twee winkels en het kantoortje
brandden geheel at. De schade, is uit
aen aard der zaak aanzienlijk. Ol de
betrokken eigenaars verzekerd zijn wist
men nog niet mede te deelen. Persoon-'
lijke ongelukken kwamen niet voor.
De 1934 World Bridge Olympic.
Zooals men weet vindt op 1 Februari
as. des avonds om 8 uur l, Greenwich
tijd, over de geheele wereld een „1934
World Bridge Olympic" plaats, uitge
schreven door de World Bridge League-
onder leiding van den bekenden bridge-
speler Culbertson
Wat Nederland betreft, deze 1934 World
Bridge Olympic, onder auspiciën van de
Mayfalr Bridge Club, de Lalressestraat
93 in Amsterdam, zal ln de groot zaal
van het Carlton Hotel gehouden worden
op Donderdag l Februari a.s des avonds
te 8 uur 1.
Kaarten hiervoor zijn verkrijgbaar bij
den portier van het Carlton Hotel en bij
de Mayfalr Bridge Club.
Ontploffing te 's-Gravenhage.
f Een monteur gewond.
Gistermorgen omstreeks hali 12 ls ln
de op de eerste verdieping gelegen werk
plaats van de N.V. metaal- en papler-
warenfabrlek P. H. Willers en Zonen aan
den Rijswijkscheweg 334 in Den Haag
een ontpioiiing geschied, die een bin
nenbrand tengevolge had en waarbij een
monteur brandwonden aan hoold en ar
men opJiep. Deze monteur, de 21-jarige
j. G., wonende aan de Laakkade, was
bezig met het lasschen van een ledig
ijzeren vat, waarin solutie geborgen was
geweest, doch waarvan de benzine- of
benzoldampen nog niet voldoende waren
verwijderd Een van de patroons had
hem er nog op attent gemaakt, dat
slechts één dop van het vat was geopend
de r(fbhteur meende evenwel, dat het vat
voldoende gelucht was. Toen G. met de
steekvlam zijn lascharbeid verrichtte,
explodeerde het vat evenwel mét zoo
danige hevigheid, dat nagenoeg alle rui
ten van de werkplaats sprongen, terwijl
de vlammen de werkbank en de klcedlng
van G. aantastten, die zeer ontsteld weg
liep.
Bij de trap ontmoette hij den anderen
patroon, den heer P. J. Willers, die hem
onmiddellijk een jas over 't hoofd wierp,
waardoor de vlammen werden gedoofd.
Voorts alarmeerde de heer W. de brand
weer, die met de motorspuit van het
bureau Rijswijkscheweg dadelijk ter
plaatse was, terwijl G. per auto Van den
O. O. D. naar het ziekenhuis werd ver
voerd.
De brand Iqad betrekkelijk weinig te
beteekenen; de werkbank met omgeving
werd door het vuur beschadigd, doch
dit was spoedig gebluscht De brand- en
explosieschade wordt door verzekering
gedekt-
O 's toestand is redelijk.
Huldiging van Grosfeld te Roosendaal.
Omtrent de huldiging van den meca
nicien van de „Pelikaan", SJet Grosfeld,
in zijn geboorteplaats Roosendaal, wordt
nader gemeld, dat deze zal plaats heb-
beft op Zondag 14 Januari a.s.
Het ligt m de bedoeling Grosfeld in
een grooien stoet, vergezeld van de
plaatselijke harmonieën en tal van ver
eenigingen, naar het Raadhuis te gelei
den, waar hij officieel door het Gemeen
tebestuur wordt ontvangen en gehuldigd.
Vervolgens zal in een der hotels aan den
wakkeren staijtaenoot en zijn familie een
intiem diner worden aangeboden, waar
na 's avonds in de groote schouwburg
zaal vart de Vereeniging „De Katholieke
Kring" de huldebetooging van de Roo-
sendaalsch burgerij zal plaats hebben.
Namens de burgerij zal een souvenir
worden overhandigd.
Het huldigingscomité heeft daarbij het
plan opgevat en reeds in uitvoering ge
nomen, geheel de burgerij ln de gelegen
heid te stellen haar handteekeningen te
plaatsen in een herinneringsalbum, dat
tegelijk met het geschenk wordt aange
boden. Er wordt op de lijsten reeds druk
ingeteekend.
Moord te Alkmaar.
Om een vrouw.
in de Bloemstraat te Alkmaar woont
de 33-jarige Egmondsche stoker D. G.,
die ln het begin van deze maand een
huishoudster ln dienst had genomen, die
vóór dien tijd verkeering had gehad met
zekeren J. o., een 36-jarigen man uit
Kgmond-Hinnen j. O. kon niet verdra
gen, dat de hulshoudster nu ten huize
van G. woonde en begaf zich gisteravond
omstreeks hal ttwaalf naar diens wo
ning, waar hij tweemaal een steen door
de ruiten wierp.
is daarop woedend geworden, heelt
een stuk hout gegrepen en is naar bui
ten gevlogen en heeft daarmee O. een
zoo zwaren slag op het hoofd toege
bracht, dat diens hersenpan werd inge
slagen. Het slachtoffer is naar het Cen
traal Ziekenhuis overgebracht, waar h|J
kort na aankomst is overleden. Hij ls
weduwnar en laat drie jonge kinderen
onverzorgd achter.
STADSNIEUWS.
Iedereen weet dat de Middenstand met
tal van moeilijkheden te kampen heeft,
evenzoo de Bouwnijverheid en tal van
andere bedrijven.
Het is de taak, ook van onze xvamer,
al diegenen bij te staan, voor zoover het
b. Blotxaanp, voor den tyd van
vyf jaren, welk tydvak 2 November 1935
eindigt; evenwei is de huurder, evenals B.
en Yv. bevoegd de huur tusschentyds te be
ëindigen,
ln verband nu met het besluit van 25
September j.l, goedgekeurd door de Ged
Staten dézer provincie den lOen October j.l-*
onder no. 259, waarbij de benedenwoning
•van het pand tegen lageren huurprijs da a
te voren is verhuurd aan H. J. van den Bos,
verzocht de heer Blotkamp thans ook zyn.
huur met 0.50, per week te verlagen.
Het komt B. en W. billijk voor, dat dit
verzoek wordt ingewilligd, waardoor het
verschil in huurprijs van boven- en beneden
woning weer op het oude bedrag wordt te
ruggebracht.
Anti-Rev. Propagandaclub
„Groen van Priiusterer".
De Anti-Rev. Piipagandaclub „Groen Xn
Prinsterer" kwam j.l. Maandagavond m
goed bezochte vergadering byeen.
De heer A. H. Hollander beantwoordde
de vele gestelde vragen over het in de vo
rige by eenkomst gehouden onderwerp „De
Gemeente", waarop een levendige algemee
ne discussie volgde.
Daarna gaf de heer G. J. Polet een uit
eenzetting over de be teekenis en inhoud
onzer grondwet; de stoffelijke en geestelij
ke vrijheden werden achtereenvolgens be
sproken.
Mercuriua-diploma
GOUDA, 10 Jan. 1934.
Verlaging huur woning Varkenmarkt 20.
ingevolge laadsbesluit van 24 October
19ö0, goedgekeurd door Ged. Staten dezer
provincie den ïuen Novembeii 1930, is de in h*ar vermogen ligt. En, dat zij daar-
bovenwoning Varkenmarkt 26 verhuurd aan toe bereid ls en al haar krachten in
spant, om, daar, waar dit wordt ge
vraagd, 'te helpen, daarvan kunnen zij,
die in het afgeloopen Jaar een beroep op
haar deden )en dat worden er gelukkig
steeds meer), getuigen.*
In het Handelsregister vonden dit Jaar
]6i nieuwe inschrijvingen plaats, zoodat
het aantal dossiers op het einde van 1933
bedroeg 45t*i. Een getal van 648 wijzigin
gen werd in bestaande dossiers aange
bracht, terwijl van 80 zaken bericht van
opheffing werd ingeboekt. Uit het Han
delsregister werden verstrekt 848 monde
linge en 413 schriftelijke inlichtingen.
Op het gebied van handelsvoorlichting
j werden 187 adviezen en inlichtingen ver
strekt. Zeer groot was het aantal advie
zen en inlichtingen op het gebied der
vele contingenteeringsmaatregelen. In
totaal werden 546 invoervergunningen
voor diverse goederen afgegeven Gelega
liseerd werden 770 stukken en afgegeven
1931 certificaten van oorsprong.
Agenda.
10 Jan. 8 uur Vredebest. Byz. Vryw. Land
storm. Schietoefeningen.
J0 Jan. 8 uur Blauwe Kruis. Openbare ver
gadering I.O.G.T.
10 Jan. 8Y4 uur Nieuwe Schouwburg. Derde
N utsavond-Concert.
12 Jan. 8% uur Bovenzaal „Ter Gouw".
Tweede lezing van Ds. G. J. Sirks over
„Gezin en Huwelyk".
13 Jan. „Concordia". Uitvoering „Thalia".
Apotheken.
De apotheken, van den heer E. Gren
del, Lange Tiendeweg 9 en Prins Hen-
Voor het Mercuriua-diploma Engelache drlkstraat 15, zijn tot en met 12 Januari,
Handelscorrespondentie slaagde de heer J. benevens den daarop volgenden nacht,
B„er -mier des avonds na 8 uur geopend Cs nachts
Diploma gouden.
j Mej. A. Spek uit Haastrecht slaagde een
I dezer dagen voor heb alhier afgenomen
I examen Boekhouden van de Vereen, van
Leeraren in de Handelswetenschappen. Zy
v/as leerlinge van den heer D. J. A.fojloo,
I Gouda.
i Vergadering van -de Kamer van
Koophandel en Fabrieken,
j Een Nieuwjaarsrede van den voorzitter.
In de hedenmiddag gehouden vergade-
Iring van de Kamer van Koophandel en
Fabrieken voor Gouda en Omstreken,
heeft de voorzitter, de heer Herm. A.
j Schreuder Sr., de Nieuwjaarsrede uitge
sproken, waaraan het volgende is ont-
I leend.
„Ook 1933 heeft voor ons land en voor
j de geheele wereld niet gebracht, wat
I door ons allen zoo vurig werd gehoopt
I én verwacht. Duizenden, honderdduizen
den staan ledig op de arbeidsmarkt en
i worden gevoed en gekleed uit de alge
meene kas, terwijl elders, en lk denk dan
I vooral aan het Oosten, millioenen ge
reed staan om de taak, die de Wester-
I sche landen steeds hadden, over te
f nemen en hen van elke plaats op het
wereldrond te verdringen. Zullen we niet
j met elkaar de tanden opeen moeten zet
ten en ons niet laten ontwringen, wat
historisch recht is van de Westersche
landen?
- Het is niet voldoende, dat onze kra-
I nlge, niet genoeg te prijzen vliegeniers
dag en nacht bezig zijn om den Neder-
landschen naam hoog te houden; het
geheele Nederlandsche volk moet weer
bereid gevonden worden, alles, maar dan
j ook alles te doen om weer te heroveren
I de plaats, die we voorheen hadden.
Voor den kaashandel was het een zeer
moeilijk Jaar. Dultschland maakte ge- vat-
UIT PEN OMTREK.
HAASTRECHT.
Cursus E.H.B.O.
Onder leiding Van Dr. Hakkenberg alhier
wordt een cursus E.H.B.O. gegeven in het
Nutsgebouw waaraan 15 dames deelnemen.
Landbouwstatiatiek.
Tot lid van de commissie van by stand
voor de landbouwstatistiek is door den Mi
nister van Economische Zaken benoemd de
heer L. Brouwer de Koning alhier.
Haastige spoed.
Maandagmiddag verzakte op den West-
Vlisterdyk een vrachtauto. Terstond, toen
dit nieuws vernomen werd, spoedde de ga-
rugehouaer E. alhier zich er heen, op den
voet gevolgd door den garagehouder v. V.,
die er beiden hu* kraanwagen heenzonden.
Naby het z.g. Moordbruggetje wilde v. V.
den voor Jiem rijdenden kraanwagen van F«.
passeeren, waarby de bestuurder te veel
moest uithalen, waardoor de wagen in de
sloot schoot. Gelukkig bleven persoonlijke
ongevallen uit. E. reed door en kem de ver
ongelukte wagen ophalen, terwijl het perso
neel van v. V. den kraanwagen mocht op-
visschen.
Wegens ziekte van mej. Bik, is tot tyde
lijk onderwijzeres aan de Nuts naai- en brei-
'school aangesteld mej. W. Steehouwer.
GOUDERAK.
R. alhier geraakte met zyn melkauto ge
deeltelijk van den dijk. Een hoeveelheid
melk ging verloren.
Tengevolge van het vele ys was de veer
dienst alhier Maandagmorgen gestaakt. Na
den vloed is in den namiddag de dienst her-
delde vliegsnelheUl heeft dus tot Karatsji
bedragen 2/4 K.M./h. Tot aan het vertrek
uii Karatsji waren verstreken sinds het
vertrek uit Batavia: 73 u. 30 min. Daarvan
zyn slechts 23 u. 9 min. gevlogen, 50 u, 21
min. gerust, getankt en verspeeld met repa
raties.
Het Comité verwacht, dat de Postgager
het Dinsdag tot Athene brengen zou. Af
gelegd zouden dan moeten worden ongeveer
4&Ö0 K.M. Daarvoor is zonder pech on
geveer 20 uur noodig. Als alles meeloopt,
zou dus om 20 uur (tijd van Greenwich, d.i.
2£ uur tyd van Griekenland) te Athene
kunnen worden gedaald.
Sportleven lezers zy medegedeeld, dat de
Post jager Woensdagochtend vóór 3 u. 3 op
Schiphol had moeten landen om „het re
cord van de Pelikaan te breken". Daarop
is dus geen kanS.
Het geheim van Karachi.
Het studiecomité „Snelpost Nederland
Indië deelt mede: De onzekerheid bmtrent
de positie van den Postjager, welke Maan
dag bestaan heeft, is veroorzaakt door het
feit, dat het bericht van aankomst op 8
Januari te 12.08 Greenwich tijd pas uit Ka
rachi verzonden werd om 24 uur Gr. t. ge
lijktijdig met het bericht van vertrek. Bei
de berichten werden met afzonderlijke te
legrammen verzonden. De reden van de ver
traging in de verzending van het aankomst
telegram is niet bekend. Ook op de thuis
reis is het verblijf in de verschillende plaat
sen op de rou4 zeer ruim. Te Rangoon
werd 10 uur verbleven, te Karaclii bijna 12
uur.
Zoodra bekend is, wanneer de Postjager
te Schiphol kan worden verwacht ver
moedelijk zal dit bij gunstig weer morgen
middag zyii zal dit door radiomededee-
lingen worden bekend gemaakt.
De „Poetjager" te Cairo aan
gekomen.
Het Studie Comité Snelpost Nederland
Indië deelt aan Aneta Vaz Dias mede, dat
de „Postjager", die Dinsdagmorgen te 10
uur 23 Greenwichtyd uit Basra vertrokken
is, om 16 uur 30 Greenwichttyd te Cairo
is geland.
Afhangend van de weersomstandigheden
is ds verwachting, dat de „Postjager"
Woensdagavond of Donderdagmorgen op
Schiphol zal aankomen.
Vanuit Rome of Marseille zal de „Postja
ger" hierover nader seinen.
IM WD-TELET.BAITSCH wberbericht
10 Januari.
Hoogste stand 776.7 te Munchen
Laagste stand 735.6 te Janmayen.
Verwachting: Meest matige zuidelijke
tot zuid-westelijke wind. Nevelig tot be
trokken of zwaar bewolkt. Weinig of
gëffl neerslag. Lichte vorst overdag
MARKTBERICHTEN.
Kaasmarkt Woerden.
10 Jan. Aangevoerd 122 partijen.
f rijzen: le kw m. rm. 24—26, 2e kw.
m. r.m. 2133. Handel flauw.
bruik van het feit, dat er tijdelijk tus-
schen dat land en het onze een toestand
ontstond, waarin geen handelsverdrag
aanwezig was, door eenlge invoerrechten
tijdelijk te verhoogen. Dank zij de ge
voerde onderhandelingen en niet, zonder
dat door de Nederlandsche kaasprodu
centen een offer aan Finlaw* was ge
bracht, ls het mogelijk geweest een vrij
belangrijk contingent te verkrijgen met
gemiddelde invoerrechten, waardoor in
voer mogelijk bleef.
Juist voor het sluiten van het jaar is
een nieuwe overeenkomst met Duitsch-
iand tot stand gekomen, waarbij mag
warden geconcludeerd, dat de export
van kaas naar dat land, zij het niet zon
der moeilijkheden, toch in stand zal
kunnen blijven. Het contingent voor den
invoer van kaas in Frankrijk werd van
i Juli j.l. af, teruggebracht van onge
veer 67 pet. van den vroegeren Invoer
op pl.m. 3U pet. Te betreuren ls, dat niet
werd vernomen, wat door onze Regee
ring tegen deze vernietigende handeling
ten opzichte van onzen export werd ge
daan. De invoer ln België en het ver
bruik in Nederland is door de diepe in
zinking der prijzen, tengevolge van bo
vengenoemde gebeurtenis, sterk gestimu
leerd, wat mede tot resultaat heeft, dat
1933 eindigde met een niet abnoimale
voorraad ln de pakhuizen.
De heer Nooteboom heeft wegens vertrek
naar elders bedankt als lid van de commis
sie tot wering van schoolverzuim.
STOLWIJK.
Spreekbeurt Ds. West mij se.
Vrijdagavond 7.16 zal voor de Vereeni
ging van Vryz. Hervormden in de Ned.
Herv. Kerk voorgaan Ds. Westmyse uit
Rotterdam met als onderwerp „Geestelijke
verwarring en geestelijke weerbaarheid".
Voor de armen in deze gemeente.
De bus geplaatst ten raadhuize by het
oltrekken van huwelijken, ten bate van de
algemeene armen, bevatte by opening een
bedrag van 37.071%.
LUCHTVAART.
De thuisvhicht van den Postjager.
Woensdag op Schiphol.
De laatste berichten- van den Postjager
De Kaarsenfabriek heeft, gezien het -
feit, dat slechts 4 dagen per week werd stel pas uit Calcutta
gearbeid, geen reden tot al te groote on- 23 (pl. t.) kwaifl het
tevredenheid. De Aardewerkindustrie
daarentegen is geheel dood. De Meubel
industrie, die sterk op contingenteerlng
van den invoer van buitenlandsehe meu
belen had aangedrongen, zag haar pogen
beloond.
Was men in de Machinefabrieken aan
vankelijk b(j 't begin van 1933, van oor
dcel, dat een geringe opleving was te
constateeren, hoe verder 't jaar verliep
hoe meer de verwachtingen werden be
schaamd. In den Boomen- en Planten-
handel zijn groote sommea verloren ge
gaan
Om 9 uur (Gr. t.) seinde de „Air France"
uit Bagdad, dat de Postjager Basra nader
de.
De afstand Allahabad—Karatsji, 1460
K.M., is afgelegd in 5 uur 23 min., dus met
een gemiddelde snelheid van 270 K.M./h.
Maandag heeft de FHOST dus in totaal
afgelegd het traject Calcutta—Karatsji,
2210 K.M. Om 9 u. 9 (pl. tgó) is het toe-
kken, om 11 u.
het te Allahabad aan, 52
minuten later vertrok het weer en daalde
om 8 minuten over half zes 's avonds (pl.
t.) te Karatsji.
De piloten hebben daar een rust genomen
van bijna 12 uur en z(jn eerst Dinsdagmor
gen om half zes opgestegen. De 2210 K.M.
van den dag z(jn afgelegd in 8 vlieguren.
J Op bet ochtendtraject had het toestel een
behouden snelheid van 286 K.M., 's middags
van 271 K.M. over den geheelen dag ge
rekend van 27ff K.M.
Maandag waren in totaal afgelegd 6843
K.M. in 23 u. 9 min. vliegtyd. De gemid-
RADIO-NIE U W3.
Programma voor heden.
Hilversum: V.A.R.A. 5.30 Concert
uoor de Flierefluiters; 6.15 Gramofoon;
7.De Boksparty (haar vóór'en tegen);
7.20 Orgelspel; 8.S.O,S.-bérichten,
Nieuwsberichten en Varia; 8.16 Concert
door het V.A.R.A.-Orke--t; 9.Zang en
Piano; 9.40 Vervolg concert; 10.30 gramo
foon; 10.45 Vervolg concert; 11.15 gramo
foon.
Huizen: N.C.R.V. 56 Kinderuurtje;
66.30 Landbouwhalfuurtje. E. v. Wouden
berg over „De melkveehouder rondom den
Ouden Ryn"; 6.307 Onderwijsfonds voor
de Binnenvaart; 7.157.30 Nieuwsberich
ten; 7.308 Weekoverzicht „Wat er op de
werel<k gebeurt" door Corn. A. Crayé; 8--9
Orgelbespeling; 99.30 Dr. H. G. Can/x-
gieter over „Weerberichten voor de Lucht
vaart"; 9.3010.30 Concert door het Man
doline-Ensemble „Ars et Labor"; IC
Nieuwsberichten; 10.3011.30 gramofoon.
LAATSTE BERICHTEN.
DKAADLOOZE DIENS'i.
Het Rijksdagbrandproces.
Van der Lubbe terechtgesteld.
LEIPZIG, 10 Jan.
De bij vonnis van den vierden Straf-Senaat
van het Gerechtshof te Leipzig van 23 Dec.
1933 ter dood veroordeelden metsel .«ar Ma-
rinus van der Lubbe uit Leiden, is heden
ochtend te half acht, tiaar de Rykspresident
geen gebruik heefj gemaakt van zyn recht
tot gratie, op een binnenplaats van het Ge
rechtshof te Leipzig door middel van den
val by 1 ter dood veroordeeld.
De terechtstelling
van Marinus v. d. Lubbe.
LEIPZIG, 10 Jan. Omtrent de laatste
uren van Marinus van der Lubbe
wordt medegedeeld, dat, toen Van der
Lubbe gisterenavond er van op de
hoogte werd gesteld, dat president
von Hindenburg gratie had afgewezen, hy
dit bericht ontving op dezelfde wijze welke
men uit de rechtszitting kende. Hy had
geen enkele wensch en wenschte ook geen
geestelyke bystand. Ook toen hy vanmorgen
vroeg werd gewekt en naar de binnenplaats
geleid, toonde hy zich onverschillig. By de
terechtstelling waren aanwezig o.a. de Pro
cureur-Generaal van het Gerechtshof, Dr.
Werner, President v. d. Senaat pr. Bunger,
3 rechters van den Senaat en een vertegen
woordiger van den Pruisischen Staat.
Zonder sporen van aandoening luisterde
'an der Lubbe naar het voorlezen van het
doodvonnis, waarna hy deii beul volgde, ter
wijl een geestelyke gebeden las.
De terechtstelling duurde een halve mi
nuut.
De familie ontving het bericht eerst
hedenmorgen.
LEIDEN, 10 Jan. De familie van Marinus
d. Lubbe, die in de nabijheid van Leiden
woont, heeft de terechtstelling van Marinus
eerst hedenmorgen omstreeks half elf ver
nomen, toen een journalist zich ten huize
van de familie vervoegde.
Het bericht van de ter doodbrenging be-
ïeikte de familie dus wel op een zeer on
verwachte wyze, de familie had hierop dan
ook heelemaal niet gerekend en vooral 3aar
verschillende pogingen gedaan ajjn 0m gra
tie te verkrijgen en terwijl ook de Neder
landsche Regeering nog officieele stappen
De familie had zeker ver
wacht, dat wanneer het vonnis eventueel
zou worden voltrokken, daar van te voren
bericht van te ontvangen. Zooals begrijpe
lijk is, was de familie na de ontvangen
mededeel! ng zeer ontdaan.
Het oordcel van Mr. de Jongh naar
aanleiding van de terechtstelling van
Van der Lubbe.
Naar aanleiding van de terechtstelling
van Marinus v. d. Lubbe de tragische fi
guur van het Ryksdagbrandproceg in
Duitschland heeft een verslaggever van het
Persbureau Vaz Dias een onderhoud gehad
met Mr. G. T. J. de Jongh, oud-vice-presi-
dent en oud-kinderrechter van de Arrondis-
sements-Rechtbank te Amsterdam. Naar
men weet heeft Mr. de Jongh een belang
rijk deel van het proces als toeschouwer bij
gewoond. Op den gryzen rechtsgeleerde', die
toen de verslaggever in zijn studeervertrek
kwam, nog onkundig was van het feit der
terechtstelling, maakte de mededeeling
-daarvan een diepen indruk.
Nu U my echter op den man af vraagt of
dit droeve einde voor my een verrassing is,
moet ik daarop ontkennend antwoorden. U
dient in aanmerking te nemen dat de Duit
sche pers over het verloop van dit proces
geen juiste verslagen maakte. Persoonlijk
heb ik geconstateerd dat alles wat in het
nadeel der verdachte naar voren kwam, door
de Duitsche couranten werd onderstreept.
Dientengevolge heeft het Duitsche volk
waarschijnlijk dan ook niet anders verwacht
dan een veroordeeling van alle verdachten.
Gedurende tjp zitting welke ik persoonlijk
heb meegemaakt, vreesde ik ook voor het
hoofd van Torgler, dat deze echter is vrij
gesproken, is voor het Duitsche volk Éen
groote teleurstelling geweest. Daar het
voorbereid was op een dramatisch slot,
heeft ^het min of meer voldoening gekregen
door de terechtstelling van v. d. Lubbe.
Van de familie van Marinus uit Oegst-
geest had ik eenige kiekjes ontvangen met
de bedoeling om als het mij mocht gelukken
in de gevangenis te worden toegelaten, hem
ook daarmee wat op te beuren. Zondag 1.1.
heb ik deze phofo's op verzoek der familie
teruggezonden, waarin ik haar als my'n
meening tevens te kennen gaf dat zy er op
voorbereid moesten zijn dat het verzoek om
verzachting der straf, dat namens de Ned.
Regeering is ingediend, geen resultaat zou
Hoe ia uw oordeel over de terechtstelling
zelf? vroeg dg verslaggever.
Ik keur deze onvoorwaardelijk af, zeide
Mr. de Jongh, en daarvoor heb ik gegronde
reden. Het staat naar myn overtui
ging vast dat Marinus van der Lubbe niet
schuldig is aan hoogverraad, doch enkel aan
brandstichting, doch' zelfs indien hij
zich aan hoogverraad had schuldig ge
maakt, had men hem niet ter dood mogen
brengen, omdat tentijde dat hy den brand
in het Ryksdaggebouw stichtte, de dood
straf op hoogverraad nog niet van toepas
sing was. Wat echter voor mij, ook van
veel gewicht is, is het feit dat Van der
Lubbe als een abnormaal mensch moet wor
den beschouwd, ook al zou het moeilijk zijn
uit te maken met welk medisch etiket zyn
geestesgesteldheid zou dienen te worden
aangeduid.
In elk beschaafd land dient abnormaliteit
als rede tot strafverlichting. De Hitlerianen
hebben ook hierdoor hun rechtspraak een
eeuw achteruit gezet.
De huldiging van de bemanning van
in het Koloniaal Instituut.
AMSTERDAM. 10 Jan. De bemanning
van de Pelikaan en hun dames zijn
hedenmiddag voor de huldiging in het
Koloniaal Instituut met 2 auto's van de
woning van den heer Smirnoff afge
haald. Tusschen een dichte haag van
belangstellenden liepen zij door om in
de auto's te stappen.
Vooraf gegaan door bereden politie
ging de tocht naar het Koloniaal Insti
tuut.
WISSELKOERSEN.
9 Jan.
10 Jan.
Officieel.
Londen
8.111
8.12
Berlijn
09.17
69.14
Parijs
9.74J
9.743
Brussel
34.56J
34.564
Zwitserland
48.164
48.174
Kopenhagen
36.30
36.30
Stockholm
42.—
42.—
Oslo
40.874
40.90
New-York
1.593'
1.591
Niet-of fideel.
Praag
7.40
7.40
Madrid
20.50
20.50
Milaan
13.07
13.07
Prolongatie 1
Beursoverzicht.
De vaste houding die Wallstreet gisteren
tei, toon spreidde vond te Amsterdam geen
weerklank, omdat de fluctuaties op de goe-
enmarkten geen beteekenis voor onze
beurs hebben. Het was daarentegen het aan-
I, hoe beperkt ook, d$t leidde tot een
koersdaling. Van de I*nd. fondsen verloren
Philips ongeveer 2%%, Unilevers waren
ruim 1% 7' lager. Aku's bleven op peil in
verband met het aanhouden van reorgani
satiegeruchten. Petroleumwaarden hadden
eer beperkte markt en neigden tot reactie.
Rubbers aangeboden. Speciaal Amsterdam
rubbers die tot pari daalden. Suikerwaar
den brachten het er niet beter af en stel
den rich op een lichtelijk gereduceerd ni
veau. Tabakken hadden een onregelmatig
verloop. Scheepvaarten vast. Amerik. fond
sen konden zich verbeteren. Duitsche obli
gaties incasseerden kleine verliezen. Kon.
01ie en Rotterdam hooger. Ned. Ind. leenin
gen lagen vast. Ned. leeningen iets zwakker.