UITVERKOOP
Déze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 6500 ex
1
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Zaterdag1 ;274Januari;'l934
go, 18511
72a Jaargang
xveen
k
iven
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
I
EERSTE BLAD.
ALLES MOET WEG
i
echt
jizen
aelle
MIDDEL
iet bureau
ÜA—
STAND
GEBR. SPAAS
3
s
EERSTE BON.
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
tylEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
P. G. SCHARLEMAN Jr., L. Tiendeweg 75, Telef. 3202.
Binnenland.
wezen.
Het Fascisme en Nederland’s
tien—.
i
tD
soliede Boek-
Dit nummer bestaat uit twee Naden.
BUITENLANDSCH NIEUWS.
HET STOFFENHUIS
I
het Fascisme wordt besproken.
In korte
Nog slechts enkele
dagen duurt de
eeren in onze
•p de bewoners
t wilt brengen
vermogen tot nieuwe daden aan te zetten,
laat het Fascisme het gevoel domineeren en
op bevel van Goering is, dat de geneime
politie in de laatste weken met zoo groo-
te strengheid tegen oppositioneele gees
telijken en hun aanhangers optreedt.
VOOR GOED EN GOEDKOOP
DRÜKWERK
S HET BESTE ADRES
A. BRINKMAN 4 Zn
MARKT 31 - GOUDA
TELEFOON 2745 -
EU WIJK-
IDDINXVEEN
bliciteit. 'gj
bij
niet af uit de natie, doch dit gezag wortelt
in hemzelf als haar representant. De af
zonderlijke persoon telt, als zoodanig, niet
mee. Het levén is toch niet anders dan een
plicht, een zending, welke men op zich ge-
nomen heeft en waarvan de vorm en om
schrijving slechts gevonden kunnen worden
in een collectief begrip, dat boven de indi
vidueel eenheden uitgaat in het volk, in de
natie, in den Staat.
laf bons voor
ieme ij r 's
e k e n d
«aliftitt-
o d o u x.
I De schrijver komt dan tot de volgende
critiek:
j „Wanneer de teekenen niet bedriegen, is
i de drang naar het nieuwe, het verlangen
De enkeling kan derhalve alleen zichzelf i*aar het andere, de zucht naar het beloofde
FRANKRIJK.
j vreemdelingen bezoek aan de Rivèra.
Nice wacht vergeeis schrijit Grau-
I oünden dit Jaar op den bultenland-
schen gastenstroom De mimosen staan
in hun gele pracht, rijpe sinaasappels
en mandarijnen blinken aan de boomen
en de zuidelijke zon kust de blauwe zee,
geven wij onze overheerlijke
Polen.
Verzoeningsverdrag Duitschland-
Wuarborg van vrede.
Tvsschen Duitschland en Polen is een
v erzoeningsverdrag onderteekend met
een geldigheidsduur van tien jaar, vol
gens welk verdrag beide staten zich
verplichten alle quaesti.es die tusschen
hen rijzen, in onderling overleg te rege-
len.
tuur leiden, als ware cultuurdragers de
in geschreven of ongeschreven wetten
geformuleerde zedelijkheid als een onmis
baar moment in het geheel der nationale
beschaving met de noodige piëteit
hoeden. En deze hoomjuirdt nog bevestigd,
wannéér dezelfde voorHchier (Üe Idee, 1933,
Hoop hierop is er inderdaad, sedert de
wjjsgeerige voorlichter der nieuwe stroo-
ming (Wigersma, Parlementarisme en Dic
tatuur, pag. 40) wil laten gelden, dat zij,
die een natie waarlyk tot een hoogere cul-
de drang naar het nieuwe, het verlangen
kof kef
TT*”
VERMOGENS-
EN INKOMSTENBELASTINGEN.
Verbetering, op volmacht, van te lage aan
giften der laatste drie jaren.
L. O. RUTTEN, Belastingadviseur,
Crpbethstraat 48, Gouda, Telefoon 2202.
tendtreinen van het Victoria-station te
Londen, thans maar eén en die is nog
maar half vol.
DUITSCHLAND.
De Duitsche Rijkskerk.
—Poging tot bijlegging van het groote
geschil. Nog geen resultaat.
De „Times" meldt uit Berlijn, dat het
bezoek, dat Rijkskanselier Adolf Hitler
gisterochtend aan Rijkspresident Von
Hindenburg heeft gebracht, betrekking
had op den strijd in de Duitsche Kerk.
Er zou Hitler alles aan gelegen zijn vóór
óu Januari overeenstemming te hebben
bereikt oi althans een wapenstilstand
tusschen de beide elkaar bestrijdende
groepen.
In een conierentie, waar dr MUiler zelf
aanwezig was. was de oppositie vertegen
woordigd door eemge Luthersche bis
schoppen- uit Zuid-Dultschland en door
dep leider van de groep oppositioneele
geestelijken dr. Niemöller, hoopte men
een modus vlvendi te vinden door h’ef
scheppen van een overgangsperiode, die
zou ontstaan, indien de tegenwoordige
Rijksbisschop zou aftreden
Voorgesteld werd o a. dat dr Müller
zou aftreden en dat in zijn plaats zou
worden benoemd een administrateur, in
welk verband de naam werd genoemd
van den bisschop van Hannover dr. Ma-
raftrens. die de Luthersche Kerken ver
tegenwoordigde in het viermanschap d^t
de nieuwe kerkconstltutie heeft ontwor
pen.
Naar verluidt zou dit voorstel - kans
van slagen hebben gehad, indien niet
plotseling de Pruisische minister-presi
dent Goering was verschepten om aan de
conferentie deel te nemen Van welken
adrd zijn inmenging was Is niet bekend,
doch de onderhandelingen namen een
ander verloop, dat voorlöopig niet tot
eenig resultaat leidde. In dit verband
wordt er aan herinnerd.' dat het vooral
Zie advertentie pagina 4
(lOHMHE COURANT.
De bezuinigingen in indie.
Aneta seint uit Bandoeng, dat de
Freangprbóde verneemt, dat de commis
sie laenburg m haar rapport de meé-
nmg uitspreekt dat het op het Indische
leger te bezuinigen bedrag ad b.bUu.ux
met ongeveer i.mtOu moet worden
verhoogd om zoodoende gelden beschik
baar te krijgen voor allerlei noodzake
lijke maatregelen welke tot dusverre
achterwege moesten blijven
Het capitulantenstelsel werd door de
commissie mogelijk geacht, behalve voor
Inheemsche militairen, voor Europeesche
onderofficieren en minderen, die' in
Europa zijn aangenomen, waarbij voor
de laatsten de mogelijkheid dient te
worden geopend om na een eerste ver
bintenis van vijf jaar voor hen in Neder
land een aantal openbare betrekkingen
beschikbaar te stellen De totale bezui
niging die de invoering van het. capitu-
latenstelsel kan opleveren wordt ddor
de commissie becijferd op 1.375.000.
De commissie wil 3»oo man veldpolitie
op Java vervangen door 3200 man infan
terie. De hierdoor te verkrijgen bezuini
ging wordt door de commissie geraamd
Op 2.8ÖU.UÜU.
De inkrimping van de leger-organisa-
tle moest een bedrag van ó.bzbjw op
leveren Hiertoe stelt de commissie het
volgende voor: Inkrimping van het De
partement van Oorlog (bezuiniging
f óuu.'juü), opheffing van het wapen der
cavalerie en van het remontedepot, met
gedeeltelijke vervanging der cavalerie
door de instelling van pantserauto's, en
de verdubbeling der afdeellng wielrijders
(bezuiniging 700.000) Opheffing van
een afdeellng bergartilleïle, met motor!-
seering van de overblijvende afdeellng
bergartillerie (bezuiniging 500.(100), te
rugbrenging der genie-troepen van twee
tot een bataljon met gelijktijdige ophef-
ting van een compagnfe pionters. als
mede halveering van de sterkte der auto
mobiel-compagnie (bezuiniging f tóuoo),
opheffing van den milltair-dier-genees-
kundigen dienst, (bezuiniging f iou.üüü),
vermindering van de drie bataljons Ba
risans op Madoera elk met een compag-
nie. vermindering der sterkte van nèV
legioen van den Mangkoenegara tot een
bataljon van vier compagnieën (bezui
niging 300.(00).
Al deze bezuinigingen zijn per jaar ge
rekend. Van het doorwerken dezer maaV
regelen op de andere begrootingsposten
wordt gerekend op een besparing van
675.000, terwijl de vermindering van
den pensioenlast door de vermindering
der legersterktè op 300.000 wordt ge
raamd.
De verdere bezuinigingen, die de com
missie in oogenschouw nam njoesten nog
loo.ooo opleveren. Hiertoe denkt de
commissie aan het niet-verstrekken ge
durende de eerste drie jaren van geld». -
lijke voordeelen aan gehuwden
Weekblad De Nieuwe Pers.
Failliet verklaard.
De derde kamer der Amsterdamsche
fechtbank heeft de N.V. de Jïieuwe Pers
te Amsterdam in staat van faillissement
verklaard.
TeKen inlevering van deze advertentie
'whemtahOTveSrlld)en MAKREEL VAN 15 V00R 10 CENT PER ONS
LÉT WEL: Elke week wat anders voor 2/3 van den prijs.
?IE ONZE ETALAGES. ENORME SORTEERING.
OOSTENRIJK.
Voormalig Heimwehrleider gearresteerd.
Naar uit Bregenz wordt gemeld, is al
daar de vroegere leider der Heimwehr
van Voralberg, de majoor b. d. Matt, ge-
j arresteerd. Matt had zijn functie neer-
gelegd, in verband mot meeningsver-
schiilen tusschen de Heimwehr en de
nationaaGsociallsten. Te Hall in Tirol is
wegens frublieke agitatie o.a. de leider
van het ziekenhuis dr. Angerer gearres
teerd en tot zes maanden gevangenis
straf veroordeeld. Tevens werd hij op
staanden voet ontslagen. Naar voort uit
i Freistadt in Opper-Oostenrijk wordt ver-
I nomen, zijn gisteravond aldaar onlusten
verwekt bij het over brengen van gear
resteerde nationaal-socialisten. Partijge-
I nooten van de Nazi’s ontvingen de po-
1 4itie met hoongeroep en trachtten het
vertrek der gereedstaande vrachtauto’s
te verhinderen, onder het zingen van
het „Deutschland” jiet „Horst Wes-
sel”-lied. Het vertrek “van de auto's heeft
aflevering 1, pag. 91), Met Nederlandsch ria- daarop gistermorgen plaats gehad,
tionaal-socialistische programma bespre
kende, ermede instemt, dat de burgers als
rechtssubjecten offers hebben te brengen
aan den Staat, opdat* de Staat de hoogere
belangen der burgers zal kunnen dienen, d.
w. z. opdat de burger m e n s c h zal kun
nen zijn, zich een gewete.n en geestelijke
ontwikkeling zal kunnen veroorloven,
hetgeen een rechtstreeksch teragkeeren is
maar Engelschen en Amerikanen zijn er
niet. In vroegere jaren vormden zij het
gros der vreemde bezoekers. Dit jaar
§chrikken de bewoners op,als zij een, En
gelschen klank hooren. Ze vertrouwen
hun oor niet. Het nieuwe Casino, dat
vele millioenen heeft gekost, zou feeste
lijk worden Ingewijd, maar het blijft ge
sloten...
Cannes, Montecarlo en andere plaat
sen zijn even leeg In 1929 vertrokken
tijdens het seizoen dagelijks zeven och-
bezuiniging bij Land- en Zeemacht.
oe iv.M.A. exit?
Dezer dagen is, zooais bekend, by de
departementen van ueiensie en van Ko
ioxurn ingeaiena net rapport van oe
commissie inenouig, inzase mogelijke
oezumigingen oy land- en zeemacht.
in aar net van. van bevoegde zyae ver-
n -emt, wordt in dit rapport onder meer
ook voorgestelu over te gadn tot ophef-
nng van de Konmkujke Militaire Aca
demie te Breda en van het »vooroeie-
ningsinstituut van den vrij willigen
Landstorm
zeer interessant artikel van Mr. N. de
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den pry’s.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooier.
Gewone advértentiën en ingezonden mededeelingen by c^ta*act tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
naar het grondbeginsel, de oerkiem onzer
vrijheidsrechten!
Maar weinig hoop is er weer, indien mer.
zich blind staart op het „schoon exempel”
van elders, eenvoudig, omdat daar eens de
geest zijn schoonste triomfen heeft gevierd,
en deswege het wanbegrip dat zich mid
den door het begrip heerr manifesteert, a !-
leen deswege mede aanvaardt. Zoo laat
ontwakep van het nationaal instinct. Dit
gevoel, dit geloof, deze mythe, of ,,alsob”
mythe moet men geheel in zich opnemen,
beleven en dóórleven en zoo wordt het
- - 3me de religie van het
vaderland.
Staan wy hier dus voor de teraiirdebe
onzer klassieke vrijheidsrechten,
men zyn wysgeerigen zin varen en wordt
men de doodgraver van den nationalen trots.
Zoodra toch de philosophic party gaat
trekken, legt zy .metterdaad haar hoofd op
het schavot. De Nederlandsche vrijheid
heeft haar bijzonder, haar eigep ka
rakter, waarvan de afschuw* tegen het schen
den van het allerheiligste, waaruit de kie
men der gerechtigheid, van de openbare
orde en de goede zeden voortspruiten, het
allertreffendste kenmerk is.
Nederland is niet alleen geen 19e-eeuwsche
staat, welke zichzelf nog moet vinden, doch,
hetgeen men elders thans op zyn wyze door
leeft, is hier veeleer sinds honderden jaren
een volgroeid en voldongen proces. On z
mythe is oud, vraagt hoogstens om hèrle-
ving, geenszins om vernieuwing.”
land, onweerstaanbaar. Voor zoover die
drang, dit verlangen, deze zucht zich ken
merken door den wil tot inkeer te komen,
zichzelf te willen herzien en in waarheid en
ii. trouw te willen dienen, verdient zy kwa
lijk anders dan lof en prijs. Want, wat ge
vraagd wordt, is zelfbeperking, zelfver
loochening, uitschakeling van het ego-cen-
trische en aanhaling van verbroken banden,
\ersterking van en overgave aan gemeen
schappelijke krachten, bevordering van
saamhoorigheids- en eenheidszin, herleving
van gemoedelijkheid, eenvoud en concentra
tie. En waarin wortelt dit althans ten
onzent, anders daji in den reinsten zedeljj-
ken bodem? Eere dus aan den herder die
de kudde, welke ver en naar alle streken
is afgedwaald, weer wil vergaren. Eere dus
ook aan den Mussertschen geest, die in het
uur, dat de alarmklok luidt, de landskinde
ren op het appèl roept. Maar wanneer die
roepstem gehoor vindt en de verzameling
onder de driekleur en Or^je heeft plaats
gevonden, leder het zyne medebrengende
tei wille van het groote doel, waar gaat het
dan heen? Wordt de beminde en zoo duur
gekochte vryheid geofferd, omdat zij be
vlekt is geraakt, en wordt opgemarcheerd
naar den nieuw verkondigden heilstaat?
Wie zal het voorspellen? Wèl mag men
vragen: Wachter, wachter, wat is er van
den nacht?...
Moet de tegenstelling tusschen wat men
aanduidt als den vryen rechtsstaat en den
fascistischen machtsstaat worden opgehe
ven, doordien gene in dezen wordt opge
lost?
Indien het ware als het volledige, het
synthetische is, waarom zou dan niet ge
streefd kunnen worden naar datgene, het
welk beid® mogelijkheden in harmonische
eenheid inhoudt
Laat het réveil, dat de nieuA partij
blaast, in de vervulling van ajjn paèdagogi.
sche taak, tot een machtige bezieling op
wekken, tot een grootsch enthousiasme aan
wakkeren, tot een nieuw maatschappelijk
geloof doen leiden maar is hiervóór voor,
waarde, dat het voorvaderlijk erfdeel ten
doode wordt gedoem<t? Kan het nationaal
herstel de afgedwaalde vrijheid niet reinigen
van de vlekken, waardoor zjj is Besmeurd,
zonder dit nationale erfgoed prijs te geven
Zou de Mussertsche geest, met verwerping
van den revolutionairen weg, nlet langs
e volutionairen weg opnieuw onze oude vrij
heden vermogen te bevruchten, opdat zjj. in
redelijken zin uitgeoefend en gehanteerd, in
waarheid opnieuw voltige vrijheden wor-
heeft en kan hebben. Maar om de volksziel
I aldus in beroering te brengen en haar wils-
VAHOAtron tnt niPUWA dR<l#*r> aan t#> afitten.
teekenis daarvan voor ons land, is het van
belang ook aandacht te schenken aan een vertegenwoordigt het het onbewuste opnieuw
Nu in deze dagen van verschillende zijden
uiteenzettingen zijn gegeven van en be
schouwingen over het Fascisme en de be-
heeten, inzooverre hy zich boven de sfeer
van het individueele weet te verheffen en
zijn wil met de „volonté génerale”, wel te
onderscheiden de „volonte de tous", sa-
menvalt. Hiertoe niöet de burger gevormd
en opgevoed worden. Terwyl zyn plichten
jegens den Staat geea grenzen kennen,
heeft hy slechts rechten in den omvang en
in de mate, waarin deze' met het doel van
den almachtigen Staat overeenkomen. Im
mers, de mensch is slechts instrument ter
bevordering van het algemeen goede in den
geest der staatsidee. De Staat is dus geen
imddel meer tot bevordering van het men-
schelyk welzyn, maar hy is doel, op welks
instandhouding alle individueele krachts
inspanning uitsluitend mag zyn gericht.
Waar echter de klove tusschen burger en
Staat te groot is dan dat oogmerk zon
der meer kan worden bereikt, wordt de cor-
IM)ratie als bemiddelaarster tusschen beiden
‘■'geschoven.
Deze corporatie heeft dus de paedago-
gisch-politieke taak de prysgeving van het
ik ten behoeve van het a|||Aieen voor te
bereiden. Evenals een JS^flUeleeuwer in
vaste theologisch-dogmatische, zal het kind
van onzen tyd in de onwrikbare staatscate-
gorie geboren en opgetogen worden. En zoo-
eis het voor den geloovige slechts zin heeft
leven in Gods wegen en daarbuiten niets
ma8T gelden, zoo zal de hedendaagsche
mensch of beter gezegd burger, slechts
leven in en voor de aleenige nationale
staatsgedachte. De wondeplek, waarop Le
Bön (Socialisme, p. 87) den vinger legde,
toen hy schreef ,Je grand danger de
l’heure presente est que noifs n’avons plus
guére de croyances communes; aux intéréts
collectifs identiques se substituent de plus
en plus des intéréts dissemblables’met an
dere woorden, dat gemeenschappelijk
geloof en de gemeenschappelijke belangen
moeten wyken voor uiteenloopende en af
zonderlijke zienswijzen, is dus genezen door
nationale staatsgedachte. Want, dat de
Staat de natie volledig belichaamt, is de
nieuwgeschapen mythe, welke de machtsge-
<Uchte vermomt. Deze mythe is een geloof,
een hartstocht en, omdat zy een prikkel en
Mp is, geloof en kracht geeft, is zy daad-
^helyke werkelijkheid geworden. Zij opent
het kader van den plicht een voornamer
'even voor allen tezamen, dat van alle
grenzen van tyd en ruimte is bevrijd, waar-
*lgeheele overgave, zelfverloochening en
opoffering wordt geëischt voor het alge-
meen welzyn, dat slechts in het religieus-
geestelyke begrip van den Staat aanzjjn
Beneditty in „Denken en Doen”, waarin on-
der den titel „Wijsbegeerte en Politiek" ook j
het Fascisme wordt besproken. In korte
trekken geeft de schrijver de nieuwe staats- f a s c i s
gedachte aldus weer: I vader
„Het vergankelyke individu leeft alleen
voor de voortdurende gemeenschap, den be- stelling
stendigen Staat. De Staat leidt zijn gezag ook het gelijkheidsbeginsel' daalt gelykty-
niAt nf uit da r>at.ip ziaaL dit craratr wortpit dig ten grave. Veeleer wordt de ongelyk-
heid, het aristocratische principe, aanvaard,
want de Staat kan zyn taak alleen uit- j
voeren door een niet in vryheid ontwikkelde,
doch een in zijn geest gedisciplineerde élite.” j
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorgirig per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
