T sev;srminK te vermüd™' -aar
i«t in üipisliek
REÜNIE - GOUDA
AKKEP.CACHETS
ALGEMEENE
FRIESCHE
DOKTERSVROUWEN
JANMAAT OP STAP
De Goudsche Fruithandel
Een Regentendagbeek uit de 18e eeuw.
«lëer(EenrM°trdin"riS Ua3S,S
wS!!!?id adjunct ter da»vaa«
JkTJT °Tlddel'Uk °P die ™»d-
%rheTbeXmreiariKbUrKem,eeSterSChaP
Bouwmateriaal
door de eeuwen heen.
'n "Akkertje"
beschermt
U!
„HERFST"
Ons Pluimvee.
j Damrubriek.
EEN GEWAPEND VOÜL
m
Toonkamer „Crabeth
LEVENSVERZEKERING
MAATSCHAPPIJ
EIGEN AUTODIENST
L.N. POLDERVAART
ADVERTENTIES
in alle DAGBLADEN en TIJDSCHRIFTEN
neemt onze administratie ter plaatsing aan.
Wend U tot ons Bureau: Markt 31 - Telef. 2745.
kXVII.
December 1782
"Si buitenS»»'°'K claasicale ver-
.tera Caf elTtStari' BUrg<!m<!'!3-
van kpnnio Cretans versogt hier
fjff p kTenms ?eeve aan Da Metske
P Janu™ "83 met t jagt gevaren
"siontr Da8™art s°<">er Pen-
.„sionaris en adjunct
"Ier? krUya Midd»l>™"i'
S r de Midd»H>"g8che ka-
"p" d.\ lenigde Oostindische
„Compagnieën) ontvangen waardig (ter
terntrek"' ,n~13~ e" «eretourM"'
„(teruggekeerd) uyt S Hage met t jagt
„na Gouda met de Pensionaris
'1'ardl.ent 15 K' veerteert 10 gl
„10 Januari 1783 Vergeeving Subal-
A"*" .P°st<!n waren- ^nuls reed»
I 19 med6«edaa'd. da verschil-
lradfe regeenngsbetrekkingen, die, naar hun
S vol«den- «e betrekkingen waren
opgenomen in een ljjst, die jaarlijks werd
mtgegeven. Vandaar dat van der Hoeve,
Volgens vaste gewoonte -was van der
rTRT "erDenoemd, hy was voorloopig oud-
burgemeester. Eveneens volgens de bestaan-
db gewoonte, werd hg nu in eenige lagere
posten geplaatst. Hg werd adjunct ter dag-
Slft (tweede afgevaardigde naar de Sta
tPitJ en wpsimuaote.
o Hr Metelercamp versoek nader
„affdoening omtrent het Consillateur
„(conciliatoir verzoenend of tusschen-
voorstel) Burgemeesteren van 1782 la-
„ten het aan de Vroedschap over, De
„Vroedschappe zegge ongereedt te zyn
„(hun standpunt nog niet te hebben be-
„paald), versoeke dat het Conciliatoir ter
.iSecretarye mag besorgt worden, en dan
„(vervolgens) de dag van affdoening
„vast gesteld op 3 february 1783
De strijd over het voorstel van Meteler
camp begon nu zijn einde te naderen; op
3 Februari zou de „affdoening" plaats heb-
ben..
„21 January geinstalleer met d Hr van
„der Burch als Weesmeester Sessie (zit
ting) genome en gefeliciteert
„Daarna gedisponeert (beschikt) in
„Burgemeesters Camer over de vacante
„Rentmeesters Plaats van St Jans Kerk
„in plaatse van Mr G H van Catten-
„burch, ten behoeve van Mr Frederik
„Van der Hoeve, de Selve beëdigt en
„Borg gebleeve voor 2000 gl
,i „Schabinael gepasseert (De desbetref-
i „fende borgtochtsacte gepasseerd ten
„overstaan van schepenen) en geaccor-
„deert (toegestaan) plaats te houden in
„de Vroedschapsbank
Van der Hoeve vergat zyn naaste familie
niet Zoontje werd rentmeester van de St.
Jans Kerk en mocht voortaan, als hy Zon
dags naar de kerk ging, In de bank zitten
van de vroedschapsleden.
„22 January Vroedschap
„request Jacob de Groot Schipper op
Bosch versoek verminderingh van de
„recognitie en presenteert jaarlyks Syn
„rekening van ontvang en uytgaaff open
„te legge en van d 100 gl 10 gl te be-
in handen van Heeren
Om beurtschipper van Gouda op den
Bofich te mogen zyn, moest de Groot jaar
lyks een vast recht, een zoogenaamde re
cognitie, betalen. Dit recht was in verband
met de opbrengst van den beurtvaartdienst
blijkbaar veel te hoog. De Groot bood nu
aan *>m in plaats van de recognitie 10 pro
cent van die netto-opbrengst aan de stad
af te dragen. De vroedschap droeg aan de
burgemeesters op hierover advies uit te
„Rapport gedaan van't Proveniershuys
i „dat alles is affgedaan de differenten
„(verschillende hfeeren) bedankt
i,j„Daarna in Schepens Kamer de Borg-
„togt gepasseert voor myn zoon, van
,$000 gl als rentmeester van St. Jans-
i „kerk ten overstaan van d Hn Meteler-
„camp en Kerkhoove
Vèïi der Hoeve was zoo van de benoeming
van zyn zoon vervuld, dat hy tweemaal in
zyn .'dagboek vermeldde, dat de borgtochts-
Ucte twas gepasseerd.
„23 January Gereyst met t Jagt als
',',iidjunct na S Hage, met d Hr Burge-
'„meester van Toulon en Pensionaris van
,',Wyn
„24 January is tyding gekomen van
nse Ministers (gezanten) te Parys, dat
„de Praeliminaire getekent waren tus-
'{0,,Uchen Vrankryk Spanjen en Engeland
Jen versogte off de Unie (de republiek)
„fnede gelievd in de Wapenschorsing te
„ftomen (aan den wapenstilstand deel te
„nemen)
„overgenomen by alle de Steede en den
„26 daaraanvolgende na Gouda gereyst
„met t Jagt
tyan der Hoeve vermeldt in zyn dagboek
nipt, dat die tyding kwam op het oogen-
blik, dat hy deelnam aan de vergadering
van de Staten van Holland. On^e gezanten
deelde'n mede, dat Frankrijk, Spanje en En
geland töt overeenstemming waren gekomen
uver de punten, die by de vredesonderhan
delingen zouden worden besproken. Met dat
„tekenen van de Praeliminaire" ging een
wapenstilstand samen. De republiek kreeg
nu het verzoek zich daarbij aan te sluiten.
De afgevaardigden van de- verschillende
steden namen van dit bericht en verzoek
afschrift en reisden naar hun woonplaatsen
terug ten einde deze belangrijke zaak aan
het oordeel van hun lastgevers, de vroed
schappen, te onderwerpen.
„27 January 1783 Praeadvis en Rap-
„port en daarna Vroedschap
„Rapport van de Vergadering en Nieu-
„we last rakende de Wapenschorsing
„Met eenparigheyd overgegaan (alge-
„meene stemmen besloten) tot de Wa-
„penschorsing
„ten 11 Uur na S Hage gereyst met
„t Jagt
De volgorde „Praeadvis en Rapport" is
niet juist. Eerst brachten de afgevaardig
den naar de Staten rapport uit aan burge
meesters en oud-burgemeesters over het
geen in de Staten was voorgevallen. Ver
volgens werd dan vastgesteld, welke prae-
advies de pensionaris, naar aanleiding van
de nieuwe in de Staten ter tafel gebrachte
voorstellen, aan de vroedschap zou uit
brengen.
Onmiddellijk op het „praeadvis" volgde op
27 Januari een vroedschapszitting. Daarin
werd weer opnieuw rapport uitgebracht. In
aansluiting daaraan werd het praeadvies
uitgebracht, dat luidde om zich by den wa
penstilstand aan te sluiten. Dit prae-advies
werd met algemeene stemmen aangenomen
en reeds om elf uur vertrokken de afge
vaardigden weer met „Nieuwe last" naar
den Haag.
„1 february met tJagt dyt S Hage
„gevaren na Gouda
- „2 dito Rapport
„3 vroedschap
„Omtrent de zaken van Metelercamp
„is finaal geconcludeert met meerderheid
„(met meerderheid van stemmen de eind
beslissing genomen)
„H v Eyck en Metelercamp een 2e
„aantekening
De burgemeesters hadden wel wat water
in hun wyn moeten doen, maar zy hadden
den strijd in hoofdzaak gewonnen. Meteler
camp had niet bereikt, dat vanuit de vroed
schap een voorstel in behandeling kon wor
den gebracht zonder dat daarvan van te
voren aan de burgemeesters kennis was ge
geven. De vroedschap was van meening,
„dat daar (aangezien^ aan het Collegie van
Heéren Burgemeesteren bevolen is (is opge
dragen) het ordinairis beleydt (gewone be
heer) en de directie van politicque Zaken
(het bestuur), en $it Collegie meest al be
staat uyt de oudste Leden van de Vroed
schap, Zekerlyk aan de eeye Zyde de dis
cretie (het fatsoen) en het Respect aan de
achtbaarheyd van het Zelve Collegie ver
schuldigd, Schynt te requireeren (ver-
eischen), dat een Lidt van de vroedschap
vermeenende eenige propositie (voorstel)
tot nut en bevordering van 'S Lands, off
Stads Zaken te moeten doen hier van aan
dat Collegie preeallabel (van te voren) ken
nis geeve". Wel kon die kennisgeving nog
uiterlijk een dag voor de vroedschapszitting
worden gedaan. De burgemeesters waren
dan verplicht op diè vroedschapszitting den
voorsteller te „sommeeren" zyn propositie
(voorstel) te doen. Het voorstel moest dan
dadelijk in behandeling worden genomen,
„ten ware een derde gedeelte van de pree-
sente Leden mogten kunnen goedvinden,
Zig off ongereed te verklaren off de Zaak
in deliberatie te willen houden- (te willen
aanhouden) off wel het praeadvys van Hee
ren Burgemeesteren te versoeken".
Metelercamp, die op verzoek van de
vroedschap op den 13en Januari nog met
een nader voorstel was gekomen, was het
met deze beslissing niet eens. Hy en zyn
politieke medestander van Eyck lieten hier^
van blijken door „een 2e aantekening" in
het vroedschapsboek te doen stellen. Ook
Dr. Verrijst protesteerde. Van i der Hoeve
heeft dit laatste protest, dat ook in het
vroedschapsboek is opgenomen, ijl de kant- J
lijn van zijn dagboek vermeld. Het luidde
aldus:
„Albert Verryst Raadt heeft doen aan
tekenen, dat hy Zig met de vorenstaande
Resolutie (het bovenstaande besluit) [Zon- J
der Zig omtrent de wettigheyd off onwet-
tigheyd van dezelve intelaten] uyt hoofde
der nadelige gevolgen, die uyt dezelve Zou
den kunnen proflueeren (voortvloeien), niet
heeft geconformeert (vereenigd), maar ge-
amplecteert (omhelsd) t Concept van den
Heer Raad en Regeerend Schepen Meteier-
camp, Zoo als 't Zelve door Syn Ed: by
Resolutie (besluit) van de vroedschap sub
dato (van den) 13 January laastleden daar
toe versogt Zynde ter Secretarye deezer
Stadt is geseponeert geweest (neergelegd
geworden)
i
„gereyst met t Jagt na S Hage met
„de Burgemeester Noorberg, ik en Pen-
„Rapport van de Gedeputeerdens (afge
vaardigden) uyt S Hage, off ahdere
„middelen om aufect (au fait op de
„hoogte) te weezen
„Goedgevonde om een doos te laten
„maken en op de Secfetary de Stukke te
„leggen en ieder vroedschap een Sleutel
„te geeve
Zooals reeds boven ia medegedeeld, was
het de gewoonte, dat de Goudsche afgevaar
digden naar de Staten na de Zitting rapport
uitbrachten aan de burgemeesters en de
oud-burgemeesters. In de vroedschapsver
gadering werd dan van dat rapport, bij
wijze van verdunde oplossing, weer rapport
uitgebracht. De democraten in de vroed
schap waren daar niet mee tevreden; zij
wenschten zelf by het uitbrengen van het
rapport tegenwoordig te wezen, althans
langs anderen weg van den nauwkeurigen
inhoud daarvan ojf de hoogte te komen
Blijkbaar vonden de burgemeesters en de
oud-burgemeesters, dat de aanwezigheid
van alle vroedschapsleden aan de waardig
heid-van het „Rapport" afbreuk zou doen.
Vandaar, dat zy besloten „om een doos te
laten maken en ieder vroedschap een Sleu
tel te geeve".
„5 Mey vertrokken met t huysgesin
„na Woerden
„6 Mey Is overleeden d Hr Mr D. JE
„Jongkint Raad in de V en Praesident
„Burgemeester deser Stad aan een ver
val van kragten
„29 jluly request van Steele aange
stelde Stads Chirurchyn om t volle
„Tractement Van 300 gl geaccordeert
„(toegestaan)
„25 Aug Prae advis om half 10 uure
5 Vreede Daarna vroedschap
Namens de burgemeesters deelde de pen
sionaris mede, „dat de definitive vrede's
Tractaten tusschen Vrankryk en Spanje ter
Eenre (eenerzyds) en Groot Britannien aan
de andere Zyde reeds gecollationeert en in't
net overgebragt Zynde; Zodanig dat er de
tekening maar aan ontbrak, het Fransch
Ministerie thans presseerde (er op aan
drong), dat men ook by Hun Hoog Mogen
de (De Staten-Generaal) ter Sluyting proce
deerde (stappen deed om tot den vrede te
geraken)". Er was dus haast by het werk,
want indien de republiek nog even wachtte,
zouden haar bondgenooten vrede hebben ge
sloten en zou zy alleen nog in oorlog met
Engeland verkeeren. De eischen van Enge
land waren zwaar. Niet alleen eischte het
Nagapatman, maar het vorderde ook de vrye
vaart tusschen de Molukken. Dit laatste ver
oorzaakte groote ongerustheid by de Oost-
Indische Compagnie, omdat Engeland wei
gerde in het vredestractaat te verklaren, dat
het zich van allen handel met de eilanden
zou onthouden. Ten slotte kwam daarby nog
de vernederende eisch van het saluut op zee
te moeten brengen aan de Engelsche oor
logsschepen. Maar de republiek moest toe
geven. Ook in Gouda begreep men dit. 'De
afgevaardigden ter dagvaart kregen een
„generale (algemeene) last om in deezen
met de pverige Leeden Zodanig te helpen
Concludeeren (besluiten), als Zy ten mees
ten nutte van den Lande Zoude oordeelen
te behooren.
„25 November request Schipper de
„Groot op S Bosch om remissie (terug
gave) van Syn recognitie ter Somme
„van 115 gl declinatoir (afwijzend)
„1 December audiëntie gehad by Syn
.Hoogheid
„6 December geretourneerd (terugge
keerd) uyt S Hage na Gouda met de
„Koeds
„te goeds sedert 12 November
„tot 21 dito 12 dagen 60
„van 25 November tot 6
15 dagen X 75
135
„verteert in de 2 vp/gaderinge 114
Schiet over 21
Een adjunct kreeg vóór zyn verblijfkosten
5 per dag. Toch had van der Hoeve nog
kans gezien ƒ21.over te houden.
(Wordt vervolgd.)
Nadruk verboden. Dr. Mr. J. SMIT.
„Burgemeester Noofberg, ik en Pensio-
naris" staan vermeld in volgorde van hun
rang in da Staten.
„5 february met t jagt geretourneert
„(teruggekeerd) na Gouda
„7 April Convocatie (vergadering) van
„Heeren Burgemeesteren en Oud Burge
meesteren demptis (afwezig) Lesteve-
„non en Jongkint: rakende het versoek
„van de vroedschap, om by te woonen t
Van timmerman tot metselaar maar
Koning Karei keerde weer tot de timmerman
terug
De Noordelijke invloed op de Grieksche
architectuur.
De bouwkunst van de Oude Germanen
door
Dr. Joh v. LEERS.
De eerste bouwer' der Germaansche lan
den was geen metselaar, maar een timmer
man.
Timmerlieden hebben steeds in de Oud
heid in hoog aanzien gestaan, want zonder
hen was geen tempel, of woning denkbaar.
Ieder volk gebruikt nu eenmaal de bouw
stof, die voor dat volk het gemakkelijkst te
bereiken is, het meest voor de hand lig
gend, als het ware.
Daarop bouwde uien in het gebied rond
om de Middellandse he Zee met steenen, gra*
niet, zandstroom, marmer. In het oude Ba
bylon, waar men moerassen had, bouwde,
men met in het vuur tot steen gel
leem. Maar de Germanen met hun wouden
gebruikten hout als hun bouw-materiaal.
Toen de oer-mensch geen genoegen meer
nam met in den grond gegraven holen, be
gon hy met hout te bouwen. Het dak was
\an mos, turf of van hout, om het lekken
te voorkomen. Nog heden ten dage is dat
soort bouwen gebleven bij bet maken van
hutten voor kolenbranders, voor schuren,
ter bewaring van verschillende landbouw
werktuigen. Het oude boerenhuis in Fries
land met zyn tot laag op den bodem af-
hangend dak vertoont nog eenige overeen-
i komst met die manier van bouwen.
Toen kwam de wensch opzetten: het lage
dak iets hooger te maken, waarna men uit
steenen muren optrok, daarover balkan leg
de en zoo het dak in de hoogte kreeg.
Later bouwde men grootere huizen uit
zoogenaamde zwerfsteenen, waarna men de
open gebleven ruimten met kleine steenen
vulde. Dat alles was bekroond door een hoog
spits dak. De oude vergaderhallen zijn op
dezelfde wyze tot stand gekomen. Dit oude
Noordelijke huis met het spitse dak heeft
de Noordelijke volken op hun tochten door
de wereld overal vergezeld. Een verfijnde
vorm daarvan is het Grielcsche huis, dat
weliswaar uit steen is gemaakt, maar toch
hetzelfde spitse dak bezit. Zelfs de Dorische
tempels hebben hun zuilen aan de overeen
komst met den ouden boomstammen-bouw
te danken. De geheele Grieksche architec
tuur wijst duidelijk terug naar den tijd, dat
de Hellenen woonden in een véél
Als 't gure weer U koud en rillerig
doel lhuis komen en voor 'n zware
verkoudheid, zelfs voor een griep
aanval doel vreezen, neem dan voor
'1 naar bed gaan een "AKKERTJE"
Ge voorkom! dan veel narigheid en
slaal morgen gezond en prellig op!
N"iêrl°ndseh Ongeëvenaard bij gevalle kou
Product Griep, rheumalische pijnen,
Zenuwpijnen, Hoofdpijn, enz.
- Per 12 siuks slechts 50 cent.
Volgens recept van Apotheker Dcmxonf
'AKKERTJES"
Noordelijke streek, waar de wouden hout in
overvloed opleverden.
Het oude Germaansche heiligdom, Vis-
becker Braut, in Oldenburg, wijst in den
grond genomen overeenkomst aan met den
beroemden Apollo-tempel in Delos, waarvan
Herodotus gewaagt. Tydens de Groote
Volksverhuizing dringt de oude Germaan
sche bouwkunst overal in het Zuiden van
Europa door. De West-Go then bouwen in
Spanje en te Ravonna is de invloed van den
Germaanschen bouw nog steeds merkbaar.
Alleen is in Italië het dak minder spits
geworden, omdat het daar te lande géén
dikke sneeuwlaag in de wintermaanden te
dragen heeft.
Daaruit zijn ten laatste de vorstelijke
sloten en kathedralen van de Vroegere Mid
deleeuwen ontstaan. De romantische bouw
kunst, die later tot bloei kwam, is in wezen
een verbeterde Germaansche afkomst.
In Italië, Frankrijk en Spanje vindt men
de vroegere Germaansche, Longo-bardische,
Fransche en WestGotbische bouwkunst
duidelijk terug. De latere Gothiek ontstond
in het Noorden van Gallië (Frankrijk), dat
indertijd door de Noormannen, de Vikings,
tot 6671 zuiver Germaansch land was ge
maakt.
Het schip van de kerk is een nabootsing
van de mastkerken in Noorwegen, alleen is
het materiaal van hout veranderd in steen.
De oude Noorsche Hal is tot Gothische
Kerk geworden!
Zoo blijkt uit alles de invloed van de oude
Germaansche kunst, die als voornaamste
materiaal hbut en nog eens hout gebruikte.
Maar hout/had een erg groot bezwaar, het
was nie£/auurzaam genoeg, ging tot ver
rotting 'over, daarentegen Was steen volko
men tegen alles bestand.
Zoo kwam de metselaar later in de plaats
van den timmerman en kon daar zyn recht
opeischen.
Maar nog in het jaar 789 veroordeelde
Koning Karei het bouwen met steenen dat
hij een heidensch werk noemde, waardoor
dt goden werden verzocht
Het is aan de weinige duurzaamheid van
het hout te wijten, dat de bouwkunst in het
Zuiden zich oneindig beter heeft weten, te
bandhaven dan in het Noorden, waar de
hcuten gebouwen geregeld vervielen en door
nieuwe moesten worden vervangen.
Daardoor ia de klassieke cultuur rondom
de Middeliandsche Zee op <jen duur in het
loven gebleven en moest de Germaansche
cultuur het afleggen.
Steen bleef, hout verging 1
(Nadruk verboden).
NIEUWE VOORRAAD
NIEUWE PRIJZEN
MEUBILEERING
Welke kippen zijn de beste?
Het boerenbedrijf stelt speciale eischen,
De rassen Rhode Island en Snnex.
Wanneer men eenige ervaring op het ge
bied van pluimvee bezit, ondervindt men
steeds meer, dat elk ras tegenover de
voordeelen, waarom men geneigd zou zyn
ze te kiezen, altyd ook speciale nadeelen
staan. Een kip, die bijzonder veel eieren
legt, zal nooit ideaal zyn op het gebied van
vleesch en kippen, met de speciale neiging,
om 's winters te leggen, worden 's zomers
des te vaker en langer broedsch. En be
halve de prestaties van een ras dienen wy
ook te overwegen, of dg dieren van dat
ras betrekkelijk weinig, dan wel in sterke
mate de nadeelen ondervinden van de
steeds zwaardere eischen, die wy aan hen
stellen.
Op dié wyze zullen wy ook de door ons
aanbevolen Rhodelands beschrijven. Op
Rhode Island (Vereenigde Staten) waren
vroeger de fokkers van meening, dat de
roode kleur een bijzonder kenmerk van
levenskracht was. Daarom kruisten zy het
Qaar inheemsche kippenras met roode ha
nen die werden ingevoerd uit het verre
Oosten; meerendeels waren het Oochini- en
Malay-hanen. Van de jongen zocht men weer
by voorkeur de roode hanen uit en zoo
ontstond er in den loop der jaren een
plaatselijk ras, waarvan de hanen en later
ook meer en meer de kippen rood waren
In het begin van deze eeuw werd door een
goede teeltkeus uit deze dieren het ras
verkregen, dat thans »ls Rhodelands be
kend is-
Het is spoedig ingeburgerd geraakt Ve
len werden aangetrokken door de onge
wone roode kleur, doch de Rhodelands
hadden ook voordeelen van hen, die aan dit
uiterlijke kenmerk weinig waarde hechten.
Het weerstandsvermogen en de levens
kracht van dit ras zyn inderdaad uitste
kend en zy zijn gewend aan het klimaat
op onze breedten» doch met scherpere tem
peratuursverschillen dan hier te lande als
regel voorkomen.
De Rhodelands zyn goede legkippen, doch
tegel ij krtyd is ook het vleesch bevredi
gend. Reeds vrij spoedig als zy 8 of 10 we
ken oud zyn, heeft men aan de gebraden
haantjes voldoende voor een middagmaal
van een gezin. Het vleesch is wel geel, doch
malsch en sappig. Doordat deze dieren goed
bestand zyn tegen ongunstige weersom
standigheden, kan men bovendien zeer
vroeg aten broeden, wat by het snel op
groeien een dubbel voordeel is.
Wat de opbrengst der eieren betreft, deze
langt niet alleen af van hun-aantal, doch
ook van het tijdstip, waarop zy worden ge
legd. In December en Januari gelegde eie
ren zyn dubbel zooveel waard als eieren
Maart of April. Nu behooren de Rho-
delënds tot de beste winterlegsters; «en
vroeg uitgekomen jonge hen levert by goe
de voeding de eerste eieren van een hall
jaar, dus in October of November; in De-
ber leggen zy meerendeels op volle
kracht. Wanneer de oudere hennen begin
nen te leggen, hangt af van de rui. Deze
verloopt spoedig hoewel zy eerst laat in
den herfst begint Kouvatten komt by Rho
delands ternauwernood voor.
In verband met het feit, dat Rhodelands
zoowel goed leggen als goed vleesch leve
ren, staat hun betrekkelijke traagheid, al
zijn zy| behoorlijk in staat om voedsel te
ikheid een der voornaamste eischen.
de moeilijkheden uit den weg te nul
ls het meest praktische, een uittrek-
iade onder in het hok te maken. Zij
1 Tij 1 ...ne/lnW te 11 m '1
het van zink worden gemaakt;
hestelt dan een zinken bak van de ver-
lien Oc L,. .1.Irot- Mnir
lUootier is het, zelf van een plaat blik
f lier randen ongeveer 26 c.M. van den
p te huigen. De hoeken moeten dicht-
""ildeerd worden. Op de 25 c.M. diepe bak
1 mt een op lijsten rustend rooster van
'Tl dat permanent in het hok b)«ft.
Tm de blikken hak wordt er geregeld
1, vandaan getrokken en gereinigd.
"L afmetingen van het hok zelf moeten
drie minstens 75 c.M. bedragen. Wel
het hok iets minder diep zijn, doch dan
het des te breeder worden gemaakt.
konijnen, die nog speelsch zijn, heb-
„n een grootere oppervlakte noodig. Men
ook in een groote kist afdeelingen ma.
Jan is het aan te bevelen, om de tus
senwanden op zoodanige wijze te bevesti-
dat tii gemakkelijk verwijderd kunnen
JLien wanneer een andere indeeling ge-
„mcht word. Zoo heeft een moederdier
met jongen een
flinke ruimte noodig, die
Het komt daarom wel voor, dat ZQ
vet aanzetten; hierop dient men dus te re-
ïi by de samenstelling van het voer,
terwijl men voorts geen eieren laat uit-
dem van hennen, die bijzonder traag
zjjn.
Het tweede ras, dat wij kunnen aanbe
velen, zijn de Sussex-hoenders. Vele mid
delmatig zware kippenrassen, <fie hier in
gevoerd zyn, hebben de in hen gekoester
de verwachtingen teleurgesteld, doch niet
alle de Sussexers zeker niet. Toch heb
ben juist zy van het begin af onder voor-
oordeelen te lijden gehad en ook thans
treft men hen niet zooveel aan, als zij o»
hun goede eigenschappen verdiénen.
Een der voornaamste kenmerken van
goede vleeschkippen is steeds het gtevige
geraamte, dat zich vooral doet kennen uit
de dikte der loopbeenen. De witte kleur
van huid en pooten is voor de tafel even
eens een voordeel, zoolang de ongegronde
afkeer van geel gjavogelte by het publiek
n0g niet is gewonnen.
Kleur en teekening zyn van weinig be-
teekenis. De lichte Sossexkippen zijn bete
re legsters, de bonte betere broedsters, en
uitstekende moeders» Onder de lichte treft
men niet zelden hennen aan, die in het ge
heel niet meer broeden. Aangezien zij be
hooren tot de winterlegsters broeden zü
vroeg. Hetzij dat men uitsluitend Sussexers
houdt, hetzij dat men daarnaat nog een
licht legras houdt, in elk geval zijn de be
trouwbare Sussex-broedsters ons in Febru
ari en Maart welkom. Om deze reden ztin
Sussexers bijzonder geschikt voor hen, die
twee rassen naast elkaar willen houden,
welke elkaar in hun eigenschappen aanvul
len.
zooveel mogelyk donker gehouden moet
worden.
Vaak krijgen deze dieren een hok met
vee afdeelingen: een „woonhok" en een
tweemaal zoo groot „nesthok", dat er
slechts van gescheiden is door een plankje
met een opening. Deze opening moet vooral
niet noodeloos groot gemaakt worden. In
het nesthok wordt volop stroo gelegd. Het
dubbele hok moet in zijn geheel 100 of 110
c.M. lang zün en 60 c.M. hoog en breed.
Velen zyn geneigd, om deze afmetingen te
verkleinen voor kleine konynenrassen, doch
dat is niet aan te raden, aangezien juist
deze rgssen het beweeglykst zijn en die be
wegingen ook noodig hebben.
Elk»konijnenhok moet vry van tocht zyn,
beschut tegen weer en wind, droog, goed
geventileerd licht en veilig voor roof
dieren. Wanneer het mogelyk is, maken wy
hokken ook iets grooter dan de hierboven
gegfeven minimums. Er is slechts één reden,
waarom wy de hokken niet al te gjóot ïaten
worden: zy zyn dan moeilijker te reinigen.
De voorzijde van het hok wordt afgeslo
ten met vlechtwerk van ijzerdraad in een
teuten raam. Het kan in zyn geheel de
deur vormen, doch men kan evengoed een
vastzittend raam voor de eene helft maken
een tweede raam by wyze van deur voor
de andere helft. De deur wordt met schar
nieren bevestigd aan den wand van het hok.
zeer groote hokken kan men ooK een
derde gedeelte of zelfs de helft van de voor
zijde met plankjes afsluiten.
Wil men geen lattenrooster met onderlig
gende blikken bak of vloer nemen, dan moet
de vloer naar achteren toe eenigszins af-
waterdicht worden gemaakt door
teer. Nog ^eter is het, telkens cement over
de teer te Btfooien, gevolgd door een nieuwe
teerlaag. Achteraan moet zich een smalle
spleet tusschen vloer en achterwand be
vinden, en daarlangs wordt een blikken
gootje gemaakt.
Wanneer ht hok in de open lucht moet
staan, dienen wij natuurlijk ook te zorgen
voor een schuin, over de zijwanden uitste
ken dak ter bescherming tegen regen en
sneeuw. Van binnen wordt de kist met hard
opdrogende witte lakverf geverfd, dan wei
gewit. Verf is duurzamer. Verder maken
wij aan de binnenzijde een klein ruif je voor
groenvoer en hooi; het andere voer wordt
in bakjes van aardewerk gegeven.
Bij de dubbele hokken voor de moeder-
dieren is het aan te bevelen, om ook in het
nesthok ergens een deurtje te maken. Men
kan er dan het oog op houden en doode jon-
gen dadelijk verwijderen.
Onder redactie van de Damclub „Gouda".
Secretaris de la Beslaan 14, lokaal der
club, Markt 49.
Probleem No. 927.
Zwart schijven op: 10, 13, 14, 16, 20, 21,
34, dam 4, 18.
Wit schijven op: 27, 28, 30/32, 35, 39, 41,
42, 49, 50.
Probleem No. 928.
.TELEFOON 3260
DE „VILLA" VAN ONS KONIJN...
Het geheim van de „blikken bak".
Hoe richt ik een neathokje in?
Door een konijnenliefhebber.
Konijnenhokken kunnen zeer goed zelf
worden gemaakt en de meesten doen «W
dan ook, te meer, waar zy dan geheel hun
eigen ideeën kunnen volgen. Als regel vw-
doen deze zelfgemaakte hokken aan redelijke
eischen, doeh niet altyd. Vooral de vloer en
de mogelijkheid, arm hem te reinigen, wor
den soms verwaarloosd. Toch is en MtP
De „Opéra nazionale Balilla".
De jeugdbeweging in Italië, een streng-
militaire organisatie.
Een herinnering aap de beroemde
„opmarsch naar Rome".
Zwart schijven op: 1, 2, 4, 6, 11, 12,
1«/18, 22, 23, 28, 3S.
Wit schijven op; 24/27, 2», 81, 84, 89,
48/48.
Oplossingen van Probleem No. 928.
Wit "peelt: 27—22,32 21, 28 27, 80—24,
27-22, 39—88, 48 6.
Oplossing van Probleem No. 924.
Zwart speelt: 12—8, 82—27, 8» 48, 418,
8-8,8:12.
In het „Campo Sandro ltalico Mussolini",
beneden aan de berghellingen van de Monte
Mario, nabij Rome, kan men het middel
punt vinden van de hondertallen der „Ba-
lilla", de fascistische jeugdorganisatie van
Italië. Gedurende het geheele jaar, in den
zomer en in den winter, is deze groote Ita-
liaansche opleidingsschool tot den laatster,
man bezet door de jongens, die te zijner tijd
de aanvoerders zullen worden van de toe
komstige Italiaansche Garde. Zóó is de wil
van den almachtigen „Duce"! En de jon
gens vinden dat prachtig, want hij is hun
aller aangebeden leider!
Aan hooge palen wapperen de vlaggen
boven het uitgestrekte kamp. Natuurlijk al
lereerst de Italiaansche driekleur. Maar
daarnaast de zwarte vlag Van de „Opé.u
Nazionale Balilla". Onder de vlaggen, op
het uitgebreide terrein, oefenen de duizen
den jongens, onder aanvoering van 200 -uit
gelezen officieren van instructie, die dc
room van het militaire en militante Italië
vertegenwoordigen
Militair, of anti-militair gezind, het doet
er niet toe, men moet onder den indruk
komen van de 4.000 tot 5.000 jongens in den
leeftijd van 17 tot 18 jaar, die allen ge
kleed zyn in het bekende zwarte hemd en
die op de schouder witte snoeren dragen,
ten teeken ,dat zij behooren tot de 2e cate
gorie van de „Balilla". Dè leider staat op
een soort houten torentje en op zijn com
mando komen de jongens in beweging en
marcheeren en oefenen op een wijze, die de
herinnering verlevendigt aan de wacht-
parade by* den Brandenburgsche Poort in
de dagen van het vóór-oorlogsche Berlyn.
Voor de marcheerende jongens, met het
gezicht naar de hoog- en vrü-uit wapperen
de vlaggen, staat een corps trommelslagers.
Op de maat van deze trommels, die rythme
geeft, maken de oefenende jongens hun mi
litaire opleiding door.
Opeens gaan de jongens tot den aanval
over. De trommels slaan eens zoo snel. De
jongens op het uitgestrekte terrein rennen,
de knieën hoog opgetrokken, de beenen in
niets ontzienden haast, op de stellage van
den commandant toe. Dreigend is nun ge-
meenschappelyken aanval. Dan klinkt er
een commando van het torentje en de ge
heele aanvallende ry jongens staat als een
muur, totdat een nieuw bevel van den aan
voerder hen weer tot leven brengt.
Deze korte aanval op de stelling, die
overal in geheel Italië door de troepen der
„Balilla" wordt beoefend, is het groote
werkelijke levende gedenkteeken, dat Mus
solini voor zich en zijn aller-oudste mede
strijders heeft ingesteld. Die korte, woe
dende aanval bedoelt de herdenking te zyn
van den opmarsch tegen Rome, de gedenk
waardige tocht van de zwarthemden, die
het tijdperk van het Fascisme in Italië
heeft ingeluid. Aan dien opmarsch de her
innering by de jongeren levendig te houden,
hen de revolutionnaire geest van hun voor
gangers onverwoestbaar in het geheugen te
prenten, dat is de eigenlijke beteekenis van
den verwoeden en korten aanval op de stel
ling, die nooit by de oefeningen van de Ita-„
liaansche „Balilla", waar ook in het Ape-
nynsche schiereiland, wordt overgeslagen.
De opbouw van de Italiaansche jeugdbe
weging is zeer merkwaardig en toch ook
weer heel eenvoudig. Ondergrond van alles
is eigenlijk de gloeiende liefde ten opzichte
van het Vaderland en van den aangebeden
leider. Daarnaast houdt men het besef bij
de jeugd levendig, dat men reeds op prillen
leeftijd deel kan uitmaken van het leger
der millioenen Italianen, die beeidd zijn hun
leven op het altaar van het vaderland te
offeren.
Deze en dergelijke begrippen zyn zoo
ver men hier te lande den toestand in Ne
derland kan .beoordeelen o zoo in vol
komen tegenspraak met de meer gangbare
denkbeelden, die tusschen Delfzijl en Maas
tricht heerschen, dat het mij welhaast on
mogelijk wil voorkomen de in Italië alge
meen by de jeugd heerschende geest dui
delijk te maken aan de Nederlandsche jon-
De opbouw van de „Balilla" en van de
„Avantguai;dia" is uitsluitend militair. Het
ledental bedraagt begin 1934 ongeveer
2.500.000 jongns in den leeftijd van 8 tot
18 jaar, die onderverdeeld zyn in 7j!2 le
gioenen. Voor de militaire schooling, zorgen
43.000 militie-officieren. Op den leeftijd van
14 jaar nemen de eigenlijke wapen-oefenin
gen een aanvang, waarby vooral de bedie
ning van het machinegeweer niet wo'dt
vergeten. De üniformen en de militaire op
leiding zyn tot in de kleinste onderdeeicn
nauwkeurig voorgeschreven. Hetzelfde is
het geval met de te verleenen onderschei
dingen en de op te leggen straffen. De
laatste zyn niet voor de poes.
Men onderscheidt daarbij: terechtwyzin?:,
tijdelijke uitsluiting. De jongen, die daar
toe veroordeeld is, heeft by zijn kameraden
volkomen afgedaan.
De kleinste eenheid der Italiaansche
jeugd-legers is de „Scjuadra", bestaande uit
11 jongens en één aanvoerder. Drie van deze
„Squadra" met een „Capo-Squudra" vor
men een „Manipel". Drie „Manipel" maken
samen één „Centurio", of een Hondenlsehap
uit. Drie „Centuiro" zijn voor een „Cohorte"
terwijl tenslotte drie „Cohorte" een „Le
gioen" vormen. Zooals me' uit de namen
en den optouw zal bemerke heeft men na
men en samenstelling o -t eend aan da oude
legi.'P'ien die in den tijd v >n d - Roinf m*
sche wereldheerschappij hij de Romeinsche
keizers gangbaar waren.
De militaire opbouw van de „Batillaen
van de „Avantguardia" h gebaseerd op het
drievoud, dat ook in zwar.g was rond 2000
jaar geleden.
Héél het streven is gericht op de gelaije-
lyke vorming van een jeugdleger, dat later
het werkelijke Italiaansche leger zal vor
men, doch dat dan zal wortelen in de harten
van het Italiaansche volk in al zyn gele
dingen.
Doordat de jeugd reeds van den tyd der
schoolbanken af volkomen vertrouwd is ge
worden met het gebruik van de wapenen en
zoo langzamerhand doorkneed is geraakt in
militaire oefeningen van allerlei aard, is
het voor Italië mogelijk voor het staande
Italiaansche leger een uifeilt korten dienst
tijd in te voeren. Op die wyze komt het
woord van Mussolini in vervulling, dte voor
zyn land wenschte te bereiken: Een gewa
pend Volk!
Zooals de korte aanval op de stelling voor
de Italiaansche „Babilla" een gedenkteeken
vormt, dat herinnert aan den opmarsch
naar Rome, zoo is ook de naam „Babill*"
een herinnering van niet minder beteeke
nis. Deze naam houdt de herinnering leven
dig aan een jongen Italiaanschen held van
17-jarigen leeftijd: Giovanni Battista Ba
billa, afkomstig uit een plaatsje nabij Ge
nua. Toen den 6den September 1746 de
Oostenrijkers by verrassing Genua hadden
bezet en de stad begonnen te terroriseeren,
verzamelde deze jongen, Giovanni Battista
Balilla, zijn vriendjes rondom zich, om ge
zamenlijke de gehate Oostenrijkers te ver-
dryven. Vader en -Moeder had de jonger,
tegen de Oostenrijkers verloren, nu nam
met zijn makkers wraak alle Oostenrijkers
van kant te maken, die verdwaalden in het
pRtsse
doolhof van steegjes rondom de oude ha
vens.
Overal in Genua trachtte de jonge Balilla
aanhangers te verzamelen. Maar de angst
zat er nog teveel in. Totdat de maat vol
was en overliep op den dag, dat de Oosten-
rijksche commandant de senatoren van Ge
nua voor de kanonnen liet spannen en hen
met zweepslagen dwong dat Oostenrijksche
geschut verder te trekken. Op dat oogen-
blik neemt de jonge Balilla een steen, slaat
toe en verplettert met dezen steen den sche
del van den Oostenrykschen commandant.
Daarmede is het signaal voor den opstand
tegen de Oostenrijkers gegeven.
Giovanni Battista Balilla gaf met zijn
vrienden het voorbeeld, de menigte volgde
opeens en in December van het jaar 1746
moesten de Oostenrijkers de bezetting van
Genua opgeven.
Voor dezen Italiaanschen jongen heeft
Mussolini een gedenkteeken gesticht door
in hem de tegenwoordige „Balilla" te laten
herleven.
Zyn naam en zjjn daad van byna twee
eeuwen geleden leven nu nog in de harten
van 2.500.000 Italiaansche jongens die be
reid zijn op hun beurt heldendaden voor het
Vaderland, het geliefde Italië, te verrichten.
Dat is de groote, ongeweten kracht van
de beweging der Italiaansche „Balilla"!
(Nadruk verboden.)
■ELLY SOETERS-
VAN BALEN BLANKEN
Crabethstrnat 8 Telef. 2038
HUWELIJKS- en
VEr?JAARS-CADEAUX
Kleine Pelikaanbordjee
in voorraad
M. Hulz«r
Leeraar M. O. Lich. Oef.
Gedipl. Heilgymnast en Masseur.
Billijke prijzen en condities.
Krug«pla«n 89
LEEUWARDEN «burmamuhuw
AMSTERDAM ROTTERDAM ORAVENHAO®.
Voor ANDERHALVE CENT PER WEBK w«k«rt «9 la
de afd V. V. Uw kind beneden den leeftijd van S (aar voor mm
uttkeering W| overli|den van VIJFTIG GULDEN. De premiebetaling
eindigt bi) overlijden van den verzekerde en uiterlijk tm dea leeftfd
van Vl|F EN ZESTIG JAAR. MET RECHT OP AANDBRL
IN DE WINST.
De oudste verzekeringen worden thans raada uMfcamld ad tm
WINSTVERHOOGING VAN VIJF BN VIJPTIO PBOCWT
van het oorspronkelijk verzekerd bedrag.
Vraagt Inlichtingen bi)
vanaf VRIJDAG f'm MAANDAG WARNER BAXTER in
2de Hoofdfilm: De Lachorkaan SAMMY COHEN in:
WOENSDAG MATINEE met: EDDIE POLO.
VERHUIZINGEN en EXPEDITIE Brandvrije Bergplaatsen
VOLLE GARANTIE. LAGE PRIJZEN.
op LEIDEN en HAARLEM en IJMUIDEN
over Bodegraven, Alfen, Koudekerk, Zoeterwoude, Leiden, Oepstgeest
Sassenheim. Lisse, Hillegom, Bennebroek, Heemstede.
Haarlem, IJmuiden.
GOEDEREN WORDEN AFGEHAALD. Beleefd aanbevelend.
TURFMARKT 1 TELEF. 2534 GOUDA.
BLAUWE DRUIVEN
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
MANDARIJNEN
SINAASAPPELEN
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN
NIEUWE VIJGEN
DOFFE KASTANJES
DOOSJES TUNISDADELS
STUDENTENHAVER
VRUCHTEN IN GLAS EN BLIK
DIVEÏtSE SOORTEN NOTEN
BLIKGROENTEN tegen scherp concurreerende prijzen.
Firma Wad. A. Malvald.
LANOE TIBNDEWEO 27
TELEF 3318
Een viertal modieuse avondtoiletten
voor het komend voorjaar.
in binnen-, 7xx>wel als in buitenland,
Zjj verschaft U inlichtingen en dient
U van advies. U betaalt de tarieven
van de bladen, waarin U via onze
bemiddeling adverteert zonder eenige
verhooging.
Het is daarom Uw belang van onze
voorlichting en onze bemiddeling ge
bruik te maken.
MAAR MARIE, komt nu eens kykendit is wasch van de
Stoom Wasch- en Strykinrichting N. G. ROEST v.h. Gez. Etman,
FLUWEELENSINGEL 68 (ook ingang Burgem. Martensstraat),
en dat tegen zoo'n lagen prys.