s
IN
*kbank
oo'|.
18573
«o
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
8x3 268 44
legplaatsen
SEIZOEN.
IVAART,
De diefstal uit de St. Bavokerk te Geht.
'W
ut
Donderdag 12 Hpril 1934 73* Jaargang
nf^ïSï^D^D^.,r?0DEGRAVEN’ BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
U1EUWERKEKK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Wolven in schaapsvacht.
1—-
DRUKWERK
Markt 31. Gouda.
‘I
Jodocus Veidt en zijn vrouw
TELEFOON
!LEM
FEUILLETON.
HOORWEG.
HOOFDSTUK VI
De man in het park.
T
I
vyk'sche Plassen!
wachten U!
[an wè<
«teeds
sleven
en ge
Boog
lijft de
i voorl
IE PRIJZEN.
getocht begonnen,
gen het frissche,
cheren de blanke
bruisende water.
>re roep van den
ssen en bouwen
hun nest in het
I
i, Oegstgeest,
istede,
leren? Zend dan
inrichting N. G.
ingang Burgem.
woiV
richt!
iverblijf moest hebben, waar
verwacht, die wel iets bij
en in deze heer-
ik geïllustreerde
HEYGROND
gevens voor- den
lefhebber en den
inbevelend,
GOUDA.
)Op
ettefilm
R! A
THIMIG.
oixen 11 uur.
IBU1TENLANDSCH NIEUWS.
ENGELAND.
Het gouden hart van Londen.
Reusachtige onderaardsche Piccardbalion.
Eeft bezoek aan de paiitsergewolven der
Bank van Engeland.
(Door o.izen Engelschen corresponde,’t).
Het sombere, uitgestrekte, lage gebouw
der Bank van Engeland, dat eerst sinds
korten tyd me^ een ietwat vriendelyk aan
doend bovenstuk verrekt werd en dat zijn
fronten de Prince- ea de Threadneedlestreet
toekeert, misstaat eigenlijk geheel en al in
de trotsche Londensche fiank-wyk. Door
zijn ligging, vlak naast het geweldige paleis
der Beurs, omgeven en overschaduwd door
de burchten van de Britsche financiershui-
zen, wekt het, mede, door zijn petitterigheid,
onze belangstelling om een vergelijking te
gebruiken: het ziej uit als een madeliefje
luschen bonte orchideeën. Maar men weet,
dat achter dat bescheiden uiterlyk een des
te trotscher en geweldiger innerlijk schuil
gaat. De macht van dif huis hoeft zich niet
in de hoogte te doen kennen, omdat ze
vooral in de diepte rust. Niet minder dan
twintig meter onder het gtraatdek!
De beroemde Bank van Engeland kent in
Der< volgenden morgen was er een vos
senjacht ongeveer vier mijlen verderop.
Alle gasten van de Hall zouden er heen
gaan en Archer Cardon opperde het plan
dat Marion met Richard naar de plaats
van samenkomst zou rijden, daar hij als
nieuweling in de streek deze wel graag
zou willen bijwonen.
Wanneer je een dezer dagen voor
goed hier komt, beste Jongen, zul Je na-
Het vandalisme en „Het Lam Gods”.
De bevolking van Gent diep geschokt.
toe. Werkelijk ingebouwd?
Ingebouwd Een safe, die ruim ge
noeg is om de grootste juweelendoos te
bergen.
Op die manier moet u zich wel heel
gerust voelen Ik veronderstel dat de ka
mer van mevrouw Appleshaw ook van
zoo’n Inrichting voorzien is.
Lady Grlmworth glimlachte niet erg
welwillend. Qat weet ik niet, dat komt
er naar ik meen niet op aan voor ge
kleurde glazen steenen. Toch schijnt het
mensch zich te verbeelden dat zij de
moeite van het wegsluiten waard zijn.
Over smaak valt njet te redetwisten,
maar den eenen kan men goedkooper
volgen dan den anderen.
Voor den avond om was nam kapitein
Wilson de gelegenheid waar om mevrouw
Appleshaw ook een compliment te ma
ken over haar juweelen; en vernam, dat
haar kamer eveneens van een safe in
den muur voorzien was
komt, gaat een van hen open, om, nadat de
auto gepasseerd is, even snel door een zeer
behendig bewaker weer gesloten te worden.
Bezoekers voor de schatkamers en de
gcud-voorraad van het „Hart van Londeh’
ziet men in het geheel niet graag komen,
hoewel men er toch te veel gentleman is om
een buitenlandsche gasf. heelemaal te wei
geren. Na enkele inleidende woorden, het
toonen der legitimatiepapieren en introduc
ties van een paar bekende persoonlijkheden,
verkrijgt men tenslotte verlof tot he^ betre
den der safes, waarvan beweerd wordt, dat controle onderworpen. Zelfs de groote Mon
tagne Norman, de gouverneur van de Bank
van Engeland is daar niet van vrijgesteld.
Deze controle is de weging. Voordat de ge
legitimeerde bezoeker een tresor nadert,
wordt hij gewogen en eerst dan mag hij
binnentreden in het allerheiligste van den
Tempel van God Mammon. By het verlate::
dier ruimte wordt men opnieuw tot in milli-
e meubelen kan
ir
geen dezer zwygende wachters zyn rayon
verlaten. Zoo gaat het steeds’dieper en die
per, vier verdiepingen den grond in, tot men
in een gebouw komt, dat het onverwoest
baar ste op aarde genoemd wordt. Geen oor
logsvesting al is ze nog zoo modem, kan
met dit bouwwerk vergeleken worden. Brand
noch aardbeving, noch revolutie, noch lucht
aanvallen kunnen de schatkamers van dit
hart” beschadigen!
De muren, die de goudstaven en bank-
papieren-cassettes omsluiten, zyn meer dan
een meter dik. De vloer heeft een metalen
Klank. Het materiaal, waaruit hy gemaakt
werd, is yzerbeton, eveneens een meter diK,
met een staalplaat er omheen. Tussenin
dezen vloer en den buitenmuur der tresor?
bestaat een eigenaardige verbinding; dt
bodem is namely k aan de kanten opwaart?
gebogen en gaat naadloos in de tresormu-
ren over. Men staat dus eigenlyk in een ge
weldigen kogel, een soort reusachtigen
onderaardschen Piccardbalion. Slechts van
boven zou dit technisch wonderwerk theo
retisch gevaar kunnen dreigen. Maar ook
h>er zou een met de, modernste middelen ai-
beidende inbreker,’ volgens deskundige
schattingen, minstens een maand noodig
hebben om door middel van zuurstof en
bommen (ecrasiet en dynamiet) in het in
wendige van het staalnet door te dringen.
De deuren, die toegang tot deze goudkel-
ders en papiergeldkasten '‘geven, zijn na
tuurlijk alleen in overdrachtelyken zin
fleuren" te noemen. Het zijn bijna naad
loos sluitende beton- en staaideuren, die al
leen door hydraulische kracht te bewegen
zijn. De cijfersleutel, die gebruikt wordt om
zull$ een tresor-mammoeth-deur te openen,
doet in gecompliceerdheid natuurlijk ner
gens voor onder. Niet één enkele beambte
der Bank kent zoo’n safe-chiffre heefemaal;
de betreffende beambten krijgen allemaal
een gedeelte te weten en alleen door sa
menwerking aller factoren is het mogelyk,
dat het geheim dezer „gouden.onderwereld'
zich voor ons opent.
Bovendien wordt iedere persoon, die de
safe-ruimte betreedt, nog aan een apdrte
Nader vernemen wy dat de vermissing
des moigcuo uui ww
de koster het gordyn wegschoof dat de ph-
neelen bedekte. Met ontzetting constateerde
HU dat het linker paneel, onder dat van
Adam, uit de jyst was gerukt en weggeno
men. Uit het onmiddellyk ingesteld onder
zoek bleek dat de dief zich Dinsdagavond
moet hebben laten insluiten in de Kathe-
drale kerk. Hy heeft het slot van de Kapel
1 van Veidt, welke kapel het groote veelluik
i herbergt, opengebroken. Om uit de kerk te
I komen heeft hy vervolgen! het slot van de
zydeur, welke uitkomt op het St. Baafs-
piein eveneens geforceerd. Hij is ongehin
derd verdwenen. Het parket van Gent
heeft de beschrijving van het beroemde
meesterstuk naar alle richtingen verzonden.
Gisteravond is nog geen spoor van het
I verdwenen paneel van het drieluik gevonden.
Alle grensposten zyn gewaarschuwd. Men
neemt aan dat tenminste twee personen by
den diefstal betrokken zyn geweest. Alge
meen vraagt men zich af wat de drijfveer
voor den diefstal is geweest, aangezien een
\erkoop weLtot de onmogelijkheden behoort,
zelfs indien het gelukte het paneel over de
grens te brengen.
Ontstaan en geschiedenis van'het
schilderij.
Op den 6en Mei 1932 is het 500 jaar ge-
g ten geweest, dat de gebroeders Hubert en
Jan van Eyck, vermoedelijk geboren in het
dorpje Maaseyck by Maastricht, hun mees-
terwerk voltooiden, het polyptikon Het J zen ten koste der primitieven:
I Lam Gods”. Het altaarstuk is opgesteld in -d.#»si
«n der kapellen van de Si-nt Bavokerk te
Gent, toen nog Sint Janskerk geheeten.
I Vaak heeft de kunsthistoricus zich over het
ontstaan van dit werk het hoofd gebroken,
I een oeuvre dat primitief hoog uit-
steekt boven alle werken der primitieven
I tot ons gekomen. In dit verband wijst het
I Utr. Dagblad er op, dat het werk
I «el degelijk j» geworteld in een grootsche
I traditie, en dat het geen onverklaarbaar
E meesterwerk is, plotseling ontstaan door
I geniale inspiratie, maar dat geniale inspi-
I ratie hier een tijdperk afsloot dat beslis-
I send is geweest voor de vorming der hui
ze de sterkste en veiligste ter wereld zijn.
Een beambte en een in bonte livrei ge
stoken bediende vergezelde me. Maar deze
laatste gaat slechts mee tot aan het eind
’.an den eersten gang. Daar wordt hij door
een ander afgelost, die op zijn beurt aan
het eind van den tweeden gang door een
derde wordt afgelost. Naar het schijnt, maz
---o-t,, b—1 licht, dat in het inwendige van het ge
den Evangelist, Johannes den bouw dringt, valt door het glazen dak. Van
Elisabeth I bioken door een paar geweldige poorten,
MBKL
dige cultuur.
Reeds in de -negende eeuw had zich, in
i een volksgemeenschap en voiks-
t het
ontstaan der wereldcentra Gent, Brugge en
op de laatste tentoonstelling in Parijs en
was verzekerd voor twintigduizend pond.
Ik draag nooit iets anders dan paarlen
en diamanten, ging ze voort met een
blik naar de andere zijde van de kamer
op mevrouw Appelshaw’s statige, maar
cpgedirkte gestalte. Ik heb het land
aan gekleurde steenen, en u?
Ik geef de voorkeur aan ongekleur
de. verzekerde hij haar diplomatiek.
Maar het bezit van zulke prachtige stuk
ken zal wel niet geschikt zijn om uw rust
te bevorderen Of trekt u zich daarvan
niets aan?
Ja, natuurlijk moet men goed op
vijftigduizend pond aan juweelen passen
Als wij op reis zijn, heeft onze bediende
strikte orders om het kistje nooit uit het
oog te varllezen. Nu men zooveel vun
treinioovers hoort, heeft Iemand aiieeu
mét dit werk reeds de handen vol.
.Het gevaar door dieven verdwijnt
niet I altijd, als de reis afgeloopen Is,
merite Wilson op.
-fNeen, dat Is waar, gaf Lady Grlm-
toe. Maar hier is een prachtige ln-
zooals men voléens Sir Marcus
op elk büftf
men gastei
zich zullen hebben, wat de moeite van
het stelen waard is.
Zoo, wat is dat?
Een brandkast, in de muur van de
slaapkamers ingebouwd. Een subliem
idee, vindt u niet, hoewel niet meer dan
rationeel. Maar ik heb nog nooit in een
huis gelogeerd, waar men zooiets had
Een uitstekende maatregel, gaf Wilson
zullen ze er natuurlijk niet uitgaan als
het niet noodig is. maar als het zoover
komt
Zij hield even op alsof ze vreesde haar
mond voorbij te zullen praten.
Ja?
Als zij gaan, geloot ik, voor zoover
Ik Sibyl ken, dat zij even verrukt zou
zijn over het nieuwe landgoed, waar ze
dan zullen wonen. ZIJ heett een benU-
denswaardige eigenschap, en wel eene
neiging om zich gelukkig te voelen overal
waar daartoe de minste aanleiding be- t
staat.
Het is niet aangenaam om goede in
drukken ultgewlscht te zien en Richard
voelde zich teleurgesteld over de critiek
op zijne tafelgenoote. Niettemin, dacht
hij, kent zij het meisje beter dan ik; zij
kan gelijk hebben en ik ongelijk
Kapitein Wilson sprak met Lady Grim-
worth, die tegen zoo’n gedistingeerd man
zeer volkomen was.
I Ik hoop, dat u mij niet te vrijpostig
vindt, merkte hij op. maar ik heb den
geheelen avond uwe juweelen bewon
derd. Zij zijn buitengewoon mooi.
De gewone ontevreden trek op het
gelaat van de vrouw maakte plaats voor
eene stralende uitdrukking
Het zijn allemaal Uitgezóchte exem
plaren zei ze. blijkbaar beviel het haar,
dat aan het gesprek een andere wending
werd gegeven, er men op een voor haar
meer belangwekkend onderwerp kwam.
Sir Marcus wil alleen de allermooiste
steenen hebben en vraagt dan niet naar
de prijs. Dit collier is uitgestald geweest
Naar het Engelsch van
SIR WILLIAM MAGNAY
IO Nadruk verboden
Kon je nogal goed met Sybil Brasy-
i snaw overweg0 De vraag werd gesteld op
gewone toon, die een gastvrouw aan-
i n®emt, die wenscht dat haar gasten zich
2Rllen amuseeren.
Oh, uitstekend, antwoordde hij een-
l Juffrouw Brashaw schijnt zich
^3 aan het landgoed gehecht te hebben,
z°cuat ik het niet goed over mij zal kun
nen verkrijgen om hen de deur uit te
zetten.
i Er kwam een smalende trek om Ma
nn s lippen - ik geloof niet, dat je je
jat dat betreft verwijten hoeft te ma-
h Zel Ze met een veelbeteekenend
enje Deed ze sentimenteel?
1 Volstrekt niet, wierp hij tegen, voe-
ZH h Öat haar u,tlatlnE misplaatst was.
phIh eeft een en ander van het land-
mii a<Verteld Natuurlijk dacht ze, dat
u zou interesseeren. en dat was in-
oerOaad het geval.
oh,iJ°at ls te begrijpen, gaf Marton toe
aer ons gezegd zij dempte haar
«n tot een vertrouwelijk gefluister
tuurlljk de ziel van de jacht worden,
maar 't is niet kwaad, dat je reeds nu de
gelegenheid aangrijpt te zien hoe het
hier toegaat, en de bijeenkomst te Bal
min s Bench, een van onze meest schil
derachtige plekjes, zal een mooi gezicht
zijn.
Ben jij dan morgen niet van de
partij? vroeg Richard
Archer schudde het hoofd. Neen,
jammer genoeg Ik zou dolgraag gegaan
zijn maar ik moet voor zaken naar mijn
advocaat in Starbury. ik hoop met de
lunch terug te zijn en zal je zooveel van
net landgoed laten zien, als voor donker
mogelijk is
Marion’s rijtuigje, met de vlugge pon-
ny. kwam precies op tijd voor, en, toen
zijn nicht verscheen in haar onberispe
lijk zittenden mantel, zag ze er, zooals
Richard bij zichzelf opmerkte, buiten
gewoon goed uit. Hij vond het een waar
genoegen zoo’n elegant familielid te heb
ben, Onderweg babbelden ze genoeglijk
over de streek, die ze doorreden. Marion
was opgeruimd; de ontevreden trek van
den vorigen avond was geheel verdwe
nen Ze vertelde hem verscheidene bij
zonderheden over zijn bezitting, terwijl
ze wees wat zijn land was en wat niet,
ze deed verhalen over de boerderijen en
hunne pachters tot ze ten laatste buiten
de grenzen van het goed kwamen en het
gesprek op meer algemeenè onderwer
pen terugkeerde. Voor Richard was het
over ’t algemeen eengenotvolle rit, een
welkome afwisseling na zijn zooveel har
der leven. (Wordt vervolgd.)
MIADIM IS DE BESTE SLAOLIE’ I
SAl?1C-j
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezurgkring)
1—5 regïls ƒ1.30, elke regel meer /O.Zö. Van buiten Gouda 6n den bezorgkring
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer ?.5 c/,
bijslag op den pryS. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels 2.25 elke regel meer 0.50 Op
de voorpagina 50 booger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelmgen by contract tot zeei gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau» en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zjjn .ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
oer kwartaal ƒ2.90, per wee* 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
ojj onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
'nterc. 2145. Postrekening 48400.
Hy heeft zich echter met een copie tevre
den moeten stellen.
Ook nadien heeft het werk nog talrijke
avonturen beleefd. De schilders Lancelot
Biondeel uit Brugge en Jan van Scorel
hebben het grondig gerestaureerd. Het
middelstuk werd in 1794 door de Franschen
naar Parys ontvoerd; hoewel het in 1815
naar Gent is teruggebracht, is het toen niet
met de vleugels hereenigd. Deze werden
door een misverstand aan een kunsthande
laar verkocht, zy gingen van hand tot
hand en geraakten in 1820 in Pruisisch be
zit. Zelfs raakte het werk in politieke ver
wikkelingen; ha den wereldoorlog moesten
de vleugels van het tryflticon als „on
derpand” door Duitschland worden uit
geleverd. Het werk werd ip zyn geheel in
Gent weer samengesteld, opk de beide pa-
tieelen met de afbeeldingejg, van Adam en
Eva, che vroeger verwyderd^fcraren, kwamen
weer op hun plaats terug. Dit heeft niet
nagelaten kwaad bloed te zetten by de
Duitschers, die van het „rechtmatig bezit"
van dit halve werk geen afstand wilden
doen; zelfs niet wanneer het in de stad, die
er door cultureele en historhche redenen
bezitsrecht op kon doen gelden, weer we
samengesteld.
Het tryptjcon heeft beweeglijke luiken.
Aan den buitenkant treft ment onder meer haar oude gedeelte nog geen zijvensters.
aan een Maria-vejkondigi«g/afbeeldi,ngen A1,0 -
Dooper, en de schenkers van het drieluik: buiteil wordt het steen-masaief slechts
Jodocus Veidt en zijn vrouw ccr. bcv.;1™b'-
Borlnut. Dit afbeelden van den schenkers I die op hun beurt weer van zware smeed-
is heel typisch voor schilderijen uit dien ijzeren traliehekken voorzien zyn. Alleen
tyd; ook op een ander werk vhn Jan van als een gepantserde geldtransportauto aan-
Eyck komt dit naar voren; en wel
het altaarstuk vah den prelaat van der
Paele. Opengeslagen vornp; bet’Wérk, wi t
het benedengedeelte bétrmt'een geheel: de
„Aanbidding van het Lam”. Het verdwenen
gedeelte is het uiterst linksche paneel van
het linkerluik: „de gerechte ridders”, vvaar-
op onder meer de beide schilders zelve voor-
komen. Op den achterkant var. het paneel
I komt de figuur van Johannes den Dooper
voor.
VÖOR~GOEÖ^EN GOEDKOOP I
IS HET BESTE ADRES
A. BRINKMAN&Zn.
MARKT 31 - GOUDA
2745 -
In den loop der geschiedenis is menig
kunstwerk beurtelings geprezen en ver
foeid. De renaissance-meesters zijn gepre
'i’* - Michelan I
gelo verdrong Rafaël, Rembrandt overscha
duwde met zijn genie den zeker niet mind» i J
verdienstelijken Hercules Seghors. Aan hel
werk vaji de gebroeders van Eyck heef*.
nooit iemand getwijfeld. Dürer noemde hei
een ,,Ueberköstlich, Hochverstandig Gemal”,
en Philips II, die een evengoed schilde-
ryenkenner als slecht psycholoog was, heeft
aldus het U. D. allfes gedaan om he^ werk
naar Spanje te krygen, en tusschen de muren
van zijn Escuriaal een eervolle begrafenis te
geven, zooals hy zoovele aiyierfe belangrijke
werken uit de Nederlanden naar Spanje
heeft gesleept; wy herinneren slechts aan
de schilderijen van den Helschen Bruegel.
I grootste gevaar in tijden uaty
I beproeving is onze geneigdheid om
niets meer te beproeven.
Wjj berichtten gisteren dat uit de Sim
BavoKerk te Gent was ontvreemd het he-
roemde polyptiek van de Gebroeders van j Vlaanderen
Eyek\De aanbidding van het Lam Gods”, j cultuur ontwikkeld, welke leidde tot
Nader vernemen wy dat de vermissing
des morgens om half zes. ontdekt is, toen Yperen, in hun tyd van meer beteekents
v°or het geestelijk en maatschappelijk le
ven dan het huidige New-York en Londen
voor ons.
De VJaamsche steden met hun hallen,
halletorens en gildehuizen, hun politieke
orgafnisatie die leidde tot den Gulden-
sporenslag in 1302, waarby de Fransche
Ridderschap door het Zuid-Nederlandsche
volk ondersteboven geloopen werd met eea
schok, dat zelfs rond de Middellandsch**
Zee de geruchten hiervan doordrongen
waren reeds vroeg brandpunten van artis
tiek leveln. En heel deze primitieve
kunst culmineert in de 15e eeuw, wanneer
de Hertogen van Bourgondië hun residen
tie‘naar Vlaapderen verleggen en de laat
Middeleeuwsche cultuur prikkelen tot de
schoone en geniale prestaties van de Brue
gels, den Rijnlander Memlinck en de Van
Eyck’s. Met het „Lam Gods” heeft de Zuid-
Nederlandsche schilderkunst een hoogte be
reikt, die tot aan het doorbreken der Re
naissance niet meer is geëvenaard. De
Katholieke gemeenschapskunst heeft zich
in dit „Herfstty der Middeleeuwen" nog
eens in vollen luister voor haar aanstaan
den ondergang geopenbaard.
