T. BIJLSMA's Boekhandel
BM
Adri van Maaren
DE KWARTJES RUBRIEK
B. Smits - Poelier
mann
Opening
E. J. Lammers
UITBREIDING
VERPLAATST
COLBERT-COSTUUM
BALT. A. DE JONG
DE ZONNIGE
ZOMERDAGEN
NADEREN!
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 28 APRIL 1934 - DERDE BLAD
NELLY SOETERS-
Zomerstoffen
van Liberty
en sieraden
VERSCHE LIMONADE
J. VEERMAN. Groenendaal
Jonge haantjes
STOOMPERMANENT
H. P. VAN WIJNGAARDEN
Zaterdag 28 April a.s
van onze zaak
JAC. SCHAAP
naar Lange Tiendeweg 5
T. O. REPARON, - Keizerstraat 38, - Gouda
PALMOLIVE ZEEP 3 stuks 48 cent
Markt 9
Wijdstraat 13 - Gouda Tel. 2102
Toiletartikelen - Parfumerie^
Eau de Cologne', en Soheerbenoodigdhedari
Deze KWARTJES RUBRIEK wordt alleen in het Zaterdagavond nummer
opgenomen, met zün gegarandeerde oplage van 6500 exemplaren.
ELKEN ZATERDAG
KWARTJES-RUBRIEK
Ons kwijnende tooneel en zijn genezing.
President Hindenburg negen jaar Rijkspresident.
VAN BALEN BLANKEN
Toonkamer „Crabeth"
Crabethstraat 8 Telef. 2033
ZOO JUIST AANGEKOMEN:
van de bekende Fa. Tielenian Dros.
Verkrijgbaar bij
55 CTS. PER FLESCH.
De delicatesse uit Nederland
4 broed 1934
fijne gemeste
Van Veens
Administratiekantoor
Telef. 82402 - Staringplein 12,
AMSTERDAM.
Aan en verkoop Effecten. Coupons
en Dividenden. Gratis nazien van Uit
lotingen Uwer Buitenlandsche en Bin-
nenlandsche Obllyat'ën en Premie-
leeningen., Sluiten Prolongatie op on
derpand van Effecten. Verstrekken
Hypotheken op Onroerende Goederen.
Beëedigde Makelaars en Taxateurs.
Vraagt «inlichtingen 's Maandags
en Donderdags ten kantore by
C. LAFËBER, Stoofsteeg 10, Gouda.
Belg. Staatsstukken op termijnbe
taling verkrijgbaar met volledige
winstkansen. 32 Trekkingen per jaar.
Elk lot een prijs.
Spieringstrait 5
Tel. 2S5S
NIEUWSTE SYSTEEM
geheel compleet 4.50
met de beste preparaten en vak
kundige behandeling.
KLEIWEG 77
TELEF. 3315.
in Kruidenierswaren, Tabak, Sigaren,
Sigaretten en Schrijfbehoeften.
TEVENS BROOD DEPOT
van E. C. v. d.' KI.EIJ!
Bij aankoop van 1.een verrassing!
Beleefd tot een bezoek uitnoodigend,
ONDER DE BOOiMPJES 7,
GOUDA.
GROENENDAAL 63 - TEL. 2819.
Aanbieding Brillantine's
per fl. 15 ct., 2 fl. 25 ct.
Haar-Oême 25, 35, 45 ct.
2 gr. vette stukken Scheerzeep
voor 25 ct.
Bekende Gorillamesjes
5 cent, 10 stuks 50 ct.
Soesta-mesjes 10 voor 15 ct.
SCHEERKWASTEN.
Onze zaak wordt met ingang van HEDEN, 28 APRIL
van LANGE TIENDEWEG 18
(overzijde oude adres).
ONS TELEFOONNUMMER BLIJFT 2330
LANGE TIENDEWEG 5 - TELEFOON 2330 - GOUDA
SPECIALITEIT IN GOEDE VULPENHOUDERS.
LEVERT U EEN
TEGEN BIJZÓNDEREN LAGEN PRIJS VANAF ƒ30.—.
VRAAGT STALEN EN OVERTUIGT U.
met een pracht waschhandschoentje GRATIS.
OOSTHAVEN 29 GOUDA.
MAGAZIJN VAN PARFUMERIëN EN TOILETARTIKELEN.
Neem een besluit: ga naar
Bahlmannl U staat daar te
kijken, niet alleen van de
geweldige keuze, waardoo
u zoo vlug en makkelijk
slaagt, doch óók van de bil
lijke prijzen die Bahlmann
voor bétere confectie noteert!
Stuk voor stuk is Bahlmann's
GOUDA
confectie, hetzij Japon, Man
tel, Costuum of Complet, van
een beslist béter genre, in
coupe en in afwerking, waar
door U steeds die prettige
zekerheid hebt iets aparts te
koopen
En bent U geslaagd, welnu,
past er dan een coauet hoedje
Dij op, ook daarin heeft Bahl
mann een geweldige keuzei
JE ADRES VOOR
ZIE ETALAGE ZIE ETALAÜ!
Tc koop een Kinderwagen 'cli
een bekleede PitrietwiCg.
Zeugestraat 58.
plaatsen wij in deze
kleine advertentiën tegen een tarief van X3 smalle tekst
regels ƒ0.26, elke regel meer 10 cent by vooruitbetaling. Voor
advertentiën onder nummer aan het Bureau 10 ct. verhooging.
Inzending dezer advertenties tot uiterlijk Donderdagavond.
Net Meisje gevraagd
voor de huishouding, boven 18
jaar, voor dag, of dag en nacht
Aanmelden niet voor Maan
dag: Mej. v. d. Heuvel, Burg.
Martenssingel 131.
Gevraagd
Aankomend Rijwielhersteller.
G. van Eykel, Moordrecht.
Flinke Dienstbode
gevraagd voor d. of d. en nacht.
L. Tiendeweg 96.
Gevraagd een Meisje van
14 k 15 jaar voor h. dagen.
Maand, en Vr. den geh. dag.
W. v. Bergen. Boompjes 4.
Gevraagd een
flink Meisje.
Westhaven 45.
Colporteurs
gevraagd voor verkoop aan par
ticulieren, voor stad en provin
cie. Br. no. 586 Bur. v. d. Blad.
Gevraagd net Meisje, zelf
standig kuimende werken met
huiselijk verkeer, FX3. voor
dag en nacht.
Br. no. 587 Bur. v. d. Blad
Meisje gevraagd voor de
morgenuren. Aanmelden: Burg.
Martenssingel 71.
Gevraagd:
Bekw. Handplakster
voor vast werk.
Papierwarenfabriek Dorgelo,
Fluweelensingel 52-53.
Een Huis te huur,
ƒ2.25 per week.
Turfmarkt 47. 1
KAPSTER. Biedt zich aan
aankomend KAPSTER, aardig
kunnende werken, ter verdere
'opleiding.
Br. onder No. 584, Bureau
van dit blad.
Flink persoon zoekt werk als
schrijver, incasseerder, maga
zijn of iots dergelijks. Loon
10.— p. w.
Br. No. 574 Bur. v. d. blad.
Mevrouw Gaarlandt,
Geen ontvangdag
op 1 Mei.
Te Huur gevraagd tegen 15
Mei of eerder een nette woning
doorgezin z. k.
Br. no. 573 Bur. v. d. blad.
Voor een prima Stofzuiger*
tegen lagen prijs bij
Gebr. Gravest^yti, Gouwe 191.
VOOR UW TUIN!
Geraniums 15 en 20 cent
Begonia's 5 en 10 cent
Dahlia's, mooie kleuren 10 st.
libizondere soorten 25 ct.
pet stuk.
Firma G. Luyerink, Kleiweg 38.
Te Koop of te Huur;
Een Huis met Pakhuizen
en Tuingrond te Boskoop.
Bevr.: Mej. C. Visser, Turf
markt 138, Gouda.
Prima werkende Schrijfmachine
te koop voor spotprijs.
Wilhelminastraat 60.
Te koop: Een in prima staat
sijnd Jongensrijwiel, voor spot
prijs.
P. Heimans Jr., Raam 210.
Pension Broer, Nieuwe Vaart 1.
Uitbreiding pension. Billijke
prijzen, degelijk pension.
ROEIBOOTEN EN CANO's
te koop. Gebruikte booten wor
den teruggekocht.
C. D. .v. d. Starre, Zoetedyk
F 1Q6, Reeuwijk.
Te kqop een JOL
met middenzwaard en zeil.
Bogen 27.
Eiectromotoren. 1 Hauston
3 P.K. ƒ40, 1 nieuwe A.E.G.
4 P.K. ƒ65.—.
Houtwarenfabriek Zw. weg.
Do beste aardappelen zijn
BRAVO'Sll
Per 10 Kilo 75 cent, thuis
bezorgd.
Centrale Aardappel handel,
Bleelcerseingel 27,
Te koop:
groot Mahonie Buffet,
groote Uitschuiftafel.
32 Fluweelensingel.
Eerste klas Baanfiets
zoo gqed als nieuw, te koop.
Markt 14, Gouda.
Zeer billijk te koop
Jonge Cockx Spaniel
(reu).
Te bevr.: -Peperstraat 28.
Pianola voor hand en rolspel
met rollen te koop. Prima werk.
Zoo goed als nieuw.
Br. no. 611 Bur. v. d. Blad.
Stock 300 c.M3.
Nieuw.
Gravesteyn, Gouwe 191.
Gebr.
in prima staat.
Gravesteyn, Gouwe 191
Te koop een
5 P.K. F. N.
Te bevragen by H. Anker,
Zoetedyk F 107, Sluipwijk.
Een goede P»*>
Te Huur: Ruim benedenhuis,
Raam 246; Burgerwoonhuis
met tuin, Weth. Venteweg 143,
Te bevr. Gouwe 65.
Soiled adres voor het vermk-
ken van alle soorten Matrassen
is W. VERMIJ, Gouwe 10.
Ariel 5.5 PJC.
Prima staat.
Gebr. Gravesteyn, Gouwe 191.
Autorijles 0.50 p. uur c!ub-
lesserv, Privé-les per uur.
A. Broer, Kleiweg 101.
Douglas 5 P.K. de Lux
als nieuw:
Gebr. Gravesteyn, Gouwe 191.
Kampeertent
te koop.
Br. no. 588 Bur. v. d. Blad.
Pakhuis te huur Nieuwe Ha
ven 107 (z.g. Klooster).
Te bevr. Gouwe 62.
Twee dames wenschen
Duitsche Conversatieles.
Brieven met opgave 'van con
dities onder No. 585 Bureau
van dit blad.
Haast U! Kilokaasjes met
komijn, zeer fijn 26 ct. per st.
W. Streng, Keizerstraat 29.
"fle huur
Huis met Tuin
en Schoor
by M. v. d. Starre, Gouderak.
1632°f$uwee!enaiifó'
Witte
Sandalen vanaf
R. v. d. Eng, Spiering*
2e h ands Boetea
allerlei soorten, 500 «JU
Let op: Boelekadej^
Roomijs**!®1
(compleet) te koop.
Adr. Pieten», GMW»
W. VERMI1,
Vertrouwd «dres voor
nieuwen vmpeotett j"
Veerenbed 16*
tafel ft 4.60, Kart t 4*
mfis 6.50.
U^"'<u vni
M, riiktert'™» I*»*
Ouderkerk
Gevraagd te Stolrifr
stond een
Dienstbod*,
voor dag eti nacht
Br. no. 1326 Bur^
Te koop
zware o**"'-
W. den Hertog, A«^
BoonensteWj*
Te koop „Li.fl
5000 oude holle
bij H. M. Koren,
N«derl«nd en Zwitserland.
landen, die den souden standaard
handhaven, en dientengevolse
moeten samenwerken.
Var, een specialen V.D.-redacieur).
lVar Zurich, April 1934.
ginds het vorige jaar, toen de Zwit-
he regeering besloot op het gebied
n den buitenlandschen handel een
nmDensatde-politlek te voeren, staan
Cnoral in Zwitserland de handelsbetrek
kingen met Nederland in het middelpunt
Sr belangstelling. Gedurende de Jaren
voor den oorlog was de handelsbalans
tusschen Zwitserland en Nederland na-
aenoeg In evenwicht. Na den oorlog is
hierin zeer ten nadeele van Zwitserland
verandering gekomen en in 1932 vooral
was de Zwitsersche handelsba.lans ten
oDZichte van Nederland sterk passief.
Sindsdien worden pogingen aangewend
weer tot de vroegere verhoudingen terug
te keeren. Het is vooral de Zwitsersche
machine-industrie, die gedurende de
laatste jaren onder den verminderden
uitvoer naar Nederland heeft geleden.
De compensatie-politiek op het gebied
van den buitenlandschen handel Is en
wordt niet alleen tegenover Nederland
toegepast, doch vormt thans het hoofd-
V beginsel van de economische politiek der
Zwitsersche regeering Hiervan hebben
wij ons bij een bezoek aan verscheidene
Zwitsersche industrieën kunnen overtui
gen. Hierbij ls ons ook gebleken, dat men
in lndustrieele kringen de relaties met
Nederland op hoogen prijs stelt.
Eén der grootste Zwitsersche onderne
mingen, ole met Nederland belangrijke
zakenrelaties onderhoudt, is-de Gebrüde-
suizer AG. te Winterthur Vele Neder-
landsche mailschepen varen met moto
ren, gebouwd ln de groote fabrieken te
Winterthui of in Nederland zelf volgens
een licentie-overeenkomst met de Zwit
sersche onderneming. Deze fabriek heeft
verder in den loop der jaren vele andere
ftiachines, pompen, spoorwagens, enz.
naar Nederland geleverd.
J De directie der firma Gebrüder Sulzer
jyeKheeft ons bij ons bezoek ln een on-
AJerhoud eenige mededeelingen gedaan
^'omtrent haar relaties mét Nederland, en
ons op een aantal vragen geantwoord
In de eerste plaats stelde zij vast, dat
zij er steeds naar gestreefd heeft met
haar Nederlandsche afnemers de beste
betrekkingen te onderhouden. Het ging
er niet alleen om zaken te doen, doch zij
wenschte een zoover mogelijk gaande
samenwerking, daar alleen op deze wijze
de belangen van belde partijen kunnen
worden behartigd. Helaas zijn de op
drachten uit Nederland bijna geheel op-
transport van Winterthur naar Japan
moeten geschieden en het ligt in de be
doeling om dan ook weer via Genua van
een der Nederlandsche vrachtschepen
gebruik te maken, ook al zijn er thans
geen opdrachten uit Nederland.
De directie van de Sulzer-fabrieken
acht samenwerking tusschen Nederland
en Zwitserland vooral in deze tijden van
groot belang, daar beide landen behoo-
ren tot de weinige, die den gouden stan
daard nog hebben gehandhaafd.
Uitvoerige besprekingen hadden wij
over dit punt met de directie van een
andere groote Zwitsersche onderneming,
die vele opdrachten uit Nederland krijgt,
n.l. de Brown Boverl-fabrieken te Baden.
Deze fabriek maakte het vorige jaar o.a.
de electriscltt installaties van de nieuwe
hef brug te Ba'rendrecht en "heeft wel een
gedeelte van de opdracht van de Neder
landsche Spoorwegen tot levering der
Diesel-electrische wagens gekregen
„Het is onjuist aldus werd ons ver
klaard dat bij het vergeven van op
drachten tusschen Nederland en Zwit
serland buitenlandsche leveranciers tegen
elkaar worden uitgespeeld, zooaïs thans
door de meeste firma's geschiedt. Neder
land en Zwitserland willen en moeten in
verband met hun internationale positie
den gouden standaard handhaven, maar
dan mag men wederzijds niet verlangen,
dat opdrachten worden uitgevoerd, tegen
prijzen, welke alleen mogelijk zijn bij
1 een lageren levensstandaard of, wat op
j hetzelfde neerkomt, een gedevalueerde
valuta. Vooral wanneer het betreft op
drachten van staats- of semi-staatsin-
stellingen, provinciale electriciteitsbedrij-
ven enz. waarbij men toch ook met an
dere omstandigheden dan zuiver zake
lijke rekening moet houden. Het gaat
niet aan vergelijkingen tè maken met
prijzen, die het karakter van dumping
dragen, op welke wijze deze dumping dan
ook moge zijn veroorzaakt. Het is het
belang van Nederland zoowel als van
Zwitserland ,dat vooral op dit gebied een
nauwe samenwerking bestaat."
„Is het voorgekomen, dat u daardoor
een opdracht niet hebt gekregen?"
„Op het oogenblik worden onderhan-
„Gelooft u niet, dat de achteruitgang
van den uitvoer van machines, in dit ge
val van uw fabriek, naar Nederland ook
het gevolg ls van de gemaakte licentie
overeenkomsten?"
„Integendeel De llcentie-overeenkom-
niet alleen welke wij in Nederland
doch ook ln andere landen, heb
ben steeds tot resultaat gehad dat onze
afzet vermeerderde. Immers, wanneer
een buitenlandsche fabriek motoren
bouwt volgens Sulzer-llcentle, dan zal
deze fabriek trachten zooveel mogelijk
opdrachten voor deze motoren te krijgen
en dan komt het in de pvactijk hierop
neer, dat geregeld de motoren gedeelte
lijk bij ons hier in de fabrieken ln Win
terthur worden gebouwd en gedeeltelijk
in de buitenlandsche fabrieken. De licei*
ties, welke wij naar Nederland verkocht
hebben, zijn overigens reeds van ouden
datum en hieruit blijkt, dat deze over
eenkomsten den uitvoer naar Nederland
niet nadeelig hebben beïnvloed, Integen
deel gedurende de afgeloopen Jaren de
ren uitvoer hebben gestimuleerd. Onze"
overeenkomst met „De Schelde" in Vlis-
singen dateert van November 192J en die
met „Werkspoor" te Amsterdam van De-
>er 1928. Tengevolge van de crisis
licencie-houders echter zoo
weinig te doen, dat zij de weinige op
drachten geheel zelf kunnen en moeten
uitvoeren om hun eigen bedrijf gaande
te houden. Voor ons blijft echter het
voordeel bestaan, dat de Sulzer-motoren
door deze fabrieken naar voren worden
gebracht en niet door andere merken
worden verdrongen. En dit ls een belang
rijke zaak voor ons!"
„Hebt u oo het oogenblik opdrachten
Uit Nederland?"
„Voor de Staatsmijnen in Heerlen ma
ken wij op het oogenblik eenige pompen,
een betrekkelijk kleine order, welke wij
echter gaarne uitvoeren"
„Is dit een zoogenaamde compensatie
order?"
..Tot op zekere hoogte wel. Zij houdt
nauw verband met de uitvoer van steen
kolen uit Nederland naar Zwitserland."
Toen wij opmerkten, dat er op het
oogenblik in Nederland geen groote or
ders zijn, ook tengevolge van de crisis,
werd hiertegenover gesteld het feit, dat
de firma Sulzer ln Winterthur geen en
kele opdracht van de Nederlandsche
Spoorweggen heeft gekregen, toen dit be
drijf een groot aantal Diesel-electrische
wagens heeft besteld. Men hoopt echter
ook in de toekomst een aandeel ln deze
bestellingen te krijgen.
Anderzijds streeft toch de directie van
de Sulzer-fabrieken ernaar ook de Ne
derlandsche scheepvaart, welke veie or
ders bij haar plaatste, te bevoordeelen.
Ons werd Inzage gegeven van een schrij
ven van de Holland-Oost-Azië-lljn, waar-
In dank werd betuigd voor een belang
rijke verscheping naar het Oosten met
een der booten vaft deze maatschappij.
Binnen enkele maanden zal een groot
delingen gevoerd over een belangrijke
opdracht van een provinciaal bedrijf, dat
wij niet nader zullen aanduiden, doch
waarbij de prijs o.i., zoo laag gedrukt
wordt, dat het absoluut onmogelijk is
zonder dumpingsmaatregelen, in den
vorm van staatssubsidie of anderszins
deze opdracht uit te voeren. Wij betalen
voor hetgeen wij ln Nederland koopen en
tot dusver doeh wij dit zooveel mogelijk
tot goeden prijs, maar mogen daartegen
over verlangen, dat men van ons niet zal
eischen, te leveren beneden den kost
prijs. Dit is van groote moreele beteeke-
nis."
„Tenslotte vroegen wij de meening van
de directie van de Machinefabriek Cerli-
kon te Zurich—O^rlikon, nog een van de
groote Zwitsersche machine-fabrieken!'
die gedurende vele jaren reeds belang
rijke zaken met Nederland doen. Deze
bevestigde ons het standpunt, dat ook de
leiders van de andere groote bedrijven
ten opzichte varf de noodzakelijkheid
den gouden standaard te handhaven, in
Zwitserland innemen.
De Oerilkon-fabrieken hebben korten
tijd geleden en hieruit blijkt de om- -
vang van de Zwitsersche compensatie-
politiek een belangrijke order uit Ier
land gekregen, welke Ierland betaalt in
den vorm van legerpaarden. De opdracht
was bijna naar Duitschland gegaan, doch
I de compensatie der levering van de
paarden voor het Zwitsersche leger, die
I meestal uit Ierland komen, heeft op het
laatste moment den doorslag gegeven,
waardoor gedurende een half jaar aan
vele Zwitsersche arbeiders werk is ver-
j schaft./ In Zwitserland wordt sterk ge-
j ijverd voor „Koopt bij uw klanten" en
I daar Nederland aan Zwitserland nog
steeds een goede klant heeft, vertrouwt
I men er op, dat men in Nederland reke
ls nlng zal houden met de bijzondere om
standigheden, welke voor belde landen
als handhavers van den gouden stan-
i daard gelden en dat men ernaar zal
streveij ook zooveel mogelijk in Zwitser
land te koopen, waarbij men voorop stelt
dat het niet gaat tegen de Nederland
sche industrie, doch tegen dumpings-
offerten uit het buitenland.
Een vereeniging van publiek en spelers.
Door EDUARD VETERMAN.
Het hoofd van den Staat in een bewogen periode.
Door het hooldorgaan van de Engel-
sche arbeiderspartij, de Daily Herald,
zijn nog al sengationeele berichten de j
wereld Ingezonden, hierop neerkomende,
dat de Duitsche staatspresident, Hinden
burg, op het oogenblik zeer ernstig ziek
is en wel dermate, dat niet alleen zijn
naaste verwanten zijn ontboden, omdat
de ouderdomsverzwakking het ergste
doet vreezen, maar tevens de knapste
geneesheeren reeds een consult hebben
gehouden. Rechtstreeks gevaar zou er
volgens het opzienbarende bericht wel-
is-waar niet bestaan, maar de gezond
heidstoestand van den rijkspresident zou
evenmin toelaten, dat hij in 't begin der
volgende maand, zooals het plan was,
vertrekt naar Oost-Pruisèn, teneinde een
tijdje op zijn landgoed Neudeck door te
brengen. Nadere Informaties schijnen
echter te hebben uitgewezen, dat de ge
zondheid van Hindenburg niets te wen
schen overlaat, zoodat het waarschijnlijk
ls, dat de generaal-veldmaatschalk gis
teren, frisch van lijf en frlsch van geest
ondanks het feit, dat hij reeds ruim
86 jaar oud is den dag heeft kunnen
herdenken, waarop hij, negen jaren ge
leden, den 26sten April 1925, door de
meerderheid van het Duitsche volksverd
gekozen tot rijkspresident. t
Hindenburg wordt door nagenoeg el-
ken Dultscher beschouwd als een natio
nale held, niet alleen,, omdat hij in den
wereldoorlog, die in 1914 begon, als veld
heer zijn talenten op schitterende wijze
wist te ontplooien, maar ook, aangezien
hij, genietend van een welverdiende rust,
desniettemin bereid werd gevonden om,
niettegenstaande zijn hoogen ouderdom,
zich aan het hqofd van het Duitsche
volk te plaatsen, toen in 1925 de op hem
geoefende aandrang steeds sterker werd.
Hindenburg, zoo meenden millloenen
Duitschers, was de eenige, die hun land
weer zou kunnen bevrijden uit de banden
en boeien van schande, oneer en ver
nedering.
De generaal-veldmaarscnalk heeft het
vertrouwen van zijn volk niet beschaamd
een verantwoordelijkheid torste hij op
zyn schouders, die menig jongere nau
welijks in staat geweest zou zijn te dra
gen, doch de bijna bovenmenscheiijke
kracht van Hindenburg gevoed door het
vertrouwen en de liefde*van zijn volk,
was bij machte tal van taken, die hij
zich stelae, tot een goed einde te bren
gen. Ongetwijfeld kan de tijd, gedurende
welken Hindenburg 's lands eerste leider
was, beschouwd worden ais een der njeest
bewogen periodes, die het Duitsche volk
heelt beleefd. Op het gebied der buiten
landsche politiek speelden zich allerbe
langrijkste gebeurtenissen al. Het was
tijdens Hlnüenburg's „bewind", dat het
verdrag van Locarno werd gesloten U
December 1925) en een jaar later werd
Duitschland opgenomen in den volken
bond. Op 18 Juli 1927, toen het Tannen-
fcerg-gedenkteeken werd ingewijd, keerde
Hindenburg zich ten scherpste tegen de
bewering, dat het de Duitschers zijn ge
weest, aan wie uitsluitend het uitbreken
van den wereldoorlog was te wijten en
toen voor den tienden keer het feit van
de onderteekening van het to Versailles
gesloten vredesverdrag werd heraaent,
oefpnde hij qp 28 Juni 1929 opnieuw
scherpe kritiek op het „dictaat" van Ver
sailles en de „Kriegsschuidlüge'
Maar ook op het gebied der binnen-
landsche politiek moest Hindenburg de
eene moeilijke beslissing im de anaere
treffen. Zijn taak was zwaar, aangezien
de economische toestand wanhopig slecht
was, en de partijen in het land voort
durend met elkaar overhoop lagen. Mee-
nigeen zou voor de ongeloolelljk groote
moeilijkheden het hazenpad hebben ge
kozen doch Hindenburg is manmoedig
op zijn post gebleven.
'i'allooze voorbeelden zijn aan te
voeren, die bewijzen, hoe dubieus de
valuta onzer sociale waarden is. Man
de cultuurgoederen zijn gestabili
seerd. Het salaris van een geheim
schrijver onder Karei de Stoute was
ongfeveer even groot als een fooi, die
wij een hotelportier geven. Maar het
portret, dat Rogier van der YVeyden
van den martialen hertog maakteVas
toen en nu even schoon, gaf toen en
nu even veel vreugde en kunstgenot.
En daarom geloof ik, dat het met
pretentieus is, de ziekte van het Too
neel, die hevig en ernstig is, belangT
rijker te vinden dan fraude met dooie
zwijnen. Ja, juist in een tijd, dat we
overal worden berooid van geestes
goederen: van vertrouwen, van lief
de, van schoonheid, juist in een tyd
dat de menschen elkaar als hongerige
wolven naar den keel vliegen, moeien
we zorgen, dat ons geestelijk goed ons
niet ontglipt. Dat wij onze nakome
lingschap geen fortuinen kunnen ach
terlaten, is jammer, maar niet on
overkomelijk. Zy kan er zelf voor
werken. Dat wij onze nakomelingen
geen cultuur kunnen achterlaten, is
verschrikkelijk, want dat maakt hen
tot barbaren. Zjj zullen weer moeten
aanvangen van het bronzen tijdperk
<ïfes geestes af.
En we leven in een tijd van geestes-
onze tijd met die van de volksverhui
zing vergeleken, toen vrijwel heel
Europa weer in barbarisme vferviei.
Wij moeten op ons qui vive zijn. Want
wapenfabrikanten nóch demagogen
bekommeren zich om ons, wanneer
het niet in hun legkaart past! Er
wordt nog altijd meer uitgegeven voor
kogels en geweren, dan voor boeKen
en schilderijen. Wij moeten opkomen
voor onze cultuur!
Men heeft uitgerekend, dat er dit
seizoen 27 tooneelgezelschappen ons
land onveilig maakten. JSet cijfer laat
alleen maar verbazing over, dat er
niet meer zijn. De toestan$ is bijna
hopeloos.,U kunt zich niet voorstellen
hoe er geleden wordt, door de mees
ten. Sommigen hebben zich met supe
rioriteit over alles heen gezet, en ver
sieren de wanden hunner kamer met
dwangbevelen en deurwaarders-ex-
ploiten. Anderen zwijgen, en lijden
gebrek. Het moet worden gezegd, dat
de wijze, waarop de tooneelspelers
hun misère dragen, eerbied afdwingt^
Altijd veeren ze weer op, altijd wer
ken ze maar door. Ze betoogen niet,
ze staken niet, ze maken geen alarm.
Zij zijn niet eens ja.oersch op de en
kele collega's wien het goed gaat. De
kranten staan vol van kleermakers
gezellen en crisisvarkenV Vol van
werkeloQze bouwvakarbeiders. Maar
de kranten zwijgen over deze men-
RADIONIEUWS.
Zondag 29» April.
Hilversum: V.A.R.A. 9.— Postdui
venber. en voetbalmededeelingen; 9.30 Tuin-
bouwhalfuurtje. S. S. Lantinga over „Blad
groenten"; 9.30 Orgelspel door Joh. Jong;
V.P.R.O. 10.30 Kerkdienst uit de Oude Kerk
te Amsterdam. Spreker Ds. Mr. D. G. Hoe
vers; A.V.R.O. 12—12.30 Filmpraatje; 12.30
—1.45 Omroeporkest; 1.45—2.15 Boeken
halfuur; 2.15—4.15 Ooggetuigeverslag van
den interland-voetbalwedstrijd België—Ne
derland door H. Hollander, vanuit het Ant-
werp-Stadion te Deurne by Antwerpen;
4.16—5 Sportuitslagen en Kovacs Lajos met
zyn Orkest; V.A.R-A.-Oricest; 5.— Orgel
spel door Cor Steyn; 5.30 Voor de Kinderen;
5.50 V.AJl.A.-Orkest; 6.30 „Het a.s. athle-
tiek-seizoen", door Drs. W. F. van Leeuwen;
6.40 Muzikaal Allerlei; 7.— V.A.R.A.-Or
kest; A.V.R.O. 8.— Nieuwsberichten en
Sportuitslagen; 8.15—9 Aansluiting van het
Concertgebouw te Amsterdam; 9.15—10.45
Het Omroeporkest; Pl.m. 9.30 „Waar was
Han Hollander?" A.V.R.O.-prysvraag ten
bate van het Nationaal Crisis Comité; 10.45
—11 Gramofotm; 11—12 Kovacs Lajos en
?ijn Orkest
Bloemend aal: 10 uur en 5 uur Kerk
dienst uit de Gereformeerde Kerk. Vaste
predikant: Ds. J. C. Brussaard.
Hui2en: K.R.O. 8.30—8.45 Carillonbe
speling op den Westertoren te Amsterdam;
8.45—9.30 „Trouw aan het Vorstenhuis",
door Pastoor L. H. Perquin O.P.; N.CR.V.
9.30—9.50 Gewyde muziek; 9.50 Kerkdienst
«uit de Ned. Herv. Kerk, Diependaalsch^'aan
te Hilversum. Voorganger Ds. A. C. Diede-
riks; K.R.O. 12.15—1 De K.R.O.-Boys; 1—
1.20 C. J. A. Berding over „Roemenië";
1.20—1.30 Gramofoon; 1.30—2.10 De K.R.O.
Boys; $.102.30 Mr. A. Baron van Wijnber
gen bespreekt den bundel „Trouw aan
Oranje"; 2.30—3 Gramofoon; 3—3.50 Het
I?.R.O.-Orkest; 3.50—4.10 Gramofoon; 4.10
4.30 Het K.R.O.-Orkest; 4.305 Zieken-
halftiurtje; N.C.R.V. 5—5.50 Orgelbespe
ling door Piet van Egmond; 5.50—6 Inlei
dend Orgelspel; 6.— Kerkdienst uit de
Gref. Kerk (H.V.) Parkkerk te Amsterdam.
Voorganger jDs. J. v. d. Woude van Hilver
sum; K.R.O. 7.45—7.50 Voetbaluitslagen
van 'de R.K.F.; 7.50—8.16 „Vrijheid en recht
in Nederland" door Z. Exc. Mr. J. R. H. van
Schaik; 8.159 Het K.R.O.-Orkest; 99.05
Nieuwsberichten; 9.05—9.26 Vioolrecital;
9.25—10.35 Cyriel Verschaeve-Herdenking;
10.3510.40 Nieuwsberichten; 10.4011
Epiloog door het Klein Koor.
schen, die soms van min Ier moeten
leven dan de steun die Maatschappe
lijk Hulpbetoon zijn werkeioozen
biedt.
Er zit noblesse onder deze men
schen
Ik uit geen beschuldigingen; ik
geef slechts een algemeen karakteris
tiek, die elk insider U»kan geven. Ik
teeken een beeld van de ellende, waar
in de tooneelspeler leeft. Een ellende,
waaruit hij zichzelf niet kan bevrij
den, en waarin hij wegkwijnt. Een el
lende, waaraan wij een eind moeten
maken
Het is een veel opgeworpen vraag,
of ons volk werkelijk liefde voor hei
theater heeft. Professor Jessner, die
eenige maanden lang de mentaliteit
van ons puliebk kon bestudeeren, zei
„U hebt uitstekende middelen, maar
het ontbreekt Ret volk aan theater-
vreugde. Het is voor de mees ten een
amusement." Deze karakteristiek
wordt bevestigd door het feit, dat de
officieele titulatuur geen verschil
maakt tusschen kunst en amusement.
De belasting heet Belasting op open
bare vermakelijkheden... alsof de(
Mattheus-passion een vermakelijk
heid'was!
Inderdaad. Men de Men met een
hoofdletter beschouwt het tooneel
goeddeels als een vermakelijkheid
zonder meer. Maar dit is aan den an
deren kant weer de schuld van het
tooneel zelf. dat op de lust tot amu
sement speculeert, dat het grootste
deel der repertoire's samenstelt uit
blijspelen. Het brengen van kunst,
terwjjl men rekening houdt niet de
groot-kinderlijke instincten der mas
sa, is oneerlijk. De kunst moet een
prdouct zijn van innerlijke, niet van
uiterlijke dwang!
Dat wil niet zeggen, dat men de
mentaliteit van de Nederlandsche
schouwburgbezoeker moet verwaar-
loozenIntegendeel. Men mag wel de
gelijk, ja men moet wel degelijk on
derzoeken, of het publiek, dat men
zijn kunst brengt, in staat is deze in
zich op te nemen. Niemand zal er toe
komen een kangeroe champagne met
oesters te serveeren.
Wanneer men zegt: ons volk heeft
geen theater vreugde, maar wel amu
sement, dan moet men zich daarover
niet ijselijk beklagen, maar trachten
dit amusement op te voeren tot
vreugde. Het heeft geen zin daarbij
vergelijkingen te treffen met landen,
geen uitheemsche maatstaven ge
bruiken om inheemsche toestanden te
j meten. Ons land is anders... ons volk
is anders.
Vergelijk een luchtfoto van het Hol-
landsche landschap met een van de
Berner Alpen. Het verschil is zóó fel,
dat het voor altoos in Uw herinnering
PRISSi
Een drietal aardige moderne blouses.