1
MS
sekbank
ex.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 6500
l0.|fl8598|
73*Jaargang
tylEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Bon16
f 1.823.268.44
I
ft 1O1°
DE EI5CH I5V00D ELK HUISGEZIN
DE SLEUR ERUIT PADION ERIN
P. G. SCHARLEMAN Jr., L. Tiendeweg 75, Telef. 3202.
X
Wolven in schaapsvacht.
bergambacht, berkenwoude, bodegraven, boskoop, gouderak, haastrecht, moordrecht, MOERCAPELLE,
EERSTE BLAD.
Brieven ait de Hofstad.
I
MTTrxr,»-. ‘-’'■'i'UUJin AuXlDV0IY WI VjrW L/CjIvAIY, IIA Aö 1 IvIbVrl 1 f 1’1 UUIllHlDi ri 11’1\7Lj1VV 7AI 1
enz.
meer dan
waarover
FEUILLETON.
R. HOORWEG.
Zeer kiesche en onaangename zaak iets
dergelijks te moeten veronderstellen. On
gelukkigerwijze echter kunnen wij de
we hebben hier twee afzonderlijke geval
len, waarin op geheimzinnige manier
echte steenen door namaak verwisseld
plaatsruimte.
vóór de plaatsing
zijn.
100.—.
I het onzekere, was het zakelijke antwoord.
Maar de mogelijkheden wijzen dien kant
uit, gezien het feit, dat de dame, die de
steenen heeft verloren ditmaal kost
bare smaragden, Sir Percy pas geleden
al gast in dit huls heeft vertoefd. Ik be
doel mevrouw Appleshaw.
uiio aucu, v gviivcjc Iiuiaiiuiiueil - VUI1U1
mijzelf als gastheer tot de boodschap -
doel mevrouw Appleshaw. J nar» u» oio
Dat Is toch niet waar? Brayshaw’s
stem drukte de grootste bezorgdheid uit.
Ja zeker. Meneer en mevrouw Appleshaw
hebben hier de voorlaatste week gelo
geerd. Het is ongelooflijk, die prachtige
smaragden, die wij allen zoo bewonder
den. Maar heusch, meneer Myrtle, ik wil
u natuurlijk niet de wet voorschrijven
- ik uit slechts mijn bescheiden mee-
ning vindt u het wel geheel billijk of
redelijk te veronderstellen, dat die dief
stal bij mogelijkheid hier in huls kan
hebben plaats gehad?
Myrtle haalde de schouders op en trük
onwillig de lippen samen.
Dat is de moeilijkheid. Sir Percy,
- - - - j voor ons een
is ons de baas.
Hij bleef wachten met een onbewege
lijk dreigend gelaat, ongevoelig voor de
koele Novembermist, die langzamerhand
dikker werd. Nu en dan bracht hij zijn
paard dichter bij het hek, als om hen
niet uit het oog te verhezen.
Ik zou wel eens willen weten tot hoe
ver Brayshaw me de waarheid vertelde
omtrent dien Franschman, mompelde hij
tusschen de tanden. Ik vertrouw het niet
hal daar is hij.
De gestalte van een man te voet was
voor een oogenblik zichtbaar, toen hij
uit de'mist opdook en, met vluggen stap
het hek binnenwandelde.
Hij laat er geen gras over groeien.
Cardon lachte zachtjes en wendde zijn
paard huiswaarts.
We‘ hebben een buitengewonen rit
gehad, kind, sprak hij, toen hij de gezel
lige zitkamer van de Orange binnentrad,
waar Marion, met de theetafel bij het
vuur geschoven, zat te lezen Schande
dat je niet mee was.
O, alles in aanmerking genomen,
heb ik er geen spijt van, antwoordde Ma
rion, terwijl zij haar boek neerlegde en
thee inschonk. Was Richard er bij?
Ja; als geleide van Sibyl Brayshaw.
Hij kan niet veel anders doen; maar het
is jammer.
Er gleed een harde uitdrukking over
het gelaat van het meisje
Sibyl is op haar voordeeligst op het
jachtveld, merkte ze. op, met den vreug-
deloozen lach van iemand, die een neder
laag geleden heeft. Dat ben ik niet!
woordde Myrtle met een ernstige uit
drukking ob het gelaat. Ik heb gemeend
te moeten terugkomen tengevolge van
een bericht, dat wij op Scotland Yard
ontvangen hebben, dat er weer een dief- j zijn, en beide keeren had de bestolen
stal d.w.z. een vervanging van juwee- partij juist een bezoek aan dit huis ge
len door valsche steenen heeft plaats
gehad.
Toch zeker niet hier? riep Brayshaw
uit.
Omtrent dat punt zijn we nog in
gevormde wereldmarktprijzen meer bestaan.
En in de tweede plaats, dat de sociale op
vattingen aanpassing vrywel onmogelyk
maken. Wy zijn daarmede nu reeds sedert
1920 bezig en met welk resultaat?
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bö onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
duidt dat u eindelijk een spoor gevonden
heeft.
Dat nu juist niet, Sir Percy, ant- I
- nnrririo Mvrt.ie mot ppn ernstipp nit- 1 mogelijkheid niet ontkennen. Kijk eens,
WO HoKHov» Line twoo n/aAM^n-lUlrn rrn.ml
Tegen inlevering van dezen BON onze overheerlijke machinaal
dun gesneden GEROOKTE ZALM van 50 voor 40 cent pei ons
(alleen met Bon).
HOLLANDSCHE en SCHOTSCHE HARING.
GEROOKTE PALING - GESTOOMDE MAKREI.LEN
'l
u
{Zaterdag 12 Mei 1934
eerste advies zou zijn: Koop geen prulboe
ken! Zorg dat die van de markt moeten ver
dwijnen’ en ge bewijst daarmede het wer
kelijk goede boek een dienst. Goede boeken,
die waarde hebben en houden zijn er weini
ge en hun levensstrijd wordt verzwaard
door de concurrentie van de prulboeken.
Het aantal inwoners.
Onze stad is de 470 duizend zielen gepas
seerd. Reeds op 1 Maart was dit het geval
en we zullen dit jaar dus wel de 475 duizend
halen. Noemenswaardige veranderipg i-n den
groei der bevolking is er niet. Het geboorte
cijfer neemt iets af, maar heel weinig; nog
altijd vestigt zich hier iedere maand een
groot aantal personen en vertrekt eveneens
een niet onaanzienlijk getal. In de maand
Februari bedroeg de totale aanwas der be
volking toch nog 2488 personen. Lichtelijk
humoristisch is het dat er 551 woningen in
die maand gereed kwamen. Men behoeft dus
niet te vragen hoevele er wel leeg staan.
Trouwens na 1 Mei overtuigt een wandeling
door de straten aanstonds daarvan.
Men moet teruggaan tot vóór 1914 ötfi dat
groote aantal te vinden. De eerste Mei
is hier ook nog min of meer algemeene ver
huisdag en dus geeft deze maand het beste
beeld van den toestand. Waar die wanver
houding op uit moet loopen is niet te zeg
gen. Rekent men één huis op iedere vier
personen dan zouden er op dit oogenblik
11.100 woningen leegstaan, een hoeveelheid
die voldoende zou zyn om den aanwas der
bevolking over vier a vyf jaar op te vangen.
En reeds meldt de statistiek, dat
5000 woningen ir. aanbouw zijn.
Be den kei ijk wordt het ook voor de ge-
penjongen aan toe als verdacht heb
ben te beschouwen, ’t Is zoo. meneer
Myrtle want de detective had een ge
baar van protest gemaakt en ik kan
u wel vertellen dat ik het heel diep voel.
We moeten nu in allen ernst aan ’t werk
om dat vervloekte geheim op te lossen
en dat wel zonder aanziens des persoons;
u moet ons allen precies op dezelfde ma
nier behandelen om deze kwestie op te
helderen. Eén ding is zeker: in het ver
volg zal ik mijn gasten waarschuwen om
hun kostbare juweelen thuis te laten als
ze hier komen.
1 Dat zou aan te bevelen zijn, stemde
Myrtle droogjes toe
(Wordt vervolgd).
j bracht. Wij zijn bijna onweerstaanbaar
geneigd daaruit af te lelden, dat er hier
ergens op het goed een ervaren juwee-
lendief verblijf, houdt.
Brayshaw liep de kamer op en neer.
Natuurlijk, dat is een onvermijde
lijke gevolgtrekking, gaf hij ernstig toe.
En mij lijkt ’t zoo ernstig, voegde hij er
verbitterd en vernederd aan toe, dat wij
ons allen, ’t gehéele huishouden vahaf
Naar het Engelsch van
SIR WILLIAM MAGNAY.
Nadruk verboden.
Brayshaw maakte een gebaar met de
nand. Bah’. Er is geen buit voor de
aasgieren. Wij jij en ik hebben
slechts bescheiden middelen, die ons niet
veroorloven er de zakken van anderen
!?ee te spekken. Dat moet onze gedrags-
“JR zijn, ik hoop, dat, als mijnheer de
oaron iets van plan is, hij het niet te
lang uitstelt. Hoe eer hij het nuttelooze i
van zijn poging inziet, en het Kanaal
weer tusschen hem en ons stelt, hoe beter
net voor ons Is Au revolt tot vanavond
acht uur en daarna!
Archer Cardon reed een eindje door,
meld dan de teugels in en wachtte, een
waakzaam oog op het inrijhek gericht,
uat in de toenemende mist nog net zicht
baar was.
RihP dat °°senblik kwamen Richard en
yl uit de duisternis te voorschijn en
«oegen de laan In.
Daar ^aat Marion’s kans, mompelde
«7C., r Ik ’t niet, tenzij ze zich
*n dé kaart heeft laten kijken Toch kun
nen we het misschien nog voor elkaar
«Wen, maar ik betwijfel het. Brayshaw
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prys.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25, elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prys. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze'agenten en moeten daags
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te
(iOIIIMHE COURANT.
T, enz.
Liberale herorienteering.
Op de dezer dagen te Nymegen gehouden
algemeene vergadering van den Vrijheids
bond heeft Dr. Bierema, de leider der libe
rale Kamerfractie, eene rede gehouden,
waarin hij o.a. zeide:
Wy leven, zoo zeide de spreker, in een
tijd van „Umwertung aller Werte” en zoo
zou het niet verwonderlijk zyn, indien ook
onze liberale zienswijze herziening mocht
behoeven. Toch is dit z. i. geenszins het
geval ,noch op economisch noch op geeste
lijk en staatkundig gebied.
Naar aanleiding van deze passage Schrijft
men ons van liberale zyde het volgende:
Wy zouden deze uitspraak van Dr. Bie
rema niet gaarne onderschrijven. Het libe
ralisme moge geene nieuwe orienteering
noodig hebben, de liberalen hebben dit o.i.
wel. Zy hanteeren het liberalisme verkeerd.
Zooals de zaken thans staan, is er een voort
durend conflict tusschen twee liberale ge
dachten: de vrijhandel en de persoonlijke
bestaansverantwoordelykheid. En tusschen
deze twee nu legt de heer Bierema het ver
band o. i. verkeerd. Naar zijne meening
zullen ten slotte onze prijzen zich moeten
aanpassen aan de pryzen op de wereld
markt. Deze aanpassing laat zich echter
niet forceeren. Vandaar de noodzakelijkheid
van steunmaatregelen. In die steunmaat
regelen liggen volgens den spreker echter
voetangels en klemmen. Er dient tegen
gewaakt te worden, dat het verantwoorde
lijkheidsgevoel van de menschen afstompt
en dat de bestaansverantwoordelykheid vah
het individu wordt afgewenteld op den
staat.
Wy zyn het geheel eens met wat de heer
Bierema opmerkt omtrent het besef der
persoonlij ke bestaansverantwoordelykheid
Hier ligt oj. het meest waardevolle begin-
sel van het liberalisme op economisch ge
bied. Het wil ons echter voorkomen, dat dit
beginsel ten offer wordt gebracht aan de
liberale opvattingen inzake den vrijhandel.
Deze opvattingen hebben o.i. hun tyd over
leefd. Wy staan in dezen geheel op het
standpunt van den Engelschen liberaal
Dloyd George.
De heer Bierema ziet evenals vele libe
ralen nog altyd uit naar aanpassing van
0118 binnenlandsch prijsniveau aan de prij
zen der wereldmarkt. Zy vergeten echter
twee dingen. In de eerste plaats dat er geen
wereldmarkt en ook geen op redelijke basis
Schat in de beurs is prachtig
Schat in het hoofd is krachtig;
Schat in het hart, waarachtig.
zes cent lees je een boék, dat drie of vier
gulden kost. Wat gebeurt er met een boek,
dat men gekocht en gelezen heeft? Het
wordt in do kast gezet en het blijft in de
kast; van herlezen is geen sprake want er
is altijd nieuwe lectuur genoeg, zoodat men
zyn toevlucht niet behoeft te nemen tot een
reeds gelezen boek.
In het verslag van de Kamer van Koop
handel voor Den Haag, dat dezer dagen ver
scheen, vonden wij dan ook een mededeeling
over den gang bij den boekhandel in 1933
die allesbehalve opwekkend was. Er wordt
steeds minder gekocht en vooral de duurdere
boeken gaan, niet meer weg.
Maak een eigen bibliotheek, zóó lazen wij
in de etalages van de boekwinkels. De men
schen denken er niet meer over om dit te
doen want ZÜ vinden het dood kapitaal. Na
eenigen tyd is alles waardeloos geworden,
hetgeen wel hier uit blykt dat op de boeken
stalletjes het boek voor zooveel stuivers te
koop is als het guldens heeft gekost.
Het gaat met den boekenhandel als met
het tooneel: de plaats die het in het cultuur
leven inneemt heeft zich gewijzigd. Wat de
biosccoop voor het tooneel is dat zyn de
krant en de leesbibliotheek voor het boek
geworden. En tooneel en boek komen in
deze fout oveyeen, dat er te veel van ge
geven wordt.
Het kwade en minder goede verstikt het
goede en het betere. Wil men dus een op
lossing zoeken, dan is in de eerste plaats
beperking dringend noodig.
Maar dat is de groote puzzle
iedereen maar eens nadenken moet. Ons
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
i Naar onze meening loopt het streven om
alles by de wereldmarktprijzen aan te pas
sen op niets anders uit dan dat duizenden
en duizenden van hun moeilyk verworven
bcz.it worden beroofd. Wij denken hier aan
de landbouwers in de eerste plaats, maar
ook aan de huiseigenaren in de steden.'
Laten wy het toch eerlijk bekennen. Prijs
dalingen, zooals wij die sedert 1929 hebben
zien plaats hebben, zyn een doodsteek voor
de individueele bestaansverantwoordelyk
heid. Deze laat niet toe, dat door prys-
schommelingen de een van het zy'ne wordt
beroofd ten bate van den ander.
Intusschen wordt die bestaansverantwoor
delykheid ook in gevaar gebracht door de
ingewikkelde maatregelen met daaraan ver
bonden controle, waartoe men vervalt om
te ontkomen aan het veel doelmatiger sy
steem van hooge invoerrechten en vrylating
overigens van den handel.
Zeggenschap en verantwoordelykheid zyn
o.i. niet te scheiden. Als de overheid den
ondernemer de zeggenschap over zyn be
drijf ontneemt, kan die ondernemer ook
niet meer de verantwoordelykheid dragen.
Zy moet dan worden gelegd op de schou
ders van de overheid.
Al deze ellende nu kan o.i. grootendeels
worden voorkomen, als men maar radicaal
wil breken met de internationale vryhan-
delsgedachte. Onze sociale actie gaat uit
naar stabilisatie der Fóonen. Daartegen
over staat de opvatting der vryhandelaren,
dat de loonen zich moeten aanpassen aan
de prijsveranderingen op de wereldmarkt.
De vraag is nu maar, wie het sterkst is.
De sociale actie met hare opvatting inzake
het loon, of de liberalen met hunne aan-
passingstheorie. En op deze vraag is het
antwoord niet twyfelachtig. De aanpassing
wordt niet bereikt, maar de liberalen be
werken met hun streven daarnaar alleen,
dat naast de liberale vrijhandelsgedachte
ook de gedachte der individueele bestaans
verantwoordelykheid wordt vernietigd.
Wil men. deze laatste redden, dan is een
vast pryspeil noodig. Dit valt alleen natio
naal te bereiken. Men offert dan wel den
internationalen vryhandel op, maar be
houdt een veel belangrijker stuk van den
vryhandel, n.l. dien tusschen de burgers
onderling, de bedryfsvryheid. Deze wordt
thans opgeofferd om het vry'e verkeer over
de grenzen, in schiju althans, te redden.
Verder behoeft het heffen van invoerrech-
ten het internationale) ruilverkeer niet in l
den weg te staan. Dit neemt toch voort-
durend meer den vorm aan van bilaterale
overeenkomsten, waarvoor het heffen van
invoerrechten geen bezwaar is.
Alles wel beschouwd zfjn wij met den
heer Bierema van meeting, dat het libera
lisme er veel toe kan .bijdragen, de maat
schappij weer in goedibanen te leiden. De
liberalen dienen zich £aarvoor echter zoo
wel op het terrein dq* theorie als op dat
der toepassing te herötiënteeren.
MCCXXVUI.
Geen speelbank in Scheveningen.
Het staat nu wel vabt, dat Scheveningen
dit jaar geen speel bankje meer zal hebben.
De attractie van verledfen jaar kam nur ein-
mal und komint nicht wieder. De hooge hee-
ren hebben uitgemaaka dat bet spel hasard
was en men ziet daarin iets demoralisee-
rends. Het zij zoo. Er js altijd een streven
om te veredelen al bespeurt men niet altyd
resultaat. Als alles wat zoo veredelend
werkt inderdaad maar voor een procent de
uitwerking had die men er graag aan toe
kent, dan moest de h^ele wereld uitsluitend
uit edele mannen en vróuwen bestaan.
Alles wordt als veredelend aangedaan.
Onlangs hoorden wy door de ridio de ver
edelende werking pryzen van de postduiven
sport! Kerk, litteratuur, muziek, sport, alles
wordt aangeprezen als veredelend.
We zaten nu weer in de boekenweek en
iedere boekhandelaar heeft zich uitgesloofd
om het geachte publiek te vertellen, dat
lezen zoo veredelend werkt. Er wordt ont-
zaggely-k veel gelezen; ’s Zaterdagmiddags
staan de menschen bij de leesbibliotheek tot
op den stoep om boeken terug te brengen
en nieuwe lectuur te halen. Er zyn tal van
leesportefeuilles en men kan zyn lectuur
aan huis gebracht en teruggehaald krygen.
Wat een onafgebroken veredelende werking
moet er wel op die lezers uitgaan.
Merkt ge er iets van
Milliardeu guldens zijn in Nederland al
aan het onderwijs uitgegeven. Waar is de
veredelende uitwerking
De boekenweek.
Om nog eens iets te schrijven over die
boekenweek, want dat is voor vandaag ons
thema, zou de algemeene propaganda voor
het boek veel effect sorteeren? De etalages
zyn heel fraai maar het gfoote bezwaar
blijft nog maar steeds de hooge prijs der
boeken. We hebben er al eerder op gewezen
hoe enorm het verschil in prijs is die betaaid
wordt voor het lezen en die betaald moet
worden voor 'het bezit van een boek. Voor
Niemand slaat een beter figuur dan
jij, verklaarde Archer kalm.
Hoe 't ook zij, zei Marion, ik heb
geen zin om openlijk met Sibyl te wed
ijveren.
Vanavond krijg je Je kans, Marion.
Misschien, antwoordde ze, met een
licht schouderophalen. Wil je nog een
kop thee?
Neen, dank Je. Ik moet me gaan ver-
kleeden. Ik ben doorweekt van die zware
mist.
Marion nam haar boek weer op en nes
telde zich achter in haar stoel als om
verder te lezen. Maar toen de deur ach-
ter haar vader dichtviel, wierp ze het
boek neer en leunde voorover met het
gezicht In belde handen. En zoo bleef ze
meer dan een half uur bijna onbewege
lijk zitten, tot ze door de binnenkomst
van een dienstmeisje, dat het theeblad
kwam weghalen, tot de werkelijkheid
werd teruggebracht.
Toen Sir Percy, na bij de stallen te zijn
afgestegen, omliep naar 'de voordeur,
werd hij opgewacht door den butler, die
hem vertelde, dat „Mr. Martin” in de
bibliotheek wachtte om hem te spreken.
O best. Chalwin, ik zal hem meteen
ontvangen Hoe lang is hij al hier?
Mr. Martin is ongeveer om drie uur
gekomen. Sir Percy
Brayshaw begaf zich onmiddellijk naar
de bibliotheek, waar hij Myrtle bezig
vond de courant te lezen.
Weer terug, meneer Myrtle? Hij
groette den detective op de hem eigen
luidruchtige manier. Ut hoop dat dat be- 1 antwoordde hij En het Is
