FORD-AANVAL
WERKLOOSHEID.
DAT IS GOEDKOOP
70 ct.
Schuttelaar
Delmonte zalm
fijnste mayonnaise
Een gelukkige Gouwenaar
A. SAS
De Goudsche Fruithandel
GOUDSCHE COURANT - ZATERDAG 30 JUNI 1934 TWEEDE BLAD
Hevige SNIJWOND
IN DEN VINGER
KLOOSTERBALSEM
OP BE
ten fotd MiotMiiel is hUustens 300 Qutdeu turn wooed in umtoutie, kwoüteil
dun welke ondeee wogen ooit in deoetfde of
NEDERLANDSCHE FORD AUTOMOBIEL FABRIEK - AMSTERDAM
Een groot blik
met een pondspot
samen voor
Voor betere waar naar
Telefoon 3251 - 3220 - 3307
JAEGER TRICOT
„De Kleine Winst"
EISCHT ALLEEN PEN-JEL
J. C. LANGERAAR,
Vijf Duizend Gulden
C. LAPEBER's GELUKSKANTOOR,
Gevulde Koeken
Honing (koffie) Koek
Gebr. Kamphuigen N.V.
WISKUNDE
P. S. DAUVUUER.
Een schuldige vrouw
EIGEN AUTODIENST
L.N. POLDERVAART,
TURFMARKT 1 TELEF. 2534 GOUDA.
de TENTOONSTELLING STAD TILBURG 1934.
Grootsch van opzet. Zeer interessant.
Een gezellige sfeer.
Groote gevaren voor den vrede.
„Geen goud zoo goed"
m
DOOR DE GROOTERE VRAAG
naar onze producten in de afgeloopen maanden van dit jaar, kon onze stal
en ons fabriekspersöneel belangrijk worden uitgebreid.
Honderden huisvaders en jonge kostwinners konden in onze fabriek te
Amsterdam worden te werk gesteld.
MAAR WIJ DOEN MEER
Wij openen heden een nieuwen aanval op de werkloosheid! Opnieuw verhoogen
wij de productie van FORD luxe-automobielen en FORDSON-vrachtwagens,
terwijl tevens nieuwe modellen worden toegevoegd, t.w.
De nieuwe Victoria de Grand Luxe
de aërodynamische FORD
De nieuwe 7 persoons modellen en
Nieuw type Bestel- en Vrachtwagens
Het automobielkoopend publiek kan actief deelnemen aan den aanval op de
werkloosheid. Zij, die door aankoop van Ford- en Fordson-wagens ons helpen
de werkloosheid te bestrijden tot zegen van tallooze gezinnen, hebben boven
dien zelf rechtstreeks voordeel hiervan. Een ieder, die van heden af tot nadere
aankondiging een te Amsterdam vervaardigde Förd automobiel koopt, krijgt
deze tegen een specialen prijs, n.l.
Jaarlijks worden duizenden jonge mannen, de
Universiteit, M.T.S. of Ambachtsschool ver
latend of anderszins in de praktijk van het leven
komend, toegevoegd aan het leger der werk-
loozen. De bevolkingsvermeerdering bedraagt
per jaar alleen al ca. 100.000, hetgeen in dezen
tijd welhaast beteekent 100.000 werkloozen
méér. Hiervoor moet werk gevonden worden.
Halpl daarom allen mede aan de bestrij
ding der werkloosheid. Werkverruiming
beteekent betere zaken.
HET IS OOK UW VOORDEEL!
PERSONENWAGENS
4-CYL.
Tudor Sjsdan de Luxe1 450.'
Tudor Sedan de Grand Luxe
Fordor Sedan de Luxe
Fordor Sedan de Grand Luxe
7-persoons Ford Sedan de Grand Luxe
Coupé w ruitan) de Luxe
Coupé (4 ruitan) de Grand Luxe
Cabriolet de Grand Luxe (m«i Dickay S..o
Victoria de Grand Luxe
Phaeton de Grand Luxe
Roadster de Grand Luxe <mat Dickay s«at)
Chassis de Grand Luxe
met Dicky Seat f 50. extra
Met ingebouwd Philips Radiotoestel 1177.90 extra
8-CYL
11500.
1600.-
1650.
1550.
1600.
1 700.-
1 750.-
1930.-
1980.
1 425.-
1475.
1 575.-
1 625.-
1 625-
1675.-
1 600.-
1650.
1625.
1676-
1525.
1575.
1050
1100.
VRACHTWAGENS v..
4- CYL. 8-CYL.
„Commercial" ChassisI 950.- I 1 000.-
Luxe-Bestelwagen, 2,85 m wielbasis 1 500.- 1 550—
„Sedan" Bestelwagen de Luxe1550.- 1600—
Truck-chassis 3,35 m wielbasis1400— 1450-
Truck-chassis 3,35 m wielbasis, met cabine. 1 BSO.» 1 640—
Bestelwagen 3,35 m wielbasis2090— 2 1 40—
Truck-chassis 3,98'/? m wielbasis1 450— 1 500—
Truck-chassis 3,9872 m wielb^ls, met cajjine 1 640— 1 690—
Bestelwagen 3,9872 m wielbasis 2240— 2290—
Met dubbele wieten f 50.- extra.- met fiulpvearen f 12.50 extra
Alle prijzen, zoowel voor Personen- als Vracht-automobielen, gelden
franco Official Ford Dealer's zaak.
Bovendien ontvangt de kooper, ais onderscheidingsteeken, dat hij meevecht In onzen aanval op de werkloosheid, een door de
Koninklijke Begeer vervaardigde fraaie plaquette vcjor zijn wagen.
J. L. HULLEMAN - KLEIWEG 20 - GOUDA Official Ford Oaoler.
HEGT GIJ REEDS
kennis gemaakt met ons nieuw
artikel
Krimpvrij, IJzersterk,
ook in KNIEBROEKEN
verkrijgbaar!
KOItTE TIENDEWEG 22,
GOUDA.
het NEDERL, FABRIKAAT!!!
In acht minuten Jam en Gelei,
15 ct. per pakje.
Gedipl. Drogist.
heeft 25 Juni jSL gewonnen
op nummer 12461.
Stelt niet uit. Wacht niet, maar koopt nog heden, want het geluk wacht
ook op U.
Vraagt inlichtingen bij
STOOFSTEEG 10 TE LEF. 2825.
7 cent per stuk.
35 cent per stuk.
Pakk1st*nhini*l
MOLENWERF 16
leaMn aanfeboden, op Mar billijke voor
waarden, voor leerlingen H. B. S. en
Gymnasium, voor candidaten BOUWKUN
DIG OPZICHTER, enz. door
8«r REÜNIE GOUDA
Vanaf VRIJDAG t/m MAANDAG
MAG EEN DOKTER SPREKEN
Een film die U niet moogt missen.
Tweede hoofdfilm: LIANE HAID en SZöKE SZAKALL in:
■■EEN NICHTJE UIT WARSCHAUN
Een daverend lachsucces. Woensdag 2 uur MATINEE met speciaal programma-
THALIA THEATER,
Van VRIJDAG t.e.m. WOENSDAG vertoonen wji
NANCY CARROLL en CARY GRANT in
(CARNAVAL AAN BOORD)
naar een scenario van VICKI BAUM e.a.
Vooraf een schitterend afwisselend bijprogramma.
Toegang boven 18 jaar. Onze prijzen zijn voor alle voorstellingen*.
2e rang 25, le rang 40, Loge 60, Balcon 80, Front 100 cent.
VERHUIZINGEN en EXPEOTIIE Brandvrije Bergplaatsen
VOLLE GARANTIE. LAGE PRIJZEN.
op LEIDEN en HAARLEM en IJMUIDEN
over Bodegraven, Aifen, Koudekerk, Zoeterwoude, Leiden, Oegatgeest,
Sassenheim, Liase, Hiliegom, Bennebroek, Heemstede,
Haarlem, IJmuiden.
GOEDEREN WORDEN AFGEHAALD. Beleefd aanbevelend,
BLAUWE DRUIVEN
PEKKEN
VERSCHE AARDBEIEN
AALBESSEN
POMPELMOES
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN
NIEUWE VIJGEN
/RUCHTEN IN BLIK EN GLAS
DIVERSE SOORTEN NOTEN
OUDSTE ADRES voor OPGEMAAKTE FRUITMANDEN.
Pifima Wad. A.
LANGE TIENDEWEG 27 TELEF. 3316.
De Tentoonstelling Stad Tilburg 1934 i8
gereed. Ze is Donderdag, zooals we al heb
ben gemeld, met officieel vertoon geopend.
Het moet den Tilburgers een waar feest
zijn geweest dat de pas tot zijn hoog ambt
benoemde Minister van Economische Za
ken Mr. Steenberghe, vóór zijn benoeming
mede-directeur van een der groote indus-
tr.eeie ondernemingen in het vlak by Til
burg gelegen Goirle, de openingsplechtig
heid heeft mogen verrichten, nu de minis
ter-president Dr. H. Colijn door zijn ambts
bezigheden verhinderd was dit te doen.
Want daarmede is er een bijzonder en nauw
contact geschapen tusschen dezen bewinds
man en het industrieele Brabant, dat op zoo
energieke wyze met deze tentoonstelling
toont dat in tijden van druk niet moet wor
den versaagd, maar met verdubbelde ener-
g e de hand aan den ploeg moet worden ge
slagen. Dat deze Minister, met dat streven
sympathiseert, was wel bekend, maar is
bovendien door deze Excellentie aan het
feestmaal hetwelk na de. officieele opening
plaats had, nog eens duidelijk gezegd. Deze
minister heeft toen zijn diepste respect ge
uit voor hetgeen door deze tentoonstelling
is volbracht, en daaraan toegevoegd dat hy
het zyne zal doen om van overheidswege
steun te verkrijgen voor een bedrijfsleven
dat zóo voor den dag komt Voor dien
steun komt in de eerste plaats in aan
merk ng dat gedeelte van het .bedrijfsleven,
dat de moeite doet om er bovenop te komen.
Enthousiast over deze tentoqnstelling zal
deze minister zyn collega's aansporen even
eens deze energieke uiting van onderne
mingslust te komen bezi<£pfeen.
Met zoo'n sympathiebetuiging kunnen de
Tilburgsche nyveren tevreden zyn. De eer
ste openbare „officieele" daad van dezen
minister zet de kroon op het moeizame
werk, dat de voorbereiding dezer grootsch
opgezette en op bewonderenswaardige wyze
tot stand gebrachte tentoonstelling heeft
gevorderd.
De tentoonstelling is
Ze heeft haar propagandistische taak
aangevangen en we zyn er van overtuigd
ze zal die naar behoofèn volbrengen.
Want deze tentoonstelling imponeert den
bezoeker door zyn bouw en inrichting, door
talrijke interessante dingen, die aan velen
geheel of althans slechts heel oppervlakkig
bekend zyn en ook om het echt gemoede
lijke, gezellige karakter dat men aan deze
tentoonstelling heeft weten te verbinden.
Dat zyn factoren, die samen geworden zijn
tot een magneet van groote kracht, dia de
bezoekers in menigte naar Tilburg zal
trekken.
We hebben reeds eerder bewondering ge
uit voor het z«er verdienstelijk werk dat de
architect Jan van der Valk met deze ten-
toonatellingsbouw heeft geleverd; we willen
daaraan toevoegen dat de teekenaar-deco-
rateur Jan de Bont uit Tilburg daaraan
mede deel heeft gehad en dat de aannemers
firma J. Appels voor een goede uitvoering
heeft gezorgd. Het ontwerp van Venetië is
zooals reeds gemeld de schepping van Jaap
van Dam uit Amsterdam. Het geheel doet
prettig aan, het is rustig en heeft een
voornaam cachet. Voor de fraaie ruime hal
is het jammer dat daarin een s(Ad is ge
plaatst, die het aspect veel afbreuk doet.
De financiën zullen hier zeker een woordje
hebben meegesproken. De monumentale
toren is gebouwd door de N.V. Nemako te
Doetinchem. Kracht en licht spelen by een
zoo groot expositieterrein een zeer belang
rijke rol. Op de tentoonstellingsterreinen
zyn de'electrische installaties daarvoor aan
gebracht door de fa. W. G. Scheeres-J. v. d.
Veen, den Haag en op het Venetië-terrein
zorgt de N.V. Van Boxtel te Tilburg voor
de illuminatie.
De tentoonstelling vraagt allereerst aan
dacht voor de Brabantsche industrieën. Van
welke beteekenis die zyn voor ons land,
wordt hier wel op zeer duidelijke en aan
trekkelijke wijze gedemonstreerd. De wol-
lenstoffen fabricage heeft zich in den late-
ren tijd vooral in Tilburg zeer sterk ont
wikkeld. Werden aanvankelijk slechts gro
vere stoffen voor kleeding gefabriceerd, als
laken, duffel, baai, flanel, later is ook de
fabricage van fantaisiestoffen ter hand ge
nomen. En de mode heeft er voor gezorgd
dat de lakanache jas op den achtergrond is
geraakt en plaats heeft moeten maken voor
moderner stoffen. Wat al fabrikaten door
de Tilburgsche fabrieken worden gemaakt,
welke zoowel voor heeren- als voor dames-
kleeding zyn bestemd, wordt op bijzonder
interessante wyze in de in werking zynde
textielfabriek gedemonstreerd, waar dag in
dag uit, ook Zondags, zestig en meer ar
beiders aan de meest moderne machines
werkend, de geheele fabricage vanaf de wol
van het schaap tot het gemaakte kleeding-
stuk, laten zien. Daar kan men het gansche
fabricageproces van zeer nabij gemakkelijk
volgen: het spinnen van de wol tot draad,
het weven van de draad tot stof en het ge
reedmaken van de stof tot zy bruikbaar is
geworden om door kleermaker of naaister
te worden verwerkt, waarbij dan ten slotte
een gansche collectie van de gemaakte stof
fen is geëxposeerd, naast een show van
heerencostuums en elegante damestoiletten
in een verscheidenheid van vorm die verlokt
oni er van mee te nemen.
Vast en zeker zal menige bezoeker daar
bij zijn eigen costuum ontdekken, dat het
etiket „Made in England" heeft gedragen,
"maar waarvan de stof op een fabriek in
Tilburg is gemaakt. Het is een bekend feit
Zal 1934 een nieuwe oorlog brengen? De macht der wapenindustrie.
dat er heel wat Tilburgsch fabrikaat de
grens overgaat om vandaar weer als fabri
kaat van buitenlandsch origine aan den Ne
derlandschen kooper te worden geleverd.
In dezen moeilyken tyd vooral moet toch
aan die dwaasheid een eind komen!
Een textielnijverheid van zoo grooten
omvang als Tilljurg heeft vanzelf de
vestiging van allerlei andere industrieën
bevorderd. Deze tentoonstelling doet dan
ook niet alleen zien talrijke moderne ma
chines voor de textielindustr.e dit velerlei
landen aangebracht, maar al datgene wat
daarmede direct maar ook indirect ver
bonden Is. Daar exposeeren naast de
fabrikanten van wollen stoffen, van dekens
er worden In ons land niet alleen Leid-
sche, maar ook Tilburgsche dekens gemaakt
de Vereenigde Fabr.eken van Stearine
Kaarsen en Chemische Producten uit Gouda,
die de textielfabrieken van oleïne voorzien,
voorts de garensfabrieken, de fabrieken ran
kunstzijde, machinefabrieken, fabrieken van
bouwmaterialen, hout en steen, al wat noo-
dig is voor fabrieksbouw en voor de inrich
ting daarvan, Gas en electrischen stroom
spelen daarbij een groote rol. Allerlei toe
passingen van. gas en electriciteit worden
er gedemonstreerd; de Staatsmijnen zijn
daarbij niet achtergebleven, evenmin de
Ned, Heide-Maatschappü, de Nederl. Spoor
wegen en De „Zeeland". Een aardige vorm
van expositie biedt de Steenfabriek A. J.
Claesen Co,, die bij den ingang van het
terrein een monument heeft geplaatst, dat
aan de Gemeente Tilburg zal worden aan
geboden.
Een geheel aparte industrie, die in Bra
bant van zeer groote beteekenis is, is de
schoenindustrie. Het aantal fabrikanten dat
op de Tilburgsche tentoonstelling exposeert
is buitengewoon groot. Hoeveie honderden
modellen van schoenen en schoentjes in de
meest elegante vormen en verscheidenheid
van kleuren we in de vele vitrines hebben
gezien, het is niet te zeggen, inen komt er
niet uitgekeken. En dat is nu alles „Neder-
landsch fabrikaat" en wat ook iets zeggen
wil: belangryk goedkooper dan over de\
grenzen. Naast de schoenindustrie is de
lederindustrie ook in andere vormen ver
tegenwoordigd. En het ligt voor de hand dat
al wat voor de inrichting van kantoor, maar
ook van huis en van tuin noodig is, mede
op deze tentoonstelling in verscheidenheid
aanwezig is. Bijzondere aandacht trekt een
voorname show van oude en moderne meu
belen en een weelde van tapyten, door de
Meubileerinrichtinfe F. van der Heide uit
Hilversum op uiterst smaakvolle wijze ten
toongesteld.
Cacao- en chocoladefabrieken, alsmede
bekende fabrieken van eau de cologne, par-
fumeriën en edelmetalen hebben verleidè-
lyke stands ingericht, die de bezoekers zeker
niet zonder „halte" zullen passeeren. Op
het gebied van voedings- en genotmiddelen
en huishoudelijke artikelen zyn er ook heel
wat inzenders, die uitnemend voor den dag
zyn gekomen. Het toerisme en verkeer zijn
goed vertegenwoordigd door de A.N.V.V.,
de K.N.A.C., de K.L.M., de Noordzeebad
plaatsen de de V.V.V. „Tilburg Vooruit".
Aan deze tentoonstelling is ook een kunst-
afdeeling verbonden, waarin door den be
kenden Bosschen schilder een keuze-verza
meling is bijeengebracht van schilderijen,
aquarellen, teekeningen en beeldhouwwer
ken, die gezien mag worden.
Inderdaad, deze tentoonstelling biedt veel
interessants, veel bezienswaardigs.
Venetië, de plaats der verstrooiing.
Wie de tentoonstelling heeft bezichtigd
en daarna in een der meerdere goede ge
legenheden waar spijs en drank te kust en
te keur verkrijgbaar zyn, wat heeft uit
gerust, zal goed doen ook het gemoedelijke
en gezellige Venetië te betreden. Dit is de
plaats der verstrooiing, waar het komen ge
makkelijker valt dan het gaan. Dit vroolyk
terrein, dat by avond op feëerieke wijze
wordt verlicht, heeft niets van een Luna
park, zooals'vaak bij tentoonstellingen aan
wezig is, het is een feeststad, met tal van
amusementsgelegenheden voor cabaret en
dans, een Indisch restaurant, en eenige bi
zarre huiskes, die niet drooggelegd zyn.
Daar is in „Venetië" een „Canale Grande",
waarin in de avonduren onder mystieken
schijn moderne gondels allerlei capriolen
uithalen zonder dat daaraan eenig gevaar
verbonden is.
Venetië is de stad der vreugden, waar
dé Doge zyn scepter zwaait.
fer is meer.
Er is meer aan deze tentoonstelling ver
bonden: kegelbanen, waar de strijd om de
negens dagen lang zal worden gevoerd, een
groot sportterrein, waar een concours-hip-
pique zal zyn en andere sportgebeurtenis
sen zullen plaats hebben. En dan is naast
aangelegen de Tilburgsche Wielerbaan,
waar „de Pijn" een Specialen dag arran
geert.
De tentoonstelling en hare attracties zijn
van dien aard, dat wie er eenmaal heengaat,
er zeker nog eens terugkeert, ook al moet
men er een reis voor maken. Maar wat zijn
immers afstanden? In auto, in autobus, per
trein, in enkele uren is het Zuiden bereikt.
Tilburg wacht gedurende vijf weken zyn
Brabant is altijd een bezoek'waard, met
Tilburg is dat Chans in 't bijzonder het ge
val. Wie kan, ga er heen. Hy zal er Bra
bant en de Brabanders waardeuren!
Zelden hééft de wereld/een beangstigen
der beeld van verwarring en stuurloosheid j
1c aanschouwen gegeven dan den laatsten i
tijd, nu de vrede nergens een herberg kan
vinden, het woord is op het oogenWik aan j
den soldaat en het is al militarisme wat de i
klok staat. Of heeft men slechts met den j
beroemden of beruehten „samenioop van i
omstandigheden"*»e maken, wanneer men
in de kranten leest, dat de Fransche gene-
raai Debeney een bezoek heeft gebracht aan
Polen, waar hy met de militaire en regee- i
ringspersonen #e te Warschau toevallig
dezelfde menschen zijn van gedachten
heeft gewisseld, dat generaal Weygand in j
de Engelsche hoofdstad een onderhoud j
heeft gehad met den Britschen opperbevel-
hebber, dat lord Hailsham, de Engelsche j
minister van oorlog, gisteren in gezelschap t
van tientallen hooggeplaatste officieren, j
o.a. van den generaleer staf, te Parijs zyn j
gearriveerd en dat de bevelhebber der Bus- j
sische luchtvlodtv met andere luchtvaart- j
autoriteiten der sovjetrepubliek de lucht- j
demonstraties te Hendon morgen zullen bij- t
wonen, zulks op uitnoodiging der Britsche I
regeering
Al deze bezoeken, conferenties en ge-
dachtenwisselingen vinden plaats juist op
het moment, dat het maar al te duidelijk
is geworden, dat van Genève niets meer
kan worden verwacht. Zelfs Engelsche
staatslieden, die tot 't laatste oogenblik
den moed niet wilden opgeven en die met
man en macht ernaar hebben gestreefd om
te elfder ure een DuttschéFransch vergelijk
naderbij te brengen, schynen de hoog de
finitief te hebben opgegeven. Heeft niet
Londonderry, de Engelsche minister voor
de luchtvloot, in 't Hoogerhuis op een wijze,
die niet kon worden misverstaan, teken-
ren gegeven, dat Groot-Britannië, nu alle
ontwapeningskansen feitelijk verkeken
schijnen te zijn, er zorg voor zal dragen,
dat Engeland binnen afzienba'ren tijd, de
beschikking Left over een luchtmacht, die
voor geen eWele andere ter wereld onder
doet? En valt ook niet tegelijkertijd te be
schikken over berichten, waaruit valt af
te leiden, dat Engeland evenzeer zich zal
afsloven om zijn vloot op een peil te bren
gen, Hat heantwoordt aan het niveau der
zwaarstbewapende maritieme mogendhe
den Zelfs verluidt, dat Engeland, nu over
al de onwil aan den dag treedt om de be
wapeningen in te krimpen en in een con
ventie een belangrijke bewapeningsreduc
tie te belichamen, streeft naar de hegemo
nie ter zee, die het in vroeger jaren reeds
bezat. Onder deze omstandigheden vraagt
men zich hier en daar in Engeland zelfs al,
of het 8een verloren moeite is de vlootcon-
ferentie, die binnen afzienbaren tijd moet
worden gehouden en ten aanzjen, waarvan
reeds voorafgaande besprekingen zijn ge
oerd, te laten doorgaan. De Britten zy'U
ten zeerste teleurgesteld, dat de andere
mogendheden geen gunstiger onthaal heb
ben bereid aan de Britsche ontwapenings
voorstellen, maar vergeten daarbij tegelij
kertijd, dat zij den vrede zelf een ondienst
hebben bewezen door op geen enkele ge
ruststellende wijze tegemoet te komen aan
de wenschen van Frankrijk inzake waar
borging van zijn veiligheid.
Het gevolg van de aankondiging der
Engelschen betreffende uitbreiding hunner
lucht- en zeestrijdkrachten is natuurlijk ge
weest, dat ook de andere mogendheden zyn
gealarmeerd en niet zullen nalaten, wan
neer Engeland zijn dreigementen in daden
omzet, eveneens met koortsachtigen ijver
te \N*erken aan de Arsterking hun-ner weer
macht.
Voor de wapenfabrikanten bestaat er dus
alle aanleiding zich in de handen te wrij
ven. Spreekt het niet boekdeelen, dat de
Engelsche wapenfirma Vickers Armstrong
sedert Januari 1934 drieduizend nieuwe ar
beiders heeft aangesteld en op 't oogenblik
wekelijks 4000 pond meer aan loonen uit
betaalt dan ongeveer een half jaar gele
den? Desbetreffende inlichtingen zijn door
de directie der firma zelf verstrekt, die er
nog aan toevoegde, dat niet alleen voor
buiteniandsche mogendheden, maar ook
voor de Engelsche marine momenteel tal
van oorlogsschepen in aanbouw zijn, ten
einde, in geval van nood, met kans op suc
ces den handel en de verbindingswegen met
de verschillende deelen van het rijk te kun
nen verdedigen.
Tijdens den wereldoorlog heeft de Ame-
rikaansche banknjagnaat Bernard Burncn
voor het congres verklaard, dat hij per
soonlijk 243 van de 246 wapenfirma's con
troleerde, welke destijds in de Vereenigde
i Staten bestonden.
j Deze verklaring toonde met afschrik
wekkende duidelijkheid hoe nauw velen be-
tiokken zijn bij de belangen van het groot
kapitalisme, dat uit de bewapening winst
hoopt te slaan.
De twee grootste wapenfirni.v s 'n Emx
pa zijn de Schneider-Creusot fabrieken in
Frankrijk en de Vickers-Armstrong in En
geland. In 1931 heeft Engeland voor zijn
bewapening 42% meer uitgegeven dan in
1913. Sindsdien is dit percentage nog aan
merkelijk gestegen. De winst, welke uit
deze toename voortvloeide, is uitsluitend
ten goede gekomen aan Vickers-Armstrong.
In dit verband is het interessant om te
vernemen, dat naar verluidt minister
Chamberlain daarin 11.000 aandeelen
bezit en Sir John Simon, de secre
taris van buiteniandsche zaken, 15.000.
Men zal zich herinneren, hoe diezelfde Sir
John Simon als Engelsch afgevaardigde
naar de ontwapeningsconferentie persoon
lijk deel heeft gehonren aan de onderhande
lingen over de ontwapening te Parys en
Berlijn.
Na den wereldoorlog heeft het Fransche
Schneider Creuaot concern oe bekendt
SKoda-fabrieken in zich opgenomen, de
wapenindustrie van bet oude Oostenryk-
Hougarye. Dit concern heeft thans zulke
geweldige afmetingen aangenomen, dat het
in bijna alle landen op het Europeesche
vasteland is vertegenwoordigd. Wij zullen
slechts enkele voorbeelden noemen om aan
te tóónen, hoé wijdvertakt dit concern is-
lp Duitschland vindt! men de Feiten und
Guillaume Karlswerk A.G. te Keulen e" de
Esehweiler Bergwerksvereindeze beide
firma's leveren alleen-ruw en gedeeltelijk
bewerkt materiaal. In Polen werken de
Compagnie Franco-Polonaise de 4Chemins
de Fer, de Poolsche Skoda-Werke en de
Wegierska Gorka Mining and Smelting
Company. Dan vindt men bijvoorbeeld in
Roemenië de Usinele Metalurgica Ploesti,
in Hongarije de Ungarische Allgemeine
Kreditbank, in Oostenrijk de Niederoster-
reichische Eskompto Gesellschaft en de
Oesterreichische Kredit-anstalt, in Tsjecho-
Slowakye de Berg- und Hiittenwerkgeseil-
schaft en de Skoda-Werke, in Luxemburg
de Burbaqh-Eich-Dudelange staalfabrieken.
BLOEDT VERSCHRIKKELIJK
Verbind mei KLOOSTIRBALSEH
geneest de wond In 24 uur
weder van een groot gezin, had
ongeluk mij bij 'i brood snijden
o in den
,Als
tk het c
flinke jaap in den wijsvinger te
n. Het bloedde verschrikkelijk. Een
mijn kinderen bracht dadelijk den
elijk
Kloosfêrbilsem, die in mijn huisgezin
met hinderen telkens van pas komt.
Na een doekje met dezen geneeskrach-
tigen balsem op mijn vinger te hebben
gedaan, hield het bloeden dadelijk op
en de hevige wond was tot mijn ver
bazing in 24 uur gehêel geheeld en
totaal genezen." B D te
AMES'S
Onovertroffen bij brand- en «nii wonden
Ook ongeëvenaard als wrijfmlddel bij
Kheumatlek, spit on pijnlijke spieren
Overal per pot V. 20 gr. 10.60 en 60 gr. f 1.—
Bovengenoemde prijs wordt verhoogd met
by slag voor Omzet-belasting.
In Frankrijk vindt men Schneider en Co.
ts Le Creusott, de Banque de l'Union, Pa-
risienne en de Union Européenne In-
dustrielle et Financière. Laatstgenoemde
firma is een moedermaatschappij, waar tal
van industrieele ondernemingen op het
Europeesche vasteland afhankelijk van zijn
en gecontroleerd door worden. Door de Ban
que de l'Union Parisienne regelt de Fran
sche regeering al haar financieele trans
acties. Op het oogenblik controleert Eugène
Schneider Creusot in Fr&nkryk 320 regee-
rwrgs- en particuliere ondernemingen,
waar nog 182 dochtermaatschappijen bui
ten hrankryk by komen. Uit deze gegevejfrs
kan men zich eenigermate een denkbeeld
vormen van den ongehoorden politieken en
economischen invloed van dit concem, en
tevens van de macht, die de daarmee ge
associeerde hyenas der internationale ban
ken en beutzen kunnen uitoefenen. Zoo
werden er byv. Fransche credieten ten be
dt age van vele millioenen door tusschen
komst van Schneider-Creusot toegestaan
aan België, Polen, Tsjecho-Slowakije, Hon
garije, Joego-Slavië, Roemenië, Bulgarije,
i'urkye, China en Chili. In ruil hiervoor
moesten deze staten zich verplichten óm
hun oorlogsmateriaal uitsluitend by Schnei-
uer-Creusot te bestellen. Zqo kon deze fir
ma de laatste jaren aan haar aandeelhou
ders geregeld een dividend van 25% beta
len. De aandeelen staan dan ook genoteerd
op omstreeks 375%.
Het Schneider-Creusot edneern exploi
teert daarby ook vele Fransche en andere
dagbladen.
Henry Ford, de automobielkoning van
Detroit, heeft kort geleden in een inter
view verklaard, dat er in de geheele wereld
slechts 100 menschen waren, welke er be
lang bij hadden om de volkeren in «err
r.ieuw bloedbad te lokken en dat dit de wa-'
penlabriJ,anten waren. Hoezeer H. Ford
gelijk had met-deze beschuldiging, blijkt
uit de geschiedenis der fam. Von Wendel
oj De Wendel, wier wapenfirma na die van
Schneider-Creusot de grootste van Frank
rijk is. Ten tijde van de Fransche revolutie
hield deze familie zich reeds bezig met de
fabricatie van munitie. Zy had haar bezit
tingen in Elzas-Lotharingep en vond het
na den oorlog van 18701871 niet moeilya
om haar Fransche patriottisme te verande
ren in een nog vuriger Duitsch nationalis
me. Haar zaken bloeiden als nooit tevoren
en tot 1914 toe zat er een Von Wendel in
den Duitschen Rijksdag. Na 1918 was het
een kleinigheid om weer even plotseling
HET GOUDSCHE TAALMUSEUM.
V,
No. 13. D'r zyn tobbers en baanders.
Gnder baanders worden in het algemeen
zoowel de knechts als de bazen verstaan;
in deze uitdrukking echter worden de bazen
bedoeld. De uitdrukking wil zeggen, dat het
nu eenmaal in de wereld zoo gesteld is, dat
er armen en rijken zyn.
Wanneer iemand bijvoorbeeld aan een van
zijn bekenden vertelt, dat een gemeenschap
pelijke kenn's in groote armoede verkeert,
dan komt het voor, dat hy tot antwoord
krijgt: „Ja, man, d'r zyn tobbers en baan
ders."
De uitdrukking heeft alzoo een dergelijke
strekking als de zegswijze: „Er zyn marte
laren en apostelen."
De baanderij speelde, zooals reeds vroe
ger is medegedeeld, in het Goudsche volks
leven een groote rol. De herinnering hier
aan is nog bewaard in de twee volgende
regels van het Goudsche vastenavondliedje,
dat by het „zotten" wordt gezongen:
„ïk heb er zoo lang klein gaeren esponne,
•Al by van Sraelen in de baen'..
Dit „garen spinnen" leeft weer voort in
een andere zegswijze. Van een jongen,
waarmee ouders, onderwijzers en patroons
geen raad weten, zegt men, „dat er geen.
goed garep met hem is te spinnen".
No. 14. Reut.
Beteekent „rommel". Moeder komt-thuis
en verzucht, als ze ziet hoe de kinderen de
boel op stelten hebben gezet: „Wat hebben
jullie weer aan rent gemaakt!"
No. 15. Buurtje-kijk-uit maken.
Jansen en Pietersen'hebben een geschil:
Pietersen houdt Jansen op straat staande
en spreekt hem hierover aan. Hij windt zich
hierbij op en begint steeds luider te pra
ten. De voorbijgangers bemerken dit en
kijken by het passeeren om. Jansen zegt
daarop: „Toe zeg, maak nou geen buurtje-
kjjk-uit en loop door."
Alle Goudsche ingezetenen en oud
ingezetenen worden uitgenoodigd uit
drukkingen van den aard als hier
boven is aangegeven, zoo mogelijk
vergezeld van inlichtingen, schrifte
lijk in te zenden.
Brieven onder motto „Het Goud
sche Taaimuseum" aan het kantoor^-
van Mrs. SMIT, Hoogstraat 1, Gouda.
naar de andere zyde over te loopen en
thans zit er êen De Wendel in de Fransche
Kamet van afgevaardigden.
Dat de geheele politieke en economische
invloed van Schneider-iCreusot, Vickers-
Armstrong, Wendel, Zaharoff en Morgen-
than in het geheim is gericht op het pro-
pageeren van oorlog, zal wel iedereen dui
delijk zyn.
BINNENLAND.
Nederlandsche Maatschappij
voor Nijverheid en Handel.
Jaar vei situering ie üreua.
Donderüagavouu is te öieua.ue i»<e Jaar-
njxscne aigemeene vergadering aerMaac-
scnappij voor xvijveriieict en nanaei ge
opend mei een uegroeungssamenicoiust,
waar de voorzniei van net departement
±jreda, ïr. n. j. i.ange ae ooer, een
reae nield.
ue voorzitter der Neaeriandsche Maat
scnappu voor ïNyverneiü en Handel, de
Heer mr. (J. h. uuepln, heeft de ïörste
jaarlijksche aigemeene vergadering ge
opend met het unspreiten van een rede,
waaraan wij net vorgenae ontieenen:
Mr. uuepin uepaauie zien tot het heoen
en stelde voorop, dat het niet zyn bedoe
ling is mede te aoen aan een critiek op
het regeeringsoeieid. 'ioch wenschte hij
eenige belangrijke problemen te bespre
ken, welke een oplossing vragen.
In de eerste plaats had spr. op het oog
die breede groep van middenstanders, die
als huiseigenaren betrokken zijn bij de
huidige tendens tot verlaging der wo-
ninghuren. Spr. heeft den indruk gekre
gen dat er een mlsaérstand heerscht, na
melijk als zou de v^£ging van inkomen
van den huurder noodzakelijk moeten
leiden tot een verlaging van huur, ten
laste vait den huiseigenaar. Uitvoerig be
toogde de voorzitter, dat het echter zoo
zal moeten gaan, dat, wanneer tengevol
ge van loon- en salarisverlaging ook de
huur verlaagd moet worden, het aan den
huurder is, die verlaging te bewerken,
niet door huurverlaging te vragen bij den
huiseigenaar, doch door te gaan verhui
zen naar een goedkoopere woning.
Spr. constateerde, dat de regeering zich
allereerst zal hebben te bemoeien met
den bouw van woningen met huren van
5.50 gulden per week en lager.
Mr. Guépin schetste ten slotte nog de
gevolgen, welke huurverlaging voor de
hulseigenaren zal hebben en gaf nog
maals als oplossing verhuizing aan.
Als tweede belangrijke aangelegenheid
§ing de voorzitter na, wat door de Maat
schappij voor Nijverheid en Handel en
door haar leden gedaan kan worden om
de werkeloosheid onder de jeugd te ver
minderen.
Ten slotte besprak de voorzitter een
I derde punt, een onderwerp dat reeds
eenige departementen aanleiding heeft
gegeven zich te wenden tot het hoofdbe
stuur Dit is de defensie.
Wellicht nog meer dan oölt zal reke
ning moeten worden gehouden met de