7t
NIEUWS- EN ApVERTENTIEBLAD
VOOR GOUDA .EN OMST
O
Hm. 18640
Maandag 2 Juli 1984
laargang
1 BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP,
NIEUWERKERK, OUDERKERK. OUDEWATER, REEUW1JK,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
iNHQVEN, STOLWIJK, AVADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Opzienbarende gebeurtenissen in Duitschland.
Een samenzwering van Minister Röhm en von Schleicher
legen Hitier verijdeld.
EEN KLEINTJE
EEN KWARTJE
Da man, dis de troeven had
60ÏDSCHE «OÜRAN
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad
oer kwartaal 2.00, per week 22 ceTlt, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 8.15, met Zondagsblad 8.80.
Abonnementen word^i dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
i bü onza agenten enJfcopers, den boekhandel en de postkantoren.
1 Onze bureaux zMTdagelyks geopend van 9*-fl uur. Administratie en Redactie Telef.
I Interc. 2746. IJo/rekening 48400.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring).
15 regels "f 1.30, elke regel meer ƒ0.26. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.66, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25 elke regel meei
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeehngen bij contract tot zeei gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau* en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau ziin ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
regel meer ƒ0.50. Op
Generaal von Schleicher en Mevrouw von Schleicher gedood.
Röhm deelt het lot van den generaal.
Zeven S.A.-leiders te Miinchen gefusilleerd.
De Kegeering is den toestand meester.
Zal von Hindenburg aftreden?
Zaterdag hebben zich in Duitschland sen-
patloneele gebeurtenissen afgespeeld. Er is
n.l. een samenzwering ontdekt tusschen den
chef van den staf der S.A. Minister Röhm
als vertegenwoordiger der S.A. en generaal
von Schleicher. Hiertegen is door Hitler en
Goring een scherpe actie ingezet, vooral
toen bekend werd een gebrek aan loyaliteit
tegenover Hitier en een stuitende immora
liteit onder een deel der lejders der S.A.
Onmiddellijk is men overgegaan tot ar
restatie van Minister Röhm en zijn rechter
hand, de S.A.-leider Ernst, en werd een be
vel tot arrestatie uitgevaardigd tegen gene
raal von Schleicher. Toen de gewezen r(jks-
kansel'er zich in zijn villa te Neubabelsberg
verzette, werd hij en zijn vrouw, die tus-
schenbeide wilde komen, doodgeschoten.
Omtrent het gebeurde publiceerde de
Rijkspersdienst van de N. S. D.. A. P. de
volgende mededeeling:
Sinds eenige maanden werd door zekefe
elementen ernaar gestreefd tegenstellingen
te scheppen tusschen d* S.A. en de natio-
naal-socialistische partü en tusschen de S.
A. en den staat. I)e verdenking dat deze po
gingen toe te schrijven waren aan een be
perkte clique die volgens een vaatomschre-
ven systeem werkte, werd meer en meer be
vestigd. De chef van den S.A.-staf Röhm,
d e door den leider ten volle vertrouwd
werd, trad niet tegen deze uitingen op,
maar bevorderde ze daarentegen. Zijn be
kende ongelukkige sexueele aanleg leidde
tenslotte tot zoo onaangename beschuldi-
Kingen d.t de leider van de beweging door ™'e"f waarvT Stonden van d<
dezen oppersten S.A.-leider zelf tot de moei-- beSte S-A"mannen 1""''
lijkste gewetensconflicten werd gebracht.
Röhm trad bovendien zonder medeweten
van Hitler in verbinding met generaal von
Schleicher. Hij bed ende zich daarbij van
de bemiddeling van een iffMCfln S.A.-leider
en nog van andere persoonlijkheden die in
Berlijn te slechter naam en faam bekend
staan. Verder werden onderhandelingen ge
voerd met een -buitenlandsche mogendheid
of wel haar vertegenwoordiging natuur
lijk ook buiten medeweten van den leider.
Dit gaf een onmogelijken toestand zoowel
bezien van het standpunt van de party als
wel van den staat, wat ten slotte leidde tot
verscheidene geprovoceerde conflicten en
tenslotte daartoe dat de leiderZaterdagnacht
om twee uur, na de bezichtiging van werk
kampen in Westfalen, met een vliegtuig uit
Bonn naar München vertrok, om de onmid
dellijke afzetting en arrestatie van de meest
verdachte leiders te bevelen.
De leider begaf zich met eenige begelei
ders naar Wiessee, om daar elke poging
tot verzet in de kiem te onderdrukken.
De ten uitvoer legging van de arresta
ties toonde in moreel opzicht zoo treurige
beelden, dat elk spoor van medelijden moest
verdwijnen. Eenige van de S.A.-leiders wa.
ren in compromitteerend gezelschap.
De leider gaf bevel om dit kankergezwel
op de meest radicale wyze uit te snijden.
De leider zal in de toekomst n et meer dul
den, dat millioenen fatsoenlijke mensohen
door abnormale elementen op de ernstigste
wyze worden onderdrukt en gecompromit
teerd.
De leider gaf den Pruisischen minister
president Göring bevel in Berlyn eenzelfde
zuiveringsactie te beg'nnen en daar in het
bijzonder de reactionnaire elementen van dit
donkere complot nit te snijden.
Precies twaalf uur 's middags hield de
leider te Mtinchen een rede voor de hoogere
S.A.-leiders, die hij daartoe bij zich ont
boden had, waarin hü den nadruk legde op
zyn onverbreekbare verbondenheid met de
S.A. en waarin hy tevens zyn beslu t aan
kondigde om de tuchtelooze en ongehoor
zame elementen, zoowel als de ifcóciaal be
laste of eiekelyke elementen uit te stooten
en te vernietigen.
Hitier wees erop dat de S.A.-dienst een
eeredienst is waarvoor tienduizenden van de
den gebracht. H\j verwachtte van eiken
A.-leider dat deze zich loyaal en trouw ge
droeg tegenover hem als oppersten leider
en dat hy tegenover zijn mannen als voor
beeld zou leven.
Hy wees erop dat hy, Hitier, jarenlang
den stafchef Röhm in bescherming had ge
nomen tegenover de scherpste .aanvallen,
maar dat de laatste ontwikkeling hem
dwong af te zien van elk persoonlijk mede-
lyden en dat hy het welzyn van de bewe
ging en daardoor van den staat boven alles
moest stellen.
Vóór alles, zoo besloot Hitier, zal ik elk#
poging, die belachelyke eerzucht van som
mige naturen, om een nieuwe omwenteling
te propageeren, in de kiem smoren en ver
nietigen.
Zeven S.A.-leiders gefusileerd.
Zooals wy reeds schreven, is Röhm ge
arresteerd, en bovendien van alle funct es
vervallen verklaard. Zyn staf van mede
werkers is gearresteerd en een zevental ter
stond gefusileerd. Hieronder vallen de na
men op van den S.A.-leider Ernst, van den
beruchten Henes (den gewezen veemmoor
denaar, het laatst politie-president van
Breslau en gouwleider van Brandenburg en
Beriy'n) en den S.A.-leider Detten, Schneid-
huber „Obergruppenführer" te München),
Schmid, Hayn, graaf von He.vdc breek en
Hans Erwin graaf Spreti, eveneens uit Mün
chen.
Vice-kanselier Von Papen zou gearres
teerd zyn. Men gelooft echter dat hy des
avonds weer in vrijheid ia gesteld. Drie leden
van zyn personeel zyn eveneens in arrest
genomen om ondervraagd te worden.
Het verluidt dat en van hen, von Bose,
de adjudant van von Papen, zelfmoord zou
hebben gepleegd.
l.utze, Röhm's opvolger.
Bevel aan de S.A.
Adolf Hitler heeft na het gebeurde den
volgenden brief gericht aan den „Overgrup-
penführer" der S.A. Lutze:
„Het gedrag van myn S.A.-chef heef:
my teleurgesteld. Gy, Lutze, zyt ui die ja
ren in goede en slechte tyden steeds een
trouw en voorbeeldig S.A.-leider geweest.
Wanneer ik u, thans met ingang van heden
benoem tot chef van den staf, geschiedt
dat in de vaste overtuiging dat het u op
nieuw gelukken zal door uw gehoorzamen
arbeid van myn S.A.te muiten wat het
land noodig heeft en wat ik my ervan voor
stel .Het is myn wensch dat de S.A. ge
maakt wordt tot een trouwe en sterke ge
leding van de natiom&l-socialistische be
weging. Slechts gehoorzaamheid en blinde
discipline stelt de S.A. in staat hieuwe
menschen te vormen en op te voeden."
Gelyktydig publiceerde de ie der het vol
gende besluit:
Ik heb met ingang van heden den chef
van den staf Röhm ontslagen uit zyn func
tie en uit de party en S.A. gestooten.
Ik benoem tot chef van den staf den
„Obergruppenführer" Lutze.
S.A.-leiders en S.A.ymannen, die myn be
velen niet opvolgen of die zich ertegen ver
zetten, worden uit S.A. en party verwyderd,
eventueel gearresteerd en gevonnist.
Verder gaf de Rykskanselier den nieu
wen chef het volgende bevel:
Ik verwacht met name van den chef van
den staf, dat hy een voorbeeld geeft van
eenvoud en discipline. Ik wensch niet, dat
de S.A.-leider dure diners geeft, of èraan
deelneemt. Wy werden er vroeger niet voor
uitgenoodigd, wy hebben er ook niets te
maken. Millioenen volksgenooten ontberen
ook nu nog het noodzakelijkste, zy gevoe
len geen afgunst jegens hen, die gezegend
zyn met wereldsche goederen, maar het is
een nationaal-socialist onwaardig, den af
stand, die tusschen nood en welstand reeds
ontzaglyk groot is, nog eens byzonder te
vergrooten. Ik verbied met name, dat geld
middelen der party, van de S.A., kortom
publieke middelen voor drinkgelagen wor
den gebruikt. Het is onverantwoordelijk
bacchanalen aan te richten van penningen,
die voor een deel door onze armste burgers
geofferd zyn.
Het weelderige kwartier van den staf je
Berlyn, waar, naar thans gebleken is, matfi-
delyks een bedrag van 30.000 Mk. plachlFte
worden besteed voor banketten enz., rlbet
terstond worden gesloten.
Ik verbied aan alle partygenooten fees
ten te bekostigen uit de publieke kas. En
ik verbied aan alle Ie ders van party en S.
A. aan zoodanige feesten </eel te némen.
Een uitzondering maak ik slechts voor de
feestelijkheden, die van staatswege ver-
eischt zyn, waarvoor de Rijkspresident en
de minister van buitenlandsche zaken ver
antwoordelijk zyn.
Ik verbied aan wie ook zoogenaamde di
plomatieke diners te geven. De S.A.-leider
moet n et representeeren, hy dient zyn
plicht te doen.
Ik wensch niet, dAS.A.-leiders in kost
bare limousines of rabriolets dienstreizen
ondernemen of zich middelen toe-eigenen
om zoodanige automobielen aan te schaf
fen. Hetzelfde geldt voor leiders der poli
tieke organisaties.
Leiders der S.A. of politieke leiders, die
zich dronken in het openbaar vertoonen zyn
onwaardig leiders van hun volk te zyn.
Het verbod van destructieve critiek ver
plicht tot een voorbeeldig persoonlijk op
treden. S.A.-leiders, die z'ch in het open
baar onwaardig gedragen of zelf baccha
nalen aanrichten, moeten zonder eenige con
sideratie onverwyid uit de fhA. verwijderd
worden. Ik eisch van de autoriteiten, dat zy
krachtig doortasten. Ik verwacht, dat in
zulke gevallen de gedragingen van natio-
naal-socialisten strenger zullen worden be
oordeeld ,dan die van anderen.
De nationaal-socialistische leider en de
S.A.-leider in het byzonder moeten in het
volk een hooge plaats innemen. Hy heeft
dientengevolge ook hooger plichten.
Ik verwachten van alle leiders der S.A.,
dat zy zullen meehelpen, de S.A. als een
moreel reine organisatie te handhaven en
te bevestigen. Ik wil vooral, dat elke moe
der haar zoon aan S.A. partij en „Hitler-
jeugd" kan afstaan zonder de vrees, dat hy
er zedelyk of moreel zal worden aangetast.
von Schleichers levensloop.
Kurt von Schleicher werd in April 1882
in Brandenburg geboren in een oude adel
lijke militaire familie. Hy volgde de loop
baan van zyn stand en klom snel op; in 1914
plaatste Gröner hem by den grooten gene-
ralen staf; hy maakte den oorlog door aan
het oostelijk front en later, als majoor, bij
den staf, om na de revolutiê terstond na de
oprichting van de ryksweer, door Noske ge
roepen te worden by de organisatie ervan
PLAATS
VOOR
OPGAVEN WORDEN VOOR
DONDERDAGAVOND 6 UUR
INGEWACHT
te helpen; in 1924 was hy luitenan:-kolontl,
in 192G afdeelingsleider in het ministerie
van ryksweer, in 1929 generaal-majoor en
in 1929 chef van het departement, als hoe
danig hy in October tot luitenant-generaal
werd bevorderd. Toen Gröner in 1929 ryks-
weerminister werd, jyas Schleichers positie
zeer vast. Achter de schermen oefende hy
reeds grooten invloed uit. Evenzeer poli
ticus als militair kende hy de politieke we
reld van het oude en het nieuwe leger 'n
de perfectie. Hy volgde Gröner in Febr.
1932 op als ryksweerminister in het kabi-
net-Von Papen. Op 2 Dec. 1932, na het af-
tftden van dezen laatste nam hy de leiding
v® de regeering en hield tydens zyn kan-
seliersclvap het departement van ryksweer.
Reeds op 28 Jan. 1933 echter moest Von
Schleicher wyken voor de regeering der na
tionale concentratie Hitler-Von Papen-Hu-
genberg-Seldte. In den laatsten tyd bekleed
de von Schleicher geenerlei officieele func
tie meer; hy trok zich terug en verbleef o.a.
■eenige maanden in een sanatorium voor zijn
hartkwaal.
De echtgenoote van Von Schleicher was
een dochter van den generaal der cavallerie
Von Hennig; uit haar eerste huwelyk, met
Bogislav von Schleicher, een neef van den
vermoorde, laat zy een dochter na.
Röhm doodgeschoten.
Volgens een Wen ontvangen bericht
heeft ook Rykswmlhtér Röhm, die gisteren
in arrest wae g««uAiJae muitery tegen Hit-
Ier met den dod^jNf ten boeten. Zondag is
de gewezen S.M-feider gehoord, waarna
hy in de gelegenheid werd gesteld de con
sequenties te trekken uit zyn verraderlyk
optreden. Hy deed dit niet en werd dood
geschoten.
Volgens bepichten zouden ook von Bose
en vonKlaus«her zyn doodgeschoten. Von
Bose was chef van het kabinet van von
Papen, von itlausener was kabinetschef van
het kabinet voor volksontwikkeling. Hy was
katholiek en men zegt dat hy een belang
rijke rol heeft gespeeld by de totstandko
ming van de overeenkomst die juist is ge
sloten inzake het Katholieke Duitsche epis
copaat aangaande de toepassing van het
concordaat.
Goering over de zuiveringsactie.
Minister Goering, van wien men zegt dat
Wie smart en beproevingen bij er
varing kennen, leeren het geringste
levensgenot ook waardeeren.
FEUILLETON.
Naar het Amerikaansch bewerkt door
J. VAN DER 8LUYS.
Nadruk verdoffen.
Hij bracht wat afwisseling ln de
eentonigheid van zijn langdurig verblijf
te Turmville, waar de dokter hem heen
had gezonden om genezing te vinden
voor de longziekte, waaraan hij lijdende
was. Hierdoor was hij ook met Greenleaf
in kennis gekomen, die hem nu dikwijls
kwam opzoeken.
Kort nadat hij zich ln Turmville had
gevestigd, had hij den hoordcommlssarls
ln een belangrijke zaak goede diensten
bewezen. Trouwens, Greenleaf was altijd
verbaasd over de correctheid van,-de op
lossingen, die Brlstew van d^moord-
mysterie's, die ln de kranten de ronde
deden, wist te vinden. Die oplossingen
werden door Brlstew ln zijn knipselboek
geschreven. Onder elk krantenknipsel
over een of andere raadselachtige moord
affaire stond een korte schets van de op
lossing, die hij ervoor had gevonden. Hij
zette er steeds den datum bij, waarop
door hem de oplossing was gevonden en
vergeleek die dan met den datum, waar
op deze aan de autoriteiten was gelukt.
Maar dezen keer, begon de hoofd
commissaris, terwijl zij voor den bran
denden aard gingen zitten, die nog niet
gemist kon worden, hoewel het al Mei
was, kan Je hier aan Werk gaan en zal
maar al te blij zijn van Je hulp gebruik
te mogen maken tenminste, als r je
medewerking wilt verleenen.
Natuurlijk, antwoordde Brlstew. Ik
wil met alle genoegen meehelpen dit
mysterie op te lossen.
Greenleaf ging even naar buigen en
riep een der agenten, die voor de deur
van no. 5 op wacht stonden,
i Simpson, riep hij, als er een jonge-
man, een zekere Morley, komt en naar
mij vraagt, stuur hem dan hier naar toe.
Ik blijf op no. 9.
En zeg me nu eens jouw opinie,
wendde hij zich tot Brlstew, nadat hij
weer voor den haard had plaats geno
men.
Wel, meende Bristew, voor zoover we
op het oogenblik daarover kunnen oor-
deelen, zijn er drie mogelijkheden: Mor-
ley, Campbell of anders een onbekende,
een bllnke of een neger, die op roof is
uit geweest.
Van diefstal hebben we geen enkel
spoor kunnen ontdekken, merkte de
hoofdcommissaris op.
Ik wel, gaf Brlstew hem ten ant
woord.
Wat dan?
De middelvinger, de derde vinger en
de pink van mevrouw Wither's linker
hand vertoonden eenige krabben, leelljke
krabben, alsof haar ringen met geweld
van de vingers waren gerukt. En ook op
haar nek vond lk een diepen Indruk. De
plek ziet er nu zwart uit, maar moet rood
zijn geweest. De mogelijkheid is niet uit
gesloten, dat de schram veroorzaakt is,
doordat iemand een halsketting heeft
stuk getrokken.
Drommels, dat is mij heelemaal ont
gaan.
Ik zal het je laten zien, als we er
straks weer zijn.
Maar, bracht de hoofdcommissaris
ln het midden. Ik ken Campbell goed.
Hij is niet Iemand, die op diefstal uit
gaat. En ook van Morley geloof lk dat
niet.
Och, vah bankdirecteuren veronder
stelt men dat evenmin, meende Bristew
glimlachend, maar van sommigen wordt
zooiets wel eens bewezen.
Jawel, maar hier is het toch wat
anders tenzij de vermoorde waarde
volle sieraden bezat.
Dat is zoo. Tenslotte, als de straat
deur den heelen nacht niet op slot is ge
weest, of éis misschien iemand heeft ge
beld en mevrouw Withers heeft openge
daan, komen we voor de derde mogelijk
heid, namelijk een doodgewone roof
moord.
Ik denk, dat het daarop wel zal
neerkomen, meende Greenleaf. uit wiens
gelaatstrekken duidelijk viel op te ma
ken, dat hij met de zaak geen raad wist.
Maar hoe kunnen wij hoe kan Ik dat
bewijzen?
Laten we eerst eens afwachten, wat
Campbell en Morley te vertellen hebben,
zei Bristew Daarop begaf hij zich naar
de deur en riep het keukenmeisje, Mattle.
Op zijn roepen verscheen ze, een negerin
van middelbaren leeftijd.
Zeg Mattle, vroeg Bristew haar,
hoorde ik Perry gisteren niet tegen je
zeggen, dat hij vanochtend den tuin van
mevrouw Withers in orde zou gaan ma
ken?
Ja, meneer, antwoordde de negerin
buiten adem, want ze had al dien tijd
voor de deur van no. 5 gestaan en was op
het roepen van haar meester haastig ko
men aanrennen.
En is hij er vanmorgen n<^g geweest?
Nee, meneer.
- Weet je het adres van het dienst
meisje van mevrouw Withers?
Ja meneer.
Hoe heet ze?
Lucy Thomas, meneer.
Ga er dan. onmiddellijk heen en
vraag haar, waarom zij vanochtend niet
bij mevrouw Withers is verschenen. Het
eten kan wel zoolang wachten
Die Ferry, legde Brlstew den hoofd
commissaris uit, toen Mattle de deur
weer achter zich had gesloten, Perry
Carpentier heet hij eigenlijk, is een jonge
neger, die ln deze buurt alle mogelijke
karweitjes opknapt. Zooals je weet, is
achter elk van deze villa's een tuin. Hul
zen staan er niet achter. Nu dan, die
Perry staat me niet aan. Gisteren en Za
terdag heeft hij ook ln mijn tuin gewerkt.
Zou je denken, dat hij...?
Hij heeft een ongunstig uiterlijk.
Wanneer het blijkt, dat noch Campbell,
noch Morley mevrouw Withers hebben
vermoord, waarom zouden we dan niet
onderzoeken, waar Perry en het dienst
meisje van no. 5 op het oogenblik utl-
hangen en waar ze in den afgeloopen
nacht zijn geweest?
Dat ben ik met je meens, viel Green
leaf hem bij. Het heeft er werkelijk Iets
j van weg, alsof de moord door een neger
is bedreven.
En dit, vervolgde Bristew, terwijl hij
iets uit zijn vestzakje haalde en het den
hoofdcommissaris overhandigde, is ook
I van groot belang.
üreenleat bekeek het voorwerp, dat de
ander hem had gegeven. Het was een
metalen knoop, van het soort, dat aan
werkkielen wordt gedragen, terwijl er
zelfs nog eenige vezels van de donker
blauwe stof aan vastzaten, waaruit der-
gelijke werkpakken gewoonlijk worden
vervaardigd. Op den achterkant van den
knoop stond in het wit de naam der fir
ma: „National Overalls Company",
j Waar heb Je dien vandaan gehaald?
vroeg Greenleaf verwonderd.
Ik heb hem in de kamer, waar me
vrouw Withers lag, opgeraapt; het schiet
me pas nu weer te binnen. Het ding lag
op den grond, een paar meters van het
lijk af. Je zag zelfs, dat ik iets opraapte.
Je stond net t? teleioneeren.
Dat is ook zoo. Ik herinner het me
nu. Die khOCjpNheeft aan een gewone
werkkiel gezfetjfen| Dat staat vast.
j Het ee^gjy is, merkte Bristew na
denkend op, nat onze neger toch geen
werkkiel gaat aantrekken, midden ln den
nacht, als er niets meer te werken valt.
1 (Wordt vervolgd).