Gevestigd
de Jong's Autohandel
J. DE JONG
PUROL
Official CHEVROLET Dealer
Een Regentendagboek uit de 18e eeuw.
HERFST
GOUDA
WAPEN
SUPERIEURE
SLAOUE
Veilige en Economische
Geneest
-zonnebrand
H9NIG S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor l©ct
Fluwealanalngal 59
Qouda -i TaMoon 2884
REPARATIES aart alle
merken Automobielen
LXXXVIII.
„8 February 1785 Magistraat
„Collonel klaagt over B Maartens dat
„hy zyn geweer verkogt heeft aan van
„de Vyver, de boete daer toe staande
„niet wil betalen versoek Constrante
„(dwangmaatregelen)
„geresolveert per manus te gaan (be
sloten de desbetreffende gegevens ach-
„tereenvolgena in handen van elk van de
„leden te stellen)
De klacht van den kolonel was een gevolg
van het besluit, dat den vorigen avond door
den krijgsraad was genomen.
In de „Kesolutien van den Krygsraad" kan
men in de notulen van 7 Februari 1785 het
navolgende lezen:
„De Wel Ed: Heer Collonel Communi
ceerde (deelde mede) aan het Collegie dat
zekére Bprend Martens, schutter in de
Compagnie van de Westhaven, zich niet
ontzien v^ad in een publycque Herberg, des-
selü» geweer van Stads wegen aan hem ter
gp&ru.k en niet anders geextradeerd (en
niet met andere doeleinden uitgereikt), te
verkopen;
dat zyn Wel Edele hem daarover ten zy-
nen huize had ontboden, over het onvoorzig-
tig gedrag onderhouden en boven dien hem
aangezegd, vervallen te zyn in een boete
van 8;ingevalle het geweer te recht
kwam, volgens het 7e artikel van het 3e
hoofdstuk van de Ordonnantie en Regle
ment op de Schutterye
dat hy Martens aan zyn Wel Edele ad-
voueerende (bekennende) de Verkoop van
voorszegdfe Geweer; dog tevens 'er by voe
gende, dat hy het zelve van den koper weder
te rug had bekomen, en na eenige woorden
wisseling had aangenomen de voorszegde
de gestipuleerde (vastgestelde) boeten ten
huize van zyn Wel Edele te zullen bezor-
Sen
dat hy hier inne nalatig en In gebreeken
gebleeven zynde, zyn Wel Edele hem door
den Bode tegens heeden voor het Collegie
had doen Citeeren (oproepen).
Voor welke attentie (zorgen), genomen
moeiten en gedaan Rapport den Wel Edele
Heer Collonel vriendelyk bedankt zynde, is
vervolgens de voornoemde Martens ter ka
mer gecompareerd (verschenen), desselfs
afspraak met den Wel Edele Heer Collonel
her innerd, en als nog de voorszegde Boeten
afgevorderd; dan in plaatse hier aan te vol
doen, sustineerde (beweerde) hy geen Boe
ten schuldig te zyn, op het erroneuse (on
juiste) voorgeeven, dat hy zyn eigen goed
had verkogt, voegende er by, dat hy na dien
tyd nog één geweer verkogt, en thans nog
twee te koop had.
Zynde hy Martens buiten gestaan, over
voorszegde geval gedelibereerd (beraad
slaagd) en geresolveerd (besloten) van het
zelve kennis te geeven aan de Edele Groot
Achtbare Heeren van den Magistraat; Tot
welke Commissie (Tot de uitvoering waar
van) de Wel Edele Heer Collonel vriende
lyk is verzocht en gequalificeerd (gemach
tigd)".
Uit de mededeelingen, die de kolonel in
de Magistraat deed, bleek, dat de feiten
ernstiger waren dan men uit de notulen van
den krygsraad zou vermoeden. In het ka
merboek staat hierover het navolgende:
„D Heer Francois van Harencarapel Dec
ker, Colonel der Schutterye dezer Staa,
heeft, uyt naam van de Krygsraad aan hei
Collegie van de Magistraat gecommuni-
ceert, dat de Krygsraad in t' zeekere ge-
informeert zynde (er absoluut zeker over
ingelicht zijnde), dat zeekere Barent Mer-
tens Schutter en Wonende alhier Smorgens
op den 6e January laatsleeden, zynde drie-
koninge in het harthuys in teegenwoordig-
heyd van verscheydene persoonen Zigh zeer
sterk omtrent het Exerceeren uytgelaten
hebbende, zeggende met Sware vloeken
zulks niet meer te Willen doen, had ge-
veyldt en verkogt zyn Schutters driekwarts
geweer met desselfs toebehoren aan eene
Cornells Van den Vyver wonende op de
lange tiendeweg alhier, gemelde Mertens
voor zigh had doen komen, en aan hem ge-
vraagt, of hy Mertens zyn geweer, hetwelk
hy Van Stadsweegen had ontfangen, aan
Cornelia Van den Vyver had verkogt, dog
dat gemelde Mertens niet tegenstaande hy
het zelve geval aan den Colonel vante
Voren had bekendt, zulks ten üterksten had
genegeert (ontkend), zeggende niet het ge
weer van de Stad verkogt te hebben, maar
wel een soortgelyk van welke hy er nog
verschyden had, dat dewyl by het zevende
articul van het derde Hoofdstuk van de or
donnantie voor de Schutterye was bepaald,
dat geen Schutter zyn geweer mag verkoo-
pen, veranderen of verzetten (verpanden),
op de boete van agt guldens, zoo het geweer
teregt mogt koomen, dogh niet teregtko-
mende op de boete van Elf guldens zynde
verpligt een soortgelyke drie kwarts geweer
op de zelfde Conditiën (voorwaarden) daar
en boven weeder te ontfangen, gemelde
Krygsraad vermeenende zulks ter kennisse
van hun Edele Groot Achtbarens te moeten
brengen, te meer dewyl de boete ten pr >-
fyte (voordeele) van de Stad moet komen,
e"n zulk een geval ook zeer nadeelige gevol
gen ^oude kunnen hebben voor de Schutte
rye hem Colonel daar toe hadden gecom-
mitteert (opdracht hadden verstrekt), ten
eynde hun Edele groot Achtbarens intentie
(meening) daaromtrent te mogen weeten;
Waar over gedelibereert zynde is goed
gevonden ende verstaan voornoemde Barend
Mertens, en Cornelis van den Vyver tegens
aanstaande dinsdag, zynde den 15e Fe
bruary 1785 voor het Collegie van de Ma-
i gistraat te ontbieden".
De heele stryd liejl op dit oogenblik nog
alleen maar over dq vraag, cf Mertens te
recht verplicht \yas 'om een boeto van acht
gulden te betalen.
„D Hr Bailliu gesprooken overt koo-
„pen vant Stuk Land in de oude Gouwe.
„Wat er nu gerequireert (geêischt)
„word van (door) dat Ambagt en Zulx
„smakelyk te maken, heeft zulx aan
genomen te doen
Deze min of meer duistere aanteekening
vindt haar opheldering in het Stadsregister.
Het stuk land in de oude Gouwe was het
land van den overleden procureur en schut
terij-officier van der Gryp, waarop de
schutters alle verschillende malen hadden
geëxerceerd en waarop reeds eenmaal „de
jaarlykse affvuuring" had plaats gehad.
Dit land was echter gelegen in het „Am
bacht van Bloemendaal". #De stad Gouda,
die het voornemen had dit land te koopen
van „Mjuffrouw Magdalena Heyman, we
duwe en Boedelhoudster vau den Heer l'ie-
ter van der Gryp", zou, zoodra zy het ver
volgens „tot een Exercitieveld zou doen
appropriëeren (inrichten)", wel eens in
moeilijkheden met „Bailliuw, Landbewaer-
ders en Heemraden van Bloemendaal" kun
nen geraken. Vandaar dan ook, dat burge
meester van der Hoeve aan den baljuw het
huichelachtige advies gaf, om na eerst by
dat „Ambagt" te hebben getnformeefa „wat
er nu gerequireert werd" de eventueele
moeilijkheden uit den weg te ruimen door
„zulx smakelyk te maken".
Het land is inderdaad aangekocht en tot
exerctieterrein ingericht. Ver in de 19e
eeuw is het nog als zoodanig gebruikt en
lang nadat het nieuwe exercitieterrein aan
den Moordrechtschen dyk in gebruik was
genomen, is er nog eens per jaar door de
Goudsche schutters op geëxerceerd.
„Den Collonel zyn versoek agter den
„doele affgeslagen en daar tegens hem
„kennis gegeeven van t aangekog te 3tuk
„land, en dat zulx tot zyn gebruyk klaar
„gemaakt zoude worde tot de Exercitie
„van de Burgers (d. w. z. de schutters)
Het eene was het gevolg vau het andere.
Nu het zeker was, dat er een nieuw exer
citieterrein in de Oude Gouwe kwam, moest
het verzoek om een dergelijk terrein achter
den Doelen wel worden afgewimpeld.
„d Hr v d Burch en Dekker gesproo-
„ken over den apotheecq vant Gasthuys
„op te geeven off niet minder off op
„een ander goedkooper manier kon ge-
„daan worden,
„aangenomen ten npaste (spoedigste)
.daarover rapport te doen
Die vraag „off niet minder off op een
ander goedkooper manier kon gedaan wor-
den" is in 1785 niet voor de laatste tnaal
gedaan. Nooit evenwel is die iraag beves
tigend beantwoord. Tot op den huidigen dag
is de „apotheecq vant Gasthuys" blijven
bestaan; alleen de naam is veranderd in
dien van stadsapotheek. Ook de zeer nauwe
betrekking met het „Gasthuys" is verdwe
nen, sinds dit „Gasthuys" onder gelijktijdige
verplaatsing ruim vyf en twintig jaar ge
leden is omgezet in het van Iterson Zieken
huis.
Voor het eerst is van een „Apothecari!"
sprake in het jaar 1673. In het Kamerboek
staat hierover het navolgende te lezen:
„Maandaechs den 20ste february 1673
de Regeriten van t' Gasclmys hebben ge-
exhibeert (vertoond) seecker contract acn-
gegaen met Pieter Vrythoff tot Apothecaris
van gemelt huys, waar op gedelibereert (be
raadslaagd) synde is goedgevonden en ver
staan gemelte contract t' approbeeren (goed
te keuren) ende de voorssegde Pieter Vryt
hoff tot Apothecar vant voorszegde huys
aan te stellen, gelyck deselve aengestelt
word by deesen".
Dit „seecker contract" was echter nog
slechts een ontwerp. Dit blijkt uit het na
volgende, vermeld in hot „Stadsregister":
„Op huyden (lsen XXlen february 1673
hebben de Meesters ende regenten vant
Gasthuys der Stadp Gouda aengenomen ge
lyck syluyde aennemen mits desen de per-
soon van Pieter Vrythoff Luytenant üeser
j stede, omme de voorszegde gasthuysef te
dienen als apotheker, onder conditie (voor
waarde), dat hy alle medicamenten volgens
ordere (bevel) r'er «loctoren, ten behoove
van de siecken Soo hi <ie gasthuysen als
pesthuys leggende, off,te daeraen hoorende
gehouden sal syn noer behoofien te prepa-
reren (bereiden) ende ten spoedigste door
de persoon daer toe geordonneerd (aange-,
steld) des noot synde (zoo noodig) te dis
tribueren (te doen uPreiken) welcken per
soon sal aengenomen en beloont worden by
de heeren regenten voornoemt, ende by
ordinaris getal der siecken (en in de t\jden,
dat het getal van de zieken normaal is)
sullen de voorszegde medicjnen gebracht
worden door hem offte syn knegt,
is mede geconsecuteert by (besloten door)
de voorszegde heeren regenten, dat men
by dese ongelegentheyt van tyt, de gast
huys winckel van de apotheecq naast syne
huysinge sal transportere (overbrengen)
ter tyt en wyle toe, dat de heeren regenten
anders sullen bevinden te benooren,
voor welcke Syne dienst hy jaerlycx tot
een ordinaris tractement (als gewoon trak
tement) sal genieten de somma van twee
hondert gulden tot XL grooten tstuck ende
dit alles op aggreatie ende approbatie (on
der nadere goedkeuring) van achtbare hee
ren Burgemeesteren deser Stede
Actum (Tot stam^ gekomen) inde gast
huys Camer binne.de voorszegde Stede,
ende geteyckent by ffe voornoemde Heeren
Regenten ende den voornoemde Pieter
Vrythoff ApothecariB".
Pieter Vrythoff bekleedde op het oogen
blik van zyn benoeming tot „Apothecaris"
reeds een belangrijke stedelijke functie; hij
was „Luytenant deser stede", dat wil zeg
gen luitenant by de schutterij. Dit was een
hoogere functie dan die van apotheker, want
als luitenant stond hy in de naamlijst van
de regeerende heeren van Gouda en als
apotheker niet
Tegelijk met den nieuwen functio
naris werd een knecht aangesteld.
Be de functies zijn tot op heden bewaard
gebleven. Eenig verschil met 1678 is er nu
wel. In dit jaar werd bepaald, dat in het
normale geval de medicijnen door den apo
theker of zyn knecht aan de ziekenhuizen
zouden worden bezorgd. Tegenwoordig is de
taakverdeeling wel een beetje anders; de
stadsapotheker behoeft zelf noo't de medi
cijnen aan het van Iterson-Ziekenhuis te
bezorgen.
Pieter Vrythoff overleed in 1684. Over
zyn opvolging ontstonden dadelijk moeilijk
heden. De burgemeesters beweerden, dat zij
„buyten kennisse van de Regenten van het
Gasthuys" gerechtigd waren den nieuwen
apotheker te benoemen. De regenten daar
entegen hielden vast aan hun recht van
Deze- zeer bijzondere versna
pering is los verkrijgbaar a
20 ct. per ons en in Luxe
Doozen a 90 cent per stuk
L. Tiendeweg 43, Tel. 2593
Spoorstraat 37 Telef. 2189
voordracht, hoewel „sy selfs met malcander
niet conden over een Comen". Het gevolg
van deze oneenigheden was, dat er twee
personen, Willem van Borsingen en Fran-
chois Crabeth werden aangesteld tot „het
Apotheeckerschap, omme t' zelve by haar
beyde te bedienen ende waar te nefhen, van
drie maanden tot drie maanden op sodanich
tractement als by gemelte regenten is ge-
contracteert (overeengekomen) geworden,
ende by den overleedene genooten, zullende
by t' overlyden van een van beyde de
voorm: bedieninge by de langstlevende wer
den becleed". Tevens werd bepaald, aat na
den dood van beiden „de bestellinge (het
recht van benoeming) van t' voor3/.cgde
Ampt" zou komen aan de Heeren Burge
meesters en aan dengent, „die het syn vie
rendeel jaar sal syn". Dit wil zéggen, dat
de burgemeester, die in hot desbetreffende
kwartaal het recht had de opengevallen
stedelijke betrekkingen te bezetten, in dit
geval niet alleen mocht beslissen, maar ook
iyn collega's hierin moest kunnen.
Het stelsel van twee apothekers, die el
kaar om de drie maanden vervingen, ve*-
toont groote overeenkomst met het huidige
systeem van werkverschaffing.
In 1696 stierf Willem van Borsingen. De
beide halve betrekkingen werden echter niet
tot één vereenigd. (De weduwe van Borsin-
£ln kreeg de apothekersplaat^ van haar
overleden man, „mits laatende waarnemen
de door den Apotheker Stout". Voor onze
begrippen was dit een zotte toestand. Op
deze wijze immers werd eén stedelijke we-
duwenapotheek geschapen.
In 1719 werd „in plaetse van Aletta Ca-
tharina van der Mey, Weduwe van Borsin
gen" tot apotheker benoemd Hendrick Daes-
donck. Er was toen weer één stadsapothe
ker. Intusschen hadden kleine tractements-
veranderingen plaats gevonden.
Den zesden Mei 1730 werd voor het eerst
een „Instructie voor de Stads Apotheker op
het Gasthuys Binnen de Stad Gouda" vast
gesteld. Die instructie behelsde 21 artike
len. Volgens het eerste artikel zou do apo
theker „gehouden zyn by syn Intrede op
te maeken en aen de Heeren Regenten over
te leveren een nette /nauwkeurige) Staat
en Lyste van de Meiicamenten op den
Apotheek tegenwoordig gevonden worden
de". Dit was logisch, alleen orde in het be
gin kon orde aan het eind waarborgen.
Artikel 3 luidde: „Eenige saeken op den
Apotheek noodig hebbende sal hy op syn
eygen gesag niet mogen "Ihkoopen of Ont
bieden eenige Speceryon Drogues (medi
cijnen) of Medicamenten als mede geen
fiUdtyolt
ROODZEGKl SO CENT
GROEN ZEGEL *5 CINI
9 COUDZEGIl 00 CENT
Go kunt probooron wat 90 wilt, stoods
guit U woor tot Saladine teruakooron
SERAJEWO.
Een wonder van schoonheid...
Waar een bloedig hoofdstuk der
wereldgeschiedenis begon.
Als we den naam van deze stad
uitspreken: „Serajewo" dan verbindt
zich met de eigenaardige scherpe con
sonanten een Vast omlijnd begrip: de
moord van Serajewo! Een innerlijke
spanning houdt ons in haar greep ge
vangen, als we van de kust of van
Belgrado met den trein door de woes
te Bosnische kloven en ravijnen naar
de hoofdstad reizen. Honderd tunnels
neemt de trein op zijn korten weg van
Pale tot Serajewo. En liep niet aan de
andere zijde der honderden meters
diepe Harstkloof een autoweg, dan
zou men bijna moeten gelooven, dat
Serajewo enkel en alleen langs smok
kelaars- en rooverspaden te bereiken
was.
Vlak voor de stad opent zich een
rotspoort. Een oogenblik staat het
hart stil, zóó verrassend en sprookjes
achtig is het gezicht, dat zich voor.
ons opdoet. Geleund tegen de zes tot
achthonderd meter hooge bergen, ligt
een uitgestrekte wirwar .van witte
huizen en tuinen vóór ons. Honderd
witte minaretten, sierlijk en slank
omhoogragend, boren hun spitsen in
de heldere berglucht. Rondom de stad
ligt een krans van vestingen. En in
de verte: een hooge, met glinsterend
witte sneeuw bedekte bergketen. Dat
is Serajewo!
In eén wijden boog rijdt de trein
om de uitgestrekte stad. Ver naar
buiten ligt het station. Het moderne
regeerings- en kazemekwartier tus-
schen station en de oude stad kon
evengoed in iedere andere Oostelijke
stad gelegen zijn: de typische, breede
stoffige garnizoenstraten, leelijke ka
zernes en barakken, pompeuze regee-
ringsgebouwen met hier en daar te
midden van een goed onderhouden
park e*»n villa of een museum. Wat
alleen deze stad beteekenis geeft, dat
zijn de menschen.
Twintig- tot dertigduizend moham-
medaansche Bosniërs bewonen de
stad als een minderheid tussohen
de vijftigduizend katholieken en
Grieksch-orthodoxen. Nergens in
gansch Europa wordt door den gods
dienst van den profeet een sterkere
activiteit en een fanatiekere vurig
heid ontplooi*! als hier in het hart van
Bosnië. Midden in de oude stad heft
de Bgova-moskee haar scherpe mina
ret in de hoogte. Een idyllisch hoekje.
Honderdjarige linden beschaduwen
de graven van beroemde stichters en
de met eigenaardige ornamenten en
koran-spreuken versierde fontein, die
steeds door „geloovigen" omringd is,
die hier de voorgeschreven wassohin-
gen verrichten. Niemand zou vermoe
den, dat nog in 1878 hier in deze mos
kee de derwisch Hadschi Loja de vlag
tot den heiligen oorlog kon verheffen,
om de fanatieke Mohammedanen tot
een laatsten, vertwijfelden tegenstand
op te roepen tegen het Oostenrijksche
occupatieleger onder veldmaarschalk
Philippowix. Hoeveel bloed moest
nog langs de steile wanden van het
gele en roode land stroomen, hoeveel
minaretten in puin vallen, voor de
Oostenrijkers en Hongaren met wap
perende vanen de Bosnische hoofd
stad veroverden.
Slechts zelden is men in de gelegen
heid toegang te verkrijgen tot een
der ontelbare mohammedaansche
broederschappen, als zij hun gods
dienstoefeningen houden. Alleen hij,
die dit exces aan religieusen harts
tocht en wild fanatisme in de laatste
extase van het gebed zag, kan vermoe
den waartoe deze anders zoo gelaten,
ja, slaperige Bosniërs in staat zijn!
Met hun Turksche mutsen op het
hoofd, zitten ze daar als patriarchen
met lange, witte baarden, met zilver-
gestikte vesten aan en de eigenaar
dige snavelschoenen aan de voeten in
straten en straatjes van den wereld-
beroemden Carsija-Bazaar. Onver
moeid klinkt de heldere hamerslag en
het geklop der wapensmeden en goud
bewerkers. In halfduistere vertrek
ken en met de meest primitieve ge
reedschappen tooveren ze prachtige
geciseleerde armbanden, koffiemo
lens, dolken, halssieraden en meta
len huisraad. Door heel Europa zijn
hun kunstvoortbrengselen, die door
eeuwenlange overlevering en be
kwaamheid hun perfectie verkregen,
zeer in trek.
Men moet op marktdagen door het
gewoel van de bazars wandalen, wan
neer de boeren uit de bergdorpen
langs de steile paden naar de lager
gelegen stad komen rijden met hon
derden kleine, sterke paardj es en
ezels, hoog beladen met vrachten
brandhout, hooi en graan wanneer
de vrouwen van het platteland in hun
oeroude bonte kleederdrachten moei
zaam op den rug en op het hoofd
boter, eieren, meloenen en groenten
naar de markt brengen wanneer
de Mohammedaansche vrouwen met
haar zwarte sluiers en haar lompe,
eentonige kleeding van het eene stal
letje naar het andere snellen. De
drukte duurt, tot van de hooge mina
ret der Mi go va-moskee op de minuut
nauwkeurig de muezzin oproept tot
gebed: „Allah il Allah!" Op hetzelf
de oogenblik laat iedereen zijn werk
in den steek en snelt naar het voor
plein van de moskee om met het ge
zicht naar Mekka gekeerd de voor
geschreven Arabische formules te
belegging van Uw Kas- en Spaargelden.
Spaarbank8 ft
GEMKENTE Giro-, Stortings.)
en Ophaaldienat) 2,52
GOUWE 2 - GOUDA.
Wyn Brandewyn Gene ver of Azyn maar
daer toe moeten hebben speciale orcire van
de Heeren Regenten en de voorenstaende
noodwendigheden ontfangen hebbende de
selve examineeren of sy in qutditeyt en
quantiteyt (hoeveelheid) werden bevonden
soo als behoort en tot dien oynde desilve na
wegen en na meeten laer van rapport doen
en de Rekeningen over leveren sen de Re
genten".
Het sprak vanzelf, dat hy „met alle sin-1
delykheyd en nettigneyd den Apotheek al
toos compleet moest houden
Minder vanzelfsprekend was, dat ook
koopmanschap van hem werd geëischt. H(j
moest „als eenige Speceryen of Drbgues
(medicijnen) in prys 3eer laeg waren, die
gelegentheyd wel waer nemen en sig daer
van bedienen om met communicatie der (in
overleg met de) Regenten daer van een
dubbelde provisie (voordeel) op te doen"
De apotheker stond min of meer onder
den „Stads Docter", want deze was „ge-
authoriseert (gemachtigd) alle drie Maen-
den in het Jaer over den Apotheek visitatie
te doen".
Misschien hing die ondergeschikte ver
houding wel samen met de vrees voor kwak
zalverij van den kant van den apotheker,
die in een van de volgende artikelen tot
uiting kwam. Dit artikel luidde:
„Den Docter absent zynde sal hy geen
Medicamenten den Sieken toe dienen, maer
by de Regenten assistentie van een ander
Doctor moeten versoeken".
Zvfaar was zijn taak overigens niet. Hy
moest „des Dingsdags en Vrydags Namid
dag ten half twee uuren precys op den Apo
theek wesen" om de Medicamenten voor
Sieken in de Godshuysen en andere Patiën
ten te bereyden". Hy mocht zich evenwel
„in cas (geval) van nood by schielyke over
vallen niet onttrekken".
Tot hulp by zijn zware werkzaam
heden kreeg hjj een knecht. Hij was echter
niet gerechtigd dezen knecht te „employee-
ren (werkzaam te stellen) als hy Apotheker
self niet praesent was". Hier zat weer de
gedachte achter, dat de „apothecaris" zijn
knecht anders wel eenb zelf zou kunnen
laten apothekeren. f
Verder „vermogt de apothecaris niet buy
ten de Stad te vernagten dan met consent
(toestemming) van de regenten".
De reeks van voorschriften sloot met de
bepaling, dat „de apothecar in 't uytgaan
de Deuren van de Apotheek en Laborato
rium sorgvuldig sal sluyten en voor Vuur
en Ligt sorg dragen dat er geen Brand ont.
stae".
De merkwaardigste van alle bepalingen
was op een na de laatste, aldus luidende:
„De apothecar sal den Apotheek of La-
'boratoriuqu- niet»- «pgfift mistjrutfken met
aldaar Gêselschapperi te houden Wyn Bran
dewyn Aqua Vita en diergelyke te dfchon-
ken of Tabak te rooken".
Misschien vermoedde het stadsbestuur,
dat anders die „Wyn en Brandewyn" wel
eens uit de aanwezige „Medicamenten" zou
kunnen worden betrokken.
Andere tijden, andere zeden; de tegen
woordige apotheker zou vreemd opkijken,
ind.en haar een dergelijke instructie werd
voorgehouden.
(Wordt vervolgd.)
Nadruk verboden. Dr. Mr. J. SMIT.
Doos30-60, Tube 80rf
MUZIEK.
W. Mengelberg te Salzburg.
JJaar het „Vad." meldt, zal prof. dr.
Willem Mengelberg ln het kader der
„Festspiele" te Salzburg op 31 Juli met de
Weensche Philharmonle uitvoeren de
Zesde Symphonie (Pastorale) van Beet
hoven en de Vijfde Symphonie van Tsjai-
kofski.
VOOR DE VROUW.
Zeer moderne reismantel en complet van effen grijze stof.
BESTUDEERT UW TYPE!
IJdelheid in den goeden zin.
De natuur moet geholpen worden,
door EVA KOLDERT.
Hoe dikwijls hebben wy niet hoo-
ren zeggen: „Wat de een staat, staat
de andere juist piet!" eri hoe weinig
houden wy in de praktijk nog reke
ning met die oude waarheid. Elke
vrouw zal wel reeds opgemerkt heb
ben, dat de eene kleur'haaf veel beter
staat dan de anderehet schijnt ech
ter veel moeilijker te zyn om tot het
besef te komen, dat ook een kleur of
een japonmodel, die een andere vrouw
uitstekend staan, voor onszelf vol
komen misplaatst kunnen zyn.
Om te kunnen beoordeelen wat ons
staat, moeten wij ons uiterlyk nauw
keurig waarnemen en bestudeeren om
te weten te komen, waarin onze
schoonheid of bekoorlijkheid ligt. Het
is een gezonde en wenscheljjke vorm
van ij delheid om ernaar te streven,
onze natuurlijke gaven ten volle tot
hun récht te laten komen, doordat wij
er met behulp van een geschikte om
lijsting en behandeling de aandacht
op vestigen.
Het verschil tusschen wat ons wel
en wat ons niet staat is wellicht het
opvallendst bij het kapsel.
Het kapsel, dat niet gekozen is in
overeenstemming met de eischen van
het gelaat, kan het uiterlyk werkelijk
geheel bederven, al staat hetzelfde
kapsel een ander ook nóg zoo goed.
Aan den anderen kant is het mo
gelijk, dat een vrouw met een knap
geïicht, die ook overigens van de na
tuur weinig heeft meegekregen, door
de juiste keuze van kleeding en kap
sel toch een aantrekkelijken indruk
maakt.
Hiervan zien wy dagelijks tal van
voorbeelden, al is ftót helaas waar,
dat wij zeker evenveel voorbeelden
zien van knappe gezichten, die geen
effect maken, tengevolge van de on
geschikte omlijsting.
Wij kunnen ons type slechts bestu
deeren en nauwkeurig leeren kennen,
wanneer wy de spiegel te hulp nemen
en dan liefst één, waarin wy onszelf
ten voeten uit kunnen zien. Van groo
te beteekenis zyn ook de spiegels,
waarin men zichzelf van alle kanten
kan bekykenzeer vele vrouwen ver
raden door haar uiterlyk, dat zy er
niet op letten, hoe zy er van achter
uitzien. Men moet zich ook veel voor
de spiegel bewegen en zal dan bemer
ken, dat een beweging in werkelijk
heid vaak een geheel anderen indruk
maakt, dan wy zouden meenen. Ook
de lengte van een japon kunnen wij
in den spiegel het beste beoordeelen,
de schoenen evenzoo.
Bijzonder veel kan een vrouw be-
prevelen. Een typisch Oostersch too-
neeltje in de hoofdstad van Bosnië
Toch komt het zelden tot botsingen
tusschen de aanhangers der drie ver
schillende godsdiensten. Serajewo is
niet slechts de zetel van de hoogste
Mohammedaansche geestelijken, doch
°ok van den R. K. aartsbisschop. Mo
hammedanen, Katholieken en Ortho
doxen behooren tot denzelfden volks
stam, al heeft de heerschappij der
Turken, die eerst in de zeventiende
eeuw deze stad heeft gesticht en haar
heeft gemaakt tot de hoofdstad van
Bosnië; ook een deel van dit volk ge
maakt tot de meest fanatieke Moham
medanen van Europa. Oude mannen,
die wy spraken, klaagden over het
zedelijke verval der jeugd, omdat de
zwarte sluiers der jonge meisjes
steeds dunner en sierlijker worden.
Ze vormen inderdaad niet langer een
bedekking voor het gezicht, doch
staan coquet en bekoorlijk. De zwar
te, vurige oogen daarachter verraden
niets meer van de deemoed en inge
togenheid, die de profeet aan de vrou
wen van zijn geloovigen voorschreef.
In de onmiddellijke nabijheid van
de bazar, daar waar de hoofdstraat
van de binnenstad, waaraan de groo
te hotels liggen, over het smalle ri
viertje Miljacka, voert om op te stij
gen naar de staatstapijtwevery, be
vindt zich de brug, waar de student
Princip temidden van een. dichte
volksmenigte de hand ophief om de
twee doodelijke schoten te lossen op
den troonopvolger Aartshertog Franz
Ferdinand en zyn gemalin. Er staan
lange huizen van twee verdiepingen
aan weerszijden van de eenvoudige
straat. In een ervan is een marmeren
plaat gemetseld om de plaats aan te
geven waar de rampspoedige daad
werd bedreven. „Neemt U hier lie
ver geen foto's, U kunt er moeilijk
heden mee krijgen", waarschuwt de
gids, die reeds 20 jaar in Serajewo
woont en ons ter plaatse nauwkeurig
beschrijft hoe alles in zijn werk is
gegaan. De straten zyn zoo nauw,
dat een eenmaal voorbereide moord
aanslag slechts door een wonder kan
worden verhinderd. Juist deze plek,
waar de brug over de rivier nog
steeds naar den moordenaar wordt
genoemd, was ideaal voor een aan
slag. Toen de auto van den Aartsher
tog met* de beide doodelijk getroffen
inzittenden in razende vaart langs de
kade voortsnelde naar het regeerings-
paleis, kon de stervende troonopvol
ger met zyn laatste blikken vanaf
deze kade nog.eenmaal alle pracht in
zich opnemen van deze door bergen
omgeven stad. Zijn brekend oog heeft
daarbij wellicht ook gerust op de spit
se minaretten van den anderen oever,
die dreigend opgerichte symbolen van
het feit, dat in deze stad de geest van
het Oosten in botsing komt met de
Midden-Europeesehe beschaving.
reiken door de verzorging van het
haar, want ook van nature leelyk
haar wordt by goede verzorging mooi
glanzend en juist dit maakt het zoo
veel grooter verschil voor den alge-
meenen indruk, die de verschijning
maakt. En dan komt het er verder
alleen op aan om een kapsel te kiezen
dat werkelyk flatteert. iVien moet wel
een zeer regelmatig gezicht hebben,
om een glad kapsel te dragen, dat het
voorhoofd geheel vry laat, Anders is
het beter om een deel van het voor
hoofd, zoowel als de ooren te bedek
ken.
Vry gelaten ooren staan een enkele
vrouw uitstekend, doch verreweg de
meesten in het geheel niet.
Verder is het in het algemeen ook
aan te bevelen om het haar te golven.
Vaak hoort men de meening uiten,
dat ons haar ons het beste staat, zoo
als l\et van nature is. Voor de kleur
geldt dit inderdaad in bijna alle ge
vallen, doch het is slechts een betrex-
keljjk deel der gladharigë' vrouwen,
dat er beter mee uitziet, dan met ge
golfde haren. Bovendien is het moei
lijker om glad haar tot een mooi kap
sel te arrangeeren en er'precies de
lyn aan te geven die ons het beste
staat.
Ook de verzorging der oogen komt
er ten zeerste op ,aan. Wanneer dit
slechts eenigszins mogelijk is, trach
ten wy overmatige inspanning der
oogen te vermijden. In elk geval is
het echter noodig om ze dagelijks uit
te wasstfhen met een weinig lauw wa
ter, waaraan wat boorwater toege^
voegd is. Een heldere blik is het mooi
ste wat de vrouw kan bezitten.
Overigens is het voor dén toestand
der oogen van groot belang, dat men
voldoende slaapt.
GEMENGDE BERICHTEN.
Besprekingen van politie-autoriteiten
in Nederland.
Opzienbarende onthullingen.
Het ging om millioenen.
In verband met de valsche munters-
affaire, die ongeveer 14 dagen geleden
I aanleiding heeft gegeven iot de arresta
tie van een twaalftal personen te Ant
werpen, kan nader worden bericht, dat
de commissaris van de rechterlijke poli
tie te Antwerpen te Amsterdam Rotter
dam en Den Haag met verschillende
autoriteiten een aantal o besprekingen
heeft gevoerd ten einde de schakel te
vinden tusschen de uitgevers van de val
sche bankbiljetten in Nederland en de
makers in Antwerpen.
We vernemen dat volledig is vastge
steld kunnen worden, wie de tusschen-
personen in deze affaire zijn geweest.
Deze lieden behooren tot de reeds gear
resteerden, doch het bewijs was npg niet
definitief te leveren.
Te Rotterdam is een bekend cocaïne
smokkelaar gearresteerd, van wien vast
staat, dat hij destijds opdracht had ont-
vdhgen een aantal valsche bankbiljetten
uit te geven. Door verschillende omstan
digheden is hij hiertoe echter niet ge
komen. De man is in het huls van bewa
ring opgesloten.
De „Soir" van Donderdagavond meldt
nog het Volgende:
De betrokkenen hadden het plan
de Nederlandsche Bank voor een
bedrag van 42 millioen franken op
te lichten.
Deze poging is evenwei mislukt udor-
uat ue iaeigiscne pouue en ue neüeriaim-
acne jusuue tydig werden gewaar-
öctiuwa.
ui ue(i loop van het jaar n&3 moest de
«euefoanasene Jaanx een groot aantal
uankonjeuen vernietigen. Ken beaienae
kwam op ue idee üe biljetten, welxe ver
brand zouden moeten worden te vervan
gen en de andere te houden. Een der be-
scnuidiguen heelt erkend dat zes series'
van txaa. biljetten van f iuu op deze wijze
verduisterd, een waarde van drie mil
lioen guldens zou vertegenwoordigen, a.i.
4z millioen Belgische iranken. Men was
het er zeüs over eens niet bij dat bedrag
op te houden, doch er een geregelde ex
ploitatie van te maken.
Zekere Van der Welt, een Nederlander,
was het hootd der onderneming. Hij wil-
1 de de noodige valsqhe biljetten laten
drukken en stelde zich ln verbinding met
een Antwerpenaar, zekeren B., die zich
met deze zaak belastte, evenals met het
overbrengen der biljetten naar Neder
land. Cliché's en proeven0 werden door
een Antwerpsche drukkerij vervaardigd.
De eerste proeven voldeden niet.
Een tweede serie cliché's bracht meer
succes, doch met den drukker kon men
het niet eens worden. Tenslotte slaagde i
men erin een eerste serie van 5000 biljet
ten te doen drukken. Een proef werd
naar Rotterdam gezonden, doch gewei
gerd, aangezien ze niet genoeg gelijkenis
vertoonden "met de origineele biljetten.
De beschuldigden, die alle bekend heb
ben, verklaren, dat deze eerste üooo val
sche biljetten zijn vernietigd. Niettemin
zijn ongeveer 20 stuks in circulatie ge
bracht. Q
Bij deze zaak kwam een tweede.
B., die de leider der bende was te Ant
werpen, ontying op een goeden dag be
zoek van drie individuen, die hem een
revolver onder den neus duwden. Zij ver
klaarden valsche munters te zijn en
eischten aandeel in de affaire. Zij be
weerden afgevaardigd te zijn door een
Nederlandsqh-Limburgsche Bank, welke
een „bevroren" crediet in Duitschland
probeerde te incasseeren. Deze instelling
wilde, naar hun zeggen, het „bevroren
crediet" door valsche biljetten vervan
gen, en dan de Dultsche autoriteiten
waarschuwen, dat zij het Nederlandsche
deposito moesten vernietigen.
Er moesten "dus nieuwe biljetten wor
den gedruist, daar er voldoende vraag
was. Na vrij moeilijke onderhandelingen
werd een serie van 500 biljetten uitge
geven. Op dat oogenblik aldus de
„Soir" waarschuwde een Antwerpsche
graveur die gesolliciteerd had naar de
vervaardiging der cliché's en de regel
matigheid der bestellingen in twijfel trok
de .politie. De'rechter van instructie Me-
chelynck werd met de instructie belast.
De international bende probeerde op
dat oogenblik de valsche biljetten over
de Nederlandsche grens te smokkelen.
Een hunner bemerkte bij aankomst te
Venlo dat de Nederlandsche recherchfe
achter de zaak was. HU verborg het pak
ket niet valsche biljetten en ging weer
over de Belgische grens.
De politie arresteerde intusschen ver
scheidene medeplichtigen en binnen twee
dagen waren alle >leden der bende achter
slot en grendel.»
Het is nog niet vast, te stellen welk
aandeel de vefcchiUende leden der bende
ln de zaak hebben gehad zoomede de rol,
welke de twee in Nederland gearresteer-
de individuen hierbij hebben gespeeld.
ZU beweerden, dat de biljetten bestemd
waren voor „reclame" en in sigaretten
doosjes zouden worden verpakt
Indien de „slag geslagen zou zijn" zou
de Nederlandsche Bank millioenen lich
ter zUn geworden!
Benzine, banden, olie, ruime sorteering onderdeelen
Aanbevelend