De plechtige uitvaart
Prins Hendrik der Nederlanden.
van
IE
’S
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 18648
Woensdag II Juli 1834
73s Jaargang
ggag|
BERGAMBACHT,
BODEGRAVEN,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Een ontzagwekkende uitvaart.
Een schitterend kleurrijk schouwspel.
Mooie treurmuziek.
4
1
ERVAART,
XVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Ontzaggelijk groote belangstelling uit alle
deelen des lands
succes als het
die ieder leest:
ME COURANT
BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDIN'
1
pilasters, die met kostbare kransen
Moeder,
zwaar
van
I
I h R.
ijzen
Bergplaatsen
,AGE PRIJZEN.
SPAK
Cis.
lEN
iden, Oegstgeest,
eemstede,
i aanbevelend,
n prachtig voor
kind, maar ver
teer Uw kind it
kerende zomer-
odig heeft dan
im zijn dorst te
iral - om bestand
vermoeienissen,
die zomergenoe-
Zorgt dat Uw
- geeft het Perl I
n verfrisschende
I is zuiver vloei-
nder eenig che-
urstof.
indheid drinken.
Z.SS-I1 up
I Nieuwe T- -o~
I schaard, die bewonderend de voorbereidin-
aan de nachtelijke wandelaars en
’s gesteld, zal
worden.
Moge in deze droeve uren de innige deel
neming van het Nederlandsche Volk H. M.
de Koningin en H. K. H. ‘^rinses Juliana
schragen om Haar leed te dragen en Ko-
ningin en Prinses den moed geven voor
waarts te gaan.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda ep omstreken (behoorende tot den bezorgkring):
15 regels ƒ1.30, elke regel meer jfo.zö. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.80. Advertentiën in het Zaterdaghummer 25
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels 2^6 elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelmgen bij contract tot zeei gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
•den is ontgleden.
Na in. beurtzang den zegen te hebben ge
geven, speelde het orgel het Wilhelmus en
na eenige oogenblikken stilte is de schare
huiswaarts gegaan, diep onder den indruk
van het gehoorde, uitgesproken door
iemand, die als predikant en als vriend den
fring zoo na heeft gestaan.
- Voor dezen dienst had in het Paleis in
het Noordeinde te 6 uur Pastor Herbst een
Iprte rouwdienst gehouden, uitsluitend
Voor de naaste familieleden van den over
ledene.
uuizeaden belangstellenden geschaard, die
zich de opoffering hadden getroost uren
lang, hetzij langs den weg staande, dan wel
op de overal waartoe daartoe gelegenheid
bestond, opgeslagen tribunes, gezeten, te
wachten, om den overleden Prins op zijn
laptsten tocht, hun groet te brengen. De
stoet was samengesteld op Me wijze, zoo-
£;ls die reeds is vermeld. Met groote statie,
op eerbiedwekkende wyze schreed zy voort,
het militair geleide van verschillende troe-
pcndeelen als opening en sluiting van den
stoet, in het midden de wit gelakte rouw-
wagen, die het stoffelijk overschot van
Prins Hendrik meevoerde en daarachter de
vorstelijke personen, die den Prins-gemaal
1 de laatste eer mede bewezen.
Het moet de Vorstelijke gasten, die zoo
kort geleden met Prins Hendrik de Hooge
i van
witte bloemen met breede lila linten waren
Door kunstig saamgebrachte
gen gadesloegen, Telkenmale kwamen nieu- witte banen, die de zijkanten met elkander
we kransen aan, de èen al grootscher dan verbonden, werd een indrukwekkende allee
de andere, die de kqrk werden binnenge- frevormd. waar pan hpdwelmpndp <w>ur hi no-
dragen. Langs de straten waren de hekken J
wederom geplaatst, alleen de doorgangen
waren nog open gela|en. Overal prijkten
Rouwdienst in. de Duitsche Kerk.
De familie van den Prins aanwezig.
Dat de Duitsche Gemeente in den Haag
in deze dagen met ons Koninklijk Huis en
het Nederlandsche volk meeleeft, heeft zij
gitera vond getoond door een propvolle
kerk en wie nog twijfelen mocht, 1 s over
tuigd door de warme predicatie van haar
voorganger. Ds. Herbst heeft ons -den Prins
nog weer nader gebracht.
De dienst begon om 9.15 omdat de Duit
sche familie van den Prins tegenwoordig
'•vilde zijn. De Duitsche gezant ontving de
familie. Kolonel Diemont en jhr. Laman
Trip vormden het Nederlandsche geleide.
De kerk was in Kerstdos. Van kansel en,
altaar hingen, groen op wit, de spreuken:
Ehre gei Gott in der Höhe en Die Finsternis
vergeht und das wahre Licht erscheint jetzt.
Verder waren kansel en altaar met palm-
zich terstond naar de wachtkamer
Even later arriveerde de Ministerraad op
het plein te Delft. De Ministers met hunne
dames begaven zich ‘eerst naar het stad
huis, even daarna naar de kerk.
De wachtende menigte in het Kerk
gebouw.
De kerk, die naar diNn wensch van den
overledene geheel in het wit is gehouden,
heeft een prachtige wit met lila versiering.
Hier en daar treft men een enkele toef
oranje aan. De legerwacht van cadetten en
adelborsten, die de vorige maal naast de
grafkelder was opgesteld, staat thans
naast het grafmonument. Een groot aantal
leden van de Johaniter ‘Orde in hun kleur
rijke roode kleeding, vormen thans de eere-
wacht langs den ingang van de grafkelder.
De aankomst van de rouwstoet
te Delft.
Om 5 min. voor half een kwam de rouw
stoet de Delft aan.
De klokken van de Bourdon luidden, do
mjiziek van de Kon. Militaire Kapel speel
de treurmuziek. Het was een indrukwek-
ken schouwspel toen de stoet naderde. D.i
•vaandelwacht stond rechtop in het gelid.
Geruischloos staat de duizendkoppige me
nigte. Daar nadert de witte rouwwagen, ge
trokken door acht paarden, behangen met
witte rouwkleeden. Plechtig klinkt het Ne
derlandsche Volkslied als de kist de kerk
wordt binnengedragen.
Aandoénlijk mooi volgt dan weer treur
muziek.
Èenige hoogwaardigheidsbekleders dra
gen de ordeteekenen van den ovbrkdene.
De rouwstoet in de KeA
Als de rouwstoet de kerk binnentreédt
preludeert de organist, de hee^, H. J. Storm,
o.m. waren er de tonen van het Mecklon-
burgsche volkslied in te herkennen. De kiöt
wer<j Op de catafalk geplaatst. De bloemen
werden geschikt om de kist en de graf
kelder. Er wfts schier geen plaats onbezet,
het was een' bloemen tapijt.
De Koningin en de Prinses komen de
kerk binnen, gevolgd door de Vorstelijke
gasten en de hoogwaardigheidsbekleeders.
H. M. de Koningin draagt een witte kap
met een witte sluier over Haar zwarte
mantel. De Prinses heeft een zwarte man
tel over Haar witte japon. Zy draagt een
witte hoed.
Allen nemen plaats, de deuren naar den
rouwgang sluiten zich. De bazuinen, onder
leiding van Dr. Joh. Wagenaar, spelen
treurmuziek.
Nauwelijks was de muziek verstomd of
Prof. Obbink’s stem weerklonk. Hy noo-
digde de aanwezigen? uit te zingen Gezang
189 vers 4 en 6.
Daarna las Professor Obbink eenige
woorden uit het Paaschevangelie en wel
Romeinen 8 en liet vervolgens zingen, het
In Delft aan den vooravond.
Gisterenavond was het in Delft reeds een
heele drukte. De gansche bevolking bewoog
zich op straat en op de Markt voor de
,.e Kerk stonden breede hagen ge- i
Koningin en Prinses per auto naaij
Delft
Te half twaalf vertrokken de Koningin enl
de Prinses per auto naar Delft. De auto
van de Koningin werd gevolgd door drief
volgauto’s.
Om 10 minuten voor 12 uur kwamen H.
M. de Koningin en H. K. H. de Prinses in
werd geplaatst en met een groot wit kleed Delft voor de Nieuwe Kerk aan. Zij begaven
werd credekt. waarovRi* /Ip Nectar] s^ndsche zia «imAivtVnvMAv.
kussen j
der Johanniterorde, een vertegenwoordiger
van de Malthezerorde, hofdigmtarissen van
het Huis van H. M. de Koningin en van
den Prins.
Het tweede gedeejte van den stoet werd
geopend door Luitenant-kolonel Haitsma,
Mulier, commandant van het achterste mi
litaire gedeelte van den stoet met zyn ad
judant.
Een bataljon marinetroepen met tamboers
en pypers.
Een compagnie van de Koloniale Reserve.
Het muziekkorps van het 5< regiment In
fanterie.
Een bataljon infanterie van 4 compag
nieën.
Twee batteryen veldartillerie, iedere bat
tery bestaande uit vier vuurmonden.
Tot slot een detachement militaire poli-
tietroepen te paard.
By ’t voorbijrijden van de vorstelijke per
sonen presenteerden de troepen het ge
weer.
Het is nog maar drie maanden geleden
dat in het Mausoleum der Oranjes in de
Nieuwe Kerk te Delft het stoffelijk over
schot van Neerland’s Landsmoeder ter
ruste werd gelegd, en thans is wederom de
Koninklijke Grafkelder geopend om aan
Prins Hendrik der Nederlanden zijn laatste
rustplaats te bieden.
Het Koninklijk Huis wordt wel
getroffen
In een korte bijeenkomst die de burge
meester van Delft, Mr. van Baaren, aan
den vooravond van de plechtige uitvaart
in het Stadhuis te Delft met de vertegen
woordigers van de pers heeft gehad, heeft
dc-e op treffende wijze het groote verlies 1
gemenureerd, dat het Ko-ninklyk Huis
door den dood van den Prins-Gemaal en
Vorstelyken Vader geleden heeft. Voor H. 1
M. de Koningin en voor Prinses Juliana
is dit verlies wel het grootst, maar even
zeer is de slag die aan het Nederlandsche
Volk door den dood van Prins Hendrik is
toegebracht, ontzaggelijk zwaar. Want met
het heengaan van Prins Hendrik is een
schakel*weggevallen, die het Nederland
sche Volk op zoo velerlei wyze met het
Koninklijk Huis, met het Hof verbond.
Z. K. H. den Prins was steeds, waar Zyn
belangstelling werd gevraagd tot bevorde
ring van kunsten en wetenschappen, van
belangrijke feiten op het gebied van han
del, scheepvaart en industrie, en niet het
minst op het terrein van het reddingswezen
en hulpverleening te land en ter zee, bereid
'’die metterdaad te toonen. Overal verscheen
Hy waar door Zijn komst een landsbelang,
een maatschappelijk belang kon worden
gediend. En met Zyn persoonlijkheid was
hy de Hooge vertegenwoordiger van H. M.
de Koningin, die door Haar Gemaal den
band, die Haar en Haar Huis bindt aan het
Volk, steeds nauwer kan aanhalen. Wie het
voorrecht hebben gehad met Z. K. H. in
Persoonlijke aanraking te komen, weten
goed welke uitnemende karaktereigen
schappen de Prins bezat en op welk een
ongekunstelde ei< geestige wijze, los
alle etiquette, Hjj gj. met ieder kon be
wegen.
Die schakel is thans weggevallen. De
Hooge taak waarveor H. M. de Koningin
er dcu te moeilyker door
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal 3.15, met Zondagsblad 3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
De rouwstoet.
Precies te half tien is de kist met het
stoffelijk hulsel van den Prins der Neder
landen het Paleis in het Noordeinde uitge
dragen. i
Het commando weerklonk, de troepen
presenteerden het geweer. Treurmuziek i
weerklonk toen de kist in de lijkwagen
werd geplaatst en met een groot wit kleed
i werd gedekt, waarover de Nederlandsche
vlag werd; gespreid, waarop een 1
werd geplaatst met de eereteekenen van den
overledene.
H. M. de Koningin, gekleed in zwart en
wit en Prinses Juliana, geheel in het wit,
stonden op het bordes onder het balcon.
Zy deden den Prins uitgeleide en staarden
I onbeweeglijk voor zich uit.
i De muziek speelde Valerius Gedenck-
i klank,, daarna Ases dood uit Peer Gynt’s
Suite. Toen de treurmuziek zweeg keerden
H. M. de Koningin en de Prinses haastig in
het Paleis terug.
De opstelling van de stoet had onder
diepe stilte plaats.
Precies le kwart voor tien zette de stoet
zich in beweging. Zy werd geopend door
een detachement van de Koninklijke Mare
chaussees onder commando van een officier.
Dan volgde de algemeene troëpencomman-
dant generaal-majoor J. van Andel met zyn
staf; de Koninklijke Militaire Kapel;"de
Commandant van het 2e regiment Huzaren,
kolonel A. Diemont, commandant van het
voorste militaire gedeelte van den stoet met
zyn adjudant; een bataljon infanterie van
4 compagnieën.
Twee eskadrons huzaren te paard met
omfloersten standaard.
Daarna kwam een hofrytuig waarin ge
zeten was de opperceremonimeester van H.
M. de Koningn, Graaf Du Monceau.
Vervolgens een hofrytuig waarin plaats
hadden genomen Dr. Hannema en Dr. Got-
telin Vinnes, daarna eenige hofdrytui-
gen bestemd voor de slippendrager» van het
rouwkleed.
Dan volgt de rouwwagen, bespannen met
acht paarden, gaande een koetsier naast, elk
paard. De rouwwagen werd gevolgd door
bet personeel en enkele oud-gedienden van
den overledene.
Een viertal rytuigen met bloemen en
kransen volgden de lijkwagen
Dan komen de statierytuigen, waarin
plaats namen de Vorstelijke gasten Z. H.
Hertog Adolf van Mecklenburg, Z. K. H.
j de Erfgroothertog van Oldenburg, Z. K. H.
Het was de wensch van den overledene, I Prins Karei van België, Graaf van Vlaan-
dat by zyn heengaan niet het rouwfloers deren, de Graaf van Athlone, '1. K. H. Prins
Felix van Luxemburg, Z. D. H. de Vorst von
Wied, Z. D. H. de Vorst van Bentheim en
Steinfurt, Z. H. Hertog Christiaan Lodewijk
van Mecklenburg. Vervolgens Freiherr von
Fritz als vertegenwoordiger van den Hertog
van Saksen Weimar Eisenach, Vorst en
Ryngraaf van Salm Wurstmar, vertegen
woordiger van Prins Oscar van Pruisen, de
Herrenmeester van de Johanniterorde, ver
volgens tal van andere hooge functionaris
sen.
Dan volgden hofrytuigen waarin hadden
plaats genomen eenige leden van het hoofd
bestuur van het Roode Kruis, waaraan de
overledene vele jaren van zQn leven zyn
beste krachten heeft gegeven, het Convent
diep hebben geroerd, dat zy thans den
Prins, die Hun geleidde, zoo kort na dien
droeven tocht, terzelfder rustplaats bege
leidden,
.Kort voor het vertrek van het Paleis
luidden de klokken, als een sombere roep,
dat de laatste ure dat de Prins in het Pa
leis vertoefde, was aangebroken. En toen
de stoet op plechtstatige wijze langs
Delft’s grachten schreed weerklonken daar
de zware klokketonen van den toren der
Nieuwe Kerk, als riepen zij den gestorven
Prins zijn plaats in te nemen by de vorsten
uil het Huis van Oranje, die sinds eeuwen
her daar hun rust hebben gevonden.
zender dat ook de matte stemming maar 1
even werd verstoord. Sommige winkeliers
hebben in deze dagen wel zaken gedaan.
Ei waren er die de beide laatste nachten
hun winkel hebben opengehouden om al het
noodige t
arbeidenden langs den weg en aan tribunes
te kunnen verschaffen.
In den Haag was het nu in het nachtelyk
uur minder druk. Wel waren op verschil
lende plaatsen groepjes geposteerd daar
waar de stoet passeeren moest, maar niet in
stppke mate. Daardoor was er ook geen
straathandel, zooals vorige makl.
De plechtige Uitvaart.
De Prins der Nederlanden is heden ter
juste gelegd. Op plechtstatige wyze heeft
lieden de uitvaart plaats gehad.
Vanmorgen te kwart voor tien is de
Koninklijke rouwstoet onder het dreunen
van het kanon van het Paleis i,n het Noord
einde vertrokken en gedurende den gan-
schen tocht naar Delft heeft het geschut
van minuut tot minuut zyn dof en somber
g< luid doen hooren. Langs den weg, die de
indrukwekkende stoet volgde, stonden even
als bij de uitvaart van Koningin Emma
(lOI IIStlIE COURANT.
groen en witte lelies getooid. De rouw
dienst is ook de godsdienstoefening ge
weest met volledige liturgie. Orgel en zang
koren (van mannen en meisjes) hebben den
dienst bijzonder plechtig gemaakt.
De preek.
Ds. Herbst koos, nadat hij uit Oud en
Nieuw Testament verzekeringen omtreni
de overwinning van het Leven over den
Dood had voorgelezen, tot tekst Jesaja 60
1 en 2: Wacht op en wordt licht
enz.
Hbe hoort deze tekst begon hy bij
dezen dienst? Gij zult zeggen: het is meer
een Kersttekst dan een tekst voor het over
peinzen van den dood.
Neen want de dood is de poort tot het
Licht en de ingang tot het Licht.
T<en kwam de verklaring.
Twaalf jaar geleden heb ik aldus ds.
Herbst den Prins leeren kennen by het
ziekbed en het sterfbed van Zyn Moeder.
\/ij hebben daar te zamen om het Licht
geworsteld. Toen de Moeder was heenge
gaan, kon de Prins geen vrede vinden, bij
1 de gedachte, dat alles nu voorgoed uit zou
zijn. Later, in de kamer van den Prins en
in de studeerkamer van den predikant, werd
de worsteling om Licht voortgezet en bei
den werden het er over eens, jiat er geen
uitkomst was te vinden uit het probleem,
dan uit het Woord Gods. Dat is alleen een
lamp voor onzen voet en een licht op ons
pad.
Maakt u op en wordt Lichtook de
Prins heeft eiken dag, als ieder mensch,
moeten strijden tegen de machten der
duisternis, maar Hij heeft de Kerstliefde
van God leeren verstaan, die de wereld zoo
lief heeft gehad, dat Hy Zijn Zoon haar
schonk, die zeggen kon: Ik ben het Licht
der wereld.
De Prins heeft van het Licht, dat in, Hem
scheen, gaarne willen meedeelen: vandaar
zijn eenvoud, zyn menschenliefde, zyn
streven om voor een ander wat te mogen
zyn. Daarom was Hy zoo graag in de Na
tuur en het liefst in de bergen, waar de
zon zoo heerlyk de zwartstei kloof en het
hardste graniet in het licht kan zetten. 1
Daarom was hij de held bij de ramp van i jjef. moe,t <je Vorstelijke gasten, die zoo
de Berlin; daarom werkte hy zoo graag in kGrt geieden met Prins Hendrik de Hooge
het Roode Kruis, want Hij. gaf het Licht, I Landsmoeder mede ten grave leidden, wel
waarom Hij worstelde, zoo gaarne door, hebben geroerd, dat zij thans den
daar Hy voelde, dat ook Hyj het ontving - --
uit hooger sfeer. Waar Hy dienen, helpen
en geven kon, was Hy in zyn element...
iZoo heeft ds. Herbst zijn koninklijken
vriend aan de schare verkondigd ën zich
gerechtvaardigd, dat hy de Kerststemming
in. het bedehuis dorst brengen.
Toen sprak ds. Herbst nog even over het
tweede gedeelte van den tekst, dat gewaagt
Van onrust en oproer. Ook dat is er nu,
omdat er armoe heerscht en werkeloosheid.
De tekst en het streven van den Prins
wijzen den uitweg: Ontwaakt en wordt
Licht, d.w.z. iwordt dienende, hulpvaardige
en offervaardige Liefde en ,als wy dat
doen, nemen wij het werk over, dat aan de
hand van den dooden Prins der Nederlan
den boventoon zou voeren, noch in het Pa
leis, nóch in deni stoet, noch in de Kerk,
waarin Hy rusten zou. Naar zyn wensch
v»as dan ook de rouwhal ingericht, waar
zyn stoffelijk overschot stond opgebaard,
I waarlangs zoovele duizenden uit alle deelen
des lands hebben gedéfileerd, was ook de
lijkwagen wit gelakt, de paarden, die den
wagen trokken, met smetteloos witte klee-
den gedekt, was den voorhang, die den
hoofdingang der Nieuwe Kerk sierde, in
wit met lila-afzetting gehouden en ook in
de allee, die vanaf den hoofdingang der
Kerk naar het koor voert, waar de Konink -
lyke Grafkelder is gelegen, domineerde
het wit en grijs en lila aan de breede
Luizen en schutten met aanduidingen dat
er nog plaatsen te huur waren. Vlak by
de Markt werden er nog zitplaatsen aan
geboden voor 2.ën staanplaatsen voor
heeft/ gewijd. Een van deze, die van d”e
schippers en bemanning van de Noord
Zuid-Holl. Reddings-Maatschappy, was ge
plaatst op een voetstuk aan het hoofd van
den grafkelder, als een stille hulde voor al
hetgeen de Prins voor het Reddingswezen
heeft gedaan.
behangen.
witte banen, die de zykanten
gevormd, waar een bedwelmende geur hing
van de bloemen, die in overweldigende hoe
veelheid enverscheidenheid daar zyn saam-
gebracht. De aanblik van dezen allee is van
een ontroerende schoonheid.
Treffend was het onder al die kransen
van staatshoofden, hooge regeeringscolle-
ges en vertegenwoordigers er ook te vinden
1.Blijkbaar was. de vraag niet zoo van tal van instellingen, waarvan de Prins
groot als bij de uivaart der Koningin- bij Zyn leven zyn groote belangstelling
Moeder. I
In de stad was ,het pen en al levendigheid
