Vestover
f
Frans van Camp
K
De Napoleoiji van den handel.
w
Alléénverkoop bij de bekende
H0NIG S BOUILLONBLOKJE
yeilijre 'en Economische
Binnenland.
Bjiyreuth, de Wagner-s
thans 6 voor l@ct -
„En m'n DUBBEL STER
kletsnat
da's erger f'
Koele zomerdranken.
Ontspanning voor iedereen.
87
Raadsels voor de Jeugd.
x
Dagen die de wereld deden wankelen.
vooral werd gewaardeerd. HjJ stond nooit
op den voorgrond, al staat hij vóór-op
krachtens zijn functie; veel liever bleef hij
even on den achtergrond, in'W meer in
tieme plekje temidden vatf~de- werkos en
leiders.
i Zijn positie was niet altijd even gemak
kelijk, maar zijn gemoedelijkheid deed hem
altijd wel overwinnen, omdat hy de syrtfpa-
thie wist te winnen. Het was geen bereke
ning, die herti tleze plaats deed kiezen; hy
deed het we zouden haast zeggen van
nature. Wie wel eens het voorrecht heeft
'gehad met hem alleen te zyn en een gezel
lig gesprek te voeren, kon zich haast niet
indenken, dat hy met een zoo gewichtige
functionaris te doen had. Het gesprek ging
zig-zag over allerlei onderwerpen en menig
laardig woord kruidde het gesprek. We her
inneren ons menig genoegelyk gesprek
waarin de Prins niet naliet menigen kwink
slag te uiten.
Hoe komt het toch, vroeg hy.eens, dat
jullie kranten altyd precies vol zijn Is er
nooit eens te weinig te teveel l Het is een
dikwijls geuite vraag, waarop iedere jour
nalist wel een bevredigend antwoord weet
te geven. Hy was niet gauw tevreden met
een antwoord en hy bleef informeeren hoe
dit dan kon, hoe dat ging en hy Wilde het
naadje van de kous weten.
Over het vak van den journalist' had hij
wel een typisch oordeel. Gaat het u nooit
een£ vervelen, vroeg hij, om'altyd overal
by te moeten zyn? Schrijven leek den Prins
heel moeilijk, naar hy zeide, en uit enkele
vragen bleek wel hoe bij voor het schrijven
veel respect had.
Voor journalisten was hy zeer toeganke
lijk. Hy praatte ongedwongen en was niet
bang, om eens iets te zeggen, dat niet da
delijk aap» de groote klrfk gehangen moest
worden. Omdat de ervaring hem had ge
leerd, dat uit zyn gemoedelijke gesprekken
niets in de krant werd gezet, wat beter in
den kring van de gesprekvoerenden moest
blijven kon hy zich gerust eens laten gaan.
Als er een foto gemaakt 'moest worden,
was de Prins altyd dadelyk bereid om te
gaan zitten of staan, zooals men dat wilde.
Ik doe het altyd maar dadelyk, zei hy eens
heel lakoniek, zooveel te eerder ben je er
af. Dat typeerde zyn opvatting, zijn nuch
terheid en zyn eenvoud.
Het zal een heel verlies zyn den Prins
by allerlei gelegenheden te moeten missen.
Hy was daar .een graag-geziene gast, óók<
om zyn persoon.
De nieuwe burgemeester.
Onze nieuwe burgemeester is geïnstal
leerd. Hy trefipffet slecht, dat door net over
lijden van Prins niet aanstonds gele
genheid bestaat om kennis te maken met
de burgerif. Wel niet had hy kunnen ver
moeden,Ndat hy daags na zyn installatie een
raadsvergadering zou moeten presideeren,
die aan een zoo droevige gebeurtenis gewijd
zoir zyn als het overlijden van één der leden
van het Koninklijk Huis.
De eerBte indruk Jlfn den burgemeester
op de burgerij is wel 'gunstig. Wjj hopen
vooral'dat hy zal trachten in wat nauwer
contact te ljomen met de burgerij zei# dan
alleen via het officieele gedoe ten stad-
huize. Dé politiek en het gemeentebeheer
slorpen den burgemeester wel eens te veel
op en dat is niet billijk tegenover het overigo
leven in de stad, Het zal wel uitersWmoei-
lyk zyn om den tyd te vsrdaateïtfmaaY wil
men dat dejurgery, belang stelt in de d)aden
M handelingen van, het gemeentehgstuur,
zy daarvan ook ^fms iéts meer
ïlen dan in den vorm van verordenin-
gen_bn belastingpapieren.
De groote beteekenis die in een kleine ge-
meentè de burgemeester heeft, is in de
grootére feitelijk -teloor gegaan èn omdat
hy najtuurlyk onmogelijk met alles kan mee-
levenlèn omdat zijn bestuurstaak hem te veel
jeslag neemt. Mrffcr het ware daarom
rfénScheïyk dat hierin althans eenigermate
werd Hegemoet gekomen. Het, zou bijvoor
beeld te vinden zyrr\doo| uitbreiding van
het aantal wethoiylers\if betere verdeeling
van den a'rbeid veor deae/zoadat de be
stuurstaak Mtó demburgemeester werd ver
licht en hy dientengevolge meer vrije ge**
legeïfheid kreeg.
Er zijn ganschg vefden in het maatschap-
John Davison Rockefeller vijf-en-negentig jaar oud!
Zyn leven: een aaneenschakeling v,an sprookjesachtige succe
Door SIDNEY WOOLBERRY.
John Davison Rockefeller 95 jaar oud.
Wy kennen hem alle uit de geïllustreerde'
bladen en uit de ontelbare anecdoten, dezen
kalmen, ouden'man, die ter ontspanning het
liefste golf speelt... Zyn geziéht, met de
honderden fyne rimpeltjes en vouwtjes, met
de dunne, opeengeperste lippen en de rus
tige, ondoorgrondelijke oogen, het is ons
alle bekend en vertrouwd! Men heeft reeds
dikwyls erover gepeinsd of déze Rockefel
ler nu de rykste man ter wereld is. De
meest, uiteenlopende geruchten over zyn
persoon doen de ronde! In den loop der tyd
groeide hy uit tot een soort mythos. Succes,
rijkdom en speculatie* Waren in hem be
lichaamd! De meeningen omtrent waarde
en beteekenis van zyn persoonlijkheid wij
ken sterk van elkaar af: sommigen zien in
herb, een der grootste eri onbaatzuchtigste
weldbeners der menschheid, anderen slechts
den xmbarmhartigen rekenaar, die slechts
één hartstocht kent: die van de speculatie!
Rockefeller is overstroomd met een vloed
vgn haat en nay ver, hy werd gesmaad en
vervolgd, terwijl anderen om het hardst zyn
eenvoud, zyn goedheid, zyn medelijden en
zyn idealistische wereldbeschouwing roem-
Wie liegt wie heeft gelijk?
Hoe is de werkelijkheid? Heeft dfce Roe-
kefeller een gewoon hart, zooals alle ster
velingen, of is hij het type van den demo-
nischen koopman, de» Napoleon der han
del, Pzooals^ij vaak gbnoemd wordt? On
mogelijk, dit geweldig^ leven tot in de
kleinste kleinigheden na\te ,gaafl. Slechts
eykele der meest-markamte scènes daaruit
kunnen we hier weergeven!
Vampier of fyi^jiesnaard mensch?
Rockefeller heeft in zyn leven fantas
tisch hooge sommen besteed aan het oprich
ten van instituten ,whar de menschheid van
haar lyden bevrijd wordt. Ziekenhuizen, sa
natoria, en ook tal van wetenschappelijke
instellingen verrezen in zyn naam, voor zijn
rekening gebouwd! Op vele wijzen heeft
hy getracht het sociale leed te helpen ver
zachten. Op dezelfde wijze, waarop hy de
geweldige Standard Oil Company grond
vestte, schiep hy een voortreitelyke steun-
Qrganisatie, die een voorbeeld is van orga
nisatie-talent!
Een speciaal bureau heeft niets anders
te doen, dan alle verzoekbrieven te lezen
en te ziften, welke lederen dag binnen
komen. Vier vijfde van deze brieven zijn,
zooals Rockefeller zelf in ,zijn memoires
schrijft, in den regel verzoeken van parti
culieren aard.
Iemand noemde hem bijvoorbeeld eens
„de wolf in het schaapsvel". Ook de brief
van een oude dame, welke enkele jaren ge
leden door de Amerikaansche bladen circu
leerde, was typisch. Deze dame had ééns
pertinent verklaard, dat zij het geld van
dezen smerigen vampier niet zod aanne
men, al zou zy daarmee een kind van den
hongerdood kunnen redden! L^ter nam zij
dit harde oordeel terug en bekende ruiter
lijk het volgende: „Ik sloeg Rockefeller da
gen dèhtereen gade, in de hoop, een pan
deling, een woord te ontdekken, dat ver
ried, dat in die schaapshuid de wolf stak!
M^ar tevergeefs: dfeze oude," beleefde, fijn
besnaarde heer was steeds de goedheid zel
ve, steeds bereid te lachen en te helpen en
zijn blauwe oogen straalden van medelijden,
als hem iets trof. Met volmaakte openhar
tigheid sprak hy over zyn vrienden, zyn
hederf en over zyn plannen en op alles ant
woordde hy zonder omwegen, zonder ver
sierselen..."
Een reclameplaat verovert de wereld!
Men mag de vpel aangevochten persoon-
Wij
Ontvingen
de
E.n
Overhemd
dat gelijk
veetlF*1
p^lyk leven, waarop niet het allerminste
contact met het gemeentebestuur bestaat
en dit is geen gewenschten toestand, f^et
zou gewerftcht zyn meer officieele colleges
in te stellen,/ die zich met die gebieden bezig
hielden, geltfk men die wèl voor ^andere ge
bieden heef «ingesteld. Wy wijzen nog eens
op de Kame\ van Koop hand dl, die een or
ganisatie voor een gebied vormen, da^mis-
schien veelèer aan zichzelf kon worden over
gelaten dan menig ander.
Wetenschap, kunst, sport, liefdadigheid
en nog-tal van andere gebieden, staan ge
heel en al los van het gemeentebestuur ent
zijn Ininstens zoo belangrijk als de koop
handel, Zekér, in een stad als de onze, waai
de kopphandel voor het overgroote deel o<T-
taillj&ndel is. Een«srorige maal wezen wy
le plotseling verschenen, töoneelscholen,
fe weer een typisch beeld van gemis aan
•enheid toonen. Op dergelijk gebied was"
door een officieel college leiding te geven,
gelijk men dit bijvoorbeeld wel met volks
huisvesting doet.
Zyn het vrome wensJhen? Zoolang de po
litiek overheerscht sUpig^wel., Maar haar
tijd zal ook wel
Rockefeller beoordeelen', zoo
als men wil: in ieder geval was hy een or
ganisatorisch genie, een recl'amevakman
van het grootste formaat, een enorme psy
choloog, die wisi hoeiMf door biïftengewoon
handig ingekleede pl-opagandaveldtochten
de belangstelling derAnassé moest wekken
en wakker houden! Mahr ook van zuiver-
commercieel standpunt uit bezien, wgs hij
een der beste kooplieden ter wereld!
Zeer interessant en belangwekkend wac
de wijze, vwaarop het reusachtige land
China voor de petroleum der Standard Oil
Company werd gewonnen. Een gigantische
verovefingsveldtocht vwei<d tot in de kléin
ste détails uitgéwerkt; de strjjd om de Chi
neesche markt scheen echter in den beginne
hopeloos. De Chineegche priesters en de>
hoogere handeïsmlfcnaten verkeerden zich
uit alle macht t#gen de Amerikaansche pe
troleum. De pjjiesteft deden iedereen in den
ban, die het waagde petroleum te brandei*
0b de groote' handelfgilden in China boy
cotten iedereen, die petfbleum durfde ta
verkoopen! Rockefeller was echter slimmer,
dan alle "kooplieden van China tezamen!
rookende dingerf waren, die weinig licht,
maar des te meer walm en roet verspreid
den, construeerde hy een goedkoope, doel-
matige lamp, die hy de Chineesche bevol
king in een psychologisch uiterst geraffi
neerde reclameveldtocht offreerde. In hon
derden dorpen van Centraal-China werd een
reclameplaat aangeplakt, zoo vertelt Rocke
feller zélf, waarop de afbeelding van zoo'n
lamp voorkwam! De tekst luidde als volgt,
neergeschreven in Chineesche letters,
door iemand, die dé Chineesche volksziel
door en door kende: „Geluk, lang leven,
troost en vrede! Als gy geluic, lang leven,
troost, gezondheid en vrede wenscht te be
zitten, moet ge U omgeven door licht!
Licht by dag en licht by pacht. En om in
dit licht te kunnen leven, moet ge een „Meir
Fu-Hong-Lamp" laten branden, die volgens
wetenschappelijke proefnemingen is ver
vaardigd en échte Mei-Fu-olie branden,
want als men deze kleine lamp en deze olie
laat branden, is het licht, dat ge verkrygt,
als het daglicht zoo h'eerlyk!" Van alle
kanten stroomden nu de nieuwsgierigen aan
om deze plaat te lezen: Rockefeller had
over de geheele linie gezegevierd!
Op zyn zevende'jaar de eerste
handelszaak!
Toen de millionnair Rockefeller nog een
kleine rakker van een jongen was, had hy
reeds een zakboekje, waarin hy alle uit
gaven en inkomsten noteerde. Op, zyn ze
vende jaar sloot hy, onder leiding van zyn
moeder zyn eerste handelszaak af. Deze
zaak was het begin van zyn byna sprook
jesachtige carrière!* De kleine Rockefeller
.bezat en£ele( kalkoensche hanen, hy mestte
die dieren zelf e^ verkocht ze ook persoon
lijk met een overeenkomstige winst. Zyn
bezit groeide aan, hy bezocht later een han
delscursus en liep dagen en Weken achter
een alle mogelijke zaken af om te vragen)
oni men niet een leerling kon gebruikén.
Op 27 September 1855 begon de groote
Rockefeller zyn triumftocht als leerling
van de firma „Hewitt Tuttle". Efenigen
tyd -jpterJtgon hy voor zich zelf! Met een
som van ZOOO dollars nam hy aandeel in
een onderneming. Zyn eigen vader leende
hem nog 1000 dollars, onder voorwaarde,
dat hy tot zyn 21ste jaar rente zou betalen
daarop. Dat was 10 en de jonge Rocke
feller was overgêlukkig^laïs de jongere
^compagnon van een nieuwe/firma, die zich
„Clarck Rockefeller" noemde, begon hy
thuis eigen zaken te doen!
Het zal Jiet erfdeel van een lateren tyd
zyn, het leven en de gtdachtengang van
den oliemagnaat en tpstkoning Rockefeller
te beoordeelen. Ovjjjde nieuwe vorm van
economie, die hy j^net leven Aad geroe
pen, zyn de meeningen peer vewfecld. Hier
zou men op het gebied der philosophic kdl
men... Of hij de menschelijkl Arbeidskracht
verhoegd^of verlaagd heeft, of de vertrus-
ting van het wereldhSishouden ondergang,
dan welv succes beteekei\t, dat kan en mag
thans niet onderzocht ■wterdeu! Vast staat
slechts, dat dit fepomenale leven een der
nuohtersten en tegelijk raadselachtigsten,
een der Zakelijk sten ert consetjpentsten was,
die ooit geleefd werden
belegging van Uw Kösa en Spaargelden.
Spaarbank 8
GEMEENTE Giro-, Stortings-)
-Ophaaldienst)
GOUWE 2t- GOUDA.
Engeland (Road Walking Association)
Frankrijk (La Llgue Parlslenne d'Athé- 1
tisme), Duitschland, Noorwegen, Belgij I
en Zwitserland.
De parcoursen zijn gelijk aan die van
1933,
ZWEMMEN.
Weer een nieuw wereldrecord van
Willy den Ouden.
Het 400 M. vrije slag record van
Helen Madison verbeterd.
In het Oostelijk Zwembad te Rotter
dam heeft Willy (fen Ouden Donderdagavond
nieuwe lauweren geoogst. Zij verbeterde
wederom een wereldrecord en wel dat op
de 400 M. vrije slag. Het bestaande re
cord stond op naam van de Amerikaan
sche Helen ^Madison «tet een tijd van
5 min. 28.5 sec. Wllly den Ouden maakte
op dezen moeilijken afstand een tijd van
5 mtn. 16 sec. Dit is dus lS2Tsec5liden be
neden het record van Ae Amerikaansche
zwemster.
De recordpoging/ weike in alle stilte
was voorbereid en slechts ten overstaan
van een aantal ingewljdeh en kennissen
plaats vond, werd bescheidenlljk aange
kondigd als een aanval op het Europee-
sche record, dat nog steeds op naam
stond van mevr. Phllipsen-Braun met
5 min. 42 sec.
Willy den Ouden, volmaakt kalm alsof
het een eenvoudig zwempartutje gold
maakte een feillooze start en ging er on
middellijk met een hoog tempo' van door
De eerste 100 meter ging op in 1 min 12 2
sec., de 200 meter in 2 min. 33 sec., fle 300
meter in 3 min. 54 sec., bewonderens
waardig regelmatig en prachtig snel. Het
publiek volde nu, dat hp Europeesche
record „eraan ging", en begon het zwem-
stertje, dat hetzelfd? tempo volhield en
dit zelfs In de laatste baan nog verhoog
de, lulde aan te moedigen. Na een for
midabele eindspurt werd goed aangefkt
en toen w^s niet alleen het Europeesche,
maar cfok het wereldrecord van de snelle
Amerikaansche zwemster gebroken Een
golf van geestdrift brak los bij het ver-
nemen-van dit felt eh toen de tijd, 12J'
sec. sneller dan die .van Madison bekend
werd, kende.de geestdrift van het publiek
geen grenzen moer. Zij wefd luide beju
beld.
WATERPOLO.
Standen polo-competitie.
De standen der waterpolo^competltls
van de K.N.Z.B. en de Zwemkrlng Gouda
zijn momènteel als volgt:
3e klasse B.
4 4 0 0
4 2 11
3 111
5 2 0 3
4' 0 0 f
Zwemkrlng Gouda.
S.Z. en P.C. 2 3 3 0 0
Elfhoeven 3 2 0 1
de Gouwe 2 5 2 2*1
A.Z.C. 2 3 0 1 2
G.Z.C. 4 4 0 1 3
a.z.c:
Poelmeer
C.J.M.V.
D.Z.V.
de Gouwe
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
WANDELSPORT.
Internationale vierdaagsche
afstandsmarschen te Nijmegen.
4 Voor de internationale vierdaagsché
atstaiyjsmapschen, welke van 24 tot en
met Jl Juli a.s. te Nijmegen zullen wor
den ^ehjouden, hebbeh 364 personen in-
^schrwén, onder wie 370 dame£.
Aan het dagelijksch parcours' van 30
kpa. 40. 50 en 55 km zullen resp. deelne
men 60, 1461, 761 en 782 personen.
40 Verschillende veréenigingen zullen
met éïn groep ter sterkte van minstens
li hoofden aan da marchen deelnemen.
De land- en zeemacht, zoowel als het
Daar de lampen der Qii«eezen stikkende,Ned Ind leger nemeh met talrijke deta
chementen deel.
Uit de volgende landen zij9 Inschrij
vingen ontvangen:,
Be a.s. „FestspieW.
Op 3Ë Juli begingen te Ba^reuth de,
Richard Wagner-„Festspiele". 25jj du
ren to^ 23 Augustus. „Parsifal wordt
voor deze Festspiele geheel iwuw ge-
ensceneerd.
Op eeh -zonjerdag van het jaar 1835'
wandelde cle jonge kapelmeester Ri
chard Wagner over de hoogten van
het Fichtelgebergte. Irt het Aal zag hij
in het Hcht van de ondergaande zon,
Bnyreuth, dé mar&grafelijke residen-
Festspiele". Het bevat allerlei plek- i^jft'enigeen heeft zelfs een nadht door- den.' Heden is hif i^oote aantrek- eenvoudig huis.
De Centrale Markthallen
te Amsterdam.
De A.M.A.T.O.
Zaterdag brachten wij in Amsterdam,
in gezelschap van enkele belangstellen- I
den, w.o. wethouder Kropman, een be-
'zoek gan de Centrale Markthallen die ln« f
plan-West bijna hun voltooiing naderen.
Deze Centrale is bestemd voor dei groot- f
handel, dit ter eventueele teleurstelling f
van vele vrouwen die Zich! een nieuwe en f:
gezellige markt Indenken. Jlet' geheele f
corftplex is circa AO H.A. groot.
De spoor- en waterverbindingen maken
rechtstreekse aanvoer naar de verschil
lende pakmhzer£ mogelijk. De Ingang,
waar aljeen befïlnghebbenden toegang
hebben, komt aanSde Jan van Galen-
straat. - Het Westelijk havencomplex
wordtin de eerste plaats bestemd voor
den^oentdhhandel. Hier zijn verschil-
lende pakhuizen te huur, waarvoor de jt
gelegenheid bestaat de te verhandelen
goederen hit te stallei^, Het entreege> l
bouw, een zeer aesthetisch staaltje van
Amsterdam sche bouwkunst, wordt be-
stemd v,oor café met vergaderlokalen,
een bankgebouw, een pofitleposthuls, I
kantoren van het Marktwezen en een
drietal winkels. Tusschenhet Oostelijk
j jes, w&ar men nog den geest van dien
j Meester té bespeuren knjgt. En dat is
het, wat B&yrepth zoo aantrekkelijk,
maakt.
J Een der belangrijkste dezer plekjes
is het Hotel „Fantaisie". Wagner*
"heeft daar, een-paar kilometer van de
'stad met zfln gezip gewoond, in den
zomer, waarin 4e eerste steen van het
j „Festspielhaus" w"e^ gelegd. Hij
voelde er ,zich gelukkig. „Fantaisie"
lig# inderdaad in een heerlijk lajjd-
schap,'dichi, naast het kasteeltje^ van
tie 'liegen.s De stad maakte een zoo 4enze^fden naam. öïen heeft hiér een
diepen indruk1 op Wagner, dat* toeritó"heerlijk uitzicht over het zoogenaam-
hij#35 jaar later zocht naar èen stadij de SMamaiyler-dal. Het pa$, hetwkk'
voor theatep, Bayreuth aid een 1 het kasteeltje omgeeft, .is een l«ikele
visioerr vi>or zijn geest opdoemde. Co- j droompje Üylle. In den schaduw
s'ima, zijn Vrouw, onderzocht met hem
alle mogelijkheden. Het visioen werd
werkelijkheid:. Bayreuth werd de
Wagner-stad!
Wagner hpeft nieuw leven géschon-
ken aan de oüde Rococo-residöntie.
Op <Ien „Festspieltyigei" verheft zfch
hét fheatèr. Bayreuth is echter meer
dan de stad der .wereldvermaarde
zijner oeroude looomen ligt het |,Tal
der Empfindsamkeit'', een eigenaar
dig gewelf; hier zat Wafcner met
voorliefde te com'poneeren.
In het hoek vertrap van de tweede^
verdieping van het hotel heeft hij zijn
„Göttepdammeruttg" voltooid. Be-
^vonde/ahrs van Wagfier uit de gan-
qiche jtfereld bezoeken dezè kamer.
gebraéht in dit vertrek, waarin Wag
ner de laatste accoor<}en van zijn ge
weldige werk schreef.
In het .Hotel Fantasie raakt mén
over den Meester niet uitgepraat.
Men kon er, toen Wagner er woonde,
niet begrijpen, waarom hij steeds
maar in het park ging dwalen. Aan
de deuren de tweede verdieping,
waar hij zijp werkkaiher had, hingen
overal rollen nfuziekpapier. Bij ,het
com poneeren scheurd^, Wagner het
papier eenvoudig af, waar hij het te
pakken kréég. .Eiken morgen moest
de'huisknecht een mand vol ontWer-'
pen naar de keuken dragen, waar ze,
verbrand wérden. De wAard van Ho
tel Fantaisie heeft dat /atër bitter be
treurd! Ipimers, \VatJtoen verbrand
werd, zou heden zeker een vermogen
waard zijn geweest. I# dé nabijheid
van het hotel woont ook heden «og
een 76-jarige Jdé,ern)$ker. In zijn
jeugd' moest hij Sn*clag vöor
zorgen, dat de kléeren v^ir den Mees
ter, het beroemde fluweeleiï jasje en
zijn zwarte gelkleede jas geperst wer
kelijkheid 1 yan Fantaisi^ en velé'
vreemdelingen bezoeken hem in zijn
huisje om den ouden Weihmüllei» te
hooren^vertellen van Wagnér. Maar
de kleérmakei;1 heeft zelf nooit een
werk van Wagner gehoord...
In de jaren 1872'74 toen het
„Festspielhaus" en de Villa Wahp-
fried werden gebouwd, woonde de fa
milie Wagnér in een.mpoi' Bieder
meier-huis m *de Damm-allee. Vele
kende m enséhendie toen tot den
L l\ring van Wagrier behoorden, heb
ben hem hier bezocht.
gereed geworden. „Hier womeln
Wahnen Frieden fand, Wahnfried sa
dieses Hans v^n mii* benannt". Nog
heden groeten deze woorden van
Wagner den bezoeker. Wahnfried
was He laatste woonplaats vaneen
Meestér. Hier kende hij het ware fa
miliegeluk. De knapste geesten der
menschheid schaarden jich, hier om
hem. -r
Het is precies'^estig. jaar gyledeh,
dat Wahnfried we^d voltéoid'!'^Dit
hetwelk men lang»
een stille alleé van hooge kastanje-
bpomen nadert, is een wereld-begrip
geworden. Vol -eerbied betreedt men
.zijn vertrekfcfijïpitt de hooge ^vestibule
staat dë 'vleugel, waarop Liszt heeft*
gespeeld, en zijn pattfi£stoel met.de
door hem zelf uitgevonden,M^^pef-
bare leuning. De vestibule héeft|ëen
vejsters. Het licht valt door een gla
zen'dak in dezè "heilige zaal. Op de
galerij werd voor,' de eerste maal het
knapenkoor uit Parsifal" gezongen
en- op den verjaardag van Cosima
Wagner speelde het orkest hier voor
J x"ah
Intüsschen was Haus, Wahnfried^ s4è eerste maal de ouverture van dit
Lj j1-
en Westelijk marktgedeelte rijst het zeep
hooge en waarlijk Imposante gebouw van
de Centrale Hal omhoog. Deze hal ls be
stemd voor grossierk-Jn trult die daar
pakhuisatdeelingen luftmen huren of al
len verkoopplaatsen in den hal kunnen
bezetyen. Door den hal loopen een aantal
tegeltrottoirs en rijwegen. De breedte
komt ongeveer overeen met die van de
Amstellaan Op de meest economische
wijze valt het licht door het bijna ge
heel matglazen t^k. De muren zijn van
Llmburgsche gele steen en weerkaatsen
het toch al matte schijnsel zoodat in den
hal een zacht licht ontstaan. Aan de
Noordzijde ligt het-tfeilinggedeelte, twee
veilinglokalen met de daarbij behooren-
de monsterruimten, kantoren enz. bene
vens een^clelne cantlne. ZIJ zijn bestemd
voor kleinhandel-veilingen (verkoop aan
detaillisten van aardappelen, groenten,
fruit en bloemen). Vóór veij^rtfêTNvoor
den groothandel wordt nog een derde
lokaal ingericht,'tenslotte vinden we nog
achter den hal een modern ingericht
koelhuis.
De A.M.A.T.O.
Van 14 tot 28 Septembe* wordt in deze
hal de Amsterdamsen© Markttentoon-
steilirig' genouden Het gaat goed met de
voqjéSereiaingen. Reeds zyn de aanvra-
j ken^oor stands zeer groot. Eenigen tyd
moest er zeiis Yaty een tekort aan ruimte
gesproken wordtn. De medewerking die
net Uitvoerend Comité ondervindt, over-
treit alle verwachtingen. Tallooze corpo -
1 raties uit lancf- en tumbouwkringen doen
mee. De inzendingen wordeh onderge
bracht in het Central gebouw, m de
ruim 9ü pakhuizen", welke tot drie pak-
L huiscompiexen vereenigd, op de rechter-'
J zijde van het 25 H.A. groote marktterrein
voorlyjmen, in enkele kleinere gebouwen
over het terrein verspreid en tenslotte op
het terrein zelf in de open lucht. ?T
De verwachtingen omtrent het bezoek
zijnhoog gespannen, Amsterdam is, als
zeer^belangrljk bevolkingscentrum voor
y£«n tentoonstelling als- de A.M.A.T.O., de
aangewezen plaats. De aard van inzen:
dingen brengt verdgMmede, dat in breeL
de kringen en ln gehlel Nederland groote
-'belangstelling mag worden vèrwacht.
De vervoermaatschappijen zullen alles
ln het. werk stellen om het bezoek zoo
veel mogelijk aan te moedigen. Zook qtel
len de Ned^Spoorwegen op elk station lp
Nederland speciale gecombineerde biljet
ten verkrijgbaar, welke recht geven op
rheen- ey terugreis per spoor, twee ritten
vop bus of tram ln Amsterdam en een
maal toegang tot de tentoonstelling. Op
deze biljetten wordt een zeer belangrijke
redigptie verleend. De N.Z.H.T.M. geeft
eveneens speciale biljetten uit. Meerdere
autobusdiensten zullen dagelijkscheftlien-
sten naar de AMATO openen en de Am-
sterdamsche Gemeentetram zal een auto
busdienst Centraal titation-Amato-ter-
reln openen met de nieuwe twin-coach-
Een belangrijke .aantal vereenigingen
en organisaties heeit»reeds besloten hare
jaarhjksche bijeenkomst gedurende de
tentoonsttellingsdagen ln Amsterdam te
houden en alleen reeds hierdoor kunnen
eenlge duizenden bezoekers van buiten
Amsterdam worden verwacht.
Vermakelij kheden 'kom^n er op de ten
toonstelling niet. Wel wordt op 19 Sep
tember een bloemencorso gehouden, dat
zijn begin- en eindpunt zal hebben op
het tentoonstellingsterrein, terwijl ver
der op 21 September de Bond voot de
Ned. Warmbloedfokkerij een Veelzijdig
heidsdemonstratie van het Ned. Warm-
bloedpaard op het groote grasveld aan
de voorzijde van het Centrale gebouw zal
houden.
Orangeade.
De schil van een citroen wordt op
suiker fyngewreven, eveneens een halve
sinaasappelschil. IV^n doet 200 gram suiker
met die, Welke voor het fynwryven der
schillen is gebruikt in een kan en giet er 1
Liter kokend watej^op. Dit méngsel moet
zoolang geroerd worden, totdat de suiker
geheel gesmolten is, waarna het afgekoeld
wordt. Tenslotte voegt men er nog het sap
van een uitgeperste citroen en van 2 sinaas
appelen by, gooit er wat ysgruis door en
de drank isklaar -om te presenteeren.
Ijskoffie.
Uit^gemalen koffie bereidt men een zeer
sterk extract. Dit extract wordt naar be
hoefte gesuikerd en met een beetje slagroom
.vermengd. Dit mengsel laat men in y's on-
!Mfter een twintig minuten afkoelen. Meil
e SeW^grt deze yskoffie in hooge glazen,
welke men met slagroom „die met suiker
en vanille aangemaakt heeft, l^jviflt.
ftozendrank.
Fri8sche "rozenbladeren worden in een
vloeibare suikeroplossing gekookt, totdat de
suiker troebel Imgint te worden. Dan wor
den de rozejiblBferen eruitgenomen en de
oplossing afgekoeld, waarna men het s^p
van een citroen of sinaasapjfel er aan toe
voegt. Het wordt'verdund met water, dat
héél koud moet zyn. 4 'r
Het raadselachtige spoor.
De oplossing van het raadsel
achtige spoor is door heel wat
lezers en lezeressen opgelost.
Het was ook heel, eenvoudig.
'Tengevolge van de opkomende
zee was er van de voetstappen
niets meer te bespeuren.
De prys, een bop ter waarde van 1.50,
te besteden by een der n' dit blad adver-
teerende firma's, viel b(j loting wederom
ten deel aan Mej. J. H. v. d. V»GT, Groe-
EEN NIEUWE PUZZLE.
De Prinses met de eieren.
Er was eris een wonderschoone prinses.
Zy Was zóó verstandig, dat zy alleen met
een man wilde trouwen, die nóg verstan
diger was. Tal van schoftne en ryke prinsen
dongen naar haar handje. Iedere aanbidder
werd echter onderworpen aan een proef.
En wie by die proef verloor, verloor tevens
zyn hoofd! Niemand waagde het tenslotte
meer, de schoone prinses te naderen. Op
zekeren dag echter kwam een aardige, jon
genman een prins uit een ver-afgelegen
ryk ea toen Hy de prinses gezien had,
wilde hy met alle geweld de proef wagen.
Hy werd in de, zaal gebracht, waar de
proef zou plaats vinden. Daar stond een
lange tafel, waarop een lange ry eieren
stond: Het waren er precies honderd. Ieder
ei stond met de punt op een gouden ring.
De hofmaarschalk verklaarde nu den prins
de beteekenis van deze proef. Onder de 100
preojes gelyk-uitziende eieren bevond zich
één gevuld ei, terwyl de anderen zorgvuldig
uitgeblazen waren. De huweiykscandidaat
moest het gevulde ei er uit zoeken. Zyn
oogen werden gesluierd niet een dunnen
sluier, die hem voor het gelaat gebonden
werd, zoodat hy de eieren slechts wazig kon
zien. En hy mocht geen enkel ei aanraken!
Raakte hy by het zoeken een der eieren
aan en was dit niet het goede, dai^zou btf
onthoofd worden! 'V
De moedige aanbidder loste echter in
korten tijd de moeilijkheid op, tot groote
verbazing van de toeschouwers: hy vond
binnen enkele oogenblikken het gevulde ei!
Hoe slaagde hy daarin 4
Wederom stellen wy als prys beschik
baar een bon ter waarde van 1-50, te be
steden by een der in dit blad adverteerende
firma's.
Oplossingen inzenden aan de Redactie
van de Goudsche Courant, Markt 31.
Op de envelop s.v.p. Betten „Ontspanning
voor iedereen".
Oplossingen van' de raadsels
van vorigé week.
1. Een kater.
2. (Hard.
3. il|et waren een gwotVader, een vader
erf •een zoon.
4j 100}..^ p t
De prys kon ditmaaFniet' worden toege
kend.
Nieuwe raadsels. v
1. Kruisraidsel.
,Op ée bejnie kruisjeslynen komt de naam
vun een dorp in de provincie Utrecht.
X
X X X X X X X
X
X
lo ry een medteklinker.
wy
werk.
Inxle naast "de vestibule gelégen sa
lon vindt men tyeerHjke kunstwerken,
in het bijzonder portretten der fami
lie. 'rfeden "heeft Mevrouw Winifred
Wagner, de erfgename van Bayreuth
en weduwe van ^iegfried Wagner,
hier haar werkkamer. Het kostbaarr
ste vertrek is echter de zaal. ïïet is
geen muziekzaal. Wagner zelf heeft
vaak iafpeherts beweérd„Men heeft
vergeten, in* Wahnfried een muziek-^
2aal tp bouwen f" Deze zaal is veeleer
f een prachtige bibliotheek. Meer dan
tweeduizend kostbare boeken tooien
de wanden. Talrijke gemakkelijke ze
tels staan ^grspreid in de zaal. Door
de halfronde vensters sflStamt het
groengele licht uit den tuin naaj* bdn-
ueö. Herinneringen en schilderijen
véto? onschatbare waarde yuilen het
vértrek. Alles is zoo gebleven als het
was, toen de Meester hier leefde. Op'
zijn schrijfta|el ligt zelfs nog het
spoorboekje,waarvan htj, op zjjn
laatste reis, gebruik heeft gemaak't.
In zaal schaarden zich /te vriei
den om den Meester: Schopenha^e-
Liszt, Graaf Gobinêau, Hans Richter.
Hier heeft hij hun in Septenfop 1877
oojc voor de eerste maal de tekst van
ijn „Parsifal" voorgelezen,
fti een der bijgebouwen van Wahn
fried had Siegfried Wagner z'n werk
kamer ingericht. Heden is daar het
beroemd^ Wagner-ar9hief onderge
bracht. Alhoewel de traditie hier
voortleeft èn hier de diepste eerbied
voor het verleden heerAdht, is Wahn
fried geenszins dood: Het levende he
den, bruggen naar de toekomst groe
ten hier den bezoeker? wanneer hij in
den tuin de vier kleinkinderen van
den Meestér ziet spelen en hoort zin
gen.
In de groene diepte van den tuin is
het echter stil. Daar waar de oud?
boomen van den Hof-tuin zich over
het hek^buigen, ligt het graf van Ri
chard Wagner en van Cosima, zijn
gemalin. Wagner heeft Hit graf ter-
zeifdertij d als Wahnfried gebouwd en
ivaak stond hij, in gedachten verzon
ken, bij de plaats, waar hij eeps 'voor
immer zou ^rusten. Naast het graf
ligjj^jfVwider platte steenen de lieve-
.^nden van den Meester begra
ven. Wagner, die zijfi honden zeer
lief ha<| 'heeft hun indrukwekkende
inscriptjês gewijd. Ook in deii dood
wilde hi| zijn honden in zijn nabijheid
hebben.
In de'nabijheid van Wahnfried be
vinden zich nog.een aantal gebouwen,
in dewelke de geest van Wagner evfen-
eens verder leeft. Daar is in de eofate
plaats Huis Chamberlain, waarin Eva
Chamberlain, de dochter van Wagiter,
de gemalin van den bekenden bewon-
dqraar van'den Meester, woont. Een
prachtige bibliotheek van 9000 ban
den vult 4e vertrekken van de. flÉrste
2o een vruchtje.
3<r een groot roofdier.
4o ,1 't gevraagde woord.
5o een veel voorkómende vogel.
60 hel tegenovergestelde van dik.
7o een medekli^ter.
2. Verborgen deelen van een plant of
bloem.
Gaan Mies en Loek eiken dag samen
naar school
Ik zei het al vooruit: Meta komt nooit
op tyd! .f
Wy zullen het uNnaar vertellen:
misten geld uit de kas.
verdieping Een paar stappen verder,
staat, het huis, waarin Franz Liszt
overleed. Vlak over dit huis woont
"nog heden de grijze Hans von Wol-
zogen, dien men „den laatsten Bay-
reuther" noémt. Hy was een trouw
aanhanger van Wagner> van het'eer
ste jaar van diens verblijf te Bay
reuth af.
Zeer aantrekkelijk is steeds een be
zoek aan de „Nibelungenkanzlei" in
de Badstrasse te Bayreuth. Hier war
den de partituren van Richard Wag
ner zeer zorgvuldig en netjes, volgens
zijn ontwerpen, gecopieerd. Dit werk
werd door Wagner toevertrouwd aan
een aantal jonge kunstenaars, die
door hem als assistenten ^oor de pp-
voermjJBi} van den „Ring" waren ge-
engageer<J. Daarom noemde men hun
woning.en werkkamer de# „Nibelun
genkanzlei". Beroemde dirigenten,
zoéaJs_Seidl, Fischer en Zumpe, zürt
hier wêrkzaam geweest.
Achter den Luitpoldgatz ligt |pn
allerliefst huisje in Rocoeo-stijl, de
.^abulatur". Men ziet hier slechts
caricaturtj^an Wagner on zijn om-
gevingryTn dit met'wingerdmegioeide
huis woonde Hans Richier. Heden
De stilte, die den storm voorafging...
Juli 1914.
Het opwindende, In béroering brengen
de drama der 39 dagen de korte span
ne tijds die verliep tusschen de gruwe
lijke daad van Serajevo en het uitbreken
van den wereldoorlog is herhaaldelijk
geschilderd geworden. Staatslieden heb
ben zich in hun mémoires, de historici,
in hun wetenschappelijke werken over
het ontstaan van den grootsten. oorlog
uit de geschiedenis der menschheid uit
gesproken. Geen dier kostbare minuten
tusschen den 28 Juni 1914 en de eerste
dagen van Augustus ^pf ze werd onder
zocht en belicht. Aan de hand der ge
schiedkundige documenten is het moge
lijk heC gehfel te reconstrueeren.
De schoten van Serajevo waren ver
klonken. De opwinding der bevolking
van de Donaumonarchie over deze ver
schrikkelijke daad liet zich echter niet
zoo gauw sussen. Steeds dieper en dieper
sijpelde het door, dat de Servische Ge
nerale SJaf minstens middelijk de hand
in het spel' gehad had. In Weenen, op
het Ballhuisplein, bekwam men eerst
langzamerhand van den verlammenden
schrik. Graaf Berchtold, de minister van
Buitenlandscbe Zaken der Donau-mo-
narchie, zond om te beginnen Graaf
Hozos met bijzondere tnissie naa'r Ber
lijn Graaf Hozos moest van de Dultsche
Regeering de belofte zien te krijgen, dat
als Oostenrijk maatregelen tegen Servie
zou nemen, Duitschland op Oostenrijks
hand was. Den 5 Juli stemde de Duitsche
Regeerinc vóór Oostenrijk. Duitschland
zou zijn plichten als bondgenoot en
vriend van Oostenrijk nakomen en trouw
aan de zijde van Oostenrijk—Hongarije
staan.
Daarna eerst, toen de kranten reeds
lang weer over den aanslag van Serajevo
zwegen, deed de Oostenrijksche bevoegde
macht een gerechtelijk onderzoek instel
len naar de vermoedelijke daders. In den
avond van den 23 Juli liet de Oostenrijk-
Hongaarsche regeering een ultimatum
overhandigen .een ültimatum dat on
danks de zeer hooge eischen door de Ser
vische regeering in hoofdzaak aangeno
men werd. Tot dit moment werkte Wee^
nen zeer zelfstandig. Steunend op de
Duitsche belofte van den 5 Juli.
Intüsschen hadden echter gebeurtenis
sen plaats gevonden, die het conflict in
het Zuid-Oosten tot een Europeesche
aangelegenheid opbliezen. Poincaré, pre
sident Tier Fransche Republiek, was den
20 Juli te Petersburg aangekomen en
maakte van deze gelegfenheid gebruik om
den nadruk te vestigen op de Russisch-
Fransche vriendschap Toen-nu na de
toegevende Servische antwoordnota de
Oostenrijkers aan de Donau toch mobili
seerden, liet de Russische minister van
Buitenlandsche Zaken Sasanoff zijn ge
retireerde houding varen, en dat op een
tijd^ÉÉp, toen Duitschland zich nog zorg-
vuldlf buiten tiet Conflict Z.-Ö. Eüro
pa hield. Op 25 Juli achtte de Engelsche
minister van Buitenlandsche Zaken Sir
Edward Grey het dan ook wensehelijk
om actie van bemiddeling tusschen cfc
'grpote Europeesche mogendheden voor te
stellen. Midden ln 'deze bemiddelingspo
gingen dfwam toen de Jobstijding, dat
OostendUkHongarije zelfstandig was
gaan hiïndelen en ,op 28 Juli Servië den
oorlog had verklaard. Nu bego» men ook
aan het hof 'van den Tsaar op zorgwek
kende wijze zijn kalmte te verliezen. De
Heeft Oom Bob ladders te leen? Ik zou
er zoo graag twee willen hebben.
3. Welke appels zyn veel,waard?
Wil je vast niet missen?
Voor geen appels zelfs van goud!
'k Zou my erg vergissen,
- Als je and're liever had,
Zelfs de allerfijnste!
Daarby komt: dieik bedoel,
Zyn ook nog <fl^Eiiste>
A- Hoeveel boterha^WkurU ge Van een
heel brood snyden?
5- Wat voor haar heeft een séhimmel?
Oplossingen inzenden aan de redactie van
de Goudsche Courant, Markt 31.
waakt zyn dochter over tfit 'herinne
ringsoord, waariè men o.a een copie
vindt van de paratuur der „Meister-
sinter". i mt
De „An|ermannsche Bierfflfalé^,
waarin Richard JiVagner en zijn
vrienderl gingen uitrukten van de ver
moeienissen van den dag, bestaan he
laas niet rpeer-. Maar de „Eüle", het
beroemde kunstenaarslokaal, is* be
houden geblevei). Het ligt in een zeeg
sma^trantje en de gelagkamer is zoo
als ze wajften tij de van' Wagner. Dé
wanden zijn geheel bekleed met pho
to's van kunstënaars en portretten
van Richard Wagfter. Hier eet en
drinkt men, in het steeds geheel ge
vulde vertrek. Men zit wellicht naast
den „Pars-ifal" van de Voorstelling
van niorgen e» de blonde.dame tegen
over U is wellicht Brünliilde. Soms-
heeft men het groöte 'geluk, dat de
waard zelf -zich aan Uw tafel zet.
Reeds veertig jaar lang'bedient hy
zyn kunstenaarspubli?k. £ijn gusten-
fcxfèk is een pfachtipe krqniek van het
artistieke leven'van Bayreuth, waar
óver hy heel wat te vertellen weet
Duitsche gezant te -It. Petersburg waar
schuwde dringend tegen de oorlogsvoor
bereidingen in Europeesch Rusland, wel
ke waarschuwing werd ondersteund door
een telegram van Keizer Wilhelm u aan
de Tsaar. Op dit oogenblik verhoogde
bovendien Sir Edward Greij de algemee-
ne nervositeit door aan te kondigen, dat
Engeland in het fceval van een Fransch
Duitsch conflict Ct)t gewichtige beslui
ten zou worden géobopt.
Op 30 Juli viél toen de eigenlijke be
slissing. Tsaar Nicolaas II liet zich door
zijn minister van Buitenlandsche Zaken
overhalen tot algemeene mobilisatie. Dit
besluit beteekende onherroepelijk oorlog.
To'tufpt dit tijdstip hadden de diplomaten
nog\etracht om door onderhandelingen
het dreigendt noodlot althans voor eeni
gen tijd legen te houden. Doch nu kre
gen de militairen de zaak in handen. En
ae machtige oorlogspartij aan het hof
van den Tsaar stffurde koelbloedig aan
op den strijd Hoezeer Londen en Berlijn
zich ook tot op het laatste oogenblik nog
inspanden voor een vreedzame bij legging
van het cbnflist de militaire overwe
gingen drongen zich nu op den voor
grond. In Parijs verklaarde op 31 Juli na
een ministerraad de minister van oorlog,
dat Frankrijk vast besloten was tot den
strijd. In verband met de Russische mo
bilisatie en de Fransche oorlogsvoorbe
reidingen werd nog op den namiddag van
ai Juli in Duitschland „den toestand van
dreigend oorlogsgevaar'' geproclameerd.
De oorlog op twee fronten, welke de
Duitsche staatslieden altijd trachtten te
vermijden, stond vlak voor de deur. En
nu was Duitschland er alles aan gelegen
om zijn tegenstanders voor te zijn. De
laatste hulpelooze onderhandelingen der
diplomaten wérden rleds overstemd door
het wapengekletter.
Op 1 Augustus beval de Fransche Re
geering om vier uur 's middags de alge
meene mobilisatie. Op slag mobiliseerde
ook Duitschland. De gebeurtenissen volg
den elkaar nu verder op met onverbid
delijke noodzaak. Op den avond van 1
Augustus verklaarde Duitschland den
oorlog aan Rusland en op 3 Augustus aan
Frankrijk. Doch op den avond van den
len Augustus was het lot van Europa
reeds" bezegeld. De wereldoorlog, waar
voor de schoten te Serajevo slechts de
aanleiding boden, was onvermijdelijk ge
worden. Alles, wat later geschiedde, was
niet meer af te wenden vanaf het odgen-
bllk, dat de diplomaten de zaken over
gaven aan de militairen.
WIST U DAT?
Verleden zomer hebben niet minder dan
19 mannen en 9 vrouwen een poging ge
daan hat Kanaal over te zwemmen. Slechts
één dame is daarin geslaagd.
Er zijn in -totaal 800 verschillende thee
soorten in den handel.
Bladgoud wordt zoo dun uitgewerkt, dat
elk blaadje een dikte h^eft van 1/7000 tot
1/9000 m.M. De vervaardiging van Hadgoud
geschiedt in hoofdzaak nog op dezelfde
wyze als in den tyd der Egyptische Pha-
rao's.
De grootste verzameling munten en me
dailles bevindt zich in het Britsche Museum
te Londen. Zy omvat 500.000 stukken, waar
van het oudste omstreeks het jaar 700 vóór
Christus is geslageit.
Een der vreeselykste rampen, waardoor
de menschheid ooit js getroffen, was de
pest ,die zich in "de veertiende eeuw over
Azië, Europa en Noord-Afrika verbeidde
en 67 millioen slachtoffers maakte. Som
mige landen verloren de helft van hun be
volking.
teltn
8044 taxi's.
Te St. Ives in Cornwall- is een nieuwe
motorreddingsboot in dienst genomen, waar
door men niet langer is aangewezen op de
oude boot, die 34 jaar in gebruik is geweest.
Door deze boot zijn 227 menschcnlevens
gered. Zij vlas de laatste van een 20-tal
booten, die alle „James Ste wens" hgetten
naar een inwoner van Birmingham, die in
zyn testament 50.000 pond bAemde voor
het bouwen van 20 reddingsboten. Door
deZe 20 booten' heeft men in totaal 1072
menschenlevens gered. De eerste werd in
1896 in gebruik genomen.
Een zalm zwemt' met een snelheid van
6% M. per* seconde! -
Johgens en meisjes zyn gemiddeld even
groot, tót zy den leeftijd van 11 jaar be
reikt hebben, tusschen 11 en 14 jaar zyn
de mefejes gemiddeld fcrooter, eerst' daarna-,
halen de jongens haar in.
10 Frankrijk heeft men kolenwagens, die
voordien zyn van gummiebanden, opdat ^y
minder lawaai veroor,z«en. v
In Engeland $ijn velleden jaar 15022
nieuwe boeken uitgekomen. Het talrijkst
zyn hieronder de romans; hierna volgen
sociologische en godsdi|nstyge werken.
Een 33-jarige Amerikaan heeft zijn tiende
huwelijk aangegaan met een vrouiy, die oojc
reeds zeven huwelijken^achter den rug had.
!en 'veroordeelde in Fransch-Gyyiieta
heeft onlangs voor de elfde maal in ééjh
week een poging-gedaan om te ontvluchten.
De man heeft overigens reeds 50 jaar als
gevangene doorgebracht. Hij is tienmaal
met succes uitgebroken.