Een mislukte poging tot omwenteling
in Oostenrijk.
NIEUWS- EN, ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
No. 18661
Donderdag 26 Juli 1934
73"Jaargang
IET LIEF
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
De Bóndskanselier Dr. Dollfuss vermoord.
CTEN
Bergplaatsen
t succes als het
die ieder leest:
HE COURANT
us man, die de troeven had
BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
*1, enz.
Glli 1ISII11' (01 KAM
MWUvJltrt t 4_iX” y DV01YWI VlvJ IJ LzluIVxAIYy 111. IvEuVyll L y nlUVIvl/IvLjvll JL y nlVlJlVvril 1
nieuwerkerk, ouderkerk, oudewater, reeuwijk, schoonhoven, stolwijk, waddinxveen, zevenhuizen
j u.uv, pci ween xi cent, met z.c
week 22 cent, overal waar de bezorging per looper
van
25
HOOFDSTUK XII
De man niet den gouden tand.
(Wordt vervolgd).
anders
iaggi's
asjsasssE
.AGE PRIJZEN.
i is verkrüjfbaar
nkman Zoon,
hij zich toen met Dr. Schuschnigg in
verbinding gesteld en de onmiddellijke
Het Heimwehrleger bestaat naar men
weet uit óuü.udo man.
Uit Praag wordt het volgende gemeld:
Volgens berichten uit Weenen heeft de
Putsch door nazi’s plaats gehad. De be
zetting van den RavUg is het begin ge
tocht te bedingen. Hierbij schijnt de
Dultsche gezant als bemiddelaar te zijn
opgetreden. Op dat moment was Dollfuss
reeds overleden.
Volgens nog niet bevestigde berichten
hebben de opstandelingen minister Fey
toen zij den zomer doorbracht in Hot geld zou geven zonder te vragen, waar-
voor het was. Ik deed een chèque, groot
i t\nnpd11iH rlzillor vnnr haar rlo nnct
solieda Boek-
r de plaatsing
tenwereld bereikten.
De Duitsch—Oostenrijkse he grens is op
last der Duitsche regeering gesloten.
De Oostenrijksche gezant te Rome, Dr.
Rintelen, is te Weenen teruggekeerd.
De leider van de Heimwehr, Starhem-
che Plassen niet,
■n Gij. daar kunt
en kennen, koop
f GROND, dat U
Zoowel voor den
>r den wandelaar
d aanbevelend,
•ERVAART
GOUDA.
Wat ik u heb mee te deelen, begon
hij, terwijl hij eerst Braceway en toen
Bristew aanzag, is geen aangenaam ver
haal, maar het moet verteld worden.
Zijn zachte, melodieuse stem was hel
der en beefde niet.
Ik houd u beide, vervolgde hij, voor
gentlemen. Meneer Braceway, u bent een
persoonlijke vriend van mijn schoonzoon.
Meneer Bristew, ik weet, dat u mijn ver
trouwen zult respecteeren, voor zoover
het gerespecteerd kan worden.
Belden knikten instemmend. Op het
zelfde oogenblik rinkelde de'telefoon.
Bristew excuseerde zich en luisterde. Hel
was de commissaris van politie.
Het is voorbij, klonk het opgewekt.
Het is voorbij en je mag mij feliciteeren
en Jezelf ook. Het is heel gauw gegaan.
Wat bedoel je? vroeg Bristew.
De zitting is afgeloopen. De jury, die
het gerechtelijk onderzoek heeft verricht,
heeft bevonden, dat mevrouw Withers
vermoord is door Perry Carpentier.
En ben jij het daarmee eens?
Ja zeker! Wij hebben den schuldige
gevonden, hij zit al achter slot en gren
del. Wat kan ik nog verlangen? Ik zal je
eens wat vertellen. Ik kom straks bij je
eten. Ik noodig mezelf uit. Dit met een
vroolijken lach. Jij en ik zullen het sa
men vieren, is dat goed?
Natuurlijk! Ik vind het heel genoe-
gelijk je bij me te zien, ik wil graag alles
over het vooronderzoek hooren.
Bristew keerde naar de veranda terug.
Dat was de commissaris, vertelde
hij hun. Hij zei, dat de jury Perry Car-
penter voor schuldig verklaard heeft.
Fulton schoof vooruit in den stoèl en
omklemde de leuning met zijn beide han
den
Ik zal nooit kunnen gelooven, ver
klaarde hij verontwaardigd, dat Enid
mevrouw Withers, door dien neger ver
moord is.
Waarom kunt u dat niet gelooven?
vroeg Bristew nieuwsgierig.
Die zal ik u vertellen. Die man, dien
u niet hebt kunnen vinden, die man met
den gouden tand, heeft een rol gespeeld
in Enid’s leven, ik begrijp niet, waarom
zij hem niet hebben gevonden, ik begrijp
j| het werkelijk niet.
We hebben nog geen twee dagen
aan deze zaak gewerkt, herinnerde Bris
tew hem beleefd. Er kunnen nog heel wat
nieuwe feiten aan den dag komen.
Dat hoop ik, dat hoop ik, zei hij
scherp. Die man moet gevonden worden.
Een oogenblik, voegde Braceway hem
met karakteristieke snelheid toe. Hoe
weet u, meneer Fulton, dat hij in het
leven van uw dochter een rol gespeeld
heeft?
Enid was altijd mijn lievelingsdoch
ter, begon Fulton zijn verhaal. Ik geloof,
dat het verkeerd is, ais iemand onder
scheid tusschen zijn kinderen maakt en
de een boven de ander stelt. Maar zij was
hu eenmaal mijn lievelingsdochter al
tijd. Zij was elegant, geestig en buiten
gewoon knap. Al jaren geleden zag ik,
dat zij 21ch tot een bijzondere mooie
vrouw zou ontwikkelen. Op haar negenr
tiende jaar werd zij verliefd. Dat was,
I
1 Karwizsky eveneens te zullen doodschie- 1
ten wanneer zij geen vrije aftocht kre
gen, zijn tegen den avond in de gelegen-
heid gesteld te vertrekken. Ih vracht
auto’s zijn zij daarop naar de Duitsche
grens gebracht en over de grens gezet.
tweeduizend dollar, voor haar op de post,
maar met denzeltden trein, waarmee de
zuchtte. Zij heeft I chèque werd verzonden, zond Ik een pri-
ÓT-tnlrl 1 Ir VioH het wédofnntiira T Ir nrilrin nro+on „Hn
vé-detective. Ik wilde weten, wie het
haar lastig maakte. Vier dagen later ont
ving ik bericht van den detective, maar
ik werd niets wijzer Hij kon mij niet ver
tellen waar die tweeduizend dollar geble
ven waren. Met de beschrijving van de
juweelen, die ik hem had gegeven, had
hij alle banken van leening afgeloopen
en vernomen, dat ze alle verpand waren
voor een totaal bedrag van zeven dui
zend dollar.
Verpand door wie door haarzelf?
vroeg Bristew.
Neen, ze waren bij verschillende
banken beleend door een man met een
gouden tand en een zwaren, kastanje
bruinen baard.
Geen wonder, dat u aan de schuld
van den neger twijfelt! riep Braceway
uit.
Neemt u mij niet kwalijk, zei Bristew
snel, maar hebt u dit nooit aan mevrouw
Withers meegedeeld?
Stellig niet .antwoordde Fulton. Ik
heb het nooit aan een levende ziel ver
teld. En daar al mijn nasporingen mij
zoowat niets hadden opgeleverd, was ik
wel verplicht de zaak te laten loopen. ik
kon mijn dochter toch niet grieven of
vernederen door haar te zeggen, dat ik
voor haar een defectieve had aangeno
men.
ties overeenkomsten zijn getroffen voor
een vrije aftocht der opstandelingen naar
Duitschland. Deze overeenkomsten heb
ben voor het Duitsche Rijk geen waarde
en zijn voor de Duitsche Rijksregeerlng
juridisch niet bindend. De Duitsche
toegestaan zich nog met Dollfuss te on- Rijksregeerlng heeft^derhalve bevel ge-
houden voordat de bondskanselier over
leed.
De nazi’s, die dreigden minister Fey en
l»e Regeeiw* onder Minister Schuschnigg onderneemt een militaire
actie tegen de nationaal-socialistische opstandelingen.
De mobilisatie gelast van de Heimwehrtroepen.
Dr. Rintelen, Oostenrijksch Gezant in Italië, in arrest gesteld.
Hedenmorgen heeft h(j een poging tot zelfmoord gedaan.
De Duitsche gezant uit Oostenrijk teruggeroepen.
De weg van het lei en is steil, pro
beer daarom, iedere moeilijkheid te
overv innen.
eigen land moet
lie weten te ver-
11 Berlijn hebben
den Oceaan zijn
jigen mooie land
Geniet van zijn
ilonde duinen en
zijn deftig oud-
)EN
iden, Oegstgeest
eemstede.
FEUILLETON.
Naar het Amerikaansch bewerkt door
J. VAN DER SLUYS.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
oer kwartaal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
by onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
Gouda en den bezorgkrlng:
Lv.t Zaterdagnummer 25
van den prijs.
elke regel meer ƒ0.50. Op
Nadruk verboden.
Meneer Fulton, legde Braceway uit,
nadat hij hem aan Bristew had voorge
steld, wil u iets vertellen over zijn
over mevrouw Withers. Wat hij te zeggen
heeft, maakt de zaak nog gecompliceer
der en moeihjker voor ons.
Fulton’s handen beefden, toen hij zijn
handen op de armen van den stoel legde
en met al de bedachtzaamheid, die bij
zijn leeftijd paste, ging zitten. De lijnen
in zijn gezicht waren nog diep en een
Paar malen vertrok zijn mond, alsof hij
Pijn voelde, maar in zijn oogen schitter
de on verzettelijke kracht. Hij maakte
heelemaal niet den indruk van een ge
broken en zwakken ouden man. Noch de
vreeselljke slag van zijn dochter’s dood,
noch de tegenslagen, die hij in zaken had
ondervonden, hadden hem gebroken.
plicht te moeten vervullen om mede te
deelen, dat de bondskanselier door moor-
denaarshand gevallen was. Hij riep de 1
heele wereld tot getuige, tot welke daden
van terreur de opstandelingen in staat
waren en wat de Duitsche cultuur brengt.
grens georacnt en over ae grens gezet.
ue xeiaer van ue neuuwetir, ouaxuciu- De minister v. Onderwijs, Dr. Scnusch-
berg, die in Venetië vertoefde, wilde zich nigg, heeft voorloopig £e leiding van de
per vliegtuig terstond naar Weenen be- i
geven. Door het ongunstige weer kon hij
echter niet vertrekken. Telefonisch heeft
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Goud
1—5 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het
bijslag op den pry’s. Liefdadigheids-advertentiën de helft
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeehngen by contract tot zeei gereduceerden
prys. Groote letters en n.nden worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van s
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór
aan het Bureau zjjn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zjjn.
geven in geval zij de Duitsche grens over
schrijden, hen onmiddellijk te arrestee-
ren.
Rouwbeklag der Duitsche regeering.
De Duitsche Rijksminister van Buiten-
landsche Zaken, Von Neurath, heeft de
Oostenrij ksche Bondsregeering namens
de Rijksregeerlng telegrafisch gecondo
leerd met den dood van bondskanselier
Dollfuss.
Bijzonderheden omtrent Dollfuss’
dood.
Omtrent het overlijden van den bonds
kanselier Dollfuss vernemen wij heden
uit Weenen het volgende:
Des morgens had een zitting van den
Ministerraad plaats gehad, die tot des
middags 4 uur werd verdaagd. In dien
tusschehtijd had Dollfuss met Fey en
Karwizsky in zijn werkkamer eenlge
dringende zaken te bespreken. Na deze
besprekingen bad hij zich naar een aan
grenzende kamer begeven Dollfuss, die
in gezelschap was van een bediende zel-
de, dat hij naar de kamer van den bonds
president zou gaan. Op weg daarheen
moest hij de congreszaal passeeren. Toen
hij zich in de zaai bevond werd de deur
ingetrapt. Tien twaalf ^nazi’s stormden
naar binnen en de eerste, die Dollfuss
zag, loste van zeer korten afstand twee
schoten op den bondskanselier. Dollfuss
draaide even ter zijde en sloeg toen ach
terover op den grond. Nog even riep hij
help, help! en toen verstomde het geluld.
Eenigen tijd later werd minister Fey
door eenige putschlsten naar Dollfuss ge
leld, die op een divan was gelegd. Er lag
een doek over zijn hoofd. Fey ontdekte
aan zijn hals een noodverband, waaruit
bloed vloeide. Dollfuss verzocht minister
Fey zich het lot van zijn vrouw en kin
deren aan te trekken. Verder verklaarde
hij dat er om zijnentwege geen bloed
vergoten moet worden. Een verder on
derhoud lieten de moordenaars van Doll-
fuss niet toe.
Het is tot dusver niet bekend hoe laat
Dollfuss is overleden. Hem is door zijn
moordenaars zoowel geneeskundige als
geestelijken bijstand geweigerd.
Toen de regulaire troepen weer mees
ter waren van den toestand is het lijk
van den bondskanselier overgebracht
naar zijn werkkamer, waar het is opge
baard. Vier soldaten van het bondsleger
vormen de eerewacht.
Mevrouw Dollfuss.
Mevrouw Dollfuss, die zich te Riccione
bevindt, was voornemens bij het aan
breken van den dag met een Itallaansch
regeeringsvhegtuig naar Weenen terug te
keeren. Het ontstellende bericht van den
dood van haar echtgenoot werd haar
Bondskanselier Dollfuss is gistermiddag
in de Bondskanselarij, waar hij zich met
enkele andere Ministers bevond, op laffe
en onmenschelijke wijze door natlonaal-
socialisten vermoord.
Een officieele mededeeling over het
gebeurde.
Omtrent het gebeurde heeft de Oos
tenrij ksche minister Fey voor de micro
foon van den Oostenrij kschen omroep
(Ravag) een officieele mededeeling over
het gebeurde gegeven. Oostenrijk, zeide
hij o.m., is zwaar beproefd. Om H uur in
den voormiddag was de bondskanselier
met den ministerraad bijeen. Om 11.45
kreeg Fey de mededeeling, dat een op
standige actie op til was. Hij spoedde
zich naar Dollfuss, die den ministerraad
onderbrak en tot den namiddag verdaag
de. Karwinsky gaf bevel aan de politie,
vast te stellen wat er precies aan de hand
was. Fey liet daarop de Helmatschutz
alarmëeren. Plotseling verschenen eenige
auto’s met gewapende mannen voor de
kanselarij en dwongen met de geweren
allen in de kamer te blijven. Dollfuss en
Karwinsky verlieten pnder zwaar gewa
pend geleide het vertrek. Circa half drie
werd Fey door een gewapende patrouille
afgehaald om Dollfuss te spreken. Hij
vond hem in een ander vertrek gewond
op een sofa liggen. Dollfuss verzocht hem
voor zijn familie te willen zorgen en gaf
verder den raad elk bloedvergieten te
vermijden. Toen werd Fey weer terugge
voerd naar het gemeenschappelijk ver
trek. Om zes uur werden de gevangenen
verlost.
In andere deelen van Oostenrijk, met
name in Stiermarken, zijn aanvallen op
gendarmerieposten gedaan, welke werden
atgeslagen. Fey verklaarde tenslotte na
drukkelijk, dat het in Oostenrijk volko
men rustig is. De vice-kanselier, Star-
hemberg, is met de leiding van de regee
ring belast.
Hierop nam dr. Schuschnigg, de minis
ter van onderwijs, voor de microfoon het
woord en deelde mede, dat een troep
regeering op zich genomen.
Staat van beleg.
Te Weenen is onmiddellijk de ver
scherpte staat van beleg afgekondigd.
van den toestand.
Dollfuss’ politiek blijft.
Minister Schuschnigg heeft in zijn
rede, Woensdagavond voor de radio ge
houden, verklaard dat de regeering de
orde zal handhaven en de politiek van
Dollfuss zal voortzetten. Oostenrijk zal
Oostenrijk blijven, aldus besloot hij
Officieel wordt verder medegedeeld dat
Beraad der mogendheden.
Donderdagochtend zullen de gezanten
der groote mogendheden en van de Klei
ne Entente bijeenkomen ter bespreking
4>ij de onderhandelingen tusschen de op
standelingen en de regeeringstroepen
men de nazi’s vrijgeleide naar de Duit
sche grens is toegestaan indien er bij de
Putsch geen dooden zouden zijn gevallen.
De Putsch en de Duitsche regeering.
Door den moord op Dollfuss was deze
toezegging echter vervallen. In Oosten-
rijksche regeeringskringen acht men
door het feit dat de Duitsche gezant te
Weenen als bemiddelaar voor de natio
naal-socialistische opstandelingen is op
getreden, bewezen dat er betrekkingen
hebben bestaan tusschen de Duitsche
Rijksregeerlng en de opstandelingen en
dat de Duitsche regeering van de putsch-
poging op de hoogte was.
Het Duitsche standpunt.
De Duitsche gezant teruggeroepen.
Officieel wordt medegedeeld dat de
Duitsche gezant te Weenen, Rieth, op
verzoek (jer Oostenrijksche regeerings-
instantles, respectievelijk van de Oosten-
rijksche opstandelingen, zich bereid heeft
verklaard een tusschen deze beide par
tijen getroffen overeenkomst inzake vrij
geleide en aftocht der opstandelingen
naar Duitschland goed.te keuren zonder
overleg met de Duitsche Rijksregeerlng.
Hij is derhalve onmiddellijk van zijn
post teruggeroepen.
Officieel wordt medegedeeld uit mede-
deelingen van den Deenschen radio om
roep en officieel Oostenrijksch: Nieuws
bureau, dat tusschen de opstandelingen
en de Oostenrij ksche regeeringsinstan-
de Ravag. Onder bedreiging met revol-
i 1
De nagedachtenis aan Dollfuss, aldus 1
Schuschnigg zal ons richtsnoer voor de I
toekomst zijn. Hij riep dè bevolking op
in deze ernstige uren het vaderland ge
trouw te blijven. Het bloedoffer‘van den
kanselier zal niet voor niets gebracht
zijn.
Ten teeken van rouw heeft de Ravag
om iu.27 b minuten stilte in acht geno- j
men.
Bijzonderheden over den opstand.
Wij vernemen verder nog de volgende
bijzonderheden:
Woensdag heeft te Weenen een putsch
plaats gehad, waarover tal van tegen
strijdige berichten worden ontvangen, uit
welke echter nog niet valt op té maken
wat er precies is geschied. De putsch-
beweging begon met een aanval op het
radiostation en omroepgebouw van ae
Weensche radio Ravag. Omstreeks 1 uur
in den namiddag werd de uitzending ge
stoord en werd medegedeeld dat de re-
geering-Dolifuss was afgetreden.
Vast staat dat het gebouw van den
bondskanselier door opstandelingen, zeer
waarschijnlijk door nazi’s is bestormd,
waarbij Dollfuss zoo ernstig is gewond,
dat hij Woensdagavond omstreeks half
negen is overleden.
Woensdagavond was geen telefonische
aansluiting met Weenen te krijgen zoo-
dat alle berichten na een omweg de bui-
vers werd de omroeper gedwongen mede
te deelen dat Dollfuss en zijn regeering
waren afgetreden, en dat het bewind was
overgenomen door Dr. Rintelen.
Nadat dit was geschied, trokken onge
veer 144 nazi’s naar de Bondskanselarij
waar zij, daar zij gekleed waren in de
uniformen van regulaire troepen, zonder
moeite konden binnendringen. Met de
revolvers in de hand hielden zij de be
ambten, die voor de bewaking moesten
zorgen, in bedwang. Een aantal begaf
zich naar de kamer van den bondskan
selier op de eerste verdieping, waar zij
Dollfuss, Fey en de staatssecretaris voor
de veiligheid, Karwizsky, aantroffen. Alle
drie werden gearresteerd. Dadelijk daar
op werd Dollfuss weggevoerd, waarbij
eenige schoteh op hem werden gelost,
tengevolge waarvan hij ernstig werd ge
wond en in den loop van den avond is
overleden. Daarop dwongen de nationaal
socialisten Fey onder bedreiging met re
volvers zich op het balcon te begeven en
tot de buiten verzamelde troepen van de
Heimwehr en de politie de mededeeling
te richten de bondskanselarij niet te be
stormen.
Volgens deze berichten hebben gedu
rende den geheelen namiddag onderhan -
delingen plaats gevonden tusschen ae
rebellen en de regeeringstroepen, waarbij
de rebellen Fey en Karwizsky als gijze-
I laars vasthielden om voor zich vrije af-
Springs in Virginia. Het eigenaardige er
van was, dat zij mij nooit den naam van
den man noemde, dien zij lief had. Hij
leunde achterover en 2 -
het ook mij nooit vertéld. Ik heb het
nooit geweten. Toen zij twintig was,
kwam zij tot mijn groote verbazing ver
tellen, dat zij met George Withers wilde
gaan trouwen. Ik begreep er niets van.
Zij had heelemaal geen wlspelturlgen
aard, ik wist, dat Withers niet de man
was, dien zij haar eerste liefde geschon
ken had. Maar toch deed ik haar geen
vragen en zij trouwde met Withers, toen
zij nauwelijks een-en-twlntig was.
Een jaar later, nu ongeveer vier jaar
geleden, bracht zij met mijn andere
dochter, Maria, vroeg in het voorjaar zes
weken door in Atlantic City. Daar was
het, dat zij in moeilijkheden raakte. Ik
kon het aan haar brieven bemerken.
Haar man was niet bij haar. Ik schreef
aan Maria, of ze mij wilde laten weten,
of er iets was, dat ik zou kunnen doen.
Maria’s bericht deed mij pijnlijk aan. Zij
schreef, dat Enid moeilijkheden had,
groote sommen geld noodig had en zelfs
de juweelen, die ik haar had gegeven en
waarop zij boven alles prijs stelde, had
verpand. De heele zaak was een mysterie
schreef Maria. En kort daarop ontving ik
een brief van Enid, waarin zij mij vroeg
tweeduizend dollar te leen te geven. Zij
probeerde niet eens mij op te helderen,
voor welk doel zij het geld noodig had.
Ik was destijds een betrekkelijk rijk man
en zij /wist heel goed, dat ik haar het
zwaar ’gewapende mannen het gebouw 1
van de Ravag binnengedrongen was en 1 - w.
den omroeper met de revolvers op de mobilisatie van de Heimwehren gelast,
borst gedwongen had bekend te maken
dat de regeering was af getreden. Na een 1
herhaling van het gebeurde, wat Fey ver- j
teld had, deelde hij mede dat de heele
actie in den kortst mogelijken tijd afge-
loopen was.
Aan het slot zeide hij den treurigen weest van een poging der nazi’s het be-
to vorvnHon nm moHo tn wind han(jen te nemen.
Omstreeks 1 uur in den middag dron
gen nazi’s, gekleed in uniform van de
Heimwehr en de politie, in de studio van