if
heekbank
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
N«. 18688
s f 1.823 268 44
1ET LIEF
7TER-TABAK
erger T
oot succes als het
it, die ieder leest:
JCHE COURANT
EEN KLEINTJE
EEN KWARTJE
Woensdag I Augustus 1834
- -- -- --
a ioo°Q
100.—.
De rebejlen Planetta en Holzweber terechtgesteld
feuilleton^
De man, die de traven had
73"Jaargang
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP,GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
NIEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
t
onbesproken leven I
HOOFDSTUK XV.
Braceway ziet licht.
(Wordt vervolgd).
0
I
i is verkrijgbaar
ikinan Zoon.
HMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per i
[al ƒ2.90, per week 22 cent, overal waar de
^gelegenheden ging zonder bui-
^öen Invloed. De bondscommis-
dat het eenlge wat hieruit
J.«iat de opstand van 25 Juli met
?t4ils van München uit reeds e^n
che Plassen niet,
■n Gij daar kunt
en kennen, koop
fGROND, dat U
Zoowel voor den
>r den wandelaar
PLAATS
VOOR
OPGAVEN WORDEN VOOR
DONDERDAGAVOND 6 UUR
INGEWACHT
itage van
gebracht,
i essence,
iddel om
zijn, voor
erkste af.
rondheid
d BOOG-
idstoffen
d?
eopende
n-aaltjes.
dAARLEA
Eensgezindheid onder de nieuwe
Oostenrijksche ministers.
Een nieuwe aanval van Bondscom
missaris Adam op Duitschland.
De regeering heeft gisteren een com
muniqué uitgegeven, waarin zij zich
scherp keert tegen geruchten, die in bin
nen- en buitenland over den toestand in
Oostenrijk worden verspreid, en die in
het bijzonder laster tegen enkele regee-
ringsleden inhouden. De regeering roept
de doorgevers van dergelijke berichten
op, de „Urheber” voor het gerecht aan
te melden, en dreigt ze piet strenge straf
fen. Tevens ontkent de regeering alle be
weringen, dat in den schoot der regee-
xing verschil van meenlng is.
De bondscommissaris voor propaganda
Adam heeft een sensationeele radiorede
gehouden, waaruit het belangrijkste het
volgende is:
In den nacht van Woensdag op Don
derdag dus weinig uren na den moord op
Dollfuss, werd in de nabijheid van het
Boven Oostenrijksche plaatsje Keller-
schlag een onbekende man aangehouden,
die zelde te zijn hotelsecretaris Franz
Heel uit München en een Rijksduitsche
pas had met een doorloopend visum voor
Oostenrijk. Bij onderzoek aan den lijve
vond men verscheidene papieren. Op het
hemd droeg de man half ontcijferde tele
grammen. Als voorbeeld voor een van
deze telegrammen kan de volgende in
houd gelden. „Rintelen wordt kanselier,
Rintelen onderhandelt opnieuw; mon
sters onderweg.” In de schoenen van den
gearresteerde vond men materiaal met
preciese instructies voor de natlonaal-
socialisten in Oostenrijk in geval van den
val van de regeering Dollfuss. Uit dit
materiaal blijkt, dat op het wachtwoord
„Sommerfest", eerst een ongewapende
opstand moest ontstaan, welke in geval
van tegenstand van het gezag in een ge
wapende opstand overgaan moest. Het
wachtwoord voor het tweede geval luidt
„Preisschiessen” en „Italienisohe Nacht”.
Bondscommissaris Adam deelde verder
teriaal blijkt, dat zonder twijfel Duitsche
autoriteiten den opstand in Oostenrijk
hebben voorbereid, maar dat zoo hebben
ingericht dat men zou gelooven, dat het
om zuiver binnenlandsche Oostenrijk
sche O/i
tenlaüiA<
sariis
alle wei
weekste voren is voorbereid.
Töch interventie der mogendheden
In de Oostenrijksche kwestie?
Men telefoneerde gisteravond uit Wee
nen aan het Vaderland:
jDe Weensche avondbladen melden, dat
Italië. Engeland en Frankrijk een inter
ventie in Berlijn voor Oostenrijk voorbe
reiden en wel of door het overhandigen
van een nota in Bei’ijn of uior het bij
eenroepen van een buitengewone verga
dering van den Volkenbond.
tie:
P. R. HOORWEG.
Braceway had reeds lang begrepen, dat
een goed detective de eigenschap móet
bezitten om vrienden te maken. Daar
door kwam het. dat Raddy. die de rol
van piccolo en hulsknechtje vervulde,
zich dadelijk op zijn gemak voelde, toen
hij Braceway’s kamer binnenstapte.
Zoo Raddy. begon de detective met 1
vriendelijken glimlach. Heb jij niet aan j
eigen land moet
die weten te ver-
n Berlijn hebben
den Oceaan zijn
eigen mooie land
Geniet van zijn
jlonde duinen en
zijn deftig oud-
denkt, dat George Withers op den man
met den baard lijkt en hoewel hij mij
een beschrijving gaf, die precies bij Mor
ley paste, kijkt hij hem goed aan en ont
kent nadrukkelijk, dat Morley ook maar
in de verte op dien vermomden kerel
lijkt.
Maar Abrahamson was niet tevreden
met hetgeen hij had gezien. Vooraan in
het venster van zijn winkel nam hij het
bordje weg. waarop stond: in tien minu
ten terug en hing er een ander voor in
de plaats: dengeheelen dag gesloten. Hij
deed de deur weer op slot en ging heen
in de richting van Casey’s warenhuis.
Hij had zich voorgenomen den gehee-
len namiddag aan detect!ve-werk te wij
den. Het zou hem natuurlijk geld kosten
den winkel een halven dag gesloten te
houden Maar zoo troostte hij zichzelf
ik heb zeventig duizend dollar. Ik mag
waarachtig wel eens een dagje vacantie
i nemen.
Het gratieverzoek afgewezen. „Heil Hitler” waren hun laatste woorden.
Even voor 5 uur gistermiddag zijn te Wee
nen Planetta en Holzweber op de binnen
plaats van de gevangenis door den strop
terechtgesteld. Het gratieverzoek aan den
bondspresident was afgewezen.
Het requisitoir.
Omtrent het requisitoir van dr. Tuppy
wordt het volgende gemeld:
De beide beklaagden, zeide hy, worden
beschuldigd van de ontzettende misdaad
van hoogverraad en een van hen wordt be
schuldigd van de ontzettende misdaad van
moord. Beide beklaagden worden beschul
d.gd van hoogverraad, omdat zy op 25 Juli
iets hebben ondernomen, dat opstand en
een burgeroorlog in hej binnenland ten doel
had, in het bijzonder door bezetting van
de Bondskanseiarij en de daar gepleegde
daden van geweld.
Het OM. gaf een uitvoerige uiteenzet
ting van de gebeurtenissen tot 19 uut des
avonds 25 Juli. Toen de beklaagden zagen,
dat de hulp, die van buiten verwacht was,
was uitgebleven en inzagen, dat hun daad
zonder succes bleef, hebben zy zich over
gegeven en zyn zy gearresteerd. Er is geen
twijfel aan dat de bedoeling burgeroorlog
is geweest. Daar valt niets tegen in te
brengen. Weliswaar verklareh de beklaag
den, dat de regeering legaal hadden
overgenomen en dat de Bondspresident ach
ter hen stond. De beklaagden zyn echter
geen onintelligente mannen en men vraagt
zich dan ook af. hoe zij ook slechts é§n hoogverraad is volkomen bewezen. D1
seconde hebben kunnen daak-ir.dat MH HaagSan ït|n M .ter ff-STOH’.’''SS<
danige onderneming legaal zou zyn. -
Zij kunnen niet gedacht hebben, dat do
Bondspresident zich van hun hulp zou be
dienen, om zich van de regeering te ont
doen. De beide beklaagden hebben bij de
bevolking een leidende rol gespeeld. Holz
weber heeft zonder twyfel, zooals hij zelf
ook toegeeft hy beroept zichyip een on
bekenden leider ,dien hy niet kan of wil
noemen in het Huis zelf een leidende ryl
gespeeld. Wy weten hoeveel dooden in het
land gevallen zyn. Een vonk zou voldoende
geweest zyn «twihin had in Oostenryk
vreemde militairen, vreemd volk én vreem
de machten. Is het hoogverraad niet het
ergste
Daarenboven wordt Planetta nog belast
met de misdaad van moond op den Bonds
kanselier. Planetta heeft het doodelijke
schot gelost. Ook de rapporten der des
kundigen en verklaringen van getuigen heb
ben het bewys geleverd. De voorstelling
van zaken, zooals die door den beklaagde
gegeven wordt, is zoo onmogelyk en onge-
rymd, dat daaraan geen g .oof kan worden
gehecht. De beide beklaagden hebben er
>«et byzonderen klem op gewezén, dat hun
*n zekeren zin vergiffenis téh deel was ge-
allen. Daarvan kan in het geheel geen
Hoe langbr ge op een moeilijkheid
^aart^des te groafter wordt ze.
^aar het Amerikaanscnbewerkt door
J VAN DER SLUYS.
30 Nadruk verboden
Ja. dat is te zeggen, antwoordde hij,
Ik was vroeger lid van een tooneelgezel-
schap. toen ik aan de Unlverslteit van
"ennsylvanlë studeerde. Maar ik wist
niet, dat Withers daarmee op de hoogte
was.
Hij fixeerde Morley niet langer. Hij
had Abrahamson in het oog, die bij de
krantentafel stond bij den hoofdingang.
Ik dacht, dat George het mij had
eezegd, maar ik verdik rrfij zeker. Hebt u
wel eens een valschen baard aan gehad?
De ochtendbladen hadden vermeld, dat
een man, die een bruinen baard en een
gouden tand droeg, verdacht werd we
gens den moord op mevrouw Withers.
Morley had dit alles gelezen en Brace-
way’s vraag verwonderde hem.
Neen, antwoordde hij Ik heb meest
al vrouwenrollen gespeeld.
Abrahamson schudde ontkennend het
hoofd. Het was Braceway duidelijk, dat
hij in Morley geen gelijkenis vond met
den man, die vermomd jsijn winkel bin- I
hen gekomen was. 4
Braceway drong bij Morley niet op
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.26, per week 17 cent, met Zondagsblad
per kwarMal 2.90, per week 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
Franc JijreT post per kwartaal ^.15, met Zondagsblad ƒ8.80.
Aljónnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA,
bij ónza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zyn dagelijks geopend van 96 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2746. Postrekening 48400.
keer de rol gespeeld heb van een man,
die een baard droeg in een stuk, dat op
gevoerd werd door mijn universiteits-
tooneelclub Maar ik kan er mij niet ge
noeg van herinneren om mijzelf te kun
nen uitgeven voor een deskundige op het
gebied van vermommingen.
Hoogachtend,
HENRY MORLEY."
Hij ging naar de portiersloge, waar hij
net briefje voor den detective achterliet.
Ik ben een dwaas, dacht hij, terwijl
hij naar de deur ging en naar het ver
keer op straat ktëek. Ik geloof, dat ik
maar naar een advocaat zal gaan. Och,
wat gééft het ook? Hij zal mij een hoop
vragen stellen, en... Hij rilde en keelde
mismoedig naar de hall terug. Dek
sels! dacht hij somber. Ik zal naar Was-
hington terug moeten! Ik moet! Daarna
kan ik denken denken!
Maar hij meende, dat hij niet kon I
gaan, eer de commissaris van politie per
missie had gegeven. Als hij een advocaat
geraadpleegd had, zou hij tot een andere
conclusie gekomen zijn. Maar nu bleef hij
maar, waar hij was, terwijl zijn gedach
ten hoe langer hoe verwarder werden:
hij at niets en zijn zenuwen raakten hoe J
langer hoe meet van streek. Boven was
Braceway bezig het net te versterken,
dat hij om Henry Morley heen had ge-
weven.
Ik had gelijk. En hij overdacht nog
eens, wat hij van Abrahamson had ge
hoord. Het is nog altijd Morley. Die
pandhuisbaas Is er heelemaal naast. Hij
fiOlIBSCHE COURANT
heid en het tot nog‘ito
van beklaagde geldeè.
De verdediging diende het verzoek om
gratie in.
De iaatsté woorden dér terecht-
gestelden.
Daarna werd den beklaagden gelegenheid
gegeven voor het laatste woord. Planetta
zeide daarby: „Ik beh geen moordenaar, ik
wilde dr. Dollfuss niet dooden; ik vraag
mevrouw Dollfuss vergiffenis".
Holzweber verklaarde, dat hij onschuldig
was aan den dood van Dollfuss. Hy zeide:
„Wy meenden, dat Rintelen met de bonds-
kanselary tot overeenstemming zou komen,
toen wy binnendrongen. Dat was den vori
gen dag gezegd. Ik kan nog slechts dit zeg
gen; ik heb gehandeld in het belang van
myn vaderland. Ik zie een rechtvaardige
boetedoening tegemoet".
Hun laatste
Hitler”.
Omtrent de terechtstelling van Dollfuss’
moordenaars Holzweber en Planetta wordt
officieel medegedeeld, dat Holzweber, die
het eerst werd terechtgesteld, toen hem
werd medegedeeld dat het verzoek om gra
tie was Afgewezen, uitriep: „Ik sterf voor
Duitschland! Heil Hitler!” Ook Planetta
nep tot het laatste moment voor de rc-
lechtstelling: ..Heil Hitler!" Beiden hadden
om geestelyken bystand verzocht en spra
ken geruimen tijd met de geestelyken.
De laatste woorden van Dollfuss.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldde gis
teren uit Weenen nog: De geheele politieke
belangstelling is thans geconcentreerd op
het groote proces tegen de Putchisten. In
het middelpunt de»*- disebssie staan de
woorden, welke de stervende kanselier tot
minister Fey gericht heeft: „Geen bloed
vergieten; dr. Rintelen moet vrede stich
ten”.
Volgens de verklaring van den minister
waren dit de laatste woorden van den kan
selier. Op dit oogenblik begon dr. Dollfuss
reeds zeer zwak te worden.
De Weensche bladen mochten weliswaar
de laatste woorden, welke de kanselier ge
sproken heeft, slechts weergeven in de le
zmg van het officieele nieuwsbureau, lui
dend: „Geen bloed vergieten; er moet vrede
gesloten worden".
Het terugzien van mevrouw Dollfuss
en haar kinderen.
Het was in Riccione in het kleine station
een ontroerend tooneel, toen mevrouw Doll-
fuss terugkeerde. De kinderen haalden haar
af met de dienstbode en het was duidelyk,
dat hun by deze gelegenheid het nieuws
over hun vader werd medegedeeld. Eva, 5V»
jaar oud, snikte en de kleine jongen huild
Mevrouw Dollfuss kuste de kinderen, ter-
wyl de tranen langs haar wangen diepen
en omhelsde Signora Mussolini, die even
tens weende. Op een afstand bevonden zich
officieele vertegenwoordigers en de burge
meester, allen met tranen in de oogen.
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring
15 regels 1.&5, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagmimmer 25
byslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels ƒ2.25 elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeel gereduceerden
prijs. Groote letters en n»nden worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tvsschenkomst Van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zyn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
sprake zyn. In de geheele wereld bestaat
geen wet, die een dergelyke vergiffenis
mogelyk zou maken. Door onzalige daden
van geweld is den minister de belofte afge
perst van vryen aftocht. En zou deze be
lofte moreele beteekenis en kracht hebben
Hierop eischte het O.M. voor beide be
klaagden het schuldig uit te spreken.
Het pleidooi der verdedigers.
Omtrent het pleidooi jder verdediger-
werd gisteren uit Weenen nog gemeld:
De verdediger van Holzweber, Ruehrer,
zeide o.a.: „Er.zijn in Oostenryk twee groe
pen, waarvan de een opkomt voor de onaf
hankelijkheid van Oostenrijk, terwijl de an
dere een aansluiting wil met het Duitsche
ryk en het Duitsche volk. Degenen, die op
komen voor deze aansluitingj houden niet
minder van hun vaderland dan de verdedi
gers der onafhankelijkheid. (Hier werd de
verdediger tot de orde geroepen). De beide
aangeklaagden zyn als Schlageter in
Duitschland, die den offerdood voor het
Duitsche volk is gestorven. (De advocaat
werd hier opnieuw tot de orde geroepen).
De verdediger beriep zich verder op het
toegezegde vrygeleide en op den wensch
van Dollfuss, dat zoo weinig mogelijk blo* -1
zou worden vergoten.
De motivoering van het vonnis.
In de motiveering van het vonnis tegen
Planetta en Holzweber heet het o.a.:
Het den beklaagden ten laste gelegde
is volkomen bewezen. De be
by de actie tegen Bondskanselier Dollfuss
betrokken geweest lp* «yn en Dollfuss ver
moord te hebben en het is hun bekend gei
weest, dat de regeering ten val gebracht
zou worden.
Er zyn in het geheel 160 personen fn het
gebouw binnengedrongen, zoodat alle ken
merken van oproer en opstand aanwezig
zijn. Beide beklaagden moesten als rad
draaiers beschouwd worden.
Wat de den beklaagde Planetta ten laste
gelegden moord aangaat, heeft hy zelf be
kend. Het voornemen om te dooden blijkt
uit de gebeurtenis zelf, het gebruik van een
volkomen doodelyk wapen en het schot van
ganscè naby. Het hof heeft daarom de be
doeling om te dooden als bewezen be
schouwd.
ALs bezwarende omstandigheden bij Pla
netta moeten gelden de misdaad van hoog
verraad, he^ lossen van twee-schoten en
het belang der persoonlijkheid van den ge
troffene, die als de vertegenwoordiger van
het geheele vaderland beschouwd is.
Verzachtende omstandigheden heeft hij
met kunnen aanvoeren.
By Holzweber moet ook op zeer ver
zwarende punten gewezen worden. Als ver
zachtende omstandigheid kan de oprecht-
verdere inlichtingen aan.
Dan kunt u me niet helpen, lachte
hij welgemoed. Vrouwen dragen geen
baarden. I
Hij stond op met een terloopsche op
merking over het warme weer en ging
naar de lessenaar van\den boekhouder.
Hij dacht: hij heeft gelogen. Ieder aca
demisch jaarboekje bevat de rolverdee-
ling van de uitvoering van het studen-
tentooneelgezelschap. Ik zal naar Phila
delphia telegrafeeren
Hij zocht den directeur van het Bre-
vord Hotel op en vroeg:
Waar is de piccolo, die verleden
Maandagavond dienst had, meneer Kee
ne?
Hij is op het oogenblik in het hotel.
Hij heet Raddy.
Wilt u hem naar mijn kamer stu
ren?
Braceway stapte de lift binnen. Vijf
minuten, nadat hij verdwenen was. ging
Morley naar de schrijfkamer. Zijn hand
beefde, toen hij een pen opnam. Hij
schreef twee of drie regels op verschil
lende velletjes papier, de een na den an
der. maar verscheurde ze allemaal.
Het briefje, dat hij ten slotte gereed
kreeg, deed hij In een enveloppe en adres
seerde deze aan Braceway. Het luidde
als volgt:
„Geachte heer Braceway
Toen u mij over de vermomming vroeg
dacht Ik aan iets anders en ik begreep I
niet precies, wat u zei of wat u wenschte
te weten. Ik herinner mij nu, dat ik een
BUITENLANDSCH NIEUWS.
BELGIë.
Otto van Habsburg naar Italië?
Naar te Brussel verluidt, zou aartshev
tog Otto van Habsburg, de Oostenrijkscl:
troonpretendent, voornemens zyn .i et zijii
moeder, ex-keizerin Zita, aan het einde -i
deze week naar Italië te gaan.
den politiechef verteld, dat je den heelen
Maandagavond wakker bent geweest en
je niets anders gedaan-hebt dan meneer
Morley zijn bagage naar boven te dra
gen?
Ja meneer en dat was de waarheid
niks als de waarheid.
Braceway haalde een nieuwe papieren
dollar uit zijn zag, die hij op zijn knie
uitstreek.
Luister eens goed, Raddy. zei hij
ernstig. Meneer Keene heeft je jnlst ge-
1 gezed, dat hij je niet weg wou sturen,
zelfs al was je Maandagavond ook in
slaap gevallen. Je hebt heelemaal niets
te vreezen en je krijgt dezen dollar, zoo-
dra je mij naar waarheid verteld hebt,
wat je gezien hebt op Maandagavond.
Als je het mij niet zegt dan laat ik je
arresteeren.
Raddy's oogen werden groot van schrik
toen hij het woord „arresteeren" hoorde
Gerust, meneer, u zult geen reden
hebben om mij te laten arresteeren, hee-
lemaal geen reden. U weet, hoe het is.
baas. Wij. negers, hebben de gewoonte
om gauw in te dutten. Er is geen één
i de Stad hier’ dIe dlen heelen
1 T7!^Itfla8avoncl en een stuk van den
wakker gebleven zou zijn klaar
I wwgtf&r
I Denk eens na. Probeer je eens te
herinneren, sliep je al v0ór middernacht?
Nee, meneer.
Heelemaal niet?
Raddy aarzelde.
Tauschitz weder gezant te Berlijn.
Officieel wordt uit Weenen medegedeeld-
Bondskanselier dr. Schuschnigg heeft
gisteren den onderstaatssecretaris van Bui
tenlandsche Zaken ingenieur Tauschitz
ontvartgen en hem medegedeeld, het met li.t
oog op de algemeene situatüé wenschelijk
te achten, dat hy zich opnitHw met de lei-
ding van het Oostenryksch^gezantschap te
Berlyn belast. Onderstaatssecretaris Tau
schitz verklaarde, zich op dezelfde loya'e
wyze ter beschikking te zullen stellen, als
hij dit ten aanzien van th^ns wijlen bonds
kanselier Dollfuis had gedaan.
Na overdracht van zijn functies aan den
nieuwbenoemden minister van Buitenland-
sche Zaken, BergerWaldenegg, zal ingj-
nieur Tauschitz reeds in de eerstkomende
dagen naar Berlyn terugkeeren en zich
weer met de zaken van het gezantschap be
lasten.
Vrijlating van sociaal-democratenT
Beslissing ligt bij Schuschnigg.
Te Weenen verwacht men, volgens den
corr. vaijpiPt Handelsblad, ieder oogenblik
ontslag uit de gevangenis van de volgende
socialistische leiders, die daar sedert den
Februari-opstand zaten: X
Allereerst de vroegere burgemeesw van
Weenen en eerste president der Oostenryk-
sche republiek Seitz. Verder Danneberg,
Helmer, generaal Körner (de bevelhebber
van den Schutzbund), majoor Eifler, Haupt
mann Löw, alsmede de afgevaardigden
mevr. Proft en Postranetzky. De Staatsan-
walt heeft aan den minister van justitie een
rapport uitgebracht waarin hij a'andringt
oj. deze in vrijheid as telling. De beslissing
ligt bij kanaelier «dlMdmlgr ln b®slaf 8™?™™
oogenblik tevens minister van justitie is.
Men rekent op een spoedige vrylating van
deze sociaal-democratische ambtenaren,
waardoor de laatste bekende socialisten in
vryheid gesteld zu’len zyn.
woorden„Heil
