I MAAREN Een Regrentendagboek uit de 18e eeuw. H0NIG S BOUILLONBLOKJES thans 6 voor l®cL pelfleduMsch£%ndfiasta Veilige en Economische WU EISCHEN fRISSCME LUCHTEN ZON IN DEN VORM VAN RADION Duur betaald, Nederlandsche Reisweek 20—27 Augustus. Tips voor trips WlJDSTR fkoUDA PARfLMEPIËn BIJCLTERIEM Voor de Vrouw. XCII. „26 february 1786 Gamer „Bailliu en Schepene Verryst en dek- „ker geven te kenne dat zy gehoord had- „de dat de Inenting plaats ftadde in deese „Stad en wel aan t huys van ie Burge meester Toulon „versogte dat Heeren Burgtmeesteren „haar gedagte lieten gaan om zulx te „beletten en Extra Ordinaris Magistraat „(een buitengewone zitting van de Ma gistraat) te belegge „t zelve vastgesteld op aanstaande „dingsdag en de 2 Stads Doceoren te „ontbieden met versoek om te perseve- „reere (bedoeld is: op te houden) met „dit werk, en by haar (door hen) aan genomen Van der Hoeve had een bijzondere voor liefde voor vreemde woorden zonder ze ech ter altijd zelf te begrijpen. Dit had wel eens ten gevolge, dat hij precies het omgekeerde opschreef van hetgeen hy bedoelde. Naar de letter van de aanteekening; moesten de „2 Stads Doctoren" met inenten doorgaan; van der Hoeve bedoelcfè echter, dat zy er mee moesten ophouden. Zooals uit het bovenstaande blijkt, ver bonden de beide stadsdokters zich voorloo pt met inenten op.te houden. In het kamerboek staat hiervan niets ver meld; eerst later wordt in de officiëele stukken de vraag behandeld, of de stads- regeering de inenting al dan niet zal toe staan. 4 jlJLI Burgemeester van der Hoeve geeft ken nis dat syn Edele (hy) de Werff Sergeant van Onderwater had laten roepen om met hem te Spreeke over t uybhange van de Vlag dog dat reeds zulx ingehaald was op Ordre (hevel) van den Bailliu bedankt Deze korte aanteekening brengt een bont en romantisch tafereel voor oogen: Een herberg, waar de vlag uithangt en waar vóór onder de luifel vroolyke soldaten zit ten, gekleed in zwierige uniformen. Vóór best en laat zich door die kritiek er toe brengen om in te grijpen. Dat is in den regel fout, want het goede wordt dan be stempeld tot iets verkeerds; de grenzen zyn meestal niet te trekken en het wordt er in totaal niet beter op. Meestal werkt die overheidsbemoeiing niets uit óf werkt ze in verkeerde richting. By het baden, by de radio, by het dan sen, by de bioscopen, overal is het ingrijpen der overheid stuntelig geweest. Op het oogenblik houden ,de criticasters zich weer druk bezig met de kleeding dei menschen. Profeten voorspellen dat bin- nen korten tijd de kleedij van het gansdie vrouwelijk geslacht een zeer ingrijpende verandering zal ondergaan, doordat de rok zal verdwijnen en zal plaats maken voor de pantalon. Reeds zyn de vrouwen over de scrupules van het nieuwe heen en in derdaad verschijnt de gesplitste rok, die uit twee zeer wijde pijpen bestaat, waar door het karakter van den rok nog voor een deel wordt behouden, hoe langer hoe meer in het openbaar. Het zomer-costuum is reeds verder gegaan. Ook hier zien wy weer het proces dat een 9eel van het publiek tot excessen vervalt en de juiste maat niet weet te houden. Vandaar de kritiek die weer roept om tusschenkomst der overheid. In derdaad liet deze zich hier en daar al weer verleiden tot het nemen van maatregelen. Dat hierdoor het nieuwe eigenlijk wordt be vorderd, weten wy alle. Het is te hopen dat in de groote steden de overheid zich op dit punt nu eens af zijdig zal houden. Laat men dit nieuwe zich rustig ontwikkelen, dan vindt het na eeni- gen tijd zyn normale grenzen en past het zich aan. Regeeren is vooruitzien, heet het altijd prachtig, maar men moet verder voor uit zien dan het heden. Daarbij kan de er varing op ander gebied verworven, in de eerste plaats leiding geven. HAGENAAR. hen staan de kannen met schuimend bier. De soldaten zingen; alles is zon en vreug de. Een tamboer loopt heen en weer en slaat van tyd tot tyd een roffel. Vóór de herberg een aantal nieuwsgierige burgers, die met uitgerekte halzen dit schilderij van kleurrijke pret beschouwen. De werfser- geant noodigt de jonge kerels onder de toe schouwers uit bij zyn mannen te komen zit ten en met hen te drinken en te klinken. Enkelen onder hen kunnen de verzoeking niet weerstaan en zetten zioh neer by de soldaten, die hun vertellen van roemrijke veldtochten en amoureuze avonturen in vreemde landen. En onderwijl stroomt het bier, totdat de handteekening of het kruisje is gezet Het Goudsche stadsbestuur kon de wer ving niet verbieden; soldaten moesten er zyn. Toch zagen de regeerende heeren niet graag, dat de Goudsche poorterszonen zich als vrijwilligers lieten aanwerven. Vandaar dat ze de werfsergeanten niet in alle op zichten hun gang lieten gaan en bijvoor beeld het u.thangen van de vlag verboden. Dat zy hierover gelijk dachten, blykt wel hieruit, dat, terwijl de president-burgemees ter van der Hoeve den werfsergeant van het regiment Onderwater terzake van het uit hangen van de vlag by zich had ontboden, de baljuw intusschen die vlag al had laten De Goudsche regeerders hadden weinig gevoel voor romantiek, want burgemeester van der Hoeve werd voor zijn optreden nog afzonderlijk bedankt. „27 february ontvangen een request „van Paddenburg, Meurs en van Geelen „om te presenteeren aan de Vroedschap „wegens de canonne Zes en twintig dagen nadat de Magi straat op het rekest van een groep burgers tot oprichting van een „Corps Arteleristen" afwijzend had beschikt, brachten een drie tal vertegenwoordigers van die groep dit rekest by den president-burgemeester terug, nu met het verzoek het aan de vroedschap te willen doorgeven. De heeren zochten het hoogerop. „28 february Vroedschap „Rapport van de vergadering [.-an de „Staten van (Holland] van 15 tot 25 fe bruary „D Heeren Metelercamp Tylinge Hoo- „ve en Verryst gevraagt na t rapport „van Amsterdam, en de aantekening „van Gouda t geen de Pensionaris ades- „sein dessein opzettelijk) verswe- „gen heeft rakende (betreffende) de „Rotterdamsche Commissie om meerdere „magt, de Pensionaris geen voldoende „antiwoofd kunnende geeve, heeft de eer- „ste Heer Significant (op zeer duidelijke „wyze) Zyn Edele de waarheid gesegt „met belofte (onder dreigement) van „het in Druk gemeen te maken „Verryst daar nog by gevoegd ver bod pasquille Deze aanteekening vordert een eenigszins uitvoerige toelichting. In het vorige jaar waren er in Rotterdam oranjerelletjes ge weest, waarbij Kaat Mossel een groote rol had gespeeld. De wijze, waarop aan die rel letjes een einde was gemaakt, had niet de instemming gehad van de Rotterdamsche patriotten en deze hadden zich by rekest tot de Staten van Holland gewend om be scherming. Maar ook het dagelyksch be stuur van Rotterdam, dat geen kans zag a de in ziahzelf verdeelde schutterij de te handhaven, had by de Staten op gewapende hulp aangedrongen. De Staten gaven noch aari de wenschen van de pa triotten, noch aan die van de regeering van Rotterdam gehoor, maar maakten de zaak aanhangig by het Groot Besogne (com missie uit de Staten). Het Rotterdamsche stadsbestuur, dat begreep, dat op deze wyze de patriotten de baas zouden worden, be noemde nu in allerijl zelf een commissie, die met de patriottische rekwestranten zou onderhandelen; de patriotten echter wei gerden .Daarop zonden de Staten een com missie van vyf personen en verzochten den prins in Rotterdam een troepenafdeeling ie leggen, die onder de bevelen zou komen te staan van de commissarissen en de burge- meesteren gezamenlijk. Hoewel Rotterdam h.ertegen protesteerde, kwamen twee eska drons gardes en een bataljon voetvolk in de stad. Kort daarop hielden de commissa rissen met groote praal hun intocht. Een groot aantal personen werd gehoord en deels in hechtenis gehouden, onder anderen Kaat Mossel. De Rotterdamsche schepen bank, die de deelnemers aan de opstoot jes moest berechten, was echter weinig vervolgziek. Dit was niet naar den zin van de Commissie, die daarom verzocht zelf met rechterlijke macht te worden bekleed. Zoo ver kwam het niet; de rechtspraak bleef aan de schepenbank, maar de .commissaris sen zouden de zittingen bijwonen met advi- seerende stem en met de macht om elk von nis op te houden en er de Staten over te raadplegen. De stad Amsterdam, zelf tuk op haar zelfstandigheid, was het met dezen maatregel in het geheel niet eens; zy acht te het een gevaarlijk voorbeeld om de eigen burgers van een stad voor een vreemde commissie te dagpn. Wel wenschte Amster dam, dat de relletjesmakers ineens voor het Hof van Holland zouden worden gebracht. "Gouda had zich echter voor de regeling ver klaard, waarbij de commissarissen een ad- viseerende stem verkregen en tegen het voorstel van Amsterdam een „aanteeke ning" gedaan. Van ^1 deze gebeurtenissen was in de Goudsche vroedschap officieel niets bekend geworden. Dit was geheel in strijd met de bestaande stedelijke rechtsverhoudingen. De Goudsche afgevaardigden hadden bij monde van den pensionaris in de eerste plaats verslag moeten uitbrengen „raken de de Rotterdamsche Commissie om meer der magt" en vervolgens eveneens van het Amsterdamsche rapport mededeeling moe ten doen. Daarna hadden zy aan de vroed schap moeten verzoeken, hoe hun houding had moeten zyn ten aanzien van die Rot terdamsche commissie en het Amsterdam sche rapport. In plaats hiervan hadden zij zich op hun eigen houtje tegen het Amster damsche rapport gekeerd en ten slotte aan de Rotterdamsche commissie „meerder magt" toegekend. De vroedschap was hier over uit den aard der zaak zeer verbolgen. Haar woordvoerders richtten zich vooral tegen den pensionaris. Dit was logisch. Van Wyn was ais zeer bekwaam man ontegen zeggelijk de ziel van de Goudsche afvaar diging naar de S.taten. Maar wat .hy had gedaan, was, niettegenstaande zyn be kwaamheid niet te verdedigen. Behalve de eerzucht, die aah vele niet-verantwoorde- lyke ambtenaren niet vreemd is en die hen er toe brengt om te regeeren inplaats van te zwijgen en te gehoorzamen, speelde by van Wyn ook dtf politiek een groote rol. Van Wijn wiét zich blikbaar niet te ver dedigen, want zyn vijand van der Hoeve constateert met leedvermaak, dat hy „geen voldoende antwoord kon geven" en dat de „eerste Heer", d. i. Metelerkamp, hem „Significant de waarheid gesegt heeft met belofte van het in Druk gemeen te maken". Inderdaad heeft Metelerkamp in 1786 een boekje in twee deelen uitgegeven, waarin hy van zyn gedragingen als „raad in de vroedschap en Oud Schepen der Stad" ver antwoording aflegt. In dit boekje bekriti seert hy de houding van de „Goudsche Ge- deputeerdens" te dezer zake. Een persoon lijke aanval op van Wyn staat er echter niet in. Er was intusschen al weer een jaar verloopen en de pap wordt nooit zoo heet gegeten als ze woedt opgediend. Behalve over de Rotterdamsche commis sie en het Amsterdamsche rapport, werd ook nog gesproken over het „verbod pas quille". De „pasquille" waren de vaak anonieme schotsdfriften, die in grooten ge tale verschenen. Van verschillende zijden wenschte men, dat hiertegen zou worden opgetreden. Ook in de Goudsche vroedschap kwam deze zaak ter sprake. Na „ampele deliberatie (uitvoerige beraadslagingen)" werd ten slotte besloten de „Goudsche Ge- deputeerdens" naar de volgende Statenver gadering te gelasten en qualificeeren (machtigen) gelyk zy gelast en gequalifi- ceert werden mits dezen (by dezen), alle best mogelyke en geschiktste middelen aan te wenden, ten Eynde de verregaande licen tie (vryheid) der drukpers Zoo veel eenig- sints doenlyk te doen beteugelen en van het verrichte in desen ter eerste (by de eerst volgende) vroedschap te doen het nodige Rapport". Het slot van dit besluit was een min of meer onvriendelijke waarschuwing aan de ,^Gedeputeerdens" om vooral niet te vergeten, dat zy aan hun „Principaalen (lastgevers)" verslag van hun handelingen moesten uitbrengen. „De 4 Plans van redres (herstel) van „dato 15 December 1784 geexamineert „(onderzocht) etc en geapprobeert „(goedgekeurd), en te laten drukke De 4 Plans van redres (herstel)" waren de nieuwe belastingvoorstellen. Nadat deze de magistraat waren gepasseerd, kwamen zij nu in de vroedschap. In deze wijze van behandeling bestaat groote overeenstemming met de tegenwoor dige manier van doen. Immers de magi straat is ten aanzien van de financieele zaken te vergelijken met Burgemeester en Wethouders, de vroedschap met den Ge meenteraad. En evenals nu de Gemeente raad, had toen de vroedschap in alles wat de financiën betrof, het laatste woord. Men kan niet zeggen, dat de vroedschap er gras over had laten groeien. Op 15 De cember 1784 was de commissie met haar „plans" gekomen; op 28 Februari 1785 wa ren deze reeds goedgekeurd. In later tijden heeft het wel eens langer geduurd alvorens het stadsbestuur de mid delen tot dekking van de uitgaven had ge- Wordt vervolgd.) Dr. Mr. J. SMIT (Wordt gedurende het verdere verloop van de maand Augustus niet vervolgd.) Nadruk verboden. f "DOÓS 20 CT- TUBE AO ex 60 CT. "1 UIT DE PERS. Is het wel billijk, dat de een geld naar de spaarbank brengt, terwijl de ander- feitelijk zooveel tekort komt? Deze vraag vonden wij deze week aan geroerd in een „drie-star" in de Stan daard. die in het licht stelt, dat deze kwestie aanleidinggeeft tot héél veel misverstand. „Er moet gespaard worden. Er moet ka pitaal worden gevormd. Zoowel in de be dril ven als door degenen, die daartoe n&g in staat zijn. persoonlijk. Het staat wel vast. dat er thans te weinig kapitdal wordt gevormd, dat ons volksvermogen vermindert, dat wij als natie interen. In vele bedrijven smelten reserves weg. Verliezen worden uit vermogen ge dekt. De hooge belastingen belemmeren mede de kapitaalvorming. En daartegenover staat het feit, dat ons volk in aantal groeit. Elk jaar komen plusminus 35.000 personen om nieuwe ar beidsgelegenheid vragen. Waar moet het heen. indien de kapitaalvorming met dien volksgroei geen gelijken tred houdt. Indien wij zelfs voortgaan met de in- belegging van Uw Kas- en Spaargelden. Spaarbank8 GEMEENTE Giro-, Stortings-) an Ophaaldienst) 2,62 1 ÜUUYYE Z UUUDA. tering? Dan wordt immers de werkloos heid voortdurend grooter. De beteekenis van de kapitaalvorming wordt altoos hog te weinig verstaan. Van daar ook. dat men zoo gemakkelijk spreekt over verhooging van de belastin gen. over een hefiing ineens van üe ver mogens, notabene in een tijd waarin reeds ingeteerd wordt! Machines verslijten, huizen en andere gebouwen moeten op een bepaald oogen blik door nieuwe vervangen worden. Reeds met het oog daarop moet er gere serveerd. moet er gespaard worden. Maar er is meer. Hoe zal men de werk verruiming tot stand brengen, indien er niet gespaard wordt? Wil men wegen aanleggen, bruggen bouwen, kanalen gra ven, de inpoldering van de Zuiderzee voortzetten, zonder kapitaalvorming? Door de besparingen wordt de uitvoe ring van dergelijke werken mogelijk. Daardoor alleen kunnen ook nieuwe in dustrieën opgericht worden, waaraan wij in verband met onze bevolkingsuitbrei ding zoo groote behoefte hebben. Wie spaart, wie medewerkt aan de ka pitaalvorming is voor onze volks toekomst in menig opzicht nuttiger dan wie al hetgeen hij verdient onmiddelijk ver teert. Hij maakt, dat het totaal verbruik van ons volk in de toekomst grooter kan worden, althans gelet op de tegen woordige omstandigheden niet al te zeer beperkt zal moeten worden. Wie een wat/ruimer inkomen geheel voor zijn genoégen verbruikt, verzaakt zelfs een socialen plicht." Het artikel in de Standaard trok reeds de aandacht van het chr.-historisch dag blad De Nederlander, dat zich de moeite getroostte om er N. G. Plerson op na te slaan. Plerson die immers geschre ven heeft over de misvatting van hen, die meenen dat uit algemeen maatschap pelijk oogpunt „verteren" beter is dan beleggen, omdat het eerste het geld on der de menschen brengt. Pierson betoogt dat beleggen het geld evenzeer onder de menschen brengt, wijl voor de belegde bedragen óók goederen worden aange kocht en wel goederen van meer duur- zamen aard. „Het verschil tusschen dengeen die verteert en dengeen die oplegt is niet hierin gelagen, dat de eerste zijn geld besteedt, de tweede niet; het ligt alleen ln de soort en de bestemming der goe deren. die beiden zich aanschaffen. Wij merken dit gewoonlijk niet op. omdat kapitaalvorming in vele gevallen slechts aankoop yan effecten tot onmiddellijk gevolg heeft; wij moeten echter bij dit onmiddellijk gevolg niet blijven staan, maar ons afvragen vrat er geschiedt met het kapitaal, dat fat aankoop der effec ten Wordt gebezigd Iemand heeft /lO.OflO opgelegd en hij koopt daarvoor Neder- landsche staatsschuld. Nu zijn 10.000 in handen gekomen van een persoon, die vroeger staatsschuld bezat, en deze per soon zal dat kapitaal niet ongebruikt laten. Koopt hij er andere fondsen voor, dui wordt een dérde persoon bezitter van net kapitaal; maar hoelang het ook rond- dwale op de fondsenmarkt. ten slotte moet het daarbuiten een belegging vin- door ANDRé HARDING. Het publiek verafgoodde, de critici waardeerden in prijzende bewoordin gen den grooten violist, die geregeld optrad in de groote steden van Euro pa en Noord-Amerika. Vele gramo- foonplaten schonken genot aan de stille kenners, die 's avonds in hun schemerig verlichte kamer zaten en zich verdiepten in het modieuze spel van den meester. Aandachtig luister den zijn bewonderaars in alle wereld- deelen naar die composities, waaraan Franz Christopher de voorkeur gaf. de werken, die hij tot de kleinste ge luidsnuance doorwerkte en beheersch- te: de vioolconcerten van Beethoven en Tsohaikowsky en de korte, moei lijke, maar zoo aantrekkelijke werken van Sarasate en Paganini. Eenmaal was Franz Christopher als een lange, veel te mageren jongen met dik bruin haar zyn geboorte plaats, een Beiersch bergplaatsje uit getrokken. Met twaalf Mark op zak, een slecht zittend pak en een oude viool was hij de wijde wereld inge trokken en na vijftien jaren van strijd en teleurstellingen was hij er einde lijk gekomen. De kans keerde, toen hij op een avond te Weenen optrad. Hierop volgde een triomftocht door de concertzalen van Europa, een reeks van uitvoerige, enthousiaste critieken in de groote dagbladen. Al spoedig verlangde ook de Nieuwe Wereld hem te hooren en in de schaduw van de wolkenkrabbers, in het lioht van de schijnwerpers werd zijn succes iets ongehoords. Maar hier begon ook het „bedrijf, waar Christopher zoo afkeerig van was. Hier werd hij rijk, hoewel hij vele concerten uitsluitend voor lief dadige doeleinden gaf en uit zijn per^ soonlijk inkomen duizenden weg schonk aan de arme kunstenaars. Wat hem echter meer en meer bedrukte, was de reclame die er met zijn naam gemaakt werd. Onverschillig en eer lijk als hij was, noemde hij dat een „weerzinwekkende rommel". Toch schikte hij zich naar de raadgevingen van zijn manager, die uit dezelfde streek afkomstig was als hij, doch reeds jong naar Amerika gegaan was. De kleine, beweeglijke Bill Tillesen was een menschenkenner en een be trouwbaar compagnon in zaken. Christopher zag heel goed in, dat Bill de koersen der Petroleumaandeelen en de tips, die hij op de renbaan kreeg beter wist te beoordeelen dan de symphonieën der groote meesters. Doch Tillesen hield alle „vervelende zaken gedoe" van hem vandaan ën wanneer hij hem de onvermijdelijke correspondentie ter teekening voor legde, maakte hij daarbij steeds een opmonterend grapje. Franz luisterde dan maar half, wanneer Bill hem een „nieuw idee" uitlegde: hij teekehde, zonder zich teveel te verdiepen in de détails van wat hem werd voorge legd. Zoo gebeurde het, dat hij op zeke ren morgen, toen hy na zijn bad zat te ontbijten op het terras van het ho tel te Philadelphia, hevig schrok van het nieuwste bericht, dat van de over- groote ijver der rapporters. in de kranten was gekomen. Hij las, dat de wereldberoemde violist zijn handen voor 200.000 dollar verzekerd had. Hier was natuurlijk een overdreven beschouwing aan toegevoegd over deze „ongeëvenaarde, smalle, fijnge voelige handen, deze „kostbare in strumenten der natuur", deze „bege nadigde handen" van Christopher. Franz wist niet of het ergernis of schaamte was, die hem het bloed naar het gezicht dreef. Hij herinnerde zich nu wel, dat Bill hem midden onder een droog komiek verhaal een verze keringspolis had laten teekenen. „Je weet nooit wat er gebeurt", had Bill sussend gezegd en Franz had geteekend, denkend, dat het om een gewone levensverzekering ging. Nu werd hij gestraft voor zijn geringe kennis van zaken, zijn vluchtig af doen der dingen. Hoe kwam het, dat hij op dit oogen blik voortdurend moest denken aan de bleeke, armelijke figuur van zijn moeder, aan het armoedig ouderlijk huis, waar hij eenmaal tusschen zes broertjes en zusjes zat te lepelen uit een gemeenschappelijke schotel. 200.000 dollar voor zijn handen Franz bekeek zijn vingers. Ja, zij wa ren inderdaad gevoelig en edel van lijn, doch het was zondig om met dit Godsgeschenk te coquettt»eren was een tarten van het noodlot, offi op die maniér reclame te maken. Bill Tillesen lachte onbezorgd, toen Christopher hem vlak voor zijn op treden in de groote concertzaal van Philadelphia met verwijten over laadde. „Je bent een groot kunstenaar, maar je kent de wereld niet. Ki) eens naar buiten naar de lichtreca- mes, dat schreeuwen en dringen!^ moet huilen met de wolven in bosch Maar Christopher kon zich nie vrijmaken van de onrust, die he® sinds dien morgen achtervolgde. M kon het hooren aan zijn spel. Hij ver' wierf slechts een succes d'estime en toen hjj de volgende dagen te Bosto en Washington speelde, waagden kele critici zelfs te zinspelen op „tijdelijke crisis in de ontwik^ i van den meester", op „niet geaBF ri^^He^aT in handen komen van een fabrikant, die er een weratuig voorbaat aken van een grondeigenaar, die Tiet "anwendt tot verbetering van zijn land. 1 nu het geld niet onder de menschen n? Waarom zou de welvaart meer "haat worden door aankoop vai> spijzen oor een feest dan door aankoop van een stoommachine? Waarom meer door het bestellen van fraaie kleederen dan door hPt bouwen van een schuur? De spijzen zullen morgen verbruikt, de kleederen edig versleten of uit de mode zijn; maar de stoommachine en de schuur zul len nog jaren lang Kapitaaldienst bewij zen en daardoor iets bijdragen tot ver laging van den rentestand." Wie spaart zoo concludeert de Ne derlander uit het aangehaalde cltaal van pierson koopt dus feitelijk goederen, roductiever goederen dan wie het geld uitgeeft voor luxe kleeren, maaltijden, of andere één-dags-behoeften. Gemeentefondsbelasting. üver lb54—'36 in de gemeente met meer dan 20.0UÜ inwoners. De belastingdruk wordt nog steeds zwaarder. In het laatste nummer van 't maand- schrtlt van het centraal bureau voor de statistiek zijn gegevens gepubllceerl be treffende de gemeentefondsbelasting over i934__tó in de 4t> gemeenten met meer dan aü.UJO inwoners, waarbij een verge lijking wordt gemaakt met de belasting jaren 1931'32, 1932'33 en 1933—'34. Uit deze gegevens blijkt, dat als gevolg van de steeds voortdurende economische cri sis de belastingdruk van Jaar tot jaar zwaarder wordt Het aantal gemeenteh (hieronder ook in het vervolg te verstaan gemeenten met meer dan üo.uuu inwoners) met een progressief aantaf opcenten is gedaatd van 10 over .1931'32 (Alkmaar, Almelo, Eindhoven, Enschedé, Groningen, Haar lem, Hengelo. Lonneker, Roosendaal en Nispen en Venlo) tot 5 over 1932—'33 (Al melo, Enschede en Venlo). terwijl over 1933—'34 en 1934'35 geen enkele gemeen te een progressief tarief heeft. üver 1931'32 waren er sledhts twee gemeenten (Rheden en Tilburg), welke v het zonder opcenten konden stellen, doch reeds het volgende jaar zijn ln genoem de gemeenten opcenten geheven tot een getal van resp. 50 en 43, terwijl later nog maals een verhooging noodig bleek. Het aantal gemeenten m,et W» en meer opcen ten steeg over de Jaren 1931—'32 tot en met 1934'3o van lö tot resp. 25, 34 en 58. Dat wil dus zeggen, dat thans slechts 8 gemeenten minder dan 80 opcenten hef len (Amsterdam ie klasse met iuu en 3e kl. met bi opcenten, Bussum bi, s-Gra- venha«e 65, Haarlem 58, Den Helder Leeuwarden 70, Utrecht 67 en Zeist 46) Niet minder dan i« gemeenten hellen het volle getal van luu opcenten, waar nog bijkomt, dat li dezer gemeenten zich bovendien moesten xangschikken ln de 3e klasse (Ede. Emmen, Haarlemmermeer, Helmond, Hengelo. Nijmegen, Roosendaal en Nispen. Rotterdam gea Veisen.VIaar dingen en Vlissingen). In de laatste po sltie verkeert Zeist met 46 opc. bij rang schikking in de le klasse. Het aantal gemeenten der le kli daalde van 35 tot resp. 27, au en io (Alk maar. Arnhem, Bussum, 's-Gravenhage, Heerlen. Leeuwarden, Rheden, Utrecht, Venlo en Zeist), daarentegen is het i tal gemeenten der 2e klasse gestegen van 9 tot resp. 14, 18 en 20 en dat der 3e kl. van 2 tot resp. 6, 8 en 16. Zoo goed als alle gemeenten moesten van Jaar tot jaar den belastingdruk ver zwaren. Slechts 3 gemeenten konden den druk van 1931—'32 handhaven (Zwolle 2e kl. met 80 opc., Kerkrade 2e kl. met au opc. en Emmen met eeft max. druk van af het begin 3e kl. met 100 opc.) Verla ging van den druk was nergens mogelijk. Voor Amsterdam bedroeg de stijging van ie en 2e kl. met resp. 38 en 26 opc. ln 1931—'32 tot resp. le en Üe kl. met 74 en 60 opc., 1 en 2 met 78 en 62 en 2 en 3 met loo én 67voor 's-Gravenhage "Van ie kl. met 6 opc. tot resp. 1 met 6, met 46 en met 65; voor Rotterdam van ie kl. met 60 opc., tot resp. 1 met 80, 2 met 85 en en 3 met ïoo en 80 en 100 (de op l Mei 1934 aan Rotterdam toegevoegde gemeëh- ten en deelen van gemeenten zijn ln de 5e kl. gerangschikt met 00 en ïoo opc.). Zooals wy reeds eerder berichtten, wordt van 20 t/m 27 Augustus 1934 voor de eer ste maal een Nederlandsche Reiswyk geor ganiseerd. Een week waarin overal in Ne derland belangrijke reducties worden ge geven op reizen, logeeren ep uitgaan. Een week waarin wy iedereen opwekken eens kennis te nemen van de veelzijdige schoon heid van eigen lgd. Tot dat doel willen wy van tyd tot tijd enkele tips geven, hoe men van de reducties gebruik makende, het eigen mooie land kan leeren kennen. Hieronder laten wy enkele mogelijkheden voor uitstapjes volgen. Wy vestigen er uit drukkelijk de aandacht op, dat dit slechts enkele voorbeelden zyn uit honderden mo gelijkheden die iedereen voor zichzelf kan opmaken en uitbreiden. 1. Maastricht en Zuid-Limburg. le dag: Per vacantiekaart naar Maas tricht. Per autocar 's avonds rondrit door deze monumentenstad, bisschopszetel van de 4e9e eeuw. dag: Drielandentocht. Autotocht door Zuid-Limburg. i dag: Bezoek aan de onderaardsch^ gangen van den St. Pietersberg met Mu seum. Per vacantiekaart terug. (Enkele prijzen: Vacantiekaart vanaf elke willekeurige plaats in Nederland naar Maastricht retour, kost in de Reisweek Ille klasse 6. Autotocht Maastricht by avond 0.50. Drielanden autotocht, duur ongeveer uur 1.37%. Deze pryzen gelden uitsluitend voor hou ders van Reisweek-legitimatiebewyzen). 2. Acht dagen kris-kras door Nederland. le dag: Met) een 8-daagsch abonnement naar Utrecht. (Prys Ille klasse 11.50). 's Middags autorondrit door het schoonste gedeelte van de provincie Utrecht (Soes- terberg-Pyramide v. Austerlitz). Prys 0.75. 2e dag: Naar Maastricht. Avondrit door deze oude stad 0.50). 3e dag: Vanuitj Maastricht groote auto tocht door Zuid-Liraburg. (Duur van den tocht ongeveer 6 uur), 1.37%). 4e dag: Naar Nijmegen. Autorondrit door de schoone omgeving van Nijmegen. (Duur van den tocht ongeveer 6% uur), 1.25). 5e dag: Naar Apeldoorn. Dagautotocht door het schoonste gedeelte van Twente (bosch, heide en vergezichten). (Duur van den tocht ongeveer 9 uur), 3.63, waarin begrepen warme lunch, thee, entrée's en fooien). 6e dag: Van Apeldoorn naar Boekelo. Be zoek aan Bad Boekelo, „de zee op de heide". (20% reductie op entrée's en zwemmen). 7e dag: P,er trein naar Leeuwarden. 8e dag. Vanuit Leeuwarden over den af sluitdijk terug. Autobusdienst Leeuwarden- Alkmaar 1.50. (De zeer sterk gereduceerde pryzen van bovengenoemde autotochten gelden uitslui tend gedurende de'Reisweek en alléén voor houders van legitimatiebewijzen. De prijs van het acht-daagsche abonnement ad 11.50 is buitengewoon laag, wanneer men bedenkt, dat men daarmede het geheele land kan doo rreizen zooveel en zoovaak men wil). 3. Een week naar het strand van Schouweo-Duiveland. Heen: Per vacantiekaart naar Rotterdam. Per K.L.M.-vliegtuig naar Haamstede 6.75, in de Reisweek 5.10). Verblijf te Haamstede. (Pension 3.50 p. d. In de Reisweek 3.16 p. d.) Terug: Per KLJd.-vliegtuig naar Vlis singen 4.in de Reisweek 3.Per vacantiekaart naar woonplaats. (Vacantiekaart heen en terug Ille klasse 8.—, in de Reisweek 6. N>B. Men kan natuurlijk heen gaan ook over Vlissir.gen of terug keeren ook over Rotterdam. De Reisweek-reductieg gelden alléén voor houders van legitimatiebewij zen. 4. Enkele ééndaagsche tochten. A. Rondvaart ohi den Pannerdenschen 1 Kop. Over Lek en B(jn van Botterdam naar Arnhem, rond den Pannerdenschen Kop, langs Nijmegen over de Waal terug naar Rotterdam. Bootprijs van Rotterdam en terug f 2.50. (In de Reisweek hierop 10% reductie). B. Zeelandtocht. Vertrek per boot uit Rotterdam naar Wfc- meldinge (Woensdag en Zaterdag). Van Wemeïdinge naar Goes. Van Goes per trein terug. Prjjs bootvaart le klasse 1.75 p. p. (Reductie in de Reisweek hierop van 10%). C. Boot-Autotocht. Per boot van Rotterdam via Krimpen a. d. Lek, Schoonhoven naar Vreeswijk. Bootprijs le klasse 0.05, waarop 25% reductie in de Reisweek. Van Vreeswijk naar Utrecht per autobus. Aankomst Utrecht 12 uur. 's Middags per A.T.O. rondrit van S uur door het schoonste gedeelte van de provincie Utrecht. (Prys autotocht 1.50, waarop 50% re ductie in de Reisweek). Terug per trein. D. Kager en Brasemer Meren. Vanuit den Haag en Leiden. (Tarief 1.— p. p. waarop 20% reduc tie). Een heerlijken dag op Zuid-Hollandsch merengebied. E. Inneming van den Briel. Dagtocht van uit Rotterdam. Naar den Briel met inbegrip van koffie maaltijd, bezoek Raadhuis, Ut. Cathryne- kerk en fundamenten Noordpoort. (Prys 2.25 per persoon, waarop 10% reductie in de Reisweek). Deze tocht gaat iederen Dinsdag en Zon dag. Duur van 9.30 v.m. tot 5 uur n-m- F- Hugo de Groot-toer. Dagtochten vanuit Rotterdam ^naar Slot Loevestein. Bootprys le klasse 1.50, 2e klasse ihierop een reductie van 25% in de Reisweek. 5. K«>nd het IJsselmeer. Met gereduceerd 8-daagsch abonnement 3e klasse 11.50, 2e klasse 16.50. le dag: Naar Amsterdam. Per stoomjacht r.aar Marken en Volendam. (ln de Reis week 1.60). Na terugkomst in Amsterdam r.aar Alkmaar. Logies (10% 2e dag: 'b Morgens vroeg bezoek kaas markt (Vrydag). Per A.T.ü. autocar van Alkmaar over afsiuitdyk naar Harlingen en door per autocar naar Leeuwarden. (Ge wone prys 3.in de Reisweek 1.50). Per trein naar Zwolle. 3e dag: Vanuit Zwolle per boot over het Zwarte water naar Giethoorn. Punteren in Giethoorn. 4e dag: Zwolle-Kampen. Bezoek aan deze oude Hanzestad. Terug naar Zwolle. Per A.T.O.-dienst naar Nuyspeet via IJsselbrug en Klburg. (Reductie' 50% op den prys van j 0.90). 5e dag: Rustig verblyf te Nunspeet, te midden van heerlijke -dennenbosschen. Lo gies te Nunspeet (10 a 15 6e dag: Naar Amersfoort. Bezoek Soes- terberg. Eventueel baden te Bilthoven, „di Biltsche Duinen" (30%). Logies Amers foort (10%>). 7e dag: 's Morgens bezoek aan het oudi stadje, Koppelpoort, Belgenmonument enz. 's Middags naar Hilversum. Bezoek mooie cmgevmg. Omroepgebouwen, Raadhuis. (Logies 10%). 8e dag: Bezoek mooie omgeving Hilver sum. Naar huis. 6. Zuid- en Midden-Nederland. Met gereduceerd 8-daagsch abonnement 3c kl. 11.50, 2e kl. 16.50. le dag: Naar Utrecht. Autoróndrit met A.T.O. 0.76) door schoonste gedeelte prov. Utrecht, (bosch, heide en vergezich ten). Kort oponthoud by de belangwekken de punten en onderweg o.a. Vliegveld Soes- terberg (theehuis Soesterdal), Belgisch Monument, Pyramide van Austerlitz (ge- denkteeken van Napoleon, schitterend ver gezicht). Logies Utrecht (10%). 2e dag: Naar Arnhem. Bezoek mooie om geving. 's Middags boot Westerbouwing (20%). Logies Arnhem (10%). 3e dag: Naar Nymegen. A.T.O. rondrit TEL 1.25). Deze rondrit voert door één der schoonste gedeelten van ons eigen mooie land. Kort oponthoud bij de belangwekken de punten onderweg, o.a.: Berg en Dal. De oude Burchttoren uit de Xle eeuw, museum, schitterende vergezichten (entrée toren 10 ct) Paviljoen Mookerheide (op onthoud pl.m. 15 min.) Prachtig panorama Mookerheide en Maasvallei. Hotel de Pias molen (verblyf een uu$). Logies Nijme gen (10%). 4e dag: Naar Valkenburg, s Middags Ge meente Grot. 5e dag: Naar Maastricht. Per A.T.O. schitterende Drielandentocht met veel na tuurschoon en prachtige vergezichten. Niet genoeg kan het vele schoone hetgeen hier in ons eigen mooie land is te zien, wereld kundig worden gemaakt 1.37%). Logies Maastricht. 6c dag: Naar Middelburg. Bezoek aan de stad. Naar Domburg. 7e dag: Verbjyf op mooi Walcheren. Zee, bosch en duinen. 8e dag: Naar huis. Inlichtingen over reisjes in eigen land verstrekt ook de Algemeen Nederlandsche Vereeniging voor Vreemdelingenverkeer, Lange Voorhout 102, 's-Gravenhage. Wy vestigen er de aandacht van onze le zers op, dat zij het legitimatiebewijs tijdig aanvragen. Het bewys is gratis, alleen 6 cents voor toezendingskosten z(jn verschul digd Het kan aangevraagd worden bijOrga nisatie Nederlandsche Reisweek, Laan van Meerdervoort 53 D, 's-Gravenhage. „MAKE-UP" ÏS HEEL OUD. De vrouwen uit het Bronzen Tijd perk waren, naar men volgens de Haagsche Post thans weet, de eersten onder de dochteren Eva's, die haar gelaat bijgewerkt hebben.. Ze ver maalden groen malachiet tot een fijn poeder, vermengden dat met water en beschilderden zich met die kleurstof onder de oogen. Dat stond niet alleen eigenaardig 1 en naar de begrippen van dien tijd ook fraai, maar het werd tevens toegepast als voorbehoed middel tegen oogontstekingen. Het groen behaagde op den duur niet; men vond zwart mooier on dus wér den ih den vervolge de oogen omkoold met zwart antimonium, dat met be hulp van kleine staafjes onder de oogen en op de wenkbrauwen werd aangebracht. Daar waren schelpjes, die fijngewreven werden tot poedel en die als een primitieve soort mas cara werden gebruikt. Nog kan men in de musea de leisteenen paletjes aanwijzen, waarop dat verpulveren geschiedde en nog zijn de fijn uitge sneden stiften te vinden, waarmee de schoone uit het Bronzen Tijdperk zich mooi maakte. Men heeft in deze da gen, en zeker niet ten onrechte, be zwaar tegen de al te hel gelakte en beschilderde vingernagels, maar ook hier hebben we slechts te doen met de herleving van een zeer oude ge woonte. Ongeveer 1000 jaren voor Christus begonnen Egyptische meis jes en vrouwen te ontdekken dat haar bleeke nagels decoratiever zouden lij ken als ze die beschilderden. Ze deden dat o.m. met hennah. Gedurende de 18e dynastie in Egypte, tusschen 1600 en 1400 voor Christus vierde de toepassing van al lerhande cosmetiek-soorten hoogtij. Mannen zoowel als vrouwen beschil derden zich en gebruikten tal van I parfums. Niemand trachtte den in druk te wekken, dat de kleuren, die het uiterlijk vertoonden, natuurlijke kleuren waren. Mannen overdreven op dit punt niet minder dan vrouwen. En als men daarnaast bedenkt hoe in later eeuwen Nero zich mooi liet ma ken en hoe opgemaakt de hovelingen aan het Fransehe hof rondliepen, in de dagen van den Zonnekoning, dan ziet men meteen in, dat men het ver- wyt van de neiging tot opmaken niet alleen aan de vrouw mag doen. De zaak is echter dat men in die lang voorbije dagen volstrekt geen kwaad zag in het bijwerken en op maken van het uiterlijk. Chineesche vrouwen van vroeger zoowel als nu hebben het toepassen van haar tal- looze zalfjes en pommades altijd een hoogst respectabele bezigheid gevon den. Niemand minder dan de Ameri- Kaansche schrijver Hergesheimer is in zijn roman „Java Head" diep door gedrongen in het wezen van een voor name Mandsjoe dame, wie>* dage- lijksch ceremonieel juist ten deele door de verfijnde zorg voor haar uiterlijk wordt uitgemaakt en die de Westersche vrouwen met haar „on- bekleede" gezichten moeilijk kan be grijpen. neerd" a\jn, op „vermoeienis door de zware tournee". Franz voelde zelf dat hij minder goed speelde. „Ik moet dadelijk rust nemen", zei "hij tot Tillesen. „Maar hoe kom je er bij?" riep deze verschrikt uit. „W\j hebben nog voor v\jf steden contract, je moet je er tegen inzitten." „Het komt alles door je verzeke ring. Het is zondig, dat met dien han den." „Herschenschimmen", weerde Til lesen af. „Maak maar eens gebruik vdn dezen middag om in de frissche lucht te komen, dan komt alles weer in orde." Met zjjn mooien, snellen twoseater reeds Christopher langs de vele tuin tjes in de buitenwijken der stad, waar hij dien avond voor een groot publiek zou spelen. Hy haalde diep adem toen de boomen en heggen langs hem heen- vlogen, toen de waterspiegel van een klein meertje iets vriendelijks in het landschap bracht, toen de weg ten slotte in een dicht bosch voerde, waar hy geur opsnoof, die hy sinds lang had gemist. Toen hy op een plek was gekomen, waar rondom een weldadige stilte heerschte, stopte hy. Als een stroom gingen de herinneringen aan zyn kinderjaren over hem heen. Hy liet de auto staan en liep het bosch in. Wat had hy als jongen niet vaak in de bosschen rondgezworven en ge- vaariyke klimpartyen ondernomen naar de rotsachtige bergtoppen. Ook nu klom hy tegen een steilen helling op, hoewel het hem moeiiyk viel, nu hy het zoo lang niet gedaan had. Hy bereikte den top, vanwaar hy een prachtig uitzicht had. Hy voelde zich nu weer heel jong en bemerkte ter nauwernood, hoe warm hy het had en hoe het zweet op z'n voorhoofd stond. Deze klimparty scheen hem een sym bool van zyn eigen leven toe. Over rotssteenen en door struikgewas had hy den top beklommen. Na een uur keerde hy in een geluk kige, zelfs wat opgewonden stemming naar zyn auto terug, en reed in een razend tempo naar de stad terug. Op dien avond overtrof hy zichzelf. Het publiek jubelde over de warmte en blyheid van zyn spel. Maar in de pauze keek Bill hem oplettend aan. „Wat is er gebeurd? Je hebt koorts!" „Het is niets, het is alleen de vreug de", glimlachte Christopher met stra lende oogen, hoewel hy enkele minu ten tevoren was geschrokken van een stekende pyn in de borst. Na de pauze speelde hy nog meer dan tevoren in een zalige verrukking, die niet verbroken werd door het feit, dat hy af en toen ineenkromp, wan neer de pyri in zyn borst terugkwam. Nog dienzelfden nacht openbaarde zich een hevige longontsteking en enkele dagen later stonden zyn vrien den aan zyn doodsbed. De anders zoo onverschillige en overmoedige Bil! Tillesen was verslagen en ontroost baar. Toen hy zyn leed niet langer kon verkroppen, vertelde hy het ge beurde aan een stillen, gryzen mu ziekuitgever. „Hy heeft het voorzien, dat ik het verderf over hem bracht. Ik heb het noodlot uitgetart. Ik heb zijn handen verzekerd en nu moeten wy den bra ven kerel heelemaal missen. Dat is myn schuld." „Houd je nu kalm, Tillesen", suste de oude man. „Wat weten wy van de wysheid, waarmee alles van eeuwijd heid is vastgesteld? Heeft Christo pher niet alles bereikt, wat hy maar bereiken kon? Stond hy niet op 't hoogtepunt van zyn kunnen? Gods goedheid heeft het hem bespaard, dat hy zyn roem had moeten overleven." Verstandige Vrouw. Hjj: Als je met mjj trouwt dan heb je altijd een sterken man in huis. Zjj: Ik wil liever trouwen met een man, die niet in huis is en werkt.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1934 | | pagina 2