k
Dames legenmaetels
1?^
^Hulzen
ZLSUAAGSCHE
iekbank
A,
en
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen Gegarandeerde oplage 6500 jex.
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
«o. 18893
Zaterdag I September 1934
73*/Jaargang
ht
peen
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN,
tylEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
en
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
STAND
EERSTE BLAD.
I 1.823.268.44
sen
:11e
Bergplaatsen
,age pruzbn.
DA_
100*4
>ERV.
-
vanaf fl 2.—
MIDDEL
DRUKWERK
F
S
is Beta- evt Cjoedfaffijw
„Falcon” Regenmantels
PETER BENOIT.
BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
I
I
I
opgeweKt aoor Qq puoiicaues uag aan uag uuveii te aumexi. nci ugi u.x. m uc ucuuc- --- ■-*
i
kon leiden en tegen verbastering behoe-
wat de komen-
BU1TENLANDSCH NIEUWS.
schier alle mogendheden.
J
De Instelling van deze centralisatie be-
oorlog wordt aangestuurd. Maar gelukkig,
R. HOORWEG.
Benoit was aldus de grondlegger
2.7
16.250
3
®en grootsch verleden zocht hij voor de
duizendtallen van Ipegeesterden door zijn
*unst hej; verlangert naar een even groot-
jcne en roemrijke toekomst. Hij heeft
I
uit nummer bestaal uit twee bladen,
en een Bijvoegsel.
ipenda j
aaltjes.
lUWIJK -
DDINXVEEN
Beitelt.
eren in ome
de bewoners
wilt brengen
00.—.
daanbe
GEEN OORLOGSSTEMM1NG
IN FRANKRIJK.
dat andere soorten veevoeder
eveneens aan deze vrije lijst zullen kun
nen worden toegevoegd. -
De ingevoerde producten moeten bege
ren in den komenden winter voor zoover
het betreft de staten in het Mldden-
VEREENLGDE STATEN.
Veevoedergebrek.
Invoer van hooi en stroo reeds
vrijgegeven.
De Regeering heeft besloten, dat hooi
en stroo, dat noodig is voor de voedering
van den veestapel in de door de droogte
getroffen gebieden geheel vrij van in-
rechten op tuin-
•acht blijven, doch
ET BUREAU
>EN
iden, Oegstgeett,
eomatede,
1.950.000;
Turkije
VOOR GOED EN GOEDKOOP
IS HET BESTE ADRES
A BRINKMAN Zn.
MARKT 3T - GOUDA
TELEFOON 2745 -
speel!
ring raai
van mlndi
dat hen
ge van
bracht,
ssence,
del om
n, voor
kste af.
ndheid
JOOG-
stoffen
I caua^ j
Duitsohe groot-industrie zich geenszins
met zijn plannen kan vereenigen.
Vervanging van jong door ouder
personeel in Duitschland.
De voorzitter van het Rijkslnstltuut i Westen, Zuld-Oosten en Midden-Noorden.
Wielerbaan - Gouda
Dinsdagavond 8 uur begint de
Zie de aanplakbiljetten
Baanbreker. -
Peter Benoit mag voor Vlaanderen gel- itiiectueeien
zyn een nieuwen krijg te financieren, toch
komt telkens die vraag naar voren, diê zijn j
grond vindt in de oorlogstoerustingen van
toch nog een voldoening geweest de Ant-
werpsche school als „Koninklijk" erkend
te zien. Wie weet?
„Vlaanderen Vlaamsch”.
Onafgebroken is zijn leven een onver-
moeibaren arbeid geweest in dienst van
de leuze „Vlaanderen Vlaamsch" of beter
„Germaansch” want te dien tijde richtte
men zich scherper en gespierder tegen
*den rechtstreekschen vijand, den Fransch
georiënteerden Waal en van de weerom
stuit tegen den directen Franschen in
vloed in Vlaanderen, via den staat België.
Voor dezen arbeid zijn de Vlamingen
van heden, zullen alle volgende Vlaam-
sche geslachten Peter Benoit veel dank
verschuldigd zijn.
leid zijn van een consulair certificaat,
waarin verklaard wordt, dat de ontvan
ger bezitter is van vee in door de droogte
geteisterde streken. Tevens moet ver -
klaard worden, dat het stroo of hooi zal
worden aangewend als veevoer.
Deze beslissing zal van kracht blijven
tot i Juli 1935 of tot op het oogenblik, dat
Roosevelt verklaart, dat de situatie weer
normaal is geworden.
De functionarissen van het departe
ment van Financiën zijn pessimistisch
gestemd ten aanzien van het lot der boe-
lioen gemobiliseerden.
In Frankrijk:
Gemobiliseerden dooden pCt.
1.158.000 29.9
82.000
27.600
21.400
7.490
3.500
3.600
560
jp vaii uc neiwuraing van
en de Vlaamsche gemeen-
waarvan 1.126.594.000.000 alleen aan Frank-
den.” 1 rijk. Met het geld, dat de oorlog heeft ge-
Misschien is het hem, na veel strijd, 1o
I huisje ter waarde van tien duizend gulden
per kwartaal 2.25, per week 17 cent, met Zondagsblad
ïk 22 cent, overal waar de bezorging per looper geschiedt.
ook een toonbeeld van teederheid en
weekneld. Zoo is het beeld, dat we van
ABONNEMENTSPRIJS:
pér kwartaal ƒ2.90, per weel --o._o r_,r„ o-
Franco per post per kwartaal ƒ3.15, met Zondagsblad ƒ3.80.
Abonnementen worden dagelyks aangenomen aan ons Éureau: MARKT 31, GOUDA,
bij onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 96 uur. Adminisjgatie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400. IK
3.957.000
1.373.000
J 432.500
280.600
210.000
203.000
102.500
21.000
den als de baanbreker op muzikaal ge
bied, zooals Hendrik Concience het voor
de ketterkunde is geweest.
Want Vlaanderen had geen specifiek
nationale componisten. België had er één j
van wereldnaam, Cesar Franck, echter
door zijn cultuur en zijn opleiding
Fransch geworden, ofschoon z__
maanschen oorsprong, wat fn zijn Oeuvre
nog altijd duidelijk waarneembaar is.
Vlaanderen was dus ten tijde van Be
noit arm aan componisten van .beteeke-
nis. De Vlaamsche muziek was arm, zoo
arm ais de Noord-Nederlandsche toen
lend in den eigen natlonalen voedlngs- 1
bodem van het volk. Want Nederland 1
kent wel componisten van eenige betee-
kenis op zichzelf, maar zij staan geïso-
de betrokken bedrijven en diensten aan-
ENGELAND,
Heffing invoerrechten in Engeland.
Nieuw tarief voor 6oomen en heesters.
Naar V. D. uit Londen bericht, heeft de
regeering een besluit uitgevaardigd, waar
bij de beschermend^
bouwproducten van kri
waarbij een enkelvoudig recht van twin
tig shilling pér centenaar wordt geheven
op boomen en heesters, in plaats van het
thans geldende gedifferentieerde tarief.
volksgeschiedenis, greep er in met krach
tige nand en bracnt er elementen uit
naar voren, die een fier en trotsch, vaak
1 combatief gevoel bij de menigte wekten,'
een gevoel van zelfvertrouwen in een
toekomst, waarin liet nog eens geroepen
zou zijn tot het stellen van ev.en roem
ruchte en grootsche daden als het ver
heerlijkte voorgeslacht verrichtte.
Dat is de magische kracht van Benoit
geweest, een kracht die nooit verflauwen
zal en die steeds weer de Vlamingen zal
bezielen. Hij greep naar groote onder-*
werpen en behandelde ze meer met een
muzikale volbloedigheid, dan met een in-
tellectueele lijn besnaardheid. Hij moest
den reus van het rijk der tonen zijn,
zooals Rubens die was met het palet. In
zijn muziek weerspiegelt zich de alge-
meene cultuur, maai* zij blijft verliefd
op de vormen van eigen Vlaamsche taal
en zeden en zij is verknocht aan 't tem-
derament van het elgën, raszuivere volk.
Zoo gewapend, duikelde hij onder in
zijn groote motieven, ontleend aan een
groote historie en kwam terug met een
schat van krachtige en gespierde, kleu
rige en melodieuze, dreunende en dave
rende scheppingen: massale cantates,
omvangrijke oratoria, kinderkoren, enz.
waarin niet alleen zijn heele volk mee
zong, maar waarin de klokken van hun
eeuwenoude torens meedreüpden en gons
den Kortom werken van en voor zijn
voik. Het mag waar zijn dat het voor in
aangelegde Nederlanders
misschien alles een tikje te populair aan
doet, aoch de warmbloedigheid van Be
noit, zijn temperament en zijn nationale
overtuiging veegden ieder salon-intellec-
tuaiisme als ongezond van den eigen
voikschen bodem weg, ornaat mj was de
groote zanger, uie een stem nad, groot
üe stichter van de Antwerpsche „Vlaamsche muziekschool
Baanbreker,.wegbereider en kunstenaar van éigen vulk.
Vlaanderen zit op dit oogenblik volop in
de huldiging van de nagedachtenis van
een van zijn beste zonen, den componist
Peter-Benoit.
Hij werd in Augustus 1834 geboren in
een klein stadje, Harelbeke aan de Leie,
dicht bij Kortrijk, als zoon van een een-
voudigen sluiswachter. Benoit verdient
zijn huldiging als groot Vlaanasch-natio-
naal componist. Hij was „de vlag”, zooals
Floris van der Mueren het in zijn boekje
over Vlaamsche muziek en Vlaamsche
componisten zoo uitstekend zegt; leider
en aanvoeder tegelijk van een volk, dat
als geheel In een minderwaardigen toe
stand werd geplaatst door het andere
volksdeel van België, het Waalsche, een
vernederd en achtergezet volk, dat vecht
om zijn eigen ras en cultuur en om zijn
eigen rechten als Germaansch stamland.
Het verloop van de herwording van
Vlaanderen t Tl..
schap beschouwende, kan men bemerken
dat die herwording een aanvang nam
met een letterkundige wedergeboorte,
waarvan Hendrik Concience de baanbre
ker was, na Jan Frans Willems, en dat
zij* omstreeks de jaren 1670 ook samenviel
met de bezielende kracht van een muzi
kale renaissance, rijk en onverwacht.
Beide waren zij als het ware de inleiding
tot een administratieve en politieke we
dergeboorte, of althans het embroyonair
stadium daarvan.
GOCBSCHE COURANT.
ZATERDAG 1 SEPTEMBER
OPENING SEIZOEN BAL
TOT 3 UUR
TER GELEGENHEID VAN HET TWEEJARIG BESTAAN
Café Restaurant „Ter gouw*'
BLEEKERSSINGEL 1 TELEF. 2253.
Aanbevelend, F. DE VRIES.
{ij de Vlamingen, die in vervoe-
m door zijn werk, het gevoel
^waardigheid weg te nemen
zoo jammerlijk terneer drukt.
HU vluchtte In de nevelachtige tijden der
een jaar bij den arbeidsdienst of bij de
landhulp werkzaam zijn geweest, vallen
niet onder de bepaling voor personen
’onder de 25 jaar.
De leiders der bedrijven moeten zich
met de arbeidsbeurzen in verbinding stel
len, om te maken dat degenen die ont
slagen zullen worden andere werkgele
genheid, met name bij den landbouw of
bij huishoudelijke diensten, bij den ar
beidsdienst of bij de landhulp krijgen.
Afgezien van deze ruiling van werkge
legenheid, mogen in de toekomst perso
nen ondef de 25 jaar nog slechts met
heid: teederheid in zijn liederen, kracht
i Maar een beeld van
kracht toch vooral, van Dionysische uit
barsting.
Ondanks zijn aanvankelijk Fransche
opleiding aan het Fransche conservato
rium te Brussel, is hij in de uitdrukking
van zijn muziek volledig Vlaamsch ge
bleven, met een onmiskenbare aanleu-
ning aan de Duitsche muziek, te dien
tijde het eenige aanknoopingspunt als
Germaansch muzikaal land tegenover
de Romaansche beschaving.
Peter Benoit is ook voor zijn tijd een
wroeter geweest op het meer dorre gebied
van de organisatie van het Muziekonder
wijs in Antwerpen; na een zwaren strijd
heeft hij de Vlaamsche muziekschool
dezer havenstad tot stand gebracht als
een burcht van eigen nationaal Vlaamsch
'kunstleven. Daar heeft hij paedagogi-
s^hen arbeid verricht van groote betee-
kehls; hij vormde daar een heele schare
van frissche en actieve krachten, die zich
I verspreidden over heel het Vlaamsche
land. Benoit was aldus de grondlegger
van een onderwijsinstituut dat nog heden
ten dage van onschatbare waartje is voor
Vlaanderen.
i Aan^ezen kamp van eigen ras en cul-
tuur is hij eigen buitenlandschen roem
voorbijgegaan: toen men hem in 1871
I meende te moeten roepen als opvolger
van Fetis, directeur van het Fransche
UWVB.V4..OV. «Ai uw.v I con versatoire te Brussel, bedankte Benoit
telkens en telkens weer klaar ge- j voor de eer en schreef, dat hij „zijn
- i vlaamsche kunstprincipes nooit zou of
feren aan stoffelijke belangen". Het was
in dien tijd dat hij verklaarde „nooit de
Infanterie
Artillerie
Genie
Cavalerie
Trein
Autodienst
Luchtvaart
Luchtvaartdienst
Diversen (intendance,
hpspitaaldienst etc.) 533.500
De Geallieerden:
I Aantal dooden: Frankrijk 1.391.000;. En
geland (m£t Dominions) 869.Ü00; Ver. Sta-
I ton 70.000: Italië 750.000; Belc-ië 41.800:
achtige stemming tot uiting welke er sudert
weken in Frankrijk heerscht en welke is
opgewekt door de publicaties dag aan dag
DUITSCHLAND.
Maatregelen van Dr. Schacht.
C entralisatie van in- en uitvoer»
Nationalisatie van de goudvoor
raden.
Naar van welingelichte zijde verluidt
zijn binnenkort ingrijpende economische
maatregelen van de Duitsche regeering I
van Ger- en breed genoeg voor heel Vlaanderen
en uesnooas ook nog voor daarbuiten,
voor allen, die de behoefte gevoelden aan
levenskracht, aan itvenwekkenaen, ge
zonden, bruisenden geestdrift: dfe allen
vertegenwoordigde hij als de reus, de
beeldhouwer en de schilder tegelijk, die
trachten de moeilijkheden, welke den 1
aanstaanden winter worden verwacht, te 1 toestemming van de arbeidsbeurzen bij
boven te komen. Het ligt n.l. in de bedoe-
Het gist en woelt in meer dan één
land. En de vraag wojai telkenmale ge
steld of aaaiuit met weer een nieuv.e oor
log zal voortkomen. Wel wordt herhaaldelijk
de meeiuiig gelanceerd dat uj éivai.ngui
in den grpoten wereldkryg van 19141918
opgedaan, hebben geleerd dat de overwin-
naars ip den strijd toch ook tevens de o.-er-
wonnenen zijn gebleken, die de ellenden van j
den oorlog nog niet te boven zijn, en wordt i
een nieuwen oorlog een onmogelijkheid ge-
i acht, wijl geen staat ter wereld bereid zou
is het gezond verstand bij dey Franschman i
weer bovengekomen, dat hem zegt dat het
toch dien kant niet uit kan gaan. De ge
middelde Franschman haat den oorlog Die
haat spruit’ voort uit de feiten welke door
geen redeneeringen en beschouwingen kun
nen worden teniet gedaan* of wel vergoe
lijkt. Hy haat den oorlog omdat hij de vol
gende cijfers maar al te goed kent (en in
de gelukkig steeds toenemende vredes-
sfeer geeft men aan deze statistiek zoo-
veel mogelijk ruchtbaarheid):
Verlies in den oorlog 19141918: 10 mil-
lioen dooden; 19 millioen gewonden; 10 mil-
lioem verminkten; 7 millioen krijgsgevan
genen; 9 millioen weezen; 5 millioen we
duwen; 10 millioen vluchtejjngen; 74 mil
kunnen cadeau geven aan alle huisgezinnen
van de navolgende landen: Vereenigde
Staten, Canada, Engeland, Frankrijk,
België, Duitschland ea Rusland en in alle
steden van meer dan 200.0U(Wielen zou men
voor dat geld een hospitaal ter waarde van
twaalf en een half millioen gulden, een
bibliotheek voor twaalf en een half millioen
en een universiteit voor 25 millioen gulden
hebben kunnen stichten.
Maar in plaats daarvan heeft men zich
de... „luxe' veroorloofd tien millioen
menschen te vermoorden, negen en twintig
millioen andere te verminken...
Het zou logisch zijn wanneer het volk
zulke schrikbarende cijfers leest, dat het
zich met afschuw zou afwienden van een
mogelijke herhaling
En toch... Wie zal zeggen
de tijden brengen zullen?
ook was en nu nog altijd is. Want Noord- werkt met sterke, grootsche machtige
Nederland mist de scheppende kracht contouren.
van een Benoit, die „scheppen" kon, bij
gebrek aan een muzikale cultuur, worte-
ten 70.000; Italië 750.000; België 41 300;
P.usland 1.700.000; Servië 380.000-, Roemenië
I 250.000; Portugal 8370.
I De ex-vijanden: Duitschland
w 1.542.000;
I Antwerpsche school te zullen verlaten. 350.000 en Bulgarije 100.000 dooden.
waar hij Vlaamsche toonkunstenaars De oorlog heeft gekost tien trillioen
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)
15 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25
bijslag op den prys. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 14 regels ƒ2.25. elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen by contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek-
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
6 I
6.1
7.6
3.6 I
L7
3.5
0 7'
I voor arbeidsbemiddeling heeft een ver-
ordening uitgevaardigd betreffende de
verplichte vervanging van personeel on
der de -5 jaar door oudere werkloozen.
Deze verordening geldt voor alle parti
culiere en openbare bedrijven en dien
sten, met uitzondering van landbouw,
boschbouw en huishoudelijke bedrijven
en van zee-, binnen- en luchtvaart.
Getrouwde mannen, kostwinners, ont
leden der weermacht, „oude strijders"
van de «reer-verbonden en van de N.S.D.
A P. en voorts personen die ten minste
tellectueel werk, doch waaraan het oer-
elgen nationaal, gezondmakend-volksche
ontbreekt, om voor dat volk iets te kun
nen zijn en iets te kunnen beteekenen.
Wellicht moet hiervan de reden gezocht
worden in de richting van de Toonkunst-
kringen, die alle contact met de volks
massa in den loop der tijden verloren. i
En juist dat Innige contact met zjjn
volk heeft Benolt steeds in het oog ge
houden en nagestreefd. Hij heeft dat
volk gediend, niet alleen met zijn com-
-bositotischen arbeid, maar ook met zijn
vlijmscherpe pen en met zijn organisa-
wrlschen\aanleg t
x Bezielende kraclt.
I Het zou misschien niet mogelijk zijniin
ue geschiedenis van "V^aanderen’s cik-
tuur van de laatste halve's^uw ’n figuur
te ontdekken, waar meer' bezielende
Kracht op het yolk van uitgegaan is, dan
Va«n Benolt- Geest en hart van de Vla-
mingen hêeft hij saamgesnoerd, trots de
Politieke verdeeldheid, die hen vaak
■Cheidde Hij wekte in hen op het gevoel i
van saamhoorlgheid en in de kracht van
kost zou men een keurig gemeubileerd
De instelling van cteze centralisatie ue-
toekent de uitvoering van een reeds in
het voorjaar van 19ó2 door dr. Schacht
ontworpen plan, dat hij destijds aan de
leden van het Rijksverbond der Duitsche
industrie heeft voorgelegd. De Duitsche
industrie heeft zich toen fel tegen het
plan gekeerd en ook dr. Luther die in
dien tijd president van de Rijksbank was,
heeft zich ertegen verzet. Thans nu dr.
Schacht volledige bevoegdheden heeit
tot het nemen van dergelijke maatrege
len, Is geen verzet van de industries te
verwachten. Haar houding is geheel pas
sief, ook uit vrees voor de gevolgen van
een mislukking van de economische
maatregelen die dr. Schacht thans meent
te moeten nemen.
Zooals wij gisteren reeds hebben be-
richt is spoedig de nationalisatie van alle I
goudvoorraden In het land te verwach- voerrechten mag worden geïmporteerd,
ten. j onafhankelijk van welk land uit de in-
In het buitenland heeft de houding voer ook moge geschieden. De minister
van dr. Schacht tot veel crltiek aarüei- van Financiën, Morgerthau, heeft ver
ding gegeven, en hBt verluidt dat de klaard,
Oostenrijk-Hongarye
De oorlog heeft gekost tien trillioen franc
Dezer dagen kwam, in een Parysche cor- j maatregelen van de Duitsche regeering I
respondentie in de Haagsche Crt. de zenuw- ie verwachten, welke ten doei hebben te
in zijn scheppingen was nij^ niettemin in de Fransc}ie bia(jen waarin de meening ling te komen tot een volledige central!- gesteld worden.
I wordt verkondigd, dat regelrecht op den j satie van den in- en uitvoer,
f I Gvuur wvxul aaitucavuuiu. .naai
hem krUgen. tegélUk kracht en teeder- d correspondent geruststellend,
heid: teederheid in llpriprpn Irrannt. 1 r
i„ --- -““*♦** m zijn oratoria
leerd, grootendeeis van het volk, zij slui- 1 vrarht t«*h vnm
ten aan bij muzikale tradities van vreem-
de volken wier Invloed zij ondergaan en
zb Produceeren ongetwijfeld fijn en in- 1
