VOOR HET TEÏMT IS
i
J
MANGELWAS
Philips en Telefunken Radio
G. A. BELONJE L. Tiendeweg 96
A. SAS
24 cent per KILO
Een Rég'entendagboek uit de 18e eeuw.
RUILBUREAU
Veilige en Economische
Kruidt Uw sausen met HONiG's BOUILLONBLOKJES - 6 voor 10 cent
De parels in de poederdoos,
Het seizoen in Carlton-Hotel geopend.
:j i|
Hé
wèL Mém
Nog slechts tot
en met 6 October
geeft UW winkelier
U bij aankoop van
2 pakken Presto a
7'/2 ets een derde
pak geheel gratis!
Dus voor slechts
15.cts ontvangt U 3
pakken Presto, het
nieuwe en voortref
felijke zeeppoeder
van Nederland!
Heeft U een schaar
bij de hand? Dan
niet langer gewacht,
maar gauw den bon
uitgeknipt en naar
den winkelier!
Toonkamer „Crabeth"
Reeds vanaf f 86,-
U BINT HIERMEDE VAN HET STRIJKEN AF
XCVll.
Vervolg van de geschiedenis van de
Üzeren kapel.
Nadat in het jaar 1572 de uitoefening van
den Roomsch-Katholieken eeredienst in de
Sint Janskerk had opgehouden en deze kerk
in Protestantsche handen was overgegaan,
sprak het vanzelf, dat ook de vicaris, die
aan de ijzeren kapel was verbonden, zijn
missen niet meer kon lezen. Hoewel men nu
zou verwachten, dat het salaris van den
vicaris, dat uit de „ewelike rente" ten lu9te
van de stad Gouda werd betaald, aan de
stad zou vervallen, gebeurde dit niet. De
„twaalf gouden engelsche eedewarsche
nobel", waarvan Jan die Bastaert van Blois
in 1417 had bepaald, dat ze steeds ieder jaar
op 2G Maart aan den vicaris moesten
worden uitgekeerd, kwamen nu in handen
van het lid van de familie Blois van Tres,
long, die door erfgenaamschap eigenaar van
kapel en vicarie was geworden.
Tot en met het jaar 1591 werden die
twaalf nobels „ofte andere goudt geld daer
voor men se soude mogen (kunnen) koopen"
aan dien eigenaar uitbetaald. In het jaar
1592 echter liep het met die uitbetaling
blijkbaar spaak, want toen wendde zich
Jonkheer Willem van Bloj^u van Treslong
als „patroon van Zeekere vicarie geintitu-
leerd (geheeten) Christophori ende Georgii
gelegen in de parochie Kerke van der Goude
ende als voocht van Aeneas Willemsz zyne
natuyerlycken zoon possesseur (bezitter)
der zelftver vicarie" tot de ,yHeeren van den
Raede van Holland" met een klacht ter
zake van het feit, dat hem de „twaelf eede-
wersche nobels verschenen den 26 martis
(Maart) anno 1592, niettegenstaende ver-
scheyden interpellatie (aanmaningen)" niet
werden uitbetaald. De inmenging van de
„Heeren Raeden" had tengevolge, dat de
stad Gouda de jaarlyksche uitbetalingen
aan den „patroon" van de vicarie hervatte,
hoewel tot het lagere bedrag van dertig
gulden. Van 1592 tot en met 1673 werd aan
de nakomelingen van den stichter deze som
betaald „tot dat er in het laast gemelde
Jaar of wel in 't volgende Jaar 1674 zeker
accoord (overeenkomst) is gemaakt met de
Heer van Beverninck volgens 't welke de
rent is gesteld op 36 guldens". Die ver
andering in de grootte van de jaarlyksche
uitkeering hing samen met een overeen
komst tusschen „Willem van Bloys, geseyd
Treslongh" en Hyronimus van Beverningh,
„raed ende Oud Burgemeester" van Gouda,
die later als gezant een groote rol heeft
gespeeld. By deze overeenkomst, die op
6 October 1668 was tot stand gekomen, ver
kocht bovengenoemde Willem van Blois aan'
van Beverningh „de Capelle die men ge-
meenlyk noemt de Ysere Capelle omme by
gemelte Heer van Beverningh weder opge
maakt te werden, ende tot een Sepulchrum
familiare ende haereditarium (familiegraf)
van syn geslagte geërigeert (te worden in
gericht)". Onder den koop viel niet „het
regt van Sekere Vicarie met de Collatie van
dien (het benoemingsrecht van den hieraan
verbonden priester) ofte opkomsten daartoe
Specteerende (of de inkomsten hierop be
trekking hebbende)". Het is duidelijk, dat
de eigenlyke „collatie" na de hervorming
niet de minste beteekenis meer had. Het
recht van collatie werd dan ook alleen maar
genoemd in verband met de „opkomsten
(inkomsten)", want deze wilde de familie
Blois van Treslong gaarne nog ieder jaar
opstrijken. De heer van Beverningh kreeg
slechts „het regt tot de gront van het ge
bouw van de voorszegde Capelle, mitsgaders
van den opstal, die jegenwoordig daar in
en op gevonden werd". Hy verbond zich
hiertegenover om (aan de Regenten van het
Weeshuis de fondsen te verschaffen, opdat
deze jaarlijks aan den eigenaar van de
vicarie zes ponden „tot 40 grooten Vlaams"
zouden uitkeeren. Inderdaad heeft van Be
verningh die fondsen verschaft. Maar hier
mee waren alle moeilijkheden nog niet uit
den weg geruimd. De regenten van het
Weeshuis waren als opvolgers van de „Hei
lige Geestmeesters" nog steeds krachtens
den oorspronkelyken stichtingsbrief van
Jan die BastVert van Blois met het onder
houd van éd kapel belast. De kosten vaa
dit onderhoud moesten zij uit de fondsen,
d»« zy reeds onder zich hadden,» ba^n.
Din onderhoudskosten waren nu evenwel,
vergeleken met vjroeger, aanzienlijk geste
gen, omdat van Beveningh de oude ijzeren
kapel door een veel „cierlyker" en kost
baarder .kapel had laten vervangen en dezo
nieuwe kapel veel meer zorg vereischte dan
de oude. Van Beverningh, die dit heel goed
begreep en het onbillijke hiervan inzag en
die het waarschijnlijk ook aangenamer vond
om zelf vóór het onderhoud van zyn eigen
kapel te zorgen, nam daarom op 25 Februari
1673 de volledige toekomstige reparatie
kosten voor zyn rekqning, mits van nu af
aan de regenten uit eigen middelen aan den
eigenaar van de vicarie jaarlijks die zes
ponden „tot 40 grooten vlaams" betaalden.
Maar ook deze overeenkomst bracht weer
nieuwe moeilijkheden met zich mee. Van
daar dat van Beverningh en de regenten
van het weeshuis op 7 Januari 1675 hun
overeenkomst van 1673 opnieuw wijzigden.
De regenten zouden voortaan een deel van het
onderhoud van de kapel voor hun rekening
nemen en wel „het dak, de glasen met de
Ysere roede traliën van buitenbaan deselve
van het Kerkhoff (Achter de X^rk tegen
over de tegenwoordige kostersjfroning) daar
aan gebragt, mitsgaders nog het Ysere hek
of de Ysere Tralie Staande aan de voet van
de voorszegde Capelle van binnen in het
Choor ende houten Luiffel daarboven onder
het Glas". Van Beverningh betaalde hun
hiervoor in eens de somma van driehonderd
en vyftien gulden. Het onderhoud, dat nu
voortaan weer voor rekening van de regen
ten van het weeshuis kwam, betrof in hoofd
zaak den buitenkant van de kapel.
Den 14 Maart 1716 gin$ het collatierecht,
dat, zooals reeds boven is gezegd,
eigenlijk niets meer beteekende dan het
recht om jaarlijks zes ponden te ontvangen,
van de familie Blois van Treslong, over
naar Jacob Willem van Berchem gesegt
Tresion en op 24 Juli }740 droeg Maxi-
miliaen van Berchem ditl recht weer over
aan Jacob van Berchem. Het „regt tot do
grond van het gebouw vpn de voorszegde
Capelle, mitsgaders van den opstal, die
Jegenwoordig daar in en op gevonden
werd", was nog steeds in handen van de
erfgenamen van de familie van Beverningh.
In het jaar 1785 verkeërde de kapel in
zeer vervallen toestand en (besloten de kerk
meesters, zooals reeds uitj de aanteekening
in het dagboek van Van jler Hoeve is ge
bleken, aan éen commissie uit hun midden,
met toevoeging van den rentmeester, op te
dragen te onderzoeken, wjé de kosten van
het herstel zou moeten behalen.
Bij haar onderzoek stuitte de commissie
op de overeenkomsten, die1 van Beverningh
met de regenten van het wèeshuis had aan
gegaan. Zooals in die tyden gebruikelyk
was, hield de commissie zifch strikt aan de
letter van die overeenkomsten en kwam tot
de conclusie „dat het onderhout van het
Muur Werk Zo min als van het Marmer en
Koperwerk van de voorszegde Capelle nim
mermeer (nooit) by (dooh) Heeren Kerk-
meesteren Konde worden aangenomen maar
ten allen tyde gedeclineert (afgewezen) en
overgelaten moest worden aan ^en fceene
die een wettig recht op de Voornoemde Ca
pelle verkregen hebbende, jlaer toe in den
tyd (op dit oogenblik) gehouden en Ver-
pligt Zoude Zyn". Dat de erfgenamen van
Beveningh „Marmer en Koperwerk" zouden
onderhouden, sprak vanzelf, maar dat het
„Muur Werk" ook voor hun rekening zou
komen, was strydig met de geest van de
overeenkomst.
Aan de commissie was verder gebleken,
dat van Beverningh, wiens loopbaan buiten
Gouda lag, op 17 December 1674, nadat de
nieuwe kapel kant en klaar was, had be
noemd tot „Opsiender directeur en Cura-
teur van de Capelle aen de Zuydzyde van
het Choor in de St Janskerk Jacob van der
Dussen Raed en Oud-Scheepen geevende
hem volkomen macht en authorisatie (mach
tiging) om Zo lange als er bequame plaats
Zoude overig zyn in de Kelder (grafkelder)
van deselve te mogen doen leggen de af
gestorvene Vriende (familieleden) Zo van
Zyne Zyde als van de Zyde van Vrouwe van I
Johanna van Gillou (de echtgenoot* v$u
van Beverningh) So nogtans dat de iighu-
men en gebeenten» van den heer viin Bever
ningh en Zyne huysvrouw afjüitorven en
daar in begraven Synde nooit en Zouden
mogen worden .geroert." Van Beverningn
had verder van der Bussen en diens toe
komstige successeurs (opvolgers) b(j de
zelfde acte aanbevolen „de Heeren Keik-
meesters aan te manen en duar toe te
houden, dat t voorszegde dak ook de gluso'
en tralie mitsgaders t Yser hek en de luii-
fel al tyd wel werden gerepareert". Hy hau
bovendien aan van der Dussen volkomen
„macht gegeven" om by diens leven te 015^
donneeren en nomineeren (aan te stellen
en te benoemen'' een Successeur (opvolger)
dewelke na zyne affwezigheyt die opsigt
directie (bestuur) en curateele (zorg) daar
van Soude hebben en weder ook aen die
Successeur al vervolgens yder weder en tot
allen tyd op nieuws omtrent die Voorsorge
te disponeeren (hun maatregelen te
nemen)". Zou van der Dussen of een van
zyn „successeurs" in gebreke blyven een
„successeur" te benoemen, dan was die be-
noemingstaak opgedragen aan de burge
meesters. Evenals nu was ook toen het
papier geduldig en evenmin als tóen had
ook nu het „kettingbeding", waarmee van
Beverningh zich voor eeuwig een „succes
seur" had trachten te verzekeren, succès.
Reeds van der Dussen had by diens leven
verzuimd een opvolger aan te wyzen.
De heeren Toulon, Bisdom en van der
Hoeve vatten hun advies ten slotte aldus
samen:
„Dat Zy Heeren Gecommitterdens (com
missieleden) al het vorenstaende rypelyk
gepondereert (overwogen) hebbende en
hoogst nodig oordeelende dat by Heeren
Kerkmeesteren alles werde aengewond ten
einde So een Cierlyk Monument binnen de
voornoemde St. Janskerk wel en behoorlyk
Mogte blyven geconserveert (bewaard), ver
volgens vermeend hadde in Consideratie
(overweging) te moeten geeve of ter be-
reiking van dit Salutair (heilzaam) oog
merk niet de geschikste weg Syn Zoude aan
d'Edele Groot Achtbare Heeren Van de
Magistraat deeser Stad van al het voren 1
Staende hoe eerder Zo beter kennisse te j
geeve en van Welgemelde Heeren te ver-
soeken authorisatie (machtiging) omme bv
advertentie in de Couranten op te roepen
alle degeene die Sustineeren (beweren)
mogten eenig wettig recht op de voorszegde i
Capelle van d Hr van Beverning te hebbe 1
of tot het opsigt van deselve te Zyn gequa-
lificeert (gemachtigd) omme binnen den
tyd van Ses eerst komende Weke Zig met 1
de benodigde bewyse aan Heeren Kerkmees- 1
tere bekend te make en de vereyste Ordrea j
te Stellen tot de Spoedige en hoogst nodige
reparaties van de voorszegde Capelle tot 1
voorkoming van de Kosten van exsecutie
(openbaren gerechtelyken verkoop)
ofte anders te leese
Of dat by faute van dien (Of indien zich I
niemand zou aanmelden) deselve reparatie
by (door) Heeren Kerkmeesteren Sal wor
den gedaan en de Kosten deswegens te
maken by Executie aen de voorszegde Ca
pelle verhaeld (na gerechtelijke verkoop op
de kapel zouden worden verhaald).
De Heeren Kerkmeesteren besloten zich
in den door de commissie aanbevolen zin
tot de Magistraat te wenden; zy lieten ech
ter het laatste deel van de conclusie, be
trekking hebbende op de executie, weg.
Deh 28sten Juni 1785 besloot de Magi
straat er haar goedkeuring aan te hechten
„omme by Advertentie Zo in de Binneland-
sche als Buitenlandsche Nieuwspapieren op
te roepen alle de geene die Sustineeren (be
weren) mogten eenig wettig recht op de
Capelle genaemd d Yzere in St Jans Kerk
alhier laest aengekomen hebbende (in eigen
dom behoord hebbende) de Heer Hierony
mus van Beverning en desselfs huysvrouw
Johanna de Gillon of tot het opsigt van
deselve te zyn gequalificeert (gemachtigd)
omme binnen den tyd van drie eerstkomen
de Maenden Sig met de benodigden bewyzen
aen Heeren Kerkmeesteren bekend te ma
ken".
In die advertentie zou verder worden
medegedeeld; dat indien zich niémand meld
de, de kapel toch zou worden gerepareerd
en de' kosten „aan de voorszegde Capelle
Bouden worden verhaald". In verband met
het hiervoren medegedeelde, is het duidelijk,
dat hiermee bedoeld werd, dat de kapel ge
rechtelijk zou worden verkocht.
In afwachting van de erfgenamen, die
zich misschien in die drie maanden zouden
melden, werden de kerkmeesters Toulon en
Schippers „versogt en gecommitteert (er
mee belast)" om te onderzoeken „of han
gende die tyd tot voorkoming van eene ge-
heele instorting of verdere destructie fon
dergang) niet het een of ander Sou dienen
in het Werk 'gesteld te worden". Uit den'
aard der zaak wendden die heeren zich wéér
tot den Stads Toesien^er (directeur van ge
meentewerken) Blanken. Blanken stelde een
onderzoek in en „seyd van gedagten te Zyn
dat terwyl het te dugten wits dat als men
aen het Zelve gebouw roerde Somtyds het
Zelve een finale (algeheele) instorting
Zoude veroorzaken en het derhalven raed-
zaem Soude syn om voir het tegenswoordige
niets omtrend voorszegde Capelle in het
Werk te Stellen als meenende dat er voor
als nog geen instorting of destructie (onder
gang) te wagten was".
De advertentie werd in de „Ltydsche,
yAmsterdarnsche, Utrechtsche en Fransche
Leydse Courante" geplaatst; eventueele orf-
gtenamen van van Beverningh moesten zich
vóór eind November 1785 by den rentmees
ter van der Hoeve aanmelden, die hiertoe
„des maendags en Vrydags van agt tot half
tien uur" zitting zou houden.
Op 22 November was echter nog niemand
komen opdagen en aangezien „niet appara-
rent, dat .er nog iemand (klaarblykelyk
niemand) zou komen" stelde de president
kerkmeester voor „of Heeren Kerkmeeste
ren niet Zoude goedvinden ten einde deese
Saak van de beginne of'aen met allo Ver-
eyschte omsigtigheid te behandelen bet
advys deswegens in te neemen van de
Stadsadvocaat Mr F J Gallee.
De kerkmeesters durfden het blijkbaar
nog niet aan de kapel gerechtelijk te doen
verkoopen.
(Wordt vervolgd.)
Nadruk verboden. Dr. Mr. J. SMIT.
Voor Bonnen en Plaatjes.
Deze week hebben wij ontvangen van;
A. d. B. Gouda. 248 punten voor 6Hag-
zegels en 10 Droste plaatjes.
E. J. v. A., Gouda: 381 punten voor 22
Droste plaatjes
Deze week verzonden aan;
A. d. B., Gouda; 70 Hagzegels.
L. B., Gouda; 50 Droste bonnen.
C. de J., Gouda: 5 v. Nelle's etiketten,
en 15 Hagzegels.
Th. 8. U. St., Gouda: 49 Klaverblad
plaatjes en 63 Verkade.
F. T., Gouda: 146 Hagzegels.
T. d. U O., Gouda: 32 Droste bonnen.
M. V., Gouda: 78 Hille bons N-H.
C. V., Gouda: 168 Verkade plaatjes.
Correspondentie.
L. B., Gouda. We zullen zoo moge
lijk met uw verzoek rekening houden.
Mevr. B., Gouda. Met uw opgaaf
gaan we accoord. Aan terugzending van
niet-genoteerde bons kunnen we niet
beginnen. We zenden u zoo spoedig mo
gelijk een aantal Verkade plaatjes.
E. J, v. AGouda. Met u% opgaaf
tegoed gaan we accoord. Zoodi'a moge-
gelijk een aantal Verkade jrfaatjes.
C. 8. V., Gouda. U sdRit nog tegoed
voor 40 Hllle bons. Uw niet-genoteerde
bons hebben voor ons ook geen waarde.
R. L. K., Gouda. Volgende week ko
men we op uw verzoek terug.
Mej. G. v. N., Gouda. Wij vinden
voor u In ons register 16/2—33 1336 pun
ten 1/633 836 punten, 18/1—34 261 pun
ten. Gaat u hiermede accoord?
Mevr. O., Gouda. We zullen u zoo
dra mogelijk aan Hiile's bonnen N-H of
Utrecht helpen.
HET RUILBUREAU.
belegging van Uw Kas- en Spaargeld^.
Spaarbank -
GEMEENTE Giro-, Stortingi.)
•a Ophaaldienst)
GOUWE 2 GOUDA.
SPOKT EN WEDSTRIJDEN.
VOETBAL.
Programma voon. Zondag 30 Sept.**^
K. N. V. B.
1 AFDEELING I.
ie klasse: Feljenoard—VUC; ADo_
ROH; HFC—Xerxes; DHC—VSVAjax-"1
Overmaas.
3e klasse D; Utrecht—Holland; Vrlen.'
denschaar—Baarn; Amsvorde—Zeist; z
NC—Amersf. Boys; Bodegra'Ven—Elinck-
wljk.
4e klasse G: Soest—Sopla; Woerden-
Brederodes; Voorwaarts—AP WC; EAC-
Culemborg,
Res. 3e klasse G: Elinckwijk 2—Vrien
denschaar 3; UW 3Bodegraven 2; Hol
land 2ZNC 2; Zeist 2Hercules 2; Ve-
iox 3Utrecht 2.
AFDEELING II.
Ie klqsseZFC—H-DVS; Stormvogels
DWS, DFC—Excelsior; Sparta—Haar
lem; HBS—KFÓ.
2e klasse B: VDLNeptunus; üouda-
RFCEVV—de HollandlaanHoek van
Holland—OlymtfiaSt. Hooger—OD6.
3e klasse C: Transvalia—OVV; Coal-
Lugdunum; DHS't Noorden; VOC-
GSV; St. Volharden—WC.
3e klasse D: The R. Hope—Sliedrecht;
EDSSVW; ONAFluksDOSB—RDM.'
4e klasse D: Lekkerkerk—Schoonho
ven; DCV—Moordrecht; Haastrecht—
Bosk. Boys.
Res. 2e klasse A. Olympla 2—Alphen 2;
VUC 2—Fortuna 2; BEC 2—Gouda z»
Quick 2—HBS 3.
Res. 3e klasse E: RFC 3—DCV 2; GSV2
Ursus 2; CVV 3—ONA 2, 11.30 uur; Ex
celsior 3Crooswijk 2.
AFDEELING III.
ie klasse: AGOVV—Wageningen; PEC
Ensch. Boys; Vitesse—Heracles; Tu-
bantla—ZAC; Enschedé—Go Ahead.
AFDEELING IV,
Ie klasse: Willem II—Joliana; NOAD
BW; BleyerheldeMVV; Eindhoven—
PSV; NAC—LONGA.
AFDEELING V.
ie klasse: Vel^cltasBe Quick; Fries
land-Leeuwarden; Achilles—HSC; Sneek
GVAV; Veendam—Frlsla.
De Gouwenaars worden gepolst.
Zal et.n plaats in de voorhóeCt
worden ingenomen.
Zondag wordt op 't Gouda-veld al "n zeer
gewichtige strijd gestreden. Zoowel onze
stadgenoten als R.F.C. zijn belden voor
aanstaande ploegen, die beiden een veer
hebben gelaten en dus nu alles op alles
moeten zetten om niet In de achterste
gelederen te komen. Van hetzelfde be
lang is de strijd Hoek van Holland
—Olympla. Beide zijn nog ongeslagen
en zullen bij een pventueele zege zich bij
de kopgroep voegen.
Zoo Is het ook met de wedstrijd V.O.C.-
G.S.V. daar ook hier door eeri overwin
ning een plaats m de voorhoede wordt
verkregen. O.N.A. krijgt bezoek van bet
Dordtsche Fluks. Deze pas gepromoveer
de ploeg werpt zich natuurlijk met lust
en enthousiasme ln de competitie-strijd
zoodat de rood-zwarten terdege op moe-
Zonder te veel optimisme kan ver
wacht worden dat de reserve-ploegen
van Gouda en Olympla het met eenige
inspanning tot een kleine zege op resp.
B.E.C. 2 en Alphen 2 kunnen brengen.
De andere reserves, GJS.V. en O.N.A.,
ontmoeten vreemde tegenstanders zoo
dat hiervoor het devies „afwachten"
geldt.
door JIMMY LORDSON.
De commissaris Kramer van do
Scotland Yard ging op zyy, gemak in
zijn bureaustoel zitten en keek met
monsterende blikken en gemengde ge
voelens in het gezicht van zijn be
zoeker, welke tegenover hem gezeten
was.
Nu komt er eindelijk een licht
in deze verhouding, zei hij.
Hoe meent U dat?
Nu ik weet, dat U een zeer ge
vaarlijke en geraffinéerde oplichter
bent en nu ge Uw bedrijf nog verder
doorvoert, moet ik toch eindelijk eens
een oplossing in dit probleem vinden.
En wat voor een oplossing zal
het dezen keer zijn? vroeg de ander
spottend.
Dat zal ik U zeggen: In den
laatsten tijd bezocht U nog al dik
wijls het huis van Timmer. U heeft
het klaar weten te spelen, om het
Hehtgeloovige echtpaar door Uwe ver
halen te bedriegen. Gisteren kreeg ik
door een zeer merkwaardig toeval te
hooren, dat het paarlcollier verdwe
nen was. Ik heb dadelijk Uw werk
herkend, Ruil, en liet U m hechtenis
j zetten. Twee uren voor je bezoek
j heeft mevrouw Timmer deze ketting
nog in haar handen gehad.
Als dit waar is, dan veroorloof
ik mij deze vraag aan U te stellen:
Met welk recht liet U me in hechtenis
nemen? Is het misschien alleen, om
dat ik Tom Ruil ben? Dezelfde Tom
Ruil, die U altijd verdacht? Ja, ja,
j dat is me al meer dan voldoende...
De ander zweeg.
Toen vervolgde Kuil weer: Kan
ik misschien met mevrouw Timmer
spreken? Telefonisch natuurlijk.
De commissaris nam de haak van
zijn toestel af en legde hem vertwij
feld weer neer. Dan nam hy een tele
foonboek, dacht even na, dan gaf hij
aan Ruil de haak.
Met een zeer vriendelijke stem zei
hij door de telefoonMevrouw, ik
ben in hechtenis genomen alleen om
dat ik het collier weggenomen heb.
Nu vraag ik U om een inlichting,
sprak Ruil verder. Vindt U het goed
wanneer ik over tien minuten bij U
ben met commissaris Kramer?
Ruil zag, dat Kramer een woedend
gebaar maakte.
- Als dat noodig is, kunt U gerust
komen, zei de stem aan de andere
kant.
Het is beslist noodzakelijk, me
vrouw. Wij komen dadelijk en hy leg
de de haak op het toestel.
Tom Ruil schudde zijn vroegere
vrienden de hand, ook al was hij on
der politie-toezicht.
Ik weet niet wat hy wil, excu
seerde de commissaris, hij moest be
slist hierheen.
Mag ik misschien in Uw slaap
kamer, vroeg hij beleefd. Natuurlijk
onder controle.
Zonder een woord te zeggen gingen
allen in de slaapkamer.
Wilt u mij nu Uw juweelenkist
je laten zien, vroeg Ruil aan mevrouw
Timmer.
Ze deed het, maar vlug sprong com
missaris Kramer toe en ledigde het
kistje. Ruil schudde beleedigd het
hoofd, maar zei niets. Hij bekeek het
massieve kistje van alle kanten, daar
na onderzocht hij grondig den toilet
spiegel, nam het kleed van dön vldgr,
verzette twee zware bedden van zijn
plaats en schudde de zijden gordijnen
van elkander.
Nu weet U, Kramer was onge
duldig geworden, dat U verder niets
meer te zoeken hebt.
Veroorloof mij, commissaris, ik
meen het beslist goed, of gelooft U,
dat het een plezier voor me is in dit
huis, waar ik zooveel genoegclyko
uurtjes doorgebracht heb, te snuffe
len?
De stem van Tom Ruil klonk ver
bitterd.
Daarna vroeg hij met een vriende
lijk gezichtMevrouw, heeft u wel
eens Uw collier in het doosje gedaan,
zonder licht op te steken
Ja, dat doe ik meermalen.
Heel goed. Om hoe laat was U
dien avond hier?
Op dien avond ben ik om 8 uur
hier geweest.
Juist, sprak Ruil. U heeft om
dien tijd te ketting in,Uw handen ge
had, en in dien tijd hebt U geen licht
aangehad.
Verder, drong de commissaris
aan.
Doch inplaats te antwoorden, ging
Ruil naar de toiletspiegel, nam de
poederdoos eruit, schudde de rozige
inhoud op het tafeltje en haalde met
twee vingers het kostbare snoer er
uit.
De commissaris kreeg een sterke
hoestaanval en meneer Timmer kuch
te verdacht.
Mevrouw Timmer kwam echter op
Ruil toe en sprak met tranen in haar
oogenGunst, dat U het hier vin
den moest, doch Ruil nam de uitge
stoken hand niet aan.
Hij vervolgde: U heeft de ket
ting by vergissing in de poederdoos
gedaan. U hebt Uw gezicht daarna
gepoederd, hebt de dons waarschny-
lyk (wat te diep ingedrukt, met het
gevolg dat het halssnoer op het eer
ste gezicht niet te zien was. Mevrouw,
U begrijpt dat het met onze vriend
schap gedaan is. Wij zijn van heden
De vftntermode doet haar intrede.
Carlton roept 1 1
Hoewel September nog vaak mooie dagen
geeft en het begin dezer maand daarvan
ook heeft doen genieten alsof we midden
in de hondsdagen zaten, is het toch regel
dat deze maand zich als de voorbode aan
dient van het komend herfst- en winter
getij. .We hebben het na de hlttédugen ook
ditmaal weer ervaren. Wanneer het buiten
onaangenaam wordt en guur, dan i(j de tijd
aangebroken voor aangename verpoozlng
en amusement binnen de muren, waar ge
zelligheid heerscht.
Dat is het moment waarop het bekende
Carlton Hotel in Amsterdam heeft gewucht
om zijn deuren wyd te openen en ztyn.ga*
ten van heinde en ver te inviteeren voor een
feestelijke opening van het najoars- en
winterseizoen. Dat feest heeft Zaterdag
plaats gehad. Terwyl buiten de wind gierde
en de regen bij stroomen neerviel, was er
in de groote eetzaal een menigte gasten
bijeen, gezellig koutend en lachend, zich
prettig gevoelend in het feestelijk verlichte
milieu, waar de muziek van een tweetal
orkesten een sfeer schiep van genoeglijk
heid, doch van distinctie tevens. Een leger
van kellners was onder nauwlettend toe
zicht druk in de weer om de gasten te ser
veeren wat uit de vermaarde keukon van
den koningskok aan culinaire gerechten m
overvloed werd aangedragen.
In overvloed, in#rdaad!
Om vele honderden gasten op dusdanige
wijze te verwennen als Carlton het doet en
het dezen winter nog meer gaat doen, daar
voor moet heel wat gebeuren.
De directie van Carlton heeft in het na
middaguur, onder een kopje thee aan de
vertegenwoordigers der pers daarvan een
en ander verhaald. We hebben zoo eens
enkele cijfers te hooren gekregen van wat
er voor de exploitatie van zoo'n grondt mo
dern hotel wel noodig is om aan de eischen
van een goed publiek te kunnen voldoen.
Wie als bezoeker in de fraaie lounge de
thee gebruikt of in de eetzaal zyn maal
tijden nuttigt, kan zich geen voorstelljng
maken van de ontzaggelijke hoeveelheden,
welke er in de keuken worden verwerkt,
van het linnen dat week aan week naar dc
wasscherij gaat, van het personeel dat voor
onderhoud en bediening steeds paraat moet
zijn. We zijn even geschrokken van enkele
cijfers: aan personeelsalarissen en loonen
gaat in een jaar meer dan twee ton heen.
En nu is het personeel al ingekrompen, daar
de afgeloopen zomer wat het bezoek betreft,
niet aan de verwachting^ heeft beant
woord. Wat denkt U day er aan vleesch
wordt verbruikt? Zoo qftgeveer een ton
gouds in een jaar. En daarbij komt dan
nog een ruwe ƒ70.000.— aan wild en ge
vogelte. En zoo is het met de andere in
grediënten evenzoo. Het is de moeite waard
van zoo'n hotel de linnenkamer te zien. Dat
is een magazijn, waar alleen al een stal
van personeel onder leiding van een direc
trice voor noodig is. De wasscherij heeft
aan dit hotel een behoorlijke klant:
12000 stuks linnen gaat er week aan weel
in de wasch.
Het is wel duidelijk dat het nfetzoo'n
eenvoudige taak is om zoo'n groot hotel,
waar alles tip-top verzorgd is en ook moet
zijn, vooral in moeilijke jaren als thans,
waarvan het hotelbedrijf in zijn geheel den
1 - ernstigen terugslag ondervindt, te doen
marcheeren. Niet zonder wrevel werd dan
ook opgemerkt dat het hotelbedryf hier te
lande van overheidswege v^el te zwaar
wordt belast, terwyl dat bedrijf ju'8t een
onmisbare schakel is in de samenleving
het internationaal verkeer, waarom het
bedrijf in meerdere andere landen van
geeringswege wordt gesteund.
Echter, al zijn er vele doornen onder do
rozen, de energie en ondernemingsgeest der
Cttlton-directie i8 er niet minder om. Ze
de moeilijkheden met groote op
en heeft daarom het seizoen met
en dans en een glorieuze modeshow
geopend.
Twee Hollandsche bands, een onder lei-
dag van Van Dinteren, de andere onder
directie van Lennartz, hebben hun entree
b(j Carlton gedaan. En met succes. Het
Hollandsche element zal in dit seizoen sterk
op den voprgrond treden. Ook aan de deco
ratie en zaalbekleeding zullen de beste Hol
landsche krachten hun zorgen wy'den
Croïn, Postma, Van Vlymen, Alb. Hahn en
wellicht riog anderen komen op den voor
grond. Er komt ook in den winter een Oud-
iHollandsch feest, waarby de gasten in oud-
hollandsche kleeding zullen verschijnen. Dat
belooft wat. Lachend werd daarby opge
merkt, dat wellicht de klompen er nog by
n. Natüuriyk zorgt de directie er voor
dat ook vermaarde internationale bands van
tyd tot tijd verschijnen. Maar de Begeering
maakt het. buitenlandsche artisten niet ge
makkelijk hier te komen. De Carlton-direc-
tie is echter actief.
De openingsshow heeft doen zien dat zij
haijr gasten op dusdanige wijze weet té ont
vangen, -dat^het scheiden moeilyk is.
De Modeshow van Maggy Rouff.
Maggy ltouff. heeft aan de Carltongasten
mode voor het a.a. seizoen gedemon
streerd. Het is merkwaardig welk een ver
scheidenheid elk seizoen aan nieuwe schep
pingen door de mode-ontwerpérs(sters)
wordt gebracht om aan de wenschen der
vrouwen tegemoet te komen. De ware mode
kunstenaar weet er voor te zorgen dat bana
liteit aan de ontwerpen vreemd is. Muggy
Rouff in Amsterdam vertegenwoordigd
door het het modehuis Joles verstaat de
kunst haar modellen een eigen cachet te
geven, 'waarbij schoonheid aan eenvoud
paart. Overdreven garnituren wekken, zoo
oordeelt Maggy Rouff terecht, den indruk,
dat zij iets maskeeren willen wat niet in
orde is. Een goede coupe.naar een smaak
vol model, mooie stof en perfecte afwerking
maken tesamen.de kleeding volmaakt. Dat
heeft Maggy Rouff zoowel in sport- en
orgenkleeding, als namiddag- en avond
toiletten doen zien.
Maggy Rouff weet uitermate goed wat de
vrouw thans vraagt. Geen overdreven fan-
ta3iën maar alleen modellen'van eenvoud
en .distinctie brengt dit Parysche modehuis,
dat sinds 1928 in de Champs Elysées ge
vestigd is, en dat op één lyn gesteld kan
worden met Philippe et Gaston en Worth.
De costumes die door gracieuse Fran-
Saises gedragen worden, droegen de schoon
ste namen. Zoo zagen wy toiletten die ge
naamd waren Medicis, del Saite, Lawrence,
Mousquetaire en vele anderen. Er \ëaren I
zeer vefel fraaie modellen, welke alle ge
tuigden van fynen smaak. By al deze
mode-creaties van dit békende huis sloqt (Je
taille nauw om het bovenlijf, nauw was ook
de rok, vaak eindigend by de avondtoilet
ten in een kleine sleep, Soms had de nauwe
rok een lang split om het loopen te verge
makkelijken.
Veel glanzende zyde droegen de manne
quins, en veel prachtige wollen stoffen van
Turcoing uit den Elzas. Ryke bontgarnee-
ringen sieren vooral de mout/en van de
mantels, bonten capes zyn schijnbaar meer
en vogue dan de bontmantels.
Opvallend mooi was een rood fluweelen
avondcape. Deze cape met schitterende
bontgarneering werd gedragen op, een zwart
fluweelen robe. Veel glanzende zijden
casaques werden getoond, zejfs ook als
avondtoilet. Een champagnekleurige casa-
que gedragen op een zwart zijden rok, be
hoorde tot een van de meest moderne avond
toiletten. Een zwart fluweelen avondkleed
met kanten kraag en hooge kanten man
chetten en een fluweelen toilet met afhan
gende zyde mouwen met goudkleurige kant,
frappeerde zeer.
Vele harten zijn door de modekoninginn
veroverd. Er was telkenmale applaus. Met
bloemen werd de inannequins dank gebracht.
vreemden voor elkaar en al8
vreemde wil ik nu ook de belooning
vragen. 5000 gulden zijn aangekon
digd.
Mijnheer Timmer nam zijn porte
feuille en gaf geheel verlegen aan
Ruil een chèque. t
Merci, zei hy enkel.
Daarna richtte hy het woord tot
den commissaris en met een ironisch
lachje zei hyNu ben ik toch vry
nietwaar?
Twee weken waren verloopen.
Dp een bank zat Ruil, naast zich
^vas een zeer mooi meisje gezeten.
Reiden keken als in een droom naar
liet spel der golven.
Nu, je ziet, dat ik woord heb ge
houden, morgen gaan we trouwen,
wide hy, terwyl hy haar handen in
de zijne nam.
Ben ik werkelijk heden zoo ge-
Zou er iets vervelender zyn dan eiken
dag te zitten visschen?
Ja, degenen die er by blfc'ft staan!
lukkig, omdat ik het collier in de poe
derdoos deed, zooals je gevraagd had
vroeg het meisje, een vroegere kame
nierster van mevrouw Timmer.
Ja, daarom alleen kindje, an
ders had ik toch maar 6000 gulden
gekregen en nu heb ik wel het tien
dubbele 'bjj me!
Waar heb je dat vandaan schat?
Ja, wijsheid maakt oud, lieveling,
antwoordde hjj en opdat ze niet ver
der zou vragen, kuste hij haar ofc> de
lippen.
Maar bij mevrouw Timmer was
sinds anderhalve week het heele huis
in rep en roer. Zij huilde om*haar
juweelenkistje en om het collier, al
les, alles was verdwenen...
Haar man liep de kamer op en neer
en riep vertwijfeld uit: Waarom
hebben wij hem toch de slaapkamer
laten zien?...
jjnB^tm/ÊUt^ÊtÊÊÊiBmÊtKÊ^ÊIÊÊtÊtÊÊÈÊlÊk
0$"
Neem in plaats van het GRATIS
PAK PRESTO geen ander merk
zeeppoeder aan I C
U heeft recht op PRESTO, en wie
U iets anders geeft, benadeelt U.
vjaW'»e*
PRO-A-21-OI88 H
Mclamc-aanbitdlno
Wy bieden U een
PMMA PERMANENT
aan voor f 4.
M. J. DE JONG
Dameskapsaloh t.o. het Badhuis,
GROENENDAAL 76 - GOUDA.
3e kapper vanaf de Markt.
Telef. 2319.
Pakklstenhandel
MOLENWERF 16
Crabethstraat 8 Telef. 20211
Zie onze etalages voor
KINDERSPEELGOED
en GLASWERK.
BLOEMBOLLENGLAZEN
25 cent.
LATEN WIJ U BEIDE MERKEN ZONDER EENIGE
VERPLICHTING DEMONSTREEREN.
ZIE ETALAGE. OOK OP CONDITIES.
Alles gemangeld. Het ondergoed zoals directoire, hemden,
pyama's en schorten geperst op de verende mdngel.
Prachtige resultaten.
KONINKLIJKE WASSER IJ.
TELEFOON No. 2495.
