PHILIPSGROOTE PRIJSVRAAG I
MAN, VROUW EN
Extra aanbieding
MAGGI
Koopt bij onze Adverteerders
Aspa de Luxe
N.V. Chocolaterie „LIDO 'Hoogstraat 17 - Gouda
1900 Troostprijzen
1934 - TWEEDE BLJAD
GOUPSCHE COURANT - VRIJDAG
16 NOV.
nu 75 cent
Middenstands woningen
Voor LIPS' Brandkasten en Slotenfabriek
N.V. Ijzerhandel P. ROND Pz. - Gouda.
Neemt Holland's beroemde Standaardmerk'
twi cti,
NV PHILIPS' G! OF II AMP ENFA BRIE KEN EINOHGVEN
Hedeft overleed in het Van Iterson
Ziekenhuis, tot onze diepe droefheid,
na een geduldig gedragen lyden, onzj
innig geliefde Vader, Behuwdvader,
Broeder, Behuwdbroeder en Oom, de
Heer
PAULUS VEERMAN,
Oud-Directeur van de N.V.
Stoom Tabak- en Sigarenfa
briek „de Ooievaar", v.h. Blan
ken en den Hartog te Haas
trecht,
in den 'ouderdom van 57 jaar.
Gouda, ^Movember 1934.
Burg.^R'tenssingel, 93.
Uit aller naam,
GitE J. VEERMAN.
Geen bezoek.
De teraardebestelling zal plaats heb
bel Maandag 16 Nov. a-s., n.m 1 uur
de Algemeene Begraafplaats.
WAAROM MAGGI?
Omdat de producten der
Fabriek van Maggi s Voe
dingsmiddelen te Amster
dam rich tientallen jaren in
honderdduizenden gezinnen
als de beste op hun gebied
hebben doen kennen Daarom
kan men gerust zeggen
tabakspijp met versterkt mondstuk
van 1.50
ALLEEN bij
En ófIk heb Jen eersten prijs gezien:
Zöo 'n prachtige radiogramofoon als dat is
li-Arlila" prijsvraag
DE NAAM
KLEIWEG 87.
IS HET MERK VAN KWALITEIT
VRAAGT UW BON
L Dec. TE HUUR 2 geriefelijke
■j kamers, zolder, kelder, vaste wasc§jtafel, ruime balcons, voor- en aehter-
tuin, vrije achteringang 7.— p. w. water vrü, Lazaruskade 10 en 12.
Te bevragen bouwwerk GEBR. v. WILLIGEN of Burg. Martenssingel 79.
Nou - de volgende prijs is anders ook
niet mis die Philips 640 A
PRIMA CHOCOLADE LETTERS, in doosjêsverp^t™"™
per ons (netto gewicht)
•.n we maar zoo n
[HEERLIJK SPECULAAS per pond 20 C
Zéér gesorteerd in St. Nicolaas artikelen tot ongekend lage prijzen
Doet Uw voordeel en koopt b(j
1 Prijs van Fl. 100.-
2 Prijzen vanFl. 75.—
5 Prijzen vanFl. 50.-
10 Prijzen vanFl. 25.—
25 Prijzen vanFb 10.—
52 Prijzen van p|. 5.—
Voor de winnaars van Hoofd- en Geld
prijzen tot en met prijzen van Fl. 25.-
bovendien gratis,, reis naar Eindhoven
ter bezichtiging van de Philipsbedrljven.
deelneming voor iedereen
Hel merit, dat een jarenlange reputatie heeft gevestigd door Blue Band's
onvergelijkelijke kwaliteit. Het merk, dat een garantie is voor de fijnste grond
stoffen, gekarnd onder de strengste controle. Het merk, dat
voordeel èn kwaliteit op onovertrefbare wijze combineer). p - ö2)
y
CtaMMUAAttyi,
OPLASSEN
I
Tot nut van de menschheid.
Kleine anecdaten uit het leven van
Alfred Nobel.
Eek explosie te St. Petereburg.
I l door R. SCHOOB.
EEN MOOIE OPNAME VIT DE FILM „ESKIMO".
Een' unieke film, due vanaf hedenavond in liet Thalia~Thmter
vertoond wordt.
Gekrenkt verlieten de sieraden der elec-
trotechniek het huis en achter hen aan
kwam de aardige, knappe, Mauwoogige
jonge man, die Otto heette en die in ïyn
vrjje uren viool speelde...
De architect zou inmiddels gelijk krijgen!
<e.
Evenals Mie groote ontdekkingen eigen
lijk te danken zijn aan het toeval, kwam ook
dit raadsel tot een oplossing door een Moot
galak. Hij kwam namelyk omkeren dag
plotseling Gitta's kamertje binnen! Daar
stond zijn dochter... voor het stopcontact
van haar schemerlampje. Zij had gummi
handschoenen aan en deed als de meeBt-
volleerde electricien! Met een met lappen
omwikkelde krultang stak ze een ijzeren
haarspeld in de beide openingen van het
stopcontact!
Gitta, wat voer je daar m s hemels
naam uit? hakkelde de architect, stom-ver
wonderd.
Kortsluiting maken, zei Gitta rejoluut.
Otto bevalt me zoo goed. Dat is die jonge
monteur, weet U, die altijd de gereedschaps
kist draagt. En als hij mij wil hebben, zou
ik graag met hem trouwen!
Zeg me nu nóg eens, dat vrouwen geen
interesse voor techniek hebben!...
kend technicus in een vreemd land van
voren af aan beginnen: dat is Immanuel
Nobel!
Geen wonder, dat de jonge Alfred zich
tot zulk een leven aangetrokken voelde. Ijij
wil ook uitvinden, zooals zijn vader, ook
dan nog, wanneer een verschrikkelijke ge
beurtenis haarGchaduw op zijn leven werpt.
De oude Immanuel was juist weer bezig
springstoffen te fabriceeren. Vyf menschen
waren in het laboratorium; de vader, twee
zonen en drie assistenten. Door welke oor
zaken het gebeurde, door een niet te be
rekenen toeval of door onvoorzichtigheid,
is nooit duidelyk geworden: een vlam flit
ste op, raakte /de gevaarlijke stof, een ont
zaglijke knal, wit vuur; geschreeuw, rook,
kraken onder de dooden ligt Emiel, Al
fred Nobel's jongste broeder. Die eigenlijk
student was en slechts in de vacantie zijn
vader hielp...
Waarom deze Alfred Nobel zich steeds
weer toelegde op het gebied van de vernie-
tigingatechniek, is een raadsel gebleven. Ja,
wanneer zijn uitvindingen alle zyn vader
land ten goede waren gekomen maar hy
leverde zyn fabrikaten aan de geheele we-
reld. r~
Het zou vergeefsche moeite zijn, dit nu
nog te gaan naspeuren.
Duister en geheimzinnig als zijn geheele
leven was ook het einde. Een bijzondere
commissie heeft langen tijd moeten beraad
slagen, voor men tot een eensluidend^ uit
legging van Alfred NobelB laatBte wil
kwam. Bijne veertig millioen kronen moes
ten voor een bepaald doel bestemd worden,
en toch was het testament In juristischen
zin, rijkelijk onduidelijk en onvoldoende
omschreven.
Dit testament, nog heden een van de be
langrijkste documenten in de geschiedenis
der menschheid, luidde, voor wat de be
slissende punten betreft, als volgt: JOver
het verdere realiseerbare vermogen wordt
op de volgende wijze beschikt: het kapitaal,
door den executeur testamentair in soliede
papieren belegd, zullen een fonds vormen,
waarvan de jaariijksche repten aan diegenen
zullen worden toegewezen, die in het afge-
loopen jaar de menschheid van het grootste
nut geweeBt zijn. De renten worden in vijf
gelijke deelen gesplitst, waarvan toevalt:
een deel aan hem, die op het gebied van
de natuurkunde de gewichtigste ontdekking
doet of verbetering tot stand brengt op
scheikundig gebied, een deel aan hem, die
de gewichtigste ontdekking op het gebied
van de psychologie of van de geneeskunde
doet een deel aan hem, die in de literatuur
het 'beste in idealistische richting naar
voren brengt, een deel aan hem, die het
meeste of het best voor de verbroedering der
volken gewerkt heeft en voor de afschaffing
of vermindering der staande legers, evenals
naar het vormen van vredescongressen.
ESKIMO.
De grondstelling van deze bijzondere film
is dezelfde als die in de romans van den
Deen Peter Freuchen, waarnaar de regis
seur W. S. van Düke ze vervaardigde: de
nrimitieve Eskimo houdt er een gansch
Andere moraal op na dan wij, Westerlingen.
Twee begrippen zijn bij hen sterker ont-
wikkeld dan bij ons: de gastvryheid en de
onwrikbare trouw aan het eens gegevep
„oord. Bovendien begrijpt een Eskimo
Mets van ons formalisme, dat bijvoorbeeld
een ambtenaar, ook al is deze een edel
naflch, belet af te wyken van een eenmaal
vi^wtelden vorm, een door de wet be-
vohÊ voorschrift.
,JSj kunnen zich niet voorstellen, dat een
nun kan leven zonder vrouw", zoo wordt
van den Eskimo gezegd en in hun gastvrij-
heid gaan zy zoo ver, dat zy hun vrouw
aan een verdwaalden stamgenoot en weduw
naar afstaan. Heel iets anders wordt het,
als een hen onbekende blanke den Eskimo
belooft zijn vrouw met rust te zullen laten,
deze de gegeven belofte schendt. Dan be
schouwt hy den blanke als een woord
breker en wreekt hy zich.
Al deze karaktertrekken van den Eskimo,
benevens zijn volkomen argeloosheid, zijn
goed vertrouwen en totaal gebrek aan het
doorzien van listen en lagen, vindt men
vereenigd in de figuur van Mala, den groo-
ten jager, die van deze film de hoofdper
soon ia.
Wy zien, hoe hij zyn geliefde vrouw af
staat aan een zwervenden rasgenoot, die
zijn eigen vrouw verloor, doch hoe hy den
blanken scheepskapitein vermoordt, dien hij
ervan verdenkt, den dood van Aba op diens
geweten te hebben. Wy zyn er getuigen van
hoe een stamgenoot van Mala, den weduw
naar, zijn eigen vrouwen schenkt en hoe in
de liefde van den grooten jager voor Iva,
één van die vrouwen, de monogame opvat
ting van het liefdesgevoel, zooals wy het
kennen, begint door te breken.
Dan komt de groote stryd met de forma
listische opvattingen omtrent recht en wet
tusschen d«n Eskimo en het Westen. De
Canadeesche bereden politie hoort van den
moord op den bruten scheepskapitein. De
man, die wist, hoe deze wellusteling zich
aan Mala's eerste vrouw vergreep en die
tevens degeen is, die Aba geheul onopzet-
tel^Ten door' een noodlottig toeval doodde,
raadt den politieman aan de zaak te laten
rusten. De Engelschen zien zelf wel in, dat I
de Eskimo's hun eigen moraal hebben en
dat 't onbegonnen werk «n overbodig is de
onze aan hen op te dringen.
Doch de commandant van den nieuwen
politiepost denkt er anders over. „Het recht
moet zyn loop hebben*', wat niet beteekent:
de rechtvaardigheid moet haar 1°°P hebben,
maar de voorgeschreven rechtsformules
moeten overal en ten allfn tijde worden na
geleefd, ook al moet men list gebruiken en
woordbreuk plegen om deze principes te
kunnen doorvoeren.
Dit is de menschelyke achtergrond van
deze unieke film, welke door haar natuur-
weerkaatBing van mensch, dier en land
schap op een zeer hoog peil is komen te
Met uitzondering van de in de film op
tredende leden van de Canadeesche politie
worden alle rollen gespeeld door Eskitfto's.
Men moet niet verzuimen deze zeer bij
zondere film te gaan zien.
verdienen. Dat vernam Gitta zoo terloops.
Maar ondanks alles duurde het ryk der elec- I
tronen slechts twee dagen... tóón was alles
weer in het donker gehuld! I
Verduiveld, brulde de architect door 1
de telefoon, ik was een idioot, toen ik juist I
Uw firma opdracht gaf mijn huis te electri- I
ficeeren! 4endt U W ni eindelijk eens
i iemand, die wat van zyn vak verstaat!. I
Er kwamen: de jonge monteur, een oudere j
monteur, de oudere monteur "en de chef-
monteur! Zy schudden alle vier het hoofd
en zetten nieuwe zekeringen in de leiding.
Gitta nam zoo aan hun onderzoek deel, als
of ze zelf in het vak was! De jonge mon
teur had blonde haren en blauwe oogen
maar de stedelijke architect ging als een j
gevangen tyger te keer en beleedigde de
I vakeer van Mie electriciens ter wereld!
Langzamerhand begonnen de kortsluitin-
I gen in het huis-Marees een technisch» raad -
sel te worden! De directeur liet den hoofd-
ingenieur roepen en zei iets onaangenaams
tegen hem, de hoofdingenieur gaf dat door
I aan den ingenieur, de ingenieur op zijn beurt
aan den <^ief-monteur, deze gaf het weer
door aan alle monteurs, en tenslotte ook aan
de knappe, jonge man, die Otto heette en
feitelijk student was geweest!
Maar dat veranderde alles niets aan net
feit, want spoedig daarop ontstond er wéér
kortsluiting!... De stedelijke architect kroop I
naast door de telefoonhoorn van nijd!... j
Weer naderde een stoet: vooraan schreed
plechtig de ingenieur „himselt op eérbie- I
digên afstand volgde de chefconteur, dan
kwamen de beide oudere monteurs en ten
laatste, kwam de jonge monteur met de
blonde haren en de blauwe oogen, die de J
gereedschapskist droeg... Hij zou het vol
gende jaar v.erder kunnen stuaeeren en dan J
zou het nog maar één jaar duren, stelde
Gitta in den loop van het gesprek vast...
De architect was gelukkig niet thuis... Na
dat de jongemonteur een nieuwe zekering
uit de gereedschapskist had genomen, en
deze aan den chefmonteur had gegeven,
welks na een kort onderzoek de zekering
aan den ingenieur ter hand stelde, die enkele
oogenblikken later persoonlijk de nieuwe
stop plaatste, trok de schare vakmenschen
in de reeds aangegeven volgorde weer af
Maar alles was tevergeefs! Den volgen
den dag stopten twee groote auto's voor
het huis van architect Marees en daaruit
kwamen in volgorde: de directeur, de hoofd
ingenieur, de ingenieur, de chef monteur, de
beide oudere monteurs en tenslotte... de
aardige, jonge monteur met de gereed
schapskist!
Zij beklopten de muren, kropen over den
zolder, over het dak zelfs, daalden af in
kelder, zy fluisterden en gebaarden en ten
slotte liet de directeur uit de gereedschaps
kist een nieuwe zekeringsstop halen, die hij
hoogst-eigenhandig plaatste!
De oorzaak kunnen we niét vinden! zei
hij ernstig en waardig.
Toen werd de; stedelijke architect blauw!
U kunt de oorzaak niet vinden? zei
hij met een gevaarlijke nadruk op ieder
woord! Mijn vak is het bouwvak, maar ik
zal nu persoonlijk deze zaak onderzoeken
en U bewijzen dat ik w|ól erachter kom!
Toen de Zweedsche Universiteit te UÖ-
sala aan een door haar pas benoemde doc
tor honoris-caush in de philosopnie om de
inzending van zyn levensloop vroeg, ont
ging zy het volgende merkwaardig® ge*'
senrift:
„De onderge tee Kende werd in het jaar
18ö3 geboren, zyn kennis verwierf hy zich
door eigen studie, iiooge scholen heeft hy
nooit bezocht. Hy specialiseerde zien in ue
scheikunde en vond de springstoffen dyna
miet, baliistiet en C .89 uit. Sinds 13o4 is
hy lid van de koninklyke Zweedsche Aca
demie. Hy is ook lid van de Koyal Society
ie Donden en de Utfeeniging van ingenieur»
I te farijs."
En onder dit korte, zelfbewuste schrijven
stond als nandteekening: Alfred Nooel. Hy
wist wie hy was en versmaadde het, met zyn
naam goedkoope reclame te maken. En net
ziet er byna als coquetterie met de beschei-
I denheid uit, wanneer hy later eens in een
1 brief aan zyn broeder schrijft: „Alfred
1 Noble kommervol half bestaan, nad
1 eigenlijk door een menschüevende dokter
I om het leven gebracht moeten -worden, toen
i hij huilend zyn intocht in het leven hield.
I Grootste verdiensten; altijd de nagels té
hebben ingehouden en nooit iemand tot last
te zyn geweest. Grootste gebreken: geen
familie, geen goed humeur en geen goede
maag te hebben. Belangrijke verrichtingen
in zyn leven: geen..."
Reeds zyn vader, de oude
bel, had zich met
bezig gehouden,
maar een zeeman
Kortsluiting.
Een guitig verhaal,
door EEGA SMU1B.
Men zegt, dat de vrouw en de techniek
twee volkomen tegengestelde grootheden
zijn, hetgeen een nette manier is om uit te
drukken, dat een vrouw geen interesse voor
de techniek heeft- Kwaadaardige menschen
leggen, dat ie er geen verstaand van heeft.
Zij loopen koelbloedig iedere motor voorbij,
halen nooit een horloge uit elkaar, om te
weten, hoe het er van binnen uitziet, en als
men ze twee uur achter elkaar de werking
van een stoommachine tracht te verklaren,
ii zij in staat met een onschuldig lachje op
te merken: Maar de machinist doet 't todl
veel eenvoudiger 1 Die zet alleen de hefboom
op „vooruit'! en de trein rijdt al!
Gitta Marees waB de uitzondering, die de
tegel bevestigt tenminste dat beweerde
kar vader, de bekende architect Marees,
fcals Stedelijk Bouwmeester al jarenlang
ia gemeentedienst was. Hij had het zich na-
«dijk in het hoofd gezet, dat zijn dochter
ingenieur moest worden, de eerste vrouwe
lijke ingenieur! Vrouwelijke ingenieurs zijn
er haast nog niet, en Gitta moest de eerste
zijn, wier naam bekend zou raken door een
of ander wondergewrocht der techniek, door
haar handen en haar brein ontstaan. Voor-
loopig studeerde ze echter nog en gebruikte
hSar vrijen tijd daartoe, het mooie, nieuwe
huis, waarin zij met haar vader was gaan
wonen, in te richten. Gitta was trouwens,
ondanks haar geleerdheid, een heel huise-
lijk meiske. Zoo verstond zij, om nu maar
eens een voorbeeld te noemen, ook de kunst
om heeren-overhemden te persen! Toen zij
op zekeren dag weer eens 'n paar overhem
den van papa ging strijken, knapte er op
eens iets in de stroomleiding van het elec-
trische stijkijzer en weldra werd dit koeler
en koeler I
Aha, zei Gitta, dat is kortsluiting!
En zij zond Bertha, het dienstmeisje,
naar een electriciteitswinkel, met het ver
zoek een vakman te zenden, teneinde het
defect te verhelpen!
De vakman kwam. Het was een knappe
kerel, in een blauwe overall, die aan een
riem over zijn schouder zjjn gereedschaps
kist meedroeg. Gitta luisterde opmerkzaam
toe, toen de jonge man haar verklaarde,
waarom en hoe door een blankgeschuurde
draad kortzluiting in het strijkijzer had
kunnen ontstaan en zy stelde zulke weet
gierige vragen, dat het vaderlijke hart
want de stedelijke architect was erbij ge
komen er warm van werd. Gitta was toch
een meisje! Als zij nu nog de bruggenbouw
als vak uitkoos, was^r eigenlijk geen ge
bied der techniek,waarVeor zij zich niet
had geïnteresseerd.
Het was reeds/ schemeravond, toen den
volgenden dag dl architect tot de conclusie
kwam, dat zyrf schrijftafellamp, ondanks
alle pogingen, niet wilde branden!
Heb je misschien wéér gestreken!
vroeg hij aan zijn dochter.
Zij antwoordde ontkennend en stelde voor
den electricien op te bellen. Weer verscheen
de knappe jonge man met de gereedschaps
kist en weer keek Gitta opmerkzaam toe,
hoe hij de doorgebrande zekeringen door
nieuwe verving. De oorzaak van deze kort
sluiting was weliswaar niet bekend en ook
de electricien kon die niet vinden.
En de fout in de leiding bleef schijnbaar
zitten, want in de eerstvolgende dagen werd
het nieuwe huis van den architect door een
heele serie eleotrotechnisehe rampen be
zocht, die wel hersteld konden worden maar
waarvan men dp oorzaak niet ontdekken
kon!
Twee dagen functioneerde de leiding goed
en toen staakte zij weer. Ditmaal was het
de architect zelve, die met toornende stem
de electriciteitsfirma van de nieuwe kort-
sluiting in kennis stelde, met het gevolg dat
behalve de knappe jonge electricien ook een
dbdere monteur verscheen, wien de vakken
nis op het gelaat gestempeld scheen. Beide
schudden het hoofd, terwijl zy de zaak in
orde brachten en Gitta keek nieuwsgierig
toe. De jonge monteur heette Otto en was
feitelijk student geweest, doch door om
standigheden gedwongen, zijn brood te gaan
BIJ DE ESKIMO'S.
De eehtgenoote tot haar man: - Mijn hemel, je hebt de wekker
op Jannar, gezet en ik heb geen zin vóór Februari of te staan.
St. Petersburg 1362. Een koude, heldere
voorjaarsmorgen; over een smalle sloot aan
den rand van een voorstad, ver van de ar
melijke houten huisjes, ligt nog een dichte
nevel. i
Drie mannen buigen over den slootrand,
steken de hoofden tezamen. Een van hen,
de jongste is het, hy" zal nog geen dertig
jaar oud geweest zyn, heeft een dunne buis
in de handen. Hy is aan beide zyden afge
sloten, een dikke lont loopt aan het eene
einde naar het binnenste. Nu richten de drie
mannen zich op, de beide oudsten doen een
paar stappen achteruit, de jongste houdt de
buis voorzichtig boven den waterspiegel.
Een lucifer vlamt op, dooft weer uit
te sterk was het trillen van de hand. Nog
een en nog een. Eindelyk heeft de lont vlam
I gevat, de vlam kruipt langzaam naar het
I einde van de buis toe in een plotseling
I besluit werpt de jonge man de buis in het
I water.
Angstige oogenblikken. Plotseling een
I doffe knal, water stort zich over de drie
I mannen heen, die, het gevaar niet achtend,
I zich met gespannen aandacht over den
I slootrand buigen.
Een explosie! Een merkwaardig iets by
deze drie: inplaats van, zooals anderen het
zouden hebben gedaan, hun heil in een haas
tige vlucht te zoeken, schudden zy elkaar
de handen, hun gezichten stralen van vreug
de, opgewonden praten de oudere mannen
tegen den jongen.
Wie hen gezien had, moet hun voor gek
versleten hebben. En toch was hun manier
van doen niet zoo zonderling, wanneer men
dit eene weet: op dat ooge*blik deed men
de eerste poging met een nieuwe springstof.
De poging was gelukt; de nitroglycerine,
zooals de uitvinder zijn preparaat noemde,
had zijn doelmatigheid bewezen. Deze uit
vinder het was de jonge man heette
Alfred Nobel.
IS DE BOODSCHAP.
- Maar mynheer, U doet alsof U bang zijt.
Ja ik vermoed dat iemand mijn hoed wil meenemen.
Hpe komt U daarbij, hier komen alleen eerlijke menschen.
Zoo, dan heeft zoo'n eerlijk man tien minuten geleden Uw hoed
gestolen. -