PHILIPSGROOTE PRIJSVRAAG I MAN, VROUW EN Extra aanbieding MAGGI Koopt bij onze Adverteerders Aspa de Luxe N.V. Chocolaterie „LIDO 'Hoogstraat 17 - Gouda 1900 Troostprijzen 1934 - TWEEDE BLJAD GOUPSCHE COURANT - VRIJDAG 16 NOV. nu 75 cent Middenstands woningen Voor LIPS' Brandkasten en Slotenfabriek N.V. Ijzerhandel P. ROND Pz. - Gouda. Neemt Holland's beroemde Standaardmerk' twi cti, NV PHILIPS' G! OF II AMP ENFA BRIE KEN EINOHGVEN Hedeft overleed in het Van Iterson Ziekenhuis, tot onze diepe droefheid, na een geduldig gedragen lyden, onzj innig geliefde Vader, Behuwdvader, Broeder, Behuwdbroeder en Oom, de Heer PAULUS VEERMAN, Oud-Directeur van de N.V. Stoom Tabak- en Sigarenfa briek „de Ooievaar", v.h. Blan ken en den Hartog te Haas trecht, in den 'ouderdom van 57 jaar. Gouda, ^Movember 1934. Burg.^R'tenssingel, 93. Uit aller naam, GitE J. VEERMAN. Geen bezoek. De teraardebestelling zal plaats heb bel Maandag 16 Nov. a-s., n.m 1 uur de Algemeene Begraafplaats. WAAROM MAGGI? Omdat de producten der Fabriek van Maggi s Voe dingsmiddelen te Amster dam rich tientallen jaren in honderdduizenden gezinnen als de beste op hun gebied hebben doen kennen Daarom kan men gerust zeggen tabakspijp met versterkt mondstuk van 1.50 ALLEEN bij En ófIk heb Jen eersten prijs gezien: Zöo 'n prachtige radiogramofoon als dat is li-Arlila" prijsvraag DE NAAM KLEIWEG 87. IS HET MERK VAN KWALITEIT VRAAGT UW BON L Dec. TE HUUR 2 geriefelijke ■j kamers, zolder, kelder, vaste wasc§jtafel, ruime balcons, voor- en aehter- tuin, vrije achteringang 7.— p. w. water vrü, Lazaruskade 10 en 12. Te bevragen bouwwerk GEBR. v. WILLIGEN of Burg. Martenssingel 79. Nou - de volgende prijs is anders ook niet mis die Philips 640 A PRIMA CHOCOLADE LETTERS, in doosjêsverp^t™"™ per ons (netto gewicht) •.n we maar zoo n [HEERLIJK SPECULAAS per pond 20 C Zéér gesorteerd in St. Nicolaas artikelen tot ongekend lage prijzen Doet Uw voordeel en koopt b(j 1 Prijs van Fl. 100.- 2 Prijzen vanFl. 75.— 5 Prijzen vanFl. 50.- 10 Prijzen vanFl. 25.— 25 Prijzen vanFb 10.— 52 Prijzen van p|. 5.— Voor de winnaars van Hoofd- en Geld prijzen tot en met prijzen van Fl. 25.- bovendien gratis,, reis naar Eindhoven ter bezichtiging van de Philipsbedrljven. deelneming voor iedereen Hel merit, dat een jarenlange reputatie heeft gevestigd door Blue Band's onvergelijkelijke kwaliteit. Het merk, dat een garantie is voor de fijnste grond stoffen, gekarnd onder de strengste controle. Het merk, dat voordeel èn kwaliteit op onovertrefbare wijze combineer). p - ö2) y CtaMMUAAttyi, OPLASSEN I Tot nut van de menschheid. Kleine anecdaten uit het leven van Alfred Nobel. Eek explosie te St. Petereburg. I l door R. SCHOOB. EEN MOOIE OPNAME VIT DE FILM „ESKIMO". Een' unieke film, due vanaf hedenavond in liet Thalia~Thmter vertoond wordt. Gekrenkt verlieten de sieraden der elec- trotechniek het huis en achter hen aan kwam de aardige, knappe, Mauwoogige jonge man, die Otto heette en die in ïyn vrjje uren viool speelde... De architect zou inmiddels gelijk krijgen! <e. Evenals Mie groote ontdekkingen eigen lijk te danken zijn aan het toeval, kwam ook dit raadsel tot een oplossing door een Moot galak. Hij kwam namelyk omkeren dag plotseling Gitta's kamertje binnen! Daar stond zijn dochter... voor het stopcontact van haar schemerlampje. Zij had gummi handschoenen aan en deed als de meeBt- volleerde electricien! Met een met lappen omwikkelde krultang stak ze een ijzeren haarspeld in de beide openingen van het stopcontact! Gitta, wat voer je daar m s hemels naam uit? hakkelde de architect, stom-ver wonderd. Kortsluiting maken, zei Gitta rejoluut. Otto bevalt me zoo goed. Dat is die jonge monteur, weet U, die altijd de gereedschaps kist draagt. En als hij mij wil hebben, zou ik graag met hem trouwen! Zeg me nu nóg eens, dat vrouwen geen interesse voor techniek hebben!... kend technicus in een vreemd land van voren af aan beginnen: dat is Immanuel Nobel! Geen wonder, dat de jonge Alfred zich tot zulk een leven aangetrokken voelde. Ijij wil ook uitvinden, zooals zijn vader, ook dan nog, wanneer een verschrikkelijke ge beurtenis haarGchaduw op zijn leven werpt. De oude Immanuel was juist weer bezig springstoffen te fabriceeren. Vyf menschen waren in het laboratorium; de vader, twee zonen en drie assistenten. Door welke oor zaken het gebeurde, door een niet te be rekenen toeval of door onvoorzichtigheid, is nooit duidelyk geworden: een vlam flit ste op, raakte /de gevaarlijke stof, een ont zaglijke knal, wit vuur; geschreeuw, rook, kraken onder de dooden ligt Emiel, Al fred Nobel's jongste broeder. Die eigenlijk student was en slechts in de vacantie zijn vader hielp... Waarom deze Alfred Nobel zich steeds weer toelegde op het gebied van de vernie- tigingatechniek, is een raadsel gebleven. Ja, wanneer zijn uitvindingen alle zyn vader land ten goede waren gekomen maar hy leverde zyn fabrikaten aan de geheele we- reld. r~ Het zou vergeefsche moeite zijn, dit nu nog te gaan naspeuren. Duister en geheimzinnig als zijn geheele leven was ook het einde. Een bijzondere commissie heeft langen tijd moeten beraad slagen, voor men tot een eensluidend^ uit legging van Alfred NobelB laatBte wil kwam. Bijne veertig millioen kronen moes ten voor een bepaald doel bestemd worden, en toch was het testament In juristischen zin, rijkelijk onduidelijk en onvoldoende omschreven. Dit testament, nog heden een van de be langrijkste documenten in de geschiedenis der menschheid, luidde, voor wat de be slissende punten betreft, als volgt: JOver het verdere realiseerbare vermogen wordt op de volgende wijze beschikt: het kapitaal, door den executeur testamentair in soliede papieren belegd, zullen een fonds vormen, waarvan de jaariijksche repten aan diegenen zullen worden toegewezen, die in het afge- loopen jaar de menschheid van het grootste nut geweeBt zijn. De renten worden in vijf gelijke deelen gesplitst, waarvan toevalt: een deel aan hem, die op het gebied van de natuurkunde de gewichtigste ontdekking doet of verbetering tot stand brengt op scheikundig gebied, een deel aan hem, die de gewichtigste ontdekking op het gebied van de psychologie of van de geneeskunde doet een deel aan hem, die in de literatuur het 'beste in idealistische richting naar voren brengt, een deel aan hem, die het meeste of het best voor de verbroedering der volken gewerkt heeft en voor de afschaffing of vermindering der staande legers, evenals naar het vormen van vredescongressen. ESKIMO. De grondstelling van deze bijzondere film is dezelfde als die in de romans van den Deen Peter Freuchen, waarnaar de regis seur W. S. van Düke ze vervaardigde: de nrimitieve Eskimo houdt er een gansch Andere moraal op na dan wij, Westerlingen. Twee begrippen zijn bij hen sterker ont- wikkeld dan bij ons: de gastvryheid en de onwrikbare trouw aan het eens gegevep „oord. Bovendien begrijpt een Eskimo Mets van ons formalisme, dat bijvoorbeeld een ambtenaar, ook al is deze een edel naflch, belet af te wyken van een eenmaal vi^wtelden vorm, een door de wet be- vohÊ voorschrift. ,JSj kunnen zich niet voorstellen, dat een nun kan leven zonder vrouw", zoo wordt van den Eskimo gezegd en in hun gastvrij- heid gaan zy zoo ver, dat zy hun vrouw aan een verdwaalden stamgenoot en weduw naar afstaan. Heel iets anders wordt het, als een hen onbekende blanke den Eskimo belooft zijn vrouw met rust te zullen laten, deze de gegeven belofte schendt. Dan be schouwt hy den blanke als een woord breker en wreekt hy zich. Al deze karaktertrekken van den Eskimo, benevens zijn volkomen argeloosheid, zijn goed vertrouwen en totaal gebrek aan het doorzien van listen en lagen, vindt men vereenigd in de figuur van Mala, den groo- ten jager, die van deze film de hoofdper soon ia. Wy zien, hoe hij zyn geliefde vrouw af staat aan een zwervenden rasgenoot, die zijn eigen vrouw verloor, doch hoe hy den blanken scheepskapitein vermoordt, dien hij ervan verdenkt, den dood van Aba op diens geweten te hebben. Wy zyn er getuigen van hoe een stamgenoot van Mala, den weduw naar, zijn eigen vrouwen schenkt en hoe in de liefde van den grooten jager voor Iva, één van die vrouwen, de monogame opvat ting van het liefdesgevoel, zooals wy het kennen, begint door te breken. Dan komt de groote stryd met de forma listische opvattingen omtrent recht en wet tusschen d«n Eskimo en het Westen. De Canadeesche bereden politie hoort van den moord op den bruten scheepskapitein. De man, die wist, hoe deze wellusteling zich aan Mala's eerste vrouw vergreep en die tevens degeen is, die Aba geheul onopzet- tel^Ten door' een noodlottig toeval doodde, raadt den politieman aan de zaak te laten rusten. De Engelschen zien zelf wel in, dat I de Eskimo's hun eigen moraal hebben en dat 't onbegonnen werk «n overbodig is de onze aan hen op te dringen. Doch de commandant van den nieuwen politiepost denkt er anders over. „Het recht moet zyn loop hebben*', wat niet beteekent: de rechtvaardigheid moet haar 1°°P hebben, maar de voorgeschreven rechtsformules moeten overal en ten allfn tijde worden na geleefd, ook al moet men list gebruiken en woordbreuk plegen om deze principes te kunnen doorvoeren. Dit is de menschelyke achtergrond van deze unieke film, welke door haar natuur- weerkaatBing van mensch, dier en land schap op een zeer hoog peil is komen te Met uitzondering van de in de film op tredende leden van de Canadeesche politie worden alle rollen gespeeld door Eskitfto's. Men moet niet verzuimen deze zeer bij zondere film te gaan zien. verdienen. Dat vernam Gitta zoo terloops. Maar ondanks alles duurde het ryk der elec- I tronen slechts twee dagen... tóón was alles weer in het donker gehuld! I Verduiveld, brulde de architect door 1 de telefoon, ik was een idioot, toen ik juist I Uw firma opdracht gaf mijn huis te electri- I ficeeren! 4endt U W ni eindelijk eens i iemand, die wat van zyn vak verstaat!. I Er kwamen: de jonge monteur, een oudere j monteur, de oudere monteur "en de chef- monteur! Zy schudden alle vier het hoofd en zetten nieuwe zekeringen in de leiding. Gitta nam zoo aan hun onderzoek deel, als of ze zelf in het vak was! De jonge mon teur had blonde haren en blauwe oogen maar de stedelijke architect ging als een j gevangen tyger te keer en beleedigde de I vakeer van Mie electriciens ter wereld! Langzamerhand begonnen de kortsluitin- I gen in het huis-Marees een technisch» raad - sel te worden! De directeur liet den hoofd- ingenieur roepen en zei iets onaangenaams tegen hem, de hoofdingenieur gaf dat door I aan den ingenieur, de ingenieur op zijn beurt aan den <^ief-monteur, deze gaf het weer door aan alle monteurs, en tenslotte ook aan de knappe, jonge man, die Otto heette en feitelijk student was geweest! Maar dat veranderde alles niets aan net feit, want spoedig daarop ontstond er wéér kortsluiting!... De stedelijke architect kroop I naast door de telefoonhoorn van nijd!... j Weer naderde een stoet: vooraan schreed plechtig de ingenieur „himselt op eérbie- I digên afstand volgde de chefconteur, dan kwamen de beide oudere monteurs en ten laatste, kwam de jonge monteur met de blonde haren en de blauwe oogen, die de J gereedschapskist droeg... Hij zou het vol gende jaar v.erder kunnen stuaeeren en dan J zou het nog maar één jaar duren, stelde Gitta in den loop van het gesprek vast... De architect was gelukkig niet thuis... Na dat de jongemonteur een nieuwe zekering uit de gereedschapskist had genomen, en deze aan den chefmonteur had gegeven, welks na een kort onderzoek de zekering aan den ingenieur ter hand stelde, die enkele oogenblikken later persoonlijk de nieuwe stop plaatste, trok de schare vakmenschen in de reeds aangegeven volgorde weer af Maar alles was tevergeefs! Den volgen den dag stopten twee groote auto's voor het huis van architect Marees en daaruit kwamen in volgorde: de directeur, de hoofd ingenieur, de ingenieur, de chef monteur, de beide oudere monteurs en tenslotte... de aardige, jonge monteur met de gereed schapskist! Zij beklopten de muren, kropen over den zolder, over het dak zelfs, daalden af in kelder, zy fluisterden en gebaarden en ten slotte liet de directeur uit de gereedschaps kist een nieuwe zekeringsstop halen, die hij hoogst-eigenhandig plaatste! De oorzaak kunnen we niét vinden! zei hij ernstig en waardig. Toen werd de; stedelijke architect blauw! U kunt de oorzaak niet vinden? zei hij met een gevaarlijke nadruk op ieder woord! Mijn vak is het bouwvak, maar ik zal nu persoonlijk deze zaak onderzoeken en U bewijzen dat ik w|ól erachter kom! Toen de Zweedsche Universiteit te UÖ- sala aan een door haar pas benoemde doc tor honoris-caush in de philosopnie om de inzending van zyn levensloop vroeg, ont ging zy het volgende merkwaardig® ge*' senrift: „De onderge tee Kende werd in het jaar 18ö3 geboren, zyn kennis verwierf hy zich door eigen studie, iiooge scholen heeft hy nooit bezocht. Hy specialiseerde zien in ue scheikunde en vond de springstoffen dyna miet, baliistiet en C .89 uit. Sinds 13o4 is hy lid van de koninklyke Zweedsche Aca demie. Hy is ook lid van de Koyal Society ie Donden en de Utfeeniging van ingenieur» I te farijs." En onder dit korte, zelfbewuste schrijven stond als nandteekening: Alfred Nooel. Hy wist wie hy was en versmaadde het, met zyn naam goedkoope reclame te maken. En net ziet er byna als coquetterie met de beschei- I denheid uit, wanneer hy later eens in een 1 brief aan zyn broeder schrijft: „Alfred 1 Noble kommervol half bestaan, nad 1 eigenlijk door een menschüevende dokter I om het leven gebracht moeten -worden, toen i hij huilend zyn intocht in het leven hield. I Grootste verdiensten; altijd de nagels té hebben ingehouden en nooit iemand tot last te zyn geweest. Grootste gebreken: geen familie, geen goed humeur en geen goede maag te hebben. Belangrijke verrichtingen in zyn leven: geen..." Reeds zyn vader, de oude bel, had zich met bezig gehouden, maar een zeeman Kortsluiting. Een guitig verhaal, door EEGA SMU1B. Men zegt, dat de vrouw en de techniek twee volkomen tegengestelde grootheden zijn, hetgeen een nette manier is om uit te drukken, dat een vrouw geen interesse voor de techniek heeft- Kwaadaardige menschen leggen, dat ie er geen verstaand van heeft. Zij loopen koelbloedig iedere motor voorbij, halen nooit een horloge uit elkaar, om te weten, hoe het er van binnen uitziet, en als men ze twee uur achter elkaar de werking van een stoommachine tracht te verklaren, ii zij in staat met een onschuldig lachje op te merken: Maar de machinist doet 't todl veel eenvoudiger 1 Die zet alleen de hefboom op „vooruit'! en de trein rijdt al! Gitta Marees waB de uitzondering, die de tegel bevestigt tenminste dat beweerde kar vader, de bekende architect Marees, fcals Stedelijk Bouwmeester al jarenlang ia gemeentedienst was. Hij had het zich na- «dijk in het hoofd gezet, dat zijn dochter ingenieur moest worden, de eerste vrouwe lijke ingenieur! Vrouwelijke ingenieurs zijn er haast nog niet, en Gitta moest de eerste zijn, wier naam bekend zou raken door een of ander wondergewrocht der techniek, door haar handen en haar brein ontstaan. Voor- loopig studeerde ze echter nog en gebruikte hSar vrijen tijd daartoe, het mooie, nieuwe huis, waarin zij met haar vader was gaan wonen, in te richten. Gitta was trouwens, ondanks haar geleerdheid, een heel huise- lijk meiske. Zoo verstond zij, om nu maar eens een voorbeeld te noemen, ook de kunst om heeren-overhemden te persen! Toen zij op zekeren dag weer eens 'n paar overhem den van papa ging strijken, knapte er op eens iets in de stroomleiding van het elec- trische stijkijzer en weldra werd dit koeler en koeler I Aha, zei Gitta, dat is kortsluiting! En zij zond Bertha, het dienstmeisje, naar een electriciteitswinkel, met het ver zoek een vakman te zenden, teneinde het defect te verhelpen! De vakman kwam. Het was een knappe kerel, in een blauwe overall, die aan een riem over zijn schouder zjjn gereedschaps kist meedroeg. Gitta luisterde opmerkzaam toe, toen de jonge man haar verklaarde, waarom en hoe door een blankgeschuurde draad kortzluiting in het strijkijzer had kunnen ontstaan en zy stelde zulke weet gierige vragen, dat het vaderlijke hart want de stedelijke architect was erbij ge komen er warm van werd. Gitta was toch een meisje! Als zij nu nog de bruggenbouw als vak uitkoos, was^r eigenlijk geen ge bied der techniek,waarVeor zij zich niet had geïnteresseerd. Het was reeds/ schemeravond, toen den volgenden dag dl architect tot de conclusie kwam, dat zyrf schrijftafellamp, ondanks alle pogingen, niet wilde branden! Heb je misschien wéér gestreken! vroeg hij aan zijn dochter. Zij antwoordde ontkennend en stelde voor den electricien op te bellen. Weer verscheen de knappe jonge man met de gereedschaps kist en weer keek Gitta opmerkzaam toe, hoe hij de doorgebrande zekeringen door nieuwe verving. De oorzaak van deze kort sluiting was weliswaar niet bekend en ook de electricien kon die niet vinden. En de fout in de leiding bleef schijnbaar zitten, want in de eerstvolgende dagen werd het nieuwe huis van den architect door een heele serie eleotrotechnisehe rampen be zocht, die wel hersteld konden worden maar waarvan men dp oorzaak niet ontdekken kon! Twee dagen functioneerde de leiding goed en toen staakte zij weer. Ditmaal was het de architect zelve, die met toornende stem de electriciteitsfirma van de nieuwe kort- sluiting in kennis stelde, met het gevolg dat behalve de knappe jonge electricien ook een dbdere monteur verscheen, wien de vakken nis op het gelaat gestempeld scheen. Beide schudden het hoofd, terwijl zy de zaak in orde brachten en Gitta keek nieuwsgierig toe. De jonge monteur heette Otto en was feitelijk student geweest, doch door om standigheden gedwongen, zijn brood te gaan BIJ DE ESKIMO'S. De eehtgenoote tot haar man: - Mijn hemel, je hebt de wekker op Jannar, gezet en ik heb geen zin vóór Februari of te staan. St. Petersburg 1362. Een koude, heldere voorjaarsmorgen; over een smalle sloot aan den rand van een voorstad, ver van de ar melijke houten huisjes, ligt nog een dichte nevel. i Drie mannen buigen over den slootrand, steken de hoofden tezamen. Een van hen, de jongste is het, hy" zal nog geen dertig jaar oud geweest zyn, heeft een dunne buis in de handen. Hy is aan beide zyden afge sloten, een dikke lont loopt aan het eene einde naar het binnenste. Nu richten de drie mannen zich op, de beide oudsten doen een paar stappen achteruit, de jongste houdt de buis voorzichtig boven den waterspiegel. Een lucifer vlamt op, dooft weer uit te sterk was het trillen van de hand. Nog een en nog een. Eindelyk heeft de lont vlam I gevat, de vlam kruipt langzaam naar het I einde van de buis toe in een plotseling I besluit werpt de jonge man de buis in het I water. Angstige oogenblikken. Plotseling een I doffe knal, water stort zich over de drie I mannen heen, die, het gevaar niet achtend, I zich met gespannen aandacht over den I slootrand buigen. Een explosie! Een merkwaardig iets by deze drie: inplaats van, zooals anderen het zouden hebben gedaan, hun heil in een haas tige vlucht te zoeken, schudden zy elkaar de handen, hun gezichten stralen van vreug de, opgewonden praten de oudere mannen tegen den jongen. Wie hen gezien had, moet hun voor gek versleten hebben. En toch was hun manier van doen niet zoo zonderling, wanneer men dit eene weet: op dat ooge*blik deed men de eerste poging met een nieuwe springstof. De poging was gelukt; de nitroglycerine, zooals de uitvinder zijn preparaat noemde, had zijn doelmatigheid bewezen. Deze uit vinder het was de jonge man heette Alfred Nobel. IS DE BOODSCHAP. - Maar mynheer, U doet alsof U bang zijt. Ja ik vermoed dat iemand mijn hoed wil meenemen. Hpe komt U daarbij, hier komen alleen eerlijke menschen. Zoo, dan heeft zoo'n eerlijk man tien minuten geleden Uw hoed gestolen. -

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1934 | | pagina 3