VELO STOFZUIGER
Geef in ImMoofjaai
Jan Vanderlaod
EHRNCSELS
Werkplaats of Garage
IN BELGIEÜ
PRACHT OVERHEMDEN
Frans van Camp
't Parfumerie Huis
-fteedyk!
EEN DOORN
iiiii
De Goudsche Fruithandel.
Hier kunt U NU nog
leder pak HONIG's VERMICELLI
GRATIS
MAGGFaroma
IN HET OOG
B. LENS
f van 1.97
T IS ZOO-
Een Regrentendagboek uit de 18e eeuw.
STADS.SPAARBANK
Het plan van den arbeid.
Woninginspectie.
VómmÊtweer
Uw huis weer een vrool(jk
en frisch aanzien.
U bereikt veel met:
in div. kleuren.
En dit alles gehaald b(j:
L..U zoo'n ouderwetsch,
verschoten behang,
MARKT 2
TEL. 2813.
Toonkamers „Crabeth"
TE KOOP een nieuw gebouwde
met modern ingerichte BOVENWONING, met open
GROND en gelegen aan druk vaarwater.
Pipme Wed. metveM.
ONTVANGEN
de nieuwste Electr. KRONEN en ORNAMENTEN.
STOFZUIGERS van diverse merken
Electro-Technisch Bureau G. A. BELOGNE,
kopen ze wat los en vast is
omdat alles duurder wordt
gpedkoop kopen met onze
gave guldens. Beleg Uw geld
in nu nog goedkope goederen
b. v. in die
die het dujbbele wel waard
zijn, van de bekende
Voor Uw Toiletartikelen,
Parfumeriën en Byouteripn
Markt 19
Grootere sorteering en goedkooper
VERHUIZINGEN EN EXPEDITIE.
EIGEN AUTODIKNST
L. N. POLDERVAART.
CXXJI.
„20 Maart 1786 vroedschap
„Een Memorie (schrijven) off request
„vón eenige Burgers die bed anke voor de'
„Last gegeeven aan de Gedeputeerdens
„omtrent de patente te,weygeren aan de
„Regimenten op onze Provincie Staande
„om na Utrech te gaan (was get) C
„Blom, G Paddenburch, Wm Blanket en
„Dirk Bruynvis
„tot de Lange toe voor notificatie
„(kennisgeving) aangenomen 1
„De Lange om int kissie te legge, om
„nader de gedagten daarop te verstaan
„tgeen by (door) de meerderheyd goed
gevonden is
Over „het weygeren van de patente" is
reeds vroeger geschreven. De Prins had als
K&pitein-Generaal de plicht de bevelen op
te volgen van de Staten van Utrecht. Wan
neet deze nu gelastten, dat hy een aantal
regimenten tegen de stad Utrecht moest
laten „marcheeren", had hij slechts te ge
hoorzamen. De Staten van Holland konden
evenwel weigeren, dat <le regimenten, „op
onze Provincie Staande", d.w.z. de regimen
ten, die door Holland werden betaald, hier
voor werden gebezigd. De Goudsche vroed-
schap had besloten, dat haar „Gedepu-
teerdens" in de Staten van Holland vóór
de weigering van de „patenten" zouden
stemmen en oogstte hiervoor nu den dank
van eenige patriotten.
„26 Maart Vroedschap
„Rapport van de Vergadering zedert
„15 tot 25 Maart
„N B by t rapport omtrent de gevan
gene Moran, zegt de Secretaris v d
„Burch dat d Hr Boon in de Vergadering
„niet was voor de Doot maar zig voegde
„by die (de afgevaardigden) van Haer-
„lem om gratie te bewyyzen, en d lin
„Blauw en v d Burch voor de Dootstraff
„als zynde in haar gemoed van over-
„tuygt
oOmmevraag gedaan op (oVer) t ge
rapporteerde
„Bedankt en geapprobeert by (goed
gekeurd door de) meerderheid
Het „Rapport van de Vergadering", dat
wil zeggen het door de Goudsche afgevaar
digden naar de Staten uitgebrachte verslag
van hetgeen in de laatste zitting was behan
deld, vormde de hoofdschotel van de vroed-
schapszitting van 27 Maart. Ten onrechte
dateert van der Hoeve op 26 Maart.
Van der Hoeve begon met een aanteeke-
ning betreffende den „gevangene Moran".
Dit was geen wonder, want het geval Mou-
rand ,dat een sterk politieken achtergrond
had, was in die dagen op ieders lippen.
Aan dit geval was een heele geschiedenis
In Februari 1786 was'doof de Staten be
sloten, dat de Stadhouderspoort op het Bin
nenhof, die alleen door het gezin van den
stadhouder^ werd gebruikt, voortaan, wan
neer de Staten „vergaderden, geopend zou
blyven ten dienste van de leden. Dit betee-
kènde, dat nu ook openlyk zou blijken, dat
de souvereiniteit in Holland berustte by de
Staten en nie$ bij den Prins van Oranje. Dit
'besluit had bij een groot deel 'van de Haag-
sche bevolking, vooral by de winkeliers,'die
groote schade leden door de voortdurende
afwezigheid van den Prins, kwaad bloed
gezet. De.Hagenaars vonden het een groot
schandaal, dat doodgewone burgerheeren
voor'zich de uiterlijkheden van de souve
reiniteit haden opgeëischt, die tot nog toe
steeds aan den Prins waren toegevallen.
Eenige leden van het korten tijd geleden
opgerichte oranjecorps wfcren dan ook over
eengekomen orti den eerste, die door de
Stadhouderspoort reed, in het water te smij
ten.
By de Statenzitting die op 15 Maart 1786
aanving, zouden de besluiten van Februari
in werking treden. Niet alleen zouden de
Statenleden dan door de Stadhouderspoort
mogen rijden, maar ook de militaire eerbe
wijzen zo.uden hun worden gebracht. Op
18 Maart stond de Stadhouderspoort open
en was een groote massa volk op het Bin
nenhof verzameld om te zien, of de Staten
leden door die poort zouden gaan. Er ge
beurde echter niets, want geen enkel Staten
lid waagde het onder de poort door te rijden
Den 16en was de wacht verdubbeld, maar
de tjrug tusschen Binnenhof «n Buitenhof
stond zóó vol volk, dat wederom niemalid
het hart had om den nieuwen weg te kiezen.
Eindelijk brak de Vrijdag aan, de laatste
dag van de week, waarop de Staten gewoon
waren te vergaderen. Het gezag van.de
Staten zou een ernstigen deuk krijgen, wan
neer ook thans niemand hunner door de
poort reed. De patriottische meerderheid
in de Staten had natuurlijk poort en brug
kunnen laten afzejjten; zy wenschte echter
of men daarmede in ons land wel voldoen#
rekenmg houdt, vooral niet in verband met
onze taal, die nergens anders verstaan wordt
en-nog veel minder geleerd. Tal van zaken
die alleen op een groot terrein mogelijk
zyn moeten hier mislukken omdat zy geen
afzetgebied genoeg hebben. Dat is zoowel
met de techniek, met de industrie als met
de kunst het geval en het is in den regel
niet mogelijk daarin verandering te bren
gen. Daarnaast heeft onze zucht om ons
elders verstaanbaar te maken feen zucht
die ook een noodzakelijkheid was ons
voor alle^wat uit het buitenland komt weer
toegankelijk gemaakt.
Er zijn er die Zondags naar de Fransche,
Enfeelsche of J)uitsche kerkhaan om de
taal te hoor en spre keft.
Zoo doen wij en helaas moeten wij wat-
doen.
HAGENAAR.
f
onder de gegeven omstandigheden wel weer
eens een oproer, waardoor z(j in staat zou
worden gesteld met kracht tegen de prins-
gezinden op te treden.
De Dordrechtsche „Gedeputeerdens", bur
gemeester Gevaprts en pensionaris De Gtf-
selaar, zouden eindelijk het voorbeeld geven.
Maar zoodra hun rytuig'by de poort kwam,
werd het aangehouden. Een man uit de
volksmenigte greep de paarden in de teu
gels; de anderen begonnen op te dringen
naar den kant van het water. De wacht
kwam onmiddellijk in het geweer en dreef
jde menigte ui-teen; de man, die de leidsels
had gegrepen, werd gearresteerd. Hy bleek
te zyn de Haagsche branje-vrycorporist
Francois Mourand, de pruikenmaker van
den kamerheer van den Prins, Bigot. Nu
hadden de patriotten de bewijzen van een
door den Prins op touw gezette samenzwe
ring in handen, want er kon worden aan
getoond, dat Mourand kort van te voren
nog naar het Loo was geweest. De Staten
vonden dit feit zoo belangrijk, dat zy den
volgenden dag hieraan een afzonderlyke
zitting wydden. In die zitting machtigden
zyn „Gecommitteerde Raden (Gedeputeerde
Staten)" Mourand „de Plano. (zonder dat
deze voor den gewonen rechter werd ge
bracht) en zonder form van Proces" terecht
te stellen. Inderdaad ve|fiordeelden Gecom
mitteerde Raden Mourand ter dood; de
straf werd echter op voorspraak van Ge-
vaerts en De Gyselaar in levenslange ge
vangenisstraf veranderd. By het verhoor
van Mourand was niets ten nadeele van den
Prins gebleken.
Uit de aanteekening van Van der Hoeve
blykt, dat de prinsgezinde burgemeester
Boon van Ostade zich in de Staten van Hol
land teken de terdoodbrenging van Mou
rand had verzet; zyn jeugdige mede-afge
vaardigden, de patriotten v. d. Burch en
Blauw waren echter voor de „Dootstraff"
geweest.
In de vroedschapsnotulen van 26 Maart
1786 zyn byna qcht bladzijden folio aan de
gebeurtenissen van den bewusten Vrydag
gewijd. Een kort uittreksel uit die notulen
zal hier volgen.
De „Heeren Gedeputeerdens der Stad
Dordrecht" hadden ter vergadering op Za
terdag jongstleden rapport gedaan, „dat zy
over het buytenhoff van de Zogenaamde
Stadhouderspoort in een koets zynde ge-
reeden, op de brug van de poort en voor-
nfimentlyk by het inkomen van het binnen-
hoff hadden bespeurt een zeer kwaadaardige
en oproerige geest onder een hoop volks,
t welk Zig had geassembleert (verzameld)".
•Zy hadden hiervan aan „Gecommitteerde
Raaden", welke toevallig „Extraordinair
waren vergaedert (in buitengewone verga
dering bijeen waren)" kennis gegeven. Ver
der hadden zy „den Capiteyn van de wacht
voor Zig ontboden en geordonneert (be
volen) by het uytgaan der vergadering
goede toezicht te houden en des noods ge
weld met geweld te keeren". Bij het „schey-
den der vergaedering voornemens zynde
door de voornoemde Poort te reyden", wa
ren zy hierin „feitelyk" verhinderd door een
„geattroupeerde (samengeschoolde)" me
nigte. De paarden van de koets waren „aan-
gegreepen en eenigsints 'terug gedreeven".
Dit alles was geschied onder „een jjselyk
geschreeuw hetwelk niet anders dan een
oproerkreet was". De „Dorische Gedeputeer
dens" haden verwacht, dat „de Militie (de
militairen)" die „desordres (wanordelijk
heden)" hadden tegengegaan. Dit was ech
ter niet gebeurd, want „dezelve (de militie)
had nog (noch) op het binnen nog (noch)
op het buyten Hoff iets gedaen, niettegen
staande gemelde Gedeputeerdtens 'aan hun
hadden geroepen om plaats te maeken en
daarop intereyden".
De Dordrechtsche Statenleden beschouw
den die daad dan ook als een „attentaet
(aanslag) tegen de Souvereiniteyt" en mits
dien „een Crimen Laesae Majestatis insol-
veerende (als een geval van majesteits
schennis)". Zy waren verder van meening,
dat op het „gedrach" van de „Militie" wel
wat viel aan te merken, „daar dezelve zulks
had aangezien". Dit was een veeg uit de
pan voor de militairen, waarvan de patriot
ten wisten, dat zij stadhouderlijk gezind
waren. De Dordtsche afvaardiging eischte,
dat de „perzoon" waarvan zij hadden ver
nomen ,dat hy „in flagranti delicto was ge-
apprehendeerrf (op heeterdaad was gear
resteerd)" exemplaerlyk (voorbeeldig)" en
overeenkomstig „de enormiteyt van begane
misdaad (den .ernst van hej begane mis
drijf)" zou worden gestraft. Zij wenschte,
dat „Gecommitteerde Raaden" hiertoe zou
den worden „gequalificeert (gemachtigd)".
Hiernaast vond zy het noodig, dat gezien
de houding van „de Militie" het commando
over het „guarnisoen in de residentieplaats"
in een „vertrouwde hand gestelt werd".
Bovendien moest „de gevoeljgheyd van den
Souverain over het desobedient (ongehoor
zaam) gedrach der Militie aan dezelve wor
den betoond". Dit laatste Wilde aeggen, dat
aan de betrokken officieren vanwege de
Staten éen flinke schrobbeering moest wor
den toegediend.
In den bovengenoemden zin werden dan
ook door de Dordtenaren drie voqfstellen
ingediend. De twee eerste voorstellen be-
'trekking hebbende op'de bestraffing van
Mouran(fl en het Haagsche garnizoenscom
mando werden dadelijk door de Staten aan
genomen. Ten aanzien van het voorstel be
treffende „de Militie" werd besloten, dat
aan „Gecommitteerde Raaden" zou worden
DUBBEL ZUIGVERMOGEN NEDERLANDSCH FABRIKAAT
LAAGSTE PRIJS BUITENGEWONE CONDITION
VRAAG DEMONSTRATIE FILIAAL VELO WASCHMACHINE MIJ.
„gedemandeert (verzocht) om nauwkeurig
onderzoek te doèn na het gedrach in deeze
door de Militie gedaan, ten eynde alsdan
(vervolgens) omtrent de verzochte Satis
factie (genoegdoenirig) Zodanig te resol-
veeren (besluiten) aje hun Edele „Groot
Mogende na bevind ^an Zaeken zouden oor-
deelen te behoren".
Het rapport van de Goudsche afgevaar
digden naar de Staten over de zitting van
15 tot 25 Maart wag hiermee nog niet af-
geloopen.
De heeren berichtten verder, dat op den
23sten Maart „ter vergadering van Haar
Edel Groot Mogende" was „ingeloopen" een
request van Johanna Elisabeth Bylevelt
Huysvrouw van Francois de Mouran „Zyn
de de hier voren Gemelde in flagranti de
licto GeapjJrehendeerde (op heeterdaad ge
arresteerde)". In dit rekest verzócht. Jo
hanna, „dat Hun Edel Groot Mogende aan
heur Man, welke Zy geinformeert was
(waarvan zy had vernomen), dat [deze] by
Sententie (vonnis) van Heeren Gecommit
teerde Raaden wegens Zyn gepleegde mis
daad de^ Straffe des doods Zoude moeten
ondergaan, uyt Consideratie van (in aan
merking nemende) de alderongelukkigste
omstandigheyd waarin Zy en haar Ses kin
deren Zoude worden gebracht, uyt enkele
Commiseratie (medelijden) Gratie geliefden
te bewyzen"t
By de behandeling van dit rekest hadden
de Dordrechtsche afgevaardigden verzocht
;,geexcuseert te zyn van de deliberatien over
deeze Materie (vrijgesteld te zyn van de be
raadslagingen over hetgeen in het rekest
was verzocht)", aangezien „het Crimen lae
sae Majestatis (de daad van majesteits
schennis) was begaan „aan de moreele per-
zoon van de Stad (aan den rechtspersoon
van Dordrecht)" en zy „in deeze niets wil
den doen 't geen dan de eene off andere
zyde reprochabel Zoude kunnen zyn (ver
wijt zou kunnen opleveren)".
~De heeren Gevaerts en De Gyselaar had
den bovendien vekzocht\iej£&kest in gun
stige „reflexie overwqJfcP te willen
nemen, „ingevalle dez^m; gratie met het
maintien en authoriteyt (de handhaving
van het gezag) van Hoogstdezelve (de Sta
ten van Holland) bestaanbaar was» en tot
het herstelling van de algemeene rust konde
strekken". De beide heeren konden"het blijk
baar niet over zich verkrijgen, dat hetgeen
hun was aangedaan, den dood van een
mensch tengevolge moest hebben. Misschien
hadden zij er ook een voorgevoel van, dat
het blaadje nog wel eens kon omkeeren en
dat juist zij dan voor de terechtstelling van
Mourand aansprakelijk zouden worden ge
steld. f
De Staten hadden evenwel „Swarigheyd
gemaakt om omtrent een misdaed, waarby
het Crimen laesae Majestatis was geper-
petreert (majesteitschennis was gepleegd)
gratie te verleenen en dus in dat aspect
(uit dit oogpunt} het verzoek ge weezen
van de hand". Zy hadden echter begrepen,
„dat door de Conservatie (het in leven laten
blijven) van den gevangen wezentlyke dienst
aan de Justitie gedaan en de alge meene
rust bevordert zou werden". Daarom had
den zy besloten „den anderen dag by tyds
te vergaederen om de Consideratien (mee
ning) van Heeren Gecommitteerde Raaden
daaromtrent in te neemen".
Den volgenden dag w*s bij de Staten „een
missive ingekomen van Heerpn Gecommit
teerde Raaden 'waarby dezelve hadden ge-
communiceert (medegedeeld)- hun leetwee-
zen van geene gegronde reedenen te heb
ben gevonden om te hoopen, dat er uyt de
Conservatie (het in leven laten blijven) van
den gevange eenige byzondere noodzakelyke
ontdekkingen te Gemoet te zien waarèn".
Gecommitteerde Raden hadden medegedeeld,
„dat zy alleenlyk eenige nadere ontdekkin
gen omtrent de afspraak waar het gepas-
seerde^ (gebeurde) geschied was en van de
perzoonen welke by die afspraak present
waaren geweest, £er kennisse van Hun Edel
Groot Mogende brachten". De mogelijkheid
was echter niet geheel uitgesloten, dat er
nog „eenige nadere découvertes (ontdekkin
gen) zouden kunnen werden gedaan".
Gevaerts en de Gyselaar hadden hierop
„op het krachtigst" op gratie aangedron
gen. Ten slotte had dit succes gehad en
hadden de Staten besloten „om de dood-
straff aen den voornoemde De Mouran te
remitteeren (het leven aan de Mourgnd te
schenken) en dezelve (de doodstraf) in een
.eeuwigduurend Confinement (gevangenis
straf) te Convérteeren (om te zetten).
Francois Moprand werd alzoo tot levens
lang veroordeeld. Deze straf moest hij oh-
dergaan in het Tuchthuis te Gouda, dat ge
legen was aan den Groeneweg ter plaatse,
waar zich later de school van den heer
Huber heeft bevonden. Natuurlijk heeft
Mourand zyn geheele leven niet in dat
Tuchthuis te Gouda doorgebracht. Nadat de
Pruisische troepen de stad hadden bezet, is
Mourand op 28 September 1787, dus ruim
een jaar'na de gebeurtenissen bij de Stad
houderspoort, ontslagen, 's Morgens was
zyn vrouw hem komen afhalen, en 's avonds
hy mee naar huis.
Veilig. Rente 3 Geheim.
STORTING S-GIRODIENST met
wekeljjksche afhaling van spaar
en belastinggelden aan huis.
GOUWE 2 - HOEK WIJDSTRAAT
GOUDA.
Hetgeen met Mourand in 1786 is gebeurd,
ia een voorbeeld voor alle tijden. Steeds
worden by révoluties door het dryven van
heethoofden, die geen ander beginsel dan
het hunne naast zich dulden, doodstraffen
uitgesproken. Heel vaak staai^ de feiten
niet eens vast. Toch willen de drijvers dat
er bloed zal vloeien. Weten de meer gema
tigde elementen dan te bereiken, dat de
doodstraf in levenslange gevangenifl|yaf
wordt omgezet, dan is het slachtoffer tege
lijk gered. In den regel verlaat hy weer
na korten tyd de gevangenis. Heel dikwijls
bereikt hij dan later, als ^y zelf ook aan
politiek doet, de hoogste posten.
Eén ding is zeker. Alleen al om het ge
brek aan eerbied, dat men in revolutietijden
voor het menschelyk leven heeft, is revo
lutie te veroordeelen.
(Wordt vervolgd.)
Nadruk verboden. Dr. Mr. J.,SMfT.
De Belgische socialist, Hendrik de Man,
heeft destyds het plan van den Arbeid op
gemaakt en dit plan heeft in vele kringen
adhaesie gevonden. Sommigen konden zich
niet met het geheele plan vereenigen, doch
de hoofdgedachten, daarin neergelegd, had
den hun sympathie. Nu de heer de Man
Minister van Arbeid en Sociale Voorzorg
is geworden en dit plan wellicht tot wer
kelijkheid zal worden, is het niet ondienstig
om eenige woorden aan dit plan té wijden.
Wy leven zoo vlug, dat een gedachte, enkele
maanden geleden in breeden kring gelan
ceerd, weer vergeten kan zijn op het mo
ment, dat men; er werkelijk behoefte aan
krijgt of men die gedachte in een bepaald
verband wil benutten. Dit is nu het geval
met de Man's Plan van den Arbeid.
Het Plan van den Arbeid beoogt een stel
sel van gemengde volkshuishouding in te
voeren, dat, naast een privaat-sector, een
genationaliseerde sector bevat, die de orga
nisatie van het crediet en van de belang
rijkste industriën welke in feite al gemono
poliseerd zjjn, meebrengt. Verder de natio
nale volkshuishouding aldus georganiseerd,
te leiden volgens richtlijnen van algemeen
belang, ertoe strekkende de binnenlandsche
markt uit te breiden, teneinde de werkloos
heid op te heffen en voorwaarden te schep
pen, die tot een stijgende ecocnomische wel
vaart voeren. En ten slotte op politiek ge
bied een hervorming van den Staat en van
het parlementair stelsel te verwezenlijken,
die den groondslag van een waje econo
mische en sociale democratie schept.
De credietbanken, dus 09k de algemeene
banken worden aan bepaalde normen on
derworpen; deze normen worden door een
staatsbank vastgesteld en de uitvoering en
de handhaving ervan gecontroleerd. M.a.w.
het geheele credietwezen wordi indirect ge
leid door den Staat en dus door de Wet
gevende macht. De organisatie van het
aldus genationaliseerde crediet zal zich ten
doel stellen het crediet te verdeelen op de
meest geschikte wijze om de aanpassing van
de voortbrenging aan de behoeften van de
meer uitgebreide binnenlandsche markt te
bevorderen. Hetzelfde geschiedt voor de
fundamenteele industrieën, dat zyn, inge
volge het plan de Man, de industrieën/ die
de grondstoffen of de drijfkracht \oort-
brengen, welke in openbare diensten mapten
worden gpórganiseerd. De industrieele
sortiums zullen onderworpen zyn aan
algemeene leiding van pen Commissariaat
voor de Ny verheid,'dat van de Welvende
Macht zal afhangen. Een zelfde rrjfethode
zat worden ingesteld voor het vervoers
wezen, zoodat de samenwerking en de con-
courijentie van de verschillende wijzen van.
vervoer door een Commissariaat voor heft
Vervoerwezen zal worden geregeld. „V
De verdere bedrijfstakken, hier niet ge-^
noemd en het ge&eele verdere economische
leven zullen in oen privaat-sector worden
ondergebracht. Aan het stelsel van den
eigendom zal niet worden geraakt. Het vrije
initiatief zal er hoogtij mogen vieren, in
deze sector moet men aan hét stelsel van
vrye, mededinging toelaten alles te geven,
wat het geven kan ten opzichte van de ont
wikkeling van initiatief en uitvindingsgeest
en van het nastreven van een grootere pro-
dustiviteit en opbrengst.
Het doel van het plaïi is de wederopleving
van de zaken en de voorwaarden te schep
pen, die tot een toenemende economische
welvaart door een uitbreiding wan de bin
nenlandsche markt*kunnen leiden; hiertoe
zal de Staat en ook de leidende organen
van de volkshuishouding de noodige maat
regelen nemen om \ie conjunctuur te beïn
vloeden in de mate van het maximum, dat
veriVezénly'kt kan worden. M.a.w. de Regee
ring voere een actieve welvamrtspolitiek;
het crediet mag geen instrument zyn van
een bepa&lde klasse, doch dient gehanteerd
te worden door de Overheid, opdat een ieder
zyn behoorlijke en billijke portie ervan zal
kunnen verkrijgen. - 1|dt
bevat ter kennismaking een
HONIG's BOUILLONBLOKJE
„Het wil mij juist voorkomen om ge
zamenlijk eens te gaan zien in welken
desolaten toestan?! deze belde bewoners
hun huisjes hebben achtergelaten" aldus
stelde de Burgemeester in de vergade
ring van het college van Burgemeester
en Wethouders voor.
„Mij dunkt, dat we dit nu het beste
kunnen doen, omdat de wethouder van
onderwijs niet aanwezig is en het vol
gende en laatste punt der agenda de
aanschaffing van nieuwe leermiddelen
voor de openbare school betreft, een on
derwerp, dat het beste behandeld kan
worden, wanneer wethouder Janzen
weder aanwezig is."
Wethouder Goosen en de secretaris
stemden met dit voorstel in, blij op dezen
Zaterdagmorgen eens uit te kunnen bre
ken uit de zakelijke sfeer eener vergade
ring van Burgemeester en Wethouders. -
De Burgemeester, zwaar van postuur,
schoof zijn zetel achteruit en diepte uit
hpt kistje sigaren een versche vaderlan
der, welk voorbeeld door de beide andere
heeren werd gevolgd.
Bewust van hun waardigheid stapten
/de drie magistraten door het dorp, be
gluurd en besproken door de nieuwsgie
rige dorpelingen, die tevergeefs het doel
dezer wandeling trachten te "gissen.
Even bulten de bebouwde kom lagen
de armhuisjes, vijf in getal. Twee der be
woners hadden hun woning wegens ver-
regaanden staat van vérwaarloozing
aldus luidde het rapport van» den ge
meente-opzichter moeten verlaten en
in een naburige gemeente in een paar
vervallen krotten voorloopig een onder
komen gevonden.
De liulsjes zageh er inderdaad aller-
verwaarloosd uit. De ruiten 'waren ge
broken eri gebarsten, en hier en daar met
grauw papier beplakt. De onhebbelijke
gewoonte van de vertrokken bewoners
om de messen voor het dagelijksch ge
bruik langs den muur naast de achter
deur te slijpen had tot gevolg gehad, dat
deze daar leelfjk was uitgesletep. Binnen
was het nog erger. In het eene huis was
het paneel van de deur versplinterd en
de eenigste kastdeur' wilde niet sluiten.
Het behang hing gescheurd langs den
wand, bedekt met vuile vettige stof. In
den vloer was een gat gebrand. De kast
planken waren nergens te vinden. Kort-
om fiet was een vuile vieze verwaarloosde
boel.
De bewoners hadden niet het minste
gevoel gehdd voor orde en netheid en het
huis vrij aardig-geruïneerd.
Het andere perceel verkeerde in bijna
gelijke conditie.
„Het is een schande" was het edhlgste,
wat de verontwaardigde burgervader het
eerst wist uit te. brengen.
„En het zal de gemeente weer een aar-
dlgen duit kosten om de huisjes wat* op
te knappen" meende de wethouder, die
zuinig van aard was
„Wanneer ze aan een particulier toe
behoorden, zouden ze onbewoonbaar ver
klaard dienen te worden", dacht de se
cretaris, In zijn hart blij, dat ze nu in
eigendom aan de gemeente behoorden
en er dus van een onbewoonbaarverkla
ring met al de daaraan verbonden soesah
voor hem niets zou komen.
„Kijk eens, de lammelingen hebben het
behang gewoonweg opzettelijk stuk ge
scheurd. Het is toch, zoo jammer, dat Je
daaraan nu niets kunt doen. Je zou ze
toch..." vervolgde de Burgemeester aan
dachtig het behang bekijkende.
Wethouder Goosen en de' secretaris
schaarden zich om hun Burgemeester en
verklaarden zich eendrachtelijk tegen
dergelijke vernielzucht.
De Burgemeester hield van opschieten;
de inspectie had nu lang genoeg geduurd.
Bovendien bulten scheen de zon en bin
nen hing een muffe vunze lucht. 4
Met gelijkmatigen tred keerde het
drietal naar het dorp terug. In een vol
gende vergadering moest de gemeente
opzichter een raming,der kosten indie
nen voor het grondig opknappen der bei-
^de huisjes, werd afgesproken.
Op de markt nam men afscheid.
Wethouder Goosen trok, zoodra hij
thuis gekomen was, zijn zware winterjas,"
welke hij speciaal gekocht had,t toen hij
tot wethouder was verkozen, uit en borg
""Hem, in de kast, waar de „Zondagsche
klWrén" hingen, weg.
Het was etenstijd en zijn vrouw wacht
te niet lang met het opdoen van het
middagmaal, bestaande uit boerenkool
met worst, een gemakkelijke pot voor een
Zaterdag in den wintertijd.
Na den eten las wethouder Goosen der
gewoonte getrouw een hoofdstuk uit déA
Bijbel voor. Den vorlgen dat had hij het
eerste hoofdstuk van het Bijbelboek Job
gelezen, zoodat hij nu met het tweede
vervolgde. Langzaam en toonloos las hij
voor, stil en aandachtig luisterden zijn
vrouw en dochter Maria toe.
„En hij nam zich een potscherf om
zich daarmede te „krabben" „schrab
ben" verbeterde hij en hij zat neder
in het midden der asch."
Gek, onbewust kreeg hij een gevoel
van een lichten Jeuk. Verbeelding, dat
kwam, omdat hij zoo met Job meeleefde.
Maar ook na het Bijbellezen bleef een
lichte jeuk aanhouden en opeens betrap
te hij zich zelf, dat hij zich in zijn hals
krabde.
„Net als Job", dacht hij.
Het vreemde was, dat de jeuk erger
werd. Wat zou het zijn?
Maria, geef mij de „homopaath
eens".
„Scheelt er wat aan, vader?"
,;Ik weet het niet kind, maar ik neo
zoo'n enormen Jeuk".
Maria bracht het uitgesleten homoeo-
-^JiThandboekrEênigszlns zenuwach-
p «haast zocht wethouder Goosen
'"arf alphahetisch register naar „Jeuk-
B«d hU niet eens gelezen, dat jeukte
„begeleidend verschijnsel was van
"Lr en nierziekten? Wacht, daar- had
S, het Bladzijde zooveel. Gauw gekeken,
je daar had je het Maar hij
mankeerde toch niets van dit valles. HU
"eroelde zich steeds zo» gezond als een
"'nwendlg helpen: Sulfur In hooge ver-
dUmt zal lk eens probeeren. Zoo'n vaart
J het niet loopen.
Maria",
j vader"
"iMD eens gauw naar den drogist en
haaleens gauw een'fleschje sulfur. Heb
V «ld? Vraag het anders even aan je
moeder' Denk er om sulfur D 6."
ram'dalTnam wethouder Goosen her
haaldelijk eenige mespunten sulfur in.
Werkelijk gaf het verlichting, maar ge
heel verdwenen was de jeuk tegen den
„vond nog niet.
Zondagmorgen. Wethouder Goosen, ge
trouw kerkganger, haastte zich om op
tiid naar de kerk te kunnen gaan.
Het Jeuken was een stuk verminderd in
vergelijking met den vorlgen dag. Nog
eauw een mespunt sulfur. Ja, hij
rfnkterde het liefst zelf. Je wist wat je
lnn*m en tot nu toe had hij het altijd
bil het rechte eind gehad, wanneer hij
zich niet goed gevoelde en de diagnose
moest stellen.
De dominee had dien ochtend een
preek, waar hij wat aan had. Gespannen
en vol aandafcht volgde hij den voorgan
ger Maar vervelend, dat zijn gedachten
telkens werden afgeleid door dien lam
men jeuk en die, wanneer hij zich eerlijk
bekende, weer erger werd
Bij den middenzang keek hij eens naar
zijn vrouw en dochter, die rechts voor
^Maar wat zag hij daar of verbeeldde
hij het zich? Zijn vrouw en dochter sche
nen ook al last van jeuk te hebben. Je
kon zien, ze hielden hun fatsoen, maar
telkens krabden zij zich zoo ongemerkt
mogelijk heel eventjes.
Maar ook zijn beide mede-kerkgangers
die naast hem zaten, schenen last van
jeuk te hebben. Boer Evers, een onge-
vent, zat zich „op zijn hoofd te
alsof hy niet wist, dat hij in
de kerk zat en meester Kemink, een pre-
ciesse man, pakte zoo nu en dan voor
zichtig tusschen vinger en duim het witte
iront van zijn gesteven overhemd en
neep dan schijnbaar aldus heel bedekt
in zijn borstvel.
Tegen het einde van de preek was het
niet meer om uit te houden.
Meester Kemink zat met een rood
hoofd iijn rug tegen het schot van de
kerkbank te schuren en, boer Evers krab
de bijna geregeld met zijn eene hand in
zijn haardos en met zijn andere op 2ftn
borst onderwijl zich jiog schurend op de
j'zelf wist haast ook geen raad
verschrikkelijk was de jeuk
Maai- het ergste geneerde hij zich toch
voor zijn vrouw pn dochter. De laatste
had gewoonweg haar hoed afgezet. Dat
kon je alleen van jzoo'n jong nest ver
wachten. Schaamde ze zich niet? v
Het leek wel of er In den geheelen
hoek, waar zij zaten, een voortdurende
beweging was. De vrouwen daar schenen
nlel^ stil te kunnen zitten.
Dominee had al een enkele maal op
vallend in die richting gekeken en dan
opzetteiyx langzaam gesproken.
De preek begon lang te vallen.
Gelukkig, eindelijk hoorde hij het ver-
Bulten kon zijn anders zoo kalme
wederhelft, zich haast niet inhouden.
Voor de menschen moest zij zich stil
Maar eenmaal thuis barstte de bom.
„Jij suffert met Je nierziekte, waar heb
Je die vlooien opgeloopen? Al het Zon
dagsche goed zit er onder."
Toen ging wethouder Goosen een licht
op- In de armhuisjes, welfce een paar
leeggestaan hadden, had hij ze
De vlooien, die den hongerdood nabij
geweest waren, hadden opeens uitredding
gekregen, toen de welgedane burgemees
ter in vlooienoogen om van te water
tanden mej; zijn gevolg binnenkwam.
Ofschoon streng van opvatting en
8teeds bedacht om zich niet schuldig te
maken aan overtreding van het vierde
Oebod, moest wethouder Goosen dien dag
het werk een niet alledaagschen
arbeid, dat was ,waar. En hard vorderde
5®*®kt. want dien. dag heeft de familie
"OMen zich tot driemaal toe ■verschoond.
Oen volgenden dag bracht een pak in-
^etenpoeder algeheele uitredding.
Een week later was het weder vergade-
ïrLvan het college van Burgemeester
Wethouders.
..'t Jonge, 't jonge", merkte de Burge-
eeater op, toen het rapport van den
gemeente-opzichter inzake de verbete-
"ng der belde huisjes aan de orde kwam,
•■nat had de vorige week leelljk kunnen
JSP6* Gelukkig merkte lk het nog,
Or thuis kwam. In de armhuisjes
het vol ongedierte en nu ja U be-
•*ypt wel... De secretaris was er ook niet
van. Maar ook die had het bijtijds
8aten- Ik zelf ben direct in bad ge-
spoTI ü?aar de secretaris niet waar
hin»f *2? m°cht van zijn vrouw Met
u men en heeft 210111,1 de kou ln
«huurtJe moeten wasschen en ver-
van vï1' En u Goosen bent U er vrij
?sn gebleven?"
-J^1eth°,lder Goosen versehoof op zijn
hii niets gemerkt", loog
h»l en lachte gedwongen.
Dit
"Dn eerste leuren, welke hll
•^bewust deed.
Wanneer U met enkele druppels
MAGGIS AROMA de smaak van de
spijzen verbetert, oogst U zeker
bijval van Uw tafelgenoten. Het is
een karakteristieke eigenschap van
MAGGI5 AROMA, dat zij niet alleen
de smaak der gerechten verras
send goed doet uitkomen, maar zij
bevordert ook de spijsvertering,
waardoor er meer profijt van het
voedsel wordt getrokken.
Het verhogen van de eigen smaak
der gerechten,
Voordelen voor de gezondheid,
Spaarzaamheid in en door gebruik,
zijn 3 factoren, die MAGGI5 AROMA
een groot overwicht geven.
Verlangt daarom uitdrukkelijk
NEDERLANDS PRODUCT
Ammoniak
op volle sterkte.
Stoelen var-nis
en W|asbl|ts
Wrllfwas
met een allerzonderlingst pet-
troon, in tegenspraak met alles
wat de kamer verder bevat.
Welk een enormen vooruitgang
vertoont de behangseldruktech
niek in de laatste paar jaren
Voor prijzen, die vroeger niet
bestonden, koopt men een R. D.
kunstbehang dat licht en ruimte
brengt en zonder verdere kosten
een interieur smaakvol pnaakt..
Wèg dus met dat donkere, doerd-
sche behang Meteen uw be
hanger ontboden met het prach
tige* nieuwe stalenboek van
R. D. „Serie 50" (het merk
staat op de kaft) in prijzen van
50 cent per rol af. Staal na staal
boeit en verrukt U. Overal staan
korte, duidelijke raadgevingen,
die uw keus in de Juiste banen
leiden. Kies een licht behang
uit Serie 50 het werkt als een
verademing, geeft aan uw meu
belen meer reliëf en doet alles
beter uitkomen. R. D. behang
bevredigt uw oog èn uw gevoel
RATH DOODEHEEFVER
Fabriek
DuivendrachUchekade, AmiUrdam
VRAAG UW BEHANGER STAALBOEKEN MET BOVENSTAAND MERK
De TENTOONëÏELLING van
het AARDEWERK van RIE
CRAMER en Mejuffrouw
CARBASIUS duurt nog één
week.
Brieven onder No. 16L3 Bur. Goudsche Courant, Markt 31.
Directeur der Onderl. Prot. Begrafenisonderneming
SPIERINGSTRAAT 57 TELEF. 2229.
DOOR JARENLANGE ERVARING DE JUISTE
EN MEEST ACCURATE BEDIENING.
blauwe druiven
K a APSCHE'pruimen
TAFELPEREN
TAFELAPPELEN
SINAASAPPELEN
MANDARIJNEN
CITROENEN
BANANEN
TOMATEN
NIEUWE VIJGEN.
POMPELMOES
STUDENTENHAVER
VRUCHTEN IN BUK EN GLAS
DIVERSE SOORTEN NOTEN
OUDSTE ADRES voor OPGEMAAKTE FRUITMANDEN.
LANGE TIENDEWEG 27 TELEF. 3316.
REEDS VANAF f 5.75.
Tevens hebben wü een GROOTE SORTEERING
reeds vanaf ƒ27.50 voorradig.
Vraagt demonstratie. - Ook in huurkoop. ZIE ETALAGE.
LANGE TIENDEWEG 96 TELEF. 2235.
Volle Garantie. Brandvrije Bergplaatsen Lage Prijzen.
J op LEIDEN en HAARLEM en IJMUIDEN
over Bodegraven, Alfen, Koudekerk, Zoetarwoude, Leiden, Oegstgeest,
Sassenheim, Lisse, Hillegom, Bennebroelt, Heemstede.
Haarlem, IJmuiden.
GOEDEREN WORDEN AFGEHAALD. Beleefd aanbevelend,
TURFMARKT 1 TELEF. 2534 GOUDA.