AppeHfèip
Boogaerdt's Siroopwafels
Foto H. J. Daems
TOON SCHRAVE
Incasso-Bank N.V.
Verhoging
D. G. v. VREUMINGEN
Deze week
aat U met de Paschen op reis
H. P. Herfst Jr. v.h. L. Boogaerdt
ROLFILM CAMERA'S
ADRI VAN MAAREN
Mag. „De Kluw"
is HEROPEND
GOUDA
van onze Deposito-rente
Voor de feestdagen bij
Nieuw*
Een Reffentendagboek uit de 18e eeuw.
STADS-SPAARBANK
leder pak HONIG's VERMICELLI HO NIB'S '"BOUILLONBLOKJE GRATIS
Raadsels voor de Jeugd
Zaterdag 30 Maart
TURFMARKT - TELEFOON 2638
SLAAPKAMERS
LAQUÉ vanaf ,f
VRAAGT onze speciale prijs
VOOR HET VERMAKEN VAN
UW VEEREN EN KAPOKBEIJDEN
T
Bijkantoor OOSTHAVEN 57
Met 1 dag opzeggingIV2 's jaat's
1 maand 2
3 maanden opzegging 2y2
Deposito-rekening-courantboekjes (Spaarkas)
j, 3 per jaar.
de bekende SI. JAN en
VREDE BEST sigaren
blikjes WHITE ASH met ingelegd cederhout
Z i e etalage
Z E ETALAGE ZEUGESTRAAT 56
it welbekende Rijwielhandel
G.M.G. van GEBR. MELKERT
VOORMODERNE
Colliers, Armbanden
Clips, Oorknoppen
Broches, Ringen enz.
is het meest gesorteerde adres
Paaschtaarten, halve Nougateieren met Slagroom
ZAAL's prima Banketbakkerij
J, C. LANGERAAR
NOTARIS J. KOEMAN
BOUWMANSWONING
ARBEIDERSWONING
best Wei- en Hooiland
De nieuwste soorten Wol
Dezen
zomer
DRINKEN
wij de
appelen...
CXXIV.
„14 April 1786 Vroedschap
„request van eenige Burgers, welke
„versogt hadde om geen patente aan de
„Regimenten uyt te geeven die op Hol-
„land stonden, en reeds in een vorige
„vroedschap ^yCorgebragt, is nader om-
„vraag gedaan
„Hoeve, Twent, Metelercamp Verxyst,
„Dekker, 'Swanenburg Burch Kedts.
„Boon Griffioen Teylinge, Does en Wob.
„ma voor notificatie (om voor kennis
geving aan te nemen)
„Blauw Toulon, Tyssen Slicher, Lange
„en Couperus, zagen de hartelykheid van
„de Burgers waren voor een rede te
„geve en die braave Burgers te bedanke
„Kerkhoven fett Bisdom tusschen beyd
„pus de meerderheyd voor Notificatie
Het „request" was ditmaal niet een re
kest in den gewonen zin; het was in hoofd
zaak een bedankje aan „Haar Efiel Groot
Achtbare" ter zake van het feit, dat deze
aan de Goudsche „Gedeputeerdens" hadden
opgedragen in de Staten van Holland voor
het voorstel te stemmen om de regimenten,
die door Holland betaald werden, niet tegen
de stad Utrecht te doen „marcheeren".
Overeenkomstig de breedsprakigheid van
den toenmaligen tyd volstonden de rekwes
tranten niet met een eenvoudig bedankje,
maar hadden zy hiervoor drie en een halve
bladzijde folio noodig.
Het eigenlijke bedankje luidde aldus:
„Zy (de rekwestranten) vermeenden Zig
thans niet te mogen onthouden om
aan Haar Edele Groot Achtbarens te
kennen te geeven met het grootste
genoegen en de aangenaamste gevoelens
omtrent Haar Edele Groot Achtbare den
inhoud van derzelver resolutie (besluit) en
de daaruit geproflueerde (voortgevloeide)
Last aan gedeputeerdens ter dagvaart op
dit zelve sujet (onderwerp), als Zoo Com
pletely k (volledig) aan hun gedeclareert
1 beantwoor-
i hoogsten
het Cordaat
gedrag en de onwrikbare Standvastigheyd
van dezelve Heeren gedeputeerdens in het
volvoeren van hunnen toebetrouwde Last'.
De rekwestranten knoopten aan hun be
dankje nog de navolgende - beschouwing
wast:
„Het Zij de ondergetekende in den naam
van een aanzienelyk aantal hunner mede
burgeren verder geoorlooft hun vertrouwen
en verwagting voor U Edele Groot Achtbare
open te leggen, dat U Edele Gooot Acht
bare verder alles wel Zullen Gelieven aan
te wenden wgt Strekken kan, om de reso
lutie (het besluit) by-(door) haar Edele
Groot Mogende irt deeze Zaak genomen nog
het bv U Edele Groot Achtbare bedoelde
goèÖ effect (gevolg) te doen bekomen, dat
Uw Edele Groot Achtbarens Zoo dra mo-
gelyk Zorg gelieven te dragen, dat eenmaal
alle redenen van vrees 't Zy van 't gebruvk
van 's Lands Militie (het leger), Zonder
yieteiyiv aan jimji ft"-""
(tot uiting gebrachte vmjiangen bea
dende, te hebben ver\j®pen ten I
te moeten laudeerejr Q¥yFenhet
vindt die relaties altijd weer precies uit.
Nu 'moet er aanstonds ook gezegd wor
den, dat het soort menschen waarmede men
hier te doen had,' die z.g. werklooze intel-
lectueelen ook geen gemakkelijk soortje is..
Zij weten het al gauw beter en gelijk te be
grijpen valt, dringen zij allen naar voren.
Het „geval" was dffe moeilijk. Maar juist
daarom was het noodig geweest een zeer
nauwkeurig'omlijnd plan te hebben en strak
de lijn te houden. Er moet in zoo'n zaak
klaarheid bestaan en men moet niet „baas"
spelen, zonder leiding te geven.
Nu gaat het comité uitéén, hetgeen zeer
jammer is want er is ten slotte een aardig
bedrag bij elkaar gebracht en het zou onder
goede leiding nog zeer te vergrooten zijn
geweest. Zal men nu die groote groep van
misdeelde intellectueelên weer aan zijn lot
overlaten? Het is wel heel tragisch dat hier
de overheid deze zaak heeft laten gaan zon
der in te grijpen of mede hulp te verleenen.
Misschien is het lot van velen dezer werk-
loozen veel ernstiger en beklagenswaardiger
dan dat van andere categorieën.
Er is wel dikwijls gezegd dat dit comité
zich bewoog op het terrein van het crisis
comité en dat het daarom geen steun vond
maar dit is onbillijk. Hier was best een sa
mengaan mogelijk gewees;t maar ook iP dit
opzicht is het beleid van het thans verdwij
nende comité te kort geschoten.
Hoe groot het aantal intellectueelen is ge
weest dat zich bij het comité heeft gemeld,
is ons niet bekend. Wei weten wij, dat toen
de colportage met het befaamde boek be
gon, de animo bij velen aanstonds was' ver
dwenen. Hier toch werd velen een baantje
aangeboden waarvoor zij zich niet geschikt
achtten en waarin zij geen lust hadden Men
had gehoopt passend werk te krijgen en di-
recten disc re ten steun maar te gaan rond
dolen als colporteur, die zich aandient als
werklooze daarin had men geen zin. Slechts
enkelen grepen dit aan en sleepten er eeni
ge tientjes uit om daarna er mee op te hou
den; slechts heel weinigen hielden vol maar
de algemeen© gang van zaken ontnam „ook
hun ten slotte den moed.
Het is goed dat deze heele zaak eens be
kend is, misschien dat de Regeering óók
hier eêns de reddende hand wil uitsteken al
heeft zij niet veel kracht meer in die hand.
Het ontbrak hier aan vertrouwen in de kans
van slagen en het is alleen de regeering die
dit kan geven. Echter zal ook zy geen werk
weten te verschaffen en het zou dus op di-
recten steun moeten uitloopen. En daarvoor
deinst zij allicht terug of verwyat zy naar
dat andere comité, dat daar speciaal voor is
ingesteld.
Inmiddels is het lot der betrokkenen heel
slecht!
HAGENAAR.
voorkennis van den Souverain (de Stater,
van Holland), off wel dat door de mili
tairen de hoge ordres (bevelen) van hun
Edele Groot Mogende Zomwylen Zouden
kunnen worden gevilipendeert (door het
slyk gesleurd) en aan (by) andere bevelen
gepostponeert (ten achter gesteld), mogen
worden weggenomen en dus daardoor de
tranquiliteyt (rust) der ingezetdfl^i mag
'worden herstelt".
De bedoeling van die nadere beschouwing
was om „Haar Edele Groot Achtbare" in
hun eenmaal aangenomen houding te ster
ken en alzoo te voorkomen, dat deze van
standpunt zouden veranderen.
Van „een bedanke van die braave Bur
gers" werd in de notulen zelf met geen
woord gerept. Er werd alleen vermeld, dat
het rekest voor „notificatie (kennisgeving)"
was aangenomen.
„25 July Beschreeven Vroedschap
„le punt omme te delibereeren (be-
„raadslagen) over de Memorie (het»
„schrijven) van Syn Hoogheid, den
„Heere Prince van Orange Erffstadhou-
„der, en de verdere ingelopen Stukken
„relatiev (betrekking hebbende op) het
„Commando over het Guarnisoen in
„S Hage
„t Praeadvis is geweest van d Hn
„Tyssen, Slicher en Blauw/te persistee-
„ren (om te blyven) by vdnge Last v,an
„26 November 1785 omt Syn ,Hoogheyd
„niet te rugge te geeven
„Griffioen en Twent omt wederom te
„geeven
„Waarop ommevraag gedaan zynde
„heeft d Heeren Noorbergh Hoeve,
„Twent, Metelercamp, Verryst, Grif
fioen, Does en Wobma geweest omt te
„rugge te geeven.
„D Hr V Eyck Ut Supra (als boven)
„met Limitatie (onder beperkende voor
gaarden)
„Toulon, Dekker, Swanenburg Kedts
„Blauw, Tyssen, Slicher Lange, Teylin-
„gen, Kerkhoven, Bisdom en Cuperus
„volgens t Praeadvis
„hier over zyn verscheide onaange
naamheden en uytdrukkinge gedaan,
„Principaal (vooral) door Blauw
Ruim 25 bladzijden folio van de notulen
zyn gevuld met den strijd over het Haag-
sche commando. Zooals reeds is gebleken,
waren de Gouwenaars er niet voor den Prins
dit conhmando terug te geven.
Het sterkste argument hiertegen was:
„Dat wel is waar Zyne Hoogfceyd was het
opperhooft der Militie (van het leger),
dat [echter] de titel van „Capteyn
Generael dit van ouds en noch heden
medebragt, dat dit gezag zich dier-
halven uitbreyd over alle de tTroupen van
den Staet, voor Zoo verre het militaire
wezen in abstracto (op zichzelf beschouwd)
betreffende maar dat de Post van Capiteijn
Generael niet was politicq rtoch dierhalven
uyt zyn aert Zich direct extendeerende (uit
strekkende) tot het uitvoeren van Politicque
beveelen, dat ook de hoedanigheyd van Gou
verneur, die in Zyn Hoogheyds Commissie
(in de opsomming van de bevoegdheden van
den Prins) locö (in plaats van) het woord
Stadhouder gebruykt word, niet was Mili
tair, hetgeen onder anderen daaruyt bleek,
dat vrouwe Margareta van Parma was Gou
vernante der Nederlanden, toen de Hertog
van Alba was Capiteyn Generaal om niet
te zeggen dat ook de Hertog van Brunswyk
naderhand 't Capiteyn Generaalschap re-
preesenteerde (als vertegenwoordiger waar
van) voor Zyn Hoogheyd toen hdogtöesselvs
Vrouwe Moeder, Anna, was Goi^ernante
van den Staat, en dat dus consteercfe (vast
stond)^ dat het Zelve Capiteyn Gehêraal-
schap niet aneantiseerde (vernietigie) de
wettige rechten van de (het) ponticque
overigheyd (gezag)1 over de MjUne (het
lager), als, by voorbeeld [hkf gezag],
van de Magistraturen in de Stem
mende Steeden, van de Commissie van
den Staet en noch minder van de
Souveraih z,elve in de plaats Zi
residentie, zooals dan, men noeme hetZ<
men wil', de Souverain in den Jare 171
dié residéntie, by uytneemendheyd en\j6et
uytgedrukte woorden, gegrond op die
1672, gewild had, dat geen Commando,
den Capiteyn Generaal Zoude Competeert
(zou toekomen)".
Die heele staatsrechtelijke beschouwing
was maar zeer zwak. Men zocht naar his
torische argumenten omi den Prins het
Haagsche garnizoenscommando voorgoed te
ontnemen en vond die vooral in de periode,
waarin het stadhouderlijk gezag nog moest
worden gegrondvest. Men vergat echter te
letten op het eigen tydvak, waarin de Stad
houder, tot het vorige jaar toe onbestreden,
het bevel over het Haags^e garnizoen had
gevoerd.
„t 3, 4 en 5 poinct van de Ordinaris
„Vergadering (gewone vergadering van
„de Staten), rakende de nominatie (voor
bracht) van den Bailliu van de Heere
„Huygewaar^, Cuiator van de Universi-
„teyt en Raad Ordinaris^loove Provincie
„(raadsheer in het Provinciale Hof), sal
overgelaten aan Heeren Gedeputeerdens
„ter Dagvaart, en int oog houdende, om
„No. 4 aan onse Stad te zien te krygen
„eA op 5: de Sollicitanten Hartman en
jïelsdingen, die de. Stad zoo in persoon
„als by missive (schrijven) zig geadres-
„seert (gewend) hebbe
Het'ging hier om een drietal baantjes,
die door de Staten, van Holland in de vol
gende zitting moesten worden vergeven.
Wel werden de Goudsche afgevaardigden in
hun keus vrijgelaten, maar ze moesten zien
te zorgen, dat een Gouwenaar tot „Curator
van de (Leidsche) Universiteyt" werd ge
kozen en dat zoo mogelijk een van de hee
ren Hartman «n Helsdingen tot raadsheea
in het Hof van Holland werd benoemd. De
benoeming in de baantjes was altyd van
zeer groot belang. Had het Goudsche stads
bestuur zelf geen geschikte candidate© an
steunde ze hierom personen uit andere ste
den, dan mocht het omgekeerd verwachten,
dat later weer Gouwenaars by eventueele
sollicitatiën door de stadgenooten van die
vreemdelingen zouden worden geholpen.
„5 September Vroedschap Smorgens
„ten 8 Uuren
„dan alsoo sulx aan de volgende Hee-,
„ren niet was aangezegt quam ik van
„Woerde ten 9 Uure eerst in de vroed
schap Swanenburg Teylinge en Cuperus
„over 10 Uure zynde dHn besig haar
„advis te Rigtten overt volgende Stuk
„Is goedgevonden en verstaan Com
missoriaal (in een commissie te bren-
»gen)
„En door de Heeren Gedeputeerdens
„der Stad Dordrecht int breeder gede-
„tailleert (uiteengezet) zynde, de rede-
„nen van Mefiance op (wantrouwen
„tegen) de directie (het bestuur) van
„d Heer Capiteyn Generaal, en uit dien
„Hoofde voorgedragen (voorgesteld)
„zynde, om aan gemelde Capiteyn
„Generaal by missive (by schryven)
„aan te Schryvén, ten einde des-
„selfs personeele denkwyze (persoon-
„l(rke meening) over de geweldige
„maatregelen tegens de Steede Hattem
„en Elburg, mitsgaders tegen de Stad
^Utrecht op eene klaare en rondborstige
„voor Haar "EdeleGroot Mogende open
„te leggen, ten einde genoodsaakt te
„worden, om te resolveeren (besluiten)
„tot een Suspencie (ontheffing) van
„hem Capiteyn Generaal in* desselfs
„Provinciale Militair qualiteyt (hoeda
nigheid), en dien volgens van de dis
positie (beschikking) over de Troupes,
„Staande ter repartitie (betaling) dezer
„Provincie
„En verder na een Summiere detail
„(korte opsomming) van de Redenen,
„uithoofde van dewelke H Ed Gr Mog
„gedrongen zouden kunnen zyn, om
„direct Employ (gebruik) te maken van
„Hunne troupes Zoo tot dekking van
„Hunne Provincie en der Selver inge-
„seetenen, als tot affweering van al'e
„Hostile (vyandelijke) Agressien (aan
ballen) tegens de Steeden en Ingezee-
„tenen der andere Provinciën, door wel-
„gemelde Heeren Gedeputeerdens voor-
„gedragën (voorgesteld) zynde, om alle
„de Commandanten van de Regimenten,
„op deeze Provincie gerepartitieert (ter
„betaling van deze provincie staande),
„van wegens H«b Edele Groot Mogende
„aan te Schryven en te gelasten, om zich
„marchvaardig te houden, ten einde op
„de eerste ordres van Haar Edele Groot
„Mogende te kunnen Trekken, naar de
„hun voor te Schryven plaatsen
„En door de Hn van de Ridderschap
„en Edele Copie (afschrift) van de voors-
„zegde voordracht verzogt zynde om in
„de ordre (in volgorde van de ingekomen
„stukken) nader te Examineeren (onder
hoeken!, als mede door de Heeren Ge-
„deputeerdens (afgevaardigden) der
„Steden Delft' Amsterdam Gouda en
„Briele, om daarop te verstaan (ver
nemen) de Inténtie (meening) van de
„Heeren hunne Principale (lastgevers,
„n.lr flé vroedschappen van hun steden)
„Is de resolutie (het te nemen besluit)
„daarop uyt gesteldt tot aanstaande
„Woeysdag den 6 dezer om als dan
„finaal gearresteerd te worden (opdat
„alsdan uiteindelijk kon worden besloten)
De politieke spanning vermeerderde met
den dag. Nu weer waren de oogen van alle
democratische patriotten op de stadjes
Hattem en Elburg gevestigd. In Hattem
was de strijd ontstaan door de niet-benoe-
ming van den jongen Daendels tot raad. In
plaats van dezen had de stadhouder een
van zyn „gardes du corps (lijfwachten)"
benoemd; Hattem wilde echter den niedwèn
raad niet binnenlaten. In Elburg had de
magistraat in strijd met het verbod van de
Geldersche Staten het teekenen van ver
zoekschriften toegelaten.
De Staten van Gelderland hadden echter
besloten allen tegenstand tegen hun beslui
ten en het gezag van den Stadhouder
den kop in te drukken en hadden den Prins
gelast deze twee steden met troepen te be
zetten. Blijkbaar was hierop van patriot
tische zijde gerekend, want van verschillen
de kannen kwamen vrycorporisten naar
Hattem en Elburg. Het Amsterdamsche
vrijcorps zond zelfs geschjit. Een geregeld
beleg en een hieraan aansluitende burger
oorlog stond voor de deur.
De maatregelen van den Prins werden
in het geheim en met grooten spoed ge
nomen. Hij zond de door Holland betaalde
troepen naar Brdbant en Limburg en ont
bood van daaruit de „Militie", Jïe ter
„repartitie" van Gelderland en Utrecht
stoyd. Dit ging zoo snel, dat de patriotten
in den Haag op 31 Augustus van deze troe
penbewegingen nog niet op de hoogte
waren.
Op 4 September, den dag vóór de hier-
voren aangehaalde vroedschapsvergadering,
rukte vanuit Apeldoorn de generaal-majoor
Spengler met twee regimenten infanterie,
een afdeeling cavalerie en een detachement
artillerie tegen Hattem op. Den volgenden
dag reeds trok hy deze stad binnen, na
dat de patriottische vrycorporisten naar
Zwolle waren uitgeweken. Den eersten keer
den besten hadden de vrycorporisten reeds
getoond hoe het met hun militaire waarde
gesteld was. Dit was een voorproefje van
de houding, die zy het volgende jaar by
de komt van de Pruisen zouden aannemen
Te Elburg ging het niet anders. Hier waren
in den nacht van 4 op 5 September de pa
triottische vrijschutters naar Kampen ge
vlucht.
In Gouda wist men van dit alles nog
niets. Hier werd de beraadslaging over het
voorstel van Dordrecht, dat eerstdaags in
de Staten van Holland in behandeling zou
komen en waarby -men van den Stadhouder
zou eischen „desselfs personeele denkwijze
over de geweldige maatregelen tegens de
Steede Hattem en Elburg, mitsgaders te
gens de Stad Utrecht op eene klaare én
rondborstige wyze voor Haar Edele Groot
Mogende open te leggen" tegen den vol
genden dag aangehouden. Intusschen waren
Hattem en Elburg reeds door den Prins
bezet. Evenmin hadden de beraadslagingen
over het verbod om de „troupes", die ter
betaling van Holland stonden, tegen de twee
Geldersche steden te gebruiken, eenige be-
teekenis. Die „troupes" zaten toen reeds
hoog en droog in Brabant en Limburg. De
he^e vroedschapsvergadering van 5 Sep
tember was mosterd na den maaltijd. Had
den de toenmalige vroedschappen van de
Hollandsche stedende beschikking gehad
over Vas Dias, dan zou dit weliswaar geen
verandering in de militairegebeurtenissen
hebben gebracht, maat tal van onnutte ver
gaderingen zouden zijn vermeden.
(Wordt vervolgd.)
Nadruk verboden. Dr. Mr. J. SMIT.
Veilig. Rente 3 Geheim.
STORTINGS-GIRODIENST met
wekeUjksche afhaling van spaar
en belastinggelden aan huis.
GOUWE 2 - HOEK WIJDSTRAAT
GOUDA.
CHRISTUSPREDIKING
BIJ HET MODERNISME.
Een crilische beschouwing van der.
zeiver aard en motiveering.
Zoo betitelde prof- Q. "Wisse z'n rectorale
rede gehouden „p 13 September 1934, b(| de
overdracht van het rectoraat aan de Theolo
gische School der Christelijke Gereformeer-
dte Kerk te Apeldoorn, uitgegeven bij de fa.
Kemink en Zoon N.V. te Utrecht.
Zooals wij het van hem gewend zyn is ook
deze rede een knap doorwrocht stuk werk,
gespeend van alle holle en vooze oraterie,
maar blyk gevend van een voorname wel-
sprel
eigendom
•ekéndheid, die nog maar
van fnkele Nederlanders, een charisma
dat bijzonderlijk ten deel gevallen is aan
Wisse, die dan ook onder de Nederlandsche
kanselredenaars de allereerste plaats in
neemt. Wisse is bekend in f ke stad en derp
en -wanneer hif zich opmaakt om één zijner
Tijdredenen uit te spreken, trachten oud en
jong een plaatsje te bemachtigen in de meer
dan overvolle kerken en zalen. W(i kunnen
God niet dankbaar genoeg zijn dat Hij aan
ons volk een Wisse gegeven heeft, een l»h-
tend licht, eer. zoutend' zout, een 3tad boven
op een berg, vierkant ingaand tegen de zon
nen dezer eeuw, zooals de Oudtestamenti
sche profeten zulks deden In de straten van
Jeruzalem in lang vervlogen dagen. Ook
deze rectorale rede'is een geweldige aanval
op het rijk der duisternis en een apologie
van het waarachtige, onvervalschte Chris-
Wisse zegt o.a. dat slechts in het nega
tieve het z.g. positieve van het modernisme
schuilt. Het heeft niets van een omlijnd
systeem of confessie. Bet put zijn bestaan.-
sappen uit de Aufklaring, die de officieele
breuk met het Christendom bracht. Het
Deïsme werd ten troon gehelen.
Dit Deïsme krijgt een Fransch-atheïsti-
•schen uitlooper. Dan wordt ,de Moderne
Theologie uit dien Dttitschen uitlooper ge
boren. Deze moderne Theologie gaat uit van
de onfeilbaarheid der „wetenschap" wanneer
die „wetenschap" in conflict komt met de
aloude Christelijke belijdems (of Zaalberg).
Het is een theologie, die hoofd en hart b
vredigen moet, een door en dbor authropo-
morphistische theologie.
Dat modemisme heèft een geschiedenis.
Een geschiedenis van een evolutie, welke
tevens een verderving mag heeten.
Wisse onderscheidt:
le. Het z.g. oud-liberalisme, waarin
nog zeer zwak de leer der scitisfactie werd
voorgedragen.
2e. DeGroninger School (Hofstede
de Groot c.s.), welke Jezus ziet ais het groo
te, heilige voorbeeld, maar één en al weer
spreking is van het Zondoffer van Christus.
3e. Het Oudi-Modernisme (Opzoo-
mer c.s.) hoofdzakelijk natuur-religie. De
historiciteit van den Christus werd van on
dergeschikt belang geadtt.
4e. Het Nieuw-Modernisme eigen
lijk huldigend een) philosophisch-theoso-
phisch eosmischen Criztus. De Cristus is in
„een" zekeren Jezus verschenen. Hij ver
schijnt ook in anderen. Verlossing is ver-
lossing uit ons gevoel van verlatenheid. Het
nieuw-modernisme heeft geen absoluten
Christus.
-Het is een karakteristiek verschijnsel bij
name bij het nieuw-modemisme, dat men de
historiciteit van Jezus Christus van onder
geschikt belang wil achten, f.
Wisse onderscheidt het volgegde schema:
1. Jezus heeft nooit geleefd (Diews)
2. Jezus-theologie (WendSsch).
3. Het Philosophisch-theologisch-theo8o.
phisch Cristuabegrip' van Roessinigh.
4. De Christen-idee van Bolland.
MaaV allen hebben dit gemeen: er is geen
bijzondere openbaring, wondere geboorte,
sakisfactieleer, geen Borg.
Echter met rakis begonnen vlucht men
alweer van de rede weg. Geen wonder dus
dat vele jongeren uit die kringen buigen
voor Nietzsche. Nietzsche was ten minste
nog consequent.
Het modernisme roept dus de bijzondere
openbaring en daarmee een christologie op
sateriologische wijze af. Het modernisme
kent daarom geen Ghristus-prediking in den
eigenlijken zin des woords en het heeft ook
geei^ Gemeente van Christus, geen Kerk
waar historisch gegeven. Dit kan ook niet
krachtens zijn grondslag en gegeven.
Dat modernisme toch is geboren uit het
huwelijk tusschen rationalistisch naturalis
me en religieuslteit en tracht te geven de
synthese van èultuur en religie. Het is hoog.
stens tbeocentrisch en kan derhalve geen
organisme erkennen dat door den H. Geest-
uit het levende Hoofd Christus is' uitge
groeid als Zyn lichaam.
De kerk van het modernisme heeft niets
te maken met eeni geestelijk organisme.
Immers het mist het onloochenbaars te ken-
teekein: de Belijdenis. Maar (of^Cuyper) het
wordt zich van zijn armoe bewust en roept
om een... confessie. Hier is de onmacht van
het modernisme aangewezen. Men moet die
confessie ontleenen aan de welgevulde
schatkamer der orthodoxe ideeën.
Het modernisme is onlogisch, onhisto
risch, onwetenschappelijk.
Het modernisme heeft Christus van Zijn
absoluutheid -beroofd!
H)et heeft geen Christusprediking in
satisfactie-soteriologischen zin, omdat het
„rust" op naturalistisch ongeloof. Een
Christus-prediking der moderne richting it
een onmogelijkheid, een onding, een contra,
dictis, een inbeelding, een bedróg, feitelijk
een Christus (dus eigenlyke)-onteering
Wisse beWyst dit in een gedetailleerde crl-
tiek.
Hy onderscheidt'in de moderne Christus,
prediking:
1. de oudere Wijze: Christus is de
prediker en belichaming van de mooie rell-
gieuse moraal. Hjj is Zelf met de Inhoud der
Christologie.
2. De ,Hegel-Bolland methode
of „Rust een weinig" van ds. G. A. v. d.
Berg van Eysinga.
3. De Aftrek-methode. De histo
riciteit van Christus wordt gehandhaafd
maar men moet heel wat „aftrekken" van
de Evangelie-verhalen. 1
4. De Christus van het Nieuw-
Modernisme. De waarde van den Chris,
tus wordt voldoende getypeerd in Roes-
singh's woord: De Christus is my alles en
niets. De nieuw-modernem zijn de menschen
bij uitstek van de religieusiteit. Het zyn de
menschen van den mystisch-philosophisch.
theologischen Christus.
Wy kunnen deze rectorale van gansdher
harte tér lezing aanbevelen, niet alleeh den
theoloog, maar oojc den ontwikkelden leek.
Er heerschen in orthodoxe kringen soms de
meest wanstaltige denkbeelden omtrent h<"
modernisme. Deze rede geeft een allermins'
oppervlakkig overzicht van de moderne
theologie en haar Christusprediking, dat
verhelderend moeVwerken voor menigeen.
Dat ook deze rede dienstbaar zy aan de
eere Gods, aan de uitbreiding van Zyn Rp
en aan de redding van mienschenzielen!
Ds. B. E. J. BIK.
Enkhuizen, 16 Maart '36.
Oplossing van de raadsels
van vorige week.
1. kikker, rat.'ezel, kalf.
2. bloedsinaasappel.
3. dolk (Driebergen),
grof
knie
twee
ebbe
beek
roer
egel
brem
3o
4o
50
bo
70
8o
9o
10o
4. aap, aal, aak, aar.
De prijs viel ten deel aan CORRY
VERBOOM, Den Ham 29, Boskoop
Nieuwe raadsels.
1. Op de zigzag-krulsjeslljn komt, van
boven naar beneden gelezen, de naam
van een plaats ln de prov. Utrecht.
X lo rij een roofvogel
X 2o iets, wat ln boomstam-
X men en beenderen zit.
een zeeplant,
een lichaamsdeel,
een landman,
een meisjesnaam,
kleine, zachte veertjes,
tuinmansgereedschap,
een vervoermiddel,
het tegenovergesteld
van breed.
2. Mijn eerste is een riviertje, mijn twee
de moet het water tegenhouden en
mijn geheel is een plaats ln Noord-
Holland.
3. Welke klokjes klinken niet?
Qeven geen geluld?
Toch kijkt naar die klokjes steeds
Iedereen weer uit!
I
4. Noem een kei, die levend is
En (lie zelfs kan praten.
Hem een schop te geven zal
Ieder vast wel laten!
Oplossingen inzenden aan de
van de „Goudsche Courant", Markt
Gouda.
Appelflip - na 3 jaar van experimen
teeren gevonden een heerlijk, mous
seerend vruchtensap geheel vrq van
alcohol. De gezonde zomer drank
van de toekomst.
Bevat alle minerale bestanddeelen van
den appel, noodig voor het opbouwen wan
het lichqam.
Aromatische stoffen, onmisbaar voor
goede klierwerking.
Organisiht zuren bestemd voor'het goed
functionneeren van maag en ingewanden.
Als we dezen zomer buiten zijn en het is zóó
warm, dat we gewoon smèchten naar verkoeling...
dan vragen we in het eerste het beste hotel of
café „Appelflip"* Dan vieren we voor het
eerst (maar heusch niet voor het laatst) een frisch,
gezond en verkoelend feestdan laten we ons
weer opkfiappen en weer fit maken door de
nieuwe, gezonde drank van de Mij „De Betuwe"
uit de Jamstad Tiel Dan drinken wij 'n groot
glas bruisend Appelflip de nieuwe gezonde drank
voor alle dorstige menschen. Appelflip - voor nü -
en voor alle warme dagen, die nog komen mogen!
(Zuiver - Gezond - Alcoholvrij).
MIJ. „DE BETUWE" TIEL
Voor Engros verkrijgbaar bij: S. GROENENDIJK, LANGE TIENDE WEG 56 Telefoon 2573 GOUDA, v
VERGEET DAN NIET DE BEKENDE
MEDE TE NEMEN
U DOET ER UW GASTVROUW EEN
BIJZONDER GROOT GENOEGEN MEDÉ
LANGE TIENDEWEG 43 - TEL. 2593
SPOORSTRAAT 37 - TEL. 2189
ETALEERT
10 dagen 1
„6 3
„12 3V2%>.
Groote eorteerlna sigaretten
ook In doosan A SO en too stuks
Speciale aanbieding
ZBUOWSJt,**at 76 GOUDA v.h. Wijdstraat 22.
ATTENTIE! Gedurende de openingsweek gaven wij elke kooper van een
Rijwiel met orig. Torpedonaaf a 28
EEN 6 VOLT ELECTR. RIJWIELLAMP CADEAU.
Wegens enorm succes is de reclame-aanbieding verlengd tot 30 April.
10NGENS- en MEISJES-RIJWIELEN vanaf 17.50
KINDER-RIJWIELEN 16.50
BUITENBANDEN 0.63
BINNENBANDEN 0.35
Alles met volle garantie.
WIJDSTRAAT 13 - TEL. 2152
HEERLIJKE GEBAKJES - PETIT FOURS
BONBON ROMAIN - K.ÓEKJES enz. en/..
INBONS en CHOCOLADE ARTIKELEN voor iedeie smaak en beurs.
KALFSVL. BROODJES, CROQUETTEN en PASTEITJES 15 ct. per stuk.
Versch klaargemaakt terwijl U even wacht.
1»N]
TELEF. 3351 MARKT 32 (naast „De Zalm").
(2e PAASC'HDAG WORDT 'S MORGENS BEZORGD.)
EEN NIKKEL ETUI CADEAU
bij aankoop van een flacon
QUADRONALTABLETTEN
Het middel tegen hoofdpijn, migraine
en zenuwpijnen.
GedipL Drogist.
2e PAASCHDAG GEOPEND!!!!
te HAASTRECHT
zal verkoopen
op DONDERDAG 2 MEI 1935 bij
inzet en op DONDERDAG 9 MEI bij
afslag en combinatie, beide dagen
's morgens elf uur in Hotel „DE
ZALM" te GOUDA:
le. De
G 83 in het Beiersche te Stolwijk, met
schuren, hooiberg en 5.91.81 H.A. best
WEI- EN HOOILAND.
Te veilen in 4 perceeleb en combi
naties. Terstond ontruimd te aan
vaarden.
2e. Een
met erf, bosoh, hakhout en water in
het Beiersche G 119 te Stolwijk, groot
29 aren 15 c.A. Verhuurd bij de week
voor 1.25.
3e. Eenige perceelen
gelegen langs de Kanaaldijk gemeen
te Moordrecht, groot 7.23.55 H.A. Te
veilen in 4 perceelen e^ combinaties.
Terstond ontruimd te aanvaarden.
Nadere inlichtingen ten kantore
van genoemden Notaris, alwaar no
tities zijn te bekomen vanaf 23 April
a.s.
WEDEROM ONTVANGEN
voor Zomerblouses en Kinderpakjes.
OOSTHAVEN 14 - TELEF. 2753.