l)enrs van Amsterdam.
bewustzijn van de noodzakelijkheid van
echte nationale staten kan de gevaren
van onzen tijd afleiden.
CHINA.
Gele rivier buiten haar oevers getreden.
5000 menschen dakloos.
Volgens berichten uit Sjanghai is door
den grooten regenval de bovenloop van
de Gele Rivier in de prov. Tsje-Tsjoean
opnieuw met ongeveer 10 meter gestegen,
,at de scheepvaart onmogelijk is ge-
In Tsjung-King werden door de sterke
strooming talrijke huizen omvergewor
pen. Tot nu toe zijn 5000 personen dak
loos.
Het bericht van de stijging van de Gele
Rivier he«t in de streken aan zijn be
nedenloop groote ontsteltenis veropr
zaakt, daar men nieuwe overstroom in gen
vreest.
FRANKRIJK.
Zwitsersche spionne veroordeeld.
Voor den krijgsraad te Brest is het
proces gevoerd tegen Lydia Oswald, een
Zwitsersche spione en twee jonge Fran
sche zee-olticieren, luit. ter zee Je&n de
Forceville en zijn vriend de adelborst
René Guignard. Lydla Oswald werd er
van beschuldigd voor Dultschland in de
Fransche marine-haven te hebben ge-
spionneerd. De beide officieren zou zi,
tot haar medeplichtigen hebben gemaakt
Jean de Forceville, die haar minnaar
was geworden, stond toen hec drietal
werd aangehouden, op het punt met haar
te trouwen. Hij had haar in marinekrin
gen te Brest overal als zijn aanstaande
vrouw voorgesteld.
De zaak werd met gesloten deuren be
handeld. Lydia Oswald werd wegens spl
onnage tot 9 maanden gevangenisstraf
veroordeeld.
De beide van medeplichtigheid beschul
digde marine-officieren werden vrijge
sproken.
ENGELAND
MijnontploHing,
Twaalf mijnwerkers door het vuur
ingesloten; weinig hoop op hun
redding.
In een mijn te Barsley heeft een ont
ploffing plaats gehad. Op het moment
dat deze plaats vond waren er lbo mijn
werkers aan den arbeid.
38 hunner werden door het vuur inge
sloten.
De redders slaagden er in 2b mijnwer
kers naar boven te brengen, welke met
min of meer ernstige brandwonden wa
ren overdekt. Twaalf mijnwerkers zijn
nog door het vuur ingesloten en voorzoo
ver zij niet bij de ontploffing om 't leven
zijn gekomen, heelt men weinig hoop hen
nog te kunnen redden.
BINNENLAND.
Jhr. Sand berg ten grave gedragen.
Indrukwekkende rouwstoet trekt door
Eindhoven's straten.
«Zelden ot nooit is bij de begrafenis van
een nog jeugdig man zulk een belang
stelling aan den dag gelegd als ditmaal
bij dé begrafenis van jhr. mr. G. Sand-
berg, die de vorige week als slachtoffer
van zijn beroep in Ankara is gevallen.
Honderden waren er, die in den stoet den
droeven tocht naar den doodenakker
medemaakten. Langs den weg stonden
duizenden geschaard, die eerbiedig het
hoofd ontblootten toen de lijkwagen
voorbijging. Achter den lijkwagen volg
den 20 auto's met naaste familieleden en
medewerkers vari Jhr. Sandberg. Daarin
hadden plaats genomen: Jhr. Ir. F. E.
Sandberg vader van den overledene, üi.
A. F. Philips, E. C. baron van Pallandt
en baronesse van Pallandt, dan volgde
Jhr. Th. Sandberg, Ir. T. J. Philips, Ir. P.
F. S. Otten en Jhr. van Suchtelen van
de Haere, jhr. Mr. P. Sandberg, broeder
van den overledene, mr. van Weideren
baron Rengers, Jhr. D. Mollerus, mevr.
Mollerus-Sandberg, Jhr. E. W. von Wran-
gel auf Lindenburg, Jhr. J. van Harlnx-
ma Thoe ölooten en eehtgenoote, Jhr
Sminia, e.a. Ais vertegenwoordiger van
den minister van defensie fungeerde de
reserve luitenant-generaal Raaymaken),
en vele anderen.
De stoet bewoog zich langs den IJze
ren man en Koudephovensche weg door
de buitenwijken van Elndhovèn naai ae
algemeene begraafplaats aan den ouden
toren te Woensel, waar men omstreeks
12 uur aankwam. Ook daar was de be-
Te omstreeks kwart over een arriveer
de de stoet op het kgrkhof bij den oööèn
toren. Een enorme pracht van kransen
en bloemstukken werd rondom de groeve
gelegd. Na dat familieleden en vrienden
met ontroerende woorden aan de groeve
afscheid hadden genomen, was het woord
aan den oud-minister van defensie thans
minister van landbouw en visscherij, mr.
L. N. Deckers, die zeide met warme be
langstelling Sandberg te hebben gevolgd
in zijn militaire carrière. Spreker's waar
deering voor hem was zeer groot, vooral
door zijn doorzettingsvermogen, energie,
moed en beleid.
Geheel vrijwillig aanvaardde hij zijn
zwaar beroep, zijn medemenschen tot heil
en voorbeeld.
Wij hopen, dat God het offer van zijn
jonge^ leven genadig zal hebben aan
vaard.
Ir. F w. Philips sprak namens de fa
milie een dankwoord.
Minister Slingenberg voor de Radio.
De Minister van Sociale Zaken, Mr. M.
Slingenberg, zal Maandagavond 16 Sep tem- f
ber a.s. van 8.30<8.46 een woord van aan
beveling spreken ter ondersteuning van tien
verkoop der Zomerpostzegels, waarvan de
extra opbrengst ten goede komt aan de ar-
beidszorg voor onvolwaardigen en aan de i
ach# noodlijdende orkeaten in de groot*
steden.
NEDERLANDSCHE VEREEN.
VOOR ARMENZORG EN
WELDADIGHEID.
28ste algemeene vergadering.
Onder voorzitterschap van mr. A. J. A.
A Baron van Heemstra wordt in de
Schouwburg „De Harmonie" te Alkmaar,
de 28ste algemeene vergadering gehouden
van de Nederl. Vereeniging-voor Armen
zorg en weldadigheid, welke aoor
huishoudelijke bijeenkomst werd vociaf
gegaan.
De algemeene vergadering opende Ba
ron van HeerAstra te drie uur met eeh
ron van Heemstra met een hartelijk
woord van welkom aaji de gen'oodigden,
onder wie den burgemeester van Alk
maar.
Vervolgens wijdde de voorzitter enkele
opmerkingen aan het vraagstuk van de
„jeugdige werkloozen".
De belangstelling, welke voor deze mis
deelde jeugd wordt gekoesterd, ls daarom
van zoo dlepgaanden aard, wijl zij zich
niet alleen bepaalt tot een medelijden
met de individueele getroffenen, maar
ook omdat zij groote bezorgdheid insluit
met betrekking tot de vorming van het
na ons komend geslacht.
Het is diep weemoedig om aan te zien,
dat jonge menschen, van opbruisende
levensidealen vervuld, zich gedwars
boomd zien in hunne toekomstplannen,
welke door opvoeding, schoolonderricht
en vakopleiding werden gewekt; en het
is niet in mindere mate beangstigend te
bedenken, hoe het menschdom eenmaal
zal zijn samengesteld, dat onder den
zwaren druk van moedeloosheide van
vertwijfeling, ja niet zelden van demo
raLlseerende invloeden genoopt werd tot
vollen wasdom te komen. Zoowel natio
naal als internationaal is de overtuiging
gerijpt, dat de Overheid dit probleem tot
het terrein harer bemoeiing heeft te ma
ken en de Arbeidsconferentie te Genève
heeft een uit 44 artikelen bestaande con
clusle vastgesteld.
Het eerst is hierbij de aandacht gewijd
aan hec onderwijs, hetwelk men als
regel tot den 16-jarigen leeftijd verplicht
wenschce te stellen, waarnaast dan het
verbod diende te bestaan, om eerder tot
eenlgen tak van arbeid of beroep te wor
den toegelaten.
Indien na het vijftiende jaar geen pas
send werk kon worden gevonden, zou
voor denzelfden persoon deelneming aan
herhalings-, vervolg- of vakonderwijs tot
het achttiende jaar verplicht moeten zijn
terwijl voor werkloozen van 18 tot 24 Jaar,
onder leiding van behoorlijk gesalarieer
de arbeidskrachten, centra voor ambte
lijke opvoeding in den ruimsten zin dien
den te worden gevormd.
De centra, zooais hiervoren bedoeld,
zouden ook gelegenheid moeten bieden
tot het uitvoeren van werken, zonder dat
deze, wat arbeidsvoorwaarden en werk-
objecten betreft, het terrein van oudere
werkloozen zouden raken.
Naast het onderwijs In diverse phasen
werd ook de ontspanning naar voren ge
bracht door sport, leeszalen en andere
plaatsen van recreatie, waarbij, onder
behoorlijk oppertoezicht van medici en
andere deskundigen, de betrokkenen zei
ven de regeling coöperatief op zich zou
den nemen.
Veel aandacht werd besteed aan het
scheppen van eene zorgvuldige arbeids
bemiddeling.
Tenslotte wenschte men het openstel
len van openbare ambten voor Jeugdige
krachten te vergemakkelijken door alge
meen de pensioengerechtigdheid op 60
jaar te stellen en cumulatie van over-
heidsberoepen te verbieden.
Na in het voorafgaande de conclusie
van Genève in vogelvlucht "te Rebben be
schouwd, schonk spr nog eenige aan
dacht aan hetgeen ten deze in ons eigen
Vaderland is voorgesteld en ook ls ver
richt.
Het jaarverslag.
Het daarna uitgebrachte jaarverslag
herdenkt den zwaren slag welke de Ne-
derlandsche Vereeniging in het afgeloo-
pen jaar getroffen heeft door het heen
gaan van H. M. de Koningin-Moeder, dé
oudste Beschermvrouwe der Vereeniging.
Noode zal de warme belangstelling en het
bezielend meeleven met het wel en wee
der Vereeniging van de overleden vorstin
worden gemist.
Verder worden de smartelijke verliezen
gememoreerd door het overlijden van jhr.
mr. A. w, van Holthe tot Echten en jhr
mr. H. Smlssaert.
Het verslag geeft voorts een uitvoerig
overzicht van den arbeid, door de orga
nisatie verricht, op het gebied van voor
koming en bestrijding van bedelarij en
landlooperij, de ongecontroleerde kinder
tehuizen, de opleiding van maatschap
pelijke werkers in en buiten gestichten,
de kosten van ziekenzorg en ten aanzien
van de kwestie der bezoldiging van be
stuursleden van instelllngfi van welda
digheid.
Het Tijdschrift voor Armenwezen,
Maatschappelijke Hulp en Kinderbeschcr
mlng ondervond wederom ln de kringen
der maatschappelijke werkers veel be
langstelling, het abonnementental be
droeg aan het einde des jaars 974.
De financleele toestand.
De financleele toestand der Vereeni
ging gaf in 1934, de tijdsomstandigheden
in aanmerking genomen, geen reden tot
klagen. Het ledental is, dankzij de uit
voerige propaganda van het Haagsch Co
mité van Voorbereiding voor de viering
van het jubileum in 1933, met 184 ver
meerderd; deze toeneming had een stij
ging der contributies tengevolge van
4310,40 in 1933 tot f 4590,15 ln 1934, Helaas
zagen vele leden zich in het laatstge
noemd jaar uit linancieele overwegingen
verplicht voor hun lidmaatschap te be
danken, waarvan uiteraard de gevolgen
zich pas in 1935 doen'gevoelen. Een jaar-
lljksche actie tot uitbreiding van het
NEDERLANDSCHE HEIDE
MAATSCHAPPIJ.
47ste algemeene vergadering.
Hedenmiddag is in het Concertgebouw
„De Vëteenlging" te Nijmegen de 47ste
algemeene vergadering gehouden van de
Nederlandsche Helde Maatschappij, on
der voorzitterschap van A. W. J. J. Baron
van Nagell uit Barneveld.
De voorzitter ving aan met de herden
king van de trouwe vrienden, die de
Maatschappij ln het afgeloopen jaar zijn
ontvallen: de heeren mr. Harm Smeenge
en J. Woltman.
Vervolgens werden de jubilarissen her
dacht.
Spr. zeide, dat een bij landbouwend
Nederland lang gekoesterde wensch dezer
dagen in vervulling is gegaan, door de
benoeming van dr. Deckers tot minister
van Landbouw en Visscherij.
Ook wij aJdus spr. begroeten den
nieuwen minister hartelijk en zijn groote
werkkracht en organiseerend talent ken
nend, verwachten wij alle goeds van zijn
bewind. Evenals in vorige jaarvergade
ringen moet thans wederom worden'ge
cqnstatcerd, dat nog steeds het herstel
van een gezond economisch leven op zich
laat wachten.
De Nederlandsche Heide Maatschappij
pYijst zich*echter gelukkig in staat te zijn
en in staat te worden gesteld mede te
héipen den geesel der werkloosheid te be
strijden, waarbij, zooals bij »al het werk,
daf zij verricht het doel, waarmede zij is
opgericht, dienstbaar te zijn aan het gan
sche Nederlandsche volk, weer kan wor
den verwezenlijkt.
In dit verband stond spr. stil bij de be
richten die zijn verschenen over den
strijd van de aannemers voor hun belan
gen, waarbij het herhaaldelijk is voorge
steld, alsof die strijd ging tegen de Maat
schappij en de indruk werd gewekt, alsof
zij het werk, dat normaal aan de aan
nemers behoorde te worden gegeven,
naar zich toe trok.
Het is daarom, dat wij van deze plaats
nog eens uitdrukkelijk wenschen vast te
'stellen, dat onze maatschappij in geen
enkel opzicht invloed heeft uitgeoefend
op de vraag, of het gewenscht ls den
aannemer in te schakelen bij de werk
verschaffing. Zij beschouwt dit als een
vraagstuk van regeeringsbeleid, dat dus
als zoodanig niet tot haar competentie
behoort en wenscht alleep ln deze over
eenkomstig haar algemeen streven, haar
krachten in dienst te stellen van het al
gemeen belang.
Spr. herinnerde er verder aan, dat de
maatschappij van haar oprichting af
steeds in sterke mate arbeid verschaft ln
die tijden van het jaar, waarin de arbei
ders elders moeilijk werk kunnen vinden.
Wanneer de aannemers thans een feilen
strijd voeren om bij de bestrijding der
werkloosheid te worden ingeschakeld,
dan behooren zij dit te weten en mogen
zij in overweging nemen, dat zij voor
heen, toen er voldoende werk was, dat
hun betere kansen /beloofde, de uitvoe
ring van werken djpor werkloozen, met
zijn noodzakelijker wijze daaraan ver
bonden moeilijkheden, aan anderen over
lieten.
Nadrukkelijk wees spr. erop, dat de
Maarschappij weerstand heeft geboden
aan den aandrang van verscheidene
werkgevers om de organisatie op dit ge
bied meer uit te breiden, met het zeer
bepaalde doel om particuliere onderne
mers zoo min mogelijk werk uit handen
te nemen.
Voorts keerde spr. zich tegen de on
juiste beweringen van hen, die het af en
toe noodig vinden de Helde Maatschappij
te bestrijden, daarbij betoogende, dat de
Heide Maatschappij geen Maatschappij
op aandeelen is, die het maken van
winst beoogt, doch een vereeniging ten
algemeene nutte, dat in verband daar
mede geen enkel lid van haar bestuur
eenig geldelijk voordeel uit die funstle
geniet, dat de ambtenaren van de Maat
schappij evenmin in eenig opzicht gelde
lijk betrokken zijn bij de uitkomsten van
het werk en tenslotte dat haar werk door
geen enkele subsidie wordt gesteund.
Wat betreft de samenwerking tusschen
regeering en Heide Maatschappij, welke
meermalen te wenftchen overliet, met
name wat betreft de ruilverkaveling, zei
de spr., dat het tot groote blijdschap
stemt, dat de inmiddels opgetreden nieu
we minister van Landbouw en Visscherij
ledental in de omgeving der gemeente,
waar de algemeene vergadering wordt
gehouden, wordt derhalve dringend ge
wenscht geacht. c-
In 1934 werd aan de Vereeniging uitge
keerd het legaat van van wijlen
mevrouw J. H. Blum—de Niet te Dom
burg. Deze zeer welkome versterking van
ons kleine kapitaal heeft ook den post
rente van effecten doen stijgen. Het
koersverlies op de effecten in 1933 gele
den, werd weder eenigszins gecompen
seerd door een koerswinst van f 2U8.77.
De bestuursuitgaven zijn ongeveer ge
lijk gebleven, die voor de leden daalden
et ruim f 790.— niettegenstaande de
ultkeering van de belooning der Jubi
leum-prijsvraag; hierbij moet er echter
rekening mede wordeji gehouden, dat
deze laatste uitgaven het vorig jaar we
gens de extra-kosten voor het Jubileum
en de uitgave van den Gids voor Maat
schappelijk Hulpbetoon bijzonder hoog
Ook de uitgaven voor het Tijdschrift
van Armenwezen, Maatschappelijke Hulp
en Kinderbescherming daalden met ruim
300.— tengevolge van aangebrachte be
zuiniglngen.
Tengevolge van een en ander sluit de
rekening met een voordeelig saldo van
f 826,70, hetgeen de Vereeniging niette
genstaande nog tal van opzeggingen van
lidmaatschap binnenkomen, in staat stelt,
haar taak op dezelfde wijze voort te zet
ten.
duidelijk aan ons bestuur heeft te ken
nen gegeven, dat hij prijs blijft stellen
op een goede samenwerking met onze
Maatschappij, spr. releveerde vervolgens
de dopr de hooldafdeeling Fruitteelt sa
mengestelde rapporten over den toe
stand, waarin deze cultuur zich bevindt
en de perspectieven, welke zij nog biedt.
Het bestuur heeft de betreffende voor
stellen tot bevordering van het fruitver
bruik in ons land nadef overwogen en
gemeend in het belang van de Neder
lundsche fruitcultuur geiden beschikbaar
te stellen om voor zoover mogelijk de
voorstellen van de hoofdafdeeling te
kunnen verwezenlijken. De fruitcultuur
is een van de weinige onderdeelen van
de bodemcultuur, welke nog eenig pers
pectief biedt en voor de propaganda voor
hêt Nederlandsche fruit wordt aller me
dewerklng gevraagd.
Tenslotte vestigde spr. de aandacht op
't werk van de hoofdafdeeling Zoetwater-
visscherij De pogingen om het vischver-
bruik hier te lande wat te verhoogen
hebben in sommige opzichten wel wat
geholpen. Van regeeringswege ls tot voor
kort nog weinig gedaan om de voort
gaande verarming der visschers tegen te
gaan 'I'usschenkomst der Helde Maat
schappij heeft het voorloopig voortbe
staan van het Vlsscherijproefstatlon mo
gelijk gemaakt.
Spr. uitte de verwachting, dat de nieu
we minister van Landbouw en Visscherij
zich, evenais dit reeds met de Visscherij
centralenet geval is, het lot der zoet
water visscherij zal aantrekken.
Spr. zeide tot zijn leedwezen eenige
minder gunstige zaken te hebben moeten
•behandelen, maar kon de verzekering
geven, dat de leiding der Maatschappij
parajft zal blijven om alles te doen wat
mogelijk is om de taak, die wij op ons
genomen hebben, tot een goed einde te
brengen en krachtig werkzaam te blijven
in het belang van ons vaderland.
De Directeür der Maatschappij, lr. J.
P. van Lonkhuizen bood vervolgens het
jaarverslag aan.
Aan dit verslag kan worden ontleend,
dat in den loop van 1934 verschillende
belangrijke zaken, die rechtstreeks of zij
delings an verband staan met de culti
veering van den bodem, de aandacht ol
de steiA der Maatschappij vroegen. Zoo
werd vcrortgegaan met steun te verleenen
aan de wijn- en sapbereiding uit in-
landsch fruit, door het Laboratorium
voor Tuinbouwplantenteelt te Wagenln-
gen, aan de Commissie Inzake het ge
bruik en de verwerking van inlandse h
hout ln Nederland en aan het Visscherij-
.Proefstation te Utrecht. De Hoofdafdee
ling Ruilverkaveling werd in staat ge
steld haar propaganda voor betere ver
kaveling voort te zetten.
Uitgevoerde werken,
In het afgeloopen jaar zijn door de
Maatschappij uitgevoerd: 2283 werken
vopr gewone landbouwers en 1897 werken
voor grondeigenaren, gemeenten, ver-
eenigingen enz.
JLedentai.
Op l Juni 1936 telde de Maatschappij
2 leden van verdienste, 163 begunstigers
en 3475 gewone leden. De hoofdafdeeling
Zoetwatervisscherlj telde 3 leden van ver
dienste, 4 begunstigers en 278b gewone
leden. De hoofdafdeeling Ruilverkaveling
telde 2 begunstjgers, 7 buitehgewone
leden. De hoofdafdeeling Fruitteelt telde
41 begunstigers en 1385 leden.
In 1934 werden verschillende afdeelin-
gen tot nieuw leven gewekt. De meeste
afdeelingen hielden vergaderingen en or -
ganiseerden excursies, welke meeren-
deels door een behoorlijk aantal leden
werden bijgewoond. Op de meeste ver
gaderingen werd besproken, hoe het
ledenaantal kon worden opgevoerd.
Bestrijding van boschbranden.
Aan schadevergoedingen, bluschloonen
en schaderegelingskosten werd in 1934
uitbetaald 27.833,1X5 (vorig Jaar 11,310,28)
waaruit kan blijken, dat in 1934 een groo-
ter verlies door brand geweest is dan het
jaar tevoren.
Toestand van land- en boschbpuw.
Het algemeen overzicht van dpn toe
stand van den landbouw constateert, dat
in deh onzekeren toestand, waarin de
landbouw het vorige jaar verkeerde, nog
weinig verandering is gekomen.
In aansluiting op het verslag deed lr.
Van Lonkhuizen ter vergadering nog
eenige aanvullende mededeelingen Inzake
de houtprijzen, die vergeleken met 1934
op dit oogenblik nog ongunstiger gewor
den zijn.
Na de verkiezing van Commissarissen
ter voorziening in eenige vacatures en
de rondvraag, volgden eenige korte me
dedeelingen over de historie van de door
de congressisten te bezoeken plaatsen,
nl. over „de Heerlijkheid Leur", door
den heer D. van Aalst, rentmeester te
Hoqs, over de werkverschaffing der ge
meente Nijipegen op de Goffert, aldaar,
door den neer C Houtzagers, inspecteur
der Ned Heide Maatschappij en over de
Houtvesterij Groesbeek van het staats-
boschbeheer, door den heer J. J. a. 8. v
Alphen, houtvester bij het Staatsbosch-
beheer.
De vergadering, werd daarna gesloten
De congressisten maakten het verdere
deel van den middag een excursie naar
D„e Ooffert", eigendom van de gemeente
Nijmegen, het Kasteel (Raadhuis) met
oudheidkamer en park der gemeente
Wychen en naar „De Heerlijkheid Leur
eigendom van mr. B, F. Baron van Ver-
schuer.
WIE HELPT MEE NAARHFt
ONDERZOEK DER NEDERl
TAAL?
Omvangrijke enquête van Nederlandse»,,
en Vldamsche dialectologen.
De Dialecten-Commissie van de Ka
ninklijke Akademie van Wetenschannp*
schrijft ons: wen
„De taal ls de ziel -der natie, zij is dP
natie zelve". In een tijd van national
opleving ontwaakt ook de heide voor Z
taal. Welk een hartstochtelijke belanir
stelling er zelfs ten onzent voor taaikun
dlge vraagstukken bestaat, is in de iaau
ste jaren gebleken. Jammer, dat die te
langstelling niet wat meer geleid wordt
Taai is waarlijk meer dan spelling alleen
De meeste Nederlanders hebben nhr
het liauwste besel van den ontzaglijken
rijkdom onzer moedertaai. Westvlamin-
gen, Limburgers, Hollanders, Groningers
zij spreken allen Nederlandsch Maar hoe
eindeloos geschakeerd is het Neaer-
iandsci^dan toch! Wie verzamelt al deze
kostelijke taalschatten en wie geeft ons
een goed geographlsch overzicht van de
bekendste verschijnselen? De mannen
der wetenschap staan gereed, maar ze
kunnen niet verder zonder de
king van het geheele volk. Wel heeft de
Dialectencommissie der Akademie van
Wetenschappen te Amsterdam reeds vele
honderden medewerkers, maar er moeten
duizenden komen, en wei uit alle rangen
en standen. Al wie het dialect van zyn
geboorteplaats goed spreekt, kan mede
werken aan de totstandkoming van den
Nederlandschen Taalatlas, die eens moet
en ook zal komen
De bovengenoemde dialectencommissie
heelt thans een onderzoek op touw gezet
dat, naar zij met reden meent te mogen
verwachten, een rijker oogst voor het ge
heele Nederlandsche taalgebied zal op
leveren dan tot dusverre is t
naald. Daartoe heèft zij zich
van de medewerking van de i
voor Toponymie en Dialectologie te I
sel, den Leidschen Taalatlas (Prof. G.
Kloeke), het Nijnieegsch Phonetlsch La
boratorium (Prol. Jac. van üinneken),
het Seminarie voor Vlabmsche Dialecto
logie te Gent (Prof. E. Blancquart) en
de Zuid-Nederlandsche Dialectcentrale
te Leuven (Prof. L. Grootaersi.
Het iniatlet tot het uitzenden van üe
gemeenschappelijke vragenlijst die mede
bedoeld is als een symbool van samen
werking van de Noord- en Zuid-Neder
landsche taalkundigen, is uitgegaan van
Prof. Kloeke. Voor Noord-Nederland
heeft echter het Centraal Bureau voor
Nederlandsche en Frlesche Dialecten
('Kloveniersburgwal 29, Amsterdam) de
uitzending en ontvangst der lijsten op
zich genomen, terwijl voor Zuid-Neder
land de Leuvensche Dialect-centrale
(Naamsche Steenweg 158, Leuven) zich
met, die taak heeft belast.
Het ls de bedoeling, dat degenen, die
de vragen beantwoorden alleen het dia
lect van èen plaats, dat zij beheerschen.
Hebben zij kennissen ln andere plaatsen,
die voqr de juistheid van hun dialect
kunnen Instaan, dan "zendt het bureau
ook hun gaarne een formulier toe.
Men moet zich voorts niet laten weer
houden door het feit, dat de dialectwoor
den vaak min of meer op de woorden
der schrijftaal gelijken. Het is immers
van het grootste belang te weten, in wel
ke gewesten dat, het geval is en ln welke
niet. Juist als de antwoorden gelijkmatig
verdeeld over het geheele Nederlandsche
taalgebied binnenkomen, kunnen ten
slotte de belangrijkste grenzen worden
getrokken.
Uit welke provincie zouden de meeste
inzendingen komen? Zullen Noord-Bra
bant en Gelderland, als altijd,- weer de
kroon spannen? Maar ook de Zeeuwen,
de Groningers, de Limburgers en de Frie
zen hebben zich met hun vroegere inzen
dingen goed geweerd. Noord- en Zuid-
Holland konden wel wat actiever zijn.
Maar het slechtst ls tot dusver altijd
Utrecht vertegenwoordigd geweest, ls
daar niets aan te doen?
GEMENGDE BERICHTEN.
Berooving in hotel te Den Haag.
Te Eindhoven is één der verdach-
Op 31 Augustus J.l. werden te 's-Gra-
venhage twee Italianen ln een hotel be
roofd door eenige personen, die voor
gaven rechercheurs te zijn en beweerden
de passen te controleert. Gisteren is c
verzoek van den commissaris van polity
(atdeeling B) te 's-Gravenhage één der
verdachten te Eindhoven aangehouden.
Hij is een 60-jarige kunstschilder, wo
nende te Amsterdam. De man ls naar
's-üravenhage getransporteerd.
Ook dit jaar zal de Troonrede, waar
mede H. M. de Koningin Dinsdag a.s. de
vereenigde zitting der Staten-Generaal
zai openen, per radio over beide zenders
worden uitgezonden.
Vergeetsche wacht op Rickett.
Schiphol in spanning.
Te Boedapest uitgestapt.
Gistermiddag had zich een gezelschap
journalisten en persfotografen op Schip
hol verzameld, ln afwachting van het
Indië-vliegtulg de „Nachtegaal", waar
mee de geheimzinnige man van de pe-
troleum-concessies in Abessynie, F. W.
Rickett uit Cairo moest aankomen, op
doorreis naar Londen.
Maar Rickett heeft zijn roep van ge
heimzinnigheid op ondubbelzinnige wijze
bevestigd. Reeds voor de aankomst van
de „Nachtegaal" werd bekend, dat hij het
vliegtuig te Boedapest zou hebben ver
laten. Was dit een schijnbeweging? De
pers, wantrouwig als altijd, bleef. En
(toen te kwart over vijf de Douglas-ma
chine op Schiphol daalde, keek men met
spanning naar de passagiers, die uit het
toestel stapten. Inderdaad, Rickett was
er niet bij.
Gezagvoerder Duimelaar, ondanks, zijn
bi dag Inüïê-rels bereidwillig als altijd,
bevestigde de Journalisten, dat de ge
ruchtmakende passagier te Boedapest
het toestel had verlaten, naar hij zeide
om morgenochtend per vliegtuig van de
Imperial Airways zijn reis naar LondenJ
voort te zetten. Maar er waren verschil-1
lende redenen om aan de Juistheid hier-f
van te twijfelen.
STADSNIEUWS.
GOUDA, 13 Sept. 1935.
De Oranje-Garde naar den llaag.
,*^9+ Opening Staten-Generaal.
De Goudsche Oranje-Garde hoopt 17 Sept.
naar den Haag te gaah, waar zij met alle
vendels uit Nederland een eerewachc \an
duizenden gardisten zal vormen op -het
Voorts zullen de Goudsche tamboers en
trompetters meewerken aan de taptoe, die
door de Oranje-Garde zal wonden uitge
voerd.
lton. onderscheiding.
Bij Kon. besluit is toegekend de zuveren
eere-medaille der Oranje Nassau-Ooröe aan
den heer N. Kunst alhier, vertegenwoordiger
van de N.V. A. J. J. Vos Papierwarenfabrie-
Het'nieuwe kerkgebouw
aan de Westhaven.
Intrede Ds. Joh. v. Weizen.
Naar wij vernemen is het nieuwe partd van
de Nederduitsche Gereformeerde Gemeente
•hier. Westhaven 19, thai.? zoo goed als
jeed. Het zal den naam dragen van
Beth-el (Een huls Gods).
De beroepen predikant Ds. Joh. van Wei
zen vah Rotterdam-Zuid zal Dinsdag a.s.
17 SeDèirtber van zijn gemeente te Rotter
dam afWieid nemen, en op Donderdag 19
Sepi te uur in het Gebouw „Tot Heil
des Volks" in de Peperstraat zijn intrede
doen.
De bevestiging zal Maandag 16 Sept.
plaats vinden door den heer J. van Alyhen,
een. oud-ouderling van Rotterdam-Zuid, --
de predikatie van Ds. van Weizen.
Vrijdag 20 September te 7 uur des avonds
zal het nieuwe kerkgebouw in gebruik ge
nomen worden. Te half zeven zullqn de deu
ren geopend worden. Het gebouw kan thans
150 tot 200 kerkgangers bevatten, maar het
ligt in de bedoeling door verbouwing het
aantal zitplaatsen nqg aanzienlijk uit te
breiden. Bereids werd daarvoor reeds ver
gunning van B. en W. verkregen.
De beroepen predikant, die ruim 5 jaren
zijn gemeente in Rotterdam heeft gediend
en ook hoopt te blijven dienen, heeft het
voornemen eiken laatsten Zondag van de
maand aldaar voor te gaan.
Ds. van Weizen .hoopt als cpnsulent
gemeente te Rotterdam bij te staqn, da:
h(j als eenig leeraar over enkelen is ge^te
die denzelfden naam dragen.
de
Goudsch Vacantie Kinderfeest.
De inschrijving voor het Vacantie-
kamp 1936.
Zooals bekend organiseert het Comité
voor het G.V.K. elk jaar in de zomervacan-
tie voor kinderen van 9 tot 14 jaar een
kanyj aan zee. Dit jaar namen ongeveer 200
kinderen van openbare en bijzondere sche
ien daaraau deel. De kinderen sparen daai
voor 10 cent per week, welk bedrag dooi
een bode wordt geïnd. De inschrijving voor
het volgende jaar wordt a.s. Zaterdag 14
Sept. en de daaropvolgende week van 24
uur opengesteld in 't Blauwe Kruis, West-
naven 5. Eerste inleg zoo mogelijk 25 cent.
Arbeidsbeurs.
Stand der werkloosheid.
üp 12 Sept. tsaren ingeschreven: aarde
werkers 108, letterzetters 42, bouwvakken
475, distillateur 1, houtbewerking 11*8, leder-
bewerking 23, kleedvdgbewerking 31, me
taalnijverheid 185, papierbranche 6, textiel
industrie 55, suikerwerkers 106, sigaren-
industrie 120, landbouw 57, pakhuisknechts,
schippersknechts, koetsiers en chauffeurs
389, kantoor, en winkelpeps. 56, onderwijs
personeel 10, huiselijke diensten 26, fa
brieksarbeiders 137, transportarbeiders 84,
techn. pers. 1. Totaal 2030 260 fabrieks
arbeiders gedeelt. werkloos (2 dagen per
week).
Kantongerecht,
Zitting van Woensdag 11 Sept.
Rennende veteranen.
J. W. uit Rotterdam, bestuurslid der
Veteranen-rennersclub „Voorwaarts" aldaar
had zich te verantwoorden jegens' het or-
ganiseeren van een wedstrijd, in strijd met
de gekiende wetsbepalingen.
Elke deelnemer aan den z.g. „Twee Pro-
ywaën-rit", die zooals de verd. zeide
bedoeld was als reclame voor de wicler-
«Port, kreeg, wanneer de afstand binnen de
vastgestelde tyd was afgelegd, feen herin-
nermgsmedaille.
Bovendien en hierom ging het juist
waren er enkele tientallen prijzen voor hen
die bijzondere prestaties leverden.
aar de verd. vertelde wisten de deeine
ers niet dat die extra-pryzen er waren,
J** ze 5 dagen tevoren reed? waren
uitgestald! Dit laatste nu, ls verboden in-
en aiet de noodige vergunning wordt ver
ingen,
weülr ^>tenaar van Bet O M. zal volgende
«k Woensdag requiseeren. Over 14 uagen
z de kantonrechter vonnis wyzen.
Uitspraken van 11 September,
eroordeeld wegens overtreding van:
Art..22 Leerplichtwet: H. van H. te Oude-
71ejn M- O. te Gouderak, ieder L
<7' 1 h,; A' *J- Waddinxvem 2.50
•aDs-1 d. h.
4»t 12 Hinderwet: W. v. d. B. te Gouda
'«Mta.ld.h.
M-j84 VleesclllHfflrtnSr«wet: J, F. D. te
W'ik °rP subs. 10 d. h. voorwnar-
6611 Proeftyd van 2 jaar en ver-
TOerkl. voor.; C. A. .0. te Stein 20.—
4 4 verbeurdverkl. voorw.
22 M. en Rywiebret: C. M. S. t»
^{2.60»ube. ld. h.
•"t 27 M. en R.wet: A. ran I). te .Bot-
uJ 3,~ subs- 1 d- k.S M. J. H. v. d.
Alphen a. d. Bjjn 10.— eubs. 4 d. h.
11 M. en Rüw.Regl.: G. B. te Wad-
dinxveen j 1.S0 eubs. 1 d. h.; N. P. O. te
Waddinxveen f 8.- subs. 1 d. h.
Art. 481 W. v. S.: J?. R. en D. It te
Waddinxveen, ieder I.— subs. 1 d. h.
Art. 458 W. v. S.: van E. te Gouda
2.subs. 2 d. h. voorw. met een proef-
tgd van een jaar; J. v. d, M. te Gouda 3.—
subs. 1 d. h.
Art. 461 W. van S.: H. C. den R. te Gou
da f 2.— subfi. 1 d. h.
Art. 0 M. en R.wet: M. J. H. v. d. H. te
Alben a. d. RSn 6.— subs. 2 d. b.
Een met wagen bespannen paard op y_..
Op de Hoogstraat sloeg gistermorgen: bet
Voor een wagen gespannen paard op hol.
Het dier botste tegen een stilstaande post-
auto; door den schok viel de voerman van
de kar en bezeerde zich ernstig aan zyn
rechtervoet. Na op het politiebureau door
een dokter te zijn verhonden, is hp naar
het Van Iterson-Ziekenhuis vervoerd. Daar
werd geconstateerd dat het middelvoetbeen
tie was gebroken.
Het paard kon reeds op den KleiWeg wor
den gegrepen, zonder verder onheil te heb
benoorzaakt.
Tentoonstelling van werk van de
leerlingen van de Ambachtsschool.
Wy vestigen er gaarne de aandacht op
dat de tentoonstelling van het werk der
leerlingen van de Ambachtsschool gehouden
wordt op Zaterdag 14,, Maandag 16 en Dirfe-
dag 17 September des avonds van 7—9 uur
in het gebouw van de school aan de Gi»af
Florisweg. X
Agenda.
13 Sept. 7.30 uur Geb. Heil des Volks.
Spreekbeurt C. Faas.
14 Sept. Zonnestraal-collecte.
14 Sept. 3 uur Ambachtsschool. Herdenking
£5-jarig bestaan der school.
14 Sept. 5.30 uur Kattensingel. Start singel.
loop-estafette.
14 en 16 Sept. 7—9 Ambachtsschool. Ten
toonstelling werkstukken.
14 Sept. Gondefvaart op de Reeuwyksche
plassen.
15 Sept. Roei- en Zeilvereeniging „Gouda"
Roei. en zeilwedstrijden op de Plas
's-Gravenbroek. 9 uur aanvang der zei!
wedstryden, 2 uur van de roeiwedstrijden.
Apotheken.
Van Zaterdag tot en met volgende week
Vrijdag zal de avond-, nacht- en Zondags
dienst wordert waargenomen door apotheek
F. A. Dee, Westhaven 14.
UIT DEN OMTKEK.
Wethouder Guldemond.
plaatsvervanger van den Burgemeester.
Burgemeester en wethouders hebben als
plaatsvervanger van den burgemeester by
diens eventueele. ongesteldheid, afwezigheid
of ontstentenis aangewezen den wethouder
E. Guldemond.
De burgemeester zal zich belasten met de
behandeling van algemeene zaken en die be
treffende de financiën der gemeente; dc
heer E. Guldemond met de behandeling van
zaken betreffende publieke «werken, plant
soenen en overigffigemeente-eigendommen,
en met de contro-prestatie Voor steunverlee-
ning. De heer J. van Geldeten met de be
handeling van zaken betreffende de bedrij
ven, onderwijs en sociale zaken (volkshuis
vesting, armenzorg, steunverlening, werk
verschaffing, loonbijslag). -
Opdracht van werk.
Uitslag van de op 10 Sept. door den heer
G. J. v. d. Togt, architect alhier gehouden
aanbesteding van een villa voor den heer G.
van Kleef Mz. te Boskoop.
Gebrs. van Bodegraven, Boskoop ƒ9190;
C. Vonk, Stolwijk 9195; J. van Noort; gent
huizen ƒ9368; J. Bontebal, Zevenhuizen
ƒ9436; Joh. v. d. Vliet, Boskoop ƒ9659; M.
Oppelaar, Boskoop 9745; J. Reim, Wad
dinxveen ƒ9922; P. Both, Waddinxveen
10100; G. A. v. d. Vliet, Boskoop 11410;
F. A. v. Weel, Reeuwyk 12179; Firma
Kleinendorst en Florusse, Wassenaar
ƒ12527; Fa. Keizer en Boer, Boskoop
12750; J. H. Mohr, Boskoop 12760; J. de
Witt, Leiderdorp 13950.
Het werk is gegund aan den laagsten in
schrijver; het schilderwerk is gegund aan
Gebrs. Goudkade.
Toelatingsexamen.
Voor het toelatingsexamender Rijkstuin
bouwschool alhier, gehouden op 2 en 3 Sep
tember j.l. slaagden 20 candiduten:
Joh. Mazjjer te Amersfoort; P. Bisschoff
en P. Druyf te Amsterdam; P. Ie Feber, Ph.
Groótendorst, P. Grootendorst, J. v. Kleef
,n J. Mesman te Boskoop; A. Sterken te
Deventer; H. Groesgen, P. J. G. Walter en
H. Witt te 's-Gravenhage; M. v. d. Sleen te
Groenekan (U.); H. L. A. Feith te Hilver
sum; B. Faure en C. L. Riemens te Leiden;
D. Koster en J. Koster te Mont§»«t; J. E.
P. Braaksma te Ryswijk (Z.4M|#. Beker
te Voorburg.
Drie Prinsessen van de Maharadja van
Patiala, hebben Zaterdag een bezoek ge
bracht aan de rozenkassen van den heer
C. Ho:ftman J.Az., die zij met belang
stelling bezichtigden. Vervolgens werd
stil .gehouden voor de kweekerij van de
fa. Köster Hooïtman, waar de chaul-
teur .enkele bloeiende potplanten vroeg.
De heer Frtts Hooftman verklaarde een
ander aqn de hooge gasten.
REEUWIJK.
De teraardebestelling van het stoffelijk
overschot van Jan Kroon.
Donderdagmiddag werd op de Algemee
ne' Begraafplaats te dorp Reeuwijk het stof
felijk overschot van den 18-jarigen chauf-
r J. Kroon, in dienst van de N.V. Trans-
hollandia te Gouda, zoon van de conciërge
van het gemeentehuis te Reeuwyk tür aar
de besteld. By deze begrafenis was groove
ht langstelling. De aanwezigen, waaronder
werd opgemerkt de burgemeester van lieeu-
wyk, waren allen zeer onder deq indruk van
het ongeluk, dat deze jongen in den vreem
de moest overkomen. De verzegelde kist,
waarmede het slachtoffer van Belgié naar
Reeuwyk was vervoerd, wgs bedolven on ie*
bloemstukken en kransen. Behalve op ae
begraalplaats stonden tientallen langs den
weg opgesteld om hun belangstelling ip
toönen met dezen droevigen laatsten toont
Opgemerkt werden onder de kransen en
bloemstukken die van den burgemeester van
Reeuwyk, directie'ien personeel van de N.V.
Transhollandia te Gouda en Antw erpen,
waar de overledene in ge trekking was, het
secretariepersoneel, van de buren op den
Raadhuis weg enz. De predikant by de Ned.
Herv. Kerk te dorp Reeuwijk, ds. L. Vroeg
indewey herdacht in een treffende rede het
droevig overlijden van dezen jongen man en
wat dit verlies voor vader, moeder, broer en
zuster zal beteekensn. Spr.' hield de aanwe
zigen voor dat dit een les is, dat dc dood
voor iedereen onverwachts kan komen.
Hierna nam het woord een der leden van de
directie van de N.V. Transhollandia te Gou
da, waar de jonge mau als jongste chauf
feur in betrekking was. opr. schetste hem
als een ijverig en oppassende jongen en be
treurde het verlies. Diep onder den indruk
verlieten de aanwezigen de begraafplaats.
STOLWIJK.
Een liefdadigheidsbazar.
Door de Voetbalclub zal ln de week van
16 Sept. a.s. een bazar worden gehouden.
Verschillende luxe en gebiuiksvoorwerpen
zyn reeds beschikgaar gesteld. De op
brengst is ten bate der kas, terwijl 5% zal
worden afgedragen aan dn plaatselyke j^r-
eeniging Het Groene Kruis.
Een etalagewedstrijd.
Door de winkeliersvereeniging zal in de
week van 1621 Sept. a.s. een etalage-week
worden gehouden waaraan is verbonden een
f o uten-wedstry d
WADDINXVEEN.
Weer twee granaten gevonden.
Deskundige heeft ze tot ontploffing
gebracht.
Het zand, dat de Waddinxveen uit het
Hollandsch Diep wordt aangevoerd voor den
aanleg van het weggedeelte onder Waddinx
veen van den nieuwen Rijksweg Rotterdam-
Den Haag-Bodegraven-.Utrecht, blijkt vol
gevaarlijke verrassingen te zitten.
Woensdag zijn opnieuw, en nu zelfs twee
granaten tevoorschijn gekomen, die den
vorm hadden van vyl-literkruiken, ongeveer
40 c.M. lang en eenige tientallen kilo's
zwaar waren.
Ook ditmaal trof de bargem eester, de heer
P. A. Troost, de noodige Voorzorgsmaatregw-
len, welke zich by de Maandag gevonden
gtanaten o.a. ultstlekfè?!1 tót het bewakeri
dag en nacht ter voorkoming van onheilen.
MOORDRECHT.
Moorddadige honden.
Kort geleden 'vermeldden wij dat eeni
ge honden een kudde schapen, welke op
een voetbalveld onder Rotterdam liepen,
zoo goed als uitgemoord hadden, iets
dergelijks zoy in den Zuidplaspolder on-'
der Moordrecht gebeurd zijn, wanneer
niet zoo spoedig ingegrepen was. Hij den
landbouwer C. Ouüijk onder Moordrecht
waren twee honden achter een kudde
schapen en losloopende konijnen aan
het jagen gegaan Zij hadden reeds 16
konijnen en een schaap doodgebeten,
terwijl twee schapen van angst in het
water waren gesprongen, voordat de
landbouwer opmerkzaam werd gemaakt
op het kabaal in zijn land. De honden
hingen gewoon aan de schapen, links en
rechts bijtend en verscheurend en daar
bij een leven als een oordeel makend.
Nu loopen de stukken land, waar het op
gebeurde, uit op een landwegje, waar de
jager J. Visser woont. Deze, opmerkzaam
gemaakt door het lawaai, zag wat er ge
beurde en toen de landbouwer O. hem
dan ook toeriep om op de honden te
schieten, gaf hij daaraan direct gevolg.
Een der honden schoot hij op verren af
stand aan. Het beest verdween jankend,
dwars door den polder, in de richting
(Jouda. De andere hond sprong over de
slooten, op den nieuwen weg Rotterdam
—Gouda, en probeerde zoo'te ontkomen.
Op dezen drukken verkeersweg was het
meeste verkeer blijven staan, zoodat de
heer Visser op het spatbord van een ayto
plaats nam om zoo den hond te achter
halen. Op het spatbord zittend van de
rijcfende auto, schoot hij den hond ech
ter niet doodeiijk. De eigenaar liet den
hond afmaken en besloot de schade
met den landbouwer O. te regelen.
Was hier niet zoo spoedig ingegre
pen, ot was het evenals destijds in Rot
terdam 's nachts gebeurd, dan hadden
de honden waarschijnlijk alle schapen
vermoord.
„Het boek Job". Erste voordracht. Spreker
Ds. N. Padt; A.V.R.O. 8.30—pijn. 10.—
Concert door bet Reeidentie-Orkest; V.P.
R.O. pl.m. 10.Vroifwenvacantieweken in
Soesterberg; 10.10 A. F. J. Portielje: „Na
tuur en Leven". IV; 10.45 Nieuwsberichten,
V.AJR-A. 1112 Gramofoon.
Hilversum II; N.C.R.V. b—5.45
Declamatie door J. A. A. Lauxstermaiyi en
Gramofoon; 5.45—6.30 Viool-recital; 6.30—
6.58 „De Tulpen voor de tuin" door A. J.
Herwig; 7pl.c. 7.15 Nieuwsberichten;
pl.m. 7.15l.êo Radio-reportage, eventueel
Gramofoon; 7.30—8 Literair halfuurtje; 8
8.05 Weer- en Nieuwsberichten; 8.05—9
Concert door ht N.C.R.V.-Orkest: 9—9.30
Spreker Drs. H. Smitskamp. "Onderwerp
„Oliver Cromwell"; 9.30—10.30 Vervolg
Concert; ÏO—10.{>5 Nieuwsberichten; 10.30
—11.30 Gramofoon.
LAATSTE BERICHTEN.
RADIQ-TELEGRAFISCÏI WEERBERICHT
13 Sept.
Hoogste stand 768.1 te Budapest.
Laagste stand 740.7 te Thorshaven.
Verwachting: Matige aap de kust zuid
westelijke tot westelijke wind. Zwaar be
wolkt met opklaringen. Regenbuien. Weinig
verandering in temperatuur.
RADIO-NIEUWS.
Programma voor heden.
Hi'lversurii I: V.A.R.A. 5.05 Na
sshooltijd; 5.30 Conrert door de Zonneklop
pers; 6.Voordracht door Hetty Beck; 6.15
Concert door de Flierefluiters; 7.„Bou
wen ip de Sovjet-Unie". Lezing door lr M.
Stam; 7.20 Orgelspel 7.50 Nieuwsberichten
en S.O-S.Hberichten; V.P.R.O. 8.Cursus:
De rede van Laval
in den Volkenbond.
Frankrijk zal zich aan zijn ver
plichtingen niet onttrekken.
(Vervolg.)
GENEVE, 13 Sept. Aan de rede, Vedtn
door Minister Laval gehouden in de verga
dering van den Volkenbond, ontleenen w(j
nog hev volgende:
De Volkenbond, zoo zeide Laval, is ge
boren uit het lijden der mensehWdl lly ia
gebouwd op de ruïnes van de wereld om
den oorlog te verhinderen.
Frankrijk gaf aan den Volkenbond geest
driftig en weloverwogen zyn instemming.
Laten wij dan nu ook vast houden aan de
samenwerking van alle volken.
Na zyn vertrouwen in den Volkenbond te
hebben uitgesproken en in de collectieve
veiligheid die voor Frankrijk wet blijft, ging
Laval als volgt voort:
Het Volkenbondspact verloochenen zou
beteekenen ons ideaal verloocheneh. Onze
belangen Zelf verzetten zich hiertegen Al
onze verdragen in den loop der jaren ge
sloten loopen over Genève en het zou al heel
dom zyn hier geen rekening mee te houden,
immers het zou zelfs een aanslag beteeke
nen op onze eigen veiligheid.
De rede van Sir Samuel "Hoare heeft de
wil van het Vereenigd Koninkrijk tot uiting
gebracht zonder voorbehoud het systeem
van collectieve veiligheid aan te houden.
Geen land dan Frankrijk heeft deze rede
met meer instemming gevolgd. Geen «land
heeft b?ter de porté en de afmetingen van
de te volgen weg begrepen.
Op 2 Februari hebben de Regeeringen van
onze beide landen een program opgesteld.
Heel wat hinderpalen hebben de uitvoering
van dit pact in den weg gestaan. Ik
hadi een schoone droom, zou het mogelyk
zyn dat deze droom thans op het punt stond
zich te verwezenlijken? Ons land vreest den
oprlog niet. Het haat hem. Het is bezield
door een vredeswil. Het wil den vrede voor
allen, door samenwerking van allen.
Te Rome in Januari j.l. hebben Mussolini
en ik alle problemen die ons verdeeld kon
den houden, geregeld. In Stresa hebben wy
tezamen met Engelsche gedelegeerden by
Mussolini dezelfde bezorgdheid gezien, de
zaak des vredes te dienen. Ik weet dat
Italië bereid is deze samenwerking vooit te
zetten. Ik heb me dan ook geen inspanning
gespaard om tot verzoening te komen in
een uiterste poging voor den Volkembonds-
raad. Ik heb de voldoening my'n plicht te
hebben gedaan als lid van den Volkenbond.
Onze taak is thans moeilyk, maar niet ho
peloos.
Geen enkele oneenigheid bestaat er tus
schen Frankryk en Groot-Brittannië over
het technisch zoeken naar een vreedzame
oplossing; zouden wy dan morgen niet kun
nen slagen?
Is dat niet het geval, dan zal Frankrijk
zich niet aan zyn verplichtingen onttrek
ken. (Luid applaus op alle banken).
Wat het geloof van Frankrijk aan den
Volkenbond betreft, verklaarde Laval nog:
„er zyn soms moeilyke oogenblikken te Ge
nève, heel veel teleurstellingen heeft men er
telkens ondervonden, maar met een hard
nekkigheid die geen enkele moeilijkheid
heeft kunnen ontmoedigen, Heeft Frankryk
er steeds naar gestreefd het moreeie gezag
van den Volkenbond te doen toenemen èn
den Bond de middelen te geven tot hande
lend optreden".
Voortgaande zeide Laval nog, dat de po
sitie van Frankryk volslagen is gebaseerd
op den Volkenbond. Vanaf hef Protocol van
1924 tot aan de ontwapeningsconferentie
heeft Frankryk de gedacnle van collectieve
bereidheid onafgebroken verdedigd. Het
pact beteekent voor Frankrijk het Interna
tionaal Recht. Laval herinnerde aan de er-
dragen van Frankryk met de Kleine En
tente, met Sovjet-Rusland en niet Rome, die
allen over Genève liepen.
Nog is de hoop niet verloren een oplos
sing te vinden, die de gerechtvaardige ver
langens van Italië zal bevredigen en waar-
by rekening wordt gehouden met de eer
biediging van de souvereinitcit van het an
dere lid van den Volkenbond.
Wy zyn allen gebonden door die eene so
lidariteit die ons verplichtingen oplegt,
onze verplichtingen die staan in het Vol
kenbondspact. Frankryk zal ziqh aan die
verplichtingen niet onttrekken.
i-
Het men&rpercentage van boter
in Margarine verlaagd.
Botermerk eveneens lager.
In verband met de verbetering van de
boterpositie in de laatste weken is met in
gang van 16 Sept. het mengpeicentage van
boter in margarine verlaagd van 25 tot 10
procent.
Verder is de heffing op boter vanaf 16
Sept. verlaagd tot 95 cent per K.G.
Prinses Juliana te Alkmaar.
Bezoek aan de Kaasmarkt.
Hedenmorgen y/as het Waaggebouw op
de Kaasmarkt te Alkmaar versierd met vpel
kleurige vlaggen w.o.'de Kon. Standaard
van H. K. H. Prinses Juliana. De Prinses
had n.l. heb voornemen zoo onopvallend
mogelyk een bezoek aan de kaasmarkt te
brengen. Te half elf verscheen H. K. H. ver
gezeld van Freullei de Braun en Baron
Baud, op de mfcrkt, waar door den Burge
meester, de heer F. H. v. Kinschot, eenige
markt-autoriteiten aan H. K. H. werden
voorgesteld.
Pe heer Grondsma, voorzitter van de
Noord-Hollandsche Kaashandelaren, demon
streerde hoe de kaas «behandeld en geboord
wordt. De Prinses keurde een stukje kaas.
In het Waaggebouw werd aan de Prinses
voorgesteld" de 80-jarige Dijkman, de nes
tor der kaasdragers, die onlangs zyn 60-
jarig jubileum heeft gevierd. De Prinses
sprak er haar verwondering over uit dat een
80-jarige nog deze zware gewichten kan
dragen.
In huize „So'noy" werd de koffietafel ge
bruikt. H. K. H. heeft daarna de vergade
ring van de Ned. Ver. voor Armenzorg en
Weldadigheid bygewoond.
Ernstig ongeluk aan boord van het
flottlellevaartuig „Flores".
Aneta seant uit Soerabaja, dat aldaar
heden is binnengeloopen het flottieljevaar
tuig „Flores" met een doode en enkele ge
wonden aan boord.
Op de „Flores" is by het houden van
schietoefeningen een kanon te vroeg afge-
gaan, waarby de matroos J. J. Ursum door
een voltreffer werd gedood. De schipper W.
v. Baars is gewond, terwyl ook een mil.
kwartiermeester en een.mil. matroos ge
wond werden.
De „Flores" stond onder commando van
den luit. ter zee le kl. D. C. M. Hetterschy
de commandant, van de K 18. De gewonde
schipper van Baars, maakte eveneens de
reis met de K 18 mede.
De „iFlores" is te Soerabaja binnengeloo
pen, waar de gewonden terstond naar het
Centrale Burger-ziekenhuis zyn overge
bracht' Het stoffelyk overschot Van den
matroos UAum zal Zaterdag ter aarde wor
den besteld.
Üe D. H. Dragons te Athene.
De drie De Havilland ragon-Rapide-vlieg-
tuigen, PH-AKU, PH-AKV en PH-AKW
▼an de K.N.LL.M., welke op weg zijn naar
Indië en gebruikt zullen worden by de kar
teering van een gedeelte van Nieuw-Guinea,
zyn gisteren vlot te Athene "geland. Aan
boord is alles wel.
De moord te 's-Gravenhage.
"De verdachte te Muiden gearresteerd.
De verdachte van den moord op z\jn eeht
genoote en jongste kind in de woning aan
de Geest te 's-Gravenhage, de 26-jarige H.
CHierook, bevond zich gisteren te Muiden,
waar hem op zyn verzoek onderdak werd
verleend. Hy werd echter door de politie
aldaar herkend als degeen, wiens opsporing
door de Haagsche politie was verzocht in
verband met den moord te 's-Gravenhage.
O. werd gearresteerd en vanmorgen op
transport gesteld naar Den Haag.
„St. Lambertus" bij Minister de Wilde.
Zijne Excellentie kreeg inlichtingen omtrent
het conflict te Tilburg.
Hedenmorgen is het hoofdbestuur van
„St. Lambertus" door den Minister van Bin-
nenlandsche Zaken te zynen departemente
ontvangen om Z.E. op diens verzoek inlich
tingen te verstrekken nopens het looncon-
flict te Tilburg.
De Minister wenschte deze inlichtingen
mede in verband met een verzoek om maat
regelen te treffèn tot het handhaven van de
orde in Tilburg.
WISSELKOERSEN.
12 Sept.
13 Sept.
Officieel.
Londen
7.31 M
7.33%
Berlyn
59.57%
59.75
Parys
9.75%
9.78
Brussel
24.99
25.03
Zwitserland
48.15
48.25
Kopenhagen
32.65
32.72 Va
Stockholm
37.70
37.80
Oslo
36.75
36.82%
New-York
1.487,*
1.48%
Niet officieel.
Italië
12.10
12.10
Madrid
20.25
20.25
Praag
6.13
6.13%
Beursoverzicht.
Ook heden viel op de beleggingsmarkt
een aanbod van de 4 c/t papieren te consta-
teeren. Nadat by de opening weer een na-
deelig verschil moest worden opgeteekend,
trad reeds spoedig een herstel in.
Op de wisselmarkt werd de dollar even
eens hooger afgedaan. Op de locale markt
werd de stemming weer beïnfluenceerd door
de styging op de wisselmarkt, tevens door
de verklaring van Laval inzake de houding
van Frankryk in de Abessynsche kwestie.
Voor Scheepvaarten'vormde zich een hoek
in Ned. Scheepvaart Unie. De aankoopen
vonden plaats voor bui ten land sche rekening
en dit heeft aanleiding gegeven tot meer
belangstelling voor dit fonds.
Een vaste stemming viel te constateeren
voor Petroleumwaarden. Dit kwam tot
uiting by de Kon. Olie. By kalme omzetten
werdén van de Suikerwaarden H.V.A.'s
hooger afgedaan.
Rubbers eveneens goed gedisponeerd. In
Amsterdamrubber ging nogal waf om.
Philips bewogen zich op een eenigszins
verhoogd niveau.
Tabakken hadden een beperkte markt.
Voor Amerikaansche fondsen werd matige
belangstelling aan den dag gelegd.