e
aag
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDÊRAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
I4IEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADD1NXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
0insdag-!"0otober;i83B
No. 18024
74» Jaargang
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
I
I
1ANDING
den en inlicli-
«BRANDING
jgbaar bij de
ANNE BELINDA.
Memel onafscheidelijk van Duitschland.
Steeds getrouw aan het handvest.
EEN KLEINTJE
EEN KWARTJE
nadruk op
I óók
de gedachte
halen, dat de bevolking
FEUILLETON.
j telefoon te behandelen. Maar mag Ik u
aan
I
hij van den portier, dat er tweemaal voor
ragen,
motor
em is:
het in geval van een grypen naar de wa
penen duidelijk, dat er graden kunnen zyn
gepubliceerd. Dit schryven vormt het En-
geische antwoord op de door brankryk ge
stelde vragen, in hoeverre men in de toe-
Komst zou kunnen rekenen op een daau-
risico moet worden gedragen ter wille van
den vrede, dan moeten allen dit risico dra
gen. Zoolang de Volkenbond zich door zijn
eigen voorbeeld zal weten te handhaven, zul
len de Engelsche regeering en de Engelsche
natie ten volle garant staan voor zyn be
ginselen.
soliede Boek
>r de plaatsing
zijn.
begeerde. Toen hij weer sprak, wfts het
dan ook op heel anderen toon.
Het is volstrekt mijn bedoeling niet
om mij op te dringen, of onbescheiden
te zijn, mijnheer Carruthers. Maar ik had
gedacht, dat, als er geen ntaatregelen
waren getroffen, deze misschien uit de
oude familiebezittlng zouden kunnen be
streden worden.
Dat is hfeel edelmoedig van u, 81r
John en ik weet zoo direct niet wat ik
daarop zeggen moet. U zou namens u het
aanbod kunnen doen, maar het lijkt mij
nfét waarschijnlijk, dat het zou worden
geaccepteerd. Misschien wilt u zoo goed
zijn mij op kantoor te komen opzoeken
als ik terug ben.
John klemde zijn kaken op elkaar. Een
maand uitstel!
Waarom kan ik mijn nichtje niet te
spreken krijgen? protesteerde hij. Waar
is zij?
Hij hoorde, dat mr. Carruthers kuchte.
Ik ben bang weer een kuch ik
ben bang, dat dat onmogelijk is. Maar ik
hoor van mijn neef, dat er een andere
dame is. die erg graag kennis met u wil
malen mevrouw Courtney. Ze heeft
een*, flat in Queen's Gate het nummer
ik niet uit mijn hoofd. Lewis heeft
vanmiddag gesproken en ze zei bui?-
Naar het Engelsch van
PATRICIA WENTWORTH.
Nadruk verboden
hem getelefoneerd was. De tweede keer
had de aanvrager een boodschap achter
en en wel, ik zou u willen verzoeken,
die zaak te laten rusten.
John gaf niet direct antwoord. Een
sterke impuls dreef hem tot spreken,
maar dat wilde hij niet, vóór hij den an
der wat verder uit zijn tent had gelokt.
vacantiegangers vertoeven, krijgt het een
ander aanzien.
de I
I 1918 heeft niemand ter wereld, en zeer
zeker de Littauer niet, ooit iets van dezen
vermeenden roof vernomen De delta van
I de Memelnvier is oer-Germaansch, wat
het beste kan Wijken uit de Littausche
benaming „Nemunas”, in het Slavisch
„Njemen". hetgeen zooveel beteekent ais
„rivier der Dultschers”.
In het heldentijdperk der Littauers gaf
zelis hun grootvorst Vitautas in het vre
desverdrag van '-084 toe, dat hij en zijn
volk geen aanspraken konden laten gel
den op het Memelgebied aan beide zijden
van de rivier.
Van 1422 tot 1919 in Duitsch bezit.
Bij deh in 1422 gesloten vrede van Mel-
nosee kwam het voorgoed in het bezit
van Duitschland, waarin geen verande
ring kwam tol 1919. Het door persoonlijke
banden vereenlgde, overwinnende Polen-
Llttauen zou zeker het land niet hebben
prijs gegeven, als het werkelijk Lltiausch
was geweest. Eerst onder de Holienzoi-
lern werd den Littauers toegestaan, zjch
te vestigen in Memel. Ragnït en Tilsit;
doch hun aantal kan niet groot zijn ge
weest, want hoewel aan de Universitelt
te Koningsbergen acht vrij-plaatsen be
schikbaar waren gesteld voor Littausche
studenten, meldde zich in 1590 slechts één
student aan. die Littausch sprak. Alle
vóór ibijü gestichte plaatsen dragen niet-
Littausche namen. Eerst na de pest
epidemie, die in 1709-to groote verwoes
tingen aanrichtte onder de bevolking
van Oost-Pruisen. neemt het aantal Lit
tauers, dat zich hier, vestigde, toe. omdat
F riedrich Wilhelm I kolonisten van ver
schillenden landaard hierheen trachtte
te trekken, echter in hoofdzaak Duit-
schers.
Men moet den Prulsischen Littauers
nageven, dat zij trouwe burgers vjm den
Duitschen staat waren. Zij bedienden
zich ook in hoofdzaak van de Dultsche
taal en de meesten waren tot de Lüther-
sche kerk toegetreden. Zelfs toen de be
weging op touw werd gezet, om dat deel
van Oost-Pruisen van het Dultsche rijk
af te scheiden, Hfeeft bijna de gezamen-
zeg-
om
Dit statuut is evenwel doode letter ge
bleven. Llttauen neen zich van ue daarin
vervatte bepalingen nooit veel aange-
trokaen. integendeel, alle cultureele vrij
heid, aiie vrijheid op binnenlanusch pon- -
nes gebied, net reent op eigen reóhtoan-
ken, politie en beiastingbeneer, zelis de
vrije voiKsvertegenwooroiging is aan
bevolking ontnomen. Du is reeas bij
voorgaande gelegenheden aan den dag
geKomen en vastgesteid door een speciale
commissie, mgesceld door de staten, die
te bellen, zei John. Mijn naam is Weve-
ney.
De stem, die van de andere zijde ant
woordde. klonk hem opeens bekend in de
ooren.
Hallo. John, je spreekt met Lulu
HOOFDSTUK VI.
K<w lastig jongmensch.
John fceerde
het adres vnn j
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau; MARKT 31, GOUDA,
bü onza agenten en loopers, den boekhandel en dé postkantoren.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef
in tere.. 2745. Postrekening 48400
gelaten, of hij. zoodra hij thuiskwam.
Horsham 91 wilde opbellen?
Hij stapte direct de telefooncel binnen
en vroeg het opgegeven nummer. Terwijl
hij op de aansluiting wachtte, verdiepte
hij zich iri de vraag, wie de geheimzin
nige persoon kon zijn, die hem verlangde,
te spreken. Hij was nooit van zijn leven
in Horsham geweest en kon niemand in
dit oord verzinnen, met wien hij ook
maar oppervlakkig bekend was. Toen de
telefoonbel rinkelde, nam hij den hoorn
op en hoorde een mannenstem „hallo”
roepen.
Er was mij verzocht dit nummer op
van Waveney terug met
Jtfffrouw Jones in zijn zak.
kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
Franco per post per kwartaal ƒ3.15.
Niemand zou willen gelooven, dat het
land aan beide oevers der rivier géén
Dultsche bodem is. Alleen de Kownosche
Littauers beweren met veel bombarie, dat
i het Memelgebied hun ontroofd is. Vóór
hei jviemeiscaruut hebben onderteekend. I
De kwade trouw van Llttauen is der
halve aan geen twijfel onderhevig.
l'ocn is en blijft Memel Duitsch.
Of men de haven van Memel per schip
buinfenvaart, of dat men per vliegtuig
van’Oost of West over het Memelgebied
glijdt men ziet bij den eersten blik,
dit dit geheele land den Duitschen geest
aflemt. zooara men de vroegere Duitscns
grei^s achter zich laat, valt? reeds het
-groote vfcscnil op. De rivier is niet meer
aan oanaén gelegd* men bespeurt geen
spoor’van ten dijk,, die net vruchtbare
akkerland móet’ beschermen tegen noog
water, de woeste gjond. wordt niet ont
gonnen en de rfienschen wonen in erbar-
melijk uitziende hutten.
Aan de Dultsche zijde van de grens
daarentegen wordt net lage land door
sneden door lijnrechte dijken en kanalen,
de heide wordt doorkruist door goede
wegen en flinke boerenhofsteden vormen
een sieraad van het landschap, naast de
goed onderhouden steden.
De Duitscner heeft voor alle tijden zijn
onuitwischbaren stempel op dit land ge
drukt; en toch wil dit geenszins zeggen,
dat het een land van machines is gewor
den. Hier tiert nog welig het Dultsche
oerwoud, hier houdt de eland nog ver
blijf, aan beide oevers van de rivier
wordt het schoonste paardenras uit
Duitschland gefokt, en evenals de oudg
Vikingers trekken de vfsschers van het
Haft en de bewoners van de' Nehrung
(landtong) met hun ouderwetsche scheep
jes de wijde zee in
Een landstreek met een eigen cachet.
Dit is een land, waar een groot, sterk
menschenras woont, dat gehard wordt
door zwaren handenarbeid; een land,
waafin iemand, die er niet geboren en
getogen is, zich niet zoo spoedig thi^s
voelt, zelfs niet, als hij jaren lang met
de boeren heeft omgegaan en menige
tlesch met hen heeft geleegd Alleen in
den zomer, als een opaal licht over het
water van Haft zweeft en hier duizenden
Kunt u mij ook zeggen waarom?
Niet in bijzonderheden. Ik kan u al -
ABONNEMENTSPRIJS: per
uezorging per looper geschiedt.
wmL.
I haar
i tengewoon verlangend te zijn om u te
ontmoetten. Ze heeft hem zelfs gezegd u
I te vragen haar een bezoek te komen
brengen Ze is nogal heerschzuchtlg.
maar overigens een bijzonder charmante
vrouw en een relatie van de familie
(Wordt vervolgd).
(H)IIISCHE WANT.
John hield den hoorn aan het oor en
het duurde niet lang of een andere stem
zei:
Bent u daar, Sir John? U spreekt
met mr. Carruthers. Neemt u me niet
kwalijk dat ik u lastig val. maar ik ben
buitengewoon verlangend om een kort
onderhoud met u te hebben.
Er is geen sprake van lastig vallen
j Ik ben geheel tot uw dienst, mijnheer
r'nrmtHavo
Dank u. De zaak is Hij maakte
den zin plet af en begon opnieuw Mijn
neef Lewis heeft me verteld, dat u van
morgen een gesprek met hem ha4 Tus- 1
schen haakjes, het doet me veel genoe-
gen te hooren, dat u oude vrienden bent.
Ja. ik was erg blij hem weer te zien
Een voorgevoel zei John, dat het ge
sprek waarop de oude advocaat zin-
ue trouw en een aanty^ing van de Bntscne
upxecmneKL Aiet naaruK nernaaii noare
oor, uat ^/.geland met den Volkenbond
'WlDWlituci .o tau UVM vvmwviww uhuu.ii,-
ving van bet handvest in zyn geheel en in
1 het byzonder van een standvastigen en col
lectieven weerstand tegen alle aanen van
niet uitgelokte agressie. Hoare vestigt de
byzondere aandacht der F'ransche regee-
nnjr on deze laatste zinsnede en schril ft
warxelyka en onnnddelJyke toepassing door I
(iroot-Brittanmè van alle sancties volgens I
artikel 18 van het Volkenbondshandvest, bij
een eventueele schending van dit handvest 1
en in geval een land in Europa zyn toe
vlucht zou nemen tot de wapenen. In het
byzonder doelde Frankrijk daarbij op de
mogelijkheid, dat een Europ. staat, al
dan niet lid van den Volkenbond, naar de
wapenen zou grypen. Hoare antwoordt hier
op in dit schrijven o.xn.:
Op 11 September heb ik te Genève ver
klaard, pat de Britsche regeering hy geen
andere wilde achterstaan in haar voorne
mens naar mate van haar vermogen de ver-
Frankrijk voldaan.
De officieele F'ransche opvatting van de
Britsche antwoorden op de Fransche vra
gen is, volgens een bericht uit Parijs de vol
gende:
Wij zyn volkomen voldaan, niets zou de
finitiever kunnen zyn. De nota Vormt een
zeer volledig antwoord op de vraag van
Frankrijk.
Hieraan wordt toegevoegd, dat het op het
eerste gezicht uiteraard niet zeker is, of dit
de algemeene opvatting zal zijn van de
Fransche openbare meening.
Smith. Ik ben hier bij mijn oom en die
wil graag even met je nraten. Wacht Je
een minuut? leen verzekeren, dat uw nasporlngen on-
J-nn» Ha, nonriln
f als een algemeen beginsel voor internatio
nale gedragingen, waaraan hij wenscht vast
te houden, zoolang de Volkenbond een ef
fectieve organisatie blijft.
I Het is echter een vitaal belang, dat dit
geloof en deze daden collectief zijn. Als er
Hij was het nog niet met zichzelf eens,
wat hij met betrekking tot deze oude ge
trouwe zou doen. Jïet- was zonneklaar,
dat zij iets wist, Sfeer waarschijnlijk zou
I zij hem zelfs alles kunnen vertellen wat
hij wilde weten. 'Mfiar hoe meer hij over
I de zaak nadacht, hoe onwaarschijnlijker
het hem toescheen, dat ze tegenover hem
*1 een wildvreemde ook maar AAr'
i woord ‘zou loslaten. Hij moest het
nog iets van haar gehoord,
“^dFDeiiEi. Er was dezelfden och-
ena een brief van Anne gekomen. Miss
het adres zelf geschreven...
I
ook maar één
t voor
en tegen rijpelijk overwegen en hij be- 1
sloot er eerst maar eens een nachtje over
te slapen j
Toen hij in zijn hotel kwam, hoorde 1 Carruthers.
voort, het verslag, dat Lewis mij van dat
gespreK gegeven ucciv, uuj mev
bezorgdheid Ik heb begrepen, dat u zeer 1
verlangend bent iets naders te vernemen
omtrent de levensomstandigheden en de -
verblijfplaats van een bepaalde persoon, eigen wetenschap de verzekering geven.
dat zij een toelage van hen ontvangt?
Dat is heel lastig. Sir John.
John begreep, d'kt hij van tactiek moest
veranderen: hij was knapjes op weg den
ouden heer tegen zich in het harnas te
jagen en dat was wel het laatste, wat hij
.wv.m, v,-■-dame
gesprek gegeven heeft, vervult mij met heeft dan u?
Zeker De vraag Is alleen maar of
zij wat voor haar dc^n. Geven zij haar
bijvoorbeeld een toerage? Kunt u mij uit
Litauen treedt de Autonomie met voeten.
Vijfhonderd jaai en langer Oerduitsch gebied.
Dultsche Litauers blyven Duitschland trouw.
a^en besenouwmg van den Duitschen Rüksminister van Binnen!. Zaken,
Dr. Frick.
&ngelands antwoord aan Frankrijk. Londen legt echter (h
ut noodzaak der collectiviteit.
ik weet, dat uw regeering deze onder-
j ovirauvil 1CCUÖ «rikCUb. UiUUUy HlUCk «3UUM31
in herinnering worden gebracht, dat, zooals
ik reeds gezegd heb, rekbaarheid een deel
Is van de veiligheid en dat elk lid van den
Volkenbond moet erkennen, zooals het
handvest van den Bond dat zelf erkent, dat
de wereld niet onveranderlyk is. Indien erop
wordt gewezen, dat deze verklaring van
steun aan de beginselen van het handvest,
belichaamd in myn onlangs te Genève ge
houden redevoering en bevestigd in deze
nota, slechts de politiek vertegenwoordigt
van de huidige Britsche regeering en n«et
noodzakelyk die van haar opvolgsters,
wensch ik er de aandacht op te vestigen,
dat, terwyl myn woorden te Genève inder
daad namens de huidige regeering werden
gesproken, zy de overweldigende instem
ming en goedkeuring hebben gevonden van
de bevolking van ons land?’
o t Hoare verklaart verder, dat de openbare
gen, dajt hij deze’ gelegenheid aangrijpt, om meening geen uiting is van een vaag en
met volledige verantwoordelijkheid te her- wisselend sentiment, maar zyn rede voelt
halen, dat de bevolking van Engeland haar
aanhankelijkheid heeft betuigd aan de prin
cipes van den Volkenbond en niet aan eem-
gerléi bijzondere manifestatie daarvan.
Iedere andere opvatting zou tegelijkertijd
een onderschatten zijn <van de Britsche goe-
Jloud vast aan wat ge voelt dat
wwr en goed is, ook al trachten an
deren je van je stuk te brengen.
vestigen van de heerschappij der wet m
internationale zaken met
kracht aantrekking hebben uitgeoefend op
ring op deze laatste zinsnede en schryft
dan:
Ik geloof, dat algemeen zal worden toe
gegeven, dat geen enkel lid van den Voiken.
oonu vooruit zyn politiek zal kunnen, uit
stippelen voor eenig mogelyK byzonder ge
val.
Ik sprak van iedere met-geprovoceerue
uaau van agressie en ieder woord van dezen
zin moet zyn volle waarde hebben.
net is echter tevens duidelyk, dat de
procedure volgens artikel 1b van het banu
vest, dal toepasseiyk isop een positieve
daad van niet-uitgelokten aanval, met var.
toepassing is gesteld op de negatieve daati
w van in georeke blyven ny het nakomen van
plichtiegen na te komen, die het handvest de bepalingen van het verurag. Verder is
naar oplegt en ik heb daaraan toegevoegd, in <rp>vn.i van aan o-rtinan naar <i» om
dat de in het handvest belichaamde gedacn-
ten en in het byzonder het streven naar het van schuld en graden van hgressie en uat
bijgevolg, wanneer artikel zestien toepasse-
toenemende lys is, de aard van de te nemen maaVege- wa
len kan verschillen naar gelang van de om- %ied
het Britsche idealisme en in feite een deel 1 standigheden.
is geworden van het Engelsche nationnale
geweten. scheiden reeds erkent. Daarby moet echtei
Voorts heb ik met nadruk de gedachte
afgewezen, dat de houding der Engelsche
regeering een andere zou zyn, dan eep van
onwankelbare trouw aan den Volkenbond en
aan alles, wat hij vertegenwoordigt,terwij
ik de aandacht heb gevestigd- op het feit1,
dat het recente antwoord van de openbare
meening in Engeland getoond heeft, hoe
volkomen het volk de regeering steunt in
een volledig aanvaarden van dp verplich
tingen van het Volkenbondslidmaatschap,
dat vaak het kernpunt van haar buiten-
landsche politiek genoemd wordt. Ik voeg
de hieraan toé, dat het, indien het werd
voorgesteld dat deze politiek om eenigeriei
reden uitsluitend toegepast werd op het
ItaliaanschAbessijnsche conflit, dit van
volslagen wanbegrip zou getuigen. Niets is
meer bezijden de waarheid.
Hoare vérvolgt zyn schryven met te
De tekst van het door den hngeischen mr
nisver van üuuei^ftnascne zaapn, sir öa-
iuuci noaie, onuerteeKende senryven, uat
op net departement van buitenlandscne za- voorstander is van een collectieve handha
ven 28 bepiember j.l. aan den Franschen
amoassadeur is ter hand gesteld, iï thans
Dit sc.hrnven vormt het En-
I
Het Meiiielgeuieu staat in deze dagen
weer in nee miuaeipunt oer oeiangsiei-
iing, met net oog op ue aiaaar genouden
veiKiezingva. ivi.-n wccc, noe Liuauen in
Maan van au juar ie rkowno een mon
sterproces op touw neeii-<ezet tegen izb
inwoners van C’
scnuiaiga weraen, een coi
gesmeea legen aen siaa
legenneiu was onjKOaar
zijue Kunsmiaiig opgentazeh vol
„cause teieore
ADVERTENTIEPRIJSUit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)i
t5 regels ƒ1.30, elke regel meer ƒ0.25. Van buiten Gouda en den. herorgkring
1—5 -egels ƒ1.55, elke regel meer 0-30. Advertenti&i in het Zaterdagnummer 25
bijslag op den prijs Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels ƒ2.25. elke regel meer ƒ0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen ojj contract tot zeer gereduceerde
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóói
aan het Bureau zijn imrekomen. teneinde van opname verzekerd te
i noogig zijn.
Als u zegt onnoodlg, mijnheer Car-
I ruthers, wat bedoelt u daar dan precies
mee. als ik vragen mag? Ik stel een on-
1 derzoek in. omdat ik mij niet gerust voel.
De persoon in kwestie is, voor zoover ik
weet, .geheel onverzorgd achtergebleven.
Wanneer u het woord „onnoodlg" ge
bruikt. wilt u daarmee dan zeggen, dat
er een regeling is getroffen, waarvan ik
niet op de hoogte ben?
Neen, dat niet bepaald.
Wilt u mij dan uitleggen wat u be
doelt?
Hij deed zijn best om alle scherpte uit
zijn stem te bannen, maar slaagde daar
in niet heelemaal. En hij'meende in den'
toon waarop de rechtsgeleerde antwoord
de. dan ook iets van w.wiJt te bespeuren.
Het is eenlgszins moeilijk om een
delicate aangelegenheid als deze door 4e
speelde, het onderhoud over Anne Belin
da was.
Wel. Sir John, ging mr. Catruthers er misschien aan herinneren, dat de be
doelde dame nadere bloedverwanten
aic geuiea,^|iie er van be-
- - ipyiui ie nebben
i^jfcze aange
vatLuttauscne
een
en nei genfiei maakte
aen inar uk van een siecnt opgezette loo-
iK-eiveriooning. De aangewtrae bewijzen
waren meer aan zwax, zoo ^wax geus,
aai ae veraedigers aie, tusschen twee
naaxjes, zen voibioed-ijttauers wgren,
aie njen aus niet van Duuscne sympa-
inieeri Kon veraenKenl>— «vrijspraak
eiscmen voor hun cliënten. Onaardss dit
alles evenwel neeft ae rechtbankhen\
toi zware siraiien veroordeeld, <üie in
Duuscniand en ook m een groot $eei van
ae rest van de wereld verbazing en ver
ontwaardiging hebben geweKt.
Het .viemelgebied onder Littaüscli
Bestuur. e
Naar men weet, behoosi het Memelge-
«avJ reeds outi jaar tot net Dultsche rijk,
zoodat men de bevolking met lm groot
ste recht voibloed-Duitschefs^kan noe
men. Door net Verdrag van Versailles
werd het van Duitschland aigescheiden
en in 19^4 als autonoom gebied onder Lit
tausch bewind gebracht. Deze autonomie
werd gewaarborgd door een statuut, on-
derteekend door Engeland, Frankrijk,
Kalle en Japan.
PLAATS
VOOR
OPGAVEN WORDEN VOOR
DONDERDAGAVOND 6 UUR
INGEWACHT
Anne had
met inkt.
Hoe wist ze dat?
dnT kent Anne'8 hand immers uit
faaThden! Ze heeït al meer dan twintig
net beheer over het postkantoor en
L_ent.het schrift van iedereen uit Wa-
een h Zel dan’ dat er morKen
nt 1 van Anne was geweest en het
niet de eerste, voegde ze erbij. Maar
adresseerd3116 Waren ze aan Jenny 8e‘
Aan wie dan?
Waren atiemaal geadresseerd
«rouw Jones, deelde Delia mee.