Jk
1
1
B. SMITS
UIT méér DAN 1000 HOEDEN
GEBR. KAMPHUIZEN
ANTOON DESSING
WILLEM VAN MOURIK
3
Hulst en Mistletoe.
Brieven uit de Hofstad.
W-at is dte rüeiuVe HONIG'S KALFSSOEP heetUiitt!
Besparing in het bouw
bedrijf doo'r verbeteringen.
ftlLT U VERZEKERD ZIJN OM MET DE
EEN fijn stuk wild op tafel
FEESTDAGEN
TE HEBBEN
Ga dan naar de bonafide Poelier
Spieringstr. 5
Telefoon 2555
j)e vooruitzichten van de
rubbercultuur.
STADS S PAARBANK
EEN HALVE EEUW JAM-INDUSTRIE.
De Betuwe in Tiel bestaat 50 jaar.
1885 20 Dec. 1935.
Ruwe Huid
Ruwe Handen
PUROL
RUILBUREAU
Voor LIPS' Brandkasten en Slotenfabriek
N.V. IJZERHANDEL P. ROND Pz. - Gouda.
Brandstoffen noodig Dessing opbellen
Telefoon 2404
OVERHEMDEN.
VRAAGT GRATIS
Foto H. J DAEMS Zeugestraat 56
A
een mooien helderen winternacht een
wandeling maakte, werd hu geïnspireerd
tot het dichten van „Stille Nacht, Heilige
Nacht".
Frans Gruber was de zoon van een
armen linnenwever en werd ln 1787 te
Hochburg geboren Reeds als kind toon
de hij muzikale nelgingen en ontving
van zijn onderwijzer onderricht in hét
orgelspel. Zijn vader mocht dit echter
niet weten. Toen echter de onderwijzer
ziek werd en het orgel in de kerk niet
kon bespelen, nam de kleine Franz zijn
plaats in. Hierdoor werd de eerzucht van
zijn vader geprikkeld en hij gaf zijn zoon
toestemming om verder les te neme»
Franz werd onderwijzer en organist en
werd' aangesteld te Arnsdorf in Salzburg
waar hij kennis maakte met den priester
Jozef Möhr uit Oberndarf, met wien hij
spoedig vriendschap sloot.
Toen Mohr zijn Kerstlied gecompo
neerd had, kwart hij zijn vriend bezoe
ken en vroeg hem om er een eenvoudige
melodie op te maken. In den Kerstnacht
1818 speelde Gruber zijn lied hetwelk de
geloovigen -diep aangreep, voor het eerst
in de kerk Het lied werd spoedig ook
vèr bulten Arnsdorf bekend, maar nie
mand wist, dat de eenvoudige organist
er de maker van was Door dit lied echlj
t^r werd hij tot directeur van het koor
te Halleln aangesteld. Het was n.l. in
1833 toen Gruber te Oberndorf het orgel
bespeelde. Daar zijn vriend Möhr Juist
de Mis las, kwam hij op de gedachte om
nog eens het kleine Kerstliedje te spelen,
dat hij voor hem gemaakt had Heel
aandachtig luisterden de menschen en
weldra zong iedereen de woorden mee
De Burgemeester van Hallein, die ook
de Nachtmis had bijgewoond, kwam na
ailoop' van den Dienst op het koor om
d?n organist te bedanken voor zijn ver
rukkelijk spel. Spoedig daarop ontving
Gruber een officieel schrijven uit Hal
lein, waarbij hij werd aangesteld tot
directeur van het koor, waaraan hij tot
zijn dood m 1863 verbonden bleef
Jozef Möhr stierf als vicaris te Wa-
gram op 5 December 1848.
Te Neu-Oberndorf werd verleden jaar
op tweeden Kerstdag een gedenkteeken
onthuld voor Möhr en Gruber Een
kleinzoon van dén componist, de con
certmeester Felix Gruber, speelde bij die
gelegenheid het lied op de guitaar van
zijr grootvader
Is Kerstmis wel goed denkbaar zonder
deze belde, altijd groene bladeren dra
gende planten, de Hulst en de Mistletoe?
Vooral onze overzeesche naburen, de
'Engelschen, brengen met Kerstmis kar-
revrachten en nog eens karrevrachten
van de glanzénd-groene takken met wit
te en roode bessen op de markt. Groote
hoeveelheden ervan koopen de Engelsche
Kerstvlerders. Slagerswinkels zelfs ziet
men er mee behangen en elk stukje
vleesch prijkt met een rood lint en een
takje hulstDeuren, wanden, gordijnen
en tafels in de rijkere woningen zijn
ermee versierd en zelfs in de armste
buurten of in het nuchterste gezin vindt
men in den kersttijd nog wel wat groen,
dat de kerststemming moet verhoogen.
De Hulst (Iüex agrifolium) en de Mis
tletoe (Viscum album), ook wel Maretak,
Mistel of Vogellijm genoemd, neemt ih
de Noorgche symboliek en godenleer een
voorname plaats in.
De Maretak is een woekerplant, een
typisch vorkvormig vertakte, olijfkleurige
struik met houtige stengels, leerachtige
lange spatelvormige bladen en soms met
de bekende parelvormlge besjes. De plant
is buitengewoon moeilijk te kweeken.
Waarom stond deze vrij onooglijke
plant reeds bij de oude Germanen en
Galliërs in een zoo hoog aanzien en werd
zij zelf? als „heilig" vereerd? Moeilijk
probleem. Daaromtrent is niets naders
bekend. Doch we kunnen wèl een ver
onderstelling opperen, die zoo oogen-
schijnlijk de waarheid wel veel benade
ren zal. Wat was het geval? De ouden
wisten, dat het groeiproces afhankelijk
was van zaaien en planten. Nu worden
de bessen vah de Maretak (of Vogellijm i
door de vpgpls, veelal door lijsters, ge
geten en ais de zaadjes nu uit de slijm
achtige bes geperst wordt, blijven ze dik
wijls kleven aan den buitenkant van de
vogelsnavel. De vogel tyrijft zijn snavel
dan later langs een boom en... laat het
zaadje daar achter; ol ook wel komt het
zaadje als onverteerd bestanddeel uit de
vogeluitwerpselen op de boomen over.
Doch dat, wisten de ouden toen nog niet!
Als men een zaadje irt den grond ^stopte
en het behoorlijk nat hield, wisten zij,
begon het te groeien en leverde het een
nieuwe plant op Maar zie: daar was
een plant, die men waaraam op de tak
ken van allerlei boomenn; dat was de
Maretak. Doch niemand had die plant
gezaaid of geplant! Hoe kwam zij er...?
Was die plant uit den hemel gevallen,
een geschenk der goden dus?In ver
band met zijn groeiwijze, die schijnbaar
een wonder was, werd de Maretak waar
schijnlijk het symbool van hernieuwde
^'levenskracht, een middel om onvrucht
bare schepselen vruchtbaar te maken,
een geneesmiddel voor de menschen. De
moderne wetenschap kent een Maretak
drank als middel tegen vallende ziekte
typisch is het te weten, dat Boerhave
in I72ü reeds tegen vallende ziekte een
dergelijke Maretakdrank voorschreef.
In Engeland en in de Noorsche landen
is het niet zoozeer de Kerstboom, die een
eereplaats in huis- of woonkamer heeft,
maar daar hecht men bijzondere waarde
aan mistletoe Mistletoe behoort bij het
Engelsche Kerstfeest, evenals het met
speciale zorg bewerkte Kerstdiner; de
brandende plumpudding en de gezelllige
Kerstavond.
Behalve van de Mistletoe maakt men
overal ter wereld veel gebruik van Hulst,
de plant met zijn decoratieve blaadjes en
zijn roode besjes.-
Aan de Hulst is niet bepaald een sym
boliek verbonden, zij het dan misschien
ook weer die van het eeuwig-groep, de
nooit-stervende hoop. Maar in hboge
mate decoratief zijn de Hulsttakjes, voor
al qp de tafel van het Kerstdiner, op de
pakjes met geschenken, aan de lamp en
aan de trapleuning.
Hoe /.uit ge 't Kerstfeest vieren?
Kerstboom-markt een teeken, dat
men ook hier, in navolging van onze
Oostelijke naburen, het Kerstfeest is
gaan vieren met boom en kaarsjes
Heele markten met Kerstboomen zien we
in de groote steden.. Ze staan naar de
lengte in het gelid. Als de broers van
Klein Duimpje met Klein Duimpje zelf
achteraan en de reus aan de andere
zijde Van heinde en verre hebben de
treinen ze aangebracht uit de groote
bosschen in Midden-Europa, waarvoor
het/een opluchting is, nu er meer plaats
voor de andere boomen is gekomen. En
u|(pr de boomen wordt nog aardig geld
gemaakt, hetgeen ook weer meegenomen
is. Ze komen uit de bosschen van Hol-
stein, Fommeren, Bileziën en Beieren, uit
het Thüringer Woud, het Zwarte Woud
en den Harz. Zij groeien daar op het
eigendom van den een of anderen wel-
gestelden grootgrondbezitter of op het
staats-jachtgebied.
Tusschen de boomen in staan de kra
men met hulst en mistletoe, een Engel
sche import.
Zoo worden onze gedachten op straat
al heengeleid naar het Kerstfeest.
En al die groene boomen op de plei
nen en pleintjes komen ons zeggen, dat
het in onze donkere wereld weer Kerst
feest gaat worden, licht in de duisternis,
vrede in den onvredeen de groene tak
ken, de kleur der hope, geven ons weer
moed, de volgende 365 dagen onder* het
Oog te zien!
MCCCXI.
Uitverkoopen en opruimingen.
De strijd tegen het bedrog, dat gepleegd
werd met de z.g. uitverkoopen en opruimin
gen wordt in onze stad thans gevoerd. Hier
en daar ziet men naast de groote plakkaten
die het publiek moeten verlokken, een kaart
hangen, waarop de goedkeuring tot deze op
ruiming of uitverkoop wordt gegeven. Er
valt niet aan te twyfelen of er zal door
aezen maatregel hier en daar iets kwaads
worden voorkomen. Of het effect heel groot
zal zyn, valt nog eenigermate te betwijfelen.
Er worden al andere woorden gebezigd en
andere manieren om toch te bereiken wat
Enen wil.
Dezer dagen heeft een der Nederlandsche
Kantonrechters al uitgesproken, dat een
woord als „November-aanbiedlng" niet on
der de wet valt. Dat woord maakte naar het
oordeel van den rechter niet den indruk van
een tijdelijke voordeelige aanbieding, in ver
band met bizondere omstandigheden. De la
gere prijsstelling werd hier z.i. niet inge
voerd om de voorradige goederen uit te ver-
koopen of op te ruimen, maar het gevolg
was van het feit, daar door inkoop tegen
lagere prijzen de verkoop eveneens tot ver
minderde prijzen kon geschieden.
Hieruit volgt dus, dat men iedere maand
oen speciale aanbieding kan doen, die haar
vaam aan die maand ontleent zonder dat
oen in aanraking komt met de justitie.
Trouwens, niets verbiedt de verkoopers hun
Pljjzen te verlagen als ze maar niet met veel
•phef van opruiming of uitverkoop spreken.
Niet onvermakelijk is de slotclausule van
net vonnis van dien Kantonrechter. IJy wyst
daarin op het feit, dat een wet zoodanig
dient geredigeerd te worden, dat «e bepa
lingen duidelijk en verstaanbaar zyn, ter
wijl deze wet wel zeer buitengewoon vaag
is gesteld, zoodat alleen juridisch geschool
de personen in staat zijn om de bedoeling
van de wet te benaderen.
Daar gaat het gansche departement van
justitie met al zijn raad-adviseurs enz.! Het
schijnt daar wel meer niet te gelukken om
duidelijkheid in de wettelijke bepalingen te
maken. Hier bij dit wetje was het punt waai
alles om draaide niet het woord-uitverkoop
of opruiming, maar wel de omstandigheid
dat met de te verkoopen artikelen bedrog
werd gepleegd in sommige gevallen. Men
moest scheiding maken tusschen het bona
fide opruimen en het bedriegelijke. En men
is -er niet in geslaagd dat verschil tot uit
drukking in de wet te brengen. Vandaar dat
nog op allerlei wijze ontdoken kan worden
als men maar op zijn woorden past.
Een ander niet-bedoeld effect van de
thans geldende wet is, dat het publiek iedere
wettelijke goedgekeurde opruiming nu voor
hyper-soliede houdt en meent daar nooit en
ie nimmer gefopt te kunnen worden.
Intusschen moet op dit gebied nog er
varing worden opgedaan. Misschien ieidt die
er heel spoedig toe, dat er een herziening in
de wettelijke bepalingen wordt ontworpen.
Daarbij kan dan eens getracht woelen de
kwestie scherper tè definieeren. Wij vree
zen anders, gezien eenige methodes die nu ai
worden toegepast, dat alleen de bona-fide
winkels met de wettelijke papieren zullen
pareeren, maar dat daarnaast de minder
kieskeurige wel aan dit etiket weten te ont-
loopen. De booze is nu eenmaal altijd scherp
zinniger dan de goede!
Straks in Januari barst de lawine oprui
mingen en uitverkoopen los. Talloos velen
zitten daar al op te wachten om hun slag
te slaan, want dit is het ongelukkig gevolg
van dit stelsel, dat men een veeltallige
men niet eer koopt of het moet op een
koopje zijn. Terwyl dit een uitzondering
moest zijn en misschien alleen voor zeer
bescheiden beurzen bedoeld, is het een al
gemeenheid geworden om tot die befaamde
„veeg-uit" te wachten. De winkeliers weten
dat en houden er dus rekening mede. Een
bizonder gezonde handel is dat niet, maar
het is nu eenmaal een uitwas van de con
currentie. Alle waardeering voor de .stimu-
leerende werking die van concurrentie uit
gaat, daargelaten ,is het toch te betreuren,
dat met de middelen maar ai te dikwijls ove»
het toelaatbare wordt heengegaan. Met tal
van wetten heeft men deze al aan den ket
ting moeten leggfen. De keuring der waren,
de oneerlijke mededinging, de gedwongen
winkelsluiting, de wet tegen de leugenach
tige uitverkoopen, tegen het cadeaustelsel,
straks een wet op Vestiging van nieuwe
zaken, misschien één oji de automaten, zie
daar het lijstje wetten meest nog van jon
gen datum, waarmede men eigenlijk niet
anders bedoelt dan grens-bepaling voor den
concurrentiestrijd. Het groote euvel waar
uit alle kwifad echter voortspruit is de on
gebondenheid by het vestigen van nieuwe
winkels, die plotseling de concurrentie met
de bestaande tot het uiterste opjagen, om
dat men den nieuweling wil uitputten vqór
hy nog eenigen vasten grond onder de voe
ten heeft.
D^ lachende derde is altijd weer Jan Pu
bliek, die echter niet ziet dat het stelsel ook
voor het publiek schaduwzijden heeft, maar
die liggen wat verder weg en zyn dus niet
even zichtbaar. De daling der inkomsten
van den middenstand, die handel dry ft doet
opbrengst der belastingen dalen, leidt
tot faillissement, tot werkloosheid van per
sonen en op die wijze komen de slagen toch
terug op hen ,die meenen goede slagen zelf
gedaan te hebben.
De geheele opzet van het winkelbedrijf
zou wellicht een wettelijke basis moeten
krjjgen, maar wie zal de groote practicus
en jurist tevens zijn, die dit vraagstuk durft
aan te pakken.
^ls het al zoo moeiftk is één wetje van
ondergeschikte beteekenis te maken, hoe
dan een dergelijk .omvangrijk werk?
HAGENAAR.
HET OUDE LIED.
Guiis Bethlcm Jr.
Weer kling'len de klokken, weer luidt er een lied,
Het lied van den Heiligen Nacht,
Zacht straalt er de Kerstboom een lichtend verschiet
In fleurigen, kleurigen pracht.
Vergeten de zorgen verminderd de smart,
Al 't aardsche, zoo nietig en klein,
Het licht van den Kerstboom weerkaatst in ons hart
In warmen en wonderen schijn...
De stemmen verzachten bij 't zien van den glans,
Door 't licht van de kaarsen verspreid,
De voeten bewegen in ijlen cadans,
Langs 't sneeuwige aarde-tapijt...
En zacht kens klept ginds in dit sprookjesgebied,
Een kerkklokje, ver hier vandaan..
Het luidt er dat wondere, oer-oude Lied,
Het lied, dat we (Uien verstaan...
Wij zijn wel de menschen van 't nieuwe geslacht,
Vgn auto's, van vliegtuig, van sport,
Wij zijn wel de menschen van ijzeren macht,
De tijd duurt ons stééds nog te kort..,
Maar diep in ons hart, bleef toch dl tijd bewaard,
Al dachten we misschien van niet",
Een icarme bekoring voor 't Vrede op Aard',
Dat oude, dat heel-oude lied....
den. Het spreekt wel vanzelf, dat die men
ging nooit zoo goed kan zijn als in den
betonmolen het geval is, zoodat men steeds
meer materiaal moet gebruiken dan bij ma
chinale bereiding noodig zou zyn. Maar ook
daar, waar men wel machines jou kunnen
gebruiken, heeft men het bezwaar, dat daar
bij scherpe controle noodig zou zyn op sa
menstelling en bereiding, en dit ia feitelijk
te kostbaar, zoodat men ook daar niet zeker
is van de qualiteit van het beton.
In de bovenvermelde fabrieken wordt het
beton nu bereid onder toezicht van een labo
ratorium, zoodat de afnemer er zeker van
kan zyn steeds het allerbeste te krijgen.
Het aangemaakte .materiaal wordt in auto's
naar het fcrk vervoerd, waarop een trom
mel met beton staat, die door den motor van
de auto steeds in draaiende beweging wordt
gehouden, zoodat hét beton gedurepde het
vervoer nog inniger wordt gemengd en in
uitstekende conditie op het werk aankomt.
Men kan aan deze fabrieken een puur ku
bieke meter beton van zekere samenstelling
opgeven en heeft dan binnen zeefr korten
tyd het verlangde materiaal het werk.
AFDEELING II.
ie kiasse; DWSHFC; Stormvogels—
ZFC: DHC'DFCFeijenoord—Blauw
wit; VUC—Exceisior.
2e klasse A: Quick—SVV; Emma—
Olympia; Unitas—The Rising Hope; St.
Hooger—HVV; VDLRFC.
2e kiasse B: Gouda—AlphenUVS—
OVV; Hoek v Holland—OvermaasDCL
BEC; NeptunusOD8.
3e klasse C: LFC—Het Noorden; G8V
DDC; St. Volharden—EDS; Coal—OW
de HollandiaanONA.
4e klasse A: DUNO—Bosk Boys; VCST
LDWS, TONA—Rodenburg; Leidsche
Boys, DVS; Alphia Waddinxveen.
4e kiasse B D80—Tonegido; ASC—
Archipel; Rijswijk—Moordrecht: Oranje-
Blauw—de Ooievaars.
4e klasse E: Schoonhoven—Zwervers;
Dilettant—HaastrechtGouderak—Ollvlo
CKC—Lekkerkerk.
Res. 2e klasse A: Olympia 2—VUC 2;
HW 2—Scheveningen 2; BMT 2-^ADO 3;
Alphen HBS 3.
Res. 2e klasse C: Xerxes 3—Feijenoord
3; Herme8-DVS 3—Gouda 2; DFC 2—Unl
In het bouwbedrijf woedt een taaie stryd
tusschen den bouwondernemer, die tracht
steeds sneller en goedkooper te bouwen en
de huisbewoners, dit} een zoo laag moge
lijken huur- of koopprijs verlangen tegelyk
met de best mogelijke inrichting der huizen.
Het spreekt vanzelf, dat het resultaat niet
anders kan zyn dan een compromis tusschen
beiden, waarbij de pryzen van huizen zoo
laag worden gedrukt, dat er slechts 6y de
scherpste zuinigheid een zeer matige ver
danste voor den bouwer overblyft.
Daarom wordt er zooveel gestreefd naai
maatregelen, die het bouwen goedkoopei
maken, en deze maatregelen bestaan voor
een belangrijk deel hierin, dat zooveel mo
gelijk onderdeëlen geheel gereed op het
werk worden aangevoerd, nadat zy in fa
brieken zyn vervaardigd, en in het nieuwe,
huis zonder meer kunnen worden opgesteld.
De ramen, deuren en trappen zijn hiervan
het beste voorbeeld. In Amerika gaat men
by den bouw van houten huizen sïhds lang
reeds veel verder. Daar worden alle onder
deden precies op maat gezaagd en met de
noodige verbindingsonderdeëlen en gaten op
het werk afgeleverd, zoodat het in elkaai
zetten in een ongeloofelyk korten tijd kan
geschieden, daar alles precies past. Het
spreekt vanzelf, dat dit slechts mogelyk is
by standaardbouw, iets, dat in ons land wel
haast ondenkbaar is, daar juist de indivi-
dueele zienswijze van bouwer en architect
hier een grooten invloed hebben.
Op een ander gebied bestaan echter sinds
eenigen tijd in het buitenland verbeteringen,
die allicht ook hierheen hun weg zullen vin
den, en waardoor opnieuw geld op den bouw
zal worden bespaard, natuurlijk, door uit
schakeling van arbeidskracht. Men is er n.l:
toe overgegaan, eerst in Amerika en thans
ook in Parijs, om fabrieken te bouwen, die
geheel toebereide beton vervaardigen en op
het werk afleveren.
Vooral op kleinere werken is de hoeveel
heid beton, die men noodig heeft, vaak zoo
klein, dat het nie,t de moeite loont om een
betonmolen op te, stellen, zoodat het men
gen van de beton uit de hand moet geschle-1
Door de volledige mechanisatie van de
fabriek zyn de pryzen laag, en kunnen ver
moedelijk met de pryzen van primitief sa
mengesteld beton concurreeren, waarbij
men het voordeel heeft geen materiaal te
verliezen en zeker te zijn van de samen
stelling van het beton, hetgeen in de prak
tijk van zulke groote beteekenis is.
Zoo tracht men ook in dit opzicht den weg
te bewandelen om alles zooveel mogelijk in
een fabriek gereed te maken en het werk
op de bouwplaats tot een minimum te be
perken.
Wy zyn nog niet zoo ver, dat een derge
lijke fabriek in ons land is gebouwd. Maar
misschien kan deze korte beschrijving be
trokkenen op een denkbeeld brengen, hoe
men op de meest verschillende wijzt door
goed overdachte maatregelen de bouwkosten
kan verlagen en daarbij nog de qualiteit
eerder verbetert dan gelijk laat. Een derge
lijke fabriek kan een rayon bedienen met
een straal van ongeveer 50 K.M., omdat fret
transport in draaiende trommels de moge
lykheid geeft om het aangemaakte beton
zonder bezwaar een uur, en zelfs langer,
goed te houden.
De techniek zorgt steeds weer vooV be
wonderenswaardige verbeteringen, het is
slechts zoo sterk te betreuren, dat derge
lijke verbeteringen meestal gepaard gaan
met nadeelen voor bestaande ondernemers
op dit gebied en ook zeer vaak met ontslag
van arbeiders, die door deze technische ver
beteringen overbodig worden.
SPORT eN WEDSTRIJDEN
Programma voor Zondag 22 Dec.
K. N. V. B.
AFDEELING I
ie klasse: Sparta—HBS; ADO—Xerxes
RCH—Haarlem; Hermes-DVS—VSVKF
C—AJax.
3e klasse D: Utrecht—Baarn; Holland
APWC; ZNC—Amersf. Boys; Bodegra
ven—Zeist; Donar—Elinckwijk.
4e klasse G: Culemborg—SoestEAC
SoplaWoerden—QuickAmsvorde—
BVC; Brederodes—Voorwaarts.
Res. 3e klasse G: Velox 3—utrecht 2;
Elinckwijk 2—HVC 2; Zeist 2—Bodegra
ven 2; UW 3ZNC 2; Baarn 2—Hol
land 2.
'n „VELCr TAFELBILJART 0
brengt gezelligheid la huls, I* van hoogste
kwaliteit, belastingvrij en ongelooflijk goedkoopl
ytyi A" v«nt«wi.i
f w ULfV Q Ceatest* betellaf •r«Je«kiel
tas 2; Excelsior 3Bliedrecht 2.
Res. 3e klasse C: QNA 2—VQG2; DCV2
Florissant 2; Ollvlo 2—RDM 2- Marti-
nit 2GSV 2.
AFDEELING III.
ie klasse: 8CH—PEC.
AFDEELING IV
ie klasse: BWBlefjerheldeJuliana
NOAD; Longa^MW; Eindhoven—PSV
N AC—Roermond.
AFDEELING V
ie Klasse: Hoogezand—SneekVelQpl-
tas—GVAV; Friesland—HSC; Achillea--
Leeuwarden; Veendam—Be Quick.
G. V B.
ie kiasse: ONA 3^-Olympla 3, U uur;
Ammerstol 1Schoonhoven 2 uup;
Moercapelle 1Bergambacht 1, 1 uur,
Gouda 4Nleuwerkerk 1, 1 uur.
2e klasse A r Bosk. Boys 2—GSV 3, 2 u.
Zwervers 2—Gouderak 2, 2 uur; Moor
drecht 2—ONA 4, 2 uur; Nieuwveen 1—
Waddinxveen 2, 2 uur; Woerden 2—Di-
lettarit 2, 2 uur.
2e klasse B: Groot-Ammers l—Stol
wijk i, 2 uur; Gouderak 3Haastrecht 2,
11.30 uur: Groeneweg 1—Olympia 4, 2 u.;
Dilettant 3—ONA 5, 11.30 uur; Lekker
kerk 2Schoonhoven 3, 2 uur.
n 3e klasse A: Nieuwkoop 1—Bosk. Boys
3, 2 uur; Nieuwveen 2—Waddinxveen K
12 pur; Woerdep 3Gouda 5, 11 UUF-
3e klasse BZwervers 3—Moercapelle 2,
U.30 uur; Bosk. Boys 4—Nieuwkoop 8, W
uur; Groeneweg 2—Gouda 6,12 uur.
3e klasse C: Haastrecht 3Groot-Am-;
mers 2, 2 uurOudewater 2Gouderak 4,
2 uur; Ammerstol 2—Stolwijk 2, 11.30 uur.
3e klasse D: Lekkerkerk 4—Oudewater
3, 11.30 uur; Stolwijk 3_Schoonhoven 4,
2 uur; Bergambacht 2—Ammerstol 3, 12
uur; Gouda 7—GSV 4, 11 uur.
3e klasse E: Stolwijk 4—Nieuwveen 3,
12 uur; Waddinxveen 4Groeneweg 3,
2 uur; ONA 7-lBosk. Boys 5, 11 ijiurBo
degraven 4—Nleuwerkerk 3,12 uur.
Scheidsrechtersvoetbal.
Op Eersten Kerstdag zullen twee elf
tallen van de Scheidsreclitersvereenlglng
Gouda en omstreken wedstrijden spelen
te Lekkerkerk.
Het eerste elftal, dat om 2 uur speelt
tegen een combinatie van Lekkerkerk i
en 2, ziet er als volgt uit: J. C. den Riet,
N. G Burger, J. L. Hornis, G. {van Ge
merden, J. C. Kapteljn (aanvoerder), H
Kramf), D. Baas, W. Donk, L. Lapikhorst,
D. Valk, C. M. Noorlander. Scheidsrech
ter G. den Boon, grensrechter M. van
Gooswilllgen.
Het tweede elftal speelt om 12 uur
tegen een combinatie van Lekkerkerk 3
en 4.
Internationale liubber-
heeft onlangs aan Nederlandsch-In-
Jé"een grooter contingent togestaan en wel
jls gevolg van het feit, dat de raming der
inlandse he bevolkingsrubber te laag bleek
K jjjn. Deze geste is te loven van twee ver-
ellende kanten. Ten eerste voor de rub-
bercultuur in het algemeen en ten tweede
voor de economische ontwikkeling van Indië
ielf, direct en indirect. Dat het voor de
cultuur een verstandige daad moet worden
genoemd, is begrypelyk. Een der verstoren
de factoren kan nu aan banden worden ge
legd. Nimmer zou een restrictie hebben kun
nen slagren, indien men geen regeling had
gevonden, juist voor de inlandsche aanplaii
tingen. Deze hebben een groote Uitgestrekt
heid en de productie-potentaliteit, alhoewel
niet ongelimiteerd, is vry groot. De Regee
jing probeerde den export ervan aan banden
te leggen door een hoog en steeds met de
rubberpryzen mede stijgend expoitrecht,
terwijl het m de bedoeling der Overheid lag
om geWWijl> een individueel restrictiestel
sel in te voeren. Deze invosring vereischt
";end een lange tyd van voorbe-
zorgen zyn van Buitenzorg
Indië kan nu beschikken over
jaarlyksch surplus-contingent van 50.000
ton, terwijl hét algemeen restrictie-percen
tage voor het eerste halfjaar van 1936 is
vastgesteld op 40 Dit werkte eeniger
mate teleurstellend, want men had op een
hoogere beperking gerekend, doch deze te
leurstelling is spoedig geluwd. Men voelt
meer en meer het wyze van de daad en van
het voordeel, gelegen in het beheerscnen van
du tot dusver grillig gebleken inldndsche
productie. Men mag verwachten een gelei
delijke verbetering, een geleidelijke stijging
van den rubberprys en een verdere intering
op de groote voorraden, die begin van 1935
ongeveer 679.000 ton bedroegen en uit. Oc
tober j.l. gedaald waren tot 623.000 ton,
terwijl het nieuwe jaar 1936 wel met een
800.000 ton aan rubberstocks zal beginnen.
Door het handhaven van het 40 -restrictie
percentage, zal de voorraad in 1936 wel mei
minstens 100.000 ton terugloopen en gelei
delijk het peil bereiken, dat noodig is om
de rubber-industrie regelmatig te kunnen
doen functionneeren.
Ook ons land heeft belang bij goede rub-
berprijzen en behoorlijke winsten der In
dische rubber-maatschappijen. Velen hier te
lande bezitten rubbershares. Hoogere notee
ringen beteekenen winst en winst is 'n dank-
hur object om zyn verteringen op te voe
ren. De Nederlandsche staf en het personeel
der Ipdisefye rubber-ondernemingen zulten
pjeef gaap vprdienen en dus meer gaan ult-
l§yen, terwyl de bestellingen in Nederland
van machines, onderdeelen, eherplcaliën etc.
eveneens toenemen.
Veilig. Kehte 3 Geheim.
STORTING S-GÏROPIRNST met
wekeljjksche afhaling van spaar
en belastinggelden aan huis.
GOUWE 2 - HOEK WIJDSTRAAT
Het grootste belang is echter Voor Indië.
Rqbber groeit in alle Indische regionen cn
hqogere rubberprljzeh brengen alom meer
yprdjensten. De cultuur is byv. niet zoo een-
zjjdig georiënteerd als byv, spiker, dat
hoofdzakelijk op Java wordt voortgebracht.
Hoogere rubberpryzen beteekenen meer in
komsten voor allen ,want de hierdoor ge
stegen koopkracht komt alom terecht, by de
nnpopthuizen, bij de vervoermaatschappijen,
bij den handel en last not least bij de in
landers zelf. Vooral by hen, die rubberboo-
raen bezitten. Inlanders sparen buiten het
goudgeld, dat zy koopen, nagenoeg niet; zij
kunnen trouwens niet sparen, omdat het
grootste gedeelte van hun behoeften niet
bevredigd kan worden. Komt er 'geld onder
de inlandsche massa, dan spreidt zich
welvaart spoedig. De weinige dubbeltjes die
een inlander gemiddeld per week méér zal
verteren ,is op zichzelf van ondergeschikt
belang. De massa moet het hier echter doen
Zestig millioen keer drie dubbeltjes byv.
pep we?k beteekent een koopkracht stijging
PC!" week van niet minder dan IB millioen
eP per jaar van byna een milliard gulden-
Een koopkracht, die weliswaar hoofdzake
lijk bij den Japanner terecht zal komen,
maar die toch nog een behoöriyke portie
laat aan de Europeesche en Chineesche
ondernemers. Het geheele Indische econo
mische leven kan er door worden gestimu
leerd en het is derhalve een algemeene wel-
vaartsvèrbeterlng, die voortgevloeid is uit
bet besluit van de Internationale Rubber
commissie en van de ges.te van het Indische
bestuur. Wy, Nederlanders, beseffen te wei
nig welk belang Indië voor ons heeft en wy
Interaaseeren ons dan ook niet voor In
dische factoren. Maar allen, inlanders, in
Indië werkende Nederlanders en ons geheele
bojMjfpleven profiteeren van een rubber-
prijg8tiyging, die o.i. niet zal kunnen uit
blijven. Voegt men daarbij de gunstige Ver
houdingen by thee, plantaardige vetten,
°lle «te. dan is het niet te boud gesproken
door te beweren, dat Indië aan den voor
avond van een gezonde opleving staat en
drtde weerslag daarvan ookf IfAons land zal
*orden gevoeld en dat in atoi' kringen. In
de industrieele, in die van nandel en van
deh middenstand!
I)e kersen worden mach'iiaal van de pitten ontdaan.
Ken der vele „Ontpittingsmachines" bij „De Betuwe" in bedrijf.
Bij ons bezoek aan de Jam- en Fruit-
conservenfabriek „De Betuwe" te Tiel,
ter gelegenheid van haar 50-Jarlg be
staan, waarvan wij Dinsdag jl. melding
hebben gemaakt, hebben wij allerlei bij
zonderheden omtrent de jamberelding,
de fabricage van vruchten in blik, het
prepareeren van tafelzuren, het maken
van bessensap en de bereiding van zoete
-_jt. een alcoholvrije vruchtendrank,
vernomen, welke onze lezeressen In 't bij
zonder ongetwijfeld zullen Interesseeren.
Op het oogenblik was men nog bezig
met de bereiding van suikerbietenstroop
en abrikozen-Jam Suikerbietenstroop,
omdat de suikerbieten ln dézen tijd ge
rooid worden. Abrikozen-jam, omdat
deze vruchten, evenals b.v ananas, uit
het buitenland geïmporteerd worden,
daar de Nederlandsche fruitteelt ze zoo
goed als niet voortbrengt.
Verder worden echter slechts vruchten j
van Nederlandschen bodem" verwerkt.
Suikerbietenstroop is een onderdeel
van de bekende Rinsche appelstroop. Ap
pelstroop bestaat uit geconcentreerd
appelsap en geconcentreerd suikerbieten-
sap De volledige bereiding van dit pro -
duct is als volgt:
De appels, welke voor een groot deel
uit de onmiddellijke omgeving komen,
worden eerst gewasschen en van stof en
vuil ontdaan. Vervolgens worden ge ge
kookt en in groote hydraulische persen
geperst. Het sap wordt opgepompt en in
een andere atdeeling ingedikt. De sui
kerbieten worden op gelijke wijze be
handeld; alleen het reinigen geschiedt
intensiever, daar deze vruchten ook van
klei en leem moeten worden ontdaan.
Als de twee grondstoffen klaar aijn,
worden ze tezamen gekookt tot de sma
kelijke en voedzame appelstroop. Zoo be
vat een tweepondsblik appelstroop het
Ingedikte sap van ongeveer 6 pond appels.
In een ander lokaal is de jambereiding
"ondergebracht Zooals reeds gezegd, was
men thans nog slechts bezig met de be
reiding van abrikozenjam. Men kan zich
voorstellen, welk een drukte hier in den
zomer moet heerschen, wanneer de ker
sen, aardbeien, pruimen enz. tot jam
verwerkt worden. Het personeel, dat nu
pl.m. 150 man qmvat, wqrdt ip het drukke
seizoen dikwijls tqt 700 a 000 uitgebreid.
In de kqqklokalen staan de jampan
nen op een verhoogd platform opgesteld.
In iedere pan wordt circa 60—7" K.G.
jam tegelijk gekookt
Het inpotten, het koelen, ettketteeren
en steriliseeren van de jam geschiedt ge
heel automatisch ojn een zoo groot mo
gelijke hygiëne te verkrijgen.
In een afgesloten gedeelte der fabriek
bevindt' zich de afdeellng voor het pre
pareeren van tafelzuren, zulks ln ver
band met de sterk geurende krulden, die
hiervoor gebruikt worden.
Omtrent de fabricage van vruchten in
blik vernamen we het volgende:
Bij vele Nederlandsche huisvrouwen
heerseht de meening, dat vruchten in
blik een minderwaardig surrogaat zijn
van versche vruchten, die men slechts
in uitzonderlijke gevallen gebruikt en
die zelfs schadelijk voor de gezondheid
kunnen zijn, b.v. wanneer bllkvergifti-
ging optreedt. Deze voorstelling is vol
komen verkeerd. Vruchten in blik bezit
ten alle voordeelen van versche vruch
ten, echter zonder de nadeelen ervan. Ze
kunnen niet bederven vanwege nun
luchtdichte verpakking, ze bevatten nog
alle vitaw|inen en zijn tengevolge van
het sterüjseeren volkomen vrij van bac
teriën. Het ware te hopen, dat het voor
oordeel eenerzijds en de betrekkelijk-i
onbekendheid anderzijds, spoedig plaats
zouden maken voor een uitgesproken
-prelereeren der producten van eigen
bodem boven de uit het buitenland ge-
importeerde soorten, hetgeen niet in de
laatste piftgts aan onzen tuinbouw ten
goede zou komen
De geheele vruchten-inmaak geschied -
in deze fabriek automatisch. Wij zagen
een aantal curleuse machines welke al
leen dienen voor het ontpitten van ker
sen. Door middel van scherpe stalen
punten worden de pitten uit de kersen
gedrukt. Op de hierbij afgedrukte afbeel
ding kan men de stalen punten duidelijk
zien. Zoo zijn er voor elke vrucht andere
machines, die telkenmale na het seizoen
worden gedemonteerd om plaats te ma
ken voor die voor een andere vrucht.
Men kan zich kwalijk een denkbeeld
vormen van den voorraad bessensap, die
er in de kelders in een goede tien dagen
dat het bessenselzoen duurt, wordt op
geslagen Daar liggen dan honderddui
zenden flesschen keurig opgestapeld
bijeen.
Zooals reeds gemeld', bereidt „De Be
tuwe" een alcoholvrije vruchtendrank
„Zoete Most" geheeten. Voor de berei
ding van deze drank wordt het zorgvul
dig schoon gewaschen fruit in speciale
machines iijngemaakt en geperst. Het
aldus verkregen troebele sap wordt tn
z.g. reservoirs verzameld om te bezinken
Later wordt het gefiltreerd en onder
koolzuurdruk in enorme tanks bewaard,
tot het tijdstip van het op flesschen-
tappen is aangebroken. Bij deze bewer
king blijven alle bestanddeelen van de
vrucht bewaard, terwijl de vezels en an
dere moeilijk te verteren sloffen verwij
derd worden Er wordt niets aan het sap
toegevoegd, noch kleurstof, noch conser
veermiddel.
Het gebruik van dezen drank kan ook
des winters ten volle als compensatie
dienen voor ,de rauwe vruchten-, die men
des zomers eet. Hij wordt niet alleen uit
appelen, maar ook uit andere vruchten
bereid
Behalve de hiervoren genoemde pro
ducten welke voornamelijk in Nederland
en Indië worden geplaatst, exporteert
De Betuwe verschillende soorten fruit
als aardbeien, kruisbessen, zwarte bessen,
roode bessen, pruimen, appels, ingemaakt
in vaten als haffabrikaat naar Enge
land, Duitschland, Skandinavië, IJsland,
ook naar Amerika en Afrika, waarvoor
ln de zomermaanden 8Q.000-_100.000 K.G.
fruit per dag worden verwerkt Dat deze
export ook met heel wat moeilijkheden
te kampen heeft, behoeft wel niet te
worden gezegd.
Dit moge te meer een reden zijn voor
het Nederlandsche publiek om te toonen
dat het goed Nederlandsche fabrikaten
weet te waardeeren door het gebruik
i daarvan te bevorderen.
raar bons en plaatjes.
Deze week ontvangen van:
J, P. T. te Gouda: 1000 pupten voor 125
Verkade bons.
J. B. te Gouda: 696 punten voor 87 Ver
kade bons.
H. J. M. v. N. te Gouda: 151 punten voor
19 Paul Kaiser bons.
Onzen hartelyken dank aan de onbekende
inzender van de bonnen en plaatjes van
Verkade. Mogen velen dit mooie voorbeeld
volgen.
Verzonden aan:
M. V. te Gouda: 8 Singlight bons.
T. O.H. te Gouda: 8 Sunglight bons.
J. M. d. J. te Gouda:-8 Singlight bons.
L. v. d. W. te Gouda: 8 Sunlight bons.
A. v. G. te Gouda: 8 Sunlight bons.
W. S. te Gouda: 8 Sunlight bons.
H. M.—T. te Gouda: 8 Sunlight bons.
M. V.—N, te Ouderkerk: 8 Sunlight bons.
A. V. te Gouda: 68 Hag zegels.
J. T. te Gouda: 68 Hag zegels.
J. B. te Gouda: 87 Verda bons.
ientie.
H. J. M. v. N. te Gouda: Patria-platen,
filmfoto's v. Houten en Haas platen worden
niet genoteerd. Wilt U die dus terug heb
ben?
HET RUILBUREAU.
VAN HET KIND VOOR HET
KIND-PUZZLE.
„Het gesprek van den dag".
De Centrale Propaganda-Commissie voor
de weldadigheidspostzegels in Nederland,
verzoekt ons opneming van het volgende
„gesprek van den dag".
Het gesprek van den dag wordt op het
oogenblik gevormd door het feit, dat H. K.
H. Prinses Juliana een 36, 2, 12, f, 49, 77,
41, y 86 beschikbaar gesteld heeft vooreen
puzzle, waarvan de 34, 77, 91, 92, 9, 97, 83,
63. 7 bestemd is voor het 8, 72, 79, 21, 3, 23,
85, 42, 16, kind. Wy zyn nu weer gekomen
in de dagen, dat eigeniyk iedere Neder
lander 71, 19, 20, 53, 27, 28, 77, 58, 79, 62,
46, 47, 50, 88, 64, 79 moest gebruiken. In
Zwitserland b.v. gebruikt men algemeen
dergelyke weldadigheidszegels; zou dat by
ons dan niet 95, 60, 38, 73, 75, 48?
Ten einde een grool gebruik te 91, 96, 25,
5, 76, 43, 30, 14, 90, 69, is deze prysvraag
samengesteld, waarvoor wy Uw aller 22,
'40, 39, 54, w, 68, 59, 4, 61, 31, 89 verzoeken.
Arme kinderen hebben er de meeste pryzen
voor vervaardigd; die kinderen vragen nu
Uw 79 87, 82, 51, 55. Bedenkt, wat het be
teekent, als U niet van dergelyke 77, 78,
79, 80, 81, 84, 50, 3, 52, 79 gebruikt! Moet
in dazen tyd het misdeelde kind 79, 52, a,
29, 1, 33, 57, f, t, 59 worden
Als ieder onzer slechts één zegel zou 50,
82, 91, 59, 44, 45, 95, 3, 10, dan ware reeds
veel bereikt. Allereerst 11, 13, 68, 76 het
kind, maar ook voor U zélf. Een goed voor
beeld vindt 91, 3, 52, 37, 37, 10, 66, 10, 50.
En heusch 17, 16, 62, 18, 16, 10, 79 weer.
24, 26, 54, 55 tegen een. dat 93 thans mee
doet! Verricht nog heden een goede 70? a, a,
74; U geeft daarmee 15, 16, 82 voorbeeld
aan anderen; 6, 3, 35 Uw 50, 94, f, 67 doet
U dat.
Iedereen vertelle 56, 65, 79 in zyn kring
dit:
„GESPREK VAN DEN DAG".
DE OPLOSSINGEN. De oplossingen moe
ten worden geschreven op briefkaarten, ev
worden gefrankeerd met tenminste 2 wel-
dadigheidspostzegels van 6 cent.
Voor HET KIND is alles wat boven het
verschuldigde port wordt opgeplakt, d.w.z.
van een briefkaart gefrankeerd met 2 x b
ct. weldadigheidspostzegels, dus betaald
met 20 cent, wordt door de posterijen nooit
meer dan 5 cent afgehouden (of 3 cent, in
dien uit 's-Gravenhage verzonden).
Bovendien worden de afgestempelde post
zegels geveild en komt ook deze opbrengst
ten bate van het goede doel.
Eén postzegel levert dus voor het Kind
tweemaal voordeel op.
TERMIJN VAN INZENDING. De oplos
singen moeten vóór 3 Januari -a.s. worden
gezonden aan: Puzzle-Secretaresse Voor het
Kind, Druivenstraat 49, 's-GravenJiage.
DE PRIJZEN. In de eerste plaats zal er
zyn een schitterende hopfdprys, welwillend
beschikbaar gesteld door H. K. H. Prinses
Juliana, n.l. een schildery van Hanradt,
voorstellende een vaas met tulpen. De bi
zonder fyne tinten van bloemen en achter
grond, het apart karakter van iedere tulp
voor zich, geven aan het schildery een bui
tengewone distinctie.
Het schildery, is groot, en ingelijst iri een
matgouden effen lyst.
Het vorstelyk gebaar van onze Prinses
en het bewys van Hare zéér groote belang
stelling in dezen gracieuzen vorm geven aan
den hoofdprys een onschatbare waarde. Dan
enkele retourbiljebten AmsterdamRotter
dam door de K.L.M. uitgeloofd als 2e hoofd
prijs en een doos met 12 zilveren Koffie-
lepeltjes als 3e prys.
Voorts zyn er vele groote pryzen: een
tuinameublement, 2 sleeën, een rieten kin-
der ameublementje, tafeltjes, eenige prach
tige- geborduyrde ontbytservetten met vin
gerdoekjes, sjoelbak, diverse kastjes, boe
kenrekjes, handwerken en een bizonder
groot aantal kleinere pryzen, alles werk
„van het Kind voor het Kind".
Meer dan duiaend prijzen mocht die Com
missie ontvangen, van den meest uiteenloo
penden aard. De leeftyd van de kinderen die
ze maakten, varieert dan ook van 4 tot 18
jaar!
Bij het openmaken van de zendingen was
het telkens weer een werkelijke verrassing
Met zooveel Itoewyding is er gewerkt, met
zooveel handigheid en overleg! Dit maakt,
dat zelfs ht fcnvoudigste voorwerp groote
waarde heeft. N
De misdeeN^ie Kinderen, by dui
zenden, hebberv samengewerkt om deze
puzzle te doen slagen. Van harte hopen wy,
dat zy niet teleurgesteld zullen worden!
De jury ter beoordeeling der ingekomen
oplossingen bestaat uit: Mr. H. de Bie, vice-
pres. der Arr.-rechtbank te Rotterdam, voor
zitter Ned. Bond tot Kinderbescherming;
Jkvr. Mr. M. J. E. B. Alting von Geusau,
secr. der Centrale Propaganda Commissie,
'a-Gravenhage Mej. J. Th. Löhnis, pen-
ningm. Haagsch Comité voor Weldadig
heidspostzegels; K. D. Koning, redacteur
van het „Algemeen Handelsblad", Amster
dam; Mr. A. O. H. Teilegen, Lid v. d. Hoofd-
raad der St. Vincentiusvereeniging, 's-Gra
venhage.
Trekking der prijzen ten overstaan van
Notaris Mr. S. K. D. M. van Lier te 's-Gra-
vehhage, uiterlijk 25 Januari a.s.
De prijzen worden franco toegezonden
vóór 15 Februari a.s.; wie alsdan geen be
richt heeft ontvangen, heeft geen prijs ge-
■N NU ONZI
KERSTKRANSEN A 45 Cl. pap Stuk
WEDEROM VAN HAPROCO.
W. r. KUYKCM
Aunbevelend,
- Wl|d straat 16
ZIE ONZE KERSTETALAGE.
Gouda
KERSTKRANSEN - KERSTSTAVEN - MOSCOVISCHE TULBANDEN
SPRITSKRANSEN WEIHNACHTSTOLLEN
SCHUIMKRANSJES - AMANDELKRANSJES - BOTERKRANSJES
EN SUIKERKRANSJES.
IETS NIEUWS: KERSTKLOKJES 10 en 20 cent per ons.
Het adres voor PRIMA ANTHRACIET„
Kantoor: OOSTHAVEN 24. voorheen Joh. Dessint; Co.
Bestellingen worden ook aangenomen: KARNEMELKSLOOT 134 en
MAGAZIJN TURPSINGEL 3o.
KUNT U KEUS MAKEN.
In onze Etalage vindt U meer dan 100 verschillende
Dat is het bewtis van onze sorteering.
LANGE TIENDEWEG 43 - TELEF. 2
DE BEKENDE PETTENKONING.
PROSPECTUS voor het maken van mooie kiekjes in de HUISKAMER
bij KUNSTLICHT.
ZEER AARDIG VOOR DE KERSTMIS.
AGFA- KODAK- en GEVAERT ROLFILMS voor KUNSTLICHT
OPNAMEN hebben we steeds voorradig.
ALLE SOORTEN BLITSLICHT.
