IE
R
LG
'SPORT
NIEUWS- EN ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLE,
I^IEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN, enz.
No. I9IU7
Donderrfaq 9 Januari 1936
74 Jaaroann
HEID.
I^IEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVEEN, ZEVENHUIZEN,
Dit blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
Kan men den oorlog den rug toekeeren
EP
N
Het verraderlijke gezicht, j
<EN
Onzijdigheid in een nieuwe formuleering.
Roosevelt plaatst de Vereenigde Staten buiten de wereld.
JAN.
JAN.
JAN.
I’S ER LA ND
p80.—
man N.V.
lAG
ANDING
en en inlich
BRANDING
rbaar bij de
EEN KLEINTJE
EEN KWARTJE
°P
on
De oorlog in Abessynië.
er>
i
oorlog
w i/uvi ivxl DvOIWVl V W M UIV All, 11AA01 IVlJVll 1, HI WlVI/lvUVlI 1nivui wxii
(Nadruk verboden.)
in.
RUITENLANDSCH NIEUWS.
VER. STATEN.
X
het voorzichtig in haar zak glijden.
HOOFDSTUK XIII.
De twee auto’s.
FEUILLETON.
3 DAGEN
UUR 30
Wordt vervolgd.)
hand weer het briefje. Dezen keer
schuld te houden, buiten de wet te plaatsen.
Onzijdigheid beteekent volgens deze nieuwe
formuleering niet meer zooals vroeger, van
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal ƒ2.25, per week 17 cent, overal waar de
uezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ3.15.
Hoe hooger onze idealen stijgen, des
te hooger stijgen we zelf.
Ja, heel vreemd, als het waar is,
wat u daar zegt.
Ik voor mij ben er vast van over
tuigd, dat je hem gezien hebt, Winifred,
hernam de jongeman; dat het zijn ge
zicht was, dat over je heenboog in je
halven slaap en dat hij zei: „Ze moet het
land uit ze is het evenbeeld van haar
moeder"!
dat
een
Naar het Engelsch van
LOUIS TRACY.
Nadrük verboden
4
reductie)
reductie)
reductie)
REINEN
reductie)
?EINEN
1RDAM.
EMIDDELING,
TELEF. 2745.
RAAT
<en
ter
ijn
me
ii
>e-
htj
wij
JN
PLAATS
VOOR
OPGAVEN WORDEN VOOR
DONDERDAGAVOND 6 UUR
INGEWACHT
)f.
S C H E
I meer recht op dien naam heeft dan hij
t Af «Ir
KOSTEN
IJ EEN
I ONZE
weest van Amerika’s deelneming aan den
wereldoorlog. Senator Nye verklaarde daar-
u bent buitengewoon vriendelijk,
om zoo bezorgd over me te zijn. Maar
vertelt u me nu alstublieft gauw, wat u
te zeggen hebt. Ik kan ma<r hoogstens
tien minuten wegblijven. Ik ben bang,
dat tante toch al achterdocht koestert.
Ik weet zeker, dat ze dat briefje op mijn
schoot vanmiddag niet vertrouwt.
En die kellner met zijn toeval! Heelt
ze dat óók door?
hemel, wat bent u vindingrijk! Ik ben
haast bang van u...
Die vindingrijk is alleen gevolg van
mijn groot verlangen om jou te helpen, 1
j zaak. Heb je bijgeval ooit een man ont-
moet, die Voles heet?
Voles? Neen.
Toch Is die man ergens in je on-
i middellijke nabijheid. Hij kwam met den
zelfden trein als jij uit Londen hij
zwerft altijd in de buurt. Voles Is de in
tiemste kameraad of bondgenoot, hoe je
’t noemen wilt, van je tante. Denk je
of ik.
Wat is dat voor reden, die hij heeft
om dat te denken? vroeg Winifred.
Dat weet ik niet en het kan me niet 1
Het klinkt allemaal wel erg zonder
ling.
Maar het is waar dat is de hoofd-
Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 31, GOUDA
bjj onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
Ouze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef.
Interc. 2745. Postrekening 48400.
in de zeer nabije, zal er nog een ander land
zijn, dat een zesde gedeelte van de wereld
bezit, waarop onuitputtelijke grondstofbron-
nen voorkomen: dat is feusland. De Ameri
kaansche neutraliteits-verklaring brengt
Rusland in de toekomst in een sleutelpositie
en het is wel opvallend, dat de anders zoo
voorzichtige „Temps” nog op den avond van
de rede van Roosevélt wéés op de beslissen
de waarde van de SovjetiUnie in geval van
oorlog.
Neutraliteit onmogelijk.
De onzijdigheid, die Amerika thans tot de 1
zijne heeft gemaakt, beteekent dus een ge-
voelig ingrijpen in den huidigen toestand.
De vrede ,die ondeelbaar is, laat het niet
toe, dat iemand eenvoudig den oorlog den
rug toekeert. De vrede eischt een bekentenis
die niet slechts een bekentenis met de lip
pen is, hij eischt handelingen, die niet
slechts een afwijzing tot handelen s,yn.
Zooals de dingen thans liggen, is neutra
liteit in dezen noodlotszwangeren tijd on
mogelijk.
een conflict eenvoudig geen kennis te ne
men (wat de gelijktijdige, economisch zeer
lucratieve instandhouding van de betrekkin
gen met beide partijen veroorloofde), doch
•veeleer wil onzijdigheid thans zeggen, wel
degelijk rekening met het conflict te houden
en zich daaraan door een volkomen isolatie
te onttrekken.
Deze gedachte is niet, zooals dikwijls be
weerd is, in tegenstelling met het Kellogg-
Briand-pact, waaronder de handteekening
van de Vereenigde Staten geplaatst is. Het
is slechts de laatste logische consequentie
uit dit pact. Roosevelt stelt een Moiyoeleer
der „splendid isolation” van Amerika op,
een doctrine, die eischt, dat het geheele con
tinent „van de Noord- tot de Zuidpool” zich
buiten de overige wereld plaatst. De red
ding van de wereld, tenminste van de Ame-
rikaansche, die nog steeds „God’s own coun
try” is, bestaat in een radicale vlucht bur-
ten de wereld.
Het eind van het inenschelyk geweten.
Zooals reeds gezegd, deze idee, met ar
gumenten van hooge moreele waarde ver
dedigd, is verleidejyk. En vermoedelijk zal
zij in bepaalde Europeesche landen, die wat
dichter bij het conflict gelegen zyn, eerlijka
jaloezie opwekken. Doch de gevolgen van
een dusdanige onzijdigheid der Vereenigde
Staten, waarmede men rekening rrïoef hóu
den, zullen andere gevoelens met zich bren
gen.
Het politieke gevolg daarvan is in de eer
ste plaats, dat Amerika de idee van de col
lectieve veiligheid van de hand wyst. Het
gedraagt zich tegenover deze poging om den
vrede te verzekeren „neutraal”. En dit be
teekent, het zjjopenhartig uitgesproken,
juist het tegendeel van een ondersteuning
van den vrede. Wanneer in de toekomst geen
verschil meer zal worden gemaakt tusschen
aanvaller en aangevallene, wanneer dus een
volk, dat door een vijandelyke invasie ge
teisterd wordt, eveneens buiten de wet ge
plaatst wordt, beteekent dit het einde van
het menschelijk geweten. Het radicale en
abstracte pacifisme van Roosevelt leidt tot
een hoogst concreet, al het andere over
treffend gevaar.
Bovendien zal zulks nog een ander gevolg
hebben. Roosevelt heeft aangekondigd, dat
de nieuwe Amerikaansche onzijdigheid o.a.
uit een embargo van alle goederen naar de
oorlogvoerende naties zal bestaan. Daar
door gaat in .het huidige conflicF*Engeland
de sleutelpositie innemen. Want op het
oogenblik bestaat er buiten de Amerikaan-
Pierpont Morgan aan den tand
gevoeld.
De Amerikaansche senaatscommissie voor
het onderzoek naar de bewapening is weder
bijeengekomen.
De voorzitter' van de commissie, senator
Nye, heeft op grónd van de te verwachten
onthullingen bij den senaat aangedrongen
op een nog scherpere neutraliteits-wet-
geving.
Maar je moet hem verdienep. Wil je
doen wat ik je zeg, al vind je het vreemd
zonder naar de reden te vragen?
Als ik kan graag, mein Herr.
Het is heelemaal niet moeilijk. Je
moet naar die stoel gaan, waar ik zoo
straks gezeten heb, je opee'ns op den
grond laten vallen en schoppen en trap
pen en je in allerlei bochten wringen,
alsof je een aanval van vallende ziekte
hebt. En als je dat twee minuten vol
houdt, krijg je niet één. Engelsche pond,
maar twee. Wil je het doen?
Met alle plezier, mein Hért, ant
woordde de jongen met een stalen ge
zicht.
Wacht dan nog ongeveer drie minu
ten en doe het dan onverwacht.
De drie minuten gingen in stilte voor
bij. Geen geluld in het vertrek behalve
dat van het geklik van Sir Reginald’s
vork en mes, en dat van miss Craik’s
breinaalden.
Toen slenterde het kellnertje naar het
Een opstand in Godjam.
Volgens berichten uit Addis Abeba
loopt daar het gerucht, dat een opstan
dige beweging, welke enkele dagen ge
leden in Godjam was uitgebrqken, geein
dlgd zou zijn, dank zij de krachtige tus-
schenkomst van de Inwoners der provin
cie zelf, die,op deze wijze hun trouw aan
op i
om zich buiten 1
op neer: Welke mogelijkheden bestaan
om te midden van dit conflict neutraal te
bly ven
Roosevelt heeft daarop een verleidelijk
antwoord gegeven: Er bestaat slechts een
mogelijkheid en dat is, de oorlogvoerende __o
staten, zonder rekening met de kwestie van sche grondstoffenmarkt nog slechts het
Britsch Emperium, dat de oorlogvoerende
wereld van alles zou kunnen voorzien. Op
het oogenblik: want in de toekomst, en wel
Desta was verwijderd.
Kas Kassa en Kas Sejoem rukken
op Aksoem aan, Ras Desta zet op-
marsch in het Zuiden voort.
Volgens te Addis Abeba verspreide ge
ruchten zouden zich zoowel aan het
Noordelijk als aan het Zuidelijk front
hevige gevechten ontwikkelen.
ziekendrager bevond zich bij Hylander
en gaf hem den raad een schuilplaats op
te zoeken, maar Hylander weigerde zulks
totdat er een bom viel, die hen belden
verwondde. Dr Svensson droeg de ge
wonden onder een boom en op dat mo
ment werd Landstrom zwaar gewond
Deze ziekendrager verklaart evenals alle
andere getuigen, dat de ambulance ten-
i minste drie kilometer van het kamp van
ras
I
Winifred.
Vreeselijk Hef van u om dat te zeg
gen. Maar vertelt u nu.
Winifred, je bent in gevaar, en er
is maar één manier om daar aan te ont
komen namelijk door mij absoluut te
vertrouwen. Begrijp alsjeblieft, dat die
droom, waarin je iemand hoorde zeggen
„ze moet het land uit” of iets van dien
aard, geen droom was. Je bent op het i eens in, vind je het ook niet vreemd, dat
oogenblik hier om ontvoerd te worden. Je dien man nooit ontmoet hebt?
Laat het toch tot je doordringen, dat
niemand je kan dwingen om tegen je wil
het land te verlaten; een van de knapste
polltle-autoritelten van het land ver
klaart, reden te hebben om te gelooven,
dat jij niet bent, die je denkt te zijn en
i dat de vrouw, die Jij tante noemt, niet
(Van onzen V.P.B.-correspondent.)
Nu de indruk, dien de rede van president
Roosevelt allerwegen gemaakt heeft, meer
bezonken is, wijdt ook onze V.P.B.-corres
pondent hier een beschouwing aan en komt
daarbij tot de conclusie, dat een algeheele
onzijdigheid in dezen tijd tot de onmogelijk
heden behoort.
Bij gebeurtenissen van een dergelyke be-
teekenis als de boodschap aan het congres
van president Roosevelt, is het niet altyd
dienstig, om direct daarna een oordeel over
de waarde daarvan te vellen. De politieke
belangrijkheid van deze rede stond reeds
van het eerste oogenblik af vast; de juist
heid van zijn woorden wordt echter op her
oogenblik anders beoordeeld dan zulks nog
eenige dagen geleden het geval was. Het
hooge moreele pathos van den Amerikaan-
schen'president, zyn scherpe en openhartige
kritiek, zyn hartstochtelijk pleidooi voor
den vrede, ja zelfs zyn vlucht uit een in
een oorlogspsychose verstikte wereld en zijn
aanklacht tegen de tien of vijftien procent
van de menschheid, die de schuld van deze
psychose draagt dit alles moest den toe
hoorder (en de geheele wereld luisterde
naar zyn woorden) onder een ban biengen.
Onmiddellyk na de rede bestond er slechts
geestdriftige instemming.
Maar 24 uren later, nadat men weer uit
de hoogten van moreele reflexen in de nuch
tere werkelijkheid moest terugkeeren, heeft
zich het beeld eigenlijk geheel veranderd.
De internationale pers is vol bewondering,
maar het is bewondering met veel voorbe
houd. Niemand valt de principes van Roose
velt aan, doch allen in ieder geval alle
niet-Amerikaansche stemmen twyfelen
niet slechts aan de mogelijkheid van hun
verwezenlijking, doch betwijfelen zelfs, of
deze vredesboodschap den vrede wel wer
kelijk zal brengen.
De doctrine van de „splendid isolation”.
Inderdaad kan Roosevelt de verdienste
voor zich opeischen, het groote probleem,
dat byna de geheele menschheid behalve
dan die boosaardige tien of vijftien procent
interesseert, te hebben aangesneden. Dit
probleem komt in eenvoudige woorden hier-
neey: Welke moogelykheden bestaan er,
zich buiten het dreigende conflict te
tegenover in een voor den aanvang van het
eigenlijke verhoor gehouden radio-rede, dat
hij ,die beweert dat de Duitsche duikboot-
en niet de handelsbelangen tenslotte
geleid hadden tot Amerika’s „overhaaste ac
tieve deelneming”, beter deed romans te
gaan schrijven, want hij heeft een geheel
verkeerden blik op de feiten en is blind
voor het onomstootelyke bewijsmateriaal.
j De senaatcommissie heeft door haar amb-
tenaren alle archieven <ier firma Morgan
over acht maanden grondig laten onder
zoeken.
In de zitting van de senaatscommissie van
onderzoek naar de gebruiken in de wapen
industrie heeft I. Pierpont Morgan volgens
een nader bericht, verklaard, dat zijn bank
den geallieerden in 1915 leeningen had ver
strekt, nadat president Wilson daarvoor zyn
toestemming had gegeven.
Morgan verklaart, dat, hoewel het Duit
sche optreden en niet de internationale
geldzaken Amerika tot den oorlog hebben
gebracht, zijn bank van het begin af sym
pathie met de geallieerden heeft gehad. Uit
het archief van de bank is gebleken, dat
Frankrijk drie dagen na het begin van den
oorlog by Morgan een leening of een han-
delscrediet heeft willen sluiten. Het staats-
departement was daar toen tegen. Presi
dent Wilson stond toe, dat credieten zouden
worden gegeven, doch was tegen het vet-
strekkerf van leeningen.
Nader wordt uit Washington gemeld, dat
de senaatscommissie voor het onderzoek
naar den particulieren wapenhandel naar
aanleiding van de bewering van Morgan,
dat Wilson heeft toegestemd in het toe
staan van credieten, een document heeft ge
publiceerd, waaruit blykt, dat de vroegere
I president stilzwijgend het verleenen van
credieten aan de oorlogvoerenden in 1914
heeft toegestaan, nadat een groep van
machtige Amerikaansche bankiers druk had
uitgeoefend op Robert Lansing, die toen aan
het staatsdeparement was verbonden.
De senaatscommissie tot onderzoek naar
r den wapenhandel zal heden wederom Mor-
gan en zijn compagnon, alsmede den ban-
Het is eigenlijk heel ongepast van
me om u hier te ontmoeten, vond Wini
fred. Ik ben benieuwd wat voor zaak
van groot belang u met me te bespre
ken kunt hebben?
Het was in het laantje achter het
kerkhof, dienzelfden avond om 7 uur.
Winifred had onder het een of ander
'voorwendsel aan het wakend oog van
miss Rachel Craik weten te ontsnappen
ze veronderstelde het tenminste en
liep met Sir Reginald in het laantje op
en neer. Het begon al vroeg donker te
worden; het was een sombere avond --
den hemel was bedekt met dikke wol
kenbanken en er viel ’n druilerige regen
Je bekijkt het uit een verkeerd oog
punt, Winifred, antwoordde Sir Reginald
Dit is geen verliefd afspraakje, maar
een deksels ernstige bespreking, die be
slissend kan zijn voor de rest van Je
leven. Je veronderstelt toch niet, dat ik
je zoo’n beetje voor de aardigheid van
Paxton gevolgd ben?
i Maar Hoe wist u in vredesnaam, dat
I Ik hier was?
Van de politie.
I Al weer de politie? Wat vreemd!
j Ja vreemd, maar toch ook weer niet
zóó vreemd. Ze stellen beldng in jou en
je doen en laten, voor Je eigen bestwil.
En Ik natuurlijk nog meer.
gende seconde belande hij met een bons
op den grond, en lag in een toeval. i
He, wat hebben we nu, klonk Sir
Reginald’s verbaasden uitroep en zoowel
miss Craik als Winifred slaakten een I
kreet van ontsteltenis. i
i Hij heeft een toeval, schreeuwe miss
j Craik, toen ze van den eersten schrik
bekomen was
I Gooi wat water over hem! riep Wi-
nifred Sir Reginald met een benepen
stem toe. Maar Sir Reginald verroerde
geen vin.
De Jongen schopte en trapte aan een
stuk door; hij had zich zoo laten vallen,
dat hij met zijn gezicht naar beneden
lag.
O, tante, hijgde Winifred en ze stond
half op om te gaan helpen, maar toch
nog aarzelend van angst Kijk hem
toch eens.
Nu sprong miss Craik op, nam de ka
raf van de tafel met een afkeurenden
blik naar Sir Reginald en ging naar den
kellner.
Winifred ging haar achterna en Sir
Reginald liep aéhter Wihïfred aan.
Rachel Craik draalde den jongen om,
tot hij op zijn rug kwam te liggen, doop
te haar vingers in het water en bespren-
kelde zijn voorhoofd. Winifred stond
achter haar en boog zich naar den pa-
tiënt. Reginald was nu naast haar
j Hier, pak aan.
Winifred hoorde het fluisteren en voel-
de een stuk papier in de palm van haar
i --hand weer het briefje. Dezen keer
oere einde van de eetzaal en de vol- sloten haar vingers er om heen en 2e liet
gan en zyn compagnon, aismeue ueii uan-
.kier Vanderlip, oud-president van de Natio-
In een voor den aanvang der zitting af- I nal City Bank, verhooren. De voorzitter van
gelegde verklaring heeft Morgan betoogd, I de commissie, senator Nye, verklaarde,
dat de duikbootoorlog de oorzaak is ge- hy na het onderzoek van de commissie ecu
regeeringsmonopolie voor de productie van
wapenen en munitie zal voorstellen.
schelen ook; hij heeft het me verteld.
Maar geloot hem en geloof mij. De
menschen, die jouw lot in handen heb
ben en de baas over je spelen, zijn geen
behoorlijke, normale menschen op de
een of andere manier ‘hebben ze kwaad
gedaan of zijn er ten nauwste bij be-
I trokken. Dat is zoo zeker als tweemaal
I twee vier is. De politie weet dat, ofschoon
j ze nog niet precies achter de feiten heeft
'_Z wat? Was dat een krijgslist? Goeie kunnen komen. Geloot je, wat ik je ver-
-- tel?
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omstreken (behoorende tot den bezorgkring)i
4—5 regels 1.30, elke regel meer 0.25. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
15 regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25
bijslag op dén prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels f 235, elke regel meer f 0.50. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en ingezonden mededeelingen bij contract tot zeer gereduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soHede Boek
handelaren, Advertentiebureaux en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn injrekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
de troepen, die uitgezonden waren om
den opstand te bedwingen, de drie hoofd
aanstichters hebben uitgeleverd, t.w.
dedzjas Gasahan, dedzjas Halloe een
neef van ras Halloe, en de ?oon van ded
zjas Wodadjo.
De opstand was niet van beteekenis,
doch had tot binnenlandsche moeilijk
heden kunnen leiden. Hij was niét van
pro-Italiaanschen aard, doch een uiting
van politleken naijver tusschen enkele
kleine hoofdlieden, die gebruik maakten
van den huldigen abnormalen toestand.
In Abessijnsche kringen legt men er
den nadruk op, dat het waarschijnlijke
échec van den opstand toont, dat de po
litieke eenheid des lands veel sterker is
dan velen dachten De verdediging des
vaderlands heeft deze eendracht be
krachtigd.
Het bombardement van de Zweedsche
ambulance.
In het ziekenhuis te Addis Abeba is
gisteren overleden een Abessijnschen
ziekendrager, die bij het bombardement
ernstig werd gewond.
Een andere Abessijnsche ziekendrager,
die eveneens te Addis Abeba wordt ver
pleegd, heeft den lof gezongen van den
moed van de Zweedsche geneesheeren,
die onder het bombardement foto’s na
men, en vooral van dr. Hylander Deze
I- In het Noorden zouden de troepen van
Ras Kassa en Ras Sejoem gebruik heb
ben gemaakt van het plotseling intreden
van den regentijd om met sterke afdee-
lingen hun reeds begonnen opmarsch
naar Aksoem voort te zetten. De Ita
lianen zouden krachtig tegenstand bie
den en zich hebben genesteld in blokhui-
zen, achter machinegeweerstelllngen en
terreinversterkingen. I
Verdere geruchten maken er melding
van dat ook de legergroep van Ras
Desta in het Zuiden tot den aanval is
overgegaan. De Abessiniërs zouden hier
straalsgewijze in drie colonnes oprukken;
de eerste colonne zou optrekken naar
Jet, de tweede naar Lug Ferrandi en de
derde langs de grens van Kenja. Ras
Desta zou de straalsgewijze aanvalstac-
gekozen om zich te hoeden
voor verrassingen op zijn vleugels. Hij
zou 60.000 man tot zijn beschikking heb
ben.
Geheel T'embien heroverd door
Ethopiërs.
Officieel wordt bericht dat gisteren ge
heel Tembien ten westen van Makalé
door de Abessiniërs is heroverd.
De Italianen zouden zijn gevlucht zon
der tegenstand te bieden. Zij Heten een
tank en een vrachtauto achter.
60IWIË COURANT