l
De wereldreis van Hr. Ms. KXVIII.
Deze Courant komt in vele duizenden gezinnen
Gegarandeerd^ oplage 7500 ex
N
nieuws- en ADVERTENTIEBLAD VOOR GOUDA* EN OMSÏREKEN
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN, BOSKOOP, GOUDERAK, HAASTRECHT, MOORDRECHT, MOERCAPELLÉ,
tylEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK, SCHOONHOVEN, STOLWIJK, WADDINXVÉEN, ZEVENHUIZEN, enz.
■f Abonnementen worden dagelijks aangenomen aan ons Bureau: MARKT 81, GOUDA,
btl onza agenten en loopers, den boekhandel en de postkantoren.
74" Jaargang
EEN PRACHTFILM
•z
2200
300 ex.
ant ze
O
huizen
euwijk
woude
EERSTE BLAD.
VAN DEN LUIT. TER ZEE 2e KLASSE
M. S. WYTEMA,
oudste officier a. b. van H. M.’s K. XVIII.
Het verraderlijke gezicht.
Kweek geen onnoodige
onrust.
Zaterdag 8 Februari 1936
BERGAMBACHT, BERKENWOUDE, BODEGRAVEN
|fflEUWERKERK, OUDERKERK, OUDEWATER, REEUWIJK
jfe blad verschijnt dagelijks, behalve Zon- en Feestdagen
JGER.
FEUILLETON.
HOOFDSTUK XXV.
de brutale bullebak die voorgegeven had
zeel water in de boot,
den, dan kan het weg-
De Commandant van H. M.’s K. XVIII
Luit, ter Zee le klasse p. C. M. Hetterschy.
De tocht van Neerland’s onderzeeboot
de K XVIII die onder commando van
den luitenant ter zee le klasse D. C. M.
Hetterschy, den I4en November 1954 te
Nleuwediep is aangevangen en op den
toot deelde, van Ijzeren tralies waren
voorzien. De kruk van haar slaapkamer-
Na een voorbereiding van slechts zes
weken in de fabriek te Haarlem, vertrok
de heer Wytema met de omvangrijke en
zware illm-apparaten van Polygoon naar
den Helder en werd de K XVIII opnieuw
met eenlge honderden kilo's aan toestel
len, tilms en lampen verzwaard, die In
de toch reeds overvoUe onderzeeboot de
allerlaatste open ruimten opvulden.
De reis van Hr. Ms. K XVIII is wel de/-
zwaarste geweest, die ooit door een on
derzeeboot ter wereld werd volbracht.
Dagenlange stormen op de groote oce
anen maakten het werken aan boord,
reeds zonder dat er gefilmd werd, uiter
mate zwaar. En niet het minst voor den
heer Wytema, die als oudste officier aan
iN-HUIS
EDITIE
7500
1100
3500
2350
1650
Dit nummer bestaat uit twee bladen.
Tegenspoed en slecht weer brengen de
menschen samen.
het hoofd niet te
wordt gemakkelijk
verschillende an-
bruikte levensmid-
(b.v. de aardappe
lwaardig eiwit hel-
(b.v. de peulvruch-
lucten) ons in sa
maar de gewenschte
veren.
van dit alles komt
L. melk en ons
ijks rantsoen... en
eiwit ook wat
is met wat we van-
eenvoudig voedsel
olkomen gedekt.
wel gemakkelijker
Naar het Engelsch van
LOUIS TRACY
Nadruk verboden.
i ue orutaie ouneoax uie voorgegeven naa
J haar vader te zijn, bezaten voldoende
menschenkepnls om te begrijpen dat de
gelijkmoedige kalmte, waarmee Winifred
hen tegemoet trad, allerminst als een
bewijs van onderwerping moest worden
opgevat.
Ik moet een middel bedenken dat
dat gezanik eens en voorgoed uit is.
mopperde Voles, toen hij in de beneden
kamer met Rachel alleen was. Het Is een
heele toer om die heks klein te krijgen
De omgang met dien verduivelden baro
net heeft een ander mcnsch van haar
gemaakt
Hij liep met groote stappen het vertrek
op en neer. Opeens bleef hij stilstaan
goon vertoonde met het doel tot een
film van de reis van H. M.’s K XVm te
geraken, was deze zoo opgetogen over
den illmischen kijk van den vergevor-
derden amateur, dat spoedig vaststond,
dat het plan werkelijkheid zou worden.
:A>nnj van mijn moeder go
lfte Winifred; ik ben er van
Wanneer men onbevooroordeeld de ont
wikkeling der internationale verhoudingen
beziet, dan tornt men geregeld op tegen het
kweeken van onnoodige onrust. Niemand
zal kunnen loochenen, dat de wereld steeds
in politieke en economische beweging is en
dat deze beweging ontstaat door de botsing
der verschillende belangen. Het zyn de be
langen, die ten slotte den doorslag geven en
wanneer die belangen zoo dringend worden
zonder dat de andere Staten genegen zyn,
in meerdere of mindere mate toe te geven,
dan k a n de internationale verwikkeling tot
een wereldoorlog leiden.
Men mag dus nimmer vergeten, dat het
de belangen zyn, die de wereld regeeren
en ’s werelds loop bepalen.
Daarbij komt de meer of mindere mate
van oórlogzuchtigheid. Deze wordt tenslotte
door het Volk bepaald en niet door Regee-
ringen. Regeeringen nemen het initiatief tot
den oorlog, maar zij gaan daartoe niet over,
wanneer zy niet weten, dat zij de mentaliteit
van het Volk achter zich hebben. Werken er
in een Volk krachten, die den oorlog wen-
schen, welnu, dan zal zelfs een kleine be-
Jaagentegenstelling maken, dat het zwaard
uit de scheede wordt gehaald. Ziet men ech
ter in breede lagen op tegen de ellende,
welke een oorlog teweegbrengt, dan moeten
die tegenstellingen wel zeer scherp zijn, wil
de vernietiging een aanvang nemen.
De wereld verkeert gelukkig in den laat-
sten toestand. Men is nog ten volle bewust
van de misère, die 1914 heeft teweegge
bracht en men beseft verder, dat de over
winnaar in den huidigen strijd niet veel
meer beteekent dan de verliezer. Zy hebben
het beide even slecht. Daarbij komt, dat
wanneer men de kleinere verschillen buiten
beschouwing laat, twee groote wereldpro
blemen zich hebben aangediend, n.l. de moei
lijk te overbruggen tegenstelling: Oost en
West en ten tweede: het kapitalisme en het
communisme! Het Westen domineert nog;
begeven de Westersche mogendheden zich in
een onderlingen strijd, welnu, dan is zijn
rol uitgespeeld en heeft men af te wachten,
wat er daarna zal geschieden.
Elk logisch denkend mensch weet, dat de
oorlog nimmer zal kunnen worden geban
nen. Het is een uitvloeisel der natuurwet.
Wèl kan men een bestaande mentaliteit be
nutten om den oorlog zoo lang mogelyk uit
Moeder en zoon.
In een week moet Ik haat hebben,
hamerde het In Sir Reginald’s hersenen,
terwijl de expr.ess hem In bliksemende
vaart wederom Zuidwaarts voerde. En
kele uren na zijn aankomst In Scotland
had hem een telegram bereikt. Zijn eer
ste, hoopvolle gedachte was geweest dat
het nieuws omtrent Winifred bevatte,
maar het bleek een antwoord van den
Directeur der fabrieken In Yorkshire op
zijn eigen brief. Deze, aan wlen hij zijn
diensten had aangeboden, hield hem aan
zijn woord. „Niet later dan den twlntlg-
sten”, luidde het kort maar krachtig in
het telegram. Sir Reginald had namelijk
gevraagd wat den laatsten datum was,
waarop hij op kantoor werd verwacht.
Het was nu Zaterdag, den elfden. Maan
dag over een week moest hij zijn nieuwe
taak aanvaarden, wilde hij niet een mo-
reele verplichting schenden die hij vrij
willig en uit eigen beweging op zich had
genomen
Ik zal haar vinden, hield hij zich
zelf nadrukkelijk voor
Na overleg te hebben gepleegd met mr.
Marshall’s plaatsvervanger, sponnen zijn
en Het een zware vuist neerkomen ud gedachten verder, zou zijn eerste werk
een blad van een buffet waarbij hij zich zijn voor een speciale huwelljksvergun-
toevalllg bevond.
Verdraaid nog aan toe! viel hij toen
uit Ik geloof dat Ik het heb Ik moet
te stellen. Dat is ons aller plicht. Wanneer
men met de voeten op den bodem blijft
staan, beseft, dat een leuze „nooit meer
oorlog" steeds een leuze zal blijven, maar
dat men moet aankweeken de neiging om
geschillen op vredelievende wyze op te lós
sen, dan is het tevens een dure plicht om
onnoodige onrust te voorkomen.
Onnoodige onrust wordt eveneens door
belangen gekweekt. Men denke in dit ver
band aan de groote en machtige groep van
de wapenfabrikanten, die niets liever zouden
willen zien, dat men steeds meer wapens
bestelt, terwijl, indien de oorlog mocht uit
breken, deze promotors zich achterbaks zul
len houden in de meest veilige stellingen.
Het is onnoodige onrust kweeken, wan
neer men betoogen houdt over de geweldige
troepenmacht, die Duitschland gereed zou
houden achter de gedemilitariseerde Rijn
provincies. Is dat niet natuurlijk? Heeft
Frankrijk ook niet een formidabele macht
in die grensstreken? Waarom zou Duitsch
land die nationale plicht niet eveneens ver
vullen? Indien Duitschland zulks niet deeu,
dan lag Duitschland open en bloot voor een
invasie, wanneer zulks in de kraam der an
deren te pas zou komen. De hoofdzaak is,
dat het Rijngebied gedemilitariseerd blijft;
men kan hierover oordeelen hoe men wil,
maar Versailles heeft zulks gedecreteerd en
zoolang Versailles niet gewijzigd is, zoolang
dient men zich aan de afspraken te houden,
wil men den vrede bewaren. Het zich in
eigen land versterken voor eventueele mo
gelijkheden, mag nimmer beschouwd worden
als een onjuiste daad, tenzy men de uit
gesproken bedoeling heeft om aan te val
len. Hierover echter is niets positiefs be
kend, integendeel. Duitschland laat geen
gelegenheid voorbij gaan om zyn vredeswil
te bepleiten.
Het is ook een kweeken van onrust om
de aandacht te vestigen op een waarschijn
lijk verbond tusschen Duitschland en Japan.
Dat behoeft immers niet op oorlog of op
i agressie te wijzen, nu de algemeene wereld-
mentaüteit op vrede gericht is. Tusschen
Japyn en Duitschland ligt Rusland. Moskou
heeft het nimmer onder stoelen en banken
gestoken, dat het de wereldverwording
■wenscht, teneinde de Bolsjewistische ge
dachte gemeengoed te maken. Een band
tusschen Duitschland en Japan zou derhalve
heel wat gezonder zyn voor de wereldrust
dan het verbond tusschen Frankrijk en Rus
land, welk verbond intusschen nog niet ge-
I ratificeerd is. Men betrachte de noodzake-
lyke nuchterheid en men kweeke geen on
noodige onrust.
dl lange jaren van hun samenwonen,
wel eens zachtere gevoelens voor Wini
fred gekoesterd hebben; van dit moment deur was verwijderd en als ze naar bed
af kende miss Crolk geen genade meer
Je deed beter je een beetje te kal-
meeren, adviseerde ze norsch. Als Je
soms honger hebt er wordt zoo aan
stonds wat boven gebracht voor Jou en
mr. Greyfoot, die Je een paar dagen ge
zelschap zal houden.
BIJ deze woorden keek Winifred onwil
lekeurig om zich heen en ontdekte dat
In het npme vertrek nog een derde per -
soon aanwezig was. In een grooten stoel
in 20 gr. volwaar-
van de hoeveel-
noodig hebben) 1
‘Ös, die de concur-
e levensmiddelen
persooj
inisgei
•nd” van volwaar-
zich over verdere
Luit, ter Zee 2e klasse M. S. Wytema
aan zijn film-arbeid.
zien dat Ik haar met Fowle Iaat trouwen den had. HIJ was zich bewust geweest
Dat is de eenlge oplossing
go r iiscii eiii r ram
verwijderd kunnen houden, hebt u het
mis. Als u mij hier gevangen houdt, zal
hij mij vinden en mij bevrijden. Daarom,
laat mij los voor u zelf in groote moei
lijkheden komt! I
Rachel Cralk kwam onder den Indruk
van de moeste uitbarsting van het meis
je. Wat ze in haar opwinding uitflapte
bewees maar al te zeer dat het gevaar,
dat Voles en Melklejohnvreesden, verre
van denkbeeldig was. En al mocht ze, in
ADVERTENTIEPRIJS: Uit Gouda en omatreken (behoorende tot den bezorgkring) i
1—5 regels ƒ1.80, elke regel meer 9üJ5. Van buiten Gouda en den bezorgkring:
1regels 1.55, elke regel meer 0.30. Advertentiën in het Zaterdagnummer 25
bijslag op den prijs. Liefdadigheids-advertentiën de helft van den prijs.
INGEZONDEN MEDEDEELINGEN: 1—4 regels /2J6 elke regel meer ƒ0.51. Op
de voorpagina 50 hooger.
Gewone advertentiën en Ingezonden mededeelingen bij contract tot zeei gefeduceerden
prijs. Groote letters en randen worden berekend naar plaatsruimte.
Advertentiën kunnen worden ingezonden door tusschenkomst van soliede Boek
handelaren, Advertentiebureau! en onze agenten en moeten daags vóór de plaatsing
aan het Bureau zijn ingekomen, teneinde van opname verzekerd te zijn.
ddeld (de magere
iets minder) 30
weer van de „vol-
itellen we dus het
ksche gebruik per
dan ontleenen we
vaardig eiwit, het-
jovengenoemde 20
Is brengt op 35 gr.,
ft van de dagelijks
heid.
ie volgens deze me-
■onj) a 9 ets.
‘ijjjkn helpt
ging werd de sleutel omgedraald en met -
genomen door Rachel Cralk, die ’snacnts
als cipier scheen dienst te doen.
Maar toen haar eerste radelooze woede
en de, als reactie daarop gevolgde, doffe
wanhoop, geweken waren, kwam er iets
van weldoende berusting over haar, het
vaste geloof dat er redding zou komen
opdagen, werd steeds levendiger. Ten
slotte was ze maar luttele mijlen van
Londen verwijderd en niet ergens In de
geleund, zat de man, die zijn arm ge- j ondoordringbare wildernis... En zoowel
broken had bij de nachtelijke botsing Rachel Cralk, als de ruwe Greyfoot en
tusschen Voles’ auto en die van Sir Re „nnmanatran
glnald Carshaw en loerde naar haar.
Ja, mengde hij zich nu op zijn ge-
wenen rulgen toon In het gesprek. Ik
mag dan geen vroolljke kameraad zijn,
juffertje, mijn gezónde arm heeft nog
kracht genoeg om den adem uit dltn
Jongen windbuil te knijpen, als hij het
hart’ in zijn lijf heeft om zich nog eens
te vertoonen En Ik geef je van mijn
kant ook den raad om je bedaard te
houden want Ik ben niet In de stem
ming om een opspelend vrouwmensch
aan te hooren. Je staat onder mijn be
waking en als je het me lastig maakt,
zul Je er van lusten, versta je!
Hoe ze de volgende, vreeselijke dagen,
met den afstootelljken Greyfoot voort
durend om zich heen, doorkwam, wist
Winifred zich later ter nauwemood te
herinneren Ze merkte op dat de ven
sters van de zitkamer, die ze met Grey-
elk als belangrUke
«kt het bijna van-
ie als het ware de
nelk voorstelt, eai
rdeeren eiwitvoed-
nlhg te zorgen. Geen macht ter wereld
zou meer tusschen hem en Winifred ko
men. wanneer hij haar eenmaal gevon-
van een diepe, warme genegenheid voor
het meisje, maar dat zijn liefde zoo sterk
was als hij van deze dagen van onrust
en scheiding had ontdekt, dat had hij
niet geweten. Hij hongerde letterlijk
naar een glimp van haar gezicht, naar
een enkele klank van haar prettige stem,
1 naar een lach van haar zachte oogen.
1 Het was niet vroeg meer, toen hij in
Londen arriveerde, maar dat weerhield
hem niet om van af het station recht
streeks naar Scotland Yard te gaan en
de brief van mr. Marshall, dien hij kon
toonen, werkte als een „Sesam open u!”
Anders zijn ze op de Yard niet zoo toe
schietelijk voor late bezoekers.
De Inspecteur, die den recherche-com-
mlssarls verving, las met zorgvuldige
aandacht de Instructies van zijn chef,
raadpleegde vervolgens een agenda en
zond daarna een ordonnans naar de po
litie van de sectie waarin Fowle’s kamers
gelegen waren, een tweeden agent naar
de autoriteiten onder wie Henry Street
ressorteerde en een derde naar mr. Mel-
klejohn’s kamers en het Lagerhuis, om
daar eens poolshoogte te nemen.
Toen wendde wendde hij zich tot den
bezoeker met de meededeellng, dat de
theater-agent, wiens brief Sir Reginald
In Winifred’s pension In handen had ge
kregen, dien middag uit Partje was te
ruggekeerd en. vernemende dat de poli
tie Inlichtingen van hem wenschte, zich
direct met Scotland Yard In verbinding
had gesteld.
(Wordt vervolgd.)
11 Juli 1955 te Soerabaja Is beëindigd, Is
als een glorierijk moment van Neder
land’s zeevarend volk, in ’t bijzonder van
de Kon. Ned Marine, In de wereldhisto
rie geboekstaafd.
De voorbereidingen voor den zwaren
tocht van 25.000 mijlen over zee, gedu
rende acht maanden over zeven oceanen
uitgevoerd, had reeds terecht de alge-
meene bewondering gewekt voor den
durf en de energie van onze marine
mannen, maar de volvoering van deze
geweldig zware taak en dé, correcte wijze
waarop dit is geschied, ondanks het feit
dat de elementen schip en bemanning
ontzaggelijk veel te doorstaan hebben
gegeven heeft over de gansche wereid
waar Nederlanders wonen en overal
waar zeevarend volk hulst, een enthou
siasme gewekt als nooit te voren, voor
deze nergens ter wereld nog ooit ge
leverde prestatie.
Met groote spanning Is In de dagbla
den het verloop van den tocht gevolgd,
Nederland heeft meegeleefd met de kra
nige bemanning, die in de zoo bekrom
pen ruimte van dezen onderzeeër nood
weer en ongemakken hebben doorstaan
om in alle werelddeelen de Nederland-
sche vlag te toonen en om medewerking
te geven aan wetenschappelijke onder-
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal 2.25, per week 17 cent, overal waar da y/ÉM
bezorging per looper geschiedt. Franco per post per kwartaal ƒ8.15.
Onze bureaux zijn dagelijks geopend van 9—6 uur. Administratie en Redactie Telef. Cr E.
interc. 2745. Postrekening 48400.
49
U heL
stolen, snifte Winifred; Ik ben er
overtuigd! Jullie bent bang dat, nu ik
ouder word, de een of ander me zal her
kennen. Die verschrikkelijke man zei
immers dat Ik het evenbeeld van mijn
moeder ben en om die gelijkenis moet
ik uit het land weg. Jullie zijn bang, dat
is de zaak, maar Ik niet ,en daarom tart
ik jullie. Zelfs lady Carshaw vond, direct
toen ze mij zag, dat mijn gezicht haar
bekend voorkwani. Ik trek me niet zoo
veel van jullie aan en als u denkt dat
jullie praatjes me om den tuin kunnen
lelden, of mij voorgoed van Reginald
Verwijderd kunnen hnuden hebt u het
zoeklngen, waarvoor Prof. Venlng Mel-
nesz de reis medemaakte En bij de be
houden aankomst In Soerabaja heelt
alom een kreet geklonken van vreugde
maar van bewondering tevens.
Van deze zoo merkwaardige reis van
acht maanden is een precleuse film ge
maakt, die als een kostbaar document
voor de Kon. Ned. Marine zal blijven
bewaard.
Dat deze film tot stand kon, komen js
te danken aan het initiatief van den
luitenant ter zee 2e klasse M. 8. Wytema.
Als amateur-clneast had de heer Wyte-
ma reeds vele smalflmopnamen bij den
onderzeedlenst vervaardigd en toen hij
deze opnamen In den herfst van 1934 aan
den directeur van de Filmfabriek Poly- I boord, de rechterhand en plaatsvervan
ger van den commandant was, en In ver
band daarmede een groote verantwoor
delijkheid te dragen had. En als de
K XVin een haven binnenliep, en de be
manning het nauwe verblijf aan hoord
kon verlaten om op den wal de beenen