a
3
s-
„Di Mm Winst"
cocos
J. L. BRUNS GOUDA
W
w
enkele nieuw gebouwde woningen
VLOERZEILEN
Chevrolet Chassis 1936
J. de Jong's Autohandel
Leipzig en zijn Jaarbeurs.
De financiën van onze gemeenten.
W<U Ls die niewute HONIG'S KALFSSOEP
imxmAMi
Damrubriek.
m iri
Zuid-Afrika, een land, dat voor de Nederlandsche
emigratie verloren ging.
AFSLAG.
PRIMA BOERENBOTER
SilQLKSCHJE MELKHUIS,
CENT
Manchestèr
Jassen en
Broeken
LES INLÉERARBEID
D. DULLEMOND,
GANGMAKERS
Een fijn gebakje
Gebr. KAMPHUISEN N.V.
EEN ACTIEF AGENT-BODE
Prl|zen vanaf I I0®0.—
Fluwaalanslngai 59 Tal. 2824 Gouda
Gouda's beste Schoenreparatie-inrichting
Centrale Schoenmakerij Groenendaal 29
D.K.W. Automobielen
N. Noordegraaf
zal verrijzen op het Frederik Hendrikplein,
één van de mooiste pleinen in onze stad, be
trekkelijk dicht bij het woonhuis van Vogel.
Of het punt op dit plein uitgekozen mooi
is, kan pas iblyken als het monument er
staat. Heel hooge verwachtingen hebben wy
van de aesthetische uitwerking niet. Ook
hier is de gang van zaken by de voorberei
ding niet zonder moeilijkheden en strubbe
lingen geweest.
Het derde monument is voor de kunstschil
der Toorop. Ook hieromtrent heeft de pers
al voldoende voorgelicht. De meeningen loo-
pen zeer uitéén over de artistieke schoon
heid. Hier heeft de beeldkenner inderdaad
iets heel aparts gegeven, dat een oogenblik
een vreemden indruk maakt, maar het lijdt
geen twijfel of op den duur zal dit monu
ment velen bekoren. Hier is men het nu
weer niet eens over de plaats, waar het
neergezet zal worden. De groote tuin van
hét nieuwe museum zou voor talloos vele
monumenten plaats kunnen bieden 'en het
zou een belangrijk geheel kunnen zijn. Maar
het museum als achtergrond is moordend
voor ieder monument dat er geplaatst zou
worden. De gevels van dit monument „ram
melen" gelijk men het technisch noemt
al zoo hevig dat zy in ieder geval niet
als achtergrond geschikt zijn. Men heeft nu
Toorop geplaatst achter de gebouwen, in
een ietwat rustig hoekje, maar juist de hoek
waar zelden of nooit een wandelaar zal
komen.
Er komt nog by, dat het gehcele museum
in een „zak" staat, d.w.z. lager dan de om
ringende wegen, en het plekje voor Toorop
is juist een der diepe verzink-puttey. Heel
gelukkig is dit punt niet. Men heeft al een
andere plaats op het oog, schuin -tegenover
het Museum in een driehoekig plantsoentje.
We zullen nog even afwachten hoe het daar
voor den dag komt.
Met dat al hebben wy dus drie monumen
ten meer, drie bezienswaardigheden voor
onze stad, die niet overvuld is met derge
lijke „steenen" herinneringen. Sedert 1918
zyn er nog al eenige bijgekomen. Het is toen
begonnen met Jan de Wit, die nabij de Ge
vangenpoort zijn standplaats vond. Het mo
nument vooz Willem II op het Binnenhof is
vervangen door het ruiterstandbeeld, dat
minder gelukkig is geplaatst. Verder noe
men wy Cartesius, die in een schuurtje werd
ontdekt; dan volgen monumenten voor de
Morissen, voor Hoytema, Dresselhuys, Goe
man Borgesius en wy citeerén uit het
hoofd misschien nog eenige andere. Twee
verdwenen er, h»l. de fontein ter herinne
ring aan 1813 en de zuil voor Gevers Dey-
noo-t, die naar het oude grondgebied van
Loosduinen is teruggebracht waar het oor
spronkelijk stond. De man aan^wien dit ge
wijd is, heeft veel gedaan voor Loosduinen
en als herinnering was dit monument in dit
dorpje opgericht. By de grenswijziging komt
het onbedoeld in eigendom by den Haag.
Aangezien het nogal in den weg stond heeft
den Haag het naar één zijner pleinen over
gebracht. Later, toen heel Loosduinen bij
den Haag werd gevoegd, heeft men het
terug gegeven. Zoo hebben ook monumenten
hun lotgevallen.
Over het algemeen is er veel verschil van
opinie omtrent de schoonheid der diverse
monumenten. Men hinkt by het ontwerpen
wel eens te veel op twee gedachten: men wil
de persoon, zijn beeltnis naar voren brengen
of maar dikwijls tevens zijn arbeid.
En voor dit tweede gedeelte zoekt men een
symbolische voorstelling. Symboliek is ech
ter gevaarlijk, want zij boeit maar zelden
alle beschouwers. Er is dikwijls te veel „ge
zocht" in die symbolische voorstelling en
dat doet de nuchtere lieden altijd te koel
aan.
We houden nog wel figuren kunnen op
noemen, die naar onze meening in aanmer
king komen om hun nagedachtenis te eeren
met een monument, rui aar de tijden zyn er
niet naar om op de totstandkoming ook
maar in het minst te hopen. We doen het nu
maar met eenvoudige gedenksteenen in den
gevel. Jammer dat het gemeentemuseum
zich niet leent voor een entourage van mo
numenten. Een soort panthéon ware ter
plaatse ongetwijfeld mogelijk geweest en
zou het geheel nog belangrijker hebben ge
maakt.
HAGENAAR.
Het Duitsche bedrijfsleven.
De reserves teruggeloopen van 87 tot 41 millioen.
Toestand wordt ongunstiger.
Deze door het Centraal Bureau voor de
Statistiek bewerkte publicatie .bevat aller
eerst in een viertal tabeljpn de navolgende
a. de inkomsten, uitgaven, batige of na-
deelige sloten en schulden voor elk der be-
grootingshoofdstukken volgens de rekenin
gen over de jaren 1932 en 1983, alsmede vol
gens de begrootingen voor 1934 en 1985;
b. de opbrengst van elk der belastingen
voor de gemeenten boven 5000 inwoners over
het rekeningsjaar 1933 en de begrotings
jaren 1934 en 1985;
c. per gemeente de stortingen in het ge
meentefonds in den vorm van belastingen
en de uitkeeringen uit dit fonds over 1933-
1934;
d. het bedrag der schulden per gemeente
op 1 Januari 1935.
rekeningen over 1933 van 609 gemeenten
leverden een nadeelig slot op tot een totaal
bedrag van 47 millioen, terwijl van 465
gemeenten voor deze rekeningen het batig
slot in totaal slechts 3.3 millioen bedroeg.
Als gevolg van de door de gemeentebe
sturen getroffen maatregelen tot verlaging
der uitgaven en de sinds 1933 geldende re
geling der Rijksbijdragen in de werkloos
heidslasten is de finaneieele toestand over
1934 iets verbeterd. Over dit jaar leverden
de aldus gezuiverde rekenipgen van 845 ge
meenten een nadeelig slot op van in totaal
ƒ41 millioen en 585 gemeenten een voor-
deelig slot van in totaal 5 millioen.
Reserves.
De beschikbare reserves van alle gemeen
ten tezamen liepen terug van 87 millioen
Leipzig; Het oude Stadhuis.
Waar ter wereld men ook den naam Leip
zig noemt te Belgrado of te Bombay, fr,
Nieuw-Zeeland of Nicaragua over<?l zal
de persoon, waarmede men zich onderhoudt,
weten, dat dat de stad van de „Messe" is,
al weet zij verder ook niets af van de cultu-
reele en economische beteekenis van Leip
zig. Reedg meer dan zeven eeuwen lang is
deze stad innig verbonden met haar Jaar
beurs. Wie eens 'de „Me sse" heeft bijge
woond zal nimmer den indruk vergeten,
welke Leipzig in die dagen op hem heeft
gemaakt: De overvolle straten, het drukke
gaan en komen van tentoonstellers en in-
koopers, de klank van de meest verschillende
talen en de geweldige verscheidenheid der
waren van allerlei aard, welke hier worden
tentoongesteld.
Wanneer morgen, 1 Maart, de „Messe"
begint, dan worden de poorten van 24 Jaar
beurs-gebouwen in het centrum van de stad
en van 18 geweldige hallen op het tentoon
stellingsterrein in de nabijheid van het
monument van den Volkerenslag geopend.
Het aantal tentoonstellers bedraagt zoowat
8000. Het aantal bezoekers varieert gewoon
lijk van 160.000 tot 200a.000. De Herfst-
Messe is steeds iets kleiner van omvang,
daar de Technische Messe, in verband met
het fabricage-tempo van de industrie slechts
eenmaal per jaar kan worden gehouden. Het
aantal tentoonstellers in het najaar be
draagt gewoonlijk zoowat 5000 en het aan-
De in deze tabellen en in die der vroegere
publicaties voorkomende gegevens worden
in een uitvoerige inleiding nader bezien,
waarbij zooveel mogelijk de gegevens be
halve voor alle gemeenten tezamen ook af
zonderlijk werden opgenomen voor de ge
bruikelijke zeven groepen van gemeenten,
die verband houden met het aantal inwonerB
der gemeenten by de volkstelling op 31 De
cember 1930. e
Deze groepenindeeling maakt het moge
lijk over een aantal jaren vergelijkingen te
maken tusschen den financieelen toestand
der grootere en kleinere gemeenten.
Doordat verschillende nieuwe gegevens
ter beschikking kwamen, konden ditmaal
onder meer in deze inleiding voor de eerste
maal bijzonderheden worden opgenomen be
treffende:
a. de geldelijk wèl en niet rendabele ge
meente schulden
b. de gemeentelijke uitgaven voor werk
loosheid over 1933 en de wijze van dekking
dezer uitgaven;
c. het op 1 Januari 1935 ingestelde werk-
loosheidssubsidief onds
d. de wijzigingen aangebracht in de Fi
nancieele verhoudingswet 1929.
Een keus doende uit de in de inleiding
medegedeelde bijzonderheden zij vermeld,
dat de inkomsten van den gewonen dienst
voor alle gemeenten tezamen volgens de
primitieve begrootingen van 1928 tot 1935
zifn gestegen van ƒ580 millioen tot 752
millioen, de uitgaven van 580 millioen tot
755 millioen. Het -bedrag der schulden is
in hetzelfde tijdvak gestegen van ƒ2054
millioen tot 2529 millioen.
Batige en nadeelige sloten.
Dat de finaneieele toestand geleidelijk on
gunstiger is geworden, blijkt ökder meer
hieruit, dat de rekeningen over 1928 van
945 gemeenten nog een batig slot van den
gewonen dienst opleverden tot een totaal
bedrag van ƒ29 millioen, terwijl over 1933
dit nog slechts het getal was met 832 ge
ien tot een totaalbedrag van 16 rnil-
Il0In verband hiermede steeg het aantal ge
meenten met een nadeelig slot der rekening
van 133 over 1928 tot 238 over 1933 eh het
bedrag dier sloten van 2.5 millioen tot
millioen.
Het beeld wordt nog ongunstiger als men
rekeningen zuivert van enkele storende
elementen. De op deze wijze gezuiverde
op 31 December 1931 tot ƒ41 millioen op
31 December 1934.
Het bedrag der Rijks- en provinciale bij
dragen en -voorschotten wegens noodly-
dendheid steeg van 671.000.aan 16 ge
meenten over 1928 tot 5.3 millioen aan 93
gemeenten over 1933. Voor 1934, en 1935
is door het Ryk 2 millioen geraamd, welke
daling voor 1934 verband hoüdt met de om
standigheid, dat een aantal gemeenten het
bedrag der werkloosheidslasten, waarvoor
in de begrooting voor dit jaar geen dek
king gevonden werd, voorloopig konden uit-
stooten en voor 1935 met de in dit jaar in
werking getreden werkloosheidssubsidiewet.
Per hoofd der bevolking.
Van alle begrotingshoofdstukken leverde
dat van ondersteuning aan behooftigen en
werkioozen voor 1935 het hoogste nadeelige
slot op, voor alle gemeenten tezamen ge
middeld 12.13 per hoofd der bevolking.
Voor het hoofdstuk onderwys, kunsten en
wetenschappen beliep dit cijfer ƒ8.51, voor
het hoofdstuk openbare veiligheid (politie,
brandweer en openbare verlicntingj ƒ4.99
en vo. r het hoofdstuk "openbar1 merken
ƒ4.05. Het hoofdstuk Algemeen beheer gaf
een nadeelig slot van ƒ2.66 per hoofü der
bevolking, wanneer men de uitkeering uit
hft gemeentefonds, die ruim ƒ10.20 per
hoofd heiiep, buiten rekening houdt.
Onderwijs.
Het nadeelig slot van het by zonder ge
woon cn uitgebreid lager onderwijs werd
voor alle gemeenten tezamen over 1935 hoo-
ger geraamd dan het nadeelig slot van het
overeenkomstige openbaar onderwys. daar
entegen was het nadeelig slot van het open
baar vervolg-, buitengewoon- en voorberei
dend lager onderwys hooger dan van het
overeenkomstige bijzonder onderwys.
Werkloosheid.
In het totaalbedrag van ƒ94 millioen, dat
doo- 901 gemeenten over 1933 werd uitge-
gev:n aan werkloosheidslasten, werd door
het R|jk bijgedragen tot een bedrag van
ƒ71 millioen (75 zoodat 23 millioen
(25 door de gemeenten zelve werd ge
dekt. Van laatstgenoemd verhoudingscyfer
werd het laagste cijfer aangetroffen voor de
groep gemeenten van 20.00150.000 li'we
ners (20 en het hoogste cijfer voor de
groep gemeenten van minder dan 200f in
woners (80 99).
SPORT EN WEDSTRIJDEN.
Programma voor Zondag 1 Maart.
K. N. V. B.
AFDEELING I.
ie klasse: XerxesVSV.
óe klasse D: BodegravenZNC; Donar
Holland; APWCAmersf. Boys; Zeist
—Utrecht.
4e klasse G: Soest—WoerdenBrede-
rodes—Voorwaarts; Culemborg -EAC.
Res. 3e klasse Velox 3Baarn 2;
Elinckwijk 2Bodegraven 2; utrecht 2»
HVC 2.
AFDEELING II.
ie klasse: HFU—Excelsior; DFC—DWS
2e klasse A: Unitas—The Rising Hope;
Steeds Hooger—HW.
2e klasse B: DCLBEC* GoudaUV8.
3e klasse C: LFC—EDSGSVDDC.
4e klasse A: Rooden-burgAlpliiaT.O.
N.A.—V.C.S.T. D.V-S.WaddinxveenLeid
sche BoysL.D.W.S.
4e klasse B: de JagersArhipel; D.S.0
Oranje-Blauw; Moordrechtde Ooievaars.
4e klasse E: Zwervers'Haastrecht; Di
lettant-Gouderak; O.L.I.V.I.O.Lekker-
kerk; SchoonhovenC.K.C.
Res. 2e klasse A: oiympia 2—Alphen 2;
BMT 2HBS; HVV 2-VUC 2.
Res. 2e klasse C: Xerxes 3Excelsior 3;
Feijenoord 3Hermes-DVS 3
Res 3e klasse C: ONA 2—de Mus-
schen 2; RDM 2—Martinit 2; DCV 2—
Florissant 2.
AFDEELING IH.
ie klasse: Heracles—Ensch. Boys; ZAC
AGOVVGo AheadPEC; Enschedé—
8CH.
AFDEELING IV.
ie klasse: LONGABleijerhelde.
AFDEELING V
le klasse: Leeuwarden—SneekVelo-
cltasGVAV; Achilles—Be Quick.
G.V.B.
le klassie: Moercpelle 1Olympia 3, 2 u.;
Gouda 4Nieuwerkerk 1, 11 uur; Oudewa
ter 1O.N.A. 3, 2 uur.
2e klasse A: Waddinxveen 2Dilettant 2,
2 uur; Bosk. Boys 2-r-Moordrecht 2, 2.30 u.;
Nieuwveen 1Zwervers 2, 2 uur; Woerden
2G.S.V. 3, 2 uur.
2e klasse B; Haastrecht 2—Gouderak 3,
2 uur; Groeneweg 1—Groot-Ammers 1, 2 u.;
Olympöa 4—Dilettant 3, 11 uur; Lekkerkerk
2—O.NjA. 5, 2 uur; Schoonhoven 3'Stol
wijk 1, 12 uur.
tal bezoekers 80.000 a 120.000. Deze cijfers
bewyzen reeds voldoende hoe belangrijk de
Jaarbeurs van Leipzig is. Inderdaad: Alleen
een organisatie welke onmisbaar in het
economische leven is, kan zooveel menschen
in beweging zetten. Wanneer men deze cij
fers iets nauwkeuriger gadeslaat, krygt men
tevens ook een indruk van de internationa-
liteit van dit „Economische Olympia". Op
de Lente-Messe van verleden jaar werden
niet minder dan 22.000 bezoekers uit het
buitenland geteld. Zy vertegenwoordigden
72 verschillende staten! Het aantal tentoon
stellers uit het buitenland, in het bijzonder
uit het nabijgelegen Midden-Europa, stygt
voortdurend. Thans zijn zoowat 10 c/ van
de tentoonstellers firma's, welke haar zetel
buiten de grenzen van het Duitsche Rijk
hebben.
Op de Messe van Leipzig krijgt men aldus
een duidelijk overzicht van een zeer aanzien
lijk gedeelte van het Duitsche bedrijfsleven,
maar men krygt er tevens ook een indruk
van belangrijke takken der productie van
de gansche wereld. De Messe is de arena
van den concurrentiestrijd. Voor Duitschland
is zy echter tevens de toegangspoort tot de
afzetmarkten in de gansche wereld. De bui-
tenlandsche tentoonstellers te Leipzig trach
ten niet alleen inDuitschland zelf een af
zetgebied te vinden, maar aldaar ook den
toegang tot $e markten van de gansche
wereld te veroveren.
Leipzig is niet alleen de stad van de
Messe. Het is ook de stad van het bontwerk
3e klasse A: Bodegraven 3Nieuwveen 2,
12.30 uur; Waddinxveen 3—Gouda 5, 12 u.
3e klasse B: Nieuwkoop 2Zwervers 3, 2
uur; Nieuwerkerk 2—Groeneweg 2, 2 uur;
Gouda 6Moercapelle 2, 11 uur.
3e klasse C: Groot-Ammers 2Ammer&tol
2, 2 uur.
3e klasse D: Oudewater 3O.N.A. 6, 12
uur; G.S.V. 4Gouda 7, 11 uur; Bergam
bacht 2Ammerstol 3, 2 uur; Lekkerkerk
4—Schoonhoven 4, 11.30 uur.
3e klasse E: O.N.A. 7—WaddinxVfcen 4,
11 uur; Bosk. Boys 5Nieuwerkerk 3, 12
uur; Moercapelle 3Bodegraven 4, 12 uur;
Groeneweg 8—Nieuwveen 3, 12 uur.
Uiterste krachtsinspanning wordt van
alle ploegen gevergd.
Gouda en Olympia 2 doen beslis-
Het ls geen bijzonder groot, maar wel
een hoogst belangrijk inhaalprogramma
dat ons morgen te wachten staat Be
langrijk door het feit dat het er voor
Gouda - en olympia 2 om gaat of de
onderste plaats en het daaraan verhon
den gevaar van degradatie Inderdaad
het resultaat voor hen zal worden, want
mochten zij verliezen dan wordt de ach
terstand van alen aard dat de kans tot
inhalen vrijwel tot nul gereduceerd
wordt.
Gouda moet hét opnemen, tegen U.V S
een ploeg die sterker is als hun plaats
In de ranglijst zou doen vermoeden De
vorige week sloegen zij op vreemden
bodem O.D.B nog zoodat de rood-wltten
het ongetwijfeld zeer hard, te verant
woorden krijgen. Reden tot optimisme
ls er dan ook geenszins. Op het K.S.V.-
terreln krijgt D.D.C. nog wat in te ha
len. Gezien de goede gang van zaken bij
de groen-witten lijkt het ons dat twee
even sterke partijen den strijd aan zul-
len binden al durven wij voor de groen
witten wel een kleine zege in het voor
uitzicht te stellen. De kans om zich dan
nog boven O.N.A. te plaatsen bij het
einde der competitie zou hiermede ten
zeerste vergroot worden.
Wij wezen aan het begin van dit over
zicht alreeds op het groote belang dat
ook voor Olympia 2 op het spel stoat
Wanneer ook zij van Alphen 2 verliezen
lijkt het ons voor de rood-zwartenlen
verloren zaak. Vier punten achterstand
zou in hun huidige slechte vorm voor
hen niet meer in te halen zijn.
en van de boeken. Leipzig is vaak zyn tijd
ver vooruit geweest. De eerste spoorlijn
over een grooten afstand verbond in 1839
Dresden met Leipzig. Het station van Leip
zig is het grootste van Europa. Zyn opper
vlakte is zoo groot, dat alle troepen, welke
in 1818 te" Leipzig aan den Volkerenslag
hebben deelgenomen, aldaar zouden kunnen
worden opgesteldMet de oprichting van dit
station, hetwelk 135 millioen Mark heeft
gekost, werd in 1902 een begin gemaakt.
Dertien jaar later was het monumentale ge
bouw gereed. Een bezienswaardigheid is
voorts het 91 M. hooge monument van d 11
Volkerenslag, hetwelk in 1913 werd onthuld.
Te Leipzig heeft ook de „Duitsche Biblio
theek" haar gebouwen. Alle sedert 1913 in
de Duitsche taal verschenen boeken en ge
schriften worden hier bewaard. Voortdurend
moet het complex worden uitgebreid. Het
Rijksgerechtshof, het hoogste Hof van
Duitschland, heeft te Leipzig haar zetel. De
Augustplatz, in het,centrum der stad, is
het grootste plein van Europa. Een zesde
deel van de oppervlakte der stad bestaat uit
parken en plantsoenen. Leipzig, ten slotte,
is de stad van het „Gewandhaus", met zijn
vermaarde concerten!
In het muziekleven van Duitschland heeft
Leipzig ten allen tyde een belangrijke rol
gespeeld. Johann Sebastian Bach is hier van
1723 tot 1750 als „Kantor" verbonden ge
weest aan de „Thomaskirche". Het koor
van deze kerk is ook heden beroemd. Het
orkest van het „Gewandhaus" speelt sedert
1781 in dit gebouw. Het geeft eiken winter
22 concerten. Zyn wereldvermaardheid heeft
dit orkest te danken aan wijlen Nikisch en
voorts aan Busch, Pfitzner en in het bij
zonder Furtwangler. De Opera („Neues
Theater") en de Schouwburg („Altes Thea
ter") behooren tot de besten van Duitsch
land. Het in 1843 opgerichte Conservato
rium heeft het, dank zy Robert Schumann,
tot hoogen roem gebracht. Gïieg is leerling
van deze muziekschool geweest. Het eerste
Duitsche muziektijdschrift is reeds in de
XVIIIde eeuw te Leipzig verschenen en wat
deze stad vooral bekend heeft gemaakt in-
de geschiedenis der muziek: Hier werd Ri
chard Wagner geboren.
De Universiteit van Leipzig is de oudste
Duitsche universiteit ten noorden van den
Main en na die van Heidelberg ook de oud
ste Universiteit van Duitschland. Zij werd
in 1409 opgericht door Duitsche geleerden,
die Praag hadden verlaten, wegens het al
daar steeds sterker wordende Tsjechische
nationalisme. In 1519 heeft Luther hier zijn
beroemd dispuut met Eek gehouden op de
Pleissenburg; daar, waar zich thans het
nieuwe Stadhuis verheft. In 1687 verscheen
Thomasius hier in bont gewaad met degen,
in plaats van in talaar, en kondigde aan,
dat hy, als eerste, zijn college niet meer in
het Latijn, maar in het Duitsch zou geven.
Leibniz werd te Leipzig geboren. Lessing
en Klopstock hebben hier geleefd. Van 1765
tot 1768 heeft de jonge Goethe hier gestu
deerd. „Auerbaehs Keiler", het nog heden
bestaande lokaal, heeft hy later *in zyn
„Faust" vereeuwigd. In de voorstad Gohlis
heeft Schiller twintig jaar later zyn „Lied
an die Freude" gedicht. Ook Jean Paul,
Kleist en Körner hebben te Leipzig geleefd
Zoo is Leipzig ten allen tijde geweest
een centrum van handel en cultuur. De be
zoekers van de aanstaande Jaarbeurs zullen
er zich van kunnen overtuigen, dat Leipzig
dit ook heden nog in elk opzicht is.
Het vooruitzicht dat het kampioen
schap gevaar loopt bij een e.v. nederlaag
zal de ü.N.A.-reserves vermoedelijk wel
tot dubbele inspanning Inspireeren, het
welk tegen de lastige reserves van de
Musschen wel degelijk noodig ls. Evenals
alle andere ploegen zij ook hen een
„good luck" toegewenscht.
Onder redactie van de Damclub „Gouda"
Secretaris: Lange Tiendeweg 6. Lokaal
der club: Markt 49.
Probleem No. 1003.
Zwart schijven op: 7/10, 17/26.
Wit schijven op: 31/36, 38, 39, 42, 4
48/60.
Probleem No. 1004.
Zwart schijven op: 6, 10, 12, 18, IV, 20,
28, S0, 33, 35, 39.
Wit schijven op: 11, 22, 27, 32, 40/42, 44>
45, 49, 50.
Oplossing van Probleem No. 999.
Wit speelt: 3934, 3832, 32 14.
Oplossing van Probleem No. 1000.
Wit speelt: 28-22, 22—17, 34-30,
42 24, 46 20, 46—40.
De Engelschen hebben aan den voor Nederlanders gunstigen toestand
een einde gemaakt.
(Van onzen V.P.B.-correspondent)
POTCHEFSTROOM, Febr. 1936.
In dezen tijd van groote werkloosheid
ziet menig Nederlander, intellectueel of 1
arbeider, uit naar een betrekking in het
buitenland. Velen laten daarbij het oog
vallen op Zuid-Alrika, dat immers Ne- j
derlandsch taalgebied is en een enorme
betrekkelijk dun bevolkte oppervlakte j
bezit. Dat de Nederlandsche emigrant
ook hier echter weinig kans heeft, zet l
onze bijzondere V.P.B.-correspondent te
Potchefstroom in een aantal artikelen,
waarvan het onderstaande het eerste is,
uiteen.
Ik weet waarlijk niet, wat een Neder
lander ln het land van goud en honger,
diamanten, armoede en micliepap zou
kunnen aanvangen. Wil m^n hier sla
gen, dan moet men een familielid in het
kabinet, parlement of een van de pro
vinciale raden hebben en een zak vol
geld Heeft men dat, dan kan men ge
rust komen. Maar met geleerdheid, be
kwaamheid en werklust alleen verkrijgt
men hier niets. Nederlandsche onderne
mingen bestaan hier niet meer. De Ne
derlandsche spoorweg ls door .de Engel
schen in l'J02 .geannexeerd en daar
na zijn de Nederlandsche handelsonder
nemingen, na nog eenige jaren om hun
bestaan gevochten te hebben, de een na
de ander geliquideerd 'en verdwenen.
In den gouvernementsdienst,, waai"
vroeger fo pet. van de werkkrachten Ne
derlanders waren, worden geen vreem
delingen meer toegelaten. Hier staan de
poorten alleen open voor Engelschen en
Afrikaners. Het eenige departement waar
voor een Nederlander nog een kans be
staat, is het Departement van Onder
wijs. Dat is een provinvlaal departement
De Kaap, Natal, de Oranje Vrijstaat en
Transvaal bezitten leder zoo'p afzon
derlijk ministerie, hetwelk niet onder de
Unle-regeerlng resorteert. Bij het De
partement van Onderwijs in Transvaal
neemt men Nederlanders of andere bui
tenlanders, met of zonder examen in tij-
delijken diénst als onderwijzer. Dit spruit
alleen voort uit het feit, dat men hier
geen enkelen liefhebber voor een derge
lijke betrekking in het noorden van het
xand kan vinden.
Voor een betrekking ais onderwijzer
moet men zijn sollicitatie richten aan
het Departement van Onderwijs te Pre
toria. De sollicitant ontvangt dan be
richt, dat hij op eigen risico en eigen
kosten aanzoek om een post kan doen
bij de verschillende schoolraden, waar
van ieder district er een heeft. Doch
men belooft hem niets. Als hij geen an
dere benoeming wil hebben dan in een
stad oi dorp, blijft hij op de nominatie-
lijst van de verschillende schoolraden
staan tot de ouderdom een eind aan zijn
leven maakt tenzij hij een bloedver
want in zoo'n schoolraad heeft, die kans
ziet hem No. 1 op de aanbeveling voor
het Departement van Onderwijs te
plaatsen
Naar de wildernis.
Practisch komt het er dus op neer, dat
de eenige kans voor een Nederlandsche
werkzoekende hierin bestaat, dat hij een
benoeming aanvaardt ver van een dorp
of stad in de wildernis (boschveid zegi
men hier) in het noorden van het land
(Waterberg, Zoutpansberg, of langs de
Llmpoporivier). Daar zijn altljcj vaca
tures door dood, wegloopen, bedanken,
enz. Het gevolg is, dat het departement
iederen sölilcltont aaanneemt, om het
even of hij nu examen als onderwijzer
heelt gedaan of niet. De aanstelling, die
mén krijgt is echter slechts tijdelijk. Om
een1 vaste aanstelling te krijgen moet
men aan de volgende voorwaarden vol
doen:
ls de tijdelijke onderwijzer vreemde
ling, dan moet hij zich binnen twee ja
ren na zijn aanstelling laten neutrali
seeren. Bovendien moet men, indien men
geen onderwijzers-examen gedaan neeit,
binnen twee jaren een dergelijk examen
doen. ls men door examen gekomen,
zelfonderricht ls de èenige wijze om er
zich voor te bekwamen, dan krygt men
een vaste aanstelling, maar biyit waar
men is. t^.agt men niet, dan blytt men
in tydeiyken dienst totdat er iemand
gevonden is, die het examen met goed
gevolg heelt aigelegd.
üm een tydeujke aanstelling te krygen
moet de sollicitant tweetalig zyn,
d.w.z. hy moet in Airikaansch en En-
gelsch even goed of slecht zyn. Voor een
Nederlander is het niet moeilyk spoedig
in het Airikaansch thuis te geraken.
Eind-examen H.B.S. met vyijarige cur
sus wordt aangenomen voldoende te zyn
om binnen reüelyken tyd van iemand
een eerste klas onderwijzer te maken.
Een iste klas ohderwyzer in Z.-A. is zoo
ongeveer, wat* men in Nederlander een
huiponderwyzer noemt. De hoogst ge
gradueerde onderwyzer is hier de onder
wijzer 3de klas, die ongeveer geiyk staao
met een leeraar aan een middelbare
school in Nederland. Promoties van de
ïste naar de 2de en van ae 2de naar de
vxie klasse kan men slechts door exa
mens bereiken. Het salaris van een on
derwyzer 1ste klas is gemiddeld 26U pond
per jaar, van een onderwyzer 2e klas 4U0
pond £er jaar en van een onderwijzer
-xie klas 6bo pond per jaar. Aan het exa
men voor onderwyzer derde klas mag
men niet deelnemen, indien men geen
universitairen graad bezit. Tot einde 1936
kan men echter trachten door eigen stu
die een graad aan een universiteit te
behalen. Na December 1936 zalmen ech
ter niet meer aan een universiteits
examen mogen deelnemen, indien men
niet werkeiyk een universiteit bezocht
heeft Een onderwijzer, die op het oogen
blik in dienst wordt genomen en niet
vóón eind December van dit Jaar zyn
graad haalt, is dus voor altijd uitgeslo
ten aan het examen voor derde klas on-
edrwijzer deel te nemen.
Het gevolg is, dat men dan in de 2de
klasse net topuunt bereikt heeft en hier
op «biyft staan totdat men den pensioen
gerechtigden leeftyd (65 jaren heeft be
reikt.
(Nadruk verboden).
ADVERTENTIëN.
HEDEN VERKRIJGBAAR
voor 80 CENT per pond.
PRINS HENDRIKSTRAAT 22.
GEVULDE EN PLATTE BEURZEN.
GEZONDE AUTARKIE.
We zeiden reeds eerder, dat we by aan
schaffing van een WESTMINSTER-SUPER
van ƒ190.— Uw oude installatie inruilen
voor ƒ50.— en by een Super van ƒ140.—
voor 40.— inruilen.
Deze inruil bedragen zyn feitelijk veel te
hoog, want een toestel, dat Uzelf niet meer
voldoet, kan ook een ander niet bevredigen.
Evenwel er is een voorname factor by
dezen inruil in 't spel en die is deze: we
krygen geld in handen, rede waarom we van
onzen toestelprys wat laten vallen.
Dit laatste is weer mogelijk omdat we te
Gouda geen agent, geen tusschenpersoon,
geen depothouder hebben.
Wy doen dit alleen by inruil en iemand,
die een GEVULDE beurs heeft kan dus met
zyn geld ook wat verdienen.
Deze inruil heeft echter nog een tweede
goede zyde.
Menschen met PLATTE beurzen (en die
zijn tegenwoordig in de meerderheid) heb
ben ook graag radio.
Ze hebben toch al zoo weinig van 't goede
dezer aard' dat by hun eemradiotoestel dub
bel welkom is, die we hun dan ook van harte
gunnen. Men moet maar van een klein
inkomentje moeten rondkomen en 's avonds
maar tegen elkaar aan zitten kijken, terwijl
by buurman de radio speelt, die de zinnen
wat kan verzetten.
Welnu, voor die menschen zyn de ver
plichtingen op nieuwe toestellen te zwaar.
Voor dezulken zijn de gebruikte toestellen
een uitkomst.
„Wilt U dan die afdankertjes op die ma
nier loozen?" hoor ik U al zeggen
Ja zeker, dat willen we, maar versta ons
goed, die afdankertjes, als U ze zoo noemen
wilt, worden geheel gereviseerd, verbeterd,
soms geheel omgebouwd, gemoderniseerd,
opnieuw gemonteerd enz. en dan zijn het
geen afdankertjes meer. En als WEST
MINSTER-RADIO er dan een jaar garantie
op geeft, zeg .mij, is het dan vo8r elkaar of
niet?
Zoo staan wij du» liBSchen de geruide en
de platte beurzen in.
Een gezonde autarkie als Gouwenaars
Gouwenaars helpen. Uit zelfbehoud vormen
wij in Gouda een eenheid. Weg Rotterdam,
Den Haag, Utrecht, wy helpen elkaar.
Een OPROEP aan de bezitters der GE
VULDE beurzen om bij ons in te ruilen.
Een MEDEDEELJNG aan de dragers van
de PLATTE beurzen dat we voor hen wel
wat hebben klaar staan. Wy worden het met
U, als U eerlijk en oprecht zyt, ondanks Uw
platte beurs, wel eens.
Gezonde autarkie zij ieders leuze.
„WESTMINSTER-RADIO".
Voor
K. Tiendeweg 22
Gouda
OOK DAT IS WAAR,
GEACHTE LEZERS,
als er gesproken wordt van Superinductie,
is dat hoogste inductie en Super selectief is
hoogst selectief.
Doch heeft U opgelet dat SUPER
staat vóór deze woorden, omdat de aan
duiding Super achter een naam of fabrikaat
aanduidt Super heterodyne en gebruikt als
een afkorting daarvan.
Dit weet elk Radio-vakman, en zal dit dan
ook alleen zóó gebruiken, niet alleen in het
buitenland, doch ook in Holland, omdat dit
woord overgenomen is van de Amerikaan-
sche Radio-vakmenschen, en nu eenmaal
gebruiksrecht gekregen heeft in het Radio-
vak.
Geheimen hebben wtf niet, en deze zyn
er ook niet in de Radiotechniek als vak, en
worden alleen maar naar voren gebracht
door die gewichtig willen doen en daardoor
hun publiek onder de suggestie brengen van
hun bekwaamheden.
Wat prijscalculatie betreft, bekijkt U in
de zaken waar Megatron bouwdoos Radio
materiaal verkrijgbaar is, wat dit kost, ver
der zeggen wy niets hierover.
Nu de bassen, dat is by een ver doorge
voerde Hoogfrequent bandfilterafstemming
geen kunst, deze komen dan vanzelf, ten
minste het geluid heeft dan zooiets weg
vanuit een kist te komen en dat noemt ifien
dan bassen.
Doch deze bezwaren zijn weg wanneer U
de MINERVA-SUPER APPARATEN hoort.
Zulke kwaliteit Radioweergave hoort U zel-
Daarom heeft ook elke muziekliefhebber
een Minerva-Super Radio-apparaat en
krijgt volle waar voor zijn geld.
RADIO TECHNISCH BUREAU
JOH. BEIJ,
Depot Minerva-Radio Service
Gouda Blauwst ragt 12 Tel. 2254.
Vergeet dit vooral niet, wij repareeren elk
Radio-apparaat, en zijn het best ingerichte
Radio-reparatieadres. Verder beschikken wij
over een lampen meetapparaat, waarmee
wij van de oudste tot de nieuwste Radio
lamoen kunnen meten. Dus, geen onnoodige
la-mpenonkosten.
voor diploma en liefhebberij geeft
GOEJANVERWELLEDIJK 55.
bUjf lang versch
7 CENT PER STUK.
TELEFOON 2754 - GOUDA.
Een bekende en sedert jaren goed gevestigde MAATSCHAPPIJ VAN
LEVENSVERZEKERING vraagt voor GOUDA
om na gebleken geschiktheid en activiteit een bestaand agentschap over
te nemen.
Brieven met opgave van leeftijd en referentiën onder No. 650 Bureau
Goudsche Courant, Markt 31, Gouda.
TE HUUR:
op het voormalige O.N.A.-terrein, huurprijs 5.75 en 5.50 per week.
Te bevragen bij G. J. v. WINGERDEN, Ridder van Catsweg 3 ©n bij
G. v. tl. HORST, Turfmarkt 42.
EN
Komt thans keuze maken uit onze NIEUWE COLLECTIES
COCOSLOOPERS, MATTEN en VLOERZEILEN.
U zult verrast zijn over de fraaie dessins en frissehe kleur
combinaties.
COCOSLOOPERS
45 c.M. breed, nieuwe Streep- na
COCOSLOOPERS
70 c.M. breed, bijzónder sterke «q
COCOSI.OOPERS
50 c.M. breed, prima kwaliteit, a j-
groote verscheidenheid 55
COCOSLOOPERS
9§ c.M. breed. Maoie breede jq
COCOSLOOPERS
70 c.M. brqpd, frissehe kleur- q
combinaties 59 0*t
COCOSLOOPERS
100 c.M. breed. Extra stevig er-
gevlochten 98 nO
COCOS LOOPERS, tevens geschikt voor Cocos Tapijt
120 c.M. breed 140 c.M. breed 160 c.M. breed 200 c.M. breed
100 ct. 115 ct. 155 ct. 175 ct.
JAPANMATJES
groote sorteering 34, 24 19
VERTO- en SICO TAPIJT
100 c.M. breed. Stevig touw-
weefsel, in diverse tinten IQC
CORRIDOR MATTEN
frissehe kleuren, stevig ge--- qq
vlochten 120 uö
RUIG GESCHOREN MATTEN
bijzonder stevige deurmat 59 4-5
VLOERBEDEKKING
fraaie kleurstellingen
183 c.M. breed35
200 c.M. breed39 31
VLOERZEIL kwal. Krommenie
prachtige kleurcombinaties q q
183 c.M. breed
200 c.M. breed >05
BEZOEKT ONZE GEHEEL GEMODERNISEERDE TAPIJT-
AFDEELING 1ste ETAGE.
VRIJ ENTREE.
piesteeren MEER dan welke andere in hun en veel hooger prijsklasse.
HOOGSTE WAARDE voor wat zij kosten.
Vraagt ^lichtingen en demonstratie bij de
OFFICIAL
DEALER voor Gouda en Omstreken.
is de
Daar worden Uw sehoenen VAKKUNDIG en voor
UITERST LAGE PRIJZEN gerepareerd.
Voor werkioozen en tewerk gestelden repareeren wij tijdelijk, alleen
op vertoon van stempelkaart of ander bewijs
Heerenzolen en hakken 95 cent Dameszolen en hakken 7o cent.
Kinderwerk naar grootte.
Gewone prijzen zijn: Heerenzolen en hakken 1.20, Dameszolen en
hakken 1*
DE WAGEN VOOR ECONOMISCH GEBRUIK.
DOOR NIETS TE VERGELIJKEN IN HET ZUINIGE GEBRUIK,
GOEDKOOPST IN ONDERHOUD EN T LAAGSTE
IN WEGENBELASTING.
Alle «oordelen daar juist de zakenman in de tegenwoordige tijd
,,r op letten moet.
Vraagt demonstratie en inlichtingen bij den
AGENT VOOR GOUDA EN OMSTREKEN
KLEIWEG 12 TELEFOON 3018.