a 3 s- „Di Mm Winst" cocos J. L. BRUNS GOUDA W w enkele nieuw gebouwde woningen VLOERZEILEN Chevrolet Chassis 1936 J. de Jong's Autohandel Leipzig en zijn Jaarbeurs. De financiën van onze gemeenten. W<U Ls die niewute HONIG'S KALFSSOEP imxmAMi Damrubriek. m iri Zuid-Afrika, een land, dat voor de Nederlandsche emigratie verloren ging. AFSLAG. PRIMA BOERENBOTER SilQLKSCHJE MELKHUIS, CENT Manchestèr Jassen en Broeken LES INLÉERARBEID D. DULLEMOND, GANGMAKERS Een fijn gebakje Gebr. KAMPHUISEN N.V. EEN ACTIEF AGENT-BODE Prl|zen vanaf I I0®0.— Fluwaalanslngai 59 Tal. 2824 Gouda Gouda's beste Schoenreparatie-inrichting Centrale Schoenmakerij Groenendaal 29 D.K.W. Automobielen N. Noordegraaf zal verrijzen op het Frederik Hendrikplein, één van de mooiste pleinen in onze stad, be trekkelijk dicht bij het woonhuis van Vogel. Of het punt op dit plein uitgekozen mooi is, kan pas iblyken als het monument er staat. Heel hooge verwachtingen hebben wy van de aesthetische uitwerking niet. Ook hier is de gang van zaken by de voorberei ding niet zonder moeilijkheden en strubbe lingen geweest. Het derde monument is voor de kunstschil der Toorop. Ook hieromtrent heeft de pers al voldoende voorgelicht. De meeningen loo- pen zeer uitéén over de artistieke schoon heid. Hier heeft de beeldkenner inderdaad iets heel aparts gegeven, dat een oogenblik een vreemden indruk maakt, maar het lijdt geen twijfel of op den duur zal dit monu ment velen bekoren. Hier is men het nu weer niet eens over de plaats, waar het neergezet zal worden. De groote tuin van hét nieuwe museum zou voor talloos vele monumenten plaats kunnen bieden 'en het zou een belangrijk geheel kunnen zijn. Maar het museum als achtergrond is moordend voor ieder monument dat er geplaatst zou worden. De gevels van dit monument „ram melen" gelijk men het technisch noemt al zoo hevig dat zy in ieder geval niet als achtergrond geschikt zijn. Men heeft nu Toorop geplaatst achter de gebouwen, in een ietwat rustig hoekje, maar juist de hoek waar zelden of nooit een wandelaar zal komen. Er komt nog by, dat het gehcele museum in een „zak" staat, d.w.z. lager dan de om ringende wegen, en het plekje voor Toorop is juist een der diepe verzink-puttey. Heel gelukkig is dit punt niet. Men heeft al een andere plaats op het oog, schuin -tegenover het Museum in een driehoekig plantsoentje. We zullen nog even afwachten hoe het daar voor den dag komt. Met dat al hebben wy dus drie monumen ten meer, drie bezienswaardigheden voor onze stad, die niet overvuld is met derge lijke „steenen" herinneringen. Sedert 1918 zyn er nog al eenige bijgekomen. Het is toen begonnen met Jan de Wit, die nabij de Ge vangenpoort zijn standplaats vond. Het mo nument vooz Willem II op het Binnenhof is vervangen door het ruiterstandbeeld, dat minder gelukkig is geplaatst. Verder noe men wy Cartesius, die in een schuurtje werd ontdekt; dan volgen monumenten voor de Morissen, voor Hoytema, Dresselhuys, Goe man Borgesius en wy citeerén uit het hoofd misschien nog eenige andere. Twee verdwenen er, h»l. de fontein ter herinne ring aan 1813 en de zuil voor Gevers Dey- noo-t, die naar het oude grondgebied van Loosduinen is teruggebracht waar het oor spronkelijk stond. De man aan^wien dit ge wijd is, heeft veel gedaan voor Loosduinen en als herinnering was dit monument in dit dorpje opgericht. By de grenswijziging komt het onbedoeld in eigendom by den Haag. Aangezien het nogal in den weg stond heeft den Haag het naar één zijner pleinen over gebracht. Later, toen heel Loosduinen bij den Haag werd gevoegd, heeft men het terug gegeven. Zoo hebben ook monumenten hun lotgevallen. Over het algemeen is er veel verschil van opinie omtrent de schoonheid der diverse monumenten. Men hinkt by het ontwerpen wel eens te veel op twee gedachten: men wil de persoon, zijn beeltnis naar voren brengen of maar dikwijls tevens zijn arbeid. En voor dit tweede gedeelte zoekt men een symbolische voorstelling. Symboliek is ech ter gevaarlijk, want zij boeit maar zelden alle beschouwers. Er is dikwijls te veel „ge zocht" in die symbolische voorstelling en dat doet de nuchtere lieden altijd te koel aan. We houden nog wel figuren kunnen op noemen, die naar onze meening in aanmer king komen om hun nagedachtenis te eeren met een monument, rui aar de tijden zyn er niet naar om op de totstandkoming ook maar in het minst te hopen. We doen het nu maar met eenvoudige gedenksteenen in den gevel. Jammer dat het gemeentemuseum zich niet leent voor een entourage van mo numenten. Een soort panthéon ware ter plaatse ongetwijfeld mogelijk geweest en zou het geheel nog belangrijker hebben ge maakt. HAGENAAR. Het Duitsche bedrijfsleven. De reserves teruggeloopen van 87 tot 41 millioen. Toestand wordt ongunstiger. Deze door het Centraal Bureau voor de Statistiek bewerkte publicatie .bevat aller eerst in een viertal tabeljpn de navolgende a. de inkomsten, uitgaven, batige of na- deelige sloten en schulden voor elk der be- grootingshoofdstukken volgens de rekenin gen over de jaren 1932 en 1983, alsmede vol gens de begrootingen voor 1934 en 1985; b. de opbrengst van elk der belastingen voor de gemeenten boven 5000 inwoners over het rekeningsjaar 1933 en de begrotings jaren 1934 en 1985; c. per gemeente de stortingen in het ge meentefonds in den vorm van belastingen en de uitkeeringen uit dit fonds over 1933- 1934; d. het bedrag der schulden per gemeente op 1 Januari 1935. rekeningen over 1933 van 609 gemeenten leverden een nadeelig slot op tot een totaal bedrag van 47 millioen, terwijl van 465 gemeenten voor deze rekeningen het batig slot in totaal slechts 3.3 millioen bedroeg. Als gevolg van de door de gemeentebe sturen getroffen maatregelen tot verlaging der uitgaven en de sinds 1933 geldende re geling der Rijksbijdragen in de werkloos heidslasten is de finaneieele toestand over 1934 iets verbeterd. Over dit jaar leverden de aldus gezuiverde rekenipgen van 845 ge meenten een nadeelig slot op van in totaal ƒ41 millioen en 585 gemeenten een voor- deelig slot van in totaal 5 millioen. Reserves. De beschikbare reserves van alle gemeen ten tezamen liepen terug van 87 millioen Leipzig; Het oude Stadhuis. Waar ter wereld men ook den naam Leip zig noemt te Belgrado of te Bombay, fr, Nieuw-Zeeland of Nicaragua over<?l zal de persoon, waarmede men zich onderhoudt, weten, dat dat de stad van de „Messe" is, al weet zij verder ook niets af van de cultu- reele en economische beteekenis van Leip zig. Reedg meer dan zeven eeuwen lang is deze stad innig verbonden met haar Jaar beurs. Wie eens 'de „Me sse" heeft bijge woond zal nimmer den indruk vergeten, welke Leipzig in die dagen op hem heeft gemaakt: De overvolle straten, het drukke gaan en komen van tentoonstellers en in- koopers, de klank van de meest verschillende talen en de geweldige verscheidenheid der waren van allerlei aard, welke hier worden tentoongesteld. Wanneer morgen, 1 Maart, de „Messe" begint, dan worden de poorten van 24 Jaar beurs-gebouwen in het centrum van de stad en van 18 geweldige hallen op het tentoon stellingsterrein in de nabijheid van het monument van den Volkerenslag geopend. Het aantal tentoonstellers bedraagt zoowat 8000. Het aantal bezoekers varieert gewoon lijk van 160.000 tot 200a.000. De Herfst- Messe is steeds iets kleiner van omvang, daar de Technische Messe, in verband met het fabricage-tempo van de industrie slechts eenmaal per jaar kan worden gehouden. Het aantal tentoonstellers in het najaar be draagt gewoonlijk zoowat 5000 en het aan- De in deze tabellen en in die der vroegere publicaties voorkomende gegevens worden in een uitvoerige inleiding nader bezien, waarbij zooveel mogelijk de gegevens be halve voor alle gemeenten tezamen ook af zonderlijk werden opgenomen voor de ge bruikelijke zeven groepen van gemeenten, die verband houden met het aantal inwonerB der gemeenten by de volkstelling op 31 De cember 1930. e Deze groepenindeeling maakt het moge lijk over een aantal jaren vergelijkingen te maken tusschen den financieelen toestand der grootere en kleinere gemeenten. Doordat verschillende nieuwe gegevens ter beschikking kwamen, konden ditmaal onder meer in deze inleiding voor de eerste maal bijzonderheden worden opgenomen be treffende: a. de geldelijk wèl en niet rendabele ge meente schulden b. de gemeentelijke uitgaven voor werk loosheid over 1933 en de wijze van dekking dezer uitgaven; c. het op 1 Januari 1935 ingestelde werk- loosheidssubsidief onds d. de wijzigingen aangebracht in de Fi nancieele verhoudingswet 1929. Een keus doende uit de in de inleiding medegedeelde bijzonderheden zij vermeld, dat de inkomsten van den gewonen dienst voor alle gemeenten tezamen volgens de primitieve begrootingen van 1928 tot 1935 zifn gestegen van ƒ580 millioen tot 752 millioen, de uitgaven van 580 millioen tot 755 millioen. Het -bedrag der schulden is in hetzelfde tijdvak gestegen van ƒ2054 millioen tot 2529 millioen. Batige en nadeelige sloten. Dat de finaneieele toestand geleidelijk on gunstiger is geworden, blijkt ökder meer hieruit, dat de rekeningen over 1928 van 945 gemeenten nog een batig slot van den gewonen dienst opleverden tot een totaal bedrag van ƒ29 millioen, terwijl over 1933 dit nog slechts het getal was met 832 ge ien tot een totaalbedrag van 16 rnil- Il0In verband hiermede steeg het aantal ge meenten met een nadeelig slot der rekening van 133 over 1928 tot 238 over 1933 eh het bedrag dier sloten van 2.5 millioen tot millioen. Het beeld wordt nog ongunstiger als men rekeningen zuivert van enkele storende elementen. De op deze wijze gezuiverde op 31 December 1931 tot ƒ41 millioen op 31 December 1934. Het bedrag der Rijks- en provinciale bij dragen en -voorschotten wegens noodly- dendheid steeg van 671.000.aan 16 ge meenten over 1928 tot 5.3 millioen aan 93 gemeenten over 1933. Voor 1934, en 1935 is door het Ryk 2 millioen geraamd, welke daling voor 1934 verband hoüdt met de om standigheid, dat een aantal gemeenten het bedrag der werkloosheidslasten, waarvoor in de begrooting voor dit jaar geen dek king gevonden werd, voorloopig konden uit- stooten en voor 1935 met de in dit jaar in werking getreden werkloosheidssubsidiewet. Per hoofd der bevolking. Van alle begrotingshoofdstukken leverde dat van ondersteuning aan behooftigen en werkioozen voor 1935 het hoogste nadeelige slot op, voor alle gemeenten tezamen ge middeld 12.13 per hoofd der bevolking. Voor het hoofdstuk onderwys, kunsten en wetenschappen beliep dit cijfer ƒ8.51, voor het hoofdstuk openbare veiligheid (politie, brandweer en openbare verlicntingj ƒ4.99 en vo. r het hoofdstuk "openbar1 merken ƒ4.05. Het hoofdstuk Algemeen beheer gaf een nadeelig slot van ƒ2.66 per hoofü der bevolking, wanneer men de uitkeering uit hft gemeentefonds, die ruim ƒ10.20 per hoofd heiiep, buiten rekening houdt. Onderwijs. Het nadeelig slot van het by zonder ge woon cn uitgebreid lager onderwijs werd voor alle gemeenten tezamen over 1935 hoo- ger geraamd dan het nadeelig slot van het overeenkomstige openbaar onderwys. daar entegen was het nadeelig slot van het open baar vervolg-, buitengewoon- en voorberei dend lager onderwys hooger dan van het overeenkomstige bijzonder onderwys. Werkloosheid. In het totaalbedrag van ƒ94 millioen, dat doo- 901 gemeenten over 1933 werd uitge- gev:n aan werkloosheidslasten, werd door het R|jk bijgedragen tot een bedrag van ƒ71 millioen (75 zoodat 23 millioen (25 door de gemeenten zelve werd ge dekt. Van laatstgenoemd verhoudingscyfer werd het laagste cijfer aangetroffen voor de groep gemeenten van 20.00150.000 li'we ners (20 en het hoogste cijfer voor de groep gemeenten van minder dan 200f in woners (80 99). SPORT EN WEDSTRIJDEN. Programma voor Zondag 1 Maart. K. N. V. B. AFDEELING I. ie klasse: XerxesVSV. óe klasse D: BodegravenZNC; Donar Holland; APWCAmersf. Boys; Zeist —Utrecht. 4e klasse G: Soest—WoerdenBrede- rodes—Voorwaarts; Culemborg -EAC. Res. 3e klasse Velox 3Baarn 2; Elinckwijk 2Bodegraven 2; utrecht 2» HVC 2. AFDEELING II. ie klasse: HFU—Excelsior; DFC—DWS 2e klasse A: Unitas—The Rising Hope; Steeds Hooger—HW. 2e klasse B: DCLBEC* GoudaUV8. 3e klasse C: LFC—EDSGSVDDC. 4e klasse A: Rooden-burgAlpliiaT.O. N.A.—V.C.S.T. D.V-S.WaddinxveenLeid sche BoysL.D.W.S. 4e klasse B: de JagersArhipel; D.S.0 Oranje-Blauw; Moordrechtde Ooievaars. 4e klasse E: Zwervers'Haastrecht; Di lettant-Gouderak; O.L.I.V.I.O.Lekker- kerk; SchoonhovenC.K.C. Res. 2e klasse A: oiympia 2—Alphen 2; BMT 2HBS; HVV 2-VUC 2. Res. 2e klasse C: Xerxes 3Excelsior 3; Feijenoord 3Hermes-DVS 3 Res 3e klasse C: ONA 2—de Mus- schen 2; RDM 2—Martinit 2; DCV 2— Florissant 2. AFDEELING IH. ie klasse: Heracles—Ensch. Boys; ZAC AGOVVGo AheadPEC; Enschedé— 8CH. AFDEELING IV. ie klasse: LONGABleijerhelde. AFDEELING V le klasse: Leeuwarden—SneekVelo- cltasGVAV; Achilles—Be Quick. G.V.B. le klassie: Moercpelle 1Olympia 3, 2 u.; Gouda 4Nieuwerkerk 1, 11 uur; Oudewa ter 1O.N.A. 3, 2 uur. 2e klasse A: Waddinxveen 2Dilettant 2, 2 uur; Bosk. Boys 2-r-Moordrecht 2, 2.30 u.; Nieuwveen 1Zwervers 2, 2 uur; Woerden 2G.S.V. 3, 2 uur. 2e klasse B; Haastrecht 2—Gouderak 3, 2 uur; Groeneweg 1—Groot-Ammers 1, 2 u.; Olympöa 4—Dilettant 3, 11 uur; Lekkerkerk 2—O.NjA. 5, 2 uur; Schoonhoven 3'Stol wijk 1, 12 uur. tal bezoekers 80.000 a 120.000. Deze cijfers bewyzen reeds voldoende hoe belangrijk de Jaarbeurs van Leipzig is. Inderdaad: Alleen een organisatie welke onmisbaar in het economische leven is, kan zooveel menschen in beweging zetten. Wanneer men deze cij fers iets nauwkeuriger gadeslaat, krygt men tevens ook een indruk van de internationa- liteit van dit „Economische Olympia". Op de Lente-Messe van verleden jaar werden niet minder dan 22.000 bezoekers uit het buitenland geteld. Zy vertegenwoordigden 72 verschillende staten! Het aantal tentoon stellers uit het buitenland, in het bijzonder uit het nabijgelegen Midden-Europa, stygt voortdurend. Thans zijn zoowat 10 c/ van de tentoonstellers firma's, welke haar zetel buiten de grenzen van het Duitsche Rijk hebben. Op de Messe van Leipzig krijgt men aldus een duidelijk overzicht van een zeer aanzien lijk gedeelte van het Duitsche bedrijfsleven, maar men krygt er tevens ook een indruk van belangrijke takken der productie van de gansche wereld. De Messe is de arena van den concurrentiestrijd. Voor Duitschland is zy echter tevens de toegangspoort tot de afzetmarkten in de gansche wereld. De bui- tenlandsche tentoonstellers te Leipzig trach ten niet alleen inDuitschland zelf een af zetgebied te vinden, maar aldaar ook den toegang tot $e markten van de gansche wereld te veroveren. Leipzig is niet alleen de stad van de Messe. Het is ook de stad van het bontwerk 3e klasse A: Bodegraven 3Nieuwveen 2, 12.30 uur; Waddinxveen 3—Gouda 5, 12 u. 3e klasse B: Nieuwkoop 2Zwervers 3, 2 uur; Nieuwerkerk 2—Groeneweg 2, 2 uur; Gouda 6Moercapelle 2, 11 uur. 3e klasse C: Groot-Ammers 2Ammer&tol 2, 2 uur. 3e klasse D: Oudewater 3O.N.A. 6, 12 uur; G.S.V. 4Gouda 7, 11 uur; Bergam bacht 2Ammerstol 3, 2 uur; Lekkerkerk 4—Schoonhoven 4, 11.30 uur. 3e klasse E: O.N.A. 7—WaddinxVfcen 4, 11 uur; Bosk. Boys 5Nieuwerkerk 3, 12 uur; Moercapelle 3Bodegraven 4, 12 uur; Groeneweg 8—Nieuwveen 3, 12 uur. Uiterste krachtsinspanning wordt van alle ploegen gevergd. Gouda en Olympia 2 doen beslis- Het ls geen bijzonder groot, maar wel een hoogst belangrijk inhaalprogramma dat ons morgen te wachten staat Be langrijk door het feit dat het er voor Gouda - en olympia 2 om gaat of de onderste plaats en het daaraan verhon den gevaar van degradatie Inderdaad het resultaat voor hen zal worden, want mochten zij verliezen dan wordt de ach terstand van alen aard dat de kans tot inhalen vrijwel tot nul gereduceerd wordt. Gouda moet hét opnemen, tegen U.V S een ploeg die sterker is als hun plaats In de ranglijst zou doen vermoeden De vorige week sloegen zij op vreemden bodem O.D.B nog zoodat de rood-wltten het ongetwijfeld zeer hard, te verant woorden krijgen. Reden tot optimisme ls er dan ook geenszins. Op het K.S.V.- terreln krijgt D.D.C. nog wat in te ha len. Gezien de goede gang van zaken bij de groen-witten lijkt het ons dat twee even sterke partijen den strijd aan zul- len binden al durven wij voor de groen witten wel een kleine zege in het voor uitzicht te stellen. De kans om zich dan nog boven O.N.A. te plaatsen bij het einde der competitie zou hiermede ten zeerste vergroot worden. Wij wezen aan het begin van dit over zicht alreeds op het groote belang dat ook voor Olympia 2 op het spel stoat Wanneer ook zij van Alphen 2 verliezen lijkt het ons voor de rood-zwartenlen verloren zaak. Vier punten achterstand zou in hun huidige slechte vorm voor hen niet meer in te halen zijn. en van de boeken. Leipzig is vaak zyn tijd ver vooruit geweest. De eerste spoorlijn over een grooten afstand verbond in 1839 Dresden met Leipzig. Het station van Leip zig is het grootste van Europa. Zyn opper vlakte is zoo groot, dat alle troepen, welke in 1818 te" Leipzig aan den Volkerenslag hebben deelgenomen, aldaar zouden kunnen worden opgesteldMet de oprichting van dit station, hetwelk 135 millioen Mark heeft gekost, werd in 1902 een begin gemaakt. Dertien jaar later was het monumentale ge bouw gereed. Een bezienswaardigheid is voorts het 91 M. hooge monument van d 11 Volkerenslag, hetwelk in 1913 werd onthuld. Te Leipzig heeft ook de „Duitsche Biblio theek" haar gebouwen. Alle sedert 1913 in de Duitsche taal verschenen boeken en ge schriften worden hier bewaard. Voortdurend moet het complex worden uitgebreid. Het Rijksgerechtshof, het hoogste Hof van Duitschland, heeft te Leipzig haar zetel. De Augustplatz, in het,centrum der stad, is het grootste plein van Europa. Een zesde deel van de oppervlakte der stad bestaat uit parken en plantsoenen. Leipzig, ten slotte, is de stad van het „Gewandhaus", met zijn vermaarde concerten! In het muziekleven van Duitschland heeft Leipzig ten allen tyde een belangrijke rol gespeeld. Johann Sebastian Bach is hier van 1723 tot 1750 als „Kantor" verbonden ge weest aan de „Thomaskirche". Het koor van deze kerk is ook heden beroemd. Het orkest van het „Gewandhaus" speelt sedert 1781 in dit gebouw. Het geeft eiken winter 22 concerten. Zyn wereldvermaardheid heeft dit orkest te danken aan wijlen Nikisch en voorts aan Busch, Pfitzner en in het bij zonder Furtwangler. De Opera („Neues Theater") en de Schouwburg („Altes Thea ter") behooren tot de besten van Duitsch land. Het in 1843 opgerichte Conservato rium heeft het, dank zy Robert Schumann, tot hoogen roem gebracht. Gïieg is leerling van deze muziekschool geweest. Het eerste Duitsche muziektijdschrift is reeds in de XVIIIde eeuw te Leipzig verschenen en wat deze stad vooral bekend heeft gemaakt in- de geschiedenis der muziek: Hier werd Ri chard Wagner geboren. De Universiteit van Leipzig is de oudste Duitsche universiteit ten noorden van den Main en na die van Heidelberg ook de oud ste Universiteit van Duitschland. Zij werd in 1409 opgericht door Duitsche geleerden, die Praag hadden verlaten, wegens het al daar steeds sterker wordende Tsjechische nationalisme. In 1519 heeft Luther hier zijn beroemd dispuut met Eek gehouden op de Pleissenburg; daar, waar zich thans het nieuwe Stadhuis verheft. In 1687 verscheen Thomasius hier in bont gewaad met degen, in plaats van in talaar, en kondigde aan, dat hy, als eerste, zijn college niet meer in het Latijn, maar in het Duitsch zou geven. Leibniz werd te Leipzig geboren. Lessing en Klopstock hebben hier geleefd. Van 1765 tot 1768 heeft de jonge Goethe hier gestu deerd. „Auerbaehs Keiler", het nog heden bestaande lokaal, heeft hy later *in zyn „Faust" vereeuwigd. In de voorstad Gohlis heeft Schiller twintig jaar later zyn „Lied an die Freude" gedicht. Ook Jean Paul, Kleist en Körner hebben te Leipzig geleefd Zoo is Leipzig ten allen tijde geweest een centrum van handel en cultuur. De be zoekers van de aanstaande Jaarbeurs zullen er zich van kunnen overtuigen, dat Leipzig dit ook heden nog in elk opzicht is. Het vooruitzicht dat het kampioen schap gevaar loopt bij een e.v. nederlaag zal de ü.N.A.-reserves vermoedelijk wel tot dubbele inspanning Inspireeren, het welk tegen de lastige reserves van de Musschen wel degelijk noodig ls. Evenals alle andere ploegen zij ook hen een „good luck" toegewenscht. Onder redactie van de Damclub „Gouda" Secretaris: Lange Tiendeweg 6. Lokaal der club: Markt 49. Probleem No. 1003. Zwart schijven op: 7/10, 17/26. Wit schijven op: 31/36, 38, 39, 42, 4 48/60. Probleem No. 1004. Zwart schijven op: 6, 10, 12, 18, IV, 20, 28, S0, 33, 35, 39. Wit schijven op: 11, 22, 27, 32, 40/42, 44> 45, 49, 50. Oplossing van Probleem No. 999. Wit speelt: 3934, 3832, 32 14. Oplossing van Probleem No. 1000. Wit speelt: 28-22, 22—17, 34-30, 42 24, 46 20, 46—40. De Engelschen hebben aan den voor Nederlanders gunstigen toestand een einde gemaakt. (Van onzen V.P.B.-correspondent) POTCHEFSTROOM, Febr. 1936. In dezen tijd van groote werkloosheid ziet menig Nederlander, intellectueel of 1 arbeider, uit naar een betrekking in het buitenland. Velen laten daarbij het oog vallen op Zuid-Alrika, dat immers Ne- j derlandsch taalgebied is en een enorme betrekkelijk dun bevolkte oppervlakte j bezit. Dat de Nederlandsche emigrant ook hier echter weinig kans heeft, zet l onze bijzondere V.P.B.-correspondent te Potchefstroom in een aantal artikelen, waarvan het onderstaande het eerste is, uiteen. Ik weet waarlijk niet, wat een Neder lander ln het land van goud en honger, diamanten, armoede en micliepap zou kunnen aanvangen. Wil m^n hier sla gen, dan moet men een familielid in het kabinet, parlement of een van de pro vinciale raden hebben en een zak vol geld Heeft men dat, dan kan men ge rust komen. Maar met geleerdheid, be kwaamheid en werklust alleen verkrijgt men hier niets. Nederlandsche onderne mingen bestaan hier niet meer. De Ne derlandsche spoorweg ls door .de Engel schen in l'J02 .geannexeerd en daar na zijn de Nederlandsche handelsonder nemingen, na nog eenige jaren om hun bestaan gevochten te hebben, de een na de ander geliquideerd 'en verdwenen. In den gouvernementsdienst,, waai" vroeger fo pet. van de werkkrachten Ne derlanders waren, worden geen vreem delingen meer toegelaten. Hier staan de poorten alleen open voor Engelschen en Afrikaners. Het eenige departement waar voor een Nederlander nog een kans be staat, is het Departement van Onder wijs. Dat is een provinvlaal departement De Kaap, Natal, de Oranje Vrijstaat en Transvaal bezitten leder zoo'p afzon derlijk ministerie, hetwelk niet onder de Unle-regeerlng resorteert. Bij het De partement van Onderwijs in Transvaal neemt men Nederlanders of andere bui tenlanders, met of zonder examen in tij- delijken diénst als onderwijzer. Dit spruit alleen voort uit het feit, dat men hier geen enkelen liefhebber voor een derge lijke betrekking in het noorden van het xand kan vinden. Voor een betrekking ais onderwijzer moet men zijn sollicitatie richten aan het Departement van Onderwijs te Pre toria. De sollicitant ontvangt dan be richt, dat hij op eigen risico en eigen kosten aanzoek om een post kan doen bij de verschillende schoolraden, waar van ieder district er een heeft. Doch men belooft hem niets. Als hij geen an dere benoeming wil hebben dan in een stad oi dorp, blijft hij op de nominatie- lijst van de verschillende schoolraden staan tot de ouderdom een eind aan zijn leven maakt tenzij hij een bloedver want in zoo'n schoolraad heeft, die kans ziet hem No. 1 op de aanbeveling voor het Departement van Onderwijs te plaatsen Naar de wildernis. Practisch komt het er dus op neer, dat de eenige kans voor een Nederlandsche werkzoekende hierin bestaat, dat hij een benoeming aanvaardt ver van een dorp of stad in de wildernis (boschveid zegi men hier) in het noorden van het land (Waterberg, Zoutpansberg, of langs de Llmpoporivier). Daar zijn altljcj vaca tures door dood, wegloopen, bedanken, enz. Het gevolg is, dat het departement iederen sölilcltont aaanneemt, om het even of hij nu examen als onderwijzer heelt gedaan of niet. De aanstelling, die mén krijgt is echter slechts tijdelijk. Om een1 vaste aanstelling te krijgen moet men aan de volgende voorwaarden vol doen: ls de tijdelijke onderwijzer vreemde ling, dan moet hij zich binnen twee ja ren na zijn aanstelling laten neutrali seeren. Bovendien moet men, indien men geen onderwijzers-examen gedaan neeit, binnen twee jaren een dergelijk examen doen. ls men door examen gekomen, zelfonderricht ls de èenige wijze om er zich voor te bekwamen, dan krygt men een vaste aanstelling, maar biyit waar men is. t^.agt men niet, dan blytt men in tydeiyken dienst totdat er iemand gevonden is, die het examen met goed gevolg heelt aigelegd. üm een tydeujke aanstelling te krygen moet de sollicitant tweetalig zyn, d.w.z. hy moet in Airikaansch en En- gelsch even goed of slecht zyn. Voor een Nederlander is het niet moeilyk spoedig in het Airikaansch thuis te geraken. Eind-examen H.B.S. met vyijarige cur sus wordt aangenomen voldoende te zyn om binnen reüelyken tyd van iemand een eerste klas onderwijzer te maken. Een iste klas ohderwyzer in Z.-A. is zoo ongeveer, wat* men in Nederlander een huiponderwyzer noemt. De hoogst ge gradueerde onderwyzer is hier de onder wijzer 3de klas, die ongeveer geiyk staao met een leeraar aan een middelbare school in Nederland. Promoties van de ïste naar de 2de en van ae 2de naar de vxie klasse kan men slechts door exa mens bereiken. Het salaris van een on derwyzer 1ste klas is gemiddeld 26U pond per jaar, van een onderwyzer 2e klas 4U0 pond £er jaar en van een onderwijzer -xie klas 6bo pond per jaar. Aan het exa men voor onderwyzer derde klas mag men niet deelnemen, indien men geen universitairen graad bezit. Tot einde 1936 kan men echter trachten door eigen stu die een graad aan een universiteit te behalen. Na December 1936 zalmen ech ter niet meer aan een universiteits examen mogen deelnemen, indien men niet werkeiyk een universiteit bezocht heeft Een onderwijzer, die op het oogen blik in dienst wordt genomen en niet vóón eind December van dit Jaar zyn graad haalt, is dus voor altijd uitgeslo ten aan het examen voor derde klas on- edrwijzer deel te nemen. Het gevolg is, dat men dan in de 2de klasse net topuunt bereikt heeft en hier op «biyft staan totdat men den pensioen gerechtigden leeftyd (65 jaren heeft be reikt. (Nadruk verboden). ADVERTENTIëN. HEDEN VERKRIJGBAAR voor 80 CENT per pond. PRINS HENDRIKSTRAAT 22. GEVULDE EN PLATTE BEURZEN. GEZONDE AUTARKIE. We zeiden reeds eerder, dat we by aan schaffing van een WESTMINSTER-SUPER van ƒ190.— Uw oude installatie inruilen voor ƒ50.— en by een Super van ƒ140.— voor 40.— inruilen. Deze inruil bedragen zyn feitelijk veel te hoog, want een toestel, dat Uzelf niet meer voldoet, kan ook een ander niet bevredigen. Evenwel er is een voorname factor by dezen inruil in 't spel en die is deze: we krygen geld in handen, rede waarom we van onzen toestelprys wat laten vallen. Dit laatste is weer mogelijk omdat we te Gouda geen agent, geen tusschenpersoon, geen depothouder hebben. Wy doen dit alleen by inruil en iemand, die een GEVULDE beurs heeft kan dus met zyn geld ook wat verdienen. Deze inruil heeft echter nog een tweede goede zyde. Menschen met PLATTE beurzen (en die zijn tegenwoordig in de meerderheid) heb ben ook graag radio. Ze hebben toch al zoo weinig van 't goede dezer aard' dat by hun eemradiotoestel dub bel welkom is, die we hun dan ook van harte gunnen. Men moet maar van een klein inkomentje moeten rondkomen en 's avonds maar tegen elkaar aan zitten kijken, terwijl by buurman de radio speelt, die de zinnen wat kan verzetten. Welnu, voor die menschen zyn de ver plichtingen op nieuwe toestellen te zwaar. Voor dezulken zijn de gebruikte toestellen een uitkomst. „Wilt U dan die afdankertjes op die ma nier loozen?" hoor ik U al zeggen Ja zeker, dat willen we, maar versta ons goed, die afdankertjes, als U ze zoo noemen wilt, worden geheel gereviseerd, verbeterd, soms geheel omgebouwd, gemoderniseerd, opnieuw gemonteerd enz. en dan zijn het geen afdankertjes meer. En als WEST MINSTER-RADIO er dan een jaar garantie op geeft, zeg .mij, is het dan vo8r elkaar of niet? Zoo staan wij du» liBSchen de geruide en de platte beurzen in. Een gezonde autarkie als Gouwenaars Gouwenaars helpen. Uit zelfbehoud vormen wij in Gouda een eenheid. Weg Rotterdam, Den Haag, Utrecht, wy helpen elkaar. Een OPROEP aan de bezitters der GE VULDE beurzen om bij ons in te ruilen. Een MEDEDEELJNG aan de dragers van de PLATTE beurzen dat we voor hen wel wat hebben klaar staan. Wy worden het met U, als U eerlijk en oprecht zyt, ondanks Uw platte beurs, wel eens. Gezonde autarkie zij ieders leuze. „WESTMINSTER-RADIO". Voor K. Tiendeweg 22 Gouda OOK DAT IS WAAR, GEACHTE LEZERS, als er gesproken wordt van Superinductie, is dat hoogste inductie en Super selectief is hoogst selectief. Doch heeft U opgelet dat SUPER staat vóór deze woorden, omdat de aan duiding Super achter een naam of fabrikaat aanduidt Super heterodyne en gebruikt als een afkorting daarvan. Dit weet elk Radio-vakman, en zal dit dan ook alleen zóó gebruiken, niet alleen in het buitenland, doch ook in Holland, omdat dit woord overgenomen is van de Amerikaan- sche Radio-vakmenschen, en nu eenmaal gebruiksrecht gekregen heeft in het Radio- vak. Geheimen hebben wtf niet, en deze zyn er ook niet in de Radiotechniek als vak, en worden alleen maar naar voren gebracht door die gewichtig willen doen en daardoor hun publiek onder de suggestie brengen van hun bekwaamheden. Wat prijscalculatie betreft, bekijkt U in de zaken waar Megatron bouwdoos Radio materiaal verkrijgbaar is, wat dit kost, ver der zeggen wy niets hierover. Nu de bassen, dat is by een ver doorge voerde Hoogfrequent bandfilterafstemming geen kunst, deze komen dan vanzelf, ten minste het geluid heeft dan zooiets weg vanuit een kist te komen en dat noemt ifien dan bassen. Doch deze bezwaren zijn weg wanneer U de MINERVA-SUPER APPARATEN hoort. Zulke kwaliteit Radioweergave hoort U zel- Daarom heeft ook elke muziekliefhebber een Minerva-Super Radio-apparaat en krijgt volle waar voor zijn geld. RADIO TECHNISCH BUREAU JOH. BEIJ, Depot Minerva-Radio Service Gouda Blauwst ragt 12 Tel. 2254. Vergeet dit vooral niet, wij repareeren elk Radio-apparaat, en zijn het best ingerichte Radio-reparatieadres. Verder beschikken wij over een lampen meetapparaat, waarmee wij van de oudste tot de nieuwste Radio lamoen kunnen meten. Dus, geen onnoodige la-mpenonkosten. voor diploma en liefhebberij geeft GOEJANVERWELLEDIJK 55. bUjf lang versch 7 CENT PER STUK. TELEFOON 2754 - GOUDA. Een bekende en sedert jaren goed gevestigde MAATSCHAPPIJ VAN LEVENSVERZEKERING vraagt voor GOUDA om na gebleken geschiktheid en activiteit een bestaand agentschap over te nemen. Brieven met opgave van leeftijd en referentiën onder No. 650 Bureau Goudsche Courant, Markt 31, Gouda. TE HUUR: op het voormalige O.N.A.-terrein, huurprijs 5.75 en 5.50 per week. Te bevragen bij G. J. v. WINGERDEN, Ridder van Catsweg 3 ©n bij G. v. tl. HORST, Turfmarkt 42. EN Komt thans keuze maken uit onze NIEUWE COLLECTIES COCOSLOOPERS, MATTEN en VLOERZEILEN. U zult verrast zijn over de fraaie dessins en frissehe kleur combinaties. COCOSLOOPERS 45 c.M. breed, nieuwe Streep- na COCOSLOOPERS 70 c.M. breed, bijzónder sterke «q COCOSI.OOPERS 50 c.M. breed, prima kwaliteit, a j- groote verscheidenheid 55 COCOSLOOPERS 9§ c.M. breed. Maoie breede jq COCOSLOOPERS 70 c.M. brqpd, frissehe kleur- q combinaties 59 0*t COCOSLOOPERS 100 c.M. breed. Extra stevig er- gevlochten 98 nO COCOS LOOPERS, tevens geschikt voor Cocos Tapijt 120 c.M. breed 140 c.M. breed 160 c.M. breed 200 c.M. breed 100 ct. 115 ct. 155 ct. 175 ct. JAPANMATJES groote sorteering 34, 24 19 VERTO- en SICO TAPIJT 100 c.M. breed. Stevig touw- weefsel, in diverse tinten IQC CORRIDOR MATTEN frissehe kleuren, stevig ge--- qq vlochten 120 uö RUIG GESCHOREN MATTEN bijzonder stevige deurmat 59 4-5 VLOERBEDEKKING fraaie kleurstellingen 183 c.M. breed35 200 c.M. breed39 31 VLOERZEIL kwal. Krommenie prachtige kleurcombinaties q q 183 c.M. breed 200 c.M. breed >05 BEZOEKT ONZE GEHEEL GEMODERNISEERDE TAPIJT- AFDEELING 1ste ETAGE. VRIJ ENTREE. piesteeren MEER dan welke andere in hun en veel hooger prijsklasse. HOOGSTE WAARDE voor wat zij kosten. Vraagt ^lichtingen en demonstratie bij de OFFICIAL DEALER voor Gouda en Omstreken. is de Daar worden Uw sehoenen VAKKUNDIG en voor UITERST LAGE PRIJZEN gerepareerd. Voor werkioozen en tewerk gestelden repareeren wij tijdelijk, alleen op vertoon van stempelkaart of ander bewijs Heerenzolen en hakken 95 cent Dameszolen en hakken 7o cent. Kinderwerk naar grootte. Gewone prijzen zijn: Heerenzolen en hakken 1.20, Dameszolen en hakken 1* DE WAGEN VOOR ECONOMISCH GEBRUIK. DOOR NIETS TE VERGELIJKEN IN HET ZUINIGE GEBRUIK, GOEDKOOPST IN ONDERHOUD EN T LAAGSTE IN WEGENBELASTING. Alle «oordelen daar juist de zakenman in de tegenwoordige tijd ,,r op letten moet. Vraagt demonstratie en inlichtingen bij den AGENT VOOR GOUDA EN OMSTREKEN KLEIWEG 12 TELEFOON 3018.

Kranten Streekarchief Midden-Holland

Goudsche Courant | 1936 | | pagina 2